RES İLETİM SİSTEMİ BAĞLANTILARI VE MEVZUAT SÜREÇLERİ Ercüment ÖZDEMİRCİ Ar-Ge Müdürü APK Dairesi Başkanlığı 2013 TÜREK İstanbul, 6-7 Kasım 2013 1
İSPANYA RES KURULU GÜCÜ İspanya kurulu gücü 95.043 MW tır. Puant güç ise 45 GW tır. 2
Rüzgar Üretiminin Değişkenliği - İspanya Örneği 16,000 14,000 12,000 10,000 8,000 6,000 4,000 2,000 0 01/11/2009 01/12/2009 01/01/2010 01/02/2010 01/03/2010 01/04/2010 01/05/2010 01/06/2010 01/07/2010 01/08/2010 01/09/2010 01/10/2010 01/11/2010 Int. Int -4.67% Minimum coverage 03/09/2010 12.33 h Wind; 1.26% Nuclear; 16.89% Hydro-Power; 13.10% Combined cycles; 35.09% Cog + Other RE; 20.31% Coal; 16.62% Maximum coverage 09/11/2010 3.35 h Hydro-Power; 5.42% Wind; 53.09% Int. Int -4.67% Nuclear; 31.84% Cog + Other RE; 17.65% Pumping; - 12.45% Coal; 2.99% Combined cycles; 6.10% 3
TÜRKİYE RES KURULU GÜCÜ 25,000 TÜRKİYE KURULU GÜÇ (MW) 20,000 15,000 10,000 5,000 0 DOĞALGAZ KÖMÜR HİDROLİK RÜZGAR DİĞER KURULU GÜÇ (MW) % 36,6 21,3 34,7 4,4 2,9 KURULU GÜÇ(MW) 22.510 13.100 21.320 2.676 1.796 Türkiye kurulu gücü 2013 Eylül sonu itibariyle 61.422 MW tır. Puant güç ise 38.274 GW tır. 4
2012 YILI EN YÜKSEK RES ÜRETİMİ 2012 YILI EN YÜKSEK RES ÜRETİMİ Diğer Üretim 95% RES Üretimi 5% 7 Eylül 2012 17:05 RES Kurulu Gücü (MW) RES Üretimi (MW) Toplam Üretim (MW) % 2.020 1.744 31.888 5 5
2012 YILI EN YÜKSEK RES ÜRETİMİ - ORANSAL 2012 YILI EN YÜKSEK RES ORANI Diğer Üretim 92% RES Üretimi 8% 28 Ekim 2012 5:00 RES Kurulu Gücü (MW) RES Üretimi (MW) Toplam Üretim (MW) % 2.085 1.303 15.409 8 6
2012 YILI RES ÜRETİMİ - MİNİMUM 2012 YILI EN DÜŞÜK RES ÜRETİMİ Diğer Üretim 100% 4 Kasım 2012 20:05 RES Kurulu Gücü (MW) RES Üretimi (MW) Toplam Üretim (MW) % 2.104 22 24.611 0 7
2012 YILI RES ÜRETİMİ BATIDA YER ALAN RES LER 2012 - ~1400 MW kurulu güç - Maksimum saatlik değişim: 400-500 MW - Maksimum 2-saatlik değişim: 700 MW 400 MW Saatlik değişimlerin, üretim programlarına ve enterkonneksiyon hatlarındaki akışlara olan olumsuz etkileri rüzgâr tahminleri ile çözülecektir. 8
RÜZGAR ENERJİSİ SANTRALLERİNİN İZLENMESİ Etkili bir rüzgar tahmini ve izleme sistemi ile rüzgar değişimlerine bağlı Arz-talep dengesizliği ve sekonder rezervler açısından yaşanacak problemlerin önüne geçilmesi planlanmaktadır. Bu kapsamda, Ek-18 e yapılan değişiklikle, Lisanslı olan tüm rüzgar enerjisi santrallerinin merkezi Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü nde olan Rüzgar Gücü İzleme ve Tahmin Merkezinden (RİTM) ve dolayısıyla TEİAŞ Yük Tevzi Merkezleri nden izlenmesini sağlamak üzere gerekli alt yapıyı kurması yükümlülüğü getirilmiştir. 9
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 MW TÜRKİYE 120.000 100.000 80.000 KURULU GÜÇ, MAKSİMUM TALEP, BAĞLANABİLİR RES KAPASİTESİ PROJEKSİYONU 2023 yılı sonuna kadar 20.000 MW RES kurulu gücü hedeflenmektedir. 60.000 40.000 20.000 0 MAKSİMUM TALEP KURULU GÜÇ BAĞLANABİLİR RES KAPASİTESİ 10
RÜZGAR KURULU GÜCÜN YILLARA GÖRE DAĞILIMI 11
RÜZGAR SANTRAL GÖRÜŞLERİ KAPASİTE TAHSİS EDİLEN RÜZGAR SANTRALLERİ KAPASİTE TAHSİS EDİLEN RÜZGAR SANTRALLERİ MW MW 1 KASIM ÇOKLU BAŞVURU 4.947 İŞLETMEDE OLAN RES'LER 2679,85 1 KASIM TEKLİ BAŞVURU 1.640 BAĞLANTI ANLAŞMASI YAPMIŞ HENÜZ DEVREYE GİRMEMİŞ KAPASİTE 2.579 1 KASIM ÖNCESİ 3.674 BAĞLANTI ANLAŞMASI YAPMAK ÜZERE OLAN KAPASİTE 2.666 ARGE FAALİYETLERİ 6 2013 YILI GÜÇ ARTIŞLARI 958 LİSANS ALMIŞ ANCAK BAĞLANTI ANLAŞMASI YAPMAMIŞ KAPASİTE BAĞLANTI GÖRÜŞÜ VERİLMİŞ ANCAK HENÜZ LİSANS ALMAMIŞ KAPASİTE 1.295 1.047 TOPLAM KAPASİTE 11.225 2013 YILI GÜÇ ARTIŞLARI 958 TOPLAM KAPASİTE 11.225 12
RÜZGAR YARIŞMASI SONUCU KATKI PAYI MİKTARLARI 5- krş/kwh; 481; 9% 4-5 krş/kwh; 728; 13% 3-4 krş/kwh; 816,6; 15% 0-0,5 krş/kwh; 2215,7; 40% 0-0,5 krş/kwh 0,5-1 krş/kwh 1-2 krş/kwh 2-3 krş/kwh 3-4 krş/kwh 2-3 krş/kwh; 225,5; 4% 1-2 krş/kwh; 605,5; 11% 0,5-1 krş/kwh; 427; 8% 4-5 krş/kwh 5- krş/kwh 13
1 KASIM SÜRECİ 1 KASIM 2007 Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin 2005 yılında çıkarılan Kanun sonrasında EPDK tarafından 1 Kasım 2007 tarihinde toplam 78.000 MW kurulu gücünde 751 adet rüzgar enerjisi santrali (RES) için başvuru alınmış ve Teşekkülümüzden bağlantı görüşleri istenilmiştir. Bu tarihten önce tekli değerlendirilerek bağlantı görüşü verilen RES ler için farklı bir süreç başlamıştır. 1 Kasım 2007 Öncesi Başvurular 1 Kasım 2007 Başvuruları 14
RES lerin rüzgâr değişkenliğine bağlı üretim belirsizlikleri, generatörlerin sisteme olan desteğinin konvansiyonel santrallerden farklı oluşu gibi nedenler dolayı, Lisans Yönetmeliği uyarınca Teşekkülümüzce incelenen RES başvuruları için, RES lerin sisteme olan etkileri göz önünde bulundurularak minimum iletim yatırımı sağlayacak şekilde ortak bağlantı görüşleri oluşturulmuştur. TOPLAM BAĞLANABİLİR KAPASİTE ÜRETİM-TÜKETİM DENGESİ SEKONDER REZERVLER (Sıcak Yedek) ŞEBEKE KARARLILIĞI BÖLGESEL KAPASİTE YÜK AKIŞINDAKİ DEĞİŞİMLER ve İLETİM KISITLARI BÖLGESEL ENERJİ KALİTESİ İLAVE YATIRIMLAR (Havza TM ler ve Yeni İletim Hatları) MERKEZ BAZINDA BARA GERİLİM DEĞİŞİMİ ENERJİ KALİTESİ (Harmonik ve Fliker) KISA DEVRE AKIMLARI İLETİM HATTI UZUNLUĞU BAĞLANTI İMKANI 15
Bazlı Rüzgar Enerjisi Potansiyeli Atlası Bölgesel Bazlı Kapasiteler Rüzgar Verimliliği İletim sisteminin Durumu *Kapasitenin yüksek olduğu bir bölgede gerekli iletim altyapısı yoksa, havza çalışması gerçekleştirilerek söz konusu rüzgar potansiyelinin sisteme aktarılması kapsamında gerekli iletim yatırımları planlanır. 16
RÜZGAR YARIŞMA SÜRECİ Yarışmaya ait Bilgilerin TEİAŞ internet sayfasından duyurulması Yarışma Katkı Payı Anlaşması Ön Lisans Bağlantı Anlaşması 17
Mekanik ve Elektriki Güç Kavramları Kapasite Artışları Lisans Başvurularının Kısıtlı Zaman Diliminde Yapılması Yarışma. 18
Teşekkür ederim Ercüment ÖZDEMİRCİ APK Dairesi Başkanlığı Ar-Ge Müdürü 19