İlimiz Dinar İlçesinde Demans Görülme Sıklığı

Benzer belgeler
Postmenopozal Kadınlarda Vücut Kitle İndeksinin Kemik Mineral Yoğunluğuna Etkisi

KANSER HASTALARINDA ANKSİYETE VE DEPRESYON BELİRTİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ UZMANLIK TEZİ. Dr. Levent ŞAHİN

T.C. İSTANBUL AYDIN ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ BİREYSEL DEĞERLER İLE GİRİŞİMCİLİK EĞİLİMİ İLİŞKİSİ: İSTANBUL İLİNDE BİR ARAŞTIRMA

TÜRKiYE'DEKi ÖZEL SAGLIK VE SPOR MERKEZLERiNDE ÇALIŞAN PERSONELiN

ÖZET Amaç: Yöntem: Bulgular: Sonuçlar: Anahtar Kelimeler: ABSTRACT Rational Drug Usage Behavior of University Students Objective: Method: Results:

BASKETBOL OYUNCULARININ DURUMLUK VE SÜREKLİ KAYGI DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ

İSTATİSTİK, ANALİZ VE RAPORLAMA DAİRE BAŞKANLIĞI

Obsesif KompulsifBozukluk Hastalığının Yetişkin Ayrılma Anksiyetesiile Olan İlişkisi

ANALYSIS OF THE RELATIONSHIP BETWEEN LIFE SATISFACTION AND VALUE PREFERENCES OF THE INSTRUCTORS

Şizofreni ve Bipolar Duygudurum Bozukluğu Olan Hastalara Bakım Verenin Yükünün Karşılaştırılması

daha çok göz önünde bulundurulabilir. Öğrencilerin dile karşı daha olumlu bir tutum geliştirmeleri ve daha homojen gruplar ile dersler yürütülebilir.

Denizli il merkezinde birinci basamakta çalışan hekimlerin ve Pamukkale Üniversitesi ndeki intörnlerin alzheimer hastalığı hakkındaki bilgi düzeyi

T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ISPARTA İLİ KİRAZ İHRACATININ ANALİZİ

Hastaların Hemşirelik Hizmetlerinden Memnuniyeti

THE IMPACT OF AUTONOMOUS LEARNING ON GRADUATE STUDENTS PROFICIENCY LEVEL IN FOREIGN LANGUAGE LEARNING ABSTRACT

Bir Üniversite Hastanesinin Yoğun Bakım Ünitesi Hemşirelerinde Yaşam Kalitesi, İş Kazaları ve Vardiyalı Çalışmanın Etkileri

ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN BAŞARILARI ÜZERİNE ETKİ EDEN BAZI FAKTÖRLERİN ARAŞTIRILMASI (MUĞLA ÜNİVERSİTESİ İ.İ.B.F ÖRNEĞİ) ÖZET ABSTRACT

Bariatrik cerrahi amacıyla başvuran hastaların depresyon, benlik saygısı ve yeme bozuklukları açısından değerlendirilmesi

İnfertilite ile depresyon ve anksiyete ilişkisi

KAMU PERSONELÝ SEÇME SINAVI PUANLARI ÝLE LÝSANS DÝPLOMA NOTU ARASINDAKÝ ÝLÝÞKÝLERÝN ÇEÞÝTLÝ DEÐÝÞKENLERE GÖRE ÝNCELENMESÝ *

Metformin Güncelleme Beyin Fonksiyonuna Etkileri

Dr. Nilgün Çöl Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları AD. Sosyal Pediatri BD.

The Study of Relationship Between the Variables Influencing The Success of the Students of Music Educational Department

Gebelikte Ayrılma Anksiyetesi ve Belirsizliğe Tahammülsüzlükle İlişkisi

HEMODİYALİZ HASTALARININ GÜNLÜK YAŞAM AKTİVİTELERİ, YETİ YİTİMİ, DEPRESYON VE KOMORBİDİTE YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ

YASLANMA ve YASAM KALİTESİ

ÖĞRETMEN ADAYLARININ PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİ

Erişkin Dikkat Eksikliği Ve Hiperaktivite Bozukluğu nda Prematür Ejakülasyon Sıklığı: 2D:4D Oranı İle İlişkisi

ÖZET Amaç: Yöntem: Bulgular: Sonuç: Anahtar Kelimeler: ABSTRACT The Evaluation of Mental Workload in Nurses Objective: Method: Findings: Conclusion:

ABSTRACT $WWLWXGHV 7RZDUGV )DPLO\ 3ODQQLQJ RI :RPHQ $QG $IIHFWLQJ )DFWRUV

Kadın ve Erkek Psikiyatri Kapalı Servislerinde Fiziksel Tespit Uygulamasının Klinik Özelliklerle İlişkisi

ÖRNEK BULGULAR. Tablo 1: Tanımlayıcı özelliklerin dağılımı

Suç işlemiş bipolar bozukluklu olgularda klinik ve suç özellikleri: BRSHH den bir örnek. Dr. Tuba Hale CAMCIOĞLU

Türkiye de Biyosidal Uygulayıcılarında Yapılan Araştırma Verilerinin Değerlendirilmesi

MARMARA COĞRAFYA DERGİSİ SAYI: 19, OCAK , S İSTANBUL ISSN: Copyright

HEMODİYALİZ HASTALARININ HİPERTANSİYON YÖNETİMİNE İLİŞKİN EVDE YAPTIKLARI UYGULAMALAR

Elazığ İli Karakoçan İlçesinden Elde Edilen Sütlerde Yağ ve Protein Oranlarının AB ve Türk Standartlarına Uygunluklarının Belirlenmesi

Yaşlı Bireylerde Sosyodemografik Özellikler ve Kognitif Fonksiyonların Yaşam Kalitesine Etkisi

Okul Öncesi (5-6 Yaş) Cimnastik Çalışmasının Esneklik, Denge Ve Koordinasyon Üzerine Etkisi

SERVİKAL YETMEZİĞİNDE MCDONALDS VE MODDIFIYE ŞIRODKAR SERKLAJ YÖNTEMLERININ KARŞILAŞTIRILMASI

HEMODİYALİZ HASTALARINDA HUZURSUZ BACAK SENDROMU, UYKU KALİTESİ VE YORGUNLUK ( )

ÖNSÖZ. beni motive eden tez danışmanım sayın Doç. Dr. Zehra Özçınar a sonsuz

YILLARI ARASINDA GÜMÜŞHANE İLİNDE GERÇEKLEŞEN ÖLÜMLERİN EPİDEMİYOLOJİK YÖNDEN İNCELENMESİ *

Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Araştırma ve Uygulama Hastanesinin Beş Yıllık ( ) Kansere Bağlı Ölüm Kayıtlarının Değerlendirilmesi

TABLO DÜZENLEME. Biyoistatistik (Ders 5: Tablo Düzenleme) TABLO DÜZENLEME KURALLARI

Mevsimlik Tarım İşçilerinin İş Kazası Geçirme Durumları

25:(1) Araştırma Yazısı

Demans ve Alzheimer Nedir?

PSİKİYATRİK BOZUKLUKLARIN EPİDEMİYOLOJİSİ*

SAĞLIK HİZMETLERİ MESLEKİ EĞİTİMİNDE SINAVSIZ GEÇİŞ SORUN MU? *

Temel Hemşirelik Uygulamalarına İlişkin Hizmet İçi Eğitimin Değerlendirilmesi

İNFEKSİYÖZ ENSEFALİTLER: HSV-1 E BAĞLI OLAN VE OLMAYAN OLGULARIN KARŞILAŞTIRILMASI

AĞRIİLE HUZUR EVİ OLUR MU? DR. FİLİZ ŞÜKRÜ DURUSOY

Ayşe Devrim Başterzi. Son iki senedir ilaç endüstrisi ve STO ile araştırmacı, danışman ya da konuşmacı olarak herhangi bir çıkar çatışmam yoktur.

GENÇ BADMiNTON OYUNCULARıNIN MÜSABAKA ORTAMINDA GÖZLENEN LAKTATVE KALP ATIM HIZI DEGERLERi

Psoriazis vulgarisli hastalarda kişilik özellikleri ve yaygın psikiyatrik tablolar

Cukurova Medical Journal

Prediyaliz Kronik Böbrek Hastalarında Kesitsel Bir Çalışma: Yaşam Kalitesi

T.C. Hitit Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. İşletme Anabilim Dalı

WiNGATE ANAEROBiK PERFORMANS PROFiLi VE CiNSiYET FARKLıLıKLARı

TÜKETİCİLERİN GIDA MADDELERİNİN SON KULLANMA TARİHİNE VERDİKLERİ ÖNEM ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA: KASTAMONU İLİ MERKEZ İLÇE ÖRNEĞİ

MANİSA KENT MERKEZİNDE YAŞAYAN YAŞ GRUBU KADINLAR VE EŞLERİ ARASINDA SİGARA İÇME BOYUTU VE BUNU ETKİLEYEN SOSYOEKONOMİK FAKTÖRLER

Association between cognitive status and activities of daily living, life quality and some demographic variables in older than 65

MESLEK YÜKSEKOKULLARINA SINAVLI VE SINAVSIZ GEÇİŞ SİSTEMİ İLE YERLEŞEN ÖĞRENCİLERİN PERFORMANSLARININ KARŞILAŞTIRILMASI

AMAÇ İş yerinde bulunan ve sağlık açısından risk oluşturan faktörleri etkili bir şekilde kontrol altına alarak çalışanlar için sağlıklı ve güvenli bir

Tükürük kreatinin ve üre değerleri kullanılarak çocuklarda kronik böbrek hastalığı tanısı konulabilir mi? Dr. Rahime Renda

Gençlik Kamplarında Görev Yapan Liderlerin İletişim Becerilerinin Değerlendirilmesi *

Doç. Dr. Ahmet ALACACIOĞLU

ÖZGEÇMİŞ. Görev Kurum/Kuruluş Yıl Araştırma Görevlisi. Erzincan Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu

Bilişsel Kaynaşma ve Yaşantısal Kaçınmayla Aleksitimi İlişkisi: Kabullenme ve Kararlılık Penceresinden Bakış

BİRİNCİ BASAMAKTA DİYABETİK AYAK İNFEKSİYONLARI EPİDEMİYOLOJİSİ VE ÖNEMİ. Doç. Dr. Serap Çifçili Marmara Üniversitesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı

GERİATRİK HEMODİYALİZ HASTALARINDA KOMORBİDİTE VE PERFORMANS SKORLAMALARININ PROGNOSTİK ÖNEMİ; TEK MERKEZ DENEYİMİ

Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi, Deri ve Zührevi Hastalıklar Anabilim Dalı, Antalya, Türkiye 2


Journal of Neurological Sciences [Turkish] 27:(4)# 25; , Araştırma Yazısı

Çalışanların Yaşam Kalitesini Etkileyen Faktörler

Üriner İnkontinans. Konuyu Değerlendirdik Konuyu Değerlendirdik Konuyu Değerlendirdik Konuyu

EĞİTİM VEREN BİR DEVLET HASTANESİ PSİKİYATRİ POLİKLİNİĞİNE BAŞVURAN HASTALARIN TANI GRUPLARINA GÖRE SOSYODEMOGRAFİK ÖZELLİKLERİ

SPOR YAPAN VE YAPMAYAN BAYANLARıN

HALKLA İLİŞKİLER FAALİYETLERİNİN SAĞLIK HİZMETİ ALANLAR VE ÇALIŞANLAR TARAFINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ ERCİYES ÜNİVERSİTESİ HASTANELERİ ÖRNEĞİ

TÜRKİYE DEKİ ÜÇ TIP FAKÜLTESİNİN SON ÜÇ YILDAKİ YAYIN ORANLARI THE THREE-YEAR PUBLICATION RATIO OF THREE MEDICAL FACULTIES IN TURKEY

14 Aralık 2012, Antalya

HEMODİYALİZ HASTALARINDA PROKALSİTONİN VE C-REAKTİF PROTEİN DÜZEYLERİ NASIL YORUMLANMALIDIR?

Birgül BURUNKAYA - Uzman Adana İl Sağlık Müdürlüğü Halk Sağlığı Hizmetleri Başkanlığı Çalışan Sağlığı Birimi ANTALYA

T.C. İÇİŞLERİ BAKANLIĞI Emniyet Genel Müdürlüğü Narkotik Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığı

T.C. İZMİR KATİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ İÇ HASTALIKLARI KLİNİĞİ

Hemşirelerin Hasta Hakları Konusunda Bilgi Düzeylerinin Değerlendirilmesi

NADİR HASTALIKLAR VE ORPHANET-TÜRKİYE sonrası. Prof.Dr. Uğur Özbek Orphanet-Türkiye Koordinatörü İstanbul Üniversitesi, DETAE

T.C. İZMİR KÂTİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ İÇ HASTALIKLARI KLİNİĞİ

Kronik Böbrek Hastalarında Eğitim Durumu ve Yaşam Kalitesi. Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği, Prediyaliz Eğitim Hemşiresi

Parkinson Hastalığı ile α-sinüklein Geni Polimorfizmlerinin İlişkisinin Araştırılması

Sınavlı ve Sınavsız Geçiş İçin Akademik Bir Karşılaştırma

GÖÇMEN/MÜLTECİLERLE ÇALIŞMAK

Gaziosmanpaşa Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2015;7 (2):

ISSN: Yıl /Year: 2017 Cilt(Sayı)/Vol.(Issue): 1(Özel) Sayfa/Page: Araştırma Makalesi Research Article

HEMODİYALİZ VE PERİTON DİYALİZİ UYGULANAN HASTALARIN BEDEN İMAJI VE BENLİK SAYGISI ALGILARININ KARŞILAŞTIRILMASI

ERZURUM İLİ PASİNLER İLÇESİNDE YAŞLI POPULASYONUN MEDİKO-SOSYAL SORUNLARI*

FEN BİLGİSİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ FEN BRANŞLARINA KARŞI TUTUMLARININ İNCELENMESİ

T AD. Demans hastalarında bellek testi: mutlaka yapılmalı ARAŞTIRMA. Abdulkadir Koçer 1, Emel Koçer 2, Banu Beyaz 3, Mehmet Eryılmaz 1, Şeyma Özdem 1

Transkript:

Kocatepe Tıp Dergisi Kocatepe Medical Journal 17:94-98/Temmuz/2016 ARAŞTIRMA YAZISI / RESEARCH ARTICLE İlimiz Dinar İlçesinde Demans Görülme Sıklığı Prevalence Of Dementia In Dinar Dıstrıct Of Afyonkarahisar Serdar ORUÇ1, Kerem Şenol COŞKUN2, Gökhan KOYUNCU1, Şenol ÖZTÜRK1, Mehmet YAMAN1 1Kocatepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Nöroloji AD, Afyonkarahisar 2Kocatepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Psikiyatri AD, Afyonkarahisar ÖZ Giriş: Bu çalışmada Afyonkarahisar ili Dinar ilçesindeki 65 yaş ve üzeri popülasyonda demans sıklığının araştırılması, sosyodemografik özelliklerin demans sıklığı üzerine olan etkilerinin belirlenmesi ve elde edilen bulguların sunulmasıyla ülke verilerine katkı sağlanması amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Çalışmamız, Afyon Kocatepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı tarafından Ocak 2012 tarihinde gerçekleştirildi. Araştırma grubunu, Afyonkarahisar ili Dinar ilçesinde yaşayan 65 yaş ve üzeri 742 kişi oluşturdu. Veriler sağlık ocağı kayıtlarından tespit edilen 65 yaş ve üzeri kişilerin mahalle muhtarları ve yerel yönetimin organizasyonu ile yer ve zamanı önceden belirlenmiş olan alanlarda toplanılması ve burada yapılan anket çalışması ile elde edildi. Tüm katılımcıların sosyodemografik özelliklerinin kaydedilmesi sonrasında unutkanlık şikayeti sorgulandı. Unutkanlık şikayeti tarifleyen katılımcılara Mini Mental Test (MMT) uygulandı. Belirlenen cut-off değerleri altında puanlanan hastalar Nöroloji ve Psikiyatri Klinikleri uzman hekimlerince demans varlığı açısından yeniden değerlendirildi. DSM-IV tanı kriterlerine göre demans tanısı alanlar belirlendi. Demans tanısı alan hastaların sosyodemografik bulguları tanı almayan hastalarla karşılaştırıldı. Çalışmada elde edilen verilerin istatistiksel analizi için SPSS for Windows 16.0 programı kullanılmıştır. Bulgular: Çalışma grubu 385 (%51,9) erkek, 357 (%48,1) kadın olmak üzere toplam 742 kişiden oluşmuştur. Çalışmaya dahil edilen 742 katılımcının 413 ünün (%55,7) görüşme esnasında unutkanlık şikayetinden yakındıkları kaydedilmiş, ancak bu katılımcıların yanlızca 146 sında (%19,7) MMT skorları cut off değerleri altında bulunmuştur. Bu katılımcılar demans şüphesi ile uzman hekim düzeyinde yeniden değerlendirilmiş ve 81 (%10,9) hastaya DSM-IV tanı kriterlerine göre demans tanısı konmuştur. Demans tanısı alan hastaların yaş grubuna göre dağılımında 65-75 yaş aralığındaki 470 katılımcının 33 ü (%7,02), 76-85 yaş aralığındaki 249 katılımcının 41 i (%16,4), 86 ve üstü yaş aralığındaki 23 katılımcının 7 si (% 30,4) demans tanısı almıştır. Yaş grupları arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlıdır (p<0,05). Demans tanısı alan ve almayan hasta gruplarının sosyodemografik verilere göre yapılan fark analizlerinde; yaş grubu, cinsiyet, medeni durum ve gelir düzeyi gruplar arasında anlamlı farklılık göstermiştir. (p<0,05). Aile öyküsü özelliği ise gruplar arasında anlamlı fark oluşturmamıştır (p=0,17). Sonuç: Çalışmamızda 65 yaş ve üzerinde demans görülme sıklığı % 10,9 olarak bulunmuştur. Yaşın ilerlemesiyle demans gelişme riski artmaktadır. Elde edilen veriler kadınların, bekar olarak hayatını sürdürmekte olanların ve gelir düzeyi kötü olan kişilerin demans gelişimi riski taşıdıklarını göstermiştir. Anahtar Kelimeler: Demans, Prevelans, Risk faktörleri ABSTRACT AIM: This study has been performed in order to examine the dementia prevalence as well as effects of socio-demographic characteristics on the dementia in the population ages 65 and above in Afyonkarahisar province in Dinar district. Materials and Methods: This study was conducted in Afyon Kocatepe University, Faculty of Medicine, and Department of Neurology in January, 2012. Study group was composed of 742 individuals who were 65 years old or older and who live in Dinar district in Afyonkarahisar province. These data were obtained via survey studies which were performed with individuals aged 65 years and above who had health center records. Memory complaints of participants were questioned upon recording their socio-demographic features. Mini Mental Test (MMT) was applied to participants who had memory complaints. Patients who had lower scores than cut-off values were re-evaluated in terms of dementia by doctors of Clinic for Neurology and Psychiatry. Patients who were diagnosed with dementia were determined according to DSM-IV diagnostic criteria. Socio-demographic findings of dementia patients were compared with control patients who were not diagnosed with dementia. Results: Study group was composed of 742 individuals who were 385 (51,9%) male and 357 (48,1%) female. Out of 742 individuals, memory complaints were recorded in 413 (%55.7) of them but cut-off values of only 146 (%19,7) of these 413 individuals were lower than MMT scores. These participants were re-evaluated by specialist in terms of dementia and 81 of them (%10,9) were diagnosed with dementia in accordance with DSM-IV diagnosis criteria. According to the age distribution of dementia patients, 33 (%7,02) of 470 participants who were between the ages of 65-75, 41 (%16,4) of 249 participants who were between the ages of 76-85 and 7 (%30.4) of 23 participants who were 86 years old or above were diagnosed with dementia. The difference between the age groups was statistically significant (p<0,05). According to the socio-demographic features of groups (dementia group or patients who were nor diagnosed with dementia); age, gender, marital status and income levels were significantly different between groups. (p<0,05). Family dementia feature did not lead to significant difference between groups (p=0,17). Conclusion: The prevalence of dementia is detected as %9 in individuals aged 65 and over. The risk of developing dementia increases with advancing age. These findings indicate that individuals with a low income level, women and single individuals have increased dementia risk. Keywords: Dementia, Prevelance, Risk factors Geliş Tarihi / Received: 05.10.2015 Kabul Tarihi / Accepted: 02.03.2016 Yazışma Adresi / Correspondence: Serdar ORUÇ Afyon Kocatepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji AD, Afyonkarahisar drserdaroruc@gmail.com

95 GİRİŞ Demans, bilişsel ve entelektüel işlevlerde azalma sonucu bellek, konuşma, algılama, hesaplama, yargılama, soyut düşünme ve problem çözme gibi fonksiyonlardan en az ikisinde bozukluk olmasıdır. Doğal seyri bakımından kalıcı ve sıklıkla ilerleyicidir. İleri yaşlarda gözlenen demansın görülme sıklığı dünya üzerinde farklılık göstermektedir. Özellikle gelişmekte olan ülkelerde gelişmiş ülkelere göre daha sık demans gözlendiği bildirilmektedir (1-3). Bununla birlikte demans görülme sıklığı yaşla orantılı olarak artmaktadır. Jagger ve ark. larının yaptıkları çalışmada 65 yaş üzerinde demans sıklığı % 1-6 olarak saptanmış, bu oran 80 yaş üzerinde % 10-20 olarak bulunmuştur (4). Dünyada yaşlıların sayısı arttıkça demans oranının da arttığı bir gerçektir Demanslı hasta popülasyonunun artması ile birlikte, demans, önemli bir halk sağlığı problemi halini almıştır. Demans sıklığını ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi yaşlı popülasyonda sağlık hizmetleri planlamasında önem taşımaktadır. Dünya da demans sıklığını belirlemeye yönelik pek çok çalışma mevcuttur. Demans sıklığını belirlemeye yönelik Ülkemizde yapılmış çalışma sayısı ise sınırlıdır (5, 6). Bu çalışmanın amacı Afyonkarahisar ili Dinar ilçesindeki 65 yaş ve üzeri popülasyonda demans sıklığının belirlenmesidir. Ayrıca sosyodemografik özelliklerin demans sıklığı üzerine olan etkilerinin araştırılması ve elde edilen verilerin sunulmasıyla ülke verilerine katkı sağlanması amaçlanmıştır. GEREÇ ve YÖNTEM Bu çalışma, Afyon Kocatepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı tarafından Ocak 2012 tarihinde gerçekleştirildi. Çalışmada Tıp Fakültesi öğrenci projesi esnasında elde edilen verilerin ilgili kısmı kullanılmıştır. Araştırma grubunu, Afyonkarahisar ili Dinar ilçesinde yaşayan 65 yaş ve üzeri 742 kişi oluşturdu. Yerleşim alanında anket çalışması yapılabilmesi için gerekli yasal izin T.C. Sağlık Bakanlığı ndan yazılı olarak alındı. Veriler sağlık ocağı kayıtlarından tespit edilen 65 yaş ve üzeri kişilerin mahalle muhtarları ve yerel yönetimin organizasyonu ile yer ve zamanı önceden belirlenmiş olan alanlarda toplanılması ile yapılan anket çalışması ile elde edildi. Yatağa bağımlı kişilerin değerlendirilmesi ise ev ziyaretleri yapılarak gerçekleştirildi. 65 yaş altında olanlar değerlendirmeye alınmadı. Katılımcılara önce çalışmanın amaçları ve yöntemleri açıklandı. Görüşme anketi Nöroloji Anabilim Dalı tarafından öncesinde demans ve minimental test hakkında eğitim verilen Tıp Fakültesi 3. Sınıf öğrencileri tarafından gerçekleştirildi. Katılımcıların demografik özelliklerinin kaydedilmesinin ardından unutkanlık şikayetinin varlığı katılımcının kendisi veya yakını yardımıyla sorgulandı. Unutkanlık yakınması olmayan katılımcılarda görüşme anketi sonlandırıldı. Unutkanlık yakınması tarifleyen katılımcılara ise standardize Mini Mental Durum Muayenesini (MMT)(7) içeren bir anket yapıldı. MMT testi eğitimliler ve eğitimsizler için hazırlanmış farklı formlar şeklinde katılımcıların eğitim durumuna uygun olarak seçildi. Hiç okula gitmemiş veya ilkokul diploması olmayanlar (5 yıldan az eğitim alanlar) eğitimsiz, ilk ve ortaokul öğrenimi dahil diploması olanlar ise (5 yıldan fazla eğitim alanlar) eğitimli olarak kabul edildi. MMT de cut off değeri eğitimsizler için 23 eğitimliler için ise 24 olarak kabul edildi (6). MMT testi sonucunda eğitimsizler için 23, eğitimliler için 24 puanın altında olanlar Nöroloji ve Psikiyatri Klinikleri uzman hekimlerince demans varlığı açısından yeniden değerlendirildi. Psödodemans saptanan hastalar belirlendi. Ayrıca hafif kognitif bozukluk tanısı alan hastalar belirlendi. Klinik ve muayene ile yapılan değerlendirme de uyumlu olanlar demans olarak kabul edildi. Demans tanısının konulmasında DSM-IV tanı kriterleri esas alınmıştır. Demans tanısı almış olan ancak etiyolojide sekonder nedenlerin varlığından şüphe edilen hastalara ileri değerlendirme yapılabilmesi amacıyla Kocatepe Üniversitesi Nöroloji Kliniğine müracaat etmesi önerildi. Tanı alan hasta ve yakınlarına gerekli bilgilendirme yapılarak önerilerde bulunuldu. Çalışmada elde edilen verilerin istatistiksel analizi için SPSS (Statistical Package for Social Sciences) for Windows 16.0 programı kullanılmıştır. Çalışma verileri değerlendirilirken tanımlayıcı istatistiksel metodların (Ortalama, Standart sap-

96 ma) yanı sıra oranlar arası farkın anlamlılığı testi (bağımsız değişkenler için t testi ve ki-kare) uygulandı. p<0.05 anlamlı kabul edildi. BULGULAR Katılımcıların demografik özellikleri tablo 1 de verilmiştir. Tablo.1. Katılımcıların Demografik Özellikleri Parametre Frekans (n) Yüzde (%) Cinsiyet Erkek 385 51,9 Kadın 357 48,1 Yaş Grubu 65-75 arası 470 63,3 76-85 arası 249 33,6 86 ve üstü 23 3,1 Eğitim Okur-yazar değil 327 44,1 İlkokul mezunu 339 45,7 Ortaokul mezunu 40 5,4 Lise mezunu 22 3 Yüksekokul/Lisans 14 1,9 Medeni Durum Evli 515 69,4 Bekâr 227 30,6 Gelir Düzeyi İyi 62 8,4 Orta 466 62,8 Kötü 214 28,8 Çocuk Var 723 97,4 Yok 19 2,6 Soygeçmişi Ailede demans var 35 4,7 Ailede demans yok 707 95,3 Sorgulamada katılımcıların 413 inin (% 55,7) unutkanlık yakınması varlığı saptandı. Bu katılımcıların MMT ile değerlendirmesinde; 146 katılımcı (% 19,7) cut off değerlerinin altında puan alırken 267 katılımcının (% 36) MMT değerlendirme skorları cut off değerleri üzerinde bulundu. Cut off değerleri altında puanlanan 146 katılımcı kognitif etkilenme şüphesi ile Nöroloji ve psikiyatri hekimlerince yeniden değerlendirildi. MMT değerlendirme de cut off değerlerini altında skorlanan 146 hastanın 81 inde (% 10,9) demans varlığı saptandı (Tablo 2) Tablo.2. Katılımcıların Klinik Özellikleri Parametre Frekans (n) Yüzde (%) Unutkanlık Var 413 55,7 Yok 329 44,3 MMT Skor Cut off değeri (n=413) üstünde 267 36 altında 146 19,7 Demans Saptandı 81 10,9 Saptanmadı 65 MMT: Mini Mental Durum Muayenesi Demans tanılı hastaların yaş gruplarına göre dağılımına bakıldığında; 65-75 yaş aralığındaki 33 katılımcının (% 7,02), 76-85 yaş aralığındaki 41 katılımcının (% 16,4), 86 yaş ve üzerindeki katılımcıların ise 7 sinin (% 30,4) demans tanısı aldığı görülmüştür. (Tablo 3) Sosyodemografik Tablo 3 Demans tanılı hastaların yaş gruplarına göre dağılımı Yaş Grupları Frekans (n) Yüzde (%) p 65-75 arası 33 7,02 76-85 arası 41 16,4 86 ve üstü 7 30,4 verilerinin karşılaştırılmasında; demans tanısı alan ve almayan hastalar arasında yaş, cinsiyet, medeni durum, gelir düzeyi verileri arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık varlığı saptanmıştır. (p<0,05). Demans tanısı alan ve almayan gruplar arasında aile öyküsü açısından istatistiksel anlamlılık saptanmadı (p=0,17) (Tablo 4). Elde edilen sonuçlar demansın ileri yaşları etkileyen, kadınlarda daha sık gözlenen, evlenmeyen ve gelir durumu kötü bireylerde daha sık gözlendiğini göstermiştir. TARTIŞMA <0,05 Tablo 4. Demans tanısı alan ve almayan hastaların sosyodemografik verilerinin karşılaştırılması Demans (n=742) Özellikler Saptanan(n=81) Saptanmayan(n=661) p Yaş (ort±ss) 77,23±5,98 74,84±5,71 0,000 Cinsiyet Erkek 25 360 Kadın 56 301 Medeni durum Evli 47 468 Bekar 34 193 Gelir düzeyi İyi 2 60 Orta 33 433 Kötü 46 168 Aile öyküsü 0,000 Bu çalışmada İlimiz Dinar ilçesinde demans taraması yapılmış ve 65 yaş üzerinde kişilerde demans sıklığı % 10,9 olarak belirlenmiştir. Literatürde demans sıklığının araştırıldığı farklı çalışmalar mevcuttur. Bu çalışmalarda farklı popülasyonlarda ve farklı coğrafi bölgelerde demans gözlenme sıklığının farklılığı gösterilmiştir (8, 9). Prince ve ark. larının yaptıkları meta-analizde demansın farklı coğrafyalardaki görülme sıklığı araştırılmış ve Latin Amerika ülkeleri nde % 8,5, Doğu Avrupa ülkelerinde % 7,2 Asya bölgesinde ise % 4,6 dolaylarında olduğu saptanmıştır. Aynı çalışmada 60 yaş üzerinde demans gözlenme sıklığı ortalama % 5-7 olarak bildirilmektedir (10). De Ronchi ve ark.ları tarafından Kuzey İtalya da 7930 katılımcının katılımı ile yapılan 2 fazlı çalışmada 60 yaş üzeri popülasyonda demans sıklığını % 6,5 olarak belirlenmiştir (11). 0,01 0,000 var 6 29 0,17 yok 75 632 MMT skoru (ort±ss) 25,56±3,76 13,81±5,32 0,000 MMT: Mini Mental Durum Muayenesini

97 Farklı bir araştırmada ise Yamada ve ark.ları 65 yaş üzerindeki Japon popülasyonunda demans görülme sıklığı % 3,8 olarak bildirilmiştir (12). Demans görülme sıklığındaki farklılıklar, değişik popülasyon ve coğrafi alanlarda beklenen yaşam süreleri farklılıkları, toplumların eğitim ve gelişmişlik düzeylerindeki farklılıklar ile ilişkili olabileceği yapılan çalışmalarda saptanmıştır (13). Ülkemizde demans sıklığını araştıran az sayıda çalışma bulunmaktadır. Konu ile ilgili en kapsamlı çalışma 2009 yılında Eskişehir bölgesinde Arslantaş ve ark.ları tarafından 55 yaş üzerindeki 3100 kişinin katılımıyla gerçekleştirmiştir (5). Bu çalışmada araştırma grubu il merkezi ve kırsal bölgedeki katılımcılardan oluşmuş, katılımcıların % 8,4 ünde demans saptanmıştır. Ayrıca yaş, kadın cinsiyet, düşük eğitim, kırsal alanda yaşama ve aile öyküsü risk faktörleri olarak belirlenmiştir. Farklı bir çalışma ise Ertekin ve ark.ları tarafından Erzurum bölgesinde 455 kişinin katılımı ile gerçekleştirilmiştir (14). Demans sıklığı % 6,4 olarak belirlenen bu araştırmada risk faktörleri bir önceki çalışmada belirlenen risk faktörlerine benzer şekilde kadın cinsiyet, ileri yaş, düşük eğitim düzeyi, çalışmıyor olmak, dul olmak olarak belirlenmiştir. Gelir düzeyi ile demans gelişimi arasında ise ilişki gösterilememiştir. Sunulan çalışmada elde edilen bulgular demansın yaşın artması ile daha sık gözlenen bir hastalık olduğunu göstermiştir. Elde edilen sonuçlar literatürle uyumludur. Scazufca ve ark.larının 2072 katılımcı ile yapmış oldukları araştırmada 65 yaş üzerinde demans sıklığı % 5,1 olarak bulunmuş, aynı çalışmada demans sıklığı 85 yaş üzeri katılımcılarda % 21,4 olarak saptanmıştır (15). Yaş ve demans gelişimi arasındaki ilişki farklı çalışmalarda da gösterilmiş ve demans gelişiminde yaşın en önemli risk faktörlerinden birisi olduğu saptanmıştır (6, 16). Çalışmamız demansın kadınlarda daha sık gözlendiğini göstermiştir. Demansın cinsiyet üzerine etkisi ile ilgili literatürde farklı sonuçlar mevcuttur (14, 17). Çalışmamızdan elde edilen sonuç çalışmaya dahil edilen kadınların düşük eğitim düzeyi ve kadınlarda beklenen yaşam süresinin uzun olması ile ilişkili olabileceği düşünülmüştür. Yapılan çalışmalarda sosyoekonomik durum, medeni durum ve aile öyküsü önemli risk faktörleri olarak tanımlanmaktadır. Scazufca ve ark.ları tarafından gerçekleştirilen çalışmada düşük sosyoekonomik durumun demans gelişimindeki önemli risk faktörlerinden birisi olduğu gösterilmiştir (15). SC Yeh ve ark.larının gerçekleştirdikleri 4993 katılımcı iştirakli farklı bir araştırmada ise bekar olmak demans için risk olarak tanımlanmıştır. Çalışmamızda saptanan gelir durumu düzeyi ve medeni durum ile demans gelişimi arasındaki ilişki de bu literatür bilgileri ile uyumlu bulunmuştur. Demans özellikle 60 yaş öncesinde genetik geçiş özellikleri gösterilmiş nörodejeneratif bir hastalıktır. Yapılan çalışmalarda 60 yaş öncesinde tanı alan demans hastalarının yaklaşık % 50 sinde aile öyküsü varlığı saptanmıştır (18). 60 yaş sonrasında tanımlanan demans olgularında genetik geçiş özellikleri ile ilgili ise literatürde çelişkili veriler mevcuttur (19). Çalışmamızda 65 yaş ve üzerinde demans tanısı alan ve almayan hastalarda aile öyküsü varlığı istatistiksel olarak farklılık göstermemiştir. Çalışmamızda elde edilen verilerle Ülkemizin kırsal kesimlerinden Dinar da demans görülme sıklığı % 10,9 olarak belirlenmiştir. Ayrıca demansın ileri yaşlarda, kadın cinsiyette, bekar olanlarda ve gelir durumu kötü olanlarda daha sık gözlendiğini göstermiş olup saptanan bulgular literatürle uyumlu bulunmuştur. Demans ile ilgili epidemiyolojik çalışmaların yapılması demans gelişimindeki risk faktörlerinin belirlenmesinde ve demans yönüyle Ülke lerin sağlık politikalarını planlanmasında önem taşımaktadır. Teşekkür: Belma Değerli, Enes Özer, Pakize Şahin ve Zeynep Yasemin Yılmaz a MMT uygulanması aşamasındaki yardımlarından dolayı teşekkür ederiz.

98 KAYNAKLAR 1. Fukunishi I, Hayabara T, Hosokawa K. Epidemiological surveys of senile dementia in Japan. Int J Soc Psychiatry. 1991;37(1):51-6. 2. Evans DA, Funkenstein HH, Albert MS, Scherr PA, Cook NR, Chown MJ, et al. Prevalence of Alzheimer s disease in a community population of older persons. Higher than previously reported. JAMA. 1989;262(18):2551-6. 3. Palmer K, Kabir ZN, Ahmed T, Hamadani JD, Cornelius C, Kivipelto M, et al. Prevalence of dementia and factors associated with dementia in rural Bangladesh: data from a cross-sectional, population-based study. Int Psychogeriatr. 2014;26(11):1905-15. 4. Jagger C, Andersen K, Breteler MM, Copeland JR, Helmer C, Baldereschi M, et al. Prognosis with dementia in Europe: A collaborative study of population-based cohorts. Neurologic Diseases in the Elderly Research Group. Neurology. 2000;54(11):16-20. 5. Arslantas D, Ozbabalik D, Metintas S, Ozkan S, Kalyoncu C, Ozdemir G, et al. Prevalence of dementia and associated risk factors in Middle Anatolia, Turkey. J Clin Neurosci. 2009;16(11):1455-9. 6. Gurvit H, Emre M, Tinaz S, Bilgic B, Hanagasi H, Sahin H, et al. The prevalence of dementia in an urban Turkish population. Am J Alzheimers Dis Other Demen. 2008;23(1):67-76. 13. Ferri CP, Prince M, Brayne C, Brodaty H, Fratiglioni L, Ganguli M, et al. Global prevalence of dementia: a Delphi consensus study. Lancet. 2005;366(9503):2112-7. 14. Ertekin A DR, Özdemir G, Özel L, Özyıldırım E, Ulvi H. An Investigation of the Risk Factors and Prevalence of Alzheimer s Disease in the Eastern Region of Turkey. European Journal of General Medicine. 2015;12(2):144-51. 15. Scazufca M, Menezes PR, Vallada HP, Crepaldi AL, Pastor- Valero M, Coutinho LM, et al. High prevalence of dementia among older adults from poor socioeconomic backgrounds in Sao Paulo, Brazil. Int Psychogeriatr. 2008;20(2):394-405. 16. Dugu M, Neugroschl J, Sewell M, Marin D. Review of dementia. Mt Sinai J Med. 2003;70(1):45-53. 17. Barnes LL, Wilson RS, Schneider JA, Bienias JL, Evans DA, Bennett DA. Gender, cognitive decline, and risk of AD in older persons. Neurology. 2003;60(11):1777-81. 18. Clare L. Awareness in early-stage Alzheimer s disease: a review of methods and evidence. Br J Clin Psychol. 2004;43(2):177-96. 19. Knopman DS, DeKosky ST, Cummings JL, Chui H, Corey- Bloom J, Relkin N, et al. Practice parameter: diagnosis of dementia (an evidence-based review). Report of the Quality Standards Subcommittee of the American Academy of Neurology. Neurology. 2001;56(9):1143-53. 7. Folstein MF, Folstein SE, McHugh PR. Mini-mental state. A practical method for grading the cognitive state of patients for the clinician. J Psychiatr Res. 1975;12(3):189-98. 8. Rajkumar S, Kumar S, Thara R. Prevalence of dementia in a rural setting: A report from India. Int J Geriatr Psychiatry. 1997;12(7):702-7. 9. Imaizumi Y. Mortality rate of Alzheimer s disease in Japan: secular trends, marital status, and geographical variations. Acta Neurol Scand. 1992;86(5):501-5. 10. Prince M, Bryce R, Albanese E, Wimo A, Ribeiro W, Ferri CP. The global prevalence of dementia: a systematic review and metaanalysis. Alzheimer s & dementia : the journal of the Alzheimer s Association. 2013;9(1):63-75. 11. De Ronchi D, Berardi D, Menchetti M, Ferrari G, Serretti A, Dalmonte E, et al. Occurrence of cognitive impairment and dementia after the age of 60: a population-based study from Northern Italy. Dement Geriatr Cogn Disord. 2005;19(2-3):97-105. 12. Yamada T, Hattori H, Miura A, Tanabe M, Yamori Y. Prevalence of Alzheimer s disease, vascular dementia and dementia with Lewy bodies in a Japanese population. Psychiatry Clin Neurosci. 2001;55(1):21-5.