TG-5 KMU PERSONEL SEÇME SINVI ( GRUBU VE ÖĞRETMENLİK) MRT 0 GENEL YETENEK TESTİ - GENEL KÜLTÜR TESTİ EĞİTİM BİLİMLERİ TESTİ ÇÖZÜMLERİ DİKKT! ÇÖZÜMLERLE İLGİLİ ŞĞID VERİLEN UYRILRI MUTLK OKUYUNUZ.. Testleri size verilen sürelerde çözünüz. Zamanı iyi kullanmanız aşarınızı olumlu yönde etkileyecektir.. Sınavda Genel Yetenek Testi ve Genel Kültür Testi için verilen toplam cevaplama süresi olan 0 dakikayı iyi kullanınız.. Eğitim Bilimleri Testi için verilen toplam cevaplama süresi olan 50 dakikayı iyi kullanınız. 4. Sınavınız ittiğinde her sorunun çözümünü tek tek okuyunuz. 5. Kendi cevaplarınız ile doğru cevapları karşılaştırınız. 6. Yanlış cevapladığınız soruların çözümlerini dikkatle okuyunuz. 7. Yanlış cevapladığınız soruların çözümlerini okuduktan sonra anlayamadığınız soruları öğretmeninize sorunuz. 8. Çözümlerin tamamını okuduktan sonra isterseniz www.uzaktanegitim.com.tr adresine girerek İhtiyaç Yayıncılık yazar kadrosunun ayrıntılı olarak açıkladığı video çözümleri izleyeilirsiniz. Bu çözümlerin her hakkı saklıdır. Hangi amaçla olursa olsun, çözümlerin tamamının veya ir kısmının İhtiyaç Yayıncılık ın yazılı izni olmadan kopya edilmesi, fotoğrafının çekilmesi, herhangi ir yolla çoğaltılması, yayımlanması ya da kullanılması yasaktır. Bu yasağa uymayanlar, gerekli cezai sorumluluğu ve çözümlerin hazırlanmasındaki mali külfeti peşinen kaullenmiş sayılır.
TG 5 0 KPSS / GYGK ÇÖZÜMLERİ GENEL YETENEK TESTİ ÇÖZÜMLERİ. Parçada geçen eserlerinin ardından yürüyen irçok şair sözü, sanatçının eserleriyle irçok kişiyi etkilediği ve u nedenle de onları peşinden sürüklediği anlamına gelmektedir.. Parçada geçen gizli ir tutku sözündeki gizli sözcüğü elli olmaz ir durumda olan anlamına gelmektedir. Tutku sözcüğü ise güçlü istek ve eğilimin yöneldiği amaç anlamında kullanılmaktadır. Bu sözcükler ir araya geldiğinde çıkça söylenmeyen istek anlamını vermektedir.. Parçada geçen eski taşlarla yeni görünümlü inalar ortaya koyuyor. sözünde eski malzemeleri kullanarak yeni görünümlü farklı yapılar meydana getirildiği ifade edilmiştir. Bu anlamı da C seçeneğindeki yargı karşılamaktadır. 4. Parçada I, II, III ve IV numaralı cümlelerde herhangi ir deyime yer verilmemiştir. V. cümlede geçen yer vermek sözü ir olaya yol açmak, imkân tanımak anlamında kullanılan ir deyimdir. 5. Bir yazarın ya da eserin anlatım özelliklerine üslup denir. Üslup, yazar ya da eserin diliyle ilgilidir. III. cümlede geçen dilin amacını yansıtan, yalın yapıtlar sözü dille ilgili olduğundan u cümle üslup cümlesidir. 6. Parçanın VI numaralı cümlesinde geçen ir dilin inceliklerini öğrenmek sözü soru kökündeki dilin zevk verici özelliklerini sezmek sözünü; güzelliğini duyumsamak sözü ise ir dilin tadına varailmek sözünü anlamca karşılamaktadır. 7. Soru kökündeki cümlede ir eserin tanınmasının ve yayılmasının eleştirmene ağlı olduğu vurgulanmıştır. Doğal olarak eleştirmen tarafından tanıtılmayan ir eserin zamanla unutulacağı yargısı da çıkarılailir. Bu nedenle B seçeneğindeki yargıya ulaşılailir. 8. Parçada seçeneğine özgünlük üzerine kurgulanırsa sözünden, B seçeneğine İnsanlığın sorunlarına dikkat çekmeyen hiçir çalışmanın sanat eseri olması söz konusu değildir. cümlesinden, D seçeneğine hakkını vermeli, yarınlara ulaşmaya çalışmalıdır. sözünden, E seçeneğine okurlara yol göstermektir. sözünden ulaşılailir. III numaralı cümlede sanatsal ürünlerin kalıcılığı yakalayamadığından değil, kalıcı olma kaygısı taşımadıklarından söz edildiği için C, III numaralı cümleyle ilgili olarak yanlıştır. 9. Parçada B seçeneğine irçok düşünce ve ayrıntı, sanatçının özel mektuplarında gün ışığına çıkar. sözünden, C seçeneğine sanat anlayışları hakkında da ilgiler verirler. sözünden, D seçeneğine en içten, en doğal duygularıyla tanıma şansını da yakalar okuyucu. sözünden, E seçeneğine en çok edeiyat tarihçisinin işine yarar. sözünden ulaşılailir. I. cümlede sanatçıların diğer eserlerinin anlaşılmasında yol gösterici olduğuna değil, sanatçıyı ele veren ipuçları olduğuna değinildiğinden, I numaralı cümleyle ilgili olarak yanlıştır. 0. Parçada seçeneğine köylü konuşmasının kendine göre ir tadı ir şiirselliği var. sözünden, B seçeneğine yazarın aşarısında, kullandığı köylü dilinin payı üyük. cümlesinden, D seçeneğine Bu da ne demek? diye düşünüyorsunuz. sözünden, E seçeneğine dili çözmek için didindiğiniz, takılıp kaldığınız sözünden ulaşılailir. III. cümlede dilimize çok üyük zarar verdiğinden değil, edeiyatımıza çok kötülüğü dokunduğundan söz edildiği için C, III numaralı cümleyle ilgili olarak yanlıştır.. Parçada I numaralı sözcüğün yazımı doğrudur. Duymakdır, ağırından, sanatcı, özsuyu sözcüklerinin doğru yazımları sırasıyla şunlardır: duymaktır, ağrından, sanatçı, öz suyu.. Parçada I, II III ve IV numaralı cümlelerde herhangi ir noktalama yanlışı yoktur. V. cümlede ise kalmayınca sözcüğü zarf-fiil ekiyle oluşturulmuş ir sözcük olduğundan u sözcükten sonra virgül gelmez. Bu nedenle noktalama yanlışı V. cümlededir.. Soru kökünde ara söz uldurulmak istenmiştir. ra söz kendinden önceki ögenin açıklayıcısı durumundadır. I numaralı cümlede geçen nostalji sözcüğü insanın geçmişi özlemesi anlamına gelmektedir. 4. Yüklemin zamanını ildiren sözler zaman zarfıdır. Zaman zarfları Ne zaman? sorusuna yanıt verir. Parçada geçen hep sözcüğü her zaman anlamında kullanılmıştır yani Ne zaman? sorusuna yanıt vermektedir. 5. Cümlede yargı ildiren sözler yüklem (temel cümle) ve yan cümledir. Yan cümle; eylemsi, şart eki, iç cümle ve ki ağlacıyla kurulur. seçeneğinde seslenmiyorsa ; B seçeneğinde verecek, ulunmayan, eğenilmemesini ; C seçeneğinde kayetmeden, gelen, akıldığında, değişmeyen, verdikleri ; D seçeneğinde denmesini, yaşamayı, sürdürüyorsa ; E seçeneğinde olsa, değerlendirmede sözcükleri yan yargıdır. Buna göre C seçeneğinde toplam eş yan yargı vardır. 6. Bir adı niteleme göreviyle kullanılan sözcükler niteleme sıfatıdır. Cümlede geçen özgür sözcüğü, düşünce sözcüğünün niteliğini ildirdiğinden niteleme sıfatı olarak görev yapar. 7. B seçeneğinde geçen cümlede anlatım ozukluğu vardır. Etkiliyordu sözcüğü yanlış anlamda kullanılmıştır. Cümledeki anlatım ozukluğunu düzeltmek için u sözcüğün yerine engelliyordu sözcüğü getirilmelidir. 8. C seçeneğinde geçen cümlede anlatım ozukluğu vardır. Cümlede deyimin yapısının ozulmasından kaynaklanan ir anlatım ozukluğu vardır. Deyimin aslı pahada hafif yükte ağır değil, yükte hafif pahada ağır dır. 9. II. ve IV. cümlelerde anlatım ozukluğu yoktur. I. cümlede yağmurlu sözcüğüne idi ek eylemi getirilmediğinden; III. cümlede özne ile yüklemin tekillik - çoğulluk yönünden uyuşmamasından kaynaklanan anlatım ozukluğu vardır.
TG 5 0 KPSS / GYGK ÇÖZÜMLERİ 0. Karşımızdakilerin kanılarını, duygu, düşünce ve davranışlarını değiştirmek amacıyla aşvurulan anlatım içimine tartışma denir. Parçada yazar öyle ir amaç taşıdığından parçanın anlatım içimi tartışmadır.. Parçanın genelinde eski Türk toplumlarında kadının neredeyse her alanda önemli ir rolünün olduğu düşüncesi hâkimdir. Bu düşünceye en yakın yargı seçeneğindeki yargıdır.. Parçadan Her insanın aklı, ilgisi ve deneyimi farklıdır. İnsanlar renkler giidir ve her insan farklı ir renktir. Bu nedenle ir kişinin göremediği, düşünemediği ir şeyi, aşka iri rahatlıkla göreilir. anlamı çıkmaktadır. Bu anlamı karşılayan ise kıl akıldan üstündür. atasözüdür.. Parçada yazar, kimi insanların, dillerinin aşka diller tarafından kuşatılmasından ve dillerini özen göstermeden kullanmalarından rahatsızlık duymamaları durumundan yakınmaktadır. 4. Parçada B seçeneğine tüm duygusallıkları ve çevrenin eğenisini ir kenara ırakıp sözünden, C seçeneğine sürekli atılımlar yapan sözünden, D ve E seçeneklerine yeni arayışlara, yeni çaalara girmek zorunluluğunu duyan sözünden ulaşılailir. seçeneğine ise parçadan ulaşılamaz. 5. Parçada eleştiri olmayan yerde sanat eserinin niteliklerinin neler olduğunun ilinememesi, sanat eserinin gelişememesi işlenmiştir. Bunlardan hareketle parçaya getirileilecek en uygun aşlık Eleştiri Özgürlüğünün Kazanımları olur. 6. Paragrafın giriş cümlesinde, daha önce o konudan ahsedildiği fikrini uyandıracak, u da, ama, fakat, ununla irlikte, hâluki, oysa, demek ki, u nedenle, undan dolayı, öyleyse, nitekim gii ir önceki cümleye ağlayıcı sözcüklere yer verilmez. seçeneğinde unun gii sözü daha önce aşka konudan ahsedildiği fikrini uyandırıyor. Bu nedenle seçeneğindeki cümle giriş cümlesi olamaz. 7. Parçada yazar, yakın dostları hakkında yazı yazmaktan çekindiğini çünkü unların gerçek eleştiriyi yansıtmadığını, öznelliğe neden olduğunu söylüyor. Nesnel eleştiri yapıldığında ise una sanatçıların katlanamadığı görüşü ortaya çıkıyor. Bu nedenle oş ırakılan yere getirileilecek söz seçeneğindeki sözdür. 8. Parçada Türklerin askerliğe çok yatkın ir millet olduğu, u işi layıkıyla yerine getirdiği ancak ir lider ya da komutan olailecek niteliklere çok azının ulaşaildiği düşüncesi ağır asmaktadır. Bu düşünceden hareketle anlatılmak istenen, E seçeneğinde verilmiştir. 9. Parçada seçeneğine kırgınlıklar, dargınlıklar yaşanıyor ve u tatsız durumu aşmak için çocuklara Ecrin Şiir, li Haydar, Serpil Deniz, Gül Fidan, Uğur Can, gii ikili isimler konuluyor. sözünden, B seçeneğine Henüz çocuk sahii olmayanlar dahi sözünden, C seçeneğine ugün artık pek çok ailede eekler, önceden elirlenmiş cinsiyetler ve isimlerle doğuyorlar. sözünden, E seçeneğine karar verme aşamasında zorlanıyor hatta u noktada irtakım kırgınlıklar, dargınlıklar yaşanıyor sözünden ulaşılailir. D seçeneğine ise parçadan ulaşılamaz. 0. Parçada anlam ütünlüğünün sağlanailmesi için IV ve V numaralı cümlelerin yer değiştirmesi gerekir. V. cümlede geçen Leon ve Dimitri, kitap daha yarılanmadan ölüverirler. sözü, IV. cümlede geçen Kahramanlar ölür ama roman sözünden sonra gelmeli ki olayın kronolojik sırası düzgün olailsin.. 4 8 - : c - m 0 5-4 - 4 + 4 4 4 4 ulunur. ^h ^h - 6 : c m 0 J N K - 5 O : K O K 0 O L P. x + 7y 58 ifadesini sağlayan x ve y değerleri sırasıyla x + 7y 58.. 48 _ 4 5 4 8 7 ` 7 tanedir. 0 4 7 6 0 a. a5c sayısının ile ölümünden kalan 7 olduğuna göre ile ölüm hem hem de 4 ile ölüm olarak düşünülerek 7 kalanı hem hem 4 e ölünür. 7 4 7 4 6 O hâlde a5c sayısının 4 ile ölümünden kalan ve ile ölümünden kalan dir. a5c sayısının 4 ile ölümünden kalan olduğuna göre c sayısı, 5 ve 9 olailir. a + + c nin en küçük değeri sorulduğundan c alınır. O hâlde ile ölümden kalan olduğuna göre a + + 5 + k + a + + 5 k. 4 7 0 6 Buna göre a + nin en küçük değeri ve c nin en küçük değeri olduğuna göre a + + c nin en küçük değeri + olur.
TG 5 0 KPSS / GYGK ÇÖZÜMLERİ 4. a! 4! a! 4 olduğuna göre u eşitliği sağla-! yan değerler 4!, 4!, 4! olmak üzere tanedir.!! 0! 7. 00 0,0-505 50, 5 504,68 0000 50400-00 68 5050 505 00-00 0 9. 44 4 : 4 : tü r. 7 - ifadesi ile çarpılır ve ölünürse O hâlde a + değerleri sırasıyla 47, 5 ve 4 tür. a + değerlerinin toplamı da 47 + 5 + 4 56 ulunur. 00-0 - 0 ulunur. : 7 - elde edilir. O hâlde 4 - - - - 5. a,, c negatif tam sayılar olduğuna ve a + + c toplamının en üyük değeri istendiğine göre < 7c ifadesinde c alınır. : ` - j : ulunur. - < 7 ( ) & < - 7olur.. - 4 4 alınırsa eşitsizlik sağlanır. a < ifadesinde 4 değeri yerine yazılırsa a < ( 4) & a < ulunur. Eşitsizliğin sağlayan a nın en üyük değeri tür. O hâlde a + + c toplamının en üyük değeri ( ) + ( 4) + ( ) 8 ulunur. 8. x - y - 4y + - x + 6x - x - y - 4y + - x + x - 4 4x - x - y - 4y + 5 0 x li ve y li ifadeler ayrı ayrı tam kareye çevrilirse ^x - h - ^y + h 0 40. a sayısı ile doğru orantılı ise a k dir. sayısı k dir. ile doğru orantılı ise 6. a a 6 4 5 olur. O hâlde ^x - h ^y + h a 8-50 6 9 : 5 8 a 4 5 (üsler ile ölünü rse) a 4 5 a 4 5 x y + veya x y x y 5 veya x + y ulunur. 9a - 5 8 : ^9a - 5h 8 9a - 5 8 olur. a ve değerleri yerine yazılırsa a 4 5 olur. a 4 5 (üsler 4a ile ölünü rse) 9 : k - 5 : k 8 8k - 5k 8 a 4 4a 5 4 5 4a 4a k 8 8 k ulunur. Buna göre 4 5 5 4a O hâlde 4a dı r. a k 6 8 a : a a 4 : 5 4 5 : a dir. 5 ulunur. 4
TG 5 0 KPSS / GYGK ÇÖZÜMLERİ 4. Eşitsizliğin çözüm kümesinin ulunması için her ir çarpan sıfıra eşitlenerek işaret talosu oluşturulur. ncak (x ) ifadesi negatif olamayacağından işaret talosuna alınmaz. x 0 & x 7 7 x 0 & x x + 6 0 & x dir. ^x + 6h x 7 x x + 6 ^x - h : ^7 - xh + 7 ^x - h : ^7 - xh Taloya göre 0 eşit- ^x + 6h 7 sizliğinin çözüm kümesi c-, E aralığıdır. Taloya dâhil edilmeyen (x ) ifadesinin kökü olan x değeri ifadeyi sıfır yapacağından çözüm kümesine dahil edilmelidir. 7 d-, F aralığında x değeri vardır. O halde x in alaileceği tam sayı değerleri toplamı + 0 + + + 5 ulunur. + + + + 4. İpek ir kumaşı parçaya ayırdığına göre kesim yapmıştır. İpek aynı kumaşı 6 parçaya ayırmak için 5 kesimi x dakikada yaparsa kesim dakika 5 kesim x dakika D.O. 5 x x 70 dakika ulunur. 44. Kuaför x tane askeri tıraş ediyorsa (8 x) tane sivili tıraş eder. skerlerin tıraş ücreti 4 TL, sivillerin tıraş ücreti 5 TL ve toplam 78 TL elde edildiğine göre 4x + 5 : ^8 - xh 78 4x + 90-5x 78 x ulunur. 46. Malın tamamı yüzdesi kolay alınailsin diye 00 ve tane malın alış fiyatı olsun. O hâlde malın %40 ının 40 c00 : 40 tanesininm % 7 kârla 00 satış fiyatı : ^00 + 7h 40 : : 7 40 : dü r. 00 00 Malın geri kalanı (00 40 60 tanesi) %x zararla satıldığında satış fiyatı : ^00 - xh 60 : ^00 - xh 60 : d ü r. 00 00 Buna göre malın tamamının satışından (00 tanesinden) % kâr etmek için malın tamamının satış fiyatı : ^00 + h 00 : : 0 00 : dü r. 00 00 O hâlde 4 0 : : 7 6 0 : : ^00 - xh 0 0 : : 0 + 00 00 00 508 + 600-6x 00 08-00 6x 78 6x x ulunur. Yani malın % 60 ı % zararla satılmalıdır. 4. B C x + 7 D : : : : D BC 0 0 7 BC M M M N 4 45.. kademe. etap. kademe 7 BC 00 olduğnua göre BC 4 ulunur. O hâlde 4 x 7 D : : : 4 + 0 0 M M M N 4 D sayısı ile çarpıldığında 4 sayısının elde edileilmesi için D 8 olmalıdır. Bu durumda 4 x 7 8 4 4 + 0 0 5 4 elde edilir. Buna göre M + N + D + 5 + 8 4 ulunur. n + c m dakika n + c m dakika olduğuna göre ir etaı geçmek için n + : c m dakika gerekir. O hâlde 6 eta- ı geçmek için n + n + 6 : : c m : c m dakika ge- rekir. 6. etaın sonuna 7 saat 8 dakika (448 dakika) sonra gelindiğine göre n + 4 : c m 448 n + 4 ulunur. n + Her etap : c m : ^4h 8 dakika sürmüştür. 47. %40 ı tuz olan 60 litre tuzlu su karışımında 40 60 : 4 litre tuz 00 60-4 6 litre su vard r. Bu karışımdan x litre su uharlaştırılsın. Bu durumda karışımdaki tuz miktarı su miktarının katı olacağına göre (6 x) 4 7 x 4 48 x x 4 litre ulunur. 5
TG 5 0 KPSS / GYGK ÇÖZÜMLERİ 48. Havuzun seviyesi h olduğundan musluğunun havuzu doldurma süresi x ve B musluğunun y olsun. Havuzu h seviyesine kadar musluğu x saatte B musluğu y saatte doldurur. O hâlde : c + m x y +... ^h x y olur. Havuzun geri kalan (h) kısmında C musluğu da aktif hâle gelir. Havuzun kalan h lık kısmı t saatte doldurulursa, t : e + - o x y 8 : c + m - x y 8 t () eşitliği yerine yazılırsa : c m - 8 t - 6 8 t ^4h ^h 4 t t 4 ulunur. Buna göre havuz ve B muslukları irlikte açıldığında h seviyesine kadar saatte kalan kısmı da (h) 4 saatte doldurulduğuna göre havuzun tamamı + 4 7 saatte dolar. 49. B den hareket eden aracın hızı V, E den hareket eden aracın hızı V olsun. İki araç aynı anda irirlerine doğru hareket ettiklerinde C noktasında karşılaştıklarına göre Yol Hız Zaman formülüne göre 5 V t... () x + 5 V t... () olur. () ve () eşitlikleri oranlanırsa 5 V : t x + 5 V : t 5 V & x + 5 V...( ) olur. İki araç aynı yönde hareket ederlerse noktasında karşılaşacaklarına göre 60 V t... (4) 0 + x V t... (5) olur. (4) ve (5) eşitlikleri oranlanırsa 60 V : t 60 V & 0 + x V : t 0 + x V...( 6) olur. () ve (6) eşitliklerinin sağ tarafında V oranı olduğundan eşitlikler ortak çö- V zülürse 7 5 60 x + 5 0 + x 840 + 7x x + 00 540 5x x 08 ulunur. 6 50. Tanesi x liradan 7a tane yumurta alınsın. O hâlde yumurtaların maliyeti 7a x olur. Yumurtaların si kırıldığına göre 7 7a : a tanesi kırılmıştır. 7a a 4a 7 tane yumurta sağlam kalmıştır. Kalan yumurtalar (4a tanesi) y liradan satılırsa u satıştan 4a y lira elde edilir. Bu satıştan z lira zarar edildiğine göre lış Fiyatı Zarar Satış Fiyatı 7a x z 4a y 7a x 4a y z a (7x 4y) z z a 7x - 4y elde edilir. Kırılan yumurtalar a tane olduğuna göre : z : a 7x - 4y ulunur. 5. hmet Eda Bugünkü yaşları a a hmet Eda nın a 4 ( + a) yaşında iken olur. Yaş farkı sait olduğundan a a a 4 ( + a) 0a + 0 a 0 + a 4 4a a 4a 5 5 ulunur... 5 4 a 5 ve 4 alınırsa Eda 45 yaşında olur. 5. İşi eşit sürelerde itirdiklerine göre itirme süreleri dikkate alınmaz. + Ö Y 9 + Y S + Ö S 6 5 olur. İfadelerin payları eşitlenirse; ( 5) + Ö Y 9 ( 0) + Y S 6 ( 6) 5 + Ö S 0 5 0 60 0 6 olur. İfadeler sıralanırsa 0 60 0 < < 5 0 6 + < + < + Y S Ö Y Ö S + < +, Y S Ö Y < S Ö S > Ö dir. Eşitsizlikler irleştirilirse Ö < S < Y ulunur.,, + < + Ö Y Ö S < Y S Y > S 5. Şekildeki çemerde ulunan 9 noktadan ü seçilerek 9 9 : 8 : 7 f p 84 tane üçgen çizileilir. : : Köşelerinden iri noktası olup C noktası olmayan üçgen sayısı 7 7 : 6 f p dir. : O hâlde rastgele seçilen üçgenlerden ir köşesi olup diğer köşesinin C olmama olasılığı tür. 84 4
TG 5 0 KPSS / GYGK ÇÖZÜMLERİ 54. B a F D BD DC a, F FD, EC x ve E y olsun BC üçgeninde Menelaus Teoremi uygulanırsa BD BC CE F : : E FD y E a x C 56. a D a E 4 6 CF FB a olsun B çemerin merkezi olduğundan KB BF a olur. Dikdörtgenin karşılıklı kenarları eşit olduğundan BC D a dır. D çemerin merkezi olduğundan K a C a F a B 58. kazağından 60 in adet üretildiğine ve ir kazağın maliyeti 5 TL olduğuna göre tüm üretimin maliyeti 60 5 500 TL dir. kazağından 40 in adet satıldığına ve her ir kazağın satış fiyatı 6 TL olduğuna göre tüm satışın getirisi 40 6 440 TL dir. O hâlde 500 TL maliyetle 60 TL zarar edilirse 00 TL maliyetle x TL zarar edilir D.O. 5 0 0 : x 0 0 : 60 x 4 ulunur. a x : : a y x y olur. D DE a dır. BCD dikdörtgeninde B DC olduğundan 6 + a 4 + a a ulunur. O hâlde kazağının satışından % 4 zarar edilir. B S F S a D S S y E 4S a y BC üçgeninde E ile D noktası irleştirilir ve alan oranları yazılırsa lan( FE) S ulunur. lan^bch S C 55. G, BC üçgeninin ağırlık merkezi olduğuna göre noktasından BC taanına kenarortay doğrusu çizilir. B Taralı ölgenin alanı dikdörtgenin alanından D ve B merkezli çeyrek dairelerin alanlarının çıkarılmasıyla ulunacağından r : r : 4 Taral alan 8 : 4 - - 4 4 - r - 4r Taral lan - 5r ulunur. 59. Kazakların maliyetlerinin toplamı 60 5 + 45 5 + 50 40 500 + 675 + 000 475 TL dir. Kazakların satışından elde edilen gelir. 40 6 + 0 45 + 45 70 440 + 450 + 50 5040 TL dir. O hâlde tüm satışından elde edilen kâr 5040 475 865 TL dir. D G E F BCD dikdörtgen olduğundan köşegenleri iririne eşittir. DE G r olur. Kenarortay doğrusu taana irim köşeye irim ölündüğünden G & GF tür. Dik açıdan indirilen kenar ortay doğrusu öldüğü parçalara eşit olacağından F BF FC olur. O hâlde BC kenarı 6 C ulunur. 57. d ve d doğrularının denklemleri yazılırsa d : x y + x - y x y d - + x y - olur. K(x, y) noktası d ve d doğrularının kesim noktası olduğundan doğrular ortak çözülürse - y y - 5 y y 5 ulunur. 7 60. Bir önceki çözümde C kazağının maliyeti 000 TL satış geliri de 50 TL ulunmuştu. O hâlde C kazağının satışından elde edilen kâr 50 000 50 TL olur. Maliyeti 5 TL olan kazağından 50 TL 50 ile 46in adet üretileilir. 5
TG 5 0 KPSS / GYGK ÇÖZÜMLERİ GENEL KÜLTÜR TESTİ ÇÖZÜMLERİ. İslamiyet öncesinde kurulan Türk devletlerinde sınırların genişlemesiyle irlikte yönetimde zorlukların ortaya çıktığı görülmüştür. Eski Türk devletlerinde ülkenin doğu ve atı şeklinde ikiye ayrılarak yönetilmesini sağlayan ikili teşkilat uygulaması ile ülkenin doğu kanadı hakan, atı kanadı ise yagu unvanıyla hükümdarın kardeşi tarafından yönetilmiştir. yrıca hanedan üyeleri azı ölgelere vali olarak atanmıştır. Ülkenin aile ireyleri tarafından u şekilde ayrılarak yönetilmesi, ülke yönetimini kolaylaştırmıştır.. nadolu Selçuklu Devleti 077 de Süleyman Şah tarafından kurulmuştur. Devletin ilk merkezi İznik olup I. Kılıç rslan Döneminde merkez Konya ya taşınmıştır. ksaray, Sinop, Sivas ve Kayseri yi de sınırlarına dâhil eden devlet u şehirlerde çeşitli eserler ırakmıştır. Kayseri Hunad Hatun Külliyesi, Sinop Tersanesi, Sivas Gök Medrese, ksaray Darüşşifası u eserlere örnek gösterileilir. ncak Trazon, nadolu Selçuklu Devleti sınırlarına dâhil olmamıştır. Dolayısıyla urada Selçuklulara ait eserlerin görülmesi söz konusu olamaz.. nadolu Selçuklu Devleti Döneminde hilik, Teşkilatı adı verilen esnaf örgütlerinin amacı zenginle fakir, üretici ile tüketici, emek ile sermaye, halk ile devlet arasında iyi ilişkiler kurarak sosyal adaleti gerçekleştirmektir. Esnaf örgütlerinde esnaflık mesleğinin aadan oğula geçmesi zorunlu kılınmış ve meslekler arasında geçişin yasaklanarak kolayca iş değiştirilmesinin engellenmesi sağlanmıştır. Bu uygulamalardaki temel amaç, mesleklerin devamlılığını sağlamaktır. Esnaf örgütlerinin üretimin ihtiyaca göre ayarlanması, kalitesiz ve ozuk mal üretiminin engellenmesi, piyasadaki malların fiyatlarının ayarlanması gii görevleri de vardır. 4. Osmanlı Devleti nde devletin asker ve idari hizmet ihtiyacını karşılamak amacıyla uygulanan sisteme Devşirme Sistemi denilmiştir. Belli şartların uygulandığı u sisteme sadece Hristiyan çocuklar alınırdı. Osmanlı Devleti nde askerî teşkilat Kapukulu Ocağı, eyalet askerleri ve yardımcı kuvvetler olarak üç kısma ayrılmıştı. Kapıkulu Ocağı içinde kendi alanlarında uzmanlaşmış pek çok ocak ulunmaktaydı. Bu ocaklar içinde yer alan yeniçeriler (I) ve ceecilerin (II) asker ihtiyacı Devşirme Sistemi ile karşılanmıştır. kıncılar ise yardımcı kuvvetlerden olup sınır oylarında oturan Türklerin meydana getirdiği hafif süvari irlikleridir. 5. Osmanlı Devleti nde XVI. yüzyıl sonlarına kadar görülen gelişme ve ilerleme, XVII. yüzyılda yerini duraklamaya ırakmıştır. Bu dönemde yapılan savaşların uzun sürmesi iç çalkantıların yaşanmasının önemli seeplerinden irini oluşturmuştur. Devletin ekonomisi ozulduğundan masrafların karşılanması için halktan alınan vergiler artırılmış, u durum da vergisini ödeyemeyen köylülerin çiftlerini ozmasına ve işsizliğin artmasına neden olmuştur. Toprak düzeninin ozulması, tımarların dağıtılmasında sorunlar yaşanması sonucunu doğurmuştur. yrıca vergilerin toplanmasında adaletsizliklerin yaşanması, para ayarının ozulması ve merkezî otoritenin sarsılması nadolu da isyanların çıkmasına neden olmuştur. Yani toprak ve vergi sistemlerinin değiştirilmesinin halkın doğrudan tepki gösterdiği ir durum olduğu söyleneilir. Eker ve Erşed Sistemi nin getirilerek veraset sisteminin değiştirilmesine, yöneticilerin devşirme kökenlilerden seçilmesine, divan örgütünde düzenlemeler yapılmasına ve askerî alanda düzenlemelere gidilmesine halkın doğrudan ir tepkisinin olduğu söylenemez. 6. Osmanlı Devleti nde ilk geçici elçilik Lale Devrinde açılmış ve elçilikler III. Selim Döneminde sürekli hâle getirilmiştir. vrupa nın önemli aşkentlerinde elçiliklerin açılmasındaki amaç, Batı daki gelişmelerin takip edilmesi ve u gelişmelerin zamanında Osmanlı ülkesine aktarılmasının sağlanmasıdır. Mataa vrupa dan alınan teknik ir araç olmakla irlikte kullanımında vrupa da yapılan yeniliklerin zamanında Osmanlı Devleti ne aktarılması amacı yoktur. vrupa ya öğrenci gönderilmesi ise II. Mahmut Döneminde gerçekleştirilmiştir. Bu öğrencilerin vrupa da eğitim görmesi ilgi aktarımında değil daha sonraki dönemlerde, yenileşme hareketleri ve fikir akımlarının gelişmesinde etkili olmuştur. 7. Osmanlı Devleti nde XIX. yüzyıl ıslahatları devlet politikası hâline getirilerek elli ir alanla sınırlı tutulmayıp yönetim, hukuk, askerlik, ekonomi, kültür, eğitim v. alanlarda yapılmıştır. Bu ıslahatların yapılmasında vrupa nın çeşitli alanlardaki üstünlüğünün kaul edilmesi etkili olmuştur. Milliyetçilik akımının etkisiyle azınlıkların ağımsızlıklarını elde etme isteği sonucunda devletten kopmaları önlemek amacıyla azınlıklara çeşitli haklar verilmiştir. yrıca 8 vrupalı devletlerin azınlık haklarını ahane ederek Osmanlı Devleti nin iç işlerine müdahalesini engellemek ve azınlıkların devlete ağlılığını artırmak amacıyla Tanzimat ve Islahat fermanları ilan edilmiştir. Bu fermanların ilanında vrupalı devletlerin etkileri söz konusu olmuştur. Devletin parçalanmasını engellemek için yöneticiler ve aydın kesim ıslahat yapılmasının gerekliliğine inanmışlardır. ncak XIX. yüzyıl ıslahatlarının yapılmasında halkın yenilik istemesinin elirleyici ir etkisinin olduğundan söz edilemez. 8. XIX. yüzyılda devleti çöküşten kurtarmak amacıyla 89 yılında Tanzimat Fermanı ilan edilerek Osmanlı halkı kanun önünde eşit sayılmıştır. 856 yılında Islahat Fermanı ilan edilerek Osmanlı halkı arasında eşitliğin yanı sıra, azınlıklara ayrıcalık tanıyan hükümlere de yer verilmiştir. 808 yılında imzalanan Sened-i İttifak âyanlarla yapılan ir sözleşmedir. Gayrimüslimlere tanınan hakların üyük ölümü Islahat Fermanı nda yer almıştır. Gayrimüslimlerin de memur olailmesi u haklardan iridir. 9. vrupa da insan ve hayvan gücüne dayalı imalattan uhar ve makine gücüne dayalı imalata geçilmesiyle Sanayi İnkılaı yaşanmıştır. Osmanlı Devleti nin u duruma ayak uyduramaması sonucunda küçük atölyeler ve el tezgâhları kapanmış, vrupa dan Osmanlı ülkesine ol miktarda ucuz mal girmiş, u durum da işsizliğin artmasına neden olmuştur. Yine u dönemde tarım ürünlerinin çeşitliliği artmış, tarımsal üretim pazar ekonomisi düzeyine ulaşmıştır. ncak yerli sanayinin ozulması üretim için ham madde ihtiyacını azaltmıştır. Devletin dışarıya sattığı ham madde üretimi artmış ve unların ihracatında da artış yaşanmıştır. Osmanlı ülkesi, dışarıya ham madde satan ve işlenmiş mal alan ir ülke hâline gelmiştir. Dolayısıyla sanayide kullanılan ham madde ürünlerinin ithalatının artması (I) söz konusu olamaz.
TG 5 0 KPSS / GYGK ÇÖZÜMLERİ 0. I. Dünya Savaşı, Osmanlı Devleti nin de içinde ulunduğu İttifak Devletleri nin yenilgisiyle sonuçlanmıştı. 0 Ekim 98 de imzalanan Mondros teşkes ntlaşması ile nadolu nun işgaline yasal zemin hazırlanmıştır. İtilaf Devletleri nin nadolu da işgallere aşlamasına İstanul Hükûmeti sessiz kalmış, u durum da öncelikle halkın örgütlenmeye aşlamasına ve işgalleri reddeden hukuk cemiyetlerinin kurulmasına neden olmuştur. Bölgesel olarak kurulan u cemiyetler haklılıklarını dünya kamuoyuna duyurmaya çalışarak silahlı mücadeleye yönelmişlerdir., B, C ve E seçeneklerinde verilen gelişmeler de Mondros teşkes ntlaşması nın imzalanmasından sonra yaşanmıştır. ncak öncelikle gerçekleşen gelişme, işgalleri reddeden cemiyetlerin kurulmasıdır.. 8 Mayıs 99 da yayımlanan Havza Genelgesi nde millî ilincin uyandırılması amaçlanmıştır. Havza Genelgesi nde işgallere karşı aralıksız olarak protesto mitinglerinin düzenlenmesi ve şiddet yoluna aşvurulmadan halkın sesinin duyurulması istenmiştir. Buna göre Havza Genelgesi nin, İstanul ve İzmir de işgallere karşı protesto mitinglerinin düzenlenmesi ve ölgesel direniş çaalarının artması durumlarına etkisi olmuştur. ncak doğu illeri adına ir kongre toplanmasından (III) kastedilen Erzurum Kongresi olup u kongreden masya Genelgesi nde ahsedilmiştir.. Erzurum Kongresi Temmuz- 7 ğustos 99 tarihleri arasında toplanmıştır., B, D ve E seçeneklerinde verilen maddeler tam ağımsızlığa, yeni ir hükûmetin kurulmasının gerekliliğine, millî güçlerin etkin kılınmasına ve ilk defa ulusal sınırlardan ahsedilerek Misakımillî nin temellerinin atılmasına yöneliktir. Meusan Meclisinin toplanması için derhal çalışmalara aşlanması kararı ise millî iradeyi meclise yansıtarak İstanul Hükûmetinin denetlenmesini sağlamak amacıyla alınmıştır.. San Remo Konferansı: İtilaf Devletleri nin Osmanlı Devleti ne imzalatacakları arış antlaşmasının taslağını görüşmek üzere 8-0 Nisan 90 tarihleri arasında topladıkları konferanstır. Millî Mücadele ye destek amacına yönelik değildir. Londra Konferansı: Birinci İnönü Muhareesi sonrasında toplanan konferansın amacı, TBMM nin kaul etmediği Sevr ntlaşması nın hükümlerine geçerlilik kazandırmaktır. Konferansın Millî Mücadele ye destek amacı yoktur. Paris Barış ntlaşması: 8 Ocak 99 da I. Dünya Savaşı sonunda yenilen devletlerin durumları ve u devletlerle yapılması planlanan arış antlaşmalarının esaslarını elirlemek amacıyla toplanmış ve Osmanlı Devleti de İtilaf Devletleri arasında paylaşılmıştır. Millî Mücadele ye destek amacı yoktur. General Milne Hattı: Yunanlıların Batı nadolu da işgal ettiği noktaların elirlendiği ve Yunan güçlerinin zarar görmesini engelleyecek tampon ölge oluşturulmasını amaçlayan hattır. General Harourd Raporu: BD li general Harourd un nadolu da yaptığı incelemeler sonucunda hazırladığı rapordur. Bu raporda, Ermenilerle ilgili ortaya atılan iddiaların gerçeği yansıtmadığı ve Doğu nadolu da Türklerin çoğunlukta olduğu elirtilmiştir. Dolayısıyla u raporun Millî Mücadele nin haklılığına destek verdiği söyleneilir. 4. 4- Eylül 99 tarihleri arasında toplanan Sivas Kongresi nde alınan tüm yurttaki cemiyetlerin irleştirilmesi (I) millî güçlerin tek elde toplanmasına yönelik olduğundan, İradeimilliye gazetesinin çıkarılması (II) Millî Mücadele nin haklılığını ve aşarılarını halka anlatarak desteği artıracağından, li Fuat Paşa nın Batı Cephesi komutanlığına atanması (III) ise cephenin güçlenerek Kuvayımilliye nin daha etkili olmasını sağlayacağından, düşman işgallerine karşı etkili savunma yapılması hedefine yöneliktir. 5. I. TBMM kurucu meclistir. Çünkü anayasa ilan etmiş ve yeni ir devlet kurmuştur. sker, aydın, din adamı ve tüccar gii çeşitli meslek mensuplarından oluşmuştur. Yasama, yürütme, yargı yetkilerini ünyesinde toplayarak kuvvetler irliği prensiini uygulamıştır. Meclis Hükûmeti Sistemi uygulanmıştır. Meclis aşkanı hükûmetin de aşkanıdır. ncak I. TBMM de iktidar partisi ile muhalefet partilerinin iş irliği içinde çalışması söz konusu olamaz. Çünkü I. TBMM de parti yoktur, gruplar vardır. 6. Kurtuluş Savaşı nda, Kütahya - Eskişehir Muhareeleri nde Türk kuvvetlerinin aşarısız olması üzerine Mustafa Kemal in emriyle Türk kuvvetleri Sakarya Nehri nin doğusuna çekilmiş (I), yine u savaş sonunda, Ordunun ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla vergi yükümlülükleri yayımlanmıştır (II). 9 Fakat İnönü mevkisinde Türk kuvvetlerinin savunma taktiğini kullanması İsmet İnönü nün komutasında yaşanan ir gelişmedir. 7. ğustos - Eylül 9 tarihleri arasında gerçekleşen Sakarya Savaşı sonunda Yunan ordusu Sakarya nın atısına çekilmek zorunda kalmıştır. Sakarya Meydan Muhareesi; Yunan ordusunun savunmaya geçtiği ilk savaş, Türk ordusu açısından da son savunma savaşıdır. 8. Doğu Cephesi nde Ermenilerle yapılan mücadele sonucunda Gümrü ntlaşması imzalanmıştır., B, C ve D seçeneklerinde verilenler Gümrü ntlaşması nın maddelerindendir. ncak rdahan, rtvin ve Batum; Gürcistan ile imzalanan Batum ntlaşması ile TBMM ye ırakılmıştır. 9. Lozan ntlaşması nda Boğazların yönetimi, aşkanı Türk olan ir komisyona ırakılmış ve Boğazın her iki yakası asker ve silahtan arındırılarak ticaret gemilerine geçiş serestisi tanınmıştır. Mondros teşkes ntlaşması nda, Boğazların açılarak İtilaf Devletleri nin denetimine geçmesi hükmü yer almıştır. Kars ntlaşması nda Boğazların ticarete açık olması ve İstanul un güvenliğinin sağlanmasının taraflarca enimsenmesi kararı yer almıştır. Mudanya teşkes ntlaşması nda Boğazların idaresinin TBMM Hükûmetine ırakılması kararlaştırılmıştır. ncak 9 nkara ntlaşması Sakarya Savaşı sonunda Fransa ile imzalanmıştır ve antlaşmada Boğazlarla ilgili ir karara yer verilmemiştir. 0. Yeni Türk devletinin Lozan Görüşmeleri nde mahkemelerde yaancılara tam ir adalet sağlayailecek güçte olduğunu elirtmesi ile yaancıların hakları ahane edilerek devletin iç işlerine karışılmasının istenmediği (I) ve kendi mahkemelerinde sağlayacağı adaletle yaancıların haklarını korumakta kararlı olunduğu (III) yargılarına ulaşılailir. Bu eyanname ile dil, din, ırk unsurlarına akılmaksızın mahkemelerde yaancıların da eşit haklara sahip oldukları vurgulanmıştır.
TG 5 0 KPSS / GYGK ÇÖZÜMLERİ. Çok partili hayata geçiş denemeleri farklı görüşleri partiler aracılığıyla yansıttığından halk iradesini egemen kılmaya yöneliktir. Saltanatın kaldırılması, hâkimiyetin Türk milletine geçişini sağlaması; cumhuriyetin ilanı, devlet idaresini milletin seçtiği kişilere vermesi; halifeliğin kaldırılması da iki aşlılığı yok ederek cumhuriyet rejimini ve ulusal egemenlik ilkesini güçlendirmiştir. Her üç inkılap da halk iradesini egemen kılmak amacına yöneliktir. ncak Soyadı Kanunu nun kaulü halk iradesini egemen kılmaya yönelik olmayıp toplumsal alanda faydalar sağlayan ir inkılaptır.. 97 yılında kaul edilen Teşvik-i Sanayi Kanunu ile devlet sanayi ile uğraşanlara azı olanaklar sağlamıştır. ncak u olanaklar sermaye, teknoloji ve ilgi yetersizliğinden kaynaklanan sorunlar, 99 Dünya Ekonomik Bunalımı nın olumsuz etkileri sonucunda tam olarak değerlendirilememiş ve kanundan eklenen yarar sağlanamamıştır. Bunun üzerine devletçiliğe geçilmiştir. I. Beş Yıllık Sanayi Planı ise devletin sanayileşme işini kendi üzerine alması sonucunda 9 yılında hazırlanmıştır. Bu kanunun yetersizliğinden söz edilemez.. tatürk ün soruda verilen sözünde yer alan Türk milletini medeni dünyada lâyık olduğu mevkiye yükseltmek ifadesi ile Türk milleti için gerekli olan medeni, sosyal ve ekonomik alanlardaki kurumların kurulmasının (I), milleti geri ırakan etkenleri ortadan kaldırmak ifadesi ile de toplumun ilerlemesini engelleyen yürütme ve uygulamaların terk edilmesinin (II) önemi vurgulanmıştır. ncak sözde askı yönetiminin seçilmesinden söz edilemez, aksine istidat fikrini öldürmek amaç olarak gösterilmiştir. 5. I. Kaotaj hakkının Türklere ait olduğunun kaul edilmesi " 96 II. Soyadı Kanunu nun kaulü " 94 III. Yeni Türk devletinin ikinci anayasasının kaulü " 94 Buna göre sıralama III, I, II şeklindedir. 6. Çoğulcu demokrasi farklı fikirlere temsil hakkı verilmesini sağladığından cumhuriyetçilik ilkesi ile ağdaşır. Hukukun üstünlüğü, düşünce özgürlüğü ve millet iradesi de cumhuriyetçilik ilkesi ile ilgilidir. ncak cumhuriyetçilik ilkesinin özelliklerinde yürütmenin üstünlüğü gii ir durumun varlığından söz edilemez. 7. tatürk ün devletçilik anlayışı, ireylerin kendi imkânları ile yapamayacağı işleri devletin yapmasını öngörmektedir. Buna göre kültür, sanat ve sağlık alanlarında halkın gereksinimlerini karşılayacak yatırımlar yapılması (I), temel tüketim mallarının fiyatlarının devlet tarafından elirlenmesi (II) ve Merkez Bankasının açılması (III), devletçilik ilkesinin uygulamaları arasında gösterileilir. 8. Türkiye ile Yunanistan arasında yaşanan Nüfus Müadelesi Sorunu nun çözülmesiyle aşlayan dostluk ilişkileri 955 te dnan Menderes Döneminde Kırıs Sorunu nun çıkması ile yerini yeniden gergin ir ortama ırakmıştır. Millî Korunma Kanunu 8 Ocak 940 da İsmet İnönü Döneminde çıkarılmıştır. Hükûmete fiyatları saptamada, ürünlere el koymada sınırsız yetkiler veren ir yasadır. Her iki gelişme de tatürk Dönemine ait değildir. Üniversite reformu ise 9 yılında yani tatürk Döneminde gerçekleşmiştir. 0. Balkan ntantı İtalya nın kdeniz de, lmanya nın da Doğu vrupa da yayılmacı ir politika izlemesi üzerine Balkan devletlerinin Türkiye nin ir araya gelmesi ile oluşturulmuştur. II. Dünya Savaşı nın aşlaması (II) u antantın önemini yitirmesinde etkili olmuştur. Sadâad Paktı, İtalya nın Haeşistan a saldırması üzerine Türkiye nin de katıldığı ir pakttır. Montrö Boğazlar Sözleşmesi ise Boğazlarda Türkiye ye tam egemenlik sağlayan ir antlaşmadır. Her iki gelişmenin de Balkan ntantı nın dağılmasına etkisi olmamıştır.. ) kdeniz den Karadeniz e doğru çizgisel hız azalır. B) kdeniz den Karadeniz e doğru gece - gündüz arasındaki süre farkı artar. C) Güneş ışınlarının yere değme açısı küçüldükçe gölge oyu uzar. Ülkemizde güneyden kuzeye doğru gidildikçe güneş ışınlarının yere değme açısı küçülür. Dolayısıyla en kuzeydeki I numaralı alanda aynı oydaki cismin gölge oyu en uzun olur. D) Dünya nın dönüş yönü atıdan doğuya doğru olduğu için en doğudaki I numaralı alanın doğusu Güneş i en erken görür. E) Eylülde her yerde gece gündüz eşittir.. Ege Bölgesi nde yer alan V numaralı akarsu daha çok yağmur sularıyla eslenirken kdeniz Bölgesi ndeki III ve IV numaralı akarsular ise hem karstik kaynaklarla hem de yağmur sularıyla eslenmektedir. Fakat Doğu nadolu Bölgesi nde yer alan I numaralı akarsu (Fırat) ve İç nadolu Bölgesi nin Yukarı Kızılırmak Bölümü nden doğan II numaralı akarsu (Kızılırmak), daha çok kar erimeleriyle eslenmektedirler. 4. Mevcut rejime karşı ir ayaklanma olan Şeyh Sait İsyanı sonucunda 4 Mart 95 te çıkarılan Takrir-i Sükûn Kanunu ile 99 yılına kadar devam eden ir döneme girilmiştir. Bu kanunun uygulamaları arasında rejim karşıtlarının (I) ve İzmir suikastçılarının yargılanmaları (II) ulunmaktadır. ncak asker kaçaklarının cezalandırılması Takrir-i Sükûn Döneminde değil daha önce gerçekleşmiştir. 9. Takvim, saat ve ölçülerde yapılan değişikliklerle uygulamalarda irlik sağlanmış, Soyadı Kanunu ile resmî işlemler kolaylaştırılmış, Kılık - Kıyafet Kanunu ile modern görünümlü ir toplum oluşturulmuş, ayrıcalık elirten unvanların kaldırılmasıyla da toplumsal eşitlik sağlanmaya çalışılmıştır. Bu inkılapların hepsi sosyal alanda yapılmıştır. Seçim sisteminin değiştirilmesi ise siyasi yaşamla ilgilidir. 0. Orman üst sınırı sıcaklığa ağlıdır. Sıcaklığın fazla olduğu yerlerde orman üst sınırı daha yüksektir. kdeniz Bölgesi enleme ağlı olarak güneş ışınlarını Karadeniz Bölgesi ne nazaran daha dik açıyla aldığından sıcaklık ortalaması daha yüksektir. Orman alt sınırı ise nemlilik düzeyi ve yağışın fazla olmasına ağlıdır. Yağış miktarının fazla, yağış rejiminin düzenli olduğu Karadeniz Bölgesi nde orman alt sınırı deniz seviyesinden aşlar.
TG 5 0 KPSS / GYGK ÇÖZÜMLERİ 4. Gölayağı (gideğen) olan göllerin suları tatlıdır. Suları tatlı olan göllerden de sulamada yararlanılailir. ncak Van Gölü nün suyu sodalı olduğundan tarımsal sulama için uygun değildir. 5. İstanul, ülkemizin en fazla turist alan ve en fazla turizm gelirine sahip şehri olmasına rağmen toplam geliri içinde sanayi ve hizmet sektörlerinin payı daha fazladır. Şanlıurfa da tarım, Mersin de sanayi ve tarım, Rize de ise çay tarımının payı daha yüksektir. Muğla da ise toplam gelir içinde turizmin payı en yüksektir. 6. Piramitten yararlanarak; I. kır - kent oranı saptanamaz. II. Cinsiyet dağılımı verildiği için, toplam nüfus elirlenerek cinsiyet oranı elirlenir. III. Genç nüfus yani 5 yaş ve altı nüfusun toplam nüfus içindeki payı elirlenir. Dolayısıyla II ve III numaralı ilgilere ulaşılır. 7. ) İç nadolu Bölgesi, Doğu nadolu Böl ge si nden sonra volkan dağlarının ve arazisinin en fazla olduğu ölgemizdir. İç nadolu Bölgesi nde de Orta Kızılırmak Bölümü volkan dağlarının ve arazisinin en fazla olduğu ölümdür. B) Bölgenin en fazla yağış alan ölümü yükseltiye ağlı olarak Yukarı Kızılırmak tır. C) Bölgenin en az yağış olan yeri Konya Bölümü ndeki Tuz Gölü Havzası dır. D) Yukarı Sakarya Bölümü (nkara ve Eskişehir çevresi) ulaşıma ve sanayisine ağlı olarak ölgenin en fazla nüfuslanmış alanıdır. E) Bölgede şeker pancarı ve yeşil mercimek üretiminin en fazla yapıldığı yer Konya Bölümü dür. 8. B) Lastik: İzmir ve İstanul C) Petrokimya: İzmit D) Tekstil - Konfeksiyon: İstanul, Bursa E) Bitkisel Yağ: Trakya ncak Marmara Bölgesi nde ) Demir-çelik sanayisi ulunmamaktadır. 9. X ürünün en fazla yetiştiği yer % 88 ile kdeniz Bölgesi dir ki u ürün turunçgildir. Yine mısırın en fazla yetiştirildiği yer % 48 oran ile kdeniz Bölgesi dir. Z ürününün en fazla yetiştirildiği yer % 8 oranla Karadeniz Bölgesi dir ki u ürün de fındıktır. yrıca Karadeniz Bölgesi nden sonra fındık üretiminin en fazla yapıldığı yer Marmara Bölgesi dir. 40. I. Erzurum - Kars platolarının ulunduğu, II. Yukarı Kızılırmak Bölümü nün ulunduğu V. Hakkâri Bölümü nün ulunduğu yerlerdir. Buralarda iklim koşulları elverişsizdir. III. Tuz Gölü ve çevresi ise az yağış almasına ağlı oluşan kuraklık nedeniyle seyrek nüfuslanmıştır. IV. Menteşe Yöresi ndeki seyrek nüfuslanma yer şekillerine ağlıdır. 4. Nöetleşe ekim, özellikle yarı kurak ve kurak ölgelerde yağışın yetersiz olması ve sulama imkânlarının yeterli düzeyde olmaması nedeniyle görülür. Nadasa alternatif olarak yapılmaktadır ki nadas uygulaması erozyonu artırırken nöetleşe ekim erozyonu azaltmaktadır. Konya, yarı kurak iklim koşullarına sahip olduğu için nöetleşe ekim daha yaygındır. 4. Besi ve kümes hayvancılığı kapalı alanlarda hazır yem ile yapılan hayvancılık faaliyetleri olduğundan iklim koşullarından çok fazla etkilenmezler. Üretimlerinde de çok üyük dalgalanmalar gözlenmez. Mera hayvancılığı ise doğal koşullara ağlıdır. Yeterli yağış düşerse çayırlar gür olur, sığırlar iyi eslenir, et ve süt verimi yüksek olur. Fakat yeterli yağış düşmezse çayırlar gelişemez, sığırlar iyi eslenemediklerinden et ve süt verimi düşer. rıcılık, itki örtüsüne ağlı olarak yapılan ir hayvancılık faaliyettir ki itki örtüsü de iklim koşullarına ağlıdır. 4. Ülkemizde ham petrolün tamamı Güneydoğu nadolu Bölgesi nden çıkartılmaktadır. Ham maddeye ağlı olarak kurulan tek rafineri Batman Rafinesi dir. Orta Fırat Bölümü nde kdeniz iklim özelliklerinin görülmesinden dolayı Gaziantep ve çevresinde zeytin yetiştiriciliğine ağlı zeytinyağı farikaları yer almaktadır. Güneydoğu nadolu Bölgesi pamuk üretiminde Türkiye de irinci sırada yer almaktadır. Bu nedenle Gaziantep, Şanlıurfa ve dıyaman gii merkezlerde pamuklu dokuma yaygındır. Çimento irçok gelişmiş ve gelişmekte olan şehrimizde ulunmaktadır. Şeker pancarı ise çauk ozulan ir ürün olduğundan ham maddeye yakın olan yerlerde kurulur. Güneydoğu nadolu Bölgesi nde ise şeker pancarı üretimi yapılmamaktadır. 44. I. Zonguldak II. İzmit III. İzmir IV. Eskişehir V. ntalya dır. ntalya da turizm ve seracılık faaliyetleri daha yoğundur. Diğer merkezlerin ise sanayisi oldukça gelişmiştir. 45. Yol yapımı maliyeti, yeryüzü şekillerine ağlı olarak artar ya da azalır. Yeryüzü şekilleri sade olduğu için Konya - Karaman, Kilis - Şanlıurfa arasındaki yol yapım maliyetleri azalır. Dağların uzanışı da yol yapım maliyetlerini etkilemektedir. Dağların kıyıya dik uzandığı yerlerde kıyı ile iç kesimler arasında ulaşım kolay ve maliyet az olur. (İzmir - Uşak arası gii). Fakat dağların kıyıya paralel olduğu yerlerde kıyı ile iç kesimler arasında ulaşım güçleşirken maliyet artar. Yalnız urada Orta Karadeniz Bölümü nü ayrı tutmak gerekir. Burada dağların yükseltisi az ve kıyıdan çok daha iç kesimlerde yer aldığından kıyı ile iç kesimler arasında ulaşım maliyetleri düşmektedir. (Samsun - Tokat arası gii). Batı Karadeniz de ise paralel uzanan dağlara ağlı olarak maliyet oldukça yüksektir (Bartın - Eskişehir arası gii). 46. B) İzmir C) ntalya D) Fethiye E) İstanul turizm potansiyeli yüksek olan merkezlerdir. ) Zonguldak ise turizm potansiyeli yok denecek kadar azdır. Gelişimi taş kömürüne ve demir çelik farikalarına ağlıdır. 47. Turunçgil kış ılıklığı isteyen ir üründür. Donma olaylarının fazla olduğu yerlerde yetiştirilemez. 48. Buğday yaz kuraklığı ister. I. ntalya II. Kıyı Ege III. dana V. Güney Marmara ölümlerinde yaz mevsimi kuraktır. Buğday yetiştirileilir. ncak uğdaya rağetin az olması, ekonomik nedenlere ağlıdır. IV. Doğu Kara deniz de her mevsim yağışlı iklim koşulları uğday tarımına el vermez.
TG 5 0 KPSS / GYGK ÇÖZÜMLERİ 49. Kural içi oşluk, kanun koyucunun ilerek ve isteyerek ıraktığı oşluktur. Zira kanun koyucu, her şeyi öngörüp düzenleyemez. Bu nedenle soyut kurallar koyar. Soyut kurallar, somut olaya uygulanırken aşka ir ifade ile kural içi oşluk doldurulurken hâkim takdir yetkisini (TMK madde 4) kullanır. Buna göre hâkim, hak ve nisfetle (vicdan) yani hakkaniyete göre karar verir. Sorunun öncülünde, hâkimin manevi tazminatın edelini elirlerken hakkaniyete göre karar verdiği elirtilmektedir. slında her ir somut olay kendine özgü olduğu için kanunda manevi tazminat miktarının açıkça elirtilmemesi seeiyle hâkimin takdir yetkisini kullanarak tazminatın edelini tespit ettiği ifade edilmektedir. 50. Herkes, haklarını kullanırken ve orçlarının yerine getirirken dürüstlük kuralına uymak zorundadır. Dürüstlük kuralı; ir hak sahiinin hakkını kullanırken veya orçlunun orcunu ifa ederken dürüst, makul ve orta zekâlı ir insandan eklenen hareket tarzına göre davranmasıdır. B den eklenen davranış yüksek melağda olan orcu anknot, çek veya u şekilde daha kolay ödeme yöntemleriyle yerine getirmesidir. Somut olayda B makul ve orta zekâlı ir insandan eklenen hareket tarzını göstermemekle dürüstlük kuralına aykırı davranmaktadır. 5. HUKUKUN DLLRI Kamu Hukuku Özel Hukuk nayasa hukuku Medeni hukuk İdare hukuku ile hukuku Ceza hukuku Kişi hukuku Vergi hukuku Eşya hukuku Yargılama hukuku Miras hukuku İcra ve iflas hukuku Borçlar hukuku Devletler genel hukuku Ticaret hukuku Devletler özel hukuku Karma Hukuk Fikir ve sanat eserleri hukuku İş hukuku Bankacılık hukuku Toprak hukuku Hava hukuku Çevre hukuku 5. Üst Soy - lt Soy Hısımlığı: Birirlerinden üreyen kişiler arasındaki hısımlıktır. Kayın Hısımlığı: Eşlerden iri ile diğer eşin kan hısımları aynı tür ve dereceden kayın hısımları olur. Yan Soy Hısımlığı: Ortak ir kökten gelenler arasındaki hısımlıktır. Kardeşler irirlerinin yansoy kan hısımlarıdır. Evlat Edinme İle Doğan Hısımlık: Evlat edinme işleminin tamamlanması ile evlatlık ile evlat edinen arasında doğan hısımlıktır. 5. Millî Güvenlik Kurulu; cumhuraşkanının aşkanlığında, aşakan, genelkurmay aşkanı, aşakan yardımcıları, adalet akanı, millî savunma akanı, içişleri akanı, dışişleri akanı, kara kuvvetleri komutanı, deniz kuvvetleri komutanı, hava kuvvetleri komutanı ve jandarma genel komutanından oluşturulur. Kurulun toplantısına gündemin özelliğine göre ilgili akan ve kişiler çağrılıp görüşleri alınailir. Millî Güvenlik Kurulu, devletin millî güvenlik siyasetinin tayini, tespiti ve uygulanması ile ilgili alınan tavsiye kararları ve gerekli koordinasyonun sağlanması konusundaki görüşlerini Bakanlar Kuruluna ildirir. Kurul, iki ayda ir toplanır. Kurulun, devletin varlığı ve ağımsızlığı, ülkenin ütünlüğü ve ölünmezliği, toplumun huzur ve güvenliğinin korunması konusunda alınmasını zorunlu gördüğü önlemlere ait kararlar Bakanlar Kurulunca değerlendirilir. Millî Güvenlik Kurulunun gündemi, aşakan ve genelkurmay aşkanının önerileri dikkate alınarak cumhuraşkanınca düzenlenir. Cumhuraşkanı katılamadığı zamanlar Millî Güvenlik Kurulu aşakanın aşkanlığında toplanır. Millî Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliğinin teşkilatı ve görevleri kanunla düzenlenir. Millî Güvenlik Kurulu Sekreteri MGK ye üye olmadığı hâlde toplantılara katılır fakat oy kullanamaz. Millî Güvenlik Kurulu, Türk anayasal sisteminde ilk kez 96 nayasası ile yer almıştır. 54. 98 nayasası nın 5. maddesine göre; çalışanlar ve işverenler, üyelerinin çalışma ilişkilerinde, ekonomik ve sosyal hak ve menfaatlerini korumak ve geliştirmek için önceden izin almaksızın sendikalar ve üst kuruluşlar kurma, unlara serestçe üye olma ve üyelikten serestçe çekilme haklarına sahiptir. Hiç kimse ir sendikaya üye olmaya ya da üyelikten ayrılmaya zorlanamaz. Sendika kurma hakkı ancak Millî güvenlik Kamu düzeni Suç işlenmesinin önlenmesi Genel sağlığın korunması Genel ahlakın korunması Başkalarının hak ve özgürlüklerinin korunması seepleriyle ve kanunla sınırlanailir. Görüleceği üzere D seçeneğinde yer alan suç soruşturması ve kovuşturması, sendika kurma hakkının sınırlanma seepleri arasında yer almamaktadır. 55. Nitelikli çoğunluğu gerektiren durumlar şunlardır: Genel ve özel af ilanı (TBMM üye tam sayısının eşte üç çoğunluğu) Cumhuraşkanının vatana ihanetle suçlanması (Teklif için üye tam sayısının / ü, karar için üye tam sayısının /4 ü) nayasa değişikliğinin kaulü (üye tam sayısının /5 i) TBMM Başkanının seçiminde ilk iki turda üye tam sayısının / ü, üçüncü turda üye tam sayısının salt çoğunluğu Devamsızlık nedeniyle milletvekilinin milletvekilliğinin düşmesi (üye tam sayısının salt çoğunluğu) Bir akanın meclis soruşturması sonucu Yüce Divana sevki (üye tam sayısının salt çoğunluğu) Güven isteminin reddi (üye tam sayısının salt çoğunluğu) ncak milletvekilinin dokunulmazlığının kaldırılması maksadıyla yapılan oylama için adi çoğunluk yeterlidir.
TG 5 0 KPSS / GYGK ÇÖZÜMLERİ 56. Cumhuraşkanının, Siyasi sorumluluğu yoktur. Çünkü cumhuraşkanının tek aşına yaptığı işlemlerden ötürü yargısal denetimi yoktur. Bu durumda cumhuraşkanı tek aşına (resen) yaptığı işlemlerden sorumlu tutulamaz. Bunun yanında cumhuraşkanının resen yapamayacağı diğer tüm işlemler aşakan ya da ilgili akan tarafından imzaya taidir. Bu kararlardan dolayı cumhuraşkanı değil, aşakan ya da ilgili akan sorumludur. Buna karşı imza kuralı denir. Kişisel suçlardan ötürü hukuki sorumluluğu tamdır ve vardır. Görevi ile ilgili suçlardan ötürü hukuki sorumluluğu yoktur. Kişisel suçlardan ötürü cezai sorumluluğu tamdır ve vardır. Görevi ile ilgili suçlardan ötürü cezai sorumluluğu yoktur. Bu durumun istisnası, vatana ihanetle suçlandırılma hâlidir. Vatana ihanet hâlinde cumhuraşkanı TBMM üye tam sayısının en az / ünün teklifi ve üye tam sayısının en az /4 ünün kaulü ile suçlandırılailir. Vatana ihanetle suçlandırılan cumhuraşkanı nayasa Mahkemesi tarafından Yüce Divan sıfatı ile yargılanır. Bu açıklamalar doğrultusunda B seçeneğindeki Kişisel suçlardan ötürü hukuki sorumluluğu yoktur. ifadesinin yanlış olduğu görülecektir. 57. nayasa Mahkemesinin anayasa değişikliğinde iptale, siyasi partilerin kapatılmasına ya da devlet yardımından yoksun ırakılmasına karar vereilmesi için toplantıya katılan üyelerin üçte iki oy çokluğu şarttır. (598 sayılı Kanun la 00 yılı değişikliği) 00 anayasa değişikliği öncesinde nayasa Mahkemesinin ilgili konularda karar vereilmesi için eşte üç oy çokluğu gerekmekteydi. 58. Yerel yerinden yönetimler (mahallî idareler) şunlardır: İl özel idareleri Belediyeler Köyler Devlet Planlama Teşkilatı, merkezden yönetimin aşkent teşkilatı içerisinde yer alır. İl genel idaresi ve ucak idaresi, merkezden yönetimin taşra teşkilatı içerisinde yer alır. Üniversiteler ise hizmet yerinden yönetim kuruluşları içerisinde yer almaktadır. E seçeneğinde verilen elediyeler ise yerel yerinden yönetimler içerisinde yer almaktadır. 59. WHO (Dünya Sağlık Örgütü): 946 da kurulan örgütün amacı, dünya çapındaki ulaşıcı hastalıkların önlenmesini sağlamak ve toplum sağlığı ile ilgili uluslararası çalışmalar yapmaktır. Birleşmiş Milletler ünyesinde yer alır. ILO (Uluslararası Çalışma Örgütü): ILO 99 da kurulmuş ve 946 yılında BM nin uzmanlık kuruluşu olmuştur. Ülkelerdeki çalışma yasalarında ve u alana ilişkin uygulamalarda standartları geliştirmek ve ileriye götürmek gii amaçlarla kurulan kuruluştur. Uluslararası iş sözleşmelerini hazırlar ve sözleşmeleri imzalayan devletleri denetler. Merkezi, İsviçre nin Cenevre kentinde ulunmaktadır. Türkiye, 9 de Milletler Cemiyetine katılmakla kuruluşun üyesi olmuştur. Birleşmiş Milletler ünyesinde yer alır. WB (Dünya Bankası): IMF ile irlikte Bretton Woods Konferansı nda 944 yılında kurulan u örgüte Türkiye, 947 yılında üye olmuştur. 947 yılında BM nin özerk uzman kuruluşlarından iri olma özelliği kazanmıştır. 44 ülke Dünya Bankasının kurucu üyesidir. Uluslararası alanda görev yapan ir kalkınma yatırım ankası olup II. Dünya Savaşı nın ülke ekonomileri üzerinde yarattığı tahriatın giderilmesi amacıyla kurulmuştur. macı, gelişmiş ülkelerden gelişmekte olan ülkelere mali imkânların kanalize edilmesi ve gelişmekte olan ülkelerin yaşam standardının artmasına destek olunmasıdır. Birleşmiş Milletler ünyesinde yer alır. IMF (Uluslararası Para Fonu): 944 te kurulan u örgüte Türkiye 947 de üye olmuştur. 86 üyesi vardır. Uluslararası ödemelerini yapmakta güçlük çeken ülkelere kredi verir. Bu sayede uluslararası para işlerini düzenler, iyileştirmeye çalışır. Merkezi Washington dadır. IMF ile görüşmeleri kurumlar düzeyinde Hazine Müsteşarlığı, akanlık düzeyinde ekonomiden sorumlu devlet akanı yapar. IMF nin temel amacı, uluslararası parasal iş irliği ve kur istikrarını sağlayarak üye ülkelerin ödemelerinde karşılaştıkları sorunların aşılmasını kolaylaştırmaya çalışmaktır. Ekonomik üyümeyle yüksek istihdamın oluşmasını teşvik eder. Birleşmiş Milletler ünyesinde yer alır. ECO (Ekonomik İş Birliği Örgütü): 985 yılında Türkiye, İran ve Pakistan arasında kültürel ekonomik ve ticari iş irliğini geliştirmek amacıyla kurulmuştur. Ekonomik İş irliği Teşkilatı (EİT) olarak da ilinir. ECO nun hâlen 0 üyesi ulunmaktadır. Bu ülkeler; Türkiye, Pakistan, İran, zeraycan, fganistan, Kazakistan, Kırgızistan, Türkmenistan, Tacikistan ve Özekistan dır. ECO üyeleri siyasi, kültürel, ticari ve ekonomik alanda iş irliğini hedeflemektedir. Hedefleri arasında 05 yılına kadar serest ticaret ölgesi oluşturmak da yer almaktadır. Hedeflerinden ir diğeri ise üyeleri arasında ir platform oluşturarak iş irliğini genişletmektir. Birleşmiş Milletler ünyesinde yer almaz. 60. 0 Eurovision Şarkı Yarışması, 56. Eurovision Şarkı Yarışması olacaktır. Yarışma lmanya nın Düsseldorf şehrinde düzenlenecektir. Bunun nedeni, 00 yılında düzenlenen yarışmada lmanya yı temsil eden Lena adlı yarışmacının Satellite adlı şarkı ile irinci olmasıdır. ynı yarışmada Türkiye yi Manga gruu We Could Be The Same adlı şarkı ile temsil ederek ikinci olmuştu.
TG 5 0 KPSS / EB ÇÖZÜMLERİ EĞİTİM BİLİMLERİ TESTİ ÇÖZÜMLERİ. Soru öncülünde kazanılmış yaşantı, ireyde kalıcı iz ırakan ve ireyin davranışlarında değişim oluşturan etkinlikler olarak açıklanmıştır. seçeneğinde sınavı kazanamayan Kadriye nin matematik çalışmaya aşlaması, B seçeneğinde Kâmil in derste program geliştirme hocasıyla yaşadığı diyaloğu arkadaşlarına anlatması, C seçeneğinde İlhami nin sahip olduğu öğrenme stiline uygun öğrenme ortamları oluşturması, D seçeneğinde Yusuf un sevdiği futolcunun formasını satın alması daha önce ir deneyim geçirdiklerini ve u deneyimin kendilerinde ir davranış değişikliği oluşturduğunu gösterir. ncak İlker in ödevini yapmak için arkadaşlarıyla uluşmasında ir davranış değişikliği söz konusu değildir. Burada yalnızca yaşanılmış yaşantıdan söz edileilir.. nayasamızın 4. maddesine göre İlköğretim kız erkek tüm vatandaşlara zorunludur. Devlet okullarında parasızdır. İlerleyen eğitim kurumlarından ireyler ilgi ve ihtiyaçları doğrultusunda yararlanır. Bu madde millî eğitim temel ilkelerinden eğitim hakkını güvence altına alır. ncak soru öncülünde ir eğitimci öğrencilerin ilköğretimden sonra ir sınava tai tutulması gerektiğini ve u sınavın sonuçlarının değerlendirilerek hazırulunuşluk düzeyi yeterli olmayanların liseye kaul edilmemesi gerektiğini savunduğunu ifade edilmektedir. Bu ifadelerle hazırulunuşluk düzeyi düşük öğrencilerin eğitim hakkı engellenmiş olacaktır. Bu nedenle sorunun cevaı eğitim hakkıdır.. Soru öncülünde verilen enzer ya da farklı disiplinlerin ortak ir konu etrafında etkinliklerle ilişkilendirilerek ele alınması, özellikle anaokulu ve ilköğretimin irinci kademesinde kullanılması ve öğretim etkinliklerinin istenilen standartlarda ilişkilendirilmesi için öğretmenlerin planlamalarını iş irliği temelinde gerçekleştirmelerini gerektirmesi ifadeleri korelasyonel tasarının özelliklerindendir. Disiplin tasarımı ir dersin konuları arasında ütünlük sağlanarak oluşturulan tasarımlardır. Çekirdek tasarım, toplumsal sorunların merkeze alındığı ve u sorunların çözümü için öğrencilere seçimlik derslerin verildiği programdır. Geniş alan tasarımı enzer yönleri olan derslerin aynı çatı altında ütünleştirildiği programdır. Yaşam şartları tasarımı ise öğrencilere gerçek dünyaya ilişkin genelleme ecerilerin öğretilmesi amacıyla kullanılan programdır. 4. Soruda program geliştirme süreci ile ilgili yanlış yargı sorulmaktadır. seçeneğindeki Programın hedef, içerik, eğitim durumları ve değerlendirme ögeleri arasındaki dinamik ilişkiler ütünüdür. ifadesi doğrudur. Çünkü program geliştirme u ögelere ilişkin koordine edilmiş araştırma geliştirme çaalarının tümü olarak ifade edilir. B seçeneğindeki Program geliştirme sürecinde hedeflere uygun olarak hazırlanan konular ütünü içeriği oluşturur. ifadesi doğrudur. C seçeneğindeki Program geliştirme canlı, dirik, dinamik, denencel, operasyonel sistematik ir süreçtir. ifadesi değerlendirme ögesinin ve ar-ge çalışmalarının program geliştirmeye kazandırdığı özellikler olduğundan dolayı doğrudur. E seçeneğindeki Program geliştirme sürecinde konuyla ilgili yapılmış olan daha önceki çalışmalar yeni programlar için esin kaynağıdır. ifadesi de doğrudur. Çünkü program geliştirme çalışmaları tarihî temelin sağladığı ilgiler ışığında şekillenir. ncak D seçeneğindeki Bir dersin öğretimi ile ilgili okulda ve okul dışında planlanmış etkinlikler yoluyla sağlanan öğrenme yaşantılarıdır. ifadesi öğretim programının tanımıdır. 5. Soru öncülünde değişimden etkilenecek olanların sürece katılması ve değişimin insanların yaşadığı gündelik sorunlara çözüm üretmesi gerektiği vurgulanmaktadır. Bu özellikleri en iyi vurgulayan ifade ise E seçeneğinde verilen Eğitim ile ilgili değişim projelerine halkın da katılımı sağlanmalı öylece değişiklikler işlevsel olmalıdır. ifadesidir. Çünkü öncülde de elirtildiği gii değişimden etkileneceklerin sürece katılması değişimlerin amaca ulaşmasını öncelikle yarar sağlayacaktır. 6. Soru öncülünde ülkemizde kullanılan programların amacına ulaşailmeleri için öğrencilerin öğretim sürecine etkin katılım sağlaması gerektiği vurgulanmıştır. ncak öğretim sürecinde derslerin durağan geçtiği, öğrencilerin genelinin derse katılmaya istekli olmamasının derse katılım göstermek isteyen öğrencileri de olumsuz etkilediği ifade edilmiştir. Bu süreçte derse 4 katılım göstermek isteyen öğrenciler sınıf ikliminden olumsuz yönde etkilenmişlerdir. Bunu en iyi ifade eden seçenek ise Üniversitelerimizde eğitim - öğretim faaliyetlerinin resmî program kadar örtük program da şekillendirmektedir. ifadesidir. 7. Soruda öğretmenlerin enimsedikleri felsefi akım dikkate alınarak ikili gruplama yapılması hâlinde yalnız kalan öğretmenin ulunması istenmektedir. Görüşler incelendiğinde Şeyma nın idealizmi, Kevser in existentializmi, Hafize nin idealizmi, Yavuz un ve Pınar ın pragmatizmi enimsediği, u felsefi akımların temele aldıkları sayıltıları ifade ettikleri görülmektedir. Bu durumda Kevser yalnız kalmaktadır. Existentializme göre eğitimin amacı özgürlükleri sağlamak ve toplumsal sorunları temele alarak sosyal kalkınmayı gerçekleştirmektir. 8. Fırat Bey in sırasıyla ihtiyaçları ve hedefleri elirlediği, içeriği ve öğrenme yaşantılarını seçip düzenlediği, değerlendirmeyi yaptığı ve program ögeleri arasındaki ilişkileri kontrol ettiği anlaşılmaktadır. Bu süreç Taa modeline uygundur. Taa modeli akış şeması olarak aşağıdaki giidir: Taa Modeli İhtiyaçların Belirlenmesi maçların Belirlenmesi İçeriğin Seçimi İçeriğin Düzenlenmesi Öğrenme Yaşantılarının Seçimi Öğrenme Yaşantılarının Düzenlenmesi Neyin Nasıl Değerlendirileceğinin Saptanması Program Ögelerinin Sırası ve İlişkilerin Kontrolü 9. Çevresindeki teknolojik ürünleri kullanım alanlarına göre sınıflandırır. kazanımı ilişsel alanın analiz düzeyindedir. Bu kazanımı gerçekleştireilen ir öğrenci aynı konudaki analiz ve daha alt düzeydeki davranışları da gerçekleştireilir. Seçeneklere akıldığında seçeneği uygulama, B seçeneği sentez, C seçeneği kavrama, D seçeneği ilgi, E seçeneği ise analiz düzeyinde kazanımlar mevcuttur. Bu durumda öğrencinin sentez düzeyindeki davranışı gerçekleştireileceği savunulamaz.
TG 5 0 KPSS / EB ÇÖZÜMLERİ 0. Soruda çekirdek programlama yaklaşımının özellikleri sorulmaktadır. seçeneğinde verilen İlgi alanlarına göre ir alana yönelen öğrencilere ilgili eceriler, ilgiler ve anlayışlar için zengin etkinlikler düzenlemeyi amaçlar. ifadesi, C seçeneğinde verilen Öğrencilerin eleştirel düşünme ve yaratıcı düşünme ecerilerini kullanarak sorular ve fikirler üretmelerine yardımcı olur. ifadesi, D seçeneğinde verilen Öğrenciler açısından, ilişsel ve duyuşsal olarak sürükleyici ve tatmin edicidir. ifadesi, E seçeneğinde verilen Merkezindeki konunun etrafında yer alan dersler genellikle seçimliktir ve yan dal uygulamasında kullanılır. ifadesi çekirdek tasarımın özelliklerindendir. ncak B seçeneğinde verilen Öğrenilen ilgilerin kalıcılığını sağlamak için önceki öğrenilenlerle sonraki öğrenilenler arasında tekrarlarla ilişki kurulur. ifadesi sarmal programlama anlayışına uygun ir ifadedir.. John Dewey 94 yılında tatürk ün ricasıyla Türkiye ye gelerek eğitim programlarımızın hazırlanmasında aktif rol almıştır. Bu nedenle Türk eğitim sistemi hakkında izlenim ve önerileri oldukça önemlidir. Bu görüşler daha sonra köy enstitülerinin kurulmasına temel teşkil etmiştir. yrıca Dewey, öğrencinin öğretim sistemine katılımını esas alan eğitim anlayışının yaygınlaşması için çalışmalar yapmış ve demokratik toplumun temel kriterini, ireyin kendi yaratıcı potansiyelini toplumsal yaşama gönüllü katılımı suretiyle ve toplumun iyiliği için çalışarak açığa çıkarailmesi olarak açıklamıştır.. Soru öncülünde verilen Eğitimciler değerlendirme yaparken sezgisel normları ve göreli yargıyı dışta tutarak düzenli değerlendirmenin temel ilkelerini oluşturmalıdır., Değerlendirmeye dayalı ilgiler üç oyutta düzenleneilir. Bunlar girdi, süreç ve çıktıdır. ifadeleri Stake in uygunluk - olasılık modeline ait özelliklerdir.. Soru öncülünde son yıllarda eğitim sistemimizde meydana gelen azı değişimler ifade edilmiştir. Bu değişimlerin daha çok yapılandırmacılık eğitim anlayışı yönünde gerçekleştiği görülmektedir. Bu nedenle geleneksel davranışçı yaklaşıma uygun eğitim anlayışı da terk edilmektedir. Bunu en güzel özetleyen yargı ise C seçeneğinde verilen Geleneksel davranışçı yaklaşıma göre düzenlenen program içeriği ve sunumu yapılandırmacı yaklaşıma göre düzenlenmeye aşlamıştır. ifadesidir. 4. tatürk ün Millî Mücadele Dönemindeki görev ve hizmetlerinin önemini anlatmak için öğrencilerin farklı yollar tasarlamalarını isteyen öğretmen, onları gruplara ayırarak özgün senaryolar yazmalarını sağlamıştır. Bu süreçte öğrencilerin özgün ürünler oluşturması onların yaratıcı düşünme ecerilerini geliştirecektir. Yaratıcı düşünme alışılmadık, sıra dışı fikirler öne sürmeyi, hayal gücü yardımı ile özgün ürünler tasarlamayı sağlayan eceridir. Öğrencilerin oluşturmuş oldukları senaryodaki karakterleri canlandırdıkları öğretim tekniği rol oynamadır. Rol oynama ütün öğretim kademelerinde kullanılan, öğrencileri gerçek yaşamı model alan ortamlara sokmayı amaçlayan, ir senaryodaki karakterlerin öğrenciler tarafından canlandırılarak onların empati, iletişim, yaratıcılık gii ecerilerinin gelişimini sağlayan tekniktir. Soru öncülünde herhangi ir senaryo kullanılmaksızın öğrencilerin konuya ilişkin canlandırmalar yaptıkları ifade edilseydi drama tekniğinden yararlanıldığı söyleneilirdi. Drama tekniğinde öğrenciler ir senaryoya ağımlı kalmaksızın herhangi ir varlığı o anki yaratıcılık ecerileri ile (doğaçlama yaparak) canlandırırlar. 5. Soru öncülünde açıklaması yapılan hizmet içi eğitimdir. Bu yaygın eğitim türü özel ve tüzel kişilere ait iş yerlerinde, elirli ir maaş ya da ücret karşılığında işe alınmış ve çalışmakta olan ireylere görevleri ile ilgili ilgi, eceri ve tutum kazandırmak üzere yapılan eğitimdir. İnsanların çalışırken eğitime ihtiyaç duymaları, yeni gelişmelerden haerdar edilmesi, teori ile uygulama arasındaki farklar nedeniyle hizmet içi eğitime ihtiyaç duyulailir. Bu açıklamanın ışığında hizmet içi eğitime temel olan seçenek yaşam oyu öğrenmedir. Eğitimin yaşam oyu devam eden ir süreç olduğu kaul görmektedir. Temelinde öğrenmede sürekliliği sağlama olan u anlayış ireylerin yaşamın her anında eğitime ihtiyaç duydukları ve öğrendikleri görüşünü önemser. 6. Bir prolemin çözümünde doğru sonuçları elde etmede kullanılan veri sayılarını artırmada yararlanılan argümantasyon alternatif akış açılarını tanımlamayı, akla dayanan, tercih edinilen ir çözüm seçmeyi ve çözümü veri ve kanıtla desteklemeyi sağlayan tekniktir. İkna edici konuşma tekniğini kullanan ir irey farklı argümanlardan yararlanarak ir duruma ilişkin görüşlerin doğruluğunu kanıtlamada karşısındaki kişinin soru ve kuşkularını gidermede yani ona yaptığı açıklamanın doğru olduğunu inandırmada argümantasyondan yararlanmalıdır. 5 7. Kavram haritaları, daha geniş ir kavramın altında toplanan tüm kavramları ve u kavramlar arasındaki ilişkileri gösteren iki oyutlu şemalardır. Kavram haritaları öğrencinin konuyu tüm oyutlarıyla görmesini ve konuyu özetlemesini sağlar. Kavramların konu içerisindeki yerini tam olarak göstererek, konuda geçen diğer kavramlardan niçin ayrıldığını öğrencinin görmesini sağlar. Öğretmenin konu öncesinde hazırlık yapmasını özellikle konunun çerçevesini ve planını çizmesine olanak sağlar. Öğretmene ir konu alanında öğrencilerin sahip olduğu ilgileri gözlemleme ve hangi öğrencinin daha çok yardıma ihtiyacı olduğunu ayırt edeilme şansı tanır. ncak, kavram haritaları öğrencilerde etkili ve kalıcı öğrenmeler sağlamasına rağmen öğrencilerin ders öncesi duyuşsal giriş davranışlarını olumlu yönde etkilediği söylenemez. Çünkü kavram haritaları genel olarak u amaç ile ders öncesi kullanılmaz. Bu öğretim aracı öğrencilerin konuya ilişkin ilişsel giriş davranışlarını elirleme amacıyla kullanıldığını söylemek daha doğru olacaktır. 8. Öğrencilerin öğrenme sürecinde aktif kılınarak ir etkileşim ortamı içerisinde ilgileri araştırma - sorgulama yolu ile farklı kaynaklardan da yararlanarak yapılandırdıkları ve oluşturdukları yapıları ir ürün ile somutlaştırdıkları öğretim yaklaşımı proje taanlı öğrenmedir. Söz konusu süreçte de öğrencilerin ilimsel süreç ecerilerinden de yararlanarak ir sonuca vardıkları ve u süreçte elde ettikleri ilgiler ışığında farklı ürünler tasarladıkları ifade edilmiş ve u ürünler okul panosunda sergilenmiştir. 9. Soru öncülünde öğrencinin öğretim sürecine katılımını engelleyen değişkenlerin öğrenciden, öğretmenden, öğretim ortamından ve programdan kaynaklandığı ifade edilmiştir. Etkin katılımın sağlanamamasında yalnızca öğretmenden kaynaklanan neden sorulmaktadır. seçeneğinde verilen Dikkat çekici ve güdüleyici olmayan etkinliklere yer verilmesi öğretmenden kaynaklanan ir nedendir. Çünkü öğretmen öğrenme sürecini yönlendirmekle görevlidir. B seçeneği öğrenciden, C ve E seçenekleri ise öğretim ortamından kaynaklanan nedenlerdendir. D seçeneğindeki açıklamada etkin katılımın sağlanamamasının nedeninin öğretmen ya da öğrenciden kaynaklandığı ile ilgili kesin ir yargı yoktur. Bu durum her ikisinden kaynaklanailir. ncak seçeneğindeki açıklama kesinlikle öğretmenle ilişkilidir.
TG 5 0 KPSS / EB ÇÖZÜMLERİ 0. Soruda yapılandırmacı öğrenme yaklaşımına uygun olmayan öğretmen davranışı sorulmaktadır. çık fikirli, çağdaş, kendini yenileyeilen, ilgiyi aktaran değil uygun öğrenme yaşantılarını sağlayan ve öğrenenlerle irlikte öğrenen; ireye uygun etkinlikler yaratan, öğrenenlerin hem irirleri ile hem de kendisi ile iletişim kurmalarını cesaretlendiren, iş irliğini teşvik eden, öğrenenlerin fikir ve sorunlarını açıkça ifade edecekleri ortamlar oluşturan; açık uçlu sorular sorarak öğrenenleri araştırmaya ve prolem çözmeye teşvik eden, öğrenene soru soran ancak neyi ya da nasıl düşüneceğini söylemeyen; sınıf içinde gözlemci olan ve öğrencilerin ilişsel, duyuşsal, devinişsel alanlarının gelişimini dikkate alarak sınıf yönetiminde gelişimsel ve ütünsel yaklaşımı temele alan öğretmenler yapılandırmacılık öğrenme anlayışını enimsemiş öğretmenlerdir. C seçeneğinde verilen Öğrencilerin ireysel farklılıklarını ortadan kaldıracak ve onları yapılandırılmış ilgiye yönlendirecek öğretim hizmetlerini sunan açıklaması yapılandırmacı yaklaşımın temel sayıltıları dikkate alındığında doğru değildir. Öncelikle öğrenme ortamında öğrencilerin ireysel farklılıklarını ortadan kaldırma ifadesi doğru değildir. Bu açıklamanın ireysel farklılıklardan kaynaklanan öğrenme seviyelerinin farklı öğretim yolları ile farkının en aza indirilmesi şeklinde ifade edilmesi gerekirdi. Bu açıklamanın dışında öğretmenin yapılandırılmış ilgiye yönlendirmeler yapma ifadesi de u anlayış çerçevesinde tam olarak doğru değildir. Öğretmenin farklı öğretim hizmeti değişkenleri ile öğrencileri yönlendirdiği süreçte öğrenciler öznel sonuçlara ulaşacağından u süreçte öğrencileri yapılandırılmış ilgiye yönlendirecek açıklamalar değil ilgilerini doğru yapılandırmalarını sağlayacak hizmetlerin sunulmasının dile getirilmesi daha doğru olacaktır.. Öğretmen in öğrencilerine Siz olsaydınız ne yapardınız? uygulaması için etkinlik kartları hazırlatması öğrencilerin yaratıcılığını, u etkinliği grupça yapması öğrencilerin sosyal ecerilerini, öğrencilerin u olayları çözümlemeleri empatik düşünme ve prolem çözme ecerilerini geliştirir. Bu etkinlikte öğrencilerin yarım ir işi tamamlama ecerilerini geliştirecek ir etkinliğe yer verilmemiştir.. Öğretmen, söz konusu süreçte öğrencilere Eski Çağ insanlarının yapmış oldukları azı keşiflerin nasıl gerçekleştiğine yönelik olumlu örnekler vermiş, öğrencilere yönlendirici sorular sorarak öğrencilerin u keşifleri tesadüfen yaptıkları sonucuna ulaşmalarını sağlamıştır. Söz konusu ifadeler tümvarımsal akıl yürütme temeline dayanan uluş yoluyla öğretim yaklaşımına uygun ir süreçtir.. Öğrencilerin aşarılı olmaları, onların hazırulunuşluk düzeylerine uygun olan öğretim hizmetinin sağlanmasına ve onlara ihtiyaçları kadar zaman tanımasına ağlıdır yani uygun koşullar sağlandığında herkes her şeyi öğreneilir, temel sayıltısına dayanan tam öğrenme yaklaşımında konular küçük irimler hâlinde aktarılır, etkin katılım ve kaliteli öğretim değişkenleri önemlidir. ncak her öğrencinin kendi öğrenme hızına göre öğrenmesi yani ireysel farklılıklar tam öğrenme yaklaşımında temele alınmaz. Bu nedenle ireysel farklılıklardan kaynaklanan öğrenme sorunlarının aşılmasında kullanımı uygun değildir. 4. Kısa zamanda yaratıcı fikirler üretmeyi temele alan eyin fırtınasındaki durumun olumsuz yönü ele alınarak elde edilen fikirlerin u durumun olumlu yönü için kullanıldığı öğretim tekniği ters eyin fırtınasıdır. Öğretmen Dilin toplumdaki işlevini azaltmak için neler yapılailir? sorusunu sorarak öğrencilerin prolemi tersinden düşünmesini sağlamıştır. Öğrencilerinin görüşlerini tahtaya yazarak ve öğrenci katılımıyla değerlendirerek dilin önemini ifade eden görüşleri elirlemesi ise ters eyin fırtınası tekniğinin kullanıldığını gösteren diğer ipuçlarıdır. 5. Tartışma gruu, sözel iletişim ecerilerinin gelişmesinde en etkili iş irliğine dayalı öğretim tekniğidir. Bu teknikte tartışma konusu seçilirken şu aşamalar dikkate alınır: Heterojen gruplar oluşturulur. Öğrenme ünitesi incelenir. Kaynaklardan yararlanılır. Grup raporunu hazırlar ve sınıfa sunar. Daha sonra grup çalışması sınıf tartışmasına açılır ve çalışmalar değerlendirilir. Bu etkinlikte de öğretmen öğrencileri heterojen gruplara ayırarak her gruun konuyu kendi aralarında değerlendirerek ir rapor hazırlamalarını istemiş, daha sonra u rapor grup sözcüsü tarafından sınıfa sunulmuş ve sınıfça değerlendirilmiştir. 6 6. Soru öncülünde öğrenme güçlüğü çeken ve öğrenme seviyesi oldukça düşük ir öğrenciden söz edilmiş, öyle ir durumda ders öğretmenine seçeneklerden hangisinin önerilmeyeceği sorulmuştur. Seçenekler analiz edildiğinde seçeneğindeki ilesiyle görüşerek öğrencinin öğrenemediği konuları onların öğretmelerini istemesi açıklamasının öyle ir durumda doğru olduğu söylenemez. Çünkü öğrenme güçlüğü çeken ir öğrencinin u alanda uzmanlığı olmayan ireyler tarafından eksiklerinin tamamlanmasının istenmesi işlevsel ve doğru ir yaklaşım değildir. 7. Öğrenme sürecinde ilinmeyen ya da az ilinen kavramların ilinen ve günlük hayatta sıklıkla kullanılan somut nesnelere enzetilerek öğrencilere aktarıldığı anlamlı öğrenmelerin gerçekleştiği öğretim tekniği analojidir. Burçin Öğretmen de protein ve aminoasitleri günlük hayatta sıklıkla kullanılan nesnelere enzeterek öğrettiği u süreçte u teknikten yararlanmış u analojileri tahtaya çizerek ve ilgileri görsel materyaller aracılığı ile aktararak gösterim tekniğinden yararlanmıştır. 8. Gagne ye göre öğrenme ürünleri sözel ilgi, ilişsel strateji, tutumlar, devinişsel eceriler ve zihinsel ecerilerdir. Seçenekler incelendiğinde seçeneği sözel ilgi, B seçeneği tutum, C seçeneği ilişsel strateji D seçeneği tutum, E seçeneği ise devinişsel eceridir. Soruda devinişsel eceri sorulduğu için cevap E seçeneğidir. Zihin - kas eş güdümü gerektiren u eceriler Bloom un taksonomisine göre devinişsel alandaki eceriler ile paralellik gösterir. 9. Kondisyon, denge, hız, el ecerisi ve esneklik özellikleri gelişmiş ir ireyin edensel zekâsının; ritim, melodi ve perde duyarlılığı gelişmiş ir ireyin müzikal zekâsının daha çok gelişmiş olduğu söyleneilir.
TG 5 0 KPSS / EB ÇÖZÜMLERİ 0. Görüşlerini Bildiğimi ilirsen iz iliriz, ildiğini ilirsem yine iz iliriz. ile özetleyen u öğretmenin açıklamada vurguladığı düşünme ecerisi metailişsel düşünme ve iş irlikli öğrenmedir. Metailişsel düşünme öğrenmeyi içeren düşünme süreçlerinin aktif kontrolünü içinde arındıran üst düzey düşünme ecerisidir. Düşünmeyle ilgili düşünme olarak özetlenen u kavram, ireyin neyi ildiğini ilmesi ve kendi düşünme süreçlerine ilişkin düşünmesi olarak ifade edileilir. Ne ildiğini ilme çaasına giren irey, metailişsel düşünme ecerisini işe koşarak nasıl öğrendiğini sorgular ve una göre öğrenme çaası içinde olur. Söz konusu açıklamada ildiğini ilmenin yanında ildiğini paylaşmak ve paylaştıkça ilgilerin artacağı vurgulanmıştır. Tüm çağdaş yaklaşımlarda önemsenen ancak özellikle iş irlikli öğrenme yaklaşımında temele alınan ilgi paylaşımı yardımseverlik grup üyelerinin de öğrenmesine katkı getirme, u paylaşım ile gerçekleşen süreçlerdendir.. Soruda öğrenme sürecinde proje yönteminden yararlanan ir öğretmeni gözlemleyen ir aşka öğretmenin sürece ilişkin edindiği izlenimlerin ışığında çağdaş eğitim anlayışı çerçevesinde uygulanan öğretim yollarının amaçlarının sıralananlardan hangisinin olmadığı sorulmuştur. Öğrencilerini etkin kılan, onlara süreç içerisinde aktif olacakları öğrenme aktivitelerinden yararlanarak ilgilerini yapılandırmalarını ve u süreç sonunda ürünler oluşturup u ürünleri portfolyoya dayalı durum elirleme sonucunda değerlendirme yapan ir öğretmen, ilerlemeci eğitim anlayışına dayalı öğretim yaklaşımlarını işe koşmuş çağdaş ir öğretmendir. Bu açıklamalar dikkate alındığında çağdaş ir öğretmenin u yaklaşımları uygulamasının amaçları içerisinde III. açıklamadaki Başarılı öğrencileri aşarısız öğrencilere örnek göstermek ve V. aşamadaki Öğrencilere iş irlikli çalışma ve rekaet duygusunu kazandırmak yoktur.. Dale nin yaşantı konisine göre öğrenci öğretim sürecine ne kadar çok duyu organıyla katılırsa o kadar etkili ve kalıcı öğrenmeler gerçekleşir. Dale u varsayıma dayanarak en etkili öğrenmelerin sırasıyla doğrudan edinilen maksatlı yaşantılarla, model ve numunelerle, dramatizasyonla, gösterilerle, gezilerle, sergilerle, televizyonla, hareketli resimlerle, radyo ve plaklarla, görsel semollerle ve sözel semollerle elde edilen yaşantılarla olduğunu savunur. Seçenekler incelendiğinde gezilerle, B dramatizasyonla, C televizyonla, D görsel semollerle E ise sözel semollerle elde edilen yaşantılara örnektir. Bunlardan en etkilisi ise dramatizasyonla elde edilen yaşantılardır.. Ön yargılar genel olarak kişilerin ir konuya ilişkin olumlu ya da olumsuz yargısı, peşin hükmü olarak tanımlanmaktadır. Soru kökünde verilen söz analiz edildiğinde ön yargıları yıkmanın zorluğu vurgulanmış ve verilenlerden hangilerini değiştirmenin zorluğu sorulmuştur. Duyuşsal alana ilişkin ögelerin (tutum, değer v.) kazandırılması, değiştirilmesi ya da ölçülmesi oldukça zordur. Çünkü diğer alanlara ait ögeler gii gözleneilir ve ölçüleilir değildir. İçsel öğrenmeleri, tutumları, duyguları, sevgileri ve ilgileri içerir. 4. Özlem in kendisine uygun planlar yapması, unları uygulaması ve yeni deneyimler içerisinde yer almak istemesi aktif yaşantı; keşfederek öğrenmesi ise somut yaşantı ile öğrendiğinin göstergesidir. Hem aktif yaşantı hem somut yaşantı öğrenme stiline sahip ireyler ise yerleştiren ireylerdir. 5. Soruda yenilenen ilköğretim programlarımızda ulunan uygulamalardan öğrencilerin yaratıcılığının gelişimine en az katkı sağlayan etkinlik sorulmaktadır. Slogan ulma, reklam hazırlama, şiir veya öykü yazma, yordama (tahmin) yapma öğrencilerin yaratıcılıklarını geliştiren etkinliklerdir. Slogan ulma işlenen konunun ardından öğrencilerin konunun ana düşüncesini yansıtan sloganlar üretmeleri ile gerçekleşen yaratıcı düşünme ile üretmeyi temele alan ir uygulamadır. Reklam hazırlama öğrencilerin elirli ir konuyu farklı materyaller aracılığı ile yaratıcılıklarını işe koştukları uygulamadır. Derste işlenen konuların farklı şekillerde ele alınarak kalıcılığının sağlandığı şiir ve öykü yazma uygulaması da yaratıcı düşünme temelinde gerçekleştirilir. Öğrencilerin ders konularının işlenmemiş kısmı ile ilgili tahminlerde ulundukları uygulama olan yordama yapmada öğrenciler konulara farklı açılardan akarak yaratıcı akış açısı geliştirirler. ncak kendini değerlendirme öğrencinin yaratıcılığından çok eleştirel düşünme yeteneğini geliştirmeye hizmet eder. 6. Öğretmen öğretim sürecinde güncel ir konuya ilişkin sorunu hikâyeleştiren olayı sınıfa getirerek öğrencilerin u soruna 7 irlikte çözüm ulmalarını sağlamıştır. Öğrencilerin günlük yaşamda karşılaşılailecek sorunlara alternatif çözümler ürettikleri öğretim yöntemi örnek olaydır. 7. Öğretmenin kullanmış olduğu öğretim etkinliği öğrencilerin güncel sorunlara duyarlı olmalarını, prolemlere kalıcı çözümler üretmelerini, öğrencilerin özgüven duygularının gelişimini ve öğrencilerin olayları derinlemesine analiz etmelerini sağlar. ncak u etkinlik öğrencilerin zamanı etkili kullanmalarını sağlamaya yeterince hizmet etmez. 8. Öğretmenin sormuş olduğu Ülkemizde nüfusu en fazla olan ölge hangisidir? sorusu ilişsel ellek sorularına örnektir. Çünkü ilişsel ellek soruları en alt düşünce düzeyinde çağrışım ve hatırlama ile ilgili sorulardır. Bu tip sorular genellikle öğrencilerden anımsama ya da ezer yoluyla dağarcığına alınan ilgilerin geri çağrılması yöntemine dayalı tek doğru cevap arayan soru türüdür. Ülkemizde köyden kente göçü engellemek için sizce neler yapılmalıdır? sorusu ise değerlendirme sorularına örnek gösterileilir. Çünkü değerlendirme soruları kişisel düşüncelerin ortaya konmasını sağlayan, öğrencilerin içsel düşünce ve ilgilerini organize etmek konusunda onları zorlayan sorulardır. 9. Öğrencilerine sunmuş olduğu ir durumun sonuçlarına ilişkin farklı akış açıları ile fikirler üretmelerini ve u fikirler doğrultusunda doğru kararlar almalarını isteyen Deniz Öğretmen, altı şapkalı düşünme tekniğini kullanmıştır. ltı şapkalı düşünme tekniği etraflı düşünmeyi sağlayan ve net ilgi, tutkular, olumsuzluklar, avantajlar, yaratıcı ve serinkanlı akış açıları ile doğru karar vermeyi amaçlayan öğretim tekniğidir. 40. Panelle üyük ir enzerlik gösteren kollegyumda iki panelist gruu vardır. Birinci panelist gruu uzman kişilerden, ikinci panel gruu ise öğrencilerden oluşur. Öğrencilerden oluşan grup konuyu sunar ve uzmanlardan oluşan grua sorularını yöneltir. Uzmanlar u soruları yanıtlar. Gruplar, sınıftaki izleyici öğrenciler karşısında yerini alır. İzleyiciler kaynak kişilerden oluşan grua sorularını sorar ve yanıt alır. Bu iki gruun dışında, sınıfta izleyici rolü üstlenen diğer öğrenciler de konunun pekiştirilmesi ve tam olarak öğrenilmesi için konuya ilişkin sorularını her iki grua yöneltirler.
TG 5 0 KPSS / EB ÇÖZÜMLERİ 4. Programlı öğrenme, konuların ünitelere ayrılmasını, ön koşul öğrenmeler dikkate alınarak elli ir sıra içinde işlenmesini ve öğretilecek konunun öğrencilere karışık gelmesi ve hazırulunuşluk düzeyinin üzerinde olması durumunda konunun aşamalılık ilkelerine uygun olarak parçalara ölünmesini (küçük adımlar), pekiştireç kullanımını (aşarı sonucunda), öğretimin ireyselleştirilmesini (ireysel hız), hatanın en aza indirilmesini (anında düzeltme) ve öğrencinin sürece dâhil edilmesi gerektiğini (etkin katılım) savunur. Programlı öğrenme; küçük adımlar, etkin katılım, aşarı, anında düzeltme, ireysel hız ilkelerine dayanır. Her öğrenciye ihtiyaç duyduğu ek öğrenme zamanı verilerek (ireye ek öğretim yapılarak) yüksek nitelikli öğretim hizmetinin sağlanmasına olanak tanıyan ir öğrenme modelidir. ncak C seçeneğinde ifade edilen Her öğrencinin her ilgiyi öğreneileceği sayıltısını temele alması açıklaması programlı öğretimin özellikleri arasında yer almaz. Çünkü u yaklaşım ireysel farklılıkları temele alan ir anlayışa sahiptir. 4. Öğretmen, öğrencilerin konuyu öğreneilmeleri için istasyon tekniğini kullanmıştır. İstasyon tekniği öğrencilerin aşkalarının yarım ıraktığı ir işi tamamlamasını, hayal güçlerini kullanarak özgün ürünler oluşturmasını ve ürünler grup hâlinde oluşturulduğu için iş irliğine dayalı çalışma ecerileri olan yardımlaşma ve iletişim gii sosyal ecerileri de geliştirir. Bu etkinlik güncel ir konuda kullanıldığı için öğrencilerin güncel sorunlarla ilgili çözümler üretmeye çalışmasını sağlar. ncak öğrencilerin duyguları ile düşüncelerini ayırt etmelerini sağlama ecerisinin gelişimine katkısı en azdır. Bu konuşma halkası etkinliğinde gelişeilecek ir eceridir. 4. Bir testin güvenirliğine en fazla katkı sağlayan maddeler orta güçlükteki maddelerdir. Seçeneklerde eş farklı maddenin madde analiz talosu verilmiştir. Bu talolardan her ir maddenin madde güçlüğü hesaplanarak madde güçlük indeksi 0,50 ye yani orta zorluğa yakın olan madde doğru cevap olarak seçilmelidir. lt ve üst % 7 lik gruplar yönteminde madde güçlüğü; n( d,ü) + n( d, a) Pj N n (d,ü) Üst grupta maddeye doğru cevap verenlerin sayısı. n (d,a) lt grupta maddeye doğru cevap verenlerin sayısı. N Üst ve alt grupta soruya cevap veren toplam öğrenci sayısı formülünden hesaplanır. Her ir seçeneğin madde güçlükleri hesaplandığında; 40 + 40 seçeneği için; Pj 0,80 00 0 + 6 B seçeneği için; Pj 0, 6 00 40 0 C seçeneği için; Pj + 0, 60 00 6 + 5 D seçeneği için; Pj 0, 5 00 8 E seçeneği için; Pj + 0, 40 00 0,50 ye en yakın maddenin D seçeneğinde yer aldığı görülür. 44. Bir puan dağılımında standart sapma küçük olduğu durumda; testin uygulandığı gruun homojen olduğu, öğrenciler arasındaki farklılaşmanın az olduğu, ilen ve ilmeyen öğrencilerin iririnden ayrılmadığı ve dağılımın sivri olduğu yorumları yapılailir. Heterojen gruplarda güvenirlik daha yüksek olduğu için hata miktarının az olduğu söyleneilir. Grup aşarısı için yorum yaparken sadece standart sapmanın ilinmesi yetmez. çıklananlar ışığında seçeneklere akıldığında B seçeneğindeki ifadenin standart sapması küçük yani homojen ir grup için yapılailecek ir yorum olduğu görülür. 45. Verilen talodan grup aşarısı hakkında yorum yapailmek için testlerin soru sayıları farklı verildiğinden her ir dersin ortalama güçlüğünün hesaplanması gerekmektedir. Ortalama güçlük testte yer alan maddelerin madde güçlük indekslerinin toplamının toplam soru sayısına ölünmesiyle elde edilir. Bir testte yer alan maddelerin madde güçlükleri toplamı aynı zamanda testin aritmetik ortalamasına da eşittir. Bu seeple ortalama güçlüğü; P X k şeklinde de ifade edeiliriz. Ortalama güçlük,00 a yaklaştıkça testin öğrencilere kolay geldiği yani öğrencilerin aşarılı olduğu; 0,00 a yaklaştıkça zor geldiği yani öğrencilerin aşarısız olduğu yorumu yapılır. Her ders için ortalama güçlükler hesaplandığında; P P P P Tarih Kimya Türkçe Fizik 6 0,60 60 0,55 40 75 0,75 00 48 0, 60 80 8 Öğrencilerin en aşarılı olduğu dersin Türkçe, en aşarısız olduğu dersin ise kimya olduğu, tarih ve fizik derslerindeki aşarılarının enzer olduğu görülür. Öğrenciler arasındaki farklılaşma hakkında yorum yapailmek için ortalamaların farklı olduğu durumda ağıl değişkenlik katsayısına akılmalıdır. S V : 00 X formülü ile testlerin ağıl değişkenlik katsayıları hesaplandığında; 6 VTarih : 00 6,6 6 V V Kimya Türkçe : 00,6 5 : 00 6,66 75 V 7 00 4, 5 Fizik : 48 farklılaşmanın en fazla olduğu dersin tarih, en az olduğu dersin ise Türkçe olduğu anlaşılır. Bu ilgilerden yola çıkarak, B, D ve E seçeneklerindeki ifadelerin doğru C seçeneğindeki ifadenin ise yanlış olduğu görülür. 46. Ölçülen özelliğin gerçek değer ile gözlenen değeri arasındaki fark hata olarak tanımlanır. Yapılan ölçme işlemine karışan hata miktarı azaldıkça ölçümler ölçülen özelliğin gerçek değerine yaklaşır. Dolayısıyla soruda verilen durum ölçme sonuçlarının hatalardan arındırılmasıyla ilgilidir. 47. Verilen durumda öğretmen dağılımı yorumlarken merkezi eğilim ölçüsü olarak medyanın, değişkenlik ölçüsü olarak da çeyrek sapmanın kullanılmasının daha uygun olduğunu elirtmiştir. Buradan yola çıkarak incelenen dağılımın çarpık olduğu yani dağılımı çarpıtan uç değerlerin ulunduğu yorumu yapılailir. 48. Kapsam geçerliği ir testin ölçülmek istenen kapsamı ölçeilme derecesidir. Bir testin kapsam geçerliği araştırılırken testte ölçülmek istenen özellikler ile test maddeleri arasındaki enzerliğin saptanması temele alınmalıdır.
TG 5 0 KPSS / EB ÇÖZÜMLERİ 49. Öğrencinin en aşarılı olduğu testi elirleyeilmek için her ir testten aldığı z puanlarını ulmak gerekir. ncak z puanının hesaplanmasında kullanılan standart sapma değeri ilinmediği için öncelikle standart hata formülünden derslere ait standart sapmalar ulunur. S s : - r e X Test için s : - 0, 75 4 Test için 6 s : - 0, 84 5 Test için s : - 0, 64 5 Test 4 için 4 s : - 0, 6 5 Test 5 için 4 s : - 0, 84 0 Standart sapmalar ulunduktan sonra X ortalama güçlük formülünden e P o k aritmetik ortalama değerleri ulunur. Daha X X sonra z puanları ez - o hesaplanır. S X Test için 0, 80 80 00 Test için 0,70 X 70 00 X Test için 0, 60 60 00 X Test 4 için 0, 55 55 00 X Test 5 için 0, 50 50 00 70-80 z -,5 4 70-70 z 0 5 70-60 z 5 70-55 z4 5 z 5 70-50 0 Öğrencinin en aşarılı olduğu test z puanının en yüksek olduğu 4. testtir. 50. Hangi testteki farklılaşmanın en fazla olduğunu ulailmek için ağıl değişkenlik katsayısına akılmalıdır. S V : 00 X Standart sapma ve aritmetik ortalama değerleri daha önceki soruda hesaplanmıştır. X P k k soru sayısı. Bulunan değerler ağıl değişkenlik katsayısı formülünde yerine yazılırsa; V V 5 00, 4 : 70 V 5 00 8, : 60 V 5 00 9, 09 4 : 55 V 5 4 : 00 5 80 0 : 00 0 50 Bağıl değişkenlik katsayısının en fazla olduğu. testte grup farklılaşması en fazladır. 9 5. KR-, ve 0 şeklinde puanlanan ve madde güçlük değerleri enzer maddelerden oluşan testlerin iç tutarlılık anlamındaki güvenirliklerinin elirlenmesinde kullanılan ir yöntemdir. Maddelerin madde güçlük indeksi değerlerinin eşit olup olmamasının önemli olmadığı durumlarda da kullanılailir. ncak testi oluşturan maddelerin madde güçlük indeksleri iririnden farklı ise KR- yerine KR-0 hesaplanmalıdır. 5. Bir öğrencinin sınavdan aldığı ham puan tek aşına çok fazla şey ifade etmez. Öğrencinin grup içindeki durumunu etimleyeilmek için ortalama ve standart sapma değerleri farklı dağılımlardan gelen puanları ortak ir dilde ifade etmek gerekir. Bu nedenle ham puanlar standart puanlara çevrilmelidir. 5. Geçerlik genel olarak ölçme sonuçlarının amaca hizmet etme derecesi olarak tanımlanır. Test maddelerinin cevaplayıcıların onlardan istenen davranışları sergilemelerini sağlayacak ve aşka davranışlar göstermelerini engelleyecek yapıda olması istenir. Böyle ir durum meydana gelirse ölçme sonuçlarının geçerliği zedelenir. seçeneğinde verilen durum kullanışlılığı, B seçeneği iç tutarlılık anlamında güvenirliği D ve E seçenekleri ise güvenirliği etkileyen durumlardır. 54. İç tutarlılık testi oluşturan maddelerin irirleriyle ve testin ütünüyle ilişkili olmasıdır. Test maddeleri iririne ne kadar enzerse iç tutarlılık o kadar yüksektir. Bu açıklamaya uygun tanım B seçeneğinde verilmiştir. seçeneği kararlılık, C seçeneği kapsam geçerliği, D seçeneği eş değerlik ve E seçeneği duyarlılıkla ilgilidir. 55. Eşleştirmeli testlerde seçenek sayısının öncül sayısından fazla hazırlanmasının amacı şans aşarısını düşürmektedir. 56. raştırmacının kontrolü altında değişkenler arasındaki neden sonuç ilişkilerini keşfetmek için gözlenmek istenen verilerin üretildiği araştırmalar deneyseldir. Deneysel araştırmalarda ağımsız değişkenin, ağımlı değişkene olan etkisinin araştırılması söz konusudur. Yapılan araştırmada da öğretim yöntemlerinin (ağımsız değişken) öğrencilerin öğrenme düzeyi ve aşarılarına (ağımlı değişken) etkisi incelenmektedir. 57. Yazılı yoklama türündeki sınavlar öğrencilerin üst düzey zihinsel süreçlerini işe koşmalarının gerektiği durumlarda tercih edilmelidir. Öğrenci ir konu hakkındaki fikirlerini ya da değerlendirmelerini yazılı yoklama türü sınavlarla ifade edeilir. Bakıldığında seçenekler arasında yazılı yoklama türü sınavların kullanılmasına en uygun kazanımın E seçeneğindeki kazanım olduğu görülmektedir. 58. Korelasyon grafiklerine akıldığında fiziktarih dersleri arasındaki ilişkinin tarihkimya ve kimya-fizik dersleri arasındaki ilişkiden daha düşük olduğu görülmektedir. Fizik - tarih ve tarih - kimya dersleri arasında zıt (negatif) yönlü, kimya - fizik dersleri arasında ise aynı (pozitif) yönlü ir ilişki mevcuttur. Bu ilgilerden yola çıkarak verilen öncüllerden I ve III ün doğru olduğu söyleneilir. 59. Kontrol listeleri gözlenecek olan ir performansı oluşturan alt davranışları yapıldı/yapılmadı şeklinde işaretlemeye yardımcı ir ölçme aracıdır. Derecelendirme ölçekleri ise gözlenecek davranışların ne kadar kaliteli yapıldığını gösterir. Buna ağlı olarak II ve III. öncülün doğru olduğu görülür. 60. Başarı testi olarak kullanılacak ir testin kapsam geçerliği yüksek olmalıdır. Kapsam geçerliği yüksek olarak verilen II. ve IV. testlerden IV. testin yeterli güvenirlikte olmadığı görülmektedir. Bu nedenle öncelikle II. test seçilmelidir.
TG 5 0 KPSS / EB ÇÖZÜMLERİ 6. Ceren in oyunun yaşıtlarından daha uzun olması üyüme kavramıyla ilgiliyken, çocuk gelişimi uzmanlarının Ceren in yaşıtlarının yaptığı irçok davranışı yapailecek potansiyelde olduğunu söylemeleri olgunlaşma kavramıyla ilgilidir. Uzmanların Ceren le yeterince ilgilenilmediğini söylemeleri gelişim üzerinde çevrenin etkisini vurgularken, una ağlı olarak zamanında onunla ilgilenmedikleri için Ceren in konuşamaması kritik dönem kavramıyla ilgilidir. Söz konusu parçada hazırulunuşluk kavramıyla doğrudan açıklanailecek ir durumdan söz edilmemektedir. 6. Gelişimi etkileyen faktörlerden kalıtım, organizmanın doğuştan sahip olduğu potansiyeli ifade eder. seçeneğinde yer alan Yeteneksizi eğitmeye çalışmak kue üstünde ceviz durdurmaya çalışmaya enzer. sözü de doğuştan yeteneği olmayan kişilerin eğitimle istendik özellikleri kazanamayacağını vurgulamaktadır. Dolayısıyla u sözde kalıtımın gelişim üzerindeki etkisinden söz edilmektedir. 6. Verilen açıklamada ergenlik dönemine erken veya geç girmenin ireyler üzerinde yarattığı etkilerden söz edilmekte ve u durum üzerinde çevresel faktörlerin elirleyici rolüne değinilmektedir. seçeneğindeki ifadede, ergenliğe farklı zamanlarda girmenin ireysel farklılıklarla açıklanaileceği elirtilmektedir ki u doğru ir ifadedir. C seçeneğindeki ifadede ana aa tutumları ve kültürünün gelişimi etkileyen çevresel faktörler olduğu elirtilmektedir ki u da doğrudur. D seçeneğinde erken veya geç olgunlaşmanın kişiler arası ilişkileri etkiliyor olmasının, gelişimin ir ütün hâlinde ilerlediğini gösterdiği elirtilmektedir ki u da doğru ir ifadedir. E seçeneğinde elirtilen erken olgunlaşan kızların kendilerini farklı algılayıp undan dolayı gelişimlerinin olumsuz etkilendiği ifadesi de doğrudur. Oysaki B seçeneğinde yer alan u dönem aşarısız olursa yakınlık duygusu kazanılamaz ifadesi doğru değildir. 64. Piaget ye göre çocukların aşkalarının akış açılarını göremeyip her şeyi kendi eksenlerinde değerlendirmelerine enmerkezci düşünme denir. Söz konusu durumda da slı nın kendisi annesini görmediği için annesinin de kendisini göremeyeceğini düşünmekte, u nedenle annesi onu ulduğunda u duruma şaşırarak tepki göstermektedir. Dolayısıyla slı nın u davranışlarının temelinde enmerkezci düşünmenin yer aldığı söyleneilir. 65. Piaget ye göre işlem öncesi dönemde yer alan çocuklar nesnelerin, olayların veya kişilerin tek ir oyutuna dikkat eder, diğer oyutlarını göz önüne alamazlar; u durum odaklanma kavramıyla açıklanır. Somut işlemler döneminde ise çocuklar odaktan uzaklaşma yetisini geliştirirler ve nesnelerin, olayların veya kişilerin farklı oyutlarını göz önüne alailmeye aşlarlar. Verilen örnekte li, doktorun Yemeklerden sonra irer kaşık alacaksın. ifadesini kendi akış açısıyla değerlendirmiş ve yemekten sonra çekmeceden ir kaşık alarak ceine koymuştur. Bu durum onun odaktan uzaklaşma yetisinin tam olarak gelişmediğini göstermektedir. 66. Piaget nin zihinsel gelişim kuramında ir prolemin farklı yollardan çözüleileceğini ilmeye esnek düşünme denir. Söz konusu durumda da çocuk, haritayı irleştirmek çok zor olduğundan u sorunu haritanın arkasında yer alan insan resmini irleştirerek çözmüştür. Bu durum onun esnek düşünme yetisini kullandığını gösterir. 67. Gelişim ir ütündür, ilkesi farklı gelişim alanlarının iririyle etkileşim hâlinde olmasını ifade eder. II. örnekte yaşıtlarından önce ergenliğe girmenin içine kapanık ve çekingen ir kişiliğe yol açtığı elirtilmektedir. Bu durum fiziksel gelişimin kişisel gelişimi etkilediğini gösterir. III. örnekte ise yürümeye aşlayan Cenk in nesnelere ve insanlara daha kolay ulaşaildiğinden hızla irçok şeyi öğrendiğinden söz edilmektedir ki u da fiziksel gelişimin ilişsel gelişim üzerindeki etkisini gösterir. Diğer örneklerde u ilkeyle açıklanailecek ir durum yer almamaktadır. 68. Bireyin kimlik arayışı sürecinde alternatiflerine ilişkin ir araştırma yapıp kendi niteliklerine uygun ir seçimde ulunması aşarılı kimliğe sahip olduğunu gösterir. Söz konusu durumda da irey ir arayış sürecinin ardından kendine uygun ir seçim yapmıştır ve u durumdan memnun olduğunu elirtmektedir. Dolayısıyla söz konusu kişi aşarılı kimlik statüsüne sahiptir. 0 69. Erikson a göre yaşlılık döneminde, geçmişe dönüp aktığında yaşadıklarından genel olarak memnun olan ve kendini mutlu hisseden ireyler ego ütünlüğüne ulaşırken, u dönemde geçmişte yaşadıklarından pişmanlık duyan ireyler umutsuzluk duygusuna kapılırlar. Halis Bey in de geçmişe dair pişmanlıkları söz konusu olduğundan şu anki durumuna dair de karamsar, umutsuz ir tutumu söz konusudur. Dolayısıyla ego ütünlüğüne ulaşamamıştır. 70. Bireyin kendindeki olumsuzlukları aşkalarındaymış gii göstermesine, yansıtma savunma mekanizması denmektedir. Söz konusu durumda da Kerim in herkesin kendisinin eklentilerine uygun hareket etmesini eklediği yani encil olduğu hâlde aşkalarını encil olmakla eleştirdiği elirtildiğinden Kerim in yansıtma savunma mekanizmasını kullandığı söyleneilir. 7. Verilen ifadelerden ilki davranışçı kuramın görüşlerine uygunken ikinci ifade psikolinguistik kuramın görüşlerini yansıtmaktadır. Üçüncü ifadede Sapir-Whorf varsayımından söz edilirken son ifade dönemsel kuramla ilgilidir. Dolayısıyla u ifadelerde dil gelişimini model alma ve taklit süreçleriyle açıklayan sosyal öğrenme kuramının görüşlerine yer verilmemiştir. 7. Hz. li nin verilen sözünde, kölelerin iadetinin cehennem korkusuyla yapılan iadet olduğu elirtilmektedir. Bu durumda kölelerin cezadan uzaklaşmak için davranışta ulunduğu söyleneilir ki u Kohlerg in kuramında gelenek öncesi dönemin ilk evresi olan itaat ve ceza evresinin özelliklerine uygundur. Tüccarların iadetinin cenneti elde etme hırsıyla yapıldığından söz edildiğinden tüccarların da Kohlerg e göre gelenek öncesi dönemin ikinci evresi olan saf çıkarcı evrede yer aldıkları söyleneilir. Çünkü u evrede karşılığı alınacak davranışları sergileme eğilimi hâkimdir. Özgür insanların iadetlerinin ise llah sevgisiyle hiçir eklenti olmaksızın gerçekleştirildiği elirtildiğinden özgür insanların Kohlerg in kuramında ele alınan gelenek ötesi düzeyde yer aldıkları söyleneilir. Bu açıklamalardan hareketle D seçeneğinde yer alan köleler, tüccarlar ve özgür insanlardan en az irisinin geleneksel düzeyde yer aldığı ifadesi doğru değildir.