27-28 MAYIS 2010, FEN, EDEBİYAT, FEN-EDEBİYAT, DİL VE TARİH COĞRAFYA FAKÜLTELERİ DEKANLARI (FEFKON) V. TOPLANTISI SONUÇ RAPORU KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ FEN VE EDEBİYAT FAKÜLTELERİ Kısaca FEFKON olarak adlandırılan Fen, Edebiyat, Fen-Edebiyat, Dil ve Tarih- Coğrafya Fakülteleri Dekanlar Konseyi toplantılarının beģincisi 27-28 Mayıs 2010 tarihleri arasında Karadeniz Teknik Üniversitesi, Prof. Dr. Osman Turan Kültür ve Kongre Merkezinde gerçekleģtirilmiģtir. Ġki günlük toplantı 27 Mayıs 2010 günü sabah 10 da Saygı DuruĢu, Ġstiklal MarĢı ve açılıģ konuģmaları ile baģlamıģtır. Bu bölüm, Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen ve Edebiyat Fakülteleri Dekan Vekili Prof. Dr. Kenan ĠNAN ın açılıģ konuģması ile baģlamıģ, Karadeniz Teknik Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ġbrahim ÖZEN, Trabzon Belediye BaĢkanı Dr. Orhan Fevzi GÜMRÜKÇÜOĞLU ve Trabzon Valisi Dr. Recep KIZILCIK da birer konuģma gerçekleģtirmiģlerdir. Toplantının ikinci oturumunda toplantı Divan BaĢkanlığına Prof. Dr. Kenan ĠNAN, Divan Üyeliklerine de FEDEK BaĢkanı ve Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sermin ÖRNEKTEKĠN ve Çukurova Üniversitesi, Fen- Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Sadullah SAKALLIOĞLU seçilmiģlerdir. Katılımcı Dekanların oylarıyla toplantı gündemi Ģu Ģekilde oluģturulmuģtur: GÜNDEM MADDELERİ: 1. FEF öğrencilerine pedagojik formasyon verilmesi ve FEF öğrencilerinin istihdamı, 2. FEF programlarının akreditasyonu ve FEDEK, 3. FEF lerin Fen ve Edebiyat Fakülteleri olarak ayrılması hususu, 4. Türkiye Yüksek Öğretim Yeterlilikler Çerçevesi Hazırlıkları, 5. FEF lerde kontenjan sorunları, alt yapı eksiklikleri ve eleman yetersizlikleri, 1. GÜNDEM MADDESİ Bu gündem maddesi hakkındaki tartıģmalardan önce Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Musa YaĢar SAĞLAM ve Boğaziçi Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Ömer OĞUZ, Fen-Edebiyat Fakültelerinin genel sorunları hakkında daha önce Ankara ve Ġstanbul daki bir kısım Fen, Edebiyat, Fen-Edebiyat Fakülte 1
Dekanları tarafından oluģturulan komisyonların kararları hakkında katılımcı dekanlara bilgi vermiģlerdir. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Musa YaĢar SAĞLAM, Fen, Edebiyat ve Fen-Edebiyat Fakültelerinin mevcut durumunun değerlendirilmesi ve bir gelecek vizyonu oluģturulması amacıyla CumhurbaĢkanlığı Genel Sekreteri Sayın Prof. Dr. Mustafa ĠSEN baģkanlığında Yükseköğretim Kurulu nca oluģturulan Komisyonun Ocak-Mart 2010 tarihleri arasında yaptığı toplantılar sonucu tespit edilen görüģler ve varılan sonuçlara iliģkin rapor hakkında bilgi vermiģtir. Rapora göre özetle: I. Üniversitelerin Edebiyat, Fen ve Fen-Edebiyat Fakültelerine öğretmen yetiģtirme olanağının tanınması. II. III. Yeni kurulacak üniversitelerde birleģik olarak Fen-Edebiyat Fakültesi ya da ayrı ayrı Fen ve Edebiyat Fakültesi bulunması zorunluluğunun kaldırılma kararının yeniden gözden geçirilmesi. Fen, Edebiyat, Fen-Edebiyat Fakültelerine iliģkin bir gelecek vizyonu oluģturulması, Hususlarında görüģ birliğine varıldığı gerekçeleri ile bildirilmiģtir. Boğaziçi Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Ömer OĞUZ, Yüksek Öğretim Kurulu Üyesi Prof. Dr. AyĢe SOYSAL ın daveti üzerine Ġstanbul da bulunan Fen, Edebiyat ve Fen-Edebiyat Fakülte Dekanları tarafından Fen-Edebiyat Fakültelerinin genel durumunu değerlendirmek ve bir gelecek vizyonu oluģturmak amacıyla 1 ġubat 2010 da Ġstanbul Bilgi Üniversitesi nde 24 Dekan ve Fedek BaĢkanı Prof. Dr. Sermin ÖRNEKTEKĠN in katılımıyla yapılan çalıģma toplantısı sonuç raporu hakkında bilgi vermiģtir. Bu toplantıda ulaģılan sonuçlar: I. Fen, Edebiyat ve Fen-Edebiyat Fakülteleri öğrencilerinin alan öğretmenliği yapabilmesi konusunda ciddi bir talep olup, temel bilimler eğitiminin Fen, Edebiyat, ve Fen- Edebiyat Fakültelerinde daha güçlü olması bu fakülte mezunlarının öğretmenlik yapması halinde orta öğretimin kalitesini artacağı, II. Fen, Edebiyat ve Fen-Edebiyat Fakültelerinde takip edilen müfredatların dünyada hızla geliģen temel bilimler paralelinde gözden geçirilip yenilenmesi gerektiği, III. Bölüm öğrenci kontenjanlarının gözden geçirilmesi ve bu konuda gerçekçi olunması, Kontenjan tespitinde; Öğretim elemanı sayısı, sınıf ve laboratuar kapasiteleri 2
dikkate alınması, aksi takdirde eğitim kalitesinde düģmeler olacağı, alt yapı eksikliklerini tamamlamamıģ üniversitelerde alt yapının tamamlanması ile kontenjan tespitlerinin uyumlu olması gerektiği, IV. Fen, Edebiyat ve Fen-Edebiyat Fakültelerinde verilen temel bilimler eğitimi üniversite içindeki diğer fakültelere alt yapı hizmeti vermesi ve toplumun bilgi birikimine çok önemli katkı yapması sebebiyle özel bir konuma sahip olduğu, bu fakültelerde okuyan öğrencilerin kalitelerinin artırılmasının büyük önem taģıdığı, Dolayısıyla Fen, Edebiyat, ve Fen-Edebiyat Fakültelerindeki burslu öğrenci sayılarının diğer fakültelere oranla daha yüksek olması, burs ya da ödüller aracılığıyla öğrencilerin desteklenmesinin sağlanması, Ģeklinde özetlenmiģtir. Bu sunumlardan sonra birinci gündem maddesi hakkında tartıģmalara geçilmiģtir. Bu tartıģmalar sonucunda değiģik dekanların konuya iliģkin tespitleri sonucunda Ģu hususlara karar verilmiģtir: FEF öğrencilerine pedagojik formasyon verilmesi ve KPSS sonucunda baģarılı olanların Milli Eğitim Bakanlığı tarafından orta öğreti alan öğretmenliğine atanması Türkiye de Orta Öğretimin kalitesini artıracak, FEF lere olan ilgiyi yukarı çekecektir. FEF öğrencilerine pedagojik formasyon verilmesi Eğitim Fakülteleri öğrencilerinin öğretmen atanma Ģanslarını ortadan kaldırmayacağı gibi, daha baģarılı öğrencilerin eģit Ģartlar altında yarıģması sonucu kaliteyi ön plana çıkaracaktır. Kalite, akreditasyon ve standardın ön plana çıktığı günümüz eğitim dünyasında alan eğitimi hususunda daha temel bilgi ve birikime sahip FEF lerin öğretmen istihdamı dıģında bırakılması Türk Milli Eğitimi açısından büyük kayıp olacaktır. Yakın zamanda atılan müspet bir adımla bir kısım Üniversitelerimizdeki FEF lere verilen pedagojik formasyon alma hakkının YÖK tarafından belirlenen gerekli Ģartları yerine getirmiģ diğer Üniversitelerimizdeki FEF öğrencilerinin tümüne vakit geçirmeden sağlanması büyük önem taģımaktadır. 2. GÜNDEM MADDESİ Bir önceki Kocaeli FEFKON toplantısında FEDEK ile ilgili olarak yapılanlar hakkında bilgi verilmiģ ve bu toplantıda FEDEK Değerlendirme Ölçütleri Kabul edilerek, Özel Değerlendirme Ölçütlerinin hazırlanmasına baģlandığı bildirilmiģti. Bunlara ek olarak DernekleĢme sürecinin devam ettiği de belirtilmiģti. 3
Gündem maddesi üzerinde tartıģmalara geçilmeden önce FEDEK BaĢkanı Prof. Dr. Sermin Örnektekin bu konudaki geliģmeler hakkında katılımcı dekanları bilgilendirmiģtir. Prof. Dr. Sermin ÖRNEKTEKĠN, 13 Ekim 2009 tarihinde merkezi Ġstanbul olmak üzere Fen, Edebiyat, Fen-Edebiyat, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakülteleri programlarının akreditasyonunu gerçekleģtirmek maksadıyla Fen, Edebiyat, Fen-Edebiyat, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakülteleri Akreditasyon Derneğinin (FEDEK) kurulduğunu ve kısa süre sonra akreditasyon değerlendirmelerine baģlanabileceğini söylemiģtir. Program özel değerlendirme ölçütlerinin oluģturulması için çalıģmaların devam ettiğini, bu çalıģmaların program boyutunda Avrupa alan Eğitim Programları dikkate alınarak hazırlandığını ve yine bu hazırlıklar esnasında Mühendislik Eğitim Programları Değerlendirme ve Akreditasyon Derneği (MÜDEK) ile paralel çalıģıldığını bildirerek, program özel ölçütlerinin belirlenmesinde Fakülte Dekanlarının tavsiye ve tekliflerinin dikkate alınacağını belirten Prof. ÖRNEKTEKĠN, FEDEK ve faaliyetleri hakkında YÖK ile her aģamada birlikte çalıģıldığını ve MÜDEK gibi FEDEK inde YÖK tarafından yükseköğretim kurumlarında FEF programlarının ulusal, sektörel ve program yeterlilikleri odaklı ulusal bir kalite güvence kuruluģu olarak kısa zaman içerisinde tanınmasını umduğunu bildirerek bu konudaki baģvurunun YÖK e yapıldığını bildirmiģtir. Prof. ÖRNEKTEKĠN in bilgilendirmesinden sonra konu hakkındaki tartıģmalara geçildi. Fakülte dekanları yaptıkları değiģik konuģmalarla FEF programlarının akreditasyonu gerekliliğine dikkat çekerken akreditasyondaki en önemli engelin altyapı eksiklikleri ve kontenjan fazlalıkları olduğuna vurgu yapmıģlardır. Söz alan bir kısım fakülte Dekanları da program özel ölçütlerinin bitirilmesi halinde fakültelerindeki bölümlerin akreditasyonu için FEDEK e baģvurabileceklerini bildirmiģlerdir. Sonuç olarak FEDEK faaliyetlerine tam destek verildiği, bu konuda oluģturulan komisyonların çalıģmalarına devam etmesi ve program özel ölçütlerinin ivedilikle hazırlanmasına karar verilmiģtir. 3.GÜNDEM MADDESİ Fen-Edebiyat Fakültelerinin Fen ve Edebiyat Fakülteleri olarak ikiye ayrılması hususunda bu süreci yaģayan fakülte dekanları bilgilendirmede bulunmuģlardır. Yapılan değerlendirmelerde Türkiye de Fen-Edebiyat Fakültelerinin artan bir oranda Fen ve Edebiyat Fakülteleri olarak ikiye ayrıldığından bahsedilirken Fen ve Edebiyat alanlarında yeterli geliģimini sağlamıģ, gerekli alt yapının önceden hazırlandığı fakültelerde bölünmenin 4
disiplinler arası farklılıklar sebebiyle daha iyi olduğuna dikkat çekilmiģ, bu imkânların sağlanmadığı yerlerde bölünmenin problemlere sebebiyet verdiği anlatılmıģtır. Özellikle bölünmenin eğitim-öğretim dönemine rastlaması halinde idari, özlük ve tahakkuk alanlarında zorluklara sebep olduğu izah edilmiģtir. Yapılan tartıģmalar sonucunda fakültelerin ayrılması hususunun Fakültelerin kendi isteklerine bırakılmasının daha doğru olacağı, eğer bölünme olacaksa bunun öncesinde gerekli alt yapı, akademik ve idari personel sağlanmasının gerekli olduğu hususunda fikir birliğine varılmıģtır. 4. GÜNDEM MADDESİ Türkiye Yüksek Öğretim Yeterlilikler Çerçevesi Hazırlıkları hususunda Ġstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Korkut Tuna bilgilendirmede bulunmuģtur. TYYÇ nin oluģturulma aģamaları ve tamamlanma tarihleri hakkında verilen bilgilere göre; Nisan 2006 da süreci baģlatmak için karar alınarak çalıģma takviminin oluģturulduğu, çerçevenin yükseköğretim programları düzeyinde uygulanmasının tüm kurumlarda Aralık 2012 olarak karara bağlandığı hatırlatılmıģtır. Konu hakkında yapılan tartıģmalarda Türkiye de Yükseköğretim kurumlarında TYYÇ nin farklı Ģekillerde algılandığı, bir kısım üniversitelerin henüz bu sürece hazır olmadığı hususu dile getirilmiģ, yeterlilik profilleri olan Yüksek Öğretim Düzeyleri, Yüksek Öğretim Yeterlilikleri ve Yüksek Öğretim Mesleki Eğitim Yeterlikleri hususunda bilgilendirme gerekliliği hususunda fikir birliğine varılmıģtır. 5. GÜNDEM MADDESİ FEF lerde kontenjan sorunları, alt yapı eksiklikleri ve eleman yetersizlikleri konusunda değiģik fakülte dekanları söz almıģlardır. Bu konuda öne çıkan fikirler; Yükseköğretim hakkının ülkemizin vatandaģın hakkı olduğu ve bu imkânın sunulması gerektiği, yükseköğretim kurumlarının açılmasının doğru olduğu ancak bunun belli kıstaslar doğrultusunda yapılmasının gerekli olduğuna vurgu yapılmıģtır. Özellikle eğitim-öğretim faaliyetlerinin baģlamasından önce gerekli alt yapı, akademik ve idari personel ihtiyaçlarının giderilmesinin çok önemli olduğu, kaliteli eğitim açısından bunların olmazsa olmaz gereklilikler olduğu belirtilmiģtir. Artan kontenjanların tüm üniversitelerimizde eğitimöğretimi olumsuz olarak etkilemeye baģladığı, özellikle laboratuarlı bölümlerde kontenjan fazlalığı sebebiyle problemlerin yaģandığına dikkat çekilmiģ, sınıf kapasitelerinin üzerine 5
çıkan kontenjanlar sebebiyle ciddi derslik sorunlarının ortaya çıktığı anlatılmıģtır. Artan kontenjanlarla orantılı olarak özellikle geliģmiģ üniversitelerimizde araģtırma görevlisi ihtiyacının had safhaya ulaģtığı anlatılarak bu konuda YÖK ün Maliye bakanlığı nezdinde kadro talebinde bulunması ve Üniversitelerimize araģtırma görevlisi kadrolarının verilmesi gerekliliği üzerinde durulmuģtur. Bunlara ek olarak YÖK ün baģlattığı öğretim elemanlarının özellikle araģtırma görevlilerinin belli sürelerle yurtdıģına gönderilmesi uygulamasının oldukça faydalı olduğu ve devam etmesi gerektiği bildirilmiģtir. 27-28 Mayıs 2010, Fen, Edebiyat, Fen-Edebiyat, Dil ve Tarih Coğrafya Fakülteleri Dekanları (FEFKON) V. toplantısına akademik manada katkıda bulunmak, Türkiye ve Dünya da temel ve sosyal bilimler alanlarında geliģmeler ve eğilimleri anlamak düģüncesi ile iki misafir konuģmacı davet edilmiģ ve bu konuģmacılar kendi uzmanlık alanlarındaki geliģmeleri katılımcı dekanlar ile paylaģmıģlardır. Prof. Dr Semahat Demir, US Embassy Science Fellow, US Ankara Embassy Program Director, Biomedical Engineering, National Science Foundation Professor of Biomedical Engineering, University of Memphis and University of Tennessee Health Science Center. Prof. Dr. Semahat Demir Bilim ve Eğitim, Geleceği Yönlendirmek baģlığıyla yaptığı sunumunda, Özellikle ABD nin önümüzdeki 20 yıl zarfında bilimsel öncelikleri hususunda bilgiler vermiģ, ABD nin önceliklerini kısaca Sağlık, Biyoloji, Nano Teknoloji ve Biyomedikal Mühendisliği olarak sıralarken temel bilimler alanlarında çalıģanların bu öncelikler çerçevesinde Amerikan Hükümetince verilecek bilimsel araģtırma desteklerinden faydalanabileceklerini kendisinin de yararlanmak isteyen araģtırmacılara yardımcı olabileceğini bildirmiģtir. Prof. Demir, Trabzon toplantısından sonra Türkiye nin değiģik bölgelerinde Üniversiteleri bir araya toplayarak bu bilgileri vermeye çalıģacağını belirtmiģtir. Prof. Demir, Fen-Edebiyat Fakültelerinin akreditasyonunun büyük önem taģıdığını bu bağlamda FEDEK derneğinin büyük bir açığı kapadığını, Ģahsen katkıda bulunmaya hazır olduğunu bildirmiģtir. Prof. Demir in sunumundan sonra katılımcı dekanlar kendi alanlarına yönelik olarak sorular sorarak değiģik disiplinlerin bu desteklerden faydalanma imkânını sormuģlar, Prof. 6
Demir, sadece temel bilimler alanında değil, sosyal bilimler alanında da araģtırma desteklerinin olduğunu ve faydalanılabileceğini belirtmiģtir. Prof. Dr. Semahat Demir e sunumu ve katkılarında dolayı teģekkür edildi. Prof. Dr. Mustafa Demir, Türkiye Kimyagerler Derneği Yönetim Kurulu Yedek Üyesi Türkiye Kimyagerler Derneğinden Yönetim Kurulu Yedek Üyesi Prof. Dr. Mustafa DEMĠR Bologna Süreci ve Lisans Eğitimi baģlıklı sunumunda özetle: Bologna Süreci ve önemi, Avrupa da ve Türkiye de yapılanlar, Lisans eğitiminde standartlaģma gerekli mi? Neler yapmamız gerekiyor? 1 ECTS kaç iģ yüküdür? Dersin ECTS kredisi nasıl hesaplanır? Kimya eğitimi için neler yapılmak isteniyor? Neler yapıldı? Bekleyen güçlükler neler? Konu baģlıkları altında Türkiye de mevcut üniversitelerimizdeki Kimya Bölümlerinin en geç 2012 yılına kadar tamamlamaları gereken Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi çalıģmalarına yardımcı olmak amacı ile Eğitim programlarına iliģkin çalıģmalar ve sonuçları hakkında bilgi vermiģtir. Konu hakkında daha sonra yapılan tartıģmalarda Lisans Eğitiminde standartlaģmanın önemine dikkat çekilmiģtir. V. FEFKON Toplantısı kapanıģ oturumunda bir evvelki Kocaeli FEFKON toplantısında alınan karar doğrultusunda 2011 VI. FEFKON toplantısının Yeditepe Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi ev sahipliğinde yapılması teyit edilirken 2012 FEFKON toplantısı için aday yoklaması yapılmıģ ve Anadolu Üniversitesi Fen Fakültesi toplantıya talip olmuģtur. Yapılan oylama sonucunda VII. FEFKON toplantısının EskiĢehir Anadolu Üniversitesi, Fen Fakültesi ev sahipliğinde yapılmasına oy birliği ile karar verilmiģtir. 01.06.2010, Trabzon. 7
Prof. Dr. Kenan ĠNAN Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen ve Edebiyat Fakülteleri Dekan Vekili Divan BaĢkanı Prof. Dr. Sermin ÖRNEKTEKĠN Mustafa Kemal Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Öğretim Üyesi FEDEK BaĢkanı Prof. Dr. Sadullah SAKALLIOĞLU Çukurova Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Dekanı Ek 1. Fen, Edebiyat, Fen-Edebiyat, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakülteleri Dekanlar Konseyi (FEFKON) V. Toplantısı, Katılan Dekanlar Listesi. 8