Konu 05: Kompozisyon Oluşturmak

Benzer belgeler
Konu 02 : Katmanlarla Çalışmak

Konu 06: Filtreler ve Yazı

Size-Hardness ayarları yapılabilmektedir.

Açılan programın pencere görünümü aşağıdaki gibidir. 2. Araç Çubuğundan kaydet düğmesi ile

7. BELGEYE RESİM EKLEME, YAZIM ve ÇİZİM ÖZELLİKLERİ

Photoshop ta Web Sayfaları Oluşturma

Rasterize işlemi: Aynı işlem shapeler için de geçerlidir.

TEMEL BİLGİSAYAR. Ders Notları. Yrd. Doç. Dr. Seyit Okan KARA

Bu bölümde modeli projelendirmeye yönelik AutoCAD den dosya almak, kesit oluşturmak, ölçülendirme ve yazı yazma komutları ele alınacaktır.

LIGHTWORKS İLE GÖRSELLEŞTİRME

BÖLÜM 1 GİRİŞ 1.1 GİRİŞ

TABLO ve HÜCRE SEÇİMİ

Kopyalama ve Taşıma konularıyla ilgili daha değişik uygulamalar yaparak bu konunun pekiştirilmesini sağlamanız yararınıza olacaktır.

BÖLÜM 8 B- SUNU PROGRAMI 1. MICROSOFT POWERPOINT NEDİR? 2. POWERPOINT PROGRAMININ BAŞLATILMASI

BİLGİSAYAR DESTEKLİ TASARIM II

Konu 04: Boyama ve Düzeltme Yapmak

05. Görselleştirme Komutları

12. Kat Oluşturma. Bu konuda mevcut bir katın bilgilerini kullanarak nasıl yeni katlar oluşturulabileceği incelenecektir.

Şekil Yazı tipini biçimlendirme araç çubuğu simgeleri

KIFSAD LIGHTROOM 2 EĞİTİM DOKÜMANI

03. Ölçülü ve Verimli Çalışmak

5.bölümde ise dosya göz atıcı ve dosya menüsü yer almaktadır. Dosya göz atıcıyı incelemek için klasör simgesine tıklayınız.

Konu 03 : Seçim Yapmak ve Transformasyon İşlemleri

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ VE YAZILIM DERSİ 6. SINIF 2. DÖNEM 2. SINAV ÇALIŞMA NOTLARI

Çoklu Ortam Uygulamaları. FATİH Projesi PARDUS Temel Eğitim Kursu

Windows Live Movie Maker

Bölüm 4 Microsoft Power Point Sunum Hazırlama

NURBS ÖRNEKLER NOTU: Model FRONT görünümde orijin noktasından başlanarak ilk iki noktası gride snap edilmiş bir şekilde meydana getirilmiştir.

Pencereler Pencere Özellikleri

Photoshop programında dosyalar üzerinde işlem yaparken genellikle dosya menüsünden yararlanılır.

PowerPoint 2010 Sunu Hazırlama Programı

Konu 07 : Mimari Çizimlerin Boyanması

MapCodeX MapLand Kullanım Kılavuzu

Bu düğme tıklandığında karşınıza yandaki gibi bir diyalog kutusu daha gelecektir.

3DS MAX Ortamında AutoCAD Dosyaları ile Çalışmak

BİLGİSAYARDA OFİS PROGRAMLARI NESNE İŞLEMLERİ

Konu 01 : AutoCAD Arayüzü ve Çalışma Prensibi

CAPTURE Capture kısmını açtığımızda karşımıza Capture session frame gelir (Şekil 4.1.).

Animasyon Teknikleri, Ses ve Video İşlemleri 1 / 18

DİJİTAL BİLGİLENDİRME EKRANLARI (DISE) YÖNERGESİ DISE COMPOSER DA FUAYE YE TEK GÖRSEL EKLEMEK - ÇIKARMAK - DISE BRIDGE DE GÜNCELLEMEK

BÖLÜM 5 5. TABLO OLUŞTURMAK

DENEME SINAVI CEVAP ANAHTARI

Flash ın dosya tipleri: fla: Flash ın çalışma(proje) dosyası. swf: Flash ın yayın(çıktı) dosyası. 2. GRAFİKLER 2.1. Araçlar Paneli

TEMEL SUNUM İŞLEMLERİ SUNUMA SES, VIDEO EKLEME SUNUM TASARIMI ANİMASYONLAR SLAYT GEÇİŞİ KÖPRÜ KAYDETME SUNUM TASARIM TEKNİKLERİ ETKİNLİKLER

İŞLETİM SİSTEMLERİ. İŞLETİM SİSTEMİ Kavramı. Klasör ve Dosya Mantığı. Klasör ve Dosya Mantığı

Yazılım Arayüzünün Tanıtılması

OfficeExcelProgramıAnlatımı

Clone ve Stamp Tool açıklama ödevi 12Bt

geometrik şekillerin birleşmesinden meydana gelen karmaşık yapılardır. Not: Bütün karmaşık grafikler basit şekillerin birleşmesinden oluşur.

MASAÜSTÜ YAYINCILIK (FLASH)

MICROSOFT WORD Şekil 1

POWERPOINT KULLANIMI

24. Yazdırma ve Plot Alma

MS WORD 4.BÖLÜM. Bölüm Adı: NESNE EKLEME Bölümün Amacı: Belgeye nesne ekleme işlemlerini gerçekleştirmek.

SKETCHUP PROGRAMI ARAÇLAR VE GÖREVLERİ

FRONT PAGE EĞİTİM NOTLARI BAŞLANGIÇ. 1- Open araç çubuğu düğmesinin yanındaki aşağı oku tıklayarak, web seçeneğini işaretleyin

19. Animasyon. ArchiCAD 9 Prof. Dr. Salih Ofluoğlu

GÖRÜNTÜ SINIFLANDIRMA

POWERPOINT 2010 KULLANIMI

1 PHOTOSHOP CC YE GİRİŞ

ITEC186. Bilgi Teknolojilerine Giriş AUTODESK AUTOCAD 2014-I

BÖLÜM KATMAN OLUŞTURMA (LAYER) Command line: Layer (veya transparent komutu için 'Layer kullanın)

EYLÜL 2012 WORD Enformatik Bölümü

BİLGİ İŞLEM DAİRE BAŞKANLIĞI WEB GÜNCELLEME İŞLEMLERİ KILAVUZU

1- adresine girilir. Buradan Adobe Photoshope 5.0 programı bilgisayara indirilip, kurulur.

BİLGİSAYAR UYGULAMALARI BÖLÜM 2

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI BÖLÜMÜ Ali ATALAY a ait ders notları. TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİLERİNİN DEVAMI ---WORD NOTLARI

09. Desen Aracı. ArchiCAD 9 Prof. Dr. Salih Ofluoğlu

GÜNEŞ VE GÖLGE ÇALIŞMASI

Teknik Resim Çıkartılması

Resim 7.20: Yeni bir ileti oluşturma

BİLGİSAYAR PROGRAMLAMA. Yrd. Doç. Dr. Beytullah EREN

Görev Çubuğu Özellikleri

Bu sekme ile genel olarak biçimlendirme ile ilgili ayarlamaların yapıldığı sekmedir.

Mühendislikte Veri Tabanları Dersi Uygulamaları (ArcGIS-SQL)

Ders İzlencesi Eğitim Yılı ve Dönemi Program adı: BASIM VE YAYIN TEKNOLOJİLERİ

Açılan penceren gerekli ayarlamalar yapılarak sayfa numaraları görüntülenir.

WINDOWS VE PARDUS İÇİN İMZAGER KURULUM TALİMATI

FATURA ŞABLONU TASARLAMA KILAVUZU

ADOBE FLASH CS4 Kullanıcı El Kitabı

Temel Bilgisayar Dersi

KOCAELİ TEKNİK LİSESİ ELEKTRİK ELEKTRONİK BÖLÜMÜ OTOMASYON ATÖLYESİ EKTS (Elektrik Kumanda Teknikleri Simülatörü ) DERS NOTU. Kaynak :

Merge To Hdr. Merge To Hdr. Merge to hdr. HDR resimleri. Merge To Hdr 1

10. Döşeme Aracı. Döşemeler katları birbirinden ayıran yapı elemanlarıdır. Döşeme Aracı Araç Kutusu üzerinde simgesi ile temsil edilmektedir.

MASAÜSTÜ YAYINCILIK (FIREWORKS)

IPACK LADDER. Arayüz Dökümantasyonu

ITEC186 Bilgi Teknolojilerine Giriş

Temel Bilgisayar Dersi

16. Kesit ve Cephe Aracı

BİL 810 İnşaat Mühendisliğinde Bilgisayar Uygulamaları

Gidilen sayfadan bir önceki sayfaya geçilir. Şekil Git İşlemi diyalog kutusu

Excel de çalışma alanı satır ve sütunlardan oluşur. Satırları rakamlar, sütunları ise harfler temsil eder. Excel çalışma sayfası üzerinde toplam

POWERPOINT MENÜLER: PowerPoint de birçok işlem menüler kullanılarak yapılır. Şimdi bu menülerin ve seçeneklerin nasıl kullanılacağına bakalım.

Başlarken. AutoCAD Arayüzü. AutoCAD Arabirimleri. AutoCAD Arabirimleri. Şablon (Template) Seçimi. Yeni çizim dosyası açmak. Ekran Formatı B Ö L Ü M 1

MS-OFFICE EXCEL 2003

MS-OFFICE EXCEL Formül çubuğu: Yapacağımız hesaplama için kullanacağımız formülü yazdığımız yer.

ÖĞRENME FAALİYETİ 3 ÖĞRENME FAALİYETİ 3

Dosya ve Klasör İşlemleri

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ VE YAZILIM DERSİ 6. SINIF 2. DÖNEM 2. SINAV ÇALIŞMA NOTLARI

Ekle sekmesindeki Tablolar grubundaki Tablo seçeneği ile tablo oluşturulur.

Transkript:

Konu 05: Kompozisyon Oluşturmak Resimlerden boyama ile alan çıkartmak 05_kompozisyon1_bina.jpg adlı resimde yer alan arabalar ve insanları resimden silelim. Bu iş için eye dropper aracı ile önce ilgili rengi seçmek ve daha sonra Brush aracı ile boyamak uygulanabilir. Alternatif olarak Clone stamp aracı ile çim üzerinden hem doku hem de renk kopyalanabilir ve boyama işlemi o şekilde gerçekleştirilebilir. Bu işlemleri yaparken resme mümkün olduğunca yaklaşmak ve küçük fırça boyutları ile çalışmak, diğer nesnelere ait piksellere en az zarar vermeyi sağlar. Telif Hakkı. Copyright 2010 Salih Ofluoğlu Kaynak gösterilmek suretiyle alıntı yapılabilir 1

Bir resimden diğerine nesne kopyalama Daha önce görmüş olduğumuz seçim araçlarını kullanarak seçimimizi bir diğer resime kopyalayabiliriz. Bu işlem sırasında kopyalanan resim ile kopyanın aktarılacağı resmin boyutlarının birbirleriyle uyumlu olmasında fayda vardır. En azında aynı Zoom yüzdesi ile çalışmak boyutsal açıdan doğru tahminlerde bulunmamızı sağlar. Yukarıdaki örnekteki binamızın önüne bir kısım insan kopyalayıp, yapıştıralım. Kullanacağımız dosya 05_kompozisyon1_model.tif olacak. İnsan resimlerini aktarım sırasında Scale aracı ile küçültmemiz gerekecektir. Eklendiğimiz nesnelerin gölgelerini eklemek daha gerçekçi görüntü elde etmemizi sağlar: 1. İnsan figürü seçilip yeni katman Layer via Copy ile oluşturulur. 2. Seçim yeni katmanda seçilir ve Distort ile gölge gibi izi bıraktırılır. 3. Layer Fill değeri 0 yapılır. 4. Bu katman asıl katmanın arkasına atılır. Layer efektlerinden Drop Shadows seçilir. 5. Drop Shadows için yandaki kutudan onayı kaldır. Son olarak resmimize 05_kompozisyon1_bulut.jpg doyasını gökyüzü olacak şekilde ekleyelim. Bulutu binamızın arkasına yapıştıralım. Seçili alana bir nesneyi kopyalamanın yolu Paste Into komutunu kullanmaktır. Bu işlem Background katmanı seçilerek yapılır. Seçim yaparken sadece arka planın (gökyüzünün) seçili olduğundan emin olun (seçili alanlar Alt tuşu basılıyken seçim aracı ile çıkarılabilir). Telif Hakkı. Copyright 2010 Salih Ofluoğlu Kaynak gösterilmek suretiyle alıntı yapılabilir 2

Bulut Move aracı ile istendiği gibi hareket ettirilebilir. NOT: Bir katmandaki içeriği seçmek için CTRL basılıyken tıklama yapılabilir. Resim renk tonlarını değiştirmek Seçili bir alan veya resmin tümünde renklerin koyuluk, açıklık ve kontrastlık ayarları üzerinde değişiklik yapmanın Photoshop ta birçok yolu vardır. Bu yollardan bazıları burada ele alınacaktır. Çoğunlukla dijital kameralarınızla çekilmiş veya scan edilmiş fotoğrafların tonlarında bir takım ayarlamalar yapmanız gerekebilir. Levels Resminizde yer alan beyaz (highlights) ve koyu (shadows) tonların daha düzenli bir şekilde dağılımını sağlayarak daha normal gözükmesine imkan verir. Özellikle koyu (under exposure) veya çok ışık almış (over exposure) resimlerin daha doğru tonlarla gözükmesine olanak verir. Image>Adjustments>Levels takip edilerek açılan pencereden ayarlamalar yapılarak sonuç elde edilir. Channel: Resmin renk modunu gösterir. Input Levels: 0 255 arası değer vasıtasıyla en koyudan en açığa tonlar gösterilir. Sol tarafta yer alan tonlar koyu, sağdakiler ise açıktır. Burada gözüken histogramda sola fazla yoğunlaşma olması resmin koyu olduğunu gösterir. Histogramdaki yığılma olan noktalar resimde ne kadar o ton olduğunu gösterir. Auto: Bu düğme seçildiğinde genellikle optimal değerler baz alınarak tonlar meydana getirilir. Image Auto levels ile aynıdır. Eye Dropper araçları: Daha ileri kullanıcılar Auto düğmesi yerine genellikle bu simgelerle çalışırlar. Sol araç koyu sağ araç ise açık tonları seçmeye yarar. Bu işlem yapılırken Window>Info paleti açık olursa bu araçlar renkler üzerinden gerçerken renkleri okumaya yardımcı olur. Alt tuşuna basılıp Cancel düğmesine tıklanırsa pencere açıkken yapılmış değişiklikler iptal edilir. Telif Hakkı. Copyright 2010 Salih Ofluoğlu Kaynak gösterilmek suretiyle alıntı yapılabilir 3

Koyu alanlara ait değerler daha küçük olur. Açık alanlara ait değerler daha büyüktür. Aşağıda Level ayarlaması yapılmış halde resim gözükmektedir. Ayarlama yapıldıktan sonra Histogram da değerler daha muntazam dağılmıştır. 05_levels_mountain.jpg dosyası üzerinde çalışıldı. Resimde renkler dar bir kontrast aralığında dağılmıştır. Sadece ara tonlar görülmektedir. Telif Hakkı. Copyright 2010 Salih Ofluoğlu Kaynak gösterilmek suretiyle alıntı yapılabilir 4

Brightness & Constrast Bir önceki araç gibi resimler üzerinde tonal ayarlamalar yapmak için kullanılır. Resimlerde koyuluk ve açıklık değerleri ve kontrast ayarlamaları yapmak için kullanılır. Image Adjustments Brightness & Constrast seçilerek ulaşılır. Levels diyalog kutusu ile kıyaslandığında kullanımı çok daha kolaydır. İlgili kaydırma çubuğu seçilip istenilen yönde ayarlama yapılır. 1 Bu alıştırmada daha önce Levels ayarları yapmış olduğumuz yukarıdaki dosyaya 05_levels_lion.jpg dosyasında yer alan bir dağ aslanı ekleyeceğiz. 2 Aslanı seçim araçlarını kullanarak seçtikten sonra Scale aracı ile biraz küçültüp 05_levels_mountain.jpg dosyasına aktaralım (çalışırken her iki resim dosyası arasında Zoom ayarlarının aynı olduğundan emin olalım). 3 Aşağıdaki gibi resmin sağ alt köşesine yerleştirelim (Resimdeki orijinal gölge de aslanın daha gerçekçi durmasına yardımcı olmaktadır). 4 Aslanın katmanı seçiliyken Brightness= 7 Contrast=+21 veya Image Adjustments Auto Levels de uygulanabilir. Telif Hakkı. Copyright 2010 Salih Ofluoğlu Kaynak gösterilmek suretiyle alıntı yapılabilir 5

NOT: Kontrast miktarını arttırmak resimdeki açık ve koyu renk tonları arasındaki farkı arttırma işlemidir. Normal contrast : Renk tonlarından düzenli bir dağılımiçerdiği kontrast biçimidir. Gri, siyah ve beyazlar düzgün dağılmış. Düşük kontrast: Renkler belli bir bölgede toplanmış. Renkler arası farklar seçilemiyor. Ağırlıklı olarak gri rebgi hakim. siyah ve beyazlar pek yok. Telif Hakkı. Copyright 2010 Salih Ofluoğlu Kaynak gösterilmek suretiyle alıntı yapılabilir 6

Yüksek kontrast: Renkler siyah ve beyaz köşelerde toplanmış. Gri bölgeler azınlıkta. Renk tonları arasında ciddi ton farkı var. NOT: Gerek Levels, gerekse Brightness and Contrast doğrudan katman üzerinde çalışmak yerine Adjustment Layer yaratılarak yapılabilir. Bu sayede yapılan değişikliklerden Background katmanı etkilenmez. Alıştırma: 1 05_kompozisyon2_arazi.jpg dosyasını açalım. 2 Binamızın geleceği yeri Path aracıyla seçim haline getirelim. Bu aşamada Zoom yaparak yaklaşmakta fayda var. 3 bina montaj.jpg dosyasında binayı seçip Paste Into ile arazi montaj dosyasındaki seçim alanına yapıştıralım. Binayı Scale komutu ile küçültüp Perspektive komutu ile uygun perspektif görünüşüne getirelim (transform aracının çalışabilmesi için önce Move aracını seçmek gerekebilir). scale perspective Telif Hakkı. Copyright 2010 Salih Ofluoğlu Kaynak gösterilmek suretiyle alıntı yapılabilir 7

4 Binanın rengini ve kontrast ayarlarını Image>Adjustments>Brightness & Contrast ile yapalım. 5 05_kompozisyon2_agac.jpg dosyasındaki ağacı seçip küçülterek aşağıdaki gibi resme monte edelim. Panoramik fotoğrafları birleştirmek Birbirini takip edecek şekilde panorama oluşturan fotoğrafların birleştirilmesi için Photoshop ta Photomerge komutu bulunur. File Automate Photomerge seçilir. Açılan pencerede Browse düğmesi ile birleştirilecek dosyalar seçilir. Örnek dosyalar: 05_photomerge_budapest1.jpg 05_photomerge_budapest2.jpg 05_photomerge_budapest3.jpg 05_photomerge_budapest4.jpg Photoshop bunları otomatik olarak birleştirmeye çalışır. Photoshop un CS2 sonraki sürümlere göre bu otomatik birleştirme işleminde çok başarılı değildir. Fotoğrafların tripod ile çekilmesi ve birbirileri üzerine belirli bir yüzde ile binmeleri başarıyı arttıracaktır. Bu yüzden işlemin manuel olarak yapılması gerebilir. Telif Hakkı. Copyright 2010 Salih Ofluoğlu Kaynak gösterilmek suretiyle alıntı yapılabilir 8

NOT: Otomatik birleştirmede panorama fotoğrafları arasındaki ışık seviyeleri eşitlendiği için kareler birbirlerine daha uyumlu olacaklardır. Advanced Blending: Kareleri ışık ve renk olarak birbirine uydurur. Snap to Image: Resimlerin birbirilerini yakalamalarını sağlar. Keep as Layers: Her kareden bir katman oluşturur. Save Composition As: Oluşan kompozisyon sonradan değiştirilmek üzere kaydedilebilir. OK düğmesine basılıp oluşan kompozisyon Crop aracıyla kopartılarak sınırları düzleştirilebilir. Telif Hakkı. Copyright 2010 Salih Ofluoğlu Kaynak gösterilmek suretiyle alıntı yapılabilir 9

Projeler için nesneler elde etmek ve kullanmak Yazılı kaynaklar veya Internet te bulduğumuz bazı görselleri daha sonra oluşturacağımız bir kompozisyonda kullanmak isteyebiliriz. Bu durumda bu görsel bulunduğu arka plandan ayırmak gerekir. Bunu gerçekleştiremenin bir yöntemi aşağıda anlatılmıştır. Dosya adı: 05_kompozisyon2_agac.jpg Resim dosyasında yer alan ağaç resimden ayrılmak istenmiştir. Öne çıkan renk olan yeşile duyarlı olacak şekilde seçimin gerçekleştirmek için Channells paleti açılarak Green kanalından bir kopya yapılır: Resim gri tonları ile ifade edilir. Bu halde renk kontrast ayarlaması yapmak daha kolaydır. Bunun için Image Adjustments Brightness/Contrast kullanılabilir. Altenatif olarak aynı yerdeki Levels dan da faydalanılabilir. Telif Hakkı. Copyright 2010 Salih Ofluoğlu Kaynak gösterilmek suretiyle alıntı yapılabilir 10

Seçim aracı olarak Select Color Range kullanılır. Bu araç renklere göre seçim yaptırır. Fuzziness arttıkça renk toleransı artar ve benzer tonlardan daha çok renk seçilir. Shift ve damla birlikte kullanılarak seçime renk eklenebilir. OK düğmesine basılarak seçim yapılır. Seçimden kopya katman yaratarak (Layer Via Copy ile) Background katman korunabilir. Ama önce Channels paletinde RGB kanalının seçili olması gerekir: Telif Hakkı. Copyright 2010 Salih Ofluoğlu Kaynak gösterilmek suretiyle alıntı yapılabilir 11

Ardından kalan arka plan Eraser ve diğer araçlarla temizlenebilir. Varsa, ağacın gövdesindeki beyazlıklar Healing Brush ve Clone Stamp araçlarıyla doldurulabilir. İlave Green kanalı ayrıca silinir. Ayrıca Crop ile resim de küçültülebilir. Sonucu başarılı olup olmadığı arkaya bir dolgu renk atılarak gözlemlenebilir. Saydam alana tıklanarak Select Inverse ile seçim bir kompozisyona ağaç olarak aktarılabilir. BİR RESİMDEN SAYDAM KANAL YARATMAK: Resmin saydam olan kısmı seçilir. Katman üzerine CTRL ile tıklanarak seçilir. Channels paletinde Alpha kanalı eklenir. Resim daha sonra kaydedilerek herhangi bir CAD yazılımında Bitmap nesne olarak render da kullanılmak üzere eklenebilir. Aşağıdaki örnekte bu işlem ArchiCAD de yapılmıştır: Telif Hakkı. Copyright 2010 Salih Ofluoğlu Kaynak gösterilmek suretiyle alıntı yapılabilir 12

Dosya Kütüphaneler ve Objeler Kütüphane Yöneticisi (İNG versiyonu: File Libraries and Objects Library Manager) ile resim dosyası aktif kütüphanenin bir parçası yapılır. Kütüphane Yöneticisi penceresinde Ekle (Add) düğmesine basılır ve açılan pencerede dosya seçilir ve aktif kütüphaneye eklenmiş olur. Obje aracına çift tıklanır. 2. Görselleştirme 2.2 Arazi Geliştiriciler Bahçe (İNG versiyonu: 2. Visualization 2.2 Site Improvements Garden) klasöründen Ağaç Bitmap (Tree Bitmap) seçilir. Bu ağaç objesi dışarıdan özel resim dosyası transferine izin verir. Bunun için sağda Ağaç Ayarları (Tree Settings) paneli seçilir ve Özel (Custom) üzerine tıklanır. Özel Resim Adı (Custom Picture Name) başlığı bulunur. Buraya dosya adı yazılır (bu ada dosya uzantısını ilave etmek zorunlu değildir). Telif Hakkı. Copyright 2010 Salih Ofluoğlu Kaynak gösterilmek suretiyle alıntı yapılabilir 13

Dosya ekrana yerleştirilir. Belgeleme Sunum Görselleştirmesi Projeksiyonu Render Et (İNG versiyonu: Documents Creative Imaging Photorender Projection) ile render edilir. Telif Hakkı. Copyright 2010 Salih Ofluoğlu Kaynak gösterilmek suretiyle alıntı yapılabilir 14