TRANSFER FİYATLANDIRMASI YOLUYLA ÖRTÜLÜ KAZANÇ DAĞITIMI A. ŞEREF ACAR YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİR
TRANSFER FİYATLANDIRMASI YOLUYLA ÖRTÜLÜ KAZANÇ DAĞITIMI TANIM Kurumlar; ilişkili kişilerle yapacakları işlemlerde emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak tespit ettikleri bedel veya fiyat üzerinden mal veya hizmet alım yada satımında bulunurlarsa, kazanç tamamen veya kısmen transfer fiyatlandırılması yoluyla örtülü olarak dağıtılmış kabul edilmektedir.
Transfer Fiyatlandırması Uluslararası uygulamalarda, bir ticari işletmenin Kendi bölümleri, Bağlantılı Diğer İşletmeleri, İş Ortakları arasındaki mal, hizmet, finansman, gayri maddi varlık konulu işlemlerinde uyguladıkları fiyat olarak tanımlanmaktadır.
Vergisel Amaçlar - Tarifeleri yönetmek - Vergi düzenlemelerine uymak AMAÇLAR Yönetimsel Amaçlar -Adaletli performans Değerlemesi -Motivasyon Uluslararası Amaçlar -Nakit Transfer Sınırlamaları -Rekabetçi durum - Vergi yükünü yönetmek Hedef uyumu Teşvik etmek -Gerçek gelir ve maliyet yansıtma
NEDEN TRANSFER FİYATLANDIRMASI? Üretim Yeri ile Pazarın Farklı Olması Çok Uluslu Şirketler ile Devletler Arasındaki Çıkar Çatışması Uluslararası Vergi Anlaşmaları Küreselleşme Küçülen Dünya Ticaret Hacmindeki Artış Tam Zamanında Üretim (JIT) Toplam Kalite Yönetimi (TQM)
Transfer Fiyatlandırması Tanımında Ana Unsurlar İlişkili Kişi Kavramı İlişkili Kişi Kavramı Mal veya Hizmet Alım/Satımı
TRANSFER FİYATLANDIRMASI YOLUYLA ÖRTÜLÜ KAZANÇ DAĞITIMI KAVRAMLAR İLİŞKİLİ KİŞİ İLİŞKİLİ KİŞİ TANIMI; Kurumların kendi ortakları, Kurumların veya ortaklarının ilişkili bulunduğu gerçek kişi ve kurumlar, Kurumun İdaresi, denetimi ve sermayesi bakımından doğrudan veya dolaylı olarak bağlı bulunduğu yada nüfuzu altında bulundurduğu gerçek kişi ve kurumlar,
Ortakların eşleri, ortaklarının veya eşlerinin üstsoy ve altsoy ile üçüncü derece dahil yansoy hısımları ve kayın hısımları ilişkili kişidir, Bakanlar Kurulunca vergi cenneti ilan edilen ülkelerde veya bölgelerde bulunan kişilerle yapılmış tüm işlemler ilişkili kişilerle yapılmış sayılacaktır.
EMSALLERE UYGUNLUK İLKESİ Emsallere uygunluk ilkesi, ilişkili kişilerle yapılan mal veya hizmet alım ya da satımında uygulanan fiyat veya bedelin, aralarında böyle bir ilişkinin bulunmaması durumunda oluşacak fiyat veya bedele uygun olmasını ifade etmektedir.
İÇ EMSAL Mükellefin ilişkisiz kişilerle yaptığı işlemlerde kullandığı fiyat ya da bedeli ifade eder.
EMSAL DIŞ İlişkisiz kişilerin kendi aralarında yaptıkları karşılaştırılabilir nitelikteki işlemlerde kullandığı fiyat ya da bedeli ifade eder.
EMSAL FİYAT ARALIĞI Emsal fiyat aralığı, aynı yöntemin farklı karşılaştırılabilir kontrol dışı işlem verilerine uygulanmasından veya aynı verilere farklı transfer fiyatlandırması yöntemlerinin uygulanmasından elde edilen değişik emsal fiyatların oluşturduğu fiyat dizisini ifade etmektedir.
KARŞILAŞTIRILABİLİRLİK ANALİZİ Karşılaştırma unsurları Mal veya hizmetlerin nitelikleri İşlev analizi Ekonomik koşullar İş stratejileri Sözleşme ilkeleri
EMSAL FİYAT BELİRLEMEDE DÜZELTMELER Ürün çeşidi Vade şekli Ödeme türü İşlem hacmi Pazar farklılığı (örneğin coğrafi farklılıklar) Pazar türü (Toptan ya da perakende) İşlem tarihindeki farklılıklar İşlev ve riskler Teslim şekli İş stratejileri
EMSAL BULMA Veri tabanları Pratiktir ancak, sadece mali ve finansal verileri içerir Tüm ülkelere ilişkin veriler içermez Karşılaştırılabilir işlemler yerine karşılaştırılabilir şirketlerin mali verilerine ilişkin sonuçlarını sunar Karşılaştırılabilirlik analizi ile işlev analizinin uygulanabilirliğini sağlamaz İstenilen sonuçlar seçilen kriterler doğrultusunda tespit edilebilir. ile düzeltme kavramları karıştırılmaktadır. TCMB sektör bilgileri İlgili Oda & Borsa & Birlik & Dernek bilgileri Kriter
TRANSFER FİYATLANDIRMASINDA EMSAL BULMA Emsal bulmaya ilişkin yargı kararı: «Bu durumda; emsal kıyaslaması yapılırken, Türkiye içerisinde faaliyette bulunan firmaların emsal alınması ve davacının emsalleriyle mukayese edilmesi gerekirken, Türkiye dışında yabancı ülkelerin özellik ve şartlarına göre hazırlanmış AMADEUS isimli veri tabanındaki bilgilerin kıstas alınmasında hukuki isabet görülmemiştir»
TRANSFER FİYATLANDIRMASI YOLUYLA ÖRTÜLÜ KAZANÇ DAĞITIMI KAVRAMLAR -MAL VE HİZMET SATIMI KAVRAMI Alım, satım, imalat, inşaat işleri, kiralama, kiraya verme, ödünç para verilmesi, alınması, ikramiye, ücret ve benzeri ödemelerde bulunulması, MAL VE HİZMET ALIM YA DA SATIMI OLARAK DEĞERLENDİRİLECEKTİR.
EMSALLERE UYGUN FİYAT YA DA BEDELİN TESPİTİNDE KULLANILAN YÖNTEMLE Geleneksel İşlem Yöntemleri Diğer Yöntemler Karşılaştırılabilir Fiyat Yöntemi Maliyet Artı Yöntemi Yeniden Satış Fiyatı Yöntemi İDKY - İşleme Dayalı Net Kâr Marjı Yöntemi İDKY Kâr Bölüşüm Yöntemi Mükellefçe Belirlenecek Yöntem İdare ile Birlikte Belirlenecek Yöntem
1- KARŞILAŞTIRILABİLİR FİYAT YÖNTEMİ Emsallere uygun fiyatın, İlişkisiz kişilerin karşılaştırılabilir nitelikteki işlemlerinde uygulanan piyasa fiyatı ile karşılaştırılarak tespit edilmesi esasına dayanır. Emsallere uygunluk ilkesini uygulamanın doğrudan ve en güvenilir yoludur. En çok tercih edilen yöntemdir. İşlev ve risk farklılıkları düzeltilebilir nitelikte ise tercih edilir. Emtia ticareti, mal satışları, komisyonlar, gayri maddi hak ödemeleri ve finansal işlemlerde uygulanan bir yöntemdir.
2-MALİYET ARTI YÖNTEMİ Maliyet artı yöntemi, emsallere uygun fiyatın, ilgili mal veya hizmet maliyetlerinin makul bir brüt kâr oranı kadar artırılması suretiyle hesaplanmasını ifade eder. Makul brüt kâr oranı, işlemi yapan mükellefin bu mal veya hizmetlere ilişkin olarak ilişkisiz kişilerle yaptığı işlemlerde uyguladığı brüt kâr oranı olacaktır. Maliyet tabanın aynı olması ve muhasebe farklılıklarının giderilmesi önemlidir.
Brüt kâr oranı aşağıdaki gibi hesaplanacaktır: Satışlar- Maliyet Brüt Kar oranı = --------------------------- Maliyet
Daha Çok; Hizmet, Hammadde, Yarı Mamul ve Mamul malların ve imal edilen malların satışında, sözleşmeli üretim, uzun süreli tedarik anlaşmalarında kullanılmaktadır. İşletme içinde ilişkisiz kişilere uygulanan genel bir brüt kar marjı varsa (iç emsal) bu kar oranı uygulanması uygun olacaktır. Emsal uygulama için iç işlem sayısı yetersiz ise, o zaman dış emsallerde dikkate alınarak maliyete uygun bir brüt kar marjı ilave edilmelidir.
TRANSFER FİYATLANDIRMASI FİYAT BELİRLEME YÖNTEMİ UYGULAMASI -1 A şirketinin, ilişkili kişisi (Y) şirketi ve İlişkisiz kişi (Z) şirketi ile yaptığı mal satışları ile ilgili işlemleri şu şekildedir:
X -İK Direk İlk Madde 10.- 10.- Direk İşçilik 15.- 15.- Direk Giderler 10.- 10.- Birincil Maliyet 35.- 35.- Genel Üretim Giderleri 5.- 5.- Genel Yönetim Giderleri 3.- 3.- Üretim Maliyeti 43.- 43.- Brüt Kar Marjı Tutarı 8,60 17,20 Satış Fiyatı 51,60 60,20 Brüt Kar Marjı % %20 %40 Brüt Kar Marjı Tutarı TL 8,60 17,20 Z
X -İK Satış İskontosu 0 1,40 Z Pazarlama Satış Gideri 4,20 2,00 Düzeltilmiş Brüt Kar TL 4,40 13,80 Düzeltilmiş Brüt Kar % %10,23 (4,40/43) %32,09 (13,80/43)
Düzeltilmiş Brüt Kar Marjı(İlişkisiz Kişi) 32,09% Düzeltilmiş Brüt Kar Marjı (İlişkili Kişi) 10,23% Brüt Kar Marjı Arasındaki Fark 21,86% Birim Başına Gerçek Üretim Maliyeti 43,00.-TL Birim Başına Arttırılmış Brüt Kar (43 X % 21,86) 9,40.-TL Gerçek Satış Fiyatı ( 43,00 + 8,60) 51,60.-TL Birim Başına Emsal Fiyat (51,60 +9,40) 61,00.-TL X için Kaydedilmiş Gerçek Gelir (50.000 X51,60) 2.580.000.-TL Emsal Fiyatla Satış Tutarı (50.000 X61,00) 3.050.000.-TL Maliyet Artı Yön. Arttırılacak Emsal Fiyat Farkı Geliri 470.000.-TL
3- YENİDEN SATIŞ FİYATI YÖNTEMİ Bu yöntem Emsallere Uygun Fiyatın, işlem konusu mal veya hizmetin aralarında herhangi bir şekilde ilişki bulunmayan gerçek kişi veya tüzel kişilere yeniden satılması durumunda uygulanacak fiyattan, uygun bir brüt satış karının düşülerek bulunması demektir. İşletme içinde ilişkisiz kişilere uygulanan genel bir brüt kar marjı varsa (iç emsal) bu kar oranı uygulanması uygun olacaktır.
Söz konusu hesaplama aşağıdaki formül kullanılarak yapılacaktır: Yeniden Satış Fiyatı ------------------------------------------ = Emsallere Uygun Fiyat veya Bedel 1 + Brüt Satış Kar Oranı
Yeniden Satış Fiyatı Yöntemi, daha çok pazarlama firmaları veya dağıtımcılar aracılığıyla satılan ürünlerin fiyatlandırılmasında kullanılmaktadır. Distribütörler, pazarlama operasyonları, bitmiş ürün ya da ürünün üzerine yeniden satış yapan tarafından ek bir katma değer eklenmediği durumlar (paketleme, etiketleme ve küçük çaplı montajlar değer artırıcı katkı ya da fiziksel değişim olarak değerlendirilmez.) Düzeltmelerde taşıma şekli, sigorta ve ürün garantisi hususları önemlidir.
ÖRNEK: Tam mükellef (A) Kurumu, Azerbaycan daki ana şirketinden aldığı ev aletlerini Türkiye de pazarlamaktadır. İlişkisiz (B) Kurumu da aynı ürünleri net satış tutarının %10 u kadar bir komisyonla satmaktadır. Kontrol altındaki ve kontrol dışı işlemler arasındaki farklılık aşağıda belirtilmiştir: Ana şirket, (B) Kurumu ile olan işlemlerinde garanti risklerini üstlenirken, ilişkili (A) Kurumu ile olan işlemlerinde garanti riskini üstlenmemektedir. Ana şirket, (B) Kurumuna reklam ve pazarlama malzemelerini ücretsiz sağlarken, ilişkili (A) Kurumu reklam ve pazarlama harcamalarına katlanmaktadır. Buna göre, ana şirket ile (A) Kurumu arasındaki emsallere uygun fiyat
gibi hesaplanacaktır. aşağıdaki (A) Kurumunca ilişkisiz kişilere satış fiyatı 3.000 Emsal satış komisyonu % 10 Emsallere Uygun Fiyat [3000/(1+0,10] 2.727 İşlev ve risk farklılıklarının düzeltimi (-) 30 Reklam ve pazarlama maliyetleri 10 Garanti maliyetleri 20 Emsallere Uygun Fiyat 2.697
4-İŞLEME DAYALI NET KÂR MARJI YÖNTEMİ İşleme dayalı net kâr marjı yöntemi, mükellefin kontrol altındaki bir işlemden; maliyetler, satışlar veya varlıklar gibi ilgili ve uygun bir temele dayanarak tespit ettiği net kâr marjının incelenmesi esasına dayanan bir yöntemdir. Net kârlılığın, brüt kârlılığa göre işlevsel farklılıklardan daha az etkilenmesi nedeniyle kullanılır. İşlevsel farklılıklar da düzeltme yapılabildiği durumlarda: Satışlar üzerinden net kârlılık (Distribütörler ) Maliyetler üzerinden net kârlılık (İmalat faaliyeti ) Varlıklar üzerinden net kârlılık (İmalat faaliyeti )
5- KÂR BÖLÜŞÜM YÖNTEMİ Geleneksel işlem yöntemlerinin kullanılamadığı özellikle karşılaştırılabilir işlemlerin olmadığı ve ilişkili kişiler arasındaki işlemlerin birbirinin ayrılmaz bir parçası olduğu durumlarda kullanılmalıdır. Toplam kâr, işlemin tarafları arasında dağıtılır. İşlemde her bir tarafın kâra olan katkısı işlev analizi çerçevesinde belirlenir ve mevcut bulunan güvenilir dış piyasa verileri ile değerlendirilir. İşlemede her iki taraf da emsali olmayan bir gayri maddi hakka katkı sağlıyor ise göreceli katkıların oranı dikkate alınır.
6- MÜKELLEFÇE BELİRLENECEK YÖNTEM Emsallere uygun fiyata, belirtilen yöntemlerden herhangi birisi ile ulaşma olanağı yoksa mükellef, işlemlerin mahiyetine uygun olarak kendi belirleyeceği diğer yöntemleri kullanabilir. Dokümantasyon ile desteklenmelidir. İşleyiş sistemi mükellef tarafından belirlenecek bu yöntemin de emsallere uygunluk ilkesine göre tespit edilmesi zorunludur.
7- İDARE İLE BİRLİKTE BELİRLENEN YÖNTEM MB Gelir İdaresi Başkanlığı ile Anlaşma Usulü Peşin fiyatlandırma anlaşması: KV mükelleflerinin ilişkili kişilerle yapılan yurt dışı (serbest bölgeler dâhil) işlemlere ilişkin TF tespit edilmesinde belli bir süre için uygulanacak yöntemin belirlenmesidir. Yurtiçi işlemleri için bu yöntemin kullanılması mümkün değildir. Anlaşma süresi maksimum 3 yıldır. Sadece KV mükelleflerini kapsar.
UYGULAMA Örnek: Mükellef tarafından 12/08/2013 tarihinde yapılan başvuru sonucunda devam eden süreç 02/12/2013 tarihinde İdare ile mükellef arasında imzalanan anlaşma ile sonuçlanmıştır. Bu durumda, peşin fiyatlandırma anlaşmasının hükümleri anlaşmanın imzalandığı 02/12/2013 tarihinden itibaren geçerli olacaktır. Anlaşma süresi üç yıldan fazla olmamak üzere anlaşmada belirtilecek süreyle sınırlıdır.
Peşin fiyatlandırma anlaşmaların temel amacı; transfer fiyatlandırmasına ilişkin olarak karşılaşılabilecek olası vergi ihtilaflarının önüne geçmektir. Mükellef iki taraflı veya çok taraflı peşin fiyatlandırma anlaşması talep edebilir. Peşin fiyatlandırma anlaşmasının yapılmış olması, anlaşma konusuyla ilgili olarak mükelleflerin incelenmeyeceği anlamına gelmemektedir. Anlaşma kapsamındaki işlemlere ilişkin belirlenen yöntemin uygulanması inceleme konusu yapılabilecektir.
Gelir İdaresi Başkanlığının 10.01.2013 tarihli basın duyurusuna göre ülkemizde toplam 3 (Üç) adet tek taraflı peşin fiyatlandırma anlaşması imzalanmıştır. Gelir İdaresi ile peşin fiyat anlaşması yapan mükellefler Tebliğ ekinde yer alan (EK-1) PEŞİN FİYATLANDIRMA ANLAŞMASINA İLİŞKİN YILLIK RAPOR KV beyannamesi verilme süresi sonuna kadar İdare ye ulaştırmak zorundadırlar.
Hayır İç/dış emsal bulmak mümkün mü? Brüt kârlılık oranı bulmak /kullanmak mümkün Evet Evet Hayır İşleme dayalı kâr yöntemleri ile güvenilir karşılaştırma yapmak mümkün mü? Evet Hayır Karşılaştırılabilirlik analizini gözden geçir/ işleme uygun yöntemi belirle
TRANSFER FİYATLANDIRMASI VERGİSEL SONUÇLARI -1 Transfer Fiyatlaması Yoluyla Kısmen veya Tamamen Örtülü Kazanç Dağıtımının Oluşması Durumunda; Dağıtılmış Sayılan Kazanç, GVK ve KVK uygulamasında hesap döneminin son günü itibariyle, dağıtılmış kar payı veya dar mükellefler tarafından merkeze aktarılmış tutar sayılacak.
Daha önce yapılan vergilendirme işlemleri taraf olan mükellefler nezdinde buna göre düzeltilir. Düzeltme işlemi, Örtülü kazanç dağıtan taraf açısından KKEG, örtülü kazanç dağıtılan taraf açısından kar payı olarak değerlendirilerek düzeltme yapılacaktır.
Yani Örtülü Kazanç Dağıtımı Halinde; Dağıtan kuruma vergi, ceza ve gecikme faizi hesaplanacak, Örtülü kazancı elde eden kurum ise vergi düzeltmesi yapacak. Koşullar uygunsa işleme isabet eden vergi iade edilir. Ancak, düzeltmenin yapılabilmesi için örtülü kazanç dağıtan kurum adına tarh edilen vergilerin kesinleşmiş ve ödenmiş olması gerekir.
TRANSFER FİYATLANDIRMASI- HAZİNE ZARARI VERGİSEL SONUÇLARI Transfer fiyatlandırması yoluyla kazancın örtülü olarak dağıtıldığının kabulü Hazine zararının doğması şartına bağlıdır. Hazine zararından kasıt, emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak tespit edilen fiyat ve bedeller nedeniyle kurum ve ilişkili kişiler adına tahakkuk ettirilmesi gereken her türlü vergi toplamının eksik veya geç tahakkuk ettirilmesidir.
TRANSFER FİYATLANDIRMASI VERGİSEL SONUÇLARI ÖRNEK A ŞİRKETİ B Şirketine Mal Satar Transfer Fiyatı 1.000.- Emsal Değer 1.100.- Örtülü Kazanç 100.- KKEG olarak matraha ilave edilecek B ŞİRKETİ A Şirketinden Mal alır Transfer Fiyatı 1.000.- Emsal Değer 1.100.- Örtülü Kazanç 100.- Kar payı olarak dikkate alınacak
Düzeltme İşlemleri-1 Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılan kazanç, GVK ve KVK uygulamasında, hesap döneminin son günü itibarıyla dağıtılmış kâr payı veya ana merkeze aktarılan tutar sayılır. Daha önce yapılan vergilendirme işlemleri, taraf olan mükellefler nezdinde buna göre düzeltilir. Şu kadar ki, bu düzeltmenin yapılması için örtülü kazanç dağıtan kurum adına tarh edilen vergilerin kesinleşmiş ve ödenmiş olması şarttır.
Hesap dönemi kapandıktan sonra transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı yapan kurumun düzeltme talebi, vergi dairesince VUK hükümleri uyarınca değerlendirilip sonuçlandırılacaktır. Bu düzeltme sonucu tarh edilen vergilerin kesinleşmiş ve ödenmiş olması halinde, karşı tarafta da gerekli düzeltme işleminin kendiliğinden yapılması mümkün olacaktır. TF Tebliğine göre örtülü kazanç dağıtılan tarafından da aynı dönem içinde düzeltme yapılabilmesi mümkündür. Tebliğde hesaben düzeltmenin ne şekilde yapılacağı açıklanmamıştır.
Düzeltme Ne zaman ve Nasıl Yapılabilir Geçici Vergi Dönemi İçerisinde Hesaben Düzeltme Geçici Vergi Döneminden Sonra Düzeltme Hesap Dönemi Kapandıktan Sonra Düzeltme İki Farklı Ülkedeki Mükellefler Arasındaki Düzeltme İşlemleri
TF Uygulamasında Cezalandırma Mükelleflerin ilişkili kişilerle emsallere uygunluk ilkesine aykırı tespit ettikleri bedel veya fiyat üzerinden mal veya hizmet alım veya satımında bulunarak transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı yapmaları durumunda, kayba uğratılan vergiler 1 kat vergi ziyaı cezalı olarak tarh edilir.
Bilgi ve Belgeleri Vermeme Tebliğde uygulanacak cezanın türü ve tutarı konusunda açık bir ifadeye yer verilmemiştir. Beyanname ekinde verilmesi gereken formun verilmemesi halinde uygulanabilecek ceza 2/ll-7.maddesi uyarınca 2.derece usulsüzlük cezası olup tutarı 60 TL dir. Talep edildiği halde söz konusu bilgi ve belgelerin verilmemesi halinde ise VUK nın mükerrer 355. maddesine göre özel usulsüzlük cezası uygulanacaktır. Ceza tutarı birinci defada 1.200 TL dir. Ancak bilgi vermeme inceleme nedenidir.
TRANSFER FİYATLANDIRMASINDA YILLIK BELGELENDİRME YÜKÜMLÜLÜĞÜ
YILLIK BELGELENDİRME YÜKÜMLÜLÜĞÜ 1- Yıllık Bilgilendirme Bilgi ve Belgeler 2-Transfer FiyatlandırmasıKontrol Edilen Yabancı Kurum ve 1 Seri No lu Tebliğ - Bölüm Örtülü Sermayeye İlişkin Form 7.1 3-Yıllık Transfer Fiyatlandırması Raporu - Dayanak bilgi ve belge olarak hazır - İstendiğinde ibraz edilecek 1 Seri No lu Tebliğ - EK 2 - İlişkili İşlemleri olan tüm KV mükellefleri için zorunlu. - KV beyanı ekinde vergi dairesine verilmesi zorunlu 1 Seri No lu Tebliğ EK 3 - Kayıtlı olunan vergi dairesi ve ilişkili işlemin yurt içi veya yurt dışı olmasına göre zorunluluk değişiyor. - KV beyanına kadar hazır edilmek zorunda, resmi talep edilmediği sürece vergi dairesine verilme zorunluluğu yok
Büyük Mükellefler Diğer KV Mükellefleri Rapor Hazırlamak Zorundadırlar. Yalnızca Yurtdışı İşlemleri için Rapor Hazırlarlar. Yurtiçi İşlemleri için belgeleri hazır bulundururlar. GV Mükellefleri Yurtdışı ve Yurtiçi İşlemleri için belgeleri hazır bulundururlar.
1- BEYANNAME EKİNDE VERİLMESİ GEREKEN FORM İlişkili kişilerle işlemi bulunan bütün kurumlar vergisi mükellefleri, 2013 yılı için Transfer Fiyatlandırması ve Örtülü Kazanç Dağıtımı ile ilgili Formu doldurmak ve kurumlar vergisi beyannamesi ekinde vergi dairesine vermek zorundadır. İlişkili kişiler ile işlemi olmayan mükellefler söz konusu formu doldurmayacaktır.
2- İSTENMESİ DURUMUNDA VERİLECEK RAPOR Büyük Mükellefler Vergi Dairesine kayıtlı mükellefler yurtiçi + yurtdışı işlemler için, Diğer kurumlar vergisi mükellefleri ise sadece yurtdışı işlemleri için, Kurumlar vergisi beyannamesi verme süresine kadar hazırlayacakları raporu istenmesi durumunda İdareye veya vergi inceleme elemanına verecekler.
3- BİLGİ VE BELGE VERME ZORUNLULUĞU Mükellefin faaliyetlerinin tanımı, organizasyon yapısı (merkez, şube) ve ortakları, sermaye yapısı, içinde bulunduğu sektör, Emsallere uygunluk ilkesi doğrultusunda tespit edilen fiyat veya bedellere ilişkin hesaplamalara ait kayıt, cetvel ve belgelerin ispat edici kağıtlar olarak saklanması zorunludur.
EK-2 NUMARALI FORM YILLIK KURUMLAR VERGİSİ BEYANNAMESİ EKİ
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 3. Maddesine ilişkin olarak 18.11.2007 tarihinde yayımlanan 1 Seri No.lu Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkında Genel Tebliğe göre, kurumlar vergisi mükellefleri, 2007 yılından itibaren verecekleri kurumlar vergisi beyannamesi ekinde tebliğ ekindeki Ek-2 formda yer alan bilgileri elektronik ortamda doldurup e-beyanname ile birlikte bağlı bulundukları vergi dairesine göndermeleri gerekmektedir.
1 Numaralı Tebliğde belirtilen ilişkili kişiler ile işlem yapan mükellefler, işlem yaptıkları ilişkili kişilerin cari hesap dökümünü alıp 2013 yılındaki işlemleri öncelikle; alım, satım, ödeme, faiz, kur farkı, KDV ödemesi veya KDV tahsili şeklinde ayrıştıracaklardır. Stokların veya Sabit Kıymetlerin Maliyetine İlave Edilen Finansman Giderleri veya Kur Farklarına dikkat edilmelidir.
Daha sonra alım ve/veya satım işlemleri, işlemin mahiyetine göre ayrıştırılacaktır. Bu şekilde ayrıştırılan işlemlerin miktar ve tutarları belirlenecek, miktar ve tutar olarak belirlenen işlemler için, hangi transfer fiyatlandırması yönteminin uygulanacağı araştırılıp en uygun yöntem belirlenecektir.
ÖRNEK-1: X A.Ş. nin 2013 hesap döneminde ilişkili kişilerle gerçekleştirmiş olduğu, mal veya hizmet alım yada satımlarına ilişkin veriler şu şekildedir: 1. İlişkili kişi A dan KDV dahil 59.000.-TL(KDV hariç 50.000.-TL) hammadde alınmıştır. 2. İlişkili kişi B ye KDV dahil 88.500.-TL(KDV hariç 75.000.-TL) mal satmıştır. 3. İlişkili kişi C ortağından kiralanan gayrimenkul nedeniyle Brüt 15.000.-TL kira bedeli ödenmiştir.
4. İlişkili kişi B den almış olduğu hizmet karşılığında KDV dahil 5.900.- TL(KDV hariç 5.000.-TL) komisyon ödenmiştir. 5. İlişkili Kişi B den alınan borç paranın yıl sonu bakiyesi 175.000.- TL. olup, çeşitli tarihlerde alınan borçlar için yıl içinde, 26.000.-TL faiz ödenmiştir. Alınan borç yıl içinde ortalama 180 gün kullanılmıştır.
6. Ortaklara borçlar hesabının dönem sonu bakiyesi 71.500.- TL.(35.750.-USD X 2,00) dir. Ortaklara faiz ödenmemiştir, ancak borç alındığında 68.750.-TL. dir. (35.750.-USD X 1,93) dir. 2.750.-TL kur farkı kambiyo zararları hesabına yazılmıştır
X A.Ş. nin 31.12.2006 tarihli bilançosuna göre, Aktif Toplamı U.V.Y. Kaynaklar Toplamı 1.355.000.-TL Kısa ve 1.255.000.-TL Öz Sermaye 100.000.-TL Toplam finansman maliyeti 28.750.-TL (26.000.- TL faiz + 2.750.-TL kur farkı)
EK-2 Formunun doldurulabilmesi için öncelikle X A.Ş., 2013 Yılı içinde ilişkili kişilerle gerçekleştirmiş olduğu işlemlerin, emsale uygunluğunun tespitinde kullandığı yöntemleri ortaya koyması gerekecektir. 1-İlişkili kişi A dan satın alınan 1000 adet Z hammaddesinin birim alış fiyatı ortalama 50.-TL olup, Z hammaddesi yıl içinde ilişkisiz kişilerden birim fiyatı 51.- TL alındığı iç emsalle ortaya konmuştur.
2-İlişkili kişi B ye satılan T mamulü 500 adet olup ortalama birim satış fiyatı (75.000 / 500) 150.-TL dir. T mamulünün birim üretim maliyeti 125,-TL, olup, pazarlama satış maliyeti de göz önünde bulundurularak %20 brüt satış karı ilavesi ile 150.-TL den satılmaktadır. Ayrıca aynı özelliklere sahip bu ürünün dış emsallerinin satış fiyatı da bu civardadır.
3- İlişkili kişi C ortağından 2007 yıllı için 15.000.-TL ye kiralanan gayrimenkulün, aynı binada emsali bulunmakta, ilişkisiz kişiler arasında yapılan kira sözleşmelerinde bir yıllık kira bedeli peşin 13.000.- TL civarında olmaktadır. Paranın zaman değeri dikkate alındığında aylık 1.250.-TL nin emsale uygun olduğu tespit edilmiştir.
4- İlişkili kişi B den alınan aracılık hizmeti için ödenen komisyon bedeli, ilişkisiz kişilerden alınan teklifler uyum içindedir. 5- İlişkili kişi B den alınan borç (yıl içinde 225.000.-TL) işletmede yıl sonu itibariyle ortalama180 gün kullanılmıştır. Bu süre için ödenen 26.000.-TL faiz %30 yıllık ortalama faize denk gelmektedir ki, ilişkisiz kişilerden de temin edilecek olsa ortalama yıllık piyasa faizi oranı %30-35 civarıdır.
Örtülü Sermaye Hesabı: Dönem başındaki Öz sermaye Ö.S.Hesabına Esas Alınacak Tutar 100.000.-TL 300.000.-TL (100.000 X3) İlişkili kişilerden temin edilen borçlar: İlişkili kişi Borç tutarı Ödenen Faiz Kur Farkı B * 225.000.- 26.000.- Ortaklar C/H 71.500.- -- 2.750
İlişkili kişilerden yapılan borçlanmaların toplam tutarı olan 291.500.-TL, Öz sermayenin 3 katı olan 300.000.-TL yi aşmadığından, örtülü sermayeden söz edilemeyecektir. Dolayısıyla ödenen faiz ve hesaplanan kur farkı için, örtülü sermaye açısından yapılacak bir şey bulunmamaktadır.
Bu bilgilere göre; X A.Ş. nin 2013 yılı kurumlar vergisi beyannamesi eklerinden Ek-2 formunun doldurulması TF-ÖK EK-2 FORM.doc
YILLIK TRANSFER FİYATLANDIRMASI RAPORU
YILLIK TRANSFER FİYATLANDIRMASI RAPORU - TEMEL SÜREÇ FAALİYETİN VE İLİŞKİLİ KİŞİLERLE GERÇEKLEŞTİRİLEN İŞLEMLERİN TANIMLANMASI BELGELEME KARŞILAŞTIRILABİLİRLİK ANALİZİ İŞLEV ANALİZİ TRANSFER FİYATLANDIRMASI ANALİZİ YÖNTEM SEÇİMİ İÇ VE DIŞ EMSAL SORGULAMA
YILLIK TRANSFER FİYATLANDIRMASI RAPORUNUN İÇERİĞİ I Genel Bilgiler Raporun amacı ve kapsamı Şirket hakkında genel bilgiler Şirketin tarihçesi, faaliyet alanı, ortaklık yapısı, işyerleri, yönetim ve personel yapısı Faaliyet gösterilen sektörün ekonomik ve pazar koşulları Sektör analizi İş stratejileri
II İlişkili Kişiler Hakkında Bilgiler İlişkili kişilerin vergi kimlik numaraları, adresleri, telefon numaraları İlişkili kişilerin organizasyon şeması içindeki yeri İşletme yapıları, üretim ya da hizmet süreç ve yöntemleri Faaliyet alanları Faaliyet gösterilen sektördeki ekonomik ve pazar koşulları ile yasal düzenlemeler
III İlişkili Kişiler Arasındaki İşlemlerin Ayrıntılarına İlişkin Bilgiler İlişkili kişiler arasında gerçekleştirilen İşlemlere ilişkin ayrıntılı bilgiler İlişkili kişiler arasındaki sözleşmelere ait ayrıntılı bilgiler Her bir işlem bazında karşılaştırılabilirlik analizi Karşılaştırılabilirlik analizi kapsamında; mükellefin ve ilişkili kişilerin gerçekleştirdikleri işlevler, üstlendikleri riskler ile işlemlerde kullanılan maddi ve gayri maddi varlıklara ilişkin karşılaştırmalı işlev analizi tablosu
Karşılaştırılabilirlik Analizi : Amaç, en güvenilir emsal/emsalleri bulmaktır. Temel adımlar: 1. Mal veya hizmetlerin nitelikleri Malların fiziksel özellikleri, kalite ve güvenirliği, hizmet yapısı ve büyüklüğü, gayri maddi haklarda işlemin biçimi, garanti süresi vb. 2. İşlev analizi Gerçekleştirilen fonksiyonlar (üretim, ar-ge, pazarlama vb.) Üstlenilen riskler (pazar riski, kur riski, ürün sorumluluğu riski, kredi riski, stok riski, ar-ge riski vb.) Varlıklar (maddi / gayri maddi varlıkların türü, niteliği) 3. Ekonomik koşullar Coğrafi konum, pazar hacmi, rekabet koşulları, yasal düzenlemeler, ulaşım maliyetleri, perakendeci- toptancı vb.) 4. İş stratejileri Pazar payının artırılması/korunması, yeni ürün geliştirme, portföy çeşitlendirme vb. 5. Sözleşmelerin şart ve koşulları
İç ve Dış Emsaller İç emsaller Tespiti ve bulunması daha kolaydır Daha güvenilirdir Belgelendirmede daha az maliyetlidir İç emsal var ve güvenilir ise, dış emsal aramaya gerek yoktur
IV Transfer Fiyatlandırması Analizlerine İlişkin Bilgiler Karşılaştırılabilirlik analizine ilişkin ayrıntılar, karşılaştırılabilir işlemlerin seçiminde kullanılan kıstaslar ile düzeltme yapılmış ise bunlara ilişkin ayrıntılı bilgiler Transfer fiyatlandırması yöntemi seçimi Kullanılan transfer fiyatlandırması yönteminin diğer yöntemlerle karşılaştırılarak o yöntemin kullanılma gerekçelerinin ve seçilen yöntemin en uygun yöntem olduğuna ilişkin bilgi, belge, hesaplamalar Emsal arama sürecine, sonuçlarına ve emsal fiyat aralığı tespit edilmiş ise bu aralığa ilişkin hesaplamalara ait bilgi ve belgeler
V Sonuç Rapor kapsamında gerçekleştirilen tüm işlemler ile analizlere atıf Önceki bölümlerde yapılan analizler çerçevesinde işlemler, yöntemler ile emsallere uygun bedellerin özetine ilişkin tablo
VI Ekler (Tebliğin 7.1 bölümü) Analiz çalışmaları Emsal arama sürecine ilişkin veri dokümanları Şirket / grup içi fiyatlandırma politikası Sözleşmeler Faturalar (ürün bazında aylık ortalama alış/satış cetveli, gayri maddi haklara ilişkin alım/satım dekontları)
Tebliğin 7.1 bölümünde belirtilen; İşlem konusu yıla ilişkin ürün fiyat listeleri, İşlem konusu yıla ilişkin üretim maliyetleri, İlişkili kişilere ait özet mali tablolar, Sadece istenmesi durumunda ibraz edilmelidir. İlgili ek bilgi ve belgelerin yabancı dilde yazılmış olmaları halinde, istenmesi halinde önemli bölümlerinin Türkçe çevirilerinin de ibrazı gerekmektedir.
YILLIK TRANSFER FİYATLANDIRMASI RAPORUNDA SORUNLAR VE EKSİKLİKLER Genel Bilgiler bölümünde raporu hazırlayan mükellefe ilişkin tanıtıcı bilgilere yer verilmesi (şirketin web sayfasında veya şirketin faaliyet raporunda yer alan bilgiler gibi), İlişkili kişiler hakkında bilgiler bölümünde sadece ilişkili kişilerin unvanlarına yer verilmesi, Karşılaştırılabilirlik analizinin ve özellikle işlev analizinin hiç yapılmaması veya eksik yapılması, Transfer fiyatlandırması analizlerinin işlem bazında yapılmaması,
Kullanılan transfer fiyatlandırması yönteminin diğer yöntemlerle karşılaştırılmaması ve seçilen yöntemin kullanılma gerekçeleri ile bu yöntemin en uygun yöntem olduğuna ilişkin bilgi, belge ve hesaplamalara yer verilmemesi, Mükellefçe Belirlenen Yöntemin sıklıkla kullanıldığı ancak, yöntemin uygulamasının ne şekilde gerçekleştirildiği ve söz konusu yönteme ilişkin fiyatlama ya da kârlılık oranının ne şekilde hesaplandığına dair gerekli bilgi ve açıklamalara yer verilmemesi, İlişkili kişilerle yapılan sözleşmelere sadece Ekler bölümünde yer verilmesi, bu sözleşmelerin transfer fiyatlarına etkileri ile kapsam ve ayrıntılarına ilişkin bilgilere rapor içeriğinde yer verilmemesi,
İlişkili kişilerle gerçekleştirilen işlemler arasında gayri maddi hak ödemesi (veya tahsili) bulunması durumunda, işlemin biçimi (satış, lisans gibi), gayri maddi hakkın türü (patent, marka, know-how gibi), garanti süresi ve kapsamı, hakkın kullanımından sağlanan faydalar gibi bilgiler ve konuya ilişkin sözleşmelere yer verilmemesi, Yine gayri maddi haklarla ilgili olarak lisans bedelinin nasıl belirlendiğine ve seçilen yöntemin kullanılma gerekçelerine yer verilmemesi, İlişkili kişilere verilen hizmetlerde maliyet artı sıfır kâr marjı uygulandığının belirtildiği durumlarda ancak bu durumun gerekçelerine yer verilmemesi, İlişkili kişilerden alınan hizmetlerin fiilen sağlanıp sağlanmadığı veya hizmeti alan tarafın bu hizmete ihtiyacı olup olmadığı hususlarına yer verilmemesi.
Son Değerlendirme Transfer fiyatlandırması yöntemlerinin seçimi ve uygulanmasında kesinlik bulunmamaktadır. Transfer fiyatlandırması bir bilim olmadığından uygulamada yapılan düzeltmeler yaklaşık sonuçların bulunmasını sağlar. Veri tabanlarının kullanımı, mükellefler açısından emsallere ulaşmada kolay bir yol olsa da yurtiçinden derlenmiş verilerle desteklenmediği takdirde dikkate alınmamaktadır.
BU ÖZET BİLGİLENDİRMENİN ÇALIŞMALARINIZA KATKI SAĞLAMASI DİLEĞİYLE... ALİ ŞEREF ACAR YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİR