İlişkili kişiye mal teslimleri eleştiri konusu yapılan bir vergi incelemesinin analizi (Maliyet Artı Yöntemi) Serkan ÖZDEMİR Vergi Müfettişi

Transkript

1 İlişkili kişiye mal teslimleri eleştiri konusu yapılan bir vergi incelemesinin analizi (Maliyet Artı Yöntemi) Serkan ÖZDEMİR Vergi Müfettişi

2 Mükellef kurumun Faaliyet konusu Mükellef kurumun imalatını yapmış olduğu ürünler Kilit, Kapı Hidroliği, Acil Çıkış Kilidi,

3 Transfer Fiyatlandırması kapsamındaki İşlemler 1) Ürün Satışı 2) Hammadde Alımı 3) Masraf Katılım Anlaşmaları Kapsamında Grup Şirketlerinin Giderlerine Katlanılması

4 Üretim tedarik zinciri İlişkisiz Hammadde Tedarikçileri Mükellef Kurum Hammadde Yurtdışı İlişkili Grup Şirketleri Üretim, paketleme, Etiketleme, Kalite Kontrol vs.

5 Ürün Satışı Tedarik Üretim Üretim Planlama Ar-Ge ve Dizayn Paketleme Etiket Fiyatlandırma İşlevler Mükellef kurum üstleniyor Mükellef kurum üstleniyor Mükellef kurum üstleniyor Grup şirketleri üstleniyor Mükellef Kurum Üstleniyor Mükellef Kurum Üstleniyor

6 İşlevler Kalite Kontrol Mükellef kurum üstleniyor Satış Dağıtım Grup şirketleri üstleniyor Pazarlama Grup şirketleri üstleniyor Müşteri Hizmetleri ve Garanti Üretim hatası Mükellef kurum üstleniyor Diğerleri Grup şirketleri üstleniyor

7 Riskler Fiyat Riski Grup şirketleri üstleniyor Tedarik Riski Mükellef kurum üstleniyor Kapasite Riski Mükellef kurum üstleniyor Garanti Riski Grup şirketleri üstleniyor Döviz Riski Mükellef kurum üstleniyor Varlıklar Maddi Varlık Mükellef kurum Gayrimaddi Varlık Grup şirketleri

8 Karşılaştırılabilir Fiyat Yöntemi Kontrol altındaki ve dışındaki mallar farklı nitelikte Kontrol altındaki ve dışındaki markalar farklı Kontrol altındaki ve dışındaki işlemlerin gerçekleştiği pazarlar farklı Üstlenilen riskler farklı (kur riski vs.) Pazarlama, satış vs. işlevler farklı Neticede KFY uygulanmamış

9 Yeniden Satış Fiyatı Yöntemi Mükellef kurumun ilişkili kişileri yurtdışında bulunmaktadır. İlişkili kişiler, mükellef kurumdan almış olduğu ürünleri hangi fiyattan sattı? Yeniden satış fiyatı yöntemi uygun değil.

10 Maliyet Artı Yöntemi Maliyet artı yöntemi genellikle ilişkili taraflara satılan ürünler için yapılan üretim, montaj gibi faaliyetlerde kullanılmaktadır. Maliyet artı yöntemi, emsallere uygun fiyatın, ilgili mal veya hizmet maliyetlerinin brüt bir kar oranı kadar arttırılması suretiyle hesaplanmasını ifade eder.

11 Maliyet artı yöntemi en uygun yöntem Mükellef, maliyet artı yöntemini nasıl uyguladı? Maliyet= Standart Maliyet Brüt Karlılık= %11 Satış Fiyatı=Standart Maliyet x 1,11

12 Standart Maliyet? Standart maliyet, dönem başında ilişkili kişilere yapılacak satışlara ilişkin sipariş bilgilerine göre üretim dakikaları, kapasite ve geçmiş performanslara göre tespit edilmektedir. Standart Maliyetin Unsurları Malzeme maliyeti Direkt işçilik Genel giderler

13 Ürün Satışı Emsal Fiyatın Belirlenmesi? Mükellef kurum, tüm yıl boyuca uygulayacağı fiyatı dönem başında belirliyor. Standart maliyete %11 brüt karlılık ekleniyor. Belirlenen fiyat standart kurdan yabancı para birimine (Dolar, Euro, Sterlin) çevriliyor ve dönem boyunca belirlenen yabancı para birimindeki fiyat uygulanıyor.

14 Dönem içerisinde ilişkili kişilere gerçekleştirilen satışlar, belirlenen döviz cinsindeki fiyat satış günündeki döviz alış kuruyla hasılat hesaplarına kaydediliyor. Mükellef kurumun karlılığı, standart maliyet ile fiili maliyet arasındaki farka ve standart kur ile gerçekleşen kur arasındaki farka bağlı.

15 Standart Maliyet=Fiili Maliyet ise Gerçekleşen Kur=Standart Kur Karlılık=%11 Gerçekleşen Kur>Standart Kur Karlılık>%11 Gerçekleşen Kur <Standart Kur Karlılık<%11

16 Cevaplanması Gereken Sorular? 1. Standart maliyet mi fiili maliyet mi esas alınacak? 2. Karlılık oranı %11 mi olmalı?

17 Standart maliyet mi? Fiili maliyet mi? VUK a göre emtialar maliyet bedeli ile değerlenir.(vuk Md ) Maliyet bedeli, iktisadi bir kıymetin iktisap edilmesi veyahut değerinin artırılması münasebetiyle yapılan ödemelerle bunlara müteferri bilumum giderlerin toplamını ifade eder. (VUK Md. 262) Maliyet artı yöntemi uygulanırken standart maliyet değil fiili maliyet esas alınmalıdır.

18 Karlılık %11 mi olmalı? Mükellef kuruma emsal olabilecek firmaların tespiti. Bilgi isteme yazısı. Sektördeki mükellef kuruma rakip firmalar da ilişkili kişilerden alıyor veya satıyor. İmalat yapmadığı için işlevler farklı. Ürünlerin satıldığı pazarlar farklı.

19 İlişkili kişiler arasında gerçekleşen fiyat emsal alınabilir mi? Emsallere uygunluk ilkesinde taraflar arasında ilişki bulunmaması durumunda oluşan fiyata vurgu yapıldığı için emsal alınamayacağı düşüncesindeyiz. Neticede %11 karlılık oranı test edilemedi

20 İç emsal var mı? Yerli markalı kapı hidroliği ve acil çıkış kilidi satışlarına isabet eden pazarlama satış dağıtım gideri hasılattan düşüldü ve karlılık oranı %12-13 tespit edildi. Yerli markalı ürünlerden elde edilen hasılat düşük olduğu için %11 karlılığı makul.

21 Mükellef kurumdan fatura listesi ve satışı yapılan her bir ürünün fiili maliyeti istendi. Maliyetlerin dip toplamı gelir tablosundaki maliyetlerle karşılaştırıldı. Fiili maliyete %11 karlılık eklenerek olması gereken satış fiyatı bulundu. Kurumlar vergisi raporunda mükellef kurumun zararı azaltıldı.

22 Zarar azaltımı yaptıysak kar dağıtıldığı gerekçesiyle stopaj raporu yazabilir miyiz? KVK da transfer fiyatlandırması yoluyla dağıtılan kazancın dağıtılmış kar payı sayılacağı ifade edilmiş. Zararlı bir firma transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtıyorsa stopaj raporu yazılması gerektiği görüşündeyiz

23 Ürün Satışı Her bir ilişkili kişiye dağıtılan örtülü kazanç tespit edildi. İlişkili kişinin mukim olduğu ülke ile yapılan ÇVÖA dikkate alınarak stopaj oranı tespit edildi. Dağıtılmış sayılan net kar payı brüte tamamlanarak stopaj matrahı tespit edildi.

24 Teşekkür Ederim