EKONOMİ GÖSTERGELERİ

EKONOMİ GÖSTERGELERİ KASIM

ENFLASYON GÖSTERGELERİ Ekim ayında TÜFE de Türkiye geneli yıllık enflasyon %7,16, TR41 Bölgesinde ise %6,79 olarak gerçekleşti TÜKETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ (TÜFE) Ekonomi Göstergeleri Bülteni -11 12% 10% 8% 6% 4% 2% 0% 8,3 7,6 10 9,6 TR41 Türkiye 7 6,8 6,6 7,2 yılı Eylül ayında 2003 Temel Yıllı Tüketici Fiyatları Endeksi bir önceki aya göre ülke genelinde %1,44, TR41 Bölgesinde ise %1,29 artış yaşamıştır. Ülke geneli yıllık en fazla artış %22,61 ile alkollü içecekler ve tütün grubunda gerçekleşti. TÜFE de, bir önceki yılın aynı ayına göre eğitim %9,58, sağlık %9,39, çeşitli mal ve hizmetler %9,34,lokanta ve oteller %8,34 ile artışın yüksek olduğu diğer ana harcama gruplarıdır. Ekim 16 Aylık en fazla düşüş gösteren grup %1,03 ile eğlence ve kültür oldu. Ana harcama grupları itibariyle yılı Ekim ayında endekste yer alan gruplardan konutta %0,24, haberleşmede %0,06 ve alkollü içecekler ve tütünde %0,01 düşüş gerçekleşti. Aylık en yüksek artış %10,43 ile giyim ve ayakkabı grubunda oldu. Ana harcama grupları itibariyle yılı Ekim ayında endekste yer alan gruplardan ulaştırmada %2, gıda ve alkolsüz içeceklerde %1,76, lokanta ve otellerde %0,70 ve ev eşyasında %0,59 artış gerçekleşti. Aylık en yüksek artış %2,03 ile TR63 de (Hatay, Kahramanmaraş, Osmaniye) oldu. İstatistiki Bölge Birim Sınıflaması (İBBS) 2. Düzey de bulunan 26 bölge içinde, bir önceki yılın Aralık ayına göre en yüksek artış %7,33 ile TR62 (Adana, Mersin) bölgesinde, bir önceki yılın aynı ayına göre en yüksek artış %9,12 ile TR62 (Adana, Mersin) bölgesinde ve on iki aylık ortalamalara göre en yüksek artış %9,25 ile TR62 (Adana, Mersin) bölgesinde gerçekleşti. www.bebka.org.tr TÜFE ANA HARCAMA GRUPLARI 25% 20% 15% TR41 Türkiye TR41 Bölgesinde ana harcama gruplarında bir önceki yılın aynı ayına göre en yüksek artış %22,43 ile alkollü içecekler ve tütün grubunda gerçekleşti 10% 5% 0% TR41 Bölgesinde endekste yer alan diğer gruplardan çeşitli mal ve hizmetler grubunda %10,65, sağlıkta %9,68, -5% lokanta ve oteller grubunda %9,56, eğitimde %8,30, ulaştırmada %7,82, ev eşyasında %6,15, konut, su, elektrik, gaz ve diğer yakıtlar grubunda %5,52, gıda ve alkolsüz içeceklerde %5,05, haberleşmede %2,66, giyim ve ayakkabıda %1,73 artış yaşanırken eğlence ve kültürde %2,48 düşüş yaşandı. Gıda ve Alkolsüz İçecekler Alkollü İçecekler ve Tütün Giyim ve Ayakkabı Konut, Su, Elektrik, Gaz ve Diğer Yakıtlar Mobilya, Ev Aletleri ve Ev Bakım Hizmetleri Sağlık Ulaştırma Haberleşme Eğlence ve Kültür Eğitim Lokanta ve Oteller 3 Çeşitli Mal ve Hizmetler Kaynak: TÜİK Enflasyon ve Fiyat İstatistikleri,

ENFLASYON GÖSTERGELERİ Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi aylık %0,84 arttı İHRACAT GÖSTERGELERİ Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi Ekim İHRACAT (ABD DOLARI, Kanuni Merkez Bazında) Yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE), yılı Ekim ayında bir önceki aya göre %0,84 artış, bir önceki yılın Aralık ayına göre %4,66 artış, bir önceki yılın aynı ayına göre %2,84 artış ve on iki aylık ortalamalara göre %3,83 artış gösterdi. Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi ve Değişim Oranları (2003=100), Ekim SEKTÖRLER (NACE REV.2) ENDEKS AYLIK DEĞIŞIM (%) ÖNCEKI YILIN ARALIK AYINA GÖRE DEĞIŞIM (%) ÖNCEKI YILIN AYNI AYINA GÖRE DEĞIŞIM (%) ON İKI AYLIK ORTALAMALARA GÖRE DEĞIŞIM (%) Yİ-ÜFE 260,94 0,84 4,66 2,84 3,83 B-Madencilik ve Taşocakçılığı 351,59 0,79 5,68 3,28 0,72 C-İmalat Sanayi 261,40 0,93 5,98 4,37 4,90 D-Elektrik, Gaz 212,50-0,31-10,12-13,88-6,63 E-Su temini 268,82 0,58 5,75 8,05 10,14 Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi Ana Sanayi Grupları ve Değişim Oranları (2003=100), Ekim ANA SANAYI GRUPLARI Yurt İçi ÜFE 260,94 0,84 4,66 2,84 3,83 Ara malı 262,52 1,14 5,45 3,65 4,70 Dayanıklı Tüketim Malı 202,48 0,24 10,02 8,42 11,71 Dayanıksız Tüketim Malı 244,30-0,13 4,16 3,86 4,41 Enerji 319,45 2,35 0,39-5,25-6,59 Sermaye Malı 225,58 0,67 4,99 4,36 7,93 BURSA 1400 Milyon Dolar EKIM OCAK-EKIM () OCAK-EKIM () ARTIŞ-AZALIŞ Bursa 1.176.888.000 $ 10.591.219.000 $ 9.579.573.000 $ 1.011.646.000 $ Eskişehir 73.383.000 $ 707.248.000 $ 692.039.000 $ 15.209.000 $ Bilecik 7.252.000 $ 81.502.000 $ 106.816.000 $ -25.314.000 $ ESKİŞEHİR 85 Milyon Dolar TR41 Bölgesi illerinden Bursa da yılı Ekim ayında 1 milyar doları aşan bir ihracat gerçekleştirilmiştir. yılı ile kıyaslandığında yılında aynı dönemde Bursa dan yapılan toplam ihracatta 1 milyar doların üzerinde bir artış yaşanmıştır. Yine ilgili dönem kıyaslandığında, Eskişehir ihracatında da 15 milyon doları aşan bir artış yaşanmıştır. Göreceli olarak Bursa ve Eskişehir illerine göre daha az ihracata sahip olan Bilecik te ise, yılının Ekim ayında ihracat 7.2 milyon dolar dolaylarında bir değere sahip olmuştur. yılı ile kıyaslandığında, Bilecik te Ocak-Ekim döneminde 25 milyon doları aşan bir azalış yaşandığı ortaya çıkmaktadır. 16 Not: Rakamlar yuvarlamaya tabi tutulmuştur BİLECİK Milyon Dolar 10% 8% 6% 4% 2% 5,9 4,5 3,3 3,1 4 6,9 2,8 1,8 5,7 Aylık en fazla artış kok ve rafine petrol ürünlerinde gerçekleşti. Bir önceki aya göre endekslerin en fazla artış; %9,83 ile kok ve rafine petrol ürünleri, %2,87 ile ham petrol ve doğal gaz ve %2,21 ile ana metaller alt sektörlerinde gerçekleşti. Buna karşılık diğer mamul eşyalar %2,89, gıda ürünleri %0,43, elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme %0,31 ile bir ay önceye göre endekslerin en fazla düştüğü alt sektörler oldu. Ana sanayi gruplarında aylık en fazla artış enerji mallarında gerçekleşti. 1200 1000 800 600 400 200 80 75 70 65 60 55 14 12 10 8 6 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Ana sanayi grupları sınıflamasına göre yılı Ekim ayında aylık en fazla artış enerji mallarında ve yıllık en fazla artış dayanıklı tüketim mallarında gerçekleşti. 0 Ekim 16 50 Ekim 16 4 Ekim 16 Kaynak: TÜİK Enflasyon ve Fiyat İstatistikleri, Kaynak: Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), 4 5

İHRACAT GÖSTERGELERİ ÜLKELER BAZINDA İHRACAT yılı Ocak - Ekim döneminde TR41 Bölgesinde en fazla ihracat yapılan 5 ülke arasında Almanya, İtalya ve Fransa önde gelmektedir İHRACAT GÖSTERGELERİ OCAK - EKİM DÖNEMİ BURSA Sanayi 10.003.655.284 $ Tarım, Hayvancılık ve Ormancılık 505.645.547 $ BURSA OCAK - EKIM Almanya 1.648.729.000 $ İtalya 1.440.612.000 $ Fransa 1.115.222.000 $ İspanya 627.574.000 $ ABD 603.708.000 $ OCAK - EKIM Almanya 1.530.705.000 $ Fransa 1.005.676.000 $ İtalya 887.579.000 $ ABD 669.220.000 $ Birleşik Krallık 659.924.000 $ Bursa dan yapılan ihracatın %94 ünü sanayi sektörü oluşturmaktadır. Tarım, hayvancılık ve ormancılık ürünleri ihracatı toplam ihracatın %5 dolayındadır. Madencilik sektöründen yapılan ihracat ise %1 düzeyinde pay almaktadır. Madencilik 81.919.050 $ TOPLAM 10.591.219.881 $ ESKİŞEHİR Sanayi 609.089.876 $ OCAK - EKIM ABD 219.973.000 $ Almanya 75.508.000 $ Fransa 61.638.000 $ Avusturya 32.284.000 $ Romanya 26.603.000 $ BİLECİK OCAK - EKIM ABD 206.959.000 $ Almanya 73.844.000 $ Fransa 64.744.000 $ Avusturya 28.328.000 $ Romanya 26.307.000 $ ESKİŞEHİR Sanayi sektörü Eskişehir de toplam ihracatın %86 sını oluşturmaktadır. Tarım, hayvancılık ve ormancılık sektöründe bu oran %6 olarak gerçekleşmiş iken madencilik sektörüne ait olan ihracat da toplam ihracatın %8 i dolaylarındadır. Tarım, Hayvancılık ve Ormancılık 43.757.690 $ Madencilik 54.401.402 $ TOPLAM 707.248.968 $ OCAK - EKIM Birleşik Krallık 10.015.000 $ Çin 7.942.000 $ Romanya 6.681.000 $ İtalya 5.568.000 $ Filipinler 4.981.000 $ OCAK - EKIM İspanya 13.322.000 $ Brezilya 10.483.000 $ İsveç 7.954.000 $ Norveç 6.412.000 $ İtalya 6.164.000 $ Bu dönemde, bir önceki yıla göre Bursa ilinden Almanya, İtalya ve Fransa ya yapılan ihracat miktarlarında artışlar yaşanırken Birleşik Krallık a ihracat azalmıştır. Eskişehir ilinde de yılının Ocak-Ekim döneminde, bir önceki yılın aynı dönemine göre ABD, Almanya, Avusturya ve Romanya ya ihracatın kısmen de olsa arttığı görülmektedir. Bilecik ilinin ihracat rakamları incelendiğinde özellikle İspanya ya olan ihracatta önemli bir azalış yaşandığı ve Birleşik Krallık a olan ihracatın önemli derecede arttığı ortaya çıkmaktadır. BİLECİK %66 lik pay ile sanayi sektörü Bilecik ilinde ön plana çıkmaktadır. Bilecik ilinde %66 lik ihracat payına sahip olan sanayi sektörünü %20 ile madencilik sektörü takip etmektedir. Tarım, hayvancılık ve ormancılık sektöründen bu dönemde yapılan ihracatın toplam ihracat içindeki payı da %14 dolaylarındadır. Sanayi 53.914.486 $ Tarım, Hayvancılık ve Ormancılık 11.402.879 $ Madencilik 16.185.091 $ TOPLAM 81.502.456 $ Kaynak: Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), Kaynak: Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), 6 7

DIŞ TİCARET İSTATİSTİKLERİ Dış Ticaret, OCAK-EYLÜL 170.000 160.000 150.000 140.000 130.000 120.000 110.000 100.000 90.000 80.000 70.000 60.000 50.000 40.000 30.000 20.000 10.000 0 Milyon $ Dış Ticaret, AĞUSTOS Milyon $ 25.000 20.000 15.000 10.000 5.000 0 107.166 11.582 İhracat İhracat 104.227 10.935 156.352 15.403 İthalat İthalat 146.254 15.296 Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre ihracat %3 azaldı İhracat %5,6, ithalat %0,7 azaldı Dış ticaret açığı %14,1 arttı Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre; Eylül ayında bir önceki aya göre ihracat %3 azaldı, ithalat %3,1 arttı. Takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre ise; yılı Eylül ayında önceki yılın aynı ayına göre ihracat %6,6 azaldı, ithalat %1,4 arttı. AYLARA GÖRE DIŞ TICARET, EYLÜL (MILYON ABD $) İHRACAT (FOB) İTHALAT (CIF) DIŞ TICARET DENGESI İHRACATIN İTHALATI AYLAR YIL DEĞER DEĞIŞIM (%) DEĞER DEĞIŞIM (%) DEĞER DEĞIŞIM (%) KARŞILAMA ORANI Ocak- Eylül Eylül Türkiye İstatistik Kurumu ile Gümrük ve Ticaret Bakanlığı işbirliğiyle oluşturulan geçici dış ticaret verilerine göre; ihracat yılı Eylül ayında, yılının aynı ayına göre %5,6 azalarak 10 milyar 935 milyon dolar, ithalat %0,7 azalarak 15 milyar 296 milyon dolar olarak gerçekleşti. Eylül ayında dış ticaret açığı %14,1 artarak 4 milyar 362 milyon dolara yükseldi. İhracatın ithalatı karşılama oranı Eylül ayında %75,2 iken, Eylül ayında %71,5 e düştü. 107.166 156.352-49.186 68,5 104.227-2,7 146.254-6,5-42.027-14,6 71,3 11.582 15.403-3.821 75,2 10.935-5,6 15.296-0,7-4.362 14,1 71,5 DIŞ TİCARET İSTATİSTİKLERİ Avrupa Birliği ne ihracat %0,4 arttı Avrupa Birliği nin (AB-28) ihracattaki payı Eylül ayında %47,1 iken, Eylül ayında %50,2 oldu. AB ye yapılan ihracat, yılının aynı ayına göre %0,4 artarak 5 milyar 484 milyon dolar olarak gerçekleşti. Yüksek teknolojili ürünlerin imalat sanayi ihracatı içindeki payı %3,4 oldu En fazla ihracat yapılan ülke Almanya oldu 8 9 Almanya ya yapılan ihracat Eylül ayında 1 milyar 137 milyon dolar olurken, bu ülkeyi sırasıyla İngiltere (784 milyon dolar), İtalya (653 milyon dolar) ve Irak (575 milyon dolar) takip etti. Teknoloji yoğunluğuna göre dış ticaret verileri, ISIC Rev.3 sınıflaması içinde yer alan imalat sanayi ürünlerini kapsamaktadır. Eylül ayında ISIC Rev.3 e göre imalat sanayi ürünlerinin toplam ihracattaki payı %94 tür. Yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayi ürünleri ihracatı içindeki payı %3,4, orta yüksek teknolojili ürünlerin payı ise %34,6 dır. Teknoloji Yoğunluğuna Göre Dış Ticaret, Eylül (Milyon ABD $) Tablodaki rakamlar yuvarlamadan dolayı toplamı vermeyebilir. İthalatta ilk sırayı Çin aldı Çin den yapılan ithalat, yılı Eylül ayında 2 milyar 221 milyon dolar oldu. Bu ülkeyi sırasıyla Almanya (1 milyar 668 milyon dolar), Rusya (1 milyar 47 milyon dolar) ve İtalya (699 milyon dolar) izledi. Yüksek teknolojili ürünlerin imalat sanayi ithalatı içindeki payı %16 oldu İmalat sanayi ürünlerinin toplam ithalattaki payı %85,2 dir. Yüksek teknoloji ürünlerinin Eylül ayında imalat sanayi ürünleri ithalatı içindeki payı %16, orta yüksek teknolojili ürünlerin payı ise %45,4 tür. EYLÜL OCAK-EYLÜL İHRACAT (FOB) DEĞER % DEĞER % DEĞER % DEĞER % Toplam 10.924 100,0 10.275 100,0 100.518 100,0 98.198 100,0 Yüksek teknolojili ürünler 472 4,3 349 3,4 3.429 3,4 3.347 3,4 Orta yüksek teknolojili ürünler 3.545 32,4 3.559 34,6 31.268 31,1 32.111 32,7 Orta düşük teknolojili ürünler 3.140 28,7 2.668 26,0 31.095 30,9 28.173 28,7 Düşük teknolojili ürünler 3.767 34,5 3.699 36,0 34.727 34.5 34.568 35,2 İTHALAT (CIF) DEĞER % DEĞER % DEĞER % DEĞER % Toplam 12.594 100,0 13.032 100,0 125.240 100,0 123.399 100,0 Yüksek teknolojili ürünler 2.207 17,5 2.089 16,0 19.377 15,5 21.112 17,2 Orta yüksek teknolojili ürünler 5.428 43,1 5.922 45,4 54.990 43,9 55.673 45,1 Orta düşük teknolojili ürünler 3.360 26,7 3.383 26,0 33.990 27,1 30.758 24,9 Düşük teknolojili ürünler 1.599 12,7 1.639 12,6 16.882 13,5 15.856 12,8 Teknoloji yoğunluğuna göre ürün grupları sınıflaması OECD tarafından ISIC Rev.3 sınıflaması baz alınarak hazırlanmıştır.

DIŞ TİCARET ENDEKSLERİ DIŞ TİCARET ENDEKSLERİ Dış Ticaret Endeksleri, Eylül 160 150 140 130 120 110 100 90 İhracat birim değer endeksi %2 azaldı İhracat birim değer endeksi Eylül ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %2 azaldı. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre, gıda, içecek ve tütün de %4,5, ham maddeler de %2,3, yakıtlar da %6,9 ve imalat (gıda, içecek, tütün hariç) sanayi nde %2,4 azaldı.ihracat birim değer endeksi yılı üçüncü çeyrekte bir önceki yılın üçüncü çeyreğine göre %3 azaldı. İthalat birim değer endeksi %4,8 azaldı İthalat birim değer endeksi Eylül ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %4,8 azaldı. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre, gıda, içecek ve tütün de %2,9, ham maddeler de %5,5, yakıtlar da %19,1 ve imalat (gıda, içecek, tütün hariç) sanayi nde %2,4 azaldı. İthalat birim değer endeksi yılı üçüncü çeyrekte bir önceki yılın üçüncü çeyreğine göre %6,7 azaldı. Dış Ticaret Miktar Endeksleri (2010=100), Ağustos 127,7 111,8 Ocak 15 Şubat 15 Mart 15 Nisan 15 İhracat miktar endeksi %3,6 arttı İhracat miktar endeksi Eylül ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %3,6 azaldı. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre, gıda, içecek ve tütün de %2,5, ham maddeler de (yakıt hariç) %18,8 ve imalat (gıda, içecek, tütün hariç) sanayi nde %0,1 artarken, yakıtlar da %13,6 azaldı. Mayıs 15 Haziran 15 Temmuz 15 Ağustos 15 Eylül 15 İhracat birim değer endeksi %2,6 azaldı İthalat birim değer endeksi %7,1 azaldı 149 111,8 111,1 İthalat miktar endeksi %4,3 arttı İhracat Miktar Endeksi İthalat Miktar Endeksi 150,7 123,9 119,9 İthalat miktar endeksi Eylül ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %4,3 arttı. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre, gıda, içecek ve tütün de %22,6, ham maddeler de (yakıt hariç) %26 ve imalat (gıda, içecek, tütün hariç) sanayi nde %3,8 artarken, yakıtlar da %10,2 azaldı. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış ihracat miktar endeksi %1,4 arttı Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre; Temmuz ayında 123,5 olan ihracat miktar endeksi %9,3 artarak, Ağustos ayında 135 oldu. Takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre ise; Ağustos ayında 121,3 olan ihracat miktar endeksi %7 artarak, Ağustos ayında 129,7 oldu. Dış Ticaret Endeksleri (2010=100), Ağustos Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış ithalat miktar endeksi %1,7 arttı Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre; Ağustos ayında 131,8 olan ithalat miktar endeksi %1,7 azalarak, Eylül ayında 129,5 oldu. Takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre ise; Eylül ayında 118,8 olan ithalat miktar endeksi %7,6 artarak, Eylül ayında 127,8 oldu. İHRACAT İTHALAT ENDEKS DEĞIŞIM (%) ENDEKS DEĞIŞIM (%) Eylül Eylül Dış ticaret Eylül Eylül Eylül / Eylül BİRİM DEĞER ENDEKSLERİ haddi yılı Eylül ayında 112,7 olarak gerçekleşti İhracat birim değer endeksinin ithalat birim değer endeksine bölünmesiyle hesaplanan ve yılı Eylül ayında 109,5 olarak elde edilmiş olan dış ticaret haddi, yılı Eylül ayında 112,7 oldu. Eylül / Eylül Genel 95,0 93,0-2,0 86,7 82,5-4,8 Gıda, içecek ve tütün 107,8 102,9-4,5 94,4 91,7-2,9 Hammaddeler 96,5 94,3-2,3 80,1 75,7-5,5 Yakıtlar 67,6 62,9-6,9 67,0 54,2-19,1 İmalat (Gıda, içecek ve tütün hariç) 95,0 92,7-2,4 96,1 93,8-2,4 SITC'de başka yerde sınıflandırılmayan mallar 97,5 114,1 17,0 77,1 96,4 25,1 MIKTAR ENDEKSLERI Genel 128,6 123,9-3,6 114,9 119,9 4,3 Gıda, içecek ve tütün 114,3 117,2 2,5 117,1 143,5 22,6 Hammaddeler 103,4 122,9 18,8 77,0 97,0 26,0 Yakıtlar 122,5 105,9-13,6 135,5 121,6-10,2 İmalat (Gıda, içecek ve tütün hariç) 124,4 124,4 0,1 111,8 116,0 3,8 SITC'de başka yerde sınıflandırılmayan mallar 407,5 154,7-62,0 108,2 212,8 96,7 10 11

120 110 100 90 80 70 60 SEKTÖREL GÜVEN ENDEKSLERİ KASIM Ocak 15 Şubat 15 Hizmet Sektörü Güven Endeksi Mart 15 Nisan 15 Mayıs 15 Haziran 15 Temmuz 15 Ağustos 15 Hizmet sektörü güven endeksi 96,8 oldu Mevsim etkilerinden arındırılmış hizmet sektörü güven endeksi Ekim ayında 94,49 iken, Kasım ayında %2,4 oranında artarak 96,78 değerine yükseldi. Hizmet sektörü güven endeksindeki bu artış; son üç aylık dönemde iş durumunun iyileştiğini, hizmetlere olan talebin arttığını değerlendiren ve gelecek üç aylık dönemde hizmetlere olan talebin artacağını bekleyen girişim yöneticisi sayısının artmasından kaynaklandı. Hizmet sektöründe bir önceki aya göre; iş durumu, hizmetlere olan talep ve hizmetlere olan talep beklentisi endeksleri sırasıyla %1,2, %3,5 ve %2,6 arttı. Eylül 15 Perakende ticaret sektörü güven endeksi 96 oldu Mevsim etkilerinden arındırılmış perakende ticaret sektörü güven endeksi Kasım ayında %0,2 oranında azalarak 96,03 değerine düştü. Güven endeksindeki bu düşüş; son üç aylık dönemde iş hacmi-satışların arttığını değerlendiren girişim yöneticisi sayısının azalmasından kaynaklandı. Mevcut mal stok seviyesinin mevsim normallerinin altında olduğunu değerlendiren ve gelecek üç aylık dönemde iş hacmi-satışların artacağını bekleyen girişim yöneticisi sayısı ise arttı. Perakende ticaret sektöründe bir önceki aya göre; iş hacmi-satışlar endeksi %2,7 azalırken, mevcut mal stok seviyesi ve iş hacmi-satışlar beklentisi endeksleri sırasıyla %0,3 ve %1,5 arttı. İnşaat sektörü güven endeksi 75,7 oldu Mevsim etkilerinden arındırılmış inşaat sektörü güven endeksi bir önceki ayda 81,32 iken, Kasım ayında %6,9 oranında azalarak 75,75 değerine düştü. İnşaat sektörü güven endeksindeki bu azalış; gelecek üç aylık dönemde toplam çalışan sayısında artış bekleyen girişim yöneticisi sayısının azalmasından kaynaklandı. Alınan kayıtlı siparişlerin mevcut düzeyini mevsim normalinin üzerinde değerlendiren girişim yöneticisi sayısı ise arttı. İnşaat sektöründe bir önceki aya göre; toplam çalışan sayısı beklentisi endeksi %11,3 azalırken, alınan kayıtlı siparişlerin mevcut düzeyi endeksi %0,2 arttı. Perakende Sektörü Güven Endeksi İnşaat Sektörü Güven Endeksi BIR ÖNCEKI ENDEKS AYA GÖRE DEĞIŞIM (%) 10 11 10 11 Hizmet Sektörü Güven Endeksi 94,49 96,78-1,8 2,4 İş durumu (son 3 aylık dönemde) 88,34 89,37-0,4 1,2 Hizmetlere olan talep (son 3 aylık dönemde) 86,71 89,78-1,2 3,5 Hizmetlere olan talep beklentisi (gelecek 3 aylık dönemde) 108,40 111,18-3,4 2,6 Perakende Ticaret Sektörü Güven Endeksi 96,22 96,03-1,8-0,2 İş hacmi-satışlar (son 3 aylık dönemde) 89,14 86,72 7,2-2,7 Mevcut mal stok seviyesi (*) 99,36 99,66-1,1 0,3 İş hacmi-satışlar beklentisi (gelecek 3 aylık dönemde) 100,17 101,70-9,2 1,5 İnşaat Sektörü Güven Endeksi 81,32 75,75-0,8-6,9 Alınan kayıtlı siparişlerin mevcut düzeyi 62,78 62,91-2,8 0,2 Toplam çalışan sayısı beklentisi (gelecek 3 aylık dönemde) 99,85 88,58 0,5-11,3 (*) Mevcut mal stok seviyesi yayılma endeksinin artışı stok azalışını, azalışı ise stok artışını göstermektedir. Ekim 16 Kasım 16 Mevsim Etkilerinden Arındırılmış Sektörel Güven Endeksleri, Alt Kalemleri ve Değişim Oranları, Ekim Aralık 16 TÜKETİCİ GÜVEN ENDEKSİ Kasım Türkiye İstatistik Kurumu ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası işbirliği ile yürütülen tüketici eğilim anketi sonuçlarından hesaplanan tüketici güven endeksi, Kasım ayında bir önceki aya göre %6,9 oranında azaldı; Ekim ayında 74,04 olan endeks değeri Kasım ayında 68,93 oldu. 12 13 85 78 71 64 57 50 71,6 67,7 1 2 3 İşsiz sayısı beklentisi endeksi 71,3 oldu 4 5 6 7 74,4 İşsiz sayısı beklentisi endeksi bir önceki aya göre %7,6 oranında azalarak, Kasım ayında 71,3 oldu. Bu azalış, gelecek 12 aylık dönemde işsiz sayısında düşüş bekleyenlerin azalmasından kaynaklandı. Hanenin maddi durum beklentisi 89 oldu Hanenin maddi durum beklentisi endeksi bir önceki aya göre %5,4 oranında azalarak Kasım ayında 89,01 oldu. Bu azalış, gelecek 12 aylık dönemde hanenin maddi durumunun daha iyi olacağını bekleyenlerin oranının düşmesinden kaynaklandı. Genel ekonomik durum beklentisi endeksi 95,1 oldu Ekim ayında 101,62 olan genel ekonomik durum beklentisi endeksi %6,5 oranında azalarak, Kasım ayında 95,06 oldu. Bu düşüş, gelecek 12 aylık dönemde genel ekonomik durumun daha iyi olacağı yönünde beklentisi olan tüketicilerin sayısının bir önceki aya göre azaldığını göstermektedir. 8 58,5 9 10 77,1 68,9 11 73,6 12 Aylar Tüketici Güven Endeksi (*) Hanenin maddi durum beklentisi Genel ekonomik durum beklentisi İşsiz sayısı beklentisi (**) Tasarruf etme ihtimali Tüketici güven endeksi 68,9 oldu. Tüketici Güven Endeksi, Alt Kalemleri ve Değişim Oranları, Kasım (*) Beklentiler, gelecek 12 ay için sorgulanmaktadır. Tasarruf etme ihtimali endeksi 20,3 oldu Tasarruf etme ihtimali endeksi %12,7 oranında azaldı. Ekim ayında 23,27 olan endeks, Kasım ayında 20,33 değerine düştü. Bu düşüş, tüketicilerin gelecek 12 aylık dönemde tasarruf etme ihtimallerinin bir önceki aya göre azaldığını göstermektedir. BIR ÖNCEKI AYA ENDEKS GÖRE DEĞIŞIM ORANI (%) 09 10 11 10 11 74,29 74,04 68,93-0,3-6,9 92,07 94,09 89,01 2,2-5,4 102,92 101,62 95,06-1,3-6,5 80,44 77,16 71,30-4,1-7,6 21,72 23,27 20,33 7,2-12,7 (**)İşsiz sayısı beklentisi endeksinin artması, işsiz sayısı beklentisinde azalışı, azalması ise işsiz sayısı beklentisinde artışı göstermektedir.

SANAYİ ÜRETİM ENDEKSİ Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi bir önceki aya göre %3,8 azaldı SANAYİ ÜRETİM ENDEKSİ VE ŞİRKET İSTATİSTİKLERİ Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış ana sanayi gruplarında en yüksek azalış dayanıklı tüketim malı imalatında gerçekleşti Eylül Sanayinin alt sektörleri (2010=100 temel yıllı) incelendiğinde, yılı Eylül ayında bir önceki aya göre madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi %2,9, imalat sanayi sektörü endeksi %3,9 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi %3,3 azaldı. Sanayinin alt sektörleri (2010=100 temel yıllı) incelendiğinde, yılı Eylül ayında bir önceki yılın aynı ayına göre madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi %2,3 artarken, imalat sanayi sektörü endeksi %3,7 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi %1,2 azaldı. Sanayi Üretim Endeksi ve Değişim Oranları (2010=100), Eylül ARINDIRILMAMIŞ TAKVIM ETKISINDEN ARINDIRILMIŞ MEVSIM VE TAKVIM ETKISINDEN ARINDIRILMIŞ Sektör Endeks Endeks Yıllık Değişim (%) Endeks Aylık Değişim (%) Toplam Sanayi 114,2 124,4-3,1 122,9-3,8 Madencilik ve Taşocakçılığı 107,1 114,1 2,3 107,9-2,9 İmalat Sanayi 113,8 124,9-3,7 123,4-3,9 Elektrik, Gaz, Buhar ve İklimlendirme Üretimi ve Dağıtımı Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (2010=100), Eylül Takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi bir önceki yılın aynı ayına göre %3,1 azaldı 120,9 126,1-1,2 127,5-3,3 Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (2010=100), Eylül Ana sanayi grupları (MIGs) sınıflamasına göre, yılı Eylül ayında bir önceki aya göre en yüksek azalış %14,2 ile dayanıklı tüketim malı imalatında gerçekleşti. Ana Sanayi Gruplarına Göre Endeks ve Değişim Oranları (2010=100), Eylül ARINDIRILMAMIŞ TAKVIM ETKISINDEN MEVSIM VE TAKVIM ARINDIRILMIŞ ETKISINDEN ARINDIRILMIŞ Sektör Endeks Endeks Yıllık Değişim (%) Endeks Aylık Değişim (%) Toplam Sanayi 114,2 124,4-3,1 122,9-3,8 Ara malı imalatı 110,1 120,0-1,6 120,2-1,1 Dayanıklı Tüketim Malı İmalatı 111,2 123,3-9,5 114,5-14,2 Dayanıksız Tüketim Malı İmalatı 108,7 119,5-6,5 118,6-7,6 Enerji 116,1 120,9-0,3 120,3-2,2 Sermaye Malı İmalatı 130,7 145,6-2,3 140,9-2,4 Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış imalat sanayiinde en yüksek azalış diğer mobilya imalatında gerçekleşti İmalat sanayi alt sektörleri incelendiğinde, yılı Eylül ayında bir önceki aya göre en yüksek azalış %20,4 ile mobilya imalatında gerçekleşti. Bu azalışı, %16,9 ile temel eczacılık ürünlerinin ve eczacılığa ilişkin malzemelerin imalatı ve %13,7 ile makine ve ekipmanların kurulumu ve onarımı takip etti. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış imalat sanayiinde en yüksek artış kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri imalatında gerçekleşti İmalat sanayi alt sektörleri incelendiğinde, yılı Eylül ayında bir önceki aya göre en yüksek artış %8,5 ile kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri imalatında gerçekleşti. Bu artışı, %3,9 ile başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipman imalatı ve %2,1 ile içeceklerin imalatı takip etti. 150 140 130 120 110 100 127,6 128,6 119,9 121,1 126,8 122,9 117,7 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 126,6 12 Aylar 150 140 130 120 110 100 130,2 116,1 116 110,1 109,7 1 2 3 4 5 6 7 8 131,5 124,4 9 10 11 132,9 12 KURULAN VE KAPANAN ŞİRKET İSTATİSTİKLERİ NUTS 3 KODU İL ADI EKIM (BİR AYLIK) EKIM (BİR AYLIK) KURULAN TASFİYE KAPANAN KURULAN TASFİYE KAPANAN Ger. Kişi Tic. İşl. Ger. Kişi Tic. İşl. Ger. Kişi Tic. İşl. TR411 BURSA 239 0 69 26 1 29 9 33 202 0 53 24 5 22 4 23 TR412 ESKİŞEHİR 56 0 82 4 0 5 2 39 45 0 99 5 2 4 5 37 TR413 BİLECİK 4 0 10 0 1 2 0 7 6 0 6 4 0 1 0 4 TOPLAM 299 0 161 30 2 36 11 79 253 0 158 33 7 27 9 64 Ger. Kişi Tic. İşl. Kaynak: TOBB Kurulan/Kapanan İstatistikleri, 14 15

BİLİYOR MUYDUNUZ? NOTLAR Bugünkü anlamıyla dünyadaki ilk standartlar 1502 yılında II.Beyazıt tarafından yürürlüğe sokulan Kanunname-i İhtisab-ı Bursa olduğunu Ülkemizde İlk Eğitmen Kursu nun 1936 yılında Eskişehir de açıldığını Anadolu Selçuklu Devleti nin ilk başkentinin Bursa (İznik) olduğunu İlk Yüksek Hızlı Tren seferlerinin 2009 yılında Eskişehir de yapıldığını Osmanlı kubbe mimarisine ilk örnek olan Orhangazi Camisi nin (Kurşunlu Camii) Bilecik te bulunduğunu Bazı Tanımlar Dış ticaret haddi: İhracat birim değer endeksinin İthalat birim değer endeksine bölünmesi ile bulunur İhracat birim değer endeksi: İhracatın birim değerlerinde meydana gelen değişimdir İstihdam oranı: Çalışan insan sayısının, çalışabilir yaştaki insan sayısına bölünmesiyle bulunan orandır İşgücüne katılma oranı: İşgücünün kurumsal olmayan çalışma çağındaki nüfus içindeki oranıdır İşsizlik oranı: İş bulamayan nüfusun toplam işgücüne oranıdır İşveren girişim: Herhangi bir referans yılda en az bir ücretli çalışanı ile aktif olan girişimleri ifade eder İthalat birim değer endeksi: İthalatın birim değerlerinde meydana gelen değişimdir TÜFE: Halkın en fazla kullanmış olduğu mal ve hizmetlerin ortalama fiyat artışıdır Tüketici güven endeksi: Tüketicilerin ekonomideki bekleyişlerini belirleyen bir ölçüttür Sanayi üretim endeksi: Sanayi üretiminde meydana gelen artış ya da azalışı ifade eder ÜFE: Genel olarak üreticilerin girdilerindeki ortalama fiyat artışıdır 16 17

NOTLAR www.bebka.org.tr 18

www.bebka.org.tr Yeni Yalova Yolu 4.Km Buttim İş Merkezi Buttim Plaza Kat 6 16250 Osmangazi/Bursa TÜRKİYE Telefon 0224 211 13 27 Faks 0224 211 13 29