İçindekiler v İçindekiler 17. Baskıya Önsöz...iii İçindekiler...v Tablolar Listesi...xiii Şekiller Listesi...xiv Haritalar Listesi...xiv Kısaltmalar Listesi...xv 1. BÖLÜM: TURİZM VE TURİST KAVRAMLARI TURİZMİN TANIMI...1 TURİSTİN TANIMI...6 TURİST TİPOLOJİLERİ...8 Cohen Tipolojileri...9 Plog Tipolojileri...11 Gallup ve Amerikan Express Tipolojileri...11 Smith in Tipoloileri...12 Urry nin Tipolojileri...12 TURİZM VE DİĞER BİLİM DALLARI...14 Turizm ve Ekonomi...15 Turizm ve İşletme...15 Turizm ve Coğrafya...16 Turizm ve Sosyoloji...17 Turizm ve Psikoloji...17 Turizm ve Hukuk...18 Turizm ve Siyaset...18 BÖLÜM ÖZETİ...19
vi Genel Turizm: İlkeler - Kavramlar 2. BÖLÜM: TURİZMİN ÇEŞİTLERİ KATILAN KİŞİ SAYISINA GÖRE TURİZMİN ÇEŞİTLERİ...21 Bireysel (Ferdi) Turizm...21 Kitle Turizmi...22 Grup Turizmi...22 ZİYARET EDİLEN YERE GÖRE TURİZMİN ÇEŞİTLERİ...22 İç Turizm...23 Dış Turizm...24 KATILANLARIN YAŞLARINA GÖRE TURİZMİN ÇEŞİTLERİ...24 Gençlik Turizmi...24 Yetişkin (Orta Yaş) Turizmi...25 Üçüncü Yaş Turizmi...26 KATILANLARIN SOSYO-EKONOMİK DURUMA GÖRE TURİZMİN ÇEŞİTLERİ...26 Sosyal Turizm...26 Lüks Turizm...28 AMAÇLARA GÖRE TURİZMİN ÇEŞİTLERİ...29 Deniz Turizmi...29 Kongre Turizmi...31 Termal Turizmi...31 Yat Turizmi...32 Mağara Turizmi...33 Dağ ve Kış Turizmi...33 Av Turizmi...34 Golf Turizmi...35 İnanç Turizmi...35 Yayla Turizmi...36 Akarsu Turizmi...37
İçindekiler vii FİZİKO - SOSYAL ÇEVRESEL DEĞİŞİMLERE GÖRE TURİZM ÇEŞİTLERİ...38 Yavaş Turizm...38 Miras Turizmi...39 Kent/Şehir Turizmi...41 Diaspora Turizmi...42 Helal Turizm...43 Gönüllü Turizmi...44 Dark Turizm...45 BÖLÜM ÖZETİ...47 3. BÖLÜM: TURİZMİN GELİŞMESİNE ETKİ EDEN UNSURLAR ENDÜSTRİ DEVRİMİ ÖNCESİNDE TURİZM...49 ENDÜSTRİ DEVRİMİ SONRASINDA TURİZM...51 TURİZMİN GELİŞMESİNE ETKİ EDEN UNSURLAR...56 Boş Zamanın Artması...56 Ücretli Tatil Hakkı...56 Teknolojik Gelişmeler...57 Gelir Düzeyinin Artması...58 Kentleşme ve Nüfus Artışı...58 İnsan Ömrünün Uzaması...59 Sosyal Güvenlik...59 Seyahat Özgürlüğü...59 Turizm Bilincinin Oluşması...60 Kültür ve Eğitim Düzeyinin Artması...60 Sendikaların Ortaya Çıkışı...61 Girişimciliğin Etkisi...61
viii Genel Turizm: İlkeler - Kavramlar Çevre Bilincinin Artması...62 Yeni Ekonomiler...63 Küreselleşme Eğilimleri...63 BÖLÜM ÖZETİ...64 4. BÖLÜM: TURİZM SEKTÖRÜ TURİZM SEKTÖRÜNÜN TANIMI...65 TURİZM SEKTÖRÜNÜN TEMEL ÖZELLİKLERİ...66 TURİZM ARZI...69 Turizm Arzının Esnekliği...70 TURİZM ÜRÜNÜ VE TEMEL UNSURLARI...70 Çekicilik...71 Ulaşılabilirlik...72 Turizm İşletmeleri...73 Etkinlikler...74 İmaj...74 Ürün Olarak Turizm Bölgesi...75 Turizm İşletmeleri...76 Ulaştırma İşletmeleri...77 Demiryolları...77 Denizyolları...78 Karayolları...78 Havayolları...79 Konaklama İşletmeleri...80 Otel...80 Motel...84 Tatil köyü...84
İçindekiler ix Pansiyon...84 Kamping...84 Apart otel...85 Hostel...85 Termal turizmi tesisi...85 Sağlık, rehabilitasyon ve bakım tesisi...85 Golf tesisi...86 Dağ evi, spor ve avcılık tesisi...86 Kırsal turizm tesisleri...86 Yüzer tesisler...86 Yiyecek-İçecek İşletmeleri...86 Seyahat İşletmeleri...88 Rekreasyon İşletmeleri...90 Diğer Turizm İşletmeleri...91 TURİZM TALEBİ...92 Turizm Talebinin Özellikleri...93 İç ve Dış Turizm Talebi...94 Turizm Talebinin Esnekliği...96 Turizm Talebini Etkileyen Unsurlar...97 Ekonomik Unsurlar...97 Fiyat Düzeyi...97 Gelir Düzeyi...100 Ekonomik Uzaklık...101 Toplumsal Unsurlar...101 Eğitim Düzeyi...101 Meslek...102 Aile Yapısı...103 Dil Güçlükleri...103 Kentleşme Düzeyi...104
x Genel Turizm: İlkeler - Kavramlar Psikolojik Unsurlar...104 Kişilik Yapısı ve Motivasyon...104 Kültürel Uzaklık...105 Moda, Zevk ve Alışkanlıklar...105 Snobizm...106 Turizm Talebini Etkileyen Diğer Unsurlar...106 Reklam ve Tanıtım...106 Boş Zaman...107 Turizm Bilinci...107 BÖLÜM ÖZETİ...108 5. BÖLÜM: TURİZMİN EKONOMİK, SOSYAL VE FİZİKSEL ÇEVRE İLİŞKİSİ TURİZM VE EKONOMİK ÇEVRE...109 Turizmin Olumlu Ekonomik Etkileri...110 Turizmin Ödemeler Dengesi Üzerindeki Etkisi...111 Turizmin Gelir Yaratıcı Etkisi...114 İstihdam Yaratıcı Etkisi...115 Turizmin Diğer Ekonomik Sektörlere Katkısı...118 Bölgelerarası Dengeli Kalkınmaya Etkisi...119 Turizmin Altyapı ve Üstyapı Yatırımlarına Etkisi...120 Turizmin Olumsuz Ekonomik Etkileri...120 Fırsat Maliyeti...122 Turizme Aşırı Bağımlılık...123 Enflasyonist Baskı...123 Mevsimlik Dalgalanma...125 Yabancı İşgücü Gereksinmesi...125 Dışalım Eğilimindeki Artış...125 TURİZM VE TOPLUMSAL ÇEVRE...127 Turizmin Olumlu Toplumsal Etkileri...129
İçindekiler xi Turizmin Olumsuz Toplumsal Etkileri...132 TURİZM VE FİZİKSEL ÇEVRE...136 Turizmin Fiziksel Çevre Üzerindeki Olumlu Etkileri...140 Turizmin Fiziksel Çevre Üzerindeki Olumsuz Etkileri...142 BÖLÜM ÖZETİ...144 6. BÖLÜM: TÜRKİYE DE TURİZM VE GELİŞİMİ CUMHURİYET ÖNCESİNDE TÜRKİYE DE TURİZM...145 1923-1960 YILLARI ARASINDA TÜRKİYE DE TURİZM...147 1960 YILI SONRASINDA TÜRKİYE DE TURİZM...152 Kalkınma Planlarında Turizm...154 1980 YILI SONRASINDA TÜRKİYE DE TURİZM...157 TÜRKİYE DE TURİZM SEKTÖRÜNÜN YAPISI...161 Konaklama İşletmeleri...162 Seyahat Acenteleri...163 Diğer Turizm İşletmeleri...164 TÜRKİYE EKONOMİSİNDE TURİZMİN YERİ...165 Turizm Yatırımları...165 Turizm ve Dış Ödemeler Dengesi...166 Turizm ve Ulusal Gelir...167 Turizm ve İstihdam...168 TÜRKİYE DE İÇ TURİZM...169 KAMU YÖNETİMİNDE TURİZM...170 TURİZM ALANINDA FAALİYET GÖSTEREN SİVİL TOPLUM KURULUŞLARI...172 TÜRKİYE DE TURİZM EĞİTİMİ VE ÖĞRETİMİ...176 Yaygın Eğitim...176
xii Genel Turizm: İlkeler - Kavramlar Mesleki Eğitim...177 Örgün Eğitim...178 TÜRKİYE DE TURİZMLE İLGİLİ AKADEMİK ETKİNLİKLER...180 TURİZM SEKTÖRÜNÜN SORUNLARI...182 Pazarlama ve Tanıtım Eksikliği...183 Altyapı...184 İşletmecilik...184 Mali Düzenlemeler...184 Konaklama Tesislerinin Yanlış Yapılanması...185 Çevre Kirliliği...185 Turizmin Çeşitlendirilmesi...186 Mevsimlik Yoğunlaşma...187 Turizm Politikasının Oluşturulamaması...187 Örgütlenme...187 İmaj Sorunu...188 BÖLÜM ÖZETİ...188 7. BÖLÜM: TURİZM HAREKETLERİ VE YENİ TRENDLER DÜNYA TURİZM HAREKETLERİ...189 Dünya Turizm Hareketlerinin Geleceği...193 ULUSLARARASI TURİZM HAREKETLERİNDE GELECEĞE YÖNELİK EĞİLİMLER...197 TÜRKİYE DE TURİZM HAREKETLERİ...205 Türkiye Turizm Hareketlerinin Geleceği...208 TÜRKİYE TURİZMİNDE GELECEĞE YÖNELİK EĞİLİMLER...209 BÖLÜM ÖZETİ...214 Kaynakça...215 Dizin...229