Örnek 1 SAYISAL ÖZELLİKLİ HAZIR METOTLAR VE ZAMAN FONKSİYONLARI GİRİŞ Birinci ünitede de bahsedildiği gibi Visual Basic.NET, kendi kütüphanesinde oldukça gelişmiş karakter veya sayısal özelliğe sahip hazır fonksiyon içeren çok sayıda metot bulundurmaktadır. Visual Basic.NET kütüphanesinde ayrıca tarih ve zaman bilgileri üzerinde işlemler gerçekleştirebilen yine çok sayıda zaman fonksiyonu da bulunmaktadır Bu ünitede Visual Basic.NET ile program geliştirilirken ihtiyaç duyulacak olan bazı sayısal özellikli metotların ve zaman fonksiyonlarının genel yapıları verilmekte ve kullanım şekilleri örnekler üzerinde gösterilerek açıklanmaktadır. Sayısal metotlar sayısal özelliğe sahip veriler üzerinde, tarih ve zaman fonksiyonları ise zaman özelliğine sahip veriler üzerinde uygulanmaktadır Metotlarda kullanılacak değişkenler, sayısal veya zaman tipi özelliğe sahip olmalı ve kullanılmadan önce tanımlanmalıdırlar. SAYISAL ÖZELLİKLİ METOTLAR Sayısal özelliğe sahip veri ve değişkenler üzerinde uygulanabilen metotlardır. Sayı pozitif ise Sign metodu 1, sayı negatifse -1 döndürür. Sign Sign metodu, sayısal özelliğe sahip bir veri veya değişkenin pozitif veya negatif olduğunu öğrenmek amacıyla kullanılır. Genel Yazılışı; Math.Sign(Sayısal değişken veya veri) Parametre olarak kullanılan veri veya değişken pozitif değere sahipse Sign metodu geriye 1 değerini, negatif değere sahipse -1 değerini döndürür. Parametre 0 değerine sahipse metot geriye 0 değerini döndürür. Klavyeden girilen bir sayının negatig, pozitif veya sıfır olduğunu tespit eden program. 1
Örnek 2 Klavyeden girilen sayı -678 olduğu için sayının negatif olduğu Sign fonksiyonu kullanılarak tespit edilmiştir. Diğer değer girişlerini deneyiniz. Int Kesirli bir sayı INT metodu kullanılarak tam sayıya dönüştürülebilir. Int metodu ondalık kesir içeren bir sayıyı tam sayıya çevirir. Pozitif kesirli sayılarda kesir kısmı 0,5 den küçük ise küçük sayıya, 0,5 den büyük ise büyük sayıya yuvarlar. Negatif kesirli sayılarda ise bu işlemin tersini gerçekleştirir. Genel Yazılışı; Int(Kesirli sayısal değişken veya veri) Klavyeden girilen kesirli bir sayının Int ve Fix fonksiyonları uygulanarak Tam sayı şeklinde elde eilmesi işlemini gerçekleştiren program. 2
Örnek 3 Girilin sayı -12,23 sayısında kesir kısmı 0,5 den küçük olduğu için ve sayı negatif olduğu için büyük sayı olan -12 elde edilmiştir. (-12, -13 den büyüktür). Round Round metodu kesirli sayıların kesir kısmının gereğinden fazla olduğu durumlarda, kesir kısmının yuvarlatılarak sayının daha anlamlı ve kullanılabilir hale getirilmesinde kullanılır. Genel Yazılışı; Math.Round(Kesirli sayısal değişken veya veri, kesirli basmak sayısı) Kesirli bir sayının kesir basamağı Round metodu ile istenilen sayıya indirilir. Klavyeden girilen kesirli bir sayının kesir kısmını 2 basmağa yuvarlayan işlemini gerçekleştiren program. 3
Örnek 4 Sqrt Sgrt metodu pozitif bir sayısal verinin karekökünü hesaplamak amacıyla kullanılır. Genel Yazılışı; Math.Sqrt(Sayısal değişken veya veri) Klavyeden girilen bir sayının karekökünü hesaplama işlemini gerçekleştiren program. Girilen sayının negatif olması durumunda karekök hesaplama işlemi yapılmayacaktır. Random metodu ile sisteme istenilen aralıkta rastgele sayılar ürettirilebilir. Random 4
Örnek 5 Random metodu rastgele sayı üretmek amacıyla kullanılır. Üretilmek istenilen sayının istenilen aralıkta olması için Random metodunun Next özelliğine parametre olarak istenilen değer girilmelidir. Random tipinde bir değişken tanımlanmalı ve Next özelliği bu değişkenle birlikte kullanılmalıdır. Genel Yazılışı; Dim Değişkenadı As New Random Değişkenadı.Next(istenilen sayı) 0 ile 50 sayıları arasında rastgele bir sayının bilgisayar tarafından tutularak değişkene aktarılması işlemini gerçekleştiren program. Program çalıştırıldığında bilgisayar tarafından 0 ile 50 arasında rastgele bir sayı tutulmaktadır. Bu örnekte 35 sayı tutulmuştur. Denemelerinizde her seferinde farklı bir sayının tutulabileceğini göreceksiniz. ZAMAN FONKSİYONLARI Tarih ve zaman bilgileri üzerinde gerçekleştirilen fonksiyonlardır. Today, sistemin tarihini, Now sistemin zamanını verir. Today, Now Tarih ve zaman bilgileri DateTime tipindeki değişkenlerde saklanmaktadır. DateTime yapısının Today özelliği günün tarihini, Now özelliği ise zamanını vermektedir. Genel Yazılışı; Dim Değişken As DateTime Değişken.Today ve Değişken.Now 5
Örnek 7 Örnek 6 Günün tarihini ve zamanı kısa ve uzum modlarda TextBoxlarda görüntüleme işlemini gerçekleştiren program. Day sistemin gün bilgisini içerir. Day, Month, Year Sistem tarihinin gün bilgisini öğrenmek için Day, ay bilgisini öğrenmek için Month ve yıl bilgisini öğrenmek için Year metotları kullanılmaktadır. Genel Yazılışı; Dim Değişken As DateTime Değişken.Day, Değişken.Month, Değişken.Year Sistemin gün, ay ve yıl bilgilerini görüntüleme işlemini gerçekleştiren program. 6
Örnek 8 DateSerial DateSerial metodu, yıl, ay ve gün bilgilerinden faydalanılarak tarih bilgisi elde etmek amacıyla kullanılır. Bu metot yıl, ay ve gün bilgilerini parametre olarak alarak geriye tarih bilgisi göndermektedir. Genel Yazılışı; DateSerial(Yıl,Ay,Gün) DateSerial yıl, ay ve gün bilgilerini kullanarak tarih bilgisi oluşturur. Sistemin gün, ay ve yıl bilgilerini kullanarak tarih bilgisi elde etme işlemini gerçekleştiren program. 7
Örnek 9 AddDays, AddMonths, AdYears Geçerli tarih bilgisine gün, ay veya yıl eklemek veya çıkarmak için AddDays, AddMonths ve AddYears metotları kullanılmaktadır. Bu metot ile eklenilmek veya çıkarılmak istenilen gün, ay veya yıl metodun sağında parantez içerisinde belirtilmelidir. Genel Yazılışı; Dim Değişken As DateTime Değişken.AddDays(günsayısı) Değişken.AddMonths(ay sayısı) Değişken.AddYears(yıl sayısı) Sistem tarihine gün, ay veya yıl ekleme veya çıkarma işlemini gerçekleştiren program. Tarih bilgilerine gün, ay ve yıl eklemek veya çıkarmak için, AddDays, AddMonths ve AddYears metotları kullanılır. Hour, Minute, Second Sistem zamanının saat bilgisini öğrenmek için Hour, dakika bilgisini öğrenmek için Minute ve saniye bilgisini öğrenmek için Second metotları kullanılmaktadır. Genel Yazılışı; Dim Değişken As DateTime=Now TimeValue(Değişken) 8
Örnek 11 Örnek 10 Hour(Değişken),Minute( Değişken), Second(Değişken) Sistem saat, dakika ve saniye bilgilerini TextBoxlarda görüntüleme işlemini gerçekleştiren program. Hour, sistemin saat bilgisini içerir. TimeSerial TimeSerial metodu, saat, dakika ve saniye bilgilerinden faydalanılarak zaman bilgisi elde etmek amacıyla kullanılır. Bu metot saat, dakika ve saniye bilgilerini parametre olarak alarak geriye zaman bilgisi göndermektedir. Genel Yazılışı; TimeSerial( saat, dakika, saniye ) Saat, dakika ve saniye bilgilerini kullanarak zaman bilgisi elde etme işlemini gerçekleştiren program. 9
Örnek 12 AddHours, AddMinutes, AddSeconds Geçerli zaman bilgisine saat, dakika veya saniye eklemek veya çıkarmak için AddHours, AddMinutes ve AddSeconds metotları kullanılmaktadır. Bu metot ile eklenilmek veya çıkarılmak istenilen saat, dakika veya saniye metodun sağında parantez içerisinde belirtilmelidir. Genel Yazılışı; Dim Değişken As DateTime=TimeofDay TimeValue(Değişken) Değişken.AddHours(saat sayısı) Değişken.AddMinutes(dakika sayısı) Değişken.AddSeconds(sayiye sayısı) Zaman bilgilerine saat, dakika ve saniye eklemek veya çıkarmak için, AddHours, AddMinutes ve AddSeconds metotları kullanılır. Sistem zamanına saat, dakika ve ya saniye ekleme veya çıkarma işlemini gerçekleştiren program. DateDiff 10
Örnek 13 DateDiff metodu iki tarih arasındaki gün, ay, yıl veya iki zaman arasındaki saat, dakika ve saniye farklarının hesaplanması amacıyla kullanılır. Bu metodun kullanımında farkı hesaplanacak zaman türü belirtilmelidir. Genel Yazılışı; DateDiff (Zaman türü, son zaman, başlangıç zamanı) İki tarih arasında geçen gün farkını hesaplama işlemini gerçekleştiren program. DateDiff, iki tarih veya zaman arasında geçen süreyi hesaplar. 11