LOJİSTİK ÜS KAVRAMI ve TÜRKİYE ANALİZİ Doç. Dr. Murat ERDAL 1
Küresel Ekonomi Kuzey Amerika Batı Avrupa Doğu Asya Ekonomiler Gelişmemiş Gelişmekte Yeni Sanayileşmiş İleri Petrol İhracat 2
Denizyolu Taşıma Güzergahları ve Stratejik Geçiş Noktaları Gibraltar Suez Hormuz Panama Bab el-mandab Malacca Good Hope Magellan Küresel lojistik üslerin en önemli özelliği kıtalar arası taşımacılıktaki temel bağlantı noktaları olmalarıdır. Dünyada birçok kıtalar arası taşıma hattı bulunmakta olup, Trans Pasifik Hattı, Trans Atlantik Hattı ve Avrupa Uzak Doğu hattı bunlara örnek olarak verilebilir. 3
Dünya Petrol Güzergahları ve Yoğunluk Noktaları Middle East North America Latin America Africa Western Europe Former Soviet Union Pacific Asia Panama Bosphorus Hormuz Suez Bab el-mandab Malacca Million barrels per day 15 10 3 1 4
Konteyner Gemilerinin Tarihsel Gelişimi 1. KU AK (1956-1970) Converted Cargo Vessel Converted Tanker Uzunluk 135 m 200 m Derinlik < 9 m < 30 ft TEU 500 800 2. KU AK (1970-1980) Cellular Containership 215 m 10 m 33 ft 1,000 2,500 3. KU AK (1980-1988) Panamax Class 250 m 3,000 11-12 m 36-40 ft 290 m 4,000 4. KU AK (1988-2000) Post Panamax 275 305 m 11-13 m 36-43 ft 4,000 5,000 5. KU AK (2000-?) Post Panamax Plus 335 m 13-14 m 43-46 ft 5,000 8,000 5
Tanker Tipleri Coastal Tanker (205 m) Aframax (245 m) Suez-Max (285 m) VLCC (350 m) ULCC (415 m) 6
Küresel Lojistik Üsler Dünya Liman Sıralaması 2007 Yılı Limanlar Metrik Ton 1 Shanghai 561 2 Singapore 483,6 3 Rotterdam 406,8 4 Ningbo 344 5 Guagnzhou 340 6 Tianjin 309 7 Qingdao 265 8 Hong Kong 245 9 Dalian 220 10 Nagoya 215 11 Shenzen 199 12 Antwerp 182,9 13 Hamburg 140,4 Dünya Liman İstatistikleri (Metrik Ton, X 1 Milyon) Kaynak: Roterdam Limanı, 2007 Liman İstatistikleri, www.portofrotterdam.com ve Hamburg Limanı, İstatistikler internet sayfasından www.hafen-hamburg.de elde edilmiştir. 7
Küresel Lojistik Üsler Dünya Liman Sıralaması 2007 Yılı LİMANLAR TEU 1 Singapore 27.932.000 2 Shanghai 26.150.000 3 Hong Kong 23.881.000 4 Shenzen 21.099.000 5 Busan 13.270.000 6 Rotterdam 10.790.604 7 Dubai 10.653.026 8 Kaohsiung 10.256.829 9 Hamburg 9.900.000 10 Qingdao 9.462.000 11 Ningbo 9.360.000 12 Guagnzhou 9.200.000 13 Los Angeles 8.355.039 14 Antwerp 8.176.614 15 Long Beach 7.312.465 16 Port Klang 7.120.000 17 Tianjin 7.103.000 18 Tanjung Pelepas 5.500.000 19 New York/New Jersey 5.400.000 20 Bremen/Bremerhaven 4.892.239 AMBARLI 1.940.000 KÖSTENCE 1.411.470 PİRE 1.369.000 8
Havayolu Kargo Taşımacılığı - 2007 SIRA EHİR (HAVALİMANI) TOPLAM % Değişim KARGO 1 MEMPHIS, TN (MEM) 3 840 574 4.0 2 HONG KONG, CN (HKG) 3 772 673 4.5 3 ANCHORAGE, AK (ANC)* 2 826 499 0.6 4 SEOUL, KR (ICN) 2 555 582 9.4 5 SHANGHAI, CN (PVG) 2 494 808 15.5 6 PARIS, FR (CDG) 2 297 896 7.8 7 TOKYO, JP (NRT) 2 252 654 (1.2) 8 FRANKFURT, DE (FRA) 2 169 025 1.9 9 LOUISVILLE, KY (SDF) 2 078 290 4.8 10 MIAMI, FL (MIA) 1 922 982 5.0 11 SINGAPORE, SG (SIN) 1 918 159 (0.7) 12 LOS ANGELES, CA (LAX) 1 877 876 (1.5) 13 DUBAI, AE (DXB) 1 668 506 11.0 14 AMSTERDAM, NL (AMS) 1 651 385 5.4 15 TAIPEI, TW (TPE) 1 605 681 (5.5) 16 NEW YORK, NY (JFK) 1 595 577 (2.8) 17 CHICAGO, IL (ORD) 1 524 419 (2.2) 18 LONDON, GB (LHR) 1 395 909 3.9 19 BANGKOK, TH (BKK) 1 220 001 3.2 20 BEIJING, CN (PEK) 1 191 048 15.8 21 INDIANAPOLIS, IN (IND) 1 056 517 1.2 22 NEWARK, NJ (EWR) 943 174 (2.7) 23 LUXEMBOURG, LU (LUX) 856 740 14.0 24 TOKYO, JP (HND) 851 551 1.7 25 OSAKA, JP (KIX) 845 996 0.5 26 BRUSSELS, BE (BRU) 728 689 2.1 27 DALLAS/FT WORTH, TX (DFW) 724 957 (3.5) 28 ATLANTA, GA (ATL) 720 209 (3.5) 29 COLOGNE, DE (CGN) 710 244 2.8 30 GUANGZHOU, CN (CAN) 694 923 6.4 9
Havayolu Yolcu Taşımacılığı - 2007 SIRA EHİR (HAVALİMANI) YOLCU SAYISI % Değişim 1 ATLANTA, GA (ATL) 89 379 287 5.3 2 CHICAGO, IL (ORD) 76 159 324 ( 0.2) 3 LONDON, GB (LHR) 68 068 554 0.8 4 TOKYO, JP (HND) 66 671 435 1.3 5 LOS ANGELES, CA (LAX) 61 895 548 1.4 6 PARIS, FR (CDG) 59 919 383 5.4 7 DALLAS/FT WORTH, TX (DFW) 59 784 876 ( 0.7) 8 FRANKFURT, DE (FRA) 54 161 856 2.6 9 BEIJING, CN (PEK) 53 736 923 9.4 10 MADRID, ES (MAD) 52 122 214 14.0 11 DENVER, CO (DEN) 49 863 389 5.4 12 NEW YORK, NY (JFK) 47 810 630 12.2 13 AMSTERDAM, NL (AMS) 47 793 602 3.7 14 LAS VEGAS, NV (LAS) 47 595 140 3.0 15 HONG KONG, CN (HKG) 46 995 000 7.2 16 HOUSTON, TX (IAH) 42 978 617 1.0 17 PHOENIX, AZ (PHX) 42 197 080 1.8 18 BANGKOK, TH (BKK) 41 210 081 ( 3.7) 19 SINGAPORE, SG (SIN) 36 701 556 4.8 20 NEWARK, NJ (EWR) 36 391 911 1.8 21 ORLANDO, FL (MCO) 36 385 300 5.0 22 DETROIT, MI (DTW) 36 126 555 0.4 23 SAN FRANCISCO, CA (SFO) 35 793 117 6.6 24 TOKYO, JP (NRT) 35 530 035 1.6 25 LONDON, GB (LGW) 35 218 399 3.1 26 MINNEAPOLIS/ST PAUL, MN (MSP) 35 160 505 ( 1.3) 27 DUBAI, AE (DXB) 34 348 110 19.3 28 MUNICH, DE (MUC) 33 959 422 10.4 29 MIAMI, FL (MIA) 33 740 416 3.7 30 CHARLOTTE, NC (CLT) 33 383 812 12.4 10
Uluslararası Ticaret ve Lojistik Uluslararası Ticaret A Orijin TİCARET DÜZENLEMELERİ Varış B E YA BİRLE TİRME Taşıma Zinciri DEKONSOLİDASYON A Demiryolu Denizyolu Karayolu B AKTARMA GÜMRÜK 11
Küresel Lojistik Bileşenleri KÜRESEL LOJİSTİK 12 MÜ TERİ YÖNETİMİ ÜRETİM TA IMA DAĞITIM DEPOLAMA GÜMRÜKLEME SİGORTA TESLİM EKİLLERİ
Küresel Lojistiğin Üç Boyutu Coğrafi Entegrasyon Yerel Boyuttan Dünya Çapında Lojistik Anlayışa Geçiş KÜRESEL LOJİSTİK ve OPERASYON YÖNETİMİ Sektörel Entegrasyon Sektör Tabanlı Lojistikten Sektörler Arası Lojistiğe Geçiş Fonksiyonel Entegrasyon Fonksiyon Ağırlıklı Lojistikten Akış Ağırlıklı Lojistiğe Geçiş 13
Lojistik Üs Kavramı Lojistik üs, taşımacılık, dağıtım, depolama, elleçleme, konsolidasyon, ayrıştırma, gümrükleme, ihracat, ithalat ve transit işlemler, altyapı hizmetleri, sigorta ve bankacılık, danışmanlık ve üretim gibi birçok entegre lojistik faaliyetin belirli bir bölgede gerçekleştirilmesini ifade etmektedir. Lojistik üsler, deniz veya havalimanı tabanlı olsun faaliyetlerini belirli bir merkezde yürütmekle birlikte, dünyanın her yerine ulaşabilme imkanını sağlamaktadır. 14
Lojistik Üs ve Coğrafi Etki Alanları Lojistik Üs Yerleşim Merkezi Yerel Küresel Bölgesel Uluslararası Altyapılar Ulaşılabilirlik Lojistik üs, teknik ve hukuki altyapısı ile coğrafi konumu elverdiği ölçüde, yerel ölçekten başlayarak bölgesel, uluslararası ve küresel boyutta bir cazibe merkezi olabilmektedir. 15
Lojistik Üs Kavramı Lojistik üs kavramının tarihsel gelişimine bakıldığında, başlangıç aşamasında kullanım alanı ağırlıklı olarak deniz ve havalimanlarıdır. Uluslararasılaşma süreci ile birlikte deniz ve havalimanlarının birbirleriyle entegrasyonu, önce taşıma merkezi daha sonra dağıtım merkezi olma konumuna getirmekte, nihayetinde ise kendisini bir ülke geneline hakim olan lojistik kültür daha genel bir ifade ile lojistik üs uygulamaları ile göstermektedir. Bu durumun temel nedenleri; uluslararası etkileşim derecesi, ekonomideki rol, ulaşabilme (erişim), hız, ölçek, taşıma sistemlerinin entegrasyonu ve maliyet lerdir. 16
LOJİSTİK ÜS GELİŞİM MODELİ Taşıma Sistemlerinin Entegrasyonu (Ağ yapı) Bilişim Teknolojilerinin Yaygın Kullanımı 17 Uluslararasılaşma Süreci Ekonomik Serbestleşme
DENİZ LİMANI OLARAK LOJİSTİK ÜS FONKSİYONLARI İhracat Kara Deniz Kara İthalat Bölgesel Liman Bölgesel Liman YDM Demiryolu İç Bölge Hinterland Ön Bölge Foreland Demiryolu YDM Lojistik Üs Lojistik Üs Karayolu Karayolu İhracat YDM İthalat Demiryolu Karayolu Yük Dağıtım Merkezleri Denizyolu Taşımaları İşletmelere Hizmetler Altyapılar Liman Hizmetleri 18
Lojistik Üslerin Temel Özellikleri Aktarma Limanı Terminal Eşya Akışı Şebeke Lojistik Üs Taşıma Koridoru Taşıma / Dağıtım Depolama / Elleçleme Finans / Sigorta İhracat / İthalat / Transit 19
Lojistik Üslerin Temel Özellikleri Coğrafi konum Demiryolu, denizyolu, karayolu, iç su yolu ve boru hattı bağlantıları Kombine taşımacılık altyapısı İhracat, ithalat, transit ve gümrük rejimlerinde ticaret odaklılık Bölge ülkelerine yakınlık Üretim merkezlerine yakınlık Tüketim merkezlerine yakınlık İş süreçlerinde standartlaşma Yasal çerçevede basitlik Gelişmiş bilgi ve iletişim teknolojileri altyapısı Lojistik üs saha genişliği (ofisler, konteyner alanları, araç parkları, depolar, vb.) Liman altyapısı; teknik donanımlar; vinçler, forkliftler, vb. Liman derinliği ve gemi manevra kapasitesi Rıhtım uzunluğu (denizyolu), pist uzunluğu (havayolu) Ro-Ro ve yolcu terminalleri 20
Lojistik Üslerin Temel Özellikleri Transit taşımacılık için elverişlilik Lojistik işletmeleri için ofisler Gümrük idari üniteleri Dağıtım merkezleri Ambalaj-paketleme-elleçleme hizmetleri Sigorta hizmetleri Bankacılık ve finans kurumları Kapalı ve soğutmalı depolar, silolar Tehlikeli madde depolama merkezleri Tersaneler, tamir-bakım hizmetleri Havayolu kargo taşımacılığında hizmet veren pistlerin sayı ve uzunlukları Havayolu eşya taşımacılığında gelişmiş yer hizmetlerinin varlığı Lojistik eğitim kurumlarının varlığı ve mesleki eğitimlere elverişli mekanlar Lojistik meslek kollarında çeşitlilik ve uzmanlaşmış insan kaynakları Sosyal mekanlar; konaklama, dinlenme ve eğlence alanları 21
Lojistik Üs Türleri Küresel lojistik üsler Uluslararası lojistik üsler Bölgesel taşıma ve dağıtım üsleri Yerel taşıma ve dağıtım üsleri 22
Küresel Lojistik Üsler Küresel lojistik üs, coğrafi ve ekonomik açıdan bulunduğu kıtanın en uygun yerleşim bölgesinde yer almaktadır. Lojistik üssün en önemli avantajı, tüm taşıma türlerini rahatlıkla kullanabilmesi ve birçok ülkeye olan yakınlığıdır. Bu avantaj, üretim ve tüketim merkezlerini birbirine bağlamasından kaynaklanmaktadır. Geniş bir ticari potansiyele sahip coğrafyaya nüfuz edebilmekte ve bölge ülkelerine hizmet verebilmektedir. 23
KUZEY AVRUPA LİMANLARI Kuzey denizinde Fransa ve Almanya arasında; Le Havre, Dunkirk, Zeebrugge, Ghent, Antwerp, Roterdam, Amsterdam, Eems, Emden, Wilhelms, Bremen, Brunsbuttel ve Hamburg olmak üzere toplam 13 büyük liman yer almaktadır. 24
Roterdam Limanı-Hollanda: Lojistikte Bir Dünya Devi 25
Roterdam Limanının Tarihsel Gelişim Süreci Netherlands Germany Belgium Luxembourg France 's-gravenhage Leiden Phases Leiden Leiden of Development 1400-1800 1800-1900 1920-1940 1946-1960 1960-1970 Zoetermeer 1970-2000 Delft Vlaardingen Schiedam Rotterdam Rotterdam Spijkenisse 0 3 6 9 12 1.5 Miles 26
Roterdam Limanı-Gelecek Vizyonu Roterdam Limanının 2020 projeksiyonu ise metrik ton bazında liman kapasitesini % 40 büyüterek 460 Milyon Metrik Ton hacmine ulaşmaktır. Bu kapasite ile birlikte Roterdam limanının temel özellikleri şu şekilde sıralanmaktadır: Çok fonksiyonlu ve bütünsel liman; gemi ve taşıdığı eşya, kısaca deniz ticaretinin gerektirdiği her türlü hizmeti sunabilme özelliğine sahip olan bir liman. Taşımacılık, depolama, elleçleme, dağıtım, lojistik, paketleme ve üretim gibi birçok alanda hizmet verebilme. Sürdürülebilir ve yenilikçi liman; Liman hizmetlerinde müşteriline özgün çözümler üretebilen, sürekli yeni projeler geliştirerek alternatifler yaratan, sürdürülebilir enerji kaynakları ve teknolojilerden yararlanan çevre dostu bir liman. Akıllı liman; yüksek eğitimli insan kaynakları yapısı, eğitim kurumları, araştırma enstitüleri ile modern teknolojiyi tüm lojistik operasyonlarda kullanan bir liman. Hızlı ve güvenli liman, gelecekte eşya hareketinin büyümesi ile birlikte yoğunluğun artmasıyla muhtemel olan tüm taşıma türlerinde; deniz, kara, demiryolu, boru hattı ve iç su yolundaki yaşanabilecek darboğazlar için önlem alan liman. Kargo, taşıma aracı ve çevre güvenliği konusunda hassasiyetlerini koruyarak tehlikeli madde taşıması konusunda emniyetli bir liman. Sosyal liman, yeşil alanları, dinlenme ve eğlence alanları da olan bir liman. İş çevrelerini, ekonomi ile turizmle birleştiren, eko-turizm dinamiklerini işler hale getiren çekici bir liman. Temiz liman, artan araç trafiğinin ortaya çıkardığı atık ve artıklara ( toz, gürültü, gaz vb.) rağmen deniz, kara ve havanın temiz kalmasını sağlayan liman. Deniz kaza riskleri ve tehlikeli madde taşımacılığından kaynaklanan olasılıklarına karşı önlem alan liman. 27
Türkiye nin Lojistik Üs Kavramı İle Tanışması (2000 li Yıllar) Uluslararası Taşımacılık ve Lojistik Hizmet Üretenleri Derneği nin (UTİKAD) Öncü Rolü Türkiye Nasıl Lojistik Üs Olur? Perspektifli Toplantılar (2003 ve 2004 - Ankara) Üretim Sektörü Sivil Toplum Örgütleri ve Temsilcileri Lojistik Sektörü Sivil Toplum Örgütleri ve Temsilcileri Kamu Kurum ve Kuruluşları; Ulaştırma Bakanı ve İlgili Bürokratların Katılımı ile gerçekleştirilen toplantılar Eğitim Çalışmaları ve Lojistik Yayınlarının Çıkartılması 28
Türkiye ve Bölge Ulaştırma Projeleri Avrupa-Kafkasya Asya Taşıma Koridorları (TRACECA) Projesi Pan-Avrupa Taşıma Koridorları Projesi, CREAM Projesi Avrupa Akdeniz Ulaştırma Koridorları Projesi Güneydoğu Avrupa da Ticaret vetaşımacılığı Basitleştirme Projesi (TTFSE) - Güney Doğu Avrupa Ortak Girişimi (SECI) 29
30
Bölge Ulaştırma Projeleri Ticaret ve lojistik projelerine neden gerek duyuldu? Bu ve benzeri taşıma koridorları ve düzenlemelerin esas amacı nedir? Bölgemizde olup biten projelerde Türkiye nin rolü nedir? Sadece ticaretin basitleştirilmesi ve lojistik operasyonlarında verimlilik midir? Gelecek on yıl içerisinde Bölge ülkeleri, ekonomik, siyasi ve sosyo-kültürel açıdan hangi noktalarda olacaklardır? Türkiye coğrafyasını da içine alan bu projelere ilişkin; Bir projeksiyonumuz bir çalışmamız var mı? 31
Uzun süre ihmal edilen sorunlar bir çırpıda telafi edilemezler 32
Terk Edilmesi Gerekli Temel Anlayış Üç tarafımız denizlerle çevrili, köprü bir ülkeyiz! Bugüne kadar Deniz Ekonomisi adına ne yaptık? Coğrafi olarak köprü? Ekonomik olarak köprü? Bulgaristan, Romanya, Gürcistan, Suriye, Rusya köprü değil mi? Politikalarımız Eylem Planlarımız YENİDEN DÜ ÜNELİM 33 Önceliklerimiz
Türkiye nin Gündemi = Siyasettir Son 30 Yıla Kıasaca Bakalım: Dış Gelişmeler: Ortadoğu da yaşanan gelişmeler; İran-Irak savaşından başlayarak, Irak ın Kuveyt i işgali, 1. Körfez Savaşı, 2. Körfez Savaşı ve Irak da yaşanan belirsizlikler, İsrail Filistin Gerginliği ve İsrail-Lübnan, Suriye, Ürdün, Mısır İlişkileri Kafkaslardaki Belirsizlikler; Gürcistan daki gelişmeler, Azerbaycan- Ermenistan, Karabağ Sorunu, Bölgeye İlişkin Rusya ve ABD Planlamaları Berlin Duvarının Yıkılması, SSCB nin Dağılması Balkanlar, Güney ve Doğu Avrupa daki Gelişmeler 50 yıllık Avrupa Birliği rüyası ve sonu gelmeyen AB Kriterleri, Kıbrıs, vd. İç Gelişmeler: Genel Seçimler, Yerel Seçimler, Cumhurbaşkanlığı Seçimleri, Parti Kapatma Davaları, Güneydoğu Sorunu, Bankacılık Sektöründe Yaşananlar, Ekonomik Krizler, Sonu Gelmeyen Yolsuzluklar, vd. 34
Türkiye Ulaştırma Politikalarında Dönüşüm arttır 1950 li Yıllardan İtibaren Süregelen Tek Taşıma Türüne (Karayolu) Dayalı Ulaştırma Politikası Türkiye yi Lojistik Üs Haline Getirme Projeleri, Tüm Taşıma Türleri Arasında Dengeli Dağılım ve Entegrasyona Dayalı Ulaştırma Politikası ULA TIRMA POLİTİKALARINDA DÖNÜ ÜM VE YENİDEN YAPILANMA? 35
GELENEKSEL ANLAYI (Oturmuş Yapı) Tek Taşıma Türü (Çoğunlukla Karayolu) Sınırlı Uluslararası Ticaret Dış Ticaret İşlemlerinde Karmaşıklık ve Yavaşlık Kamu, Özel Sektör ve Sivil Toplum Örgütleri Arasında Diyalog Eksikliği Eşya ve Yolcu Taşımacılığında Plan ve Program Eksikliği, Disiplinsizlik ve Kontrol Alanında Yetersizlik Mesleğe Giriş Kriterlerinde ( Yeterlilik, Mesleki Saygınlık, Eğitim vb.) Belirsizlikler Gümrüklerde Hantal Bürokratik Yapı, İşlemlerin Karmaşıklığı ve Uzun Bekleme Süreleri Komşu Ülkelerle Ekonomik ve Siyasi Problemler, Düşük Ticaret Hacmi Yabancı Sermaye Yatırımlarının Azlığı (Yılda 1 Milyar Dolar veya daha az) Kapalı Ekonomi Yasal Düzenlemelerde Eksiklikler MODERN ANLAYI (İdeal Yapı) Tüm Taşıma Türlerinin Dengeli Geliştirilmesi Gelişmiş Uluslararası Ticaret ve Dünya İle Entegrasyon Dış Ticaret İşlemlerinde Standart ve Hızlı İşlemler Kamu, Özel Sektör ve Sivil Toplum Örgütleri Arasında Güçlü İletişim ve Koordinasyon Eşya ve Yolcu Taşımacılığında Plan ve Programlı Hareket Etme, Etkin Yönetim ve Denetim Haksız Rekabete Yol Açmayan Akılcı, Sektörün Tamamını Geliştirici Rasyonel Mesleğe Giriş Kriterleri Gümrük ve Sınır Kapılarında Hizmet Odaklı Hızlı İşlemler, Çevik Yapı Komşu ve Bölge Ülkelerle Ekonomik Entegrasyon, Her Alanda Yüksek İşbirliği ve Artan Ticaret Hacmi Yüksek Yabancı Sermaye Yatırımları (Yılda 10 Milyar Dolar ve üstü) Ekonomide Akılcı Düzenlemeler ve Serbestleşme Çağın ve Sektörün İhtiyaçlarına Uygun Yasal Düzenlemeler 36
GELENEKSEL ANLAYI (Oturmuş Yapı) Ulusal ve İç Pazara Yönelik Tanıtım Kamu Yönetiminde Kapalılık ve Bilgiyi Paylaşmama Kuruluş Yeri Seçiminde (Terminal, Liman, Otoyol, Havaalanı vb.) Popülist Politikalar ve Kıt Kamu Kaynaklarının Hatalı Kullanımı Kayıt Dışı Ekonomi Hantal Devlet Karayolu Araç-Gereç Alımının Teşviki Karayolu Taşımacılığının Özendirilmesi Bilgisayar ve İletişim Teknolojilerinde Kaynak Sıkıntısı, Plansızlık, Koordinasyonsuzluk İşletme Yönetim Zaafları, Etkinlik ve Verimlilik Problemleri Alaylı Yöneticilerin Hakimiyeti, Aile irketleri, Sektörde Mesleki Eğitim Noksanlığı MODERN ANLAYI (İdeal Yapı) Uluslararası ve Dış Pazara Yönelik Tanıtım Kamu Yönetiminde Saydamlık ve Bilgi Paylaşımı Kuruluş Yeri Seçiminde İhtiyaçlara Uygunluk, Pazarlama Odaklı Proje Yönetim Tekniklerinin Uygulanması. Tüm Sektörlerin Kayıt Altına Alınması Etkin Devlet Araç Tedariki Ve Yenilemede Ulusal İhtiyaçlara Uygunluk, Rasyonellik Tüm Taşıma Türlerinde Etkinlik Ve Verimlilik E-Türkiye ve E-Devlet Projelerinin Yaygınlık Kazanması, Gelişmiş Bilişim Teknolojilerinin Kullanımı Hizmet Pazarlaması ve Kalite Yönetim Uygulamalarının Artışı Kurumsallaşma ve Profesyonel Yöneticiler, Stratejik İşbirliklerinin Gelişimi Ulaştırma, Lojistik ve Taşımacılık İle İlgili Meslek Lisesi ve Üniversite Bölümleri, Uzmanlık Eğitimleri 37
Uluslararası Taşımacılık ve Lojistik Sektörü Altyapı Dinamikleri KURUMSAL ALTYAPI MALİ ALTYAPI Uluslararası Taşımacılık ve Lojistik ÇEVRESEL ALTYAPI DONANIM ALTYAPISI YAZILIM ALTYAPISI Eksikliklerimizin farkında mıyız? 38
Lojistik Sektöründe Kamu ve Özel Sektör Öncelikleri Özel Sektör Küresel Uluslararası Bölgesel Yerel Kamu Sektörü 39
Ulaştırma Politikalarının Oluşumunda Kamu ve Özel Sektörün Rolü Kamu Kurum ve Kuruluşları Ulaştırma Bakanlığı Gümrük Müsteşarlığı Denizcilik Müsteşarlığı Dış Ticaret Müsteşarlığı, vd. Lojistik Hizmet Üretenler Taşıma İşleri Organizatörü, Taşıyıcı, Lojistik İşletmesi, Depo İşletmecisi, vd. Sivil Toplum Örgütleri Otorite ve Sorumluluk Lojistik Hizmet Alanlar İhracat ve İthalat İşletmeleri Tüm Sektörler: Otomotiv, Tekstil, Elektronik, vd. Sivil Toplum Örgütleri 40
Lojistik Üs Bölgelerinin Gelişim Dinamikleri Altyapı Bileşenleri -Denizyolu, Havayolu, Karayolu, Demiryolu, Boru hattı, Telekomünikasyon, Lojistik Parklar, Dağıtım Merkezleri, Terminaller, Depolar, vd. Dış Çevre Bileşenleri - Ulaştırma Politikaları, Yatırım Ortamı, Vergiler, Dağıtım, İşgücü ve Depolama Maliyetleri, vd. Arz Bileşenleri -Lojistik Hizmet Sağlayıcılar, Lojistik İşletmeleri, Taşıma İşleri Organizatörleri, 3 PL Faaliyetler, Taşıyıcılar, Gümrük Müşavirleri, Depo ve Antrepo İşletmecileri, Terminal Hat Hizmetleri,vd. Talep Bileşenleri - Ekonomi, Nüfus, Tüketim, Küreselleşme, Göndericiler, Alıcılar, İmalat Sektörü, Teknoloji, vd. 41
Tartışma Alanları Türkiye, bulunduğu coğrafyayı ticaret ve lojistik bakımdan stratejik olarak kullanabilme niyet ve kabiliyetinde midir? Mevcut yasa ve düzenlemeler ticaretin hızlandırılması, standartlaştırması ve basitleştirilmesi amacına yönelik midir? Başta Ulaştırma Bakanlığı ve Gümrük Teşkilatı olmak üzere tüm kamu kurum ve kuruluşları, ulaştırma politika / eylem planlarında dönüşümü, yeniden yapılanmayı istiyor ve destekliyor mu? İmalat, Tarım, Hizmet ve Bilgi Sektörleri, uluslararası taşımacılık ve lojistik sektörünün ve yarattığı katma değer hizmetlerinin kendisi için bir rekabet avantajı getireceğine inanıyor mu? Taşıma türleri arasında dengeli dağılım, taşıma türlerinin birbirleriyle entegrasyonu ve kombine taşımacılık konusunda hangi çalışmalar yürütülmektedir? Karayolu ağırlıklı taşımacılık anlayışından memnun, yerleşik lobilerin direnme gücü kırılabilecek midir? Avrupa Birliği ile taşımacılık ve lojistik konularındaki mevzuat ve uygulamadaki uyum çalışmaları nelerdir? Türkiye nin, çevresinde gerçekleşen uluslararası taşımacılık projelerinde ve uluslararası örgütlerdeki rolü nedir? Çevre dostu taşımacılık anlayışının yaygınlaşması sağlanabilecek midir? 42
Taşımacılık ve Lojistik Sektörünün Gelişmesi ve Lojistik Üs Hedefi İçin Yasal ve teknik düzenlemelerden altyapı çalışmalarına kadar tüm alanlarda ana rol, Dış ticaret ve uluslararası taşımacılık faaliyet ve işlemlerinde basitleştirme, Uyumlaştırma, Standartlaştırma, Adil rekabet ortamının yaratılması ve Doğru kontrol mekanizmalarının sağlanmasıdır. 43
Kaynaklar Murat Erdal, Küresel Lojistik, Uluslararası Taşımacılık ve Lojistik Hizmet Üretenleri Derneği (UTİKAD) Yayını, İstanbul, 2005. Murat Erdal, Metin Çancı, Lojistik Yönetimi, Genişletilmiş 3. Baskı, UTİKAD Yayını, İstanbul, 2009. Murat Erdal, Metin Çancı, Uluslararası Taşımacılık Yönetimi, Genişletilmiş 3. Baskı, UTİKAD Yayını, İstanbul, 2009. Murat Erdal, Mehmet Saygılı, Filo Yönetimi, UTİKAD, İstanbul, 2007. Murat Erdal, Mustafa Alkan, Lojistik ve Dış Ticaret Sözlüğü, UTİKAD Yayını, İstanbul, 2004. Teşekkürler merdal@istanbul.edu.tr 44