Dönem : 21 Yasama Yılı: 2 T.B.M.M. (S. Sayısı: 509) 20 nci Yasama Döneminde Hatay Milletvekili Atila Sav ve 54 Arkadaşı Tarafından Verilen Suç İşlemek Amacıyla Teşekkül Oluşturduğu ve Bu Eyleminin Türk Ceza Kanununun 313, 296, 240,31 ve 33 üncü Maddelerine Uyduğu İddiasıyla İçişleri Eski Bakanı Mehmet Ağar Hakkında Anayasanın 100 üncü ve içtüzüğün 107 nci Maddeleri Uyarınca Bir Meclis Soruşturması Açılmasına İlişkin Önerge ve (9/38) Esas Numaralı Meclis Soruşturması Komisyonu Raporu TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ SAYIN BAŞKANLIĞINA 3 Kasım 1996 tarihinde Şanlıurfa Milletvekili Sedat Edip Bucak'a ait 06 AL 600 plakalı Mercedes marka otomobil Susurluk İlçesi yakınlarında Hüseyin Kocadağ'm yönetiminde seyrederken, uçak yolu mevkiindeki bir benzin istasyonundan çıkmakta olan Hasan Gökçe'nin kullandığı 20 RC 721 plakalı kamyonla çarpışmıştır. Kuşadasmdan İstanbul'a gitmekte olan otomobilde bulunan dört yolcudan üçü Hüseyin Kocadağ ile Mehmet Özbay sahte kimlikli Abdullah Çatlı ve Gonca Us kaza anında ölmüşler; ön sağ koltukta oturmakta olan Sedat Edip Bucak ise ağır yaralı olarak hastaneye kaldırılmıştır. Bu kaza sırasında aynı otomobilde bulunan bu dört kişi arasındaki birliktelik bir dizi karmaşık ilişkiler yumağını ortaya çıkarmıştır. Bu kişilerden asıl adı Abdullah Çatlı olan Mehmet Özbay'ın gerek yurt içinde gerekse yurt dışında birkaç yabancı ülkede çeşitli suçlardan aranan bir kişi olduğu saptanmıştır. Bu arada Mehmet Özbay'a verilen resmî hizmet pasaportu ile sürücü belgesi, ticaret odası üyelik kartı ve silâh taşıma ruhsatının sahte olmadığı ancak sahte kimlikli bir kişi adına düzenlenmiş olması üzerine soruşturma bu doğrultuda da derinleştirilmiştir. Ayrıca Abdullah Çatlı'nın fotoğrafı bulunan Mehmet Özbay adına düzenlenen ve dönemin Emniyet Genel Müdürü Mehmet Ağar'ın imzasını taşıyan belgede adı geçenin Emniyet Genel Müdürlüğünde uzman olarak çalıştığı belirtilerek silâh taşıma izni verilmesinin talep edildiği saptanmıştır. Bu kişilerle ilgili olarak soruşturmayı derinleştiren İstanbul DGM Başsavcılığınca hazırlanan fezlekede sonuç olarak bir kısım kumarhane işletmecileri ile polisçe aranan kişilerin, kimi güvenlik görevlileri ve bir kısım yönetici ve politikacılarla cürüm işlemek için teşekkül oluşturdukları kanısına varıldığı belirtilmektedir. Yine fezlekede T.C.K. 313 maddesinde düzenlenen ve yaptırıma bağlanan çetecilik suçunun bir tehlike suçu olduğu ve toplum yararına olarak hazırlık hareketlerinin de cezalandırılması gerektiği belirtilmektedir. Suçun oluşması için teşekkülün bir eylemi işlemiş ve tamamlamış olması gerekmeyip; hazırlık hareketlerinin varlığının dahi suçun varlığını belli ettiği anlatılmaktadır. Ayrıca teşekkül üyelerinin hepsinin aynı derecede görev almalarının da gerekmediği; bir kısım üyelerin koruma kollama, bir kısmının ikmal, planlama ve talimat verme, bir kısmının ise icracı olarak teşekküle katılmalarının bazılarının ise suçtan menfaat elde etmiş olmalarının dahi yeterli olduğu açıklanmaktadır.
_ 2 - Bu suretle İstanbul DGM Başsavcılığının, çeşitli eylemlerden dolayı kamu davası açma hazırlıklarını yürüttüğü ancak TBMM üyesi oldukları için dokunulmazlığı bulunan Elazığ Milletvekili Mehmet Kemal Ağar ile Ş. Urfa Milletvekili Sedat Edip Bucak hakkında işlem yapamadığı belirtilerek bu kişilerin dokunulmazlıkları hakkında karar verilmesi için düzenlenen Hazırlıkl997/221 sayılı 30 Ocak 1997 günlü fezleke TBMM Başkanlığına sunulması amacıyla Adalet Bakanlığına gönderilmiştir. Fezlekede Elazığ Milletvekili Mehmet Kemal Ağar'ın çeşitli tarihlerde suç işlemek için teşekkül oluşturan kişilerle ilintili koruyucu eylemleri bulunduğunun saptandığı belirtilmektedir. Bunlar: - Türkiye'de katliam sanığı olarak hakkında gıyabî tutuklama kararı bulunan Abdullah Çatlı'nın gerçek kimliği bilinerek saklanmasına, çeşitli görevlerde çalışmasına, pasaport, silâh taşıma ruhsatı gibi belgeleri sahte isimle almasına yardım edilmesi, - Aynı teşekkülde bulunan ve kumarhaneler kralı olarak tanınan Ömer Lütfü Topal'ın öldürülmesi olayının sanıklarının (A. Çarkın, E. Ersoy, O. Yorulmaz) korunması, bunların gözaltında bulundukları İstanbul Emniyet Müdürlüğünden, Ankara Emniyet Müdürlüğüne özel talimatla getirilmesi ve basit bir ifade alma işleminden sonra salıverilmesi; - Çeşitli suçlardan aranan Yaşar Öz'ün gerek kendi adına gerekse çeşitli sahte kimliklerle hizmet pasaportu, sürücü belgesi ve silâh taşıma izin belgesi gibi belgeler sağlanmasıdır. İstanbul DGM Başsavcılığının başvurusu üzerine dosyayı inceleyen Anayasa ve Adalet Komisyonu üyelerinden oluşan Karma Komisyon Elazığ Milletvekili Mehmet Kemal Ağar ile Şanlıurfa Milletvekili Sedat Edip Bucak'ın dokunulmazlıklarının kaldırılması yolunda karar vererek, raporunu Başkanlığa sunmuştur. Bu raporu değerlendiren TBMM Genel Kuruluda 11 Aralık 1997 günlü 527 no.lu kararı ile her iki milletvekilinin dokunulmazlığının kaldırılmasına karar vermiştir. Dokunulmazlıkların kaldırılmasından sonra İstanbul DGM Başsavcılığınca her iki milletvekili hakkında iddianame düzenlenerek kamu davası açılmıştır. İstanbul DGM Mahkemesinde görülmekte olan davada 4 Mayıs 1998 günlü oturumda mahkeme, Mehmet Kemal Ağar'a yöneltilen eylemlerin 1993-1996 yıllarında işlendiğini bu süre içinde Mehmet Ağar'ın önce Emniyet Genel Müdürü sonra da İçişleri Bakanı olarak görev yaptığını; eylemlerden bazılarının Bakan olduğu döneme rastladığını belirtmiştir. Mahkeme, Vali statüsünde Emniyet Genel Müdürü olarak yapılan eylemlerin Devlet Güvenlik Mahkemelerinin kuruluş ve yargılama usullerine ilişkin kanun, C.M.U.K. hükümleri doğrultusunda milletvekilliği dokunulmazlığının kaldırılması ile son soruşturma aşamasına geçilebileceğini; ancak İçişleri Bakanı olarak işlenen eylemlerden ötürü yargılama yetkisi ve görevinin Anayasanın 100 üncü ve İçtüzüğün 107 nci maddeleri uyarınca Yüce Divan sıfatı ile Anayasa Mahkemesine ait olduğunu belirterek görevsizlik kararı vermiştir. Bu durumda, istanbul DGM Başsavcılığınca yürütülen soruşturmada suç işlemek amacıyla teşekkül oluşturma iddiası ile hakkında kamu davası açılan Mehmet Kemal Ağar'ın bu eylemlerinin bir bölümünün İçişleri Bakanı bulunduğu dönemde işlendiği anlaşılmaktadır. Suç işlemek için teşekkül oluşturmak eylemi toplumu yakından ilgilendiren ve tehdit eden bir suçtur. Bu tür suçlara kamu görevlilerinin ve politikacıların da katılması halkımızın "temiz toplum, temiz siyaset" istem ve beklentilerine aykırı düşmektedir. Bir dönem bakanlık görev ve sorumluluğunu da üstlenmiş olan bir milletvekilinin bu tür kuşkular altında kalması sakıncalıdır. Bu hususu aydınlatacak olan yol ise Meclis Soruşturmasıdır. Sonuç : Belirtilen nedenlerle eski İçişleri Bakanı Elazığ Milletvekili Mehmet Kemal Ağar hakkında suç işlemek amacıyla teşekkül oluşturulması olarak nitelenen ve TCK. 313/2-3, 296,240, 31 ve 33 üncü md. uyarınca cezalandırılması öngörülen eylemlere karışıp karışmadığının soruşturulması amacıyla Anayasanın 100 üncü maddesi ve İçtüzüğün 107 ve sonraki maddeleri uyarınca Meclis Soruşturması açılmasını arz ederiz.
Atila Sav Hatay Ahmet Güryüz Ketenci İstanbul D. Fikri Sağlar İçel Ali Şahin Kahramanmaraş Metin ArifAğaoğlu Artvin Ayhan Fırat Malatya Mehmet Moğultay İstanbul Bülent Tanla İstanbul Fatih Atay Aydın Bekir Kumbul Antalya Altan Öymen İstanbul Ercan Karakaş İstanbul - Murat Karayalçın Samsun Yusuf Öztop Antalya Veli Aksoy İzmir /. Önder Kırlı Balıkesir İrfan Gürpınar Kırklareli Ali Haydar Şahin Çorum - 3 - Birgen Keleş İzmir Celal Topkan Adıyaman Mustafa Kul Erzincan Yahya Şimşek Bursa Ali Rıza Bodur İzmir Bekir Yurdagül Kocaeli Yılmaz Ateş Ankara Orhan Veli Yıldırım Tunceli Eşref Erdem Ankara Mehmet Cevdet Selvi İstanbul Hilmi Develi Denizli Şahin Ulusoy Tokat Erol Çevikçe Adana Ahmet Küçük Çanakkale Fuat Çay Hatay Yüksel Aksu Bursa M. Seyfı Oktay Ankara Ali Topuz İstanbul Erdal Kesebir Edirne Erdoğan Yetenç Manisa Nihat Matkap Hatay Oya Araslı İçel Nezir Büyükcengiz Konya Mustafa Yıldız Erzincan Algan Hacaloğlu İstanbul Haydar Oymak Amasya ismet Atalay Ardahan Ali Dinçer Ankara Onur Kumbaracıbaşı Kocaeli Aydın Güven Gürkan İzmir Mahmut Işık Sivas Zeki Çakıroğlu Muğla Sabri Ergül İzmir Tuncay Karaytuğ Adana Mehmet Sevigen İstanbul Önder Sav Ankara Adnan Keskin Denizli
- 4 - (9/38) Esas Numaralı Meclis Soruşturması Komisyonu Raporu Türkiye Büyük Millet Meclisi (9/38) Esas Numaralı Meclis Soruşturması Komisyonu Esas No.: A.01.LGEÇ.9/38 TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA Suç İşlemek Amacıyla Teşekkül Oluşturduğu ve Bu Eyleminin Türk Ceza Kanununun 313, 296, 240, 31 ve 33 üncü Maddelerine Uyduğu İddiasıyla içişleri Eski Bakanı Mehmet Ağar Hakkında Anayasanın 100 üncü ve İçtüzüğün 107 nci maddeleri uyarınca kurulan (9/38) Esas Numaralı Meclis Soruşturma Komisyonunun yaptığı soruşturma sonucunda düzenlediği raporu ve ekleri ilişikte sunulmuştur. Gereğini arz ederim. Saygılarımla. EKLER : EK 1. Soruşturma Komisyonu Raporu EK 2. Tekmil İşlem Dosyası Masum Türker Komisyon Başkanı istanbul
- 5 - İÇİNDEKİLER I. - KOMİSYONUN KURULUŞU II. - SORUŞTURMANIN KONUSU III. - KOMİSYON ÇALIŞMALARI IV. - SORUŞTURMA ÖNERGESİ VE ÖNERGE SAHİPLERİNİN AÇIKLAMALARI 1. Soruşturma Önergesi 2. Önerge Sahiplerinin Açıklamaları V. - TOPLANAN BİLGİ VE BELGELER 1. İstanbul Devlet Güvenlik Mahkemesi Dosyasında Yer Alan Belgeler 1.1. İstanbul DGM C. Başsavcıhğımn İbrahim Şahin ve Arkadaşları hakkında hazırladığı 5.3.1997 tarih Hazırlık No.: 1996/2303 Esas No.: 1997/294 iddianame No.: 1997/261 sayılı İddianamesi 1.2. İstanbul DGM C. Başsavcıhğımn 29.4.1997 tarih H.N. 1997/478, EN. 1997/614, İddianame No.: 1997/553 sayılı İddianamesi 1.3. İstanbul Devlet Güvenlik Mahkemesinde 1997/180 Esas No ile görülmekte olan dava ile ilgili olarak İstanbul Devlet Güvenlik Mahkemesi Cumhuriyet Başsavcılığının "Esas Hakkında Mütalaa" yazısında 1.4. İstanbul Devlet Güvenlik Mahkemesi Cumhuriyet Başsavcılığının 30.1.1997 tarih Hazırlık No.: 1997/221,1997/1 sayılı Fezlekesinde DELİLLERİN İNCELENMESİ - TAHLİLİ 1.5. Türkiye Büyük Millet Meclisince Mehmet Ağar'ın Yasama Dokunulmazlığının Kaldırılması 1.6. M. Kemal Ağar'ın Yasama Dokunulmazlığının Kaldırılmasına İlişkin İtirazı ve Anayasa Mahkemesinin Kararı 1.7. İstanbul Devlet Güvenlik Mahkemesi Cumhuriyet Başsavcılığının M. Kemal Ağar Hakkındaki İddianamesi 1.8. İstanbul Devlet Güvenlik Mahkemesinin M. Kemal Ağar Hakkında Verdiği Görevsizlik Kararı 1.9. Yargıtay Sekizinci Ceza Dairesinin Kararı 1.10. İstanbul Devlet Güvenlik Mahkemesinin 24.8.1998 tarihli Muhakemenin ve Usuli İşlemlerin Durdurulmasına İlişkin Kararı 1.11. Danıştay 2. Dairesinin, Dosyanın İçişleri Bakanlığına Gönderilmesine İlişkin Kararı 2. İçişleri Bakanlığınca Düzenlenen Fezleke 3. Danıştay Başkanlığının 27.3.2000 tarih İd. İşi. Kur. 2000/14 sayılı yazısı 4. Mehmet Kemal Ağar Hakkındaki Dosyaların TBMM'ndeki Durumu SAYFA 9 10 11 12 12 14 17 17 18 19 19 25 35 54 54 55 55 56 57 57 57 59 60
- 6 - SAYFA 5. Türkiye Büyük Millet Meclisi Yasadışı Örgütlerin Devletle olan Bağlantıları ile Susurlukta Meydana Gelen Kaza Olayının ve Arkasındaki İlişkilerin Aydınlığa Kavuşturulması Amacıyla Kurulan Meclis Araştırması Komisyonu Raporu ve Komisyon Tutanakları 60 Komisyon Raporunda 6. 22.12.1996 tarihinde Çankaya Köşkünde Cumhurbaşkanı Sayın Süleyman Demirel'in Başkanlığında Siyasî Parti Liderleri ile yapılan zirve tutanaklarında 64 7. Mülkiye Başmüfettişleri Hüseyin Önal ve Halil Yılmaz tarafından Ömer Lütfı Topal'ın öldürülmesi olayını gerçekleştirdiklerine dair bir ihbar üzerine gözaltına alınan, 3 polis memuru ile 2 sivil şahsın, Yetkili Cumhuriyet Başsavcılığına bilgi verilmeden, 30 saatten fazla gözaltında tutulduktan sonra Ankara'ya gönderilmeleri, Ankara'ya nakledilen bu kişilerin, ifadeleri alındıktan sonra salıverilmeleri konusunda düzenlenen 10.4.1997 tarih, 70/14,114/10 sayılı İnceleme Raporu, 6.1.1997 tarih 70/1,114/1 sayılı Tevdi Raporu 65 8. Başbakanlık Teftiş Kurulunca yapılan çalışmalar 67 8.1. Başbakanlık Teftiş Kurulunca düzenlenen 9.1.1997 tarih 12-1,17-1,97-1, 97-2 sayılı İnceleme ve Soruşturma Raporunda 67 8.2. Kutlu Savaş Tarafından Düzenlenen Susurluk Raporu 70 9. İçişleri Bakanlığınca Yapılan Diğer İnceleme ve Soruşturmalara İlişkin Belgeler 72 9.1. İçişleri Bakanlığı Teftiş Kurulunca Yapılan İnceleme ve Soruşturmalara İlişkin Belgeler 72 9.2. Emniyet Genel Müdürlüğü Polis Müfettişlerince Yapılan İnceleme ve Soruşturmalara İlişkin Belgeler 72 10. Mahkemelerce Verilen Kararlar 72 11. Hibe Kayıp Silahlar 77 12. M. Kemal Ağar'ın Mal Varlığı ile ilgili İnceleme 78 12.1. İstanbul DGM C. Başsavcılığınca Yapılan Mal Varlığı Araştırması 78 12.2. Komisyonumuzca Mehmet Kemal Ağar'ın Malvarlığının İncelenmesi 79 13. Beyoğlu Cumhuriyet Başsavcılığının 28.4.2000 tarihli 2000/623 sayılı yazısı ekinde yer alan dosya 79 14. Yaşar Öz'Un Emniyet İstihbaratınca Kullanılıp Kullanılmadığının İncelenmesi 80 15. Mehmet Emin Torun'a Pasaport Verilmesi Konusu 81 VI. - TANIK VE İLGİLİ KİŞİLERİN İFADELERİ 1. Ömer Lütfi Topal'ın Öldürülme Olayına Karışmış Oldukları İddia Edilen Kişilerin İfadesi 81 1.1. Ayhan Çarkın Komisyonumuza 26.4.2000 tarihinde verdiği ifadesinde 81 1.2. Ercan Ersoy 26.4.2000 tarihinde Komisyonumuza verdiği ifadesinde 82
- 7-1.3. Oğuz Yorulmaz 26.4.2000 tarihinde verdiği ifadesinde 82 2. Ömer Lütfi Topal'ın Öldürülme Olayına Karışmış Oldukları İddia Edilen Kişilerin Ankara'ya Gönderilmesi İle İlgili Kişilerin ve Bu Konuda Bilgisi Olanların İfadeleri 82 2.1. Komisyonumuzca ifadesi alınan İstanbul Emniyet Müdürlüğü Cinayet Bürosu Eski Amir Yardımcısı Şentürk Demiral ifadesinde 82 2.2. İstanbul Emniyet Müdürlüğü Cinayet Büro Eski Amiri Refik Baştürk'ün ifadesi 83 2.3. İstanbul Asayiş Şubesi Eski Müdür Yardımcısı Ahmet Duran Alp'in ifadesi 84 2.4. İstanbul Eski Emniyet Müdür Yardımcısı Bilgi Ünal'ın ifadeleri 85 2.5. İstanbul Eski Emniyet Müdürü Kemal Yazıcıoğlu'nun ifadeleri 86 2.6. Emniyet Genel Müdürlüğü Eski Daire Başkan Vekili İbrahim Şahin'in ifadeleri 90 2.7. Emniyet Eski Genel Müdür Yardımcısı Halil Tuğ'un ifadeleri 91 2.8. İstanbul Eski Valisi Rıdvan Yenişen 5.4.2000 tarihinde Komisyonumuza verdiği ifadesinde 92 2.9. Emniyet Eski Genel Müdürü Alaaddin Yüksel'in ifadeleri 93 2.10. Trabzon Milletvekili Eyüp Aşık'ın ifadeleri 95 2.11. Anavatan Partisi Genel Başkanı A. Mesut Yılmaz'ın ifadeleri 97 3. Konuyla İlgili Diğer İfadeler 99 3.1. Eski Milletvekili Yahya Şimşek 12.4.2000 tarihinde Komisyonumuza verdiği ifadesinde 99 3.2. Milletvekili Mustafa Çiloğlu 12.4.2000 tarihinde Komisyonumuza verdiği ifadesinde 99 3.3. İstanbul Valisi Erol Çakır 5.4.2000 tarihinde Komisyonumuza verdiği ifadesinde 99 3.4. İstanbul Emniyet Müdürü Hasan Özdemir 5.4.2000 tarihinde Komisyonumuza verdiği ifadesinde 100 3.5. İçişleri Eski Bakanı Ülkü Güney'in ifadesi 100 3.6. Adalet Eski Bakanı Şevket Kazan 19.4.2000 tarihinde Komisyonumuza verdiği ifadesinde 100 3.7. Ankara Emniyet Müdürü Ramazan Er 5.4.2000 tarihinde Komisyonumuza verdiği ifadesinde 100 3.8. İçişleri Bakanlığı Eski Müsteşarı Teoman Ünisan 5.4.2000 tarihinde Komisyonumuza verdiği ifadesinde 101 3.9. Urfa Milletvekili Sedat Bucak 29.3.2000 tarihinde Komisyonumuza verdiği ifadesinde 101
- 8 - SAYFA 3.10. Nevşehir Milletvekili Mehmet Elkatmış 29.3.2000 tarihinde Komisyonumuza verdiği ifadesinde 101 3.11. Elazığ Milletvekili Mustafa Cihan Paçacı 29.3.2000 tarihinde Komisyonumuza verdiği ifadesi 101 3.12. Emniyet İstihbarat Daire Başkan Vekili Hanefi Avcı 7.2.1997 tarihinde İstanbul DGM C. Başsavcılığına verdiği ifadesinde 102 3.13. MİT Kontrterör Daire Başkanı Mehmet Eymür 23.2.1997 tarihinde İstanbul DGM C. Başsavcılığına verdiği ifadesinde 102 VII. - MEHMET KEMAL AĞAR'IN İSTANBUL DGM C. BAŞSAVCILIĞINA VERDİĞİ İFADE 103 M. Kemal Ağar 10.1.1998 tarihinde İstanbul DGM C. Başsavcılığına verdiği ifadesinde 103 VIII. - İÇİŞLERİ ESKİ BAKANI MEHMET AĞAR'IN SAVUNMASI 104 1. İçişleri Eski Bakanı M. Kemal Ağar 23.3.2000 tarihinde Komisyonumuza verdiği ifadesinde 104 2. İçişleri Eski Bakanı Mehmet Kemal Ağar Komisyonumuza 11.5.2000 tarihinde verdiği ifadesinde 105 IX.-DEĞERLENDİRME 106 X.-SONUÇ 126
- 9 - I-KOMİSYONUN KURULUSU 20 nci dönemde; Hatay Milletvekili Atilla Sav ve 54 arkadaşı, İçişleri Eski Bakanı Mehmet Ağar Hakkında, Suç İşlemek Amacıyla Teşekkül Oluşturduğu ve Bu Eyleminin Türk Ceza Kanununun 313, 296, 240, 31 ve 33 üncü Maddelerine Uyduğu İddiasıyla Anayasanın 100 üncü ve İçtüzüğün 107 nci maddeleri uyarınca bir Meclis Soruşturması açılmasını talep etmişlerdir. Söz konusu önerge; Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulunun 20.10.1998 tarihli 9 uncu Birleşiminde okunmuş, 10.11.1998 tarihli 16 nci Birleşiminde görüşülerek 608 Karar No ile "Suç İşlemek Amacıyla Teşekkül Oluşturduğu ve Bu Eyleminin Türk Ceza Kanununun 313, 296, 240, 31 ve 33 üncü Maddelerine Uyduğu İddiasıyla İçişleri Eski Bakanı Mehmet AĞAR Hakkında Anayasanın 100 üncü ve İçtüzüğün 107 nci maddeleri uyarınca Bir Meclis Soruşturması açılmasına; Soruşturmayı yapacak olan 15 kişilik Komisyonun iki aylık çalışma süresinin Başkan, Başkan Vekili, Sözcü ve Katip Üye Seçimi tarihinden başlamasına" karar verilmiştir. 27.1.1999 tarihli ve 626 sayılı TBMM Kararı ile de Komisyon üyeliklerine Genel Kurulun 27.1.1999 tarihli 46. nci Birleşiminde ve Komisyonun 28.01.1999 tarihli toplantısında; Başkan, Başkanvekili, Sözcü ve Katip Üyelikler için seçimlerin yapıldığı karar altına alınmıştır. Ancak Yasama dönemi seçim nedeniyle sona ermiş, Komisyonun çalışmalarını tamamlayamamıştır. İçtüzüğün 77 nci maddesinin 2 nci fıkrası " Yasama Dönemi başında, önceki dönemde verilmiş soru, Meclis Araştırması, Genel görüşme ve Gensoru Önergeleri hükümsüz sayılır." Hükmüne havi olup, Soruşturma önergeleri kapsam dışında tutulmuştur. Bu nedenle, geçen 20 nci Yasama Döneminde Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına verilen ancak, çeşitli nedenlerle aynı dönemin içinde sonuçlandırılmayan soruşturma önergeleri, aynen 21 inci döneme intikal etmiştir. Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı bu önergeler hakkında yapılması gereken işlemin belirlenmesi amacıyla Danışma Kurulunu 8 Ekim 1999 tarihinden itibaren istişarı mahiyette görüş bildirmek üzere birkaç defa toplantıya çağırmış, bu toplantılarda ortaya çıkan görüşler ve yaptığı incelemeler doğrultusunda oluşan "Geçen yasama döneminde kurulmuş olan Meclis Soruşturması Komisyonlarınca rapora bağlanmış olan önergeler ile rapora bağlanmamış olan Meclis Soruşturması önergelerinde belirtilen ilgililer hakkında Anayasanın 100 üncü maddesine göre geçen yasama döneminde ilgileri nedeniyle birleştirilen (9/40-41) Esas Numaralı Meclis Soruşturma Önergeleri için bir, diğer önergelerin her biri için de bir olmak üzere görüşme yapılmaksızın 15 Meclis Soruşturması Komisyonu kurulması ve Komisyonların ilk iki aylık çalışma süresinin Başkan, Başkanvekili, Sözcü ve Katip seçimi tarihinden başlaması" "önerisi üzerine İçtüzüğün 72 nci maddesi uyarınca görüşme açılarak söz konusu Meclis Soruşturması önergeleri ile ilgili olarak izlenecek yöntemin saptanması hususunu Yüce Genel Kurulun bilgilerine ve takdirlerine sunmuş, öneri Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulunun 23.11.1999 tarihli 23 üncü Birleşiminde okunarak 6566 sayılı kararla kabul edilmiştir. Komisyon 18.02.2000 tarihli toplantısında, en yaşlı üye sıfatıyla Manisa Milletvekili Sayın Hasan Gülay Başkanlığında toplanmış toplantıya 10 üye katılmış ve Başkanlık Divanı seçimi yapılmıştır. Yapılan gizli oylama ile Başkanlığa İstanbul Milletvekili Sayın Masum Türker, Başkan Vekilliğine İstanbul Milletvekili Sayın Mehmet Pak, Sözcülüğe İstanbul Milletvekili Sayın Suhan Özkan ve Katip Üyeliğe Konya Milletvekili Sayın Lütfı Yalman
- 10- seçilmişlerdir. 03.02.2000 tarihli 671 sayılı Türkiye Büyük Millet Meclisi kararı ile bu husus karar altına alınmıştır. Komisyon çalışmalarının başlangıcında, İçel Milletvekili Ali Güngör, İstanbul Milletvekili Mustafa Verkaya, İstanbul Milletvekili Bahri Zengin ve Nevşehir Milletvekili Mükremin Taşkın'ın Komisyon üyeliklerinden çekilmeleri üzerine, Genel Kurulun 17.2.2000 tarihli 59 uncu Birleşiminde bu suretle boşalan üyeliklere Manisa Milletvekili Ali Serdengeçti, İsparta Milletvekili Osman Gazi Aksoy, İstanbul Milletvekili Mehmet Pak ve Diyarbakır Milletvekili Sacit Günbey seçilmişlerdir. İsparta Milletvekili Osman Gazi Aksoy'un Komisyon üyeliğinden çekilmesi üzerine bu suretle boşalan üyeliğe Genel Kurulun 22.2.2000 tarihli 60 inci Birleşiminde Giresun Milletvekili Mustafa Yaman seçilmiştir. Antalya Milletvekili Kemal Çelik'in Komisyon üyeliğinden çekilmesi üzerine, bu suretle boşalan üyeliğe Genel Kurulun 7.3.2000 tarihli 66 ncı Birleşiminde Çorum Milletvekili Bekir Aksoy seçilmiştir. 18.02.2000 tarihinde çalışmalarına başlayan Komisyon, Anayasanın 100 üncü maddesine göre iki aylık sürede çalışmalarını tamamlayamadığı için 06.04.2000 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığın'a müracaat ederek 20.04.2000 tarihinden itibaren iki aylık ek süre istemiştir. Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulunun 14.04.2000 tarihli 81 inci Birleşiminde 20.04.2000 tarihinden itibaren iki aylık ek süre verilmiştir. Soruşturma Komisyonumuz Anayasanın 100 üncü Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün 107 ila 113 üncü maddeleri ve genel hükümler çerçevesinde görev yapmış olup, yetkilerini kullanmıştır. Komisyon kamu kuruluşlarında konu ile ilgili bilgi ve belgeleri istemiş, iddia sahiplerini, hakkında soruşturma istenen eski İçişleri Bakanı Mehmet Ağar ile diğer ilgililer ve tanıkları dinlemiş, soruşturmanın Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde sonuçlandırılmasına esas olacak iş bu raporunu Anayasal süresi içinde hazırlayarak, Türkiye Büyük Millet Meclisine arz etmeye karar vermiştir. II-SORUSTURMANIN KONUSU Hatay Milletvekili Atilla Sav ve 54 Arkadaşının, Suç İşlemek Amacıyla Teşekkül Oluşturduğu ve Bu Eyleminin Türk Ceza Kanununun 313, 296, 240, 31 ve 33 üncü Maddelerine Uyduğu İddiasıyla İçişleri Eski Bakanı Mehmet Ağar Hakkında Anayasanın 100 üncü ve İçtüzüğün 107 nci Maddeleri Uyarınca Bir Meclis Soruşturması Açılmasına İlişkin Önergede yeralan; Özetle, a) cürüm işlemek için silahlı teşekkül meydana getirmek, b) gıyabi tutuklu sanığın gizlenmesine yardım, usulsüz silah taşıma belgesi ve yeşil pasaport verilmesini, Abdullah Çatlı ile Yaşar Öz isimli kişilere silah taşıma izin belgelerinin verilmesini sağladığı, c) üç özel tim görevlisinin İstanbul'dan Ankara'ya getirtilmesi iddialarıyla, İçişleri Eski Bakanı Elazığ Milletvekili Mehmet Kemal Ağar hakkında suç işlemek amacıyla teşekkül oluşturulması olarak nitelenen ve TCK. 313/2-3. 296. 240. 31 ve 33 üncü md. Uyarınca cezalandırılması öngörülen eylemlere karışıp karışmadığının soruşturulması amacıyla Anayasanın 100 üncü maddesi ve İçtüzüğün 107 ve sonraki maddeleri uyarınca Meclis Soruşturması açılması talebi bu soruşturmanın konusunu oluşturmaktadır. Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 5Q9)
ffl-komisyon ÇALIŞMALARI -11- Komisyonumuz çalışmaları ilgili bilgi ve belgelerin toplanılması ve ilgililerin ifadelerinin alınması olarak gerçekleşmiştir. Ayrıca; Komisyon çalışmalarına yardımcı olmak üzere Başbakanlık Teftiş" Kurulundan bir başmüfettiş, İçişleri Bakanlığından bir Mülkiye Başmüfettişi, Adalet Bakanlığından bir Adalet Başmüfettişi ve Maliye Bakanlığından bir görevli istenmiştir. Bilgi ve belgelerin toplanılması ile ilgili yapılan çalışmalar şöyledir: Komisyonumuzca çalışmalara başlanıldıktan sonra, konuyla ilgili olarak İstanbul Devlet Güvenlik Mahkemesinden, Başbakanlıktan, İçişleri Bakanlığından, ilgili belgeler istenilmiştir. Ayrıca, Türkiye Büyük Millet Meclisi Kanunlar Daire Başkanlığından, M. Kemal Ağar'in dokunulmazlık dosyaları, yapılan çalışmalar sırasında gerek görülmesi üzerine ayrıca MİT Müsteşarlığından bilgi, Yargıtay'dan daha önce verilmiş kararların örnekleri, Danıştay'dan Mehmet Kemal Ağar ile ilgili devam etmekte olan yargılama işlemleri hakkında bilgi istenilmiştir. Ayrıca, Emniyet Genel Müdürlüğünden Yaşar Öz ve Mehmet Emin Torun hakkında yazışmalar yapılmıştır. İfadelerin alınması çalışmaları ise aşağıda sunulmaktadır: Komisyonumuz çalışmaları sırasında, ilk olarak önerge sahipleri; Atilla Sav, Cevdet Selvi, Fikri Sağlar, Yusuf Öztop'un bilgisine başvurulmuştur. Önerge ile ilgili olarak TBMM'nde yapılan görüşmelerde konuşma yapanlar Yahya Şimşek, Mustafa Çiloğlu ve M. Cihan Paçacı'nın bilgisine başvurulmuştur. Komisyonumuz, daha sonra konuyla ilgili olarak Polis Memurları Ayhan Çarkın, Ercan Ersoy, Oğuz Yorulmaz, İstanbul Emniyet Müdürlüğü Cinayet Eski Amir Yardımcısı Şentürk Demiral, Cinayet Büro Amiri Refik Baştürk, Şube Müdürü Ahmet Duran Alp, Emniyet Müdür Yardımcısı Bilgi Ünal, Emniyet Müdürü Kemal Yazıcıoğlu, İstanbul Emniyet Müdürü Hasan Özdemir, Ankara Emniyet Müdürü Ramazan Er, Emniyet Genel Müdür Yardımcısı Halil Tuğ, İstanbul Eski Valisi Rıdvan Yenişen, İstanbul Valisi Erol Çakır, Emniyet Eski Genel Müdürü Alaaddin Yüksel, İçişleri Eski Müsteşarı Teoman Ünisan, Urfa Milletvekili Sedat Bucak, Nevşehir Milletvekili Mehmet Elkatmış, Trabzon Milletvekili Eyüp Aşık, Anavatan Partisi Genel Başkanı A. Mesut Yılmaz, İçişleri Eski Bakanı Ülkü Güney, Adalet Eski Bakanı Şevket Kazan'ın bilgilerine başvurulmuştur. Çalışmaların tamamlanmasından sonra hakkındaki iddialar ile ilgili olarak İçişleri Eski Bakanı Mehmet Kemal Ağar'ın savunması alınmıştır. Komisyonumuzca yapılan bu çalışmalar aşağıda ayrıntılı olarak bir sistematik içerisinde sunulmaktadır. Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı : 509)
-12- IV-SORUSTURMA ÖNERGESİ VE ÖNERGE SAHİPLERİNİN AÇIKLAMALARI 1.Soruşturma Önergesi: Hatay Milletvekili Atilla Sav ve 54 Arkadaşının, Suç İşlemek Amacıyla Teşekkül Oluşturduğu ve Bu Eyleminin Türk Ceza Kanununun 313, 296, 240, 31 ve 33 üncü Maddelerine Uyduğu İddiasıyla İçişleri Eski Bakanı Mehmet Ağar Hakkında Anayasanın 100 üncü ve İçtüzüğün 107 nci Maddeleri Uyarınca Bir Meclis Soruşturması Açılmasına İlişkin verdikleri Önergede; 3 Kasım 1996 tarihinde Şanlıurfa Milletvekili Sedat Edip Bucak'a ait 06 AL 600 plakalı Mercedes marka otomobil Susurluk İlçesi yakınlarında Hüseyin Kocadağ'ın yönetiminde seyrederken, uçak yolu mevkiindeki bir benzin istasyonundan çıkmakta olan Hasan Gökçe'nin kullandığı 20 RC 721 plakalı kamyonla çarpışmıştır. Kuşadasından İstanbul'a gitmekte olan otomobilde bulunan dört yolcudan üçü Hüseyin Kocadağ ile Mehmet Özbay, sahte kimlikli Abdullah Çatlı ve Gonca Us kaza anında ölmüşler; ön sağ koltukta oturmakta olan Sedat Edip Bucak ise ağır yaralı olarak hastaneye kaldırılmıştır. Bu kaza sırasında aynı otomobilde bulunan bu dört kişi arasındaki birliktelik bir dizi karmaşık ilişkiler yumağını ortaya çıkarmıştır. Bu kişilerden asıl adı Abdullah Çatlı olan Mehmet Özbay'in gerek yurt içinde gerekse yurt dışında birkaç yabancı ülkede çeşitli suçlardan aranan bir kişi olduğu saptanmıştır. Bu arada Mehmet Özbay'a verilen resmi hizmet pasaportu ile sürücü belgesi, ticaret odası üyelik kartı ve silah taşıma ruhsatının sahte olmadığı ancak sahte kimlikli bir kişi adına düzenlenmiş olması üzerine soruşturma bu doğrultuda da derinleştirilmiştir, Ayrıca Abdullah Çath'nın fotoğrafı bulunan, Mehmet Özbay adına düzenlenen ve dönemin Emniyet Genel Müdürü Mehmet Ağar'in imzasını taşıyan belgede adı geçenin Emniyet Genel Müdürlüğünde uzman olarak çalıştığı belirtilerek silah taşıma izni verilmesinin talep edildiği saptanmıştır. Bu kişilerle ilgili olarak soruşturmayı derinleştiren İstanbul DGM Başsavcılığınca hazırlanan fezlekede sonuç olarak bir kısım kumarhane işletmecileri ile polisçe aranan kişilerin, kimi güvenlik görevlileri ve bir kısım yönetici ve politikacılarla cürüm işlemek için teşekkül oluşturdukları kanısına varıldığı belirtilmektedir. Yine fezlekede TCK'nun 313 üncü maddesinde düzenlenen ve yaptırıma bağlanan çetecilik suçunun bir tehlike suçu olduğu ve toplum yararına olarak hazırlık hareketlerinin de cezalandırılması gerektiği belirtilmektedir. Suçun oluşması için teşekkülün bir eylemi işlemiş ve tamamlamış olması gerekmeyip; hazırlık hareketlerinin varlığının dahi suçun varlığını belli ettiği anlatılmaktadır. Ayrıca teşekkül üyelerinin hepsinin aynı derecede görev almalarının da gerekmediği; bir kısım üyelerin koruma kollama, bir kısmının ikmal, planlama ve talimat verme, bir kısmının ise icracı olarak teşekküle katılmalarının bazılarının ise suçtan menfaat elde etmiş olmalarının dahi yeterli olduğu açıklanmaktadır. Bu suretle İstanbul DGM Başsavcılığının, çeşitli eylemlerden dolayı kamu davası açma hazırlıklarını yürüttüğü ancak TBMM üyesi oldukları için dokunulmazlığı bulunan
-13- Elazığ Milletvekili Mehmet Kemal Ağar ile Şanlıurfa Milletvekili Sedat Edip Bucak hakkında işlem yapamadığı belirtilerek bu kişilerin dokunulmazlıkları hakkında karar verilmesi için düzenlenen hazırlık 1997/221 sayılı 30 Ocak 1997 günlü fezleke TBMM Başkanlığına sunulması amacıyla Adalet Bakanlığına gönderilmiştir. Fezlekede Elazığ Milletvekili Mehmet Kemal Ağar'ın çeşitli tarihlerde suç işlemek için teşekkül oluşturan kişilerle ilintili koruyucu eylemleri bulunduğunun saptandığı belirtilmektedir. Bunlar: -Türkiye'de katliam sanığı olarak hakkında gıyabi tutuklama kararı bulunan Abdullah Çatlı'nın gerçek kimliği bilinerek saklanmasına, çeşitli görevlerde çalışmasına, pasaport, silah taşıma ruhsatı gibi belgeleri sahte isimle almasına yardım edilmesi, -Aynı teşekkülde bulunan ve kumarhaneler kralı olara tanınan Ömer Lütfü Topal'ın öldürülmesi olayının sanıklarının (A. Çarkın, E. Ersoy, O. Yorulmaz) korunması, bunların gözaltında bulundukları İstanbul Emniyet Müdürlüğünden Ankara Emniyet Müdürlüğüne özel talimatla getirilmesi ve basit bir ifade alma işleminden sonra salıverilmesi; -Çeşitli suçlardan aranan Yaşar Öz'ün gerek kendi adına gerekse çeşitli sahte kimliklerle hizmet pasaportu, sürücü belgesi ve silah taşıma izin belgesi gibi belgeler sağlanmasıdır. -İstanbul DGM Başsavcılığının başvurusu üzerine dosyayı inceleyen Anayasa ve Adalet Komisyonu üyelerinden oluşan Karma Komisyon Elazığ Milletvekili Mehmet Kemal Ağar ile Şanlıurfa Milletvekili Sedat Edip Bucak'ın dokunulmazlıklarının kaldırılması yolunda karar vererek, raporunu Başkanlığa sunmuştur. Bu raporu değerlendiren TBMM Genel Kurulu da 11 Aralık 1997 günlü 527 No.lu kararı ile her iki milletvekilinin dokunulmazlığının kaldırılmasına karar vermiştir. Dokunulmazlıkların kaldırılmasından sonra İstanbul DGM Başsavcılığınca her iki milletvekili hakkında iddianame düzenlenerek kamu davası açılmıştır. İstanbul DGM Mahkemesinde görülmekte olan davada 4 Mayıs 1998 günlü oturumda Mahkeme, Mehmet Kemal Ağar'a yöneltilen eylemlerin 1993-1996 yıllarında işlendiğini bu süre içinde Mehmet Ağar'ın önce Emniyet Genel Müdürü sonra da İçişleri Bakanı olarak görev yaptığını; eylemlerden bazılarının Bakan olduğu döneme rastladığını belirtmiştir. Mahkeme, Vali statüsünde Emniyet Genel Müdürü olarak yapılan eylemlerin Devlet Güvenlik Mahkemelerinin Kuruluş ve Yargılama Usullerine İlişkin Kanun, CMUK hükümleri doğrultusunda milletvekili dokunulmazlığının kaldırılması ile son soruşturma aşamasına geçilebileceğini; ancak İçişleri Bakanı olarak işlenen eylemlerden ötürü yargılama yetkisi ve görevinin Anayasanın 100 ve İçtüzüğün 107 nci maddeleri uyarınca Yüce Divan sıfatı ile Anayasa Mahkemesine ait olduğunu belirterek görevsizlik kararı vermiştir. Bu durumda, İstanbul DGM Başsavcılığınca yürütülen soruşturmada suç işlemek amacıyla teşekkül oluşturma iddiası ile hakkında kamu davası açılan Mehmet Kemal Ağar'ın bu eylemlerinin bir bölümünün İçişleri Bakanı bulunduğu dönemde işlendiği anlaşılmaktadır. Suç işlemek için teşekkül oluşturmak eylemi toplumu yakından ilgilendiren ve tehdit eden bir suçtur. Bu tür suçlara kamu görevlilerinin ve politikacıların da katılması halkımızın "temiz toplum temiz siyaset" istem ve beklentilerine aykırı düşmektedir. Bir dönem bakanlık
-14- görev ve sorumluluğunu da üstlenmiş olan bir milletvekilinin bu tür kuşkular altında kalması sakıncalıdır. Bu hususu aydınlatacak olan yol ise Meclis Soruşturmasıdır. Sonuç: Belirtilen nedenlerle eski İçişleri Bakanı Elazığ Milletvekili Mehmet Kemal Ağar hakkında suç işlemek amacıyla teşekkül oluşturulması olarak nitelenen ve TCK. 313/2-3. 296. 240. 31 ve 33 üncü md. Uyarınca cezalandırılması öngörülen eylemlere karışıp karışmadığının soruşturulması amacıyla Anayasanın 100 üncü maddesi ve İçtüzüğün 107 ve sonraki maddeleri uyarınca Meclis Soruşturması açılması talep edilmiştir. 2.Önerge Şahinlerinin Açıklamaları; Önerge sahipleri adına Komisyona davet edilen Atilla Sav, Cevdet Selvi ve Fikri Sağlar tarafından gönderilen faksta ve Yusuf Öztop, Atilla Sav, Cevdet Selvi ve Fikri Sağlar tarafından Komisyonda yapılan açıklamalarda, önergede İstanbul Devlet Güvenlik Mahkemesi Cumhuriyet Başsavcılığının fezlekesinin esas alındığı belirtilmiştir. Fikri Sağlar, bu önergedeki iddialara ilave olarak; "...Sayın Ağar, 3 Kasım 1996 kazasından sonra içişleri Bakam olduğu sırada kazayla ilgili beyanatları önemlidir. Bildiğimiz gibi kaza sırasında kazada bulunan Mercedes otomobilin içerisinde yer alan kişilerle ilgili çok ciddi bilgiler ortaya çıktı. Bu bilgiler her şeyden önce Interpol tarafından aranan 1980 öncesi birçok olayın sanığı konumunda bulunan Abdullah Çatlı'nın bir polis müdürüyle bir siyasetçiyle bir aracın içerisinde yer almasıydı. Üzerinde Mehmet Ağar tarafından verilmiş olan uzman kimliği bulunmasıydı ve birçok silahlar çıkmasıydı. Sayın Ağar o sırada İçişleri Bakanı olarak bu olaylarla ilgili basit bir trajik kazası diye yorum yaptı. Kamuoyunun çok ciddi bir şekilde takip etmesi, sorması ve sorgulaması sırasında basına yansıdığı gibi, Hüseyin Kocadağ'nı Abdullah Çatlıyı yakalatıp İstanbul'a götürdüğünü ifade etti. Bunun üzerine o dönemin Cumhuriyet Halk Partisi Grubu Mehmet Ağar'la ilgili bir gensoru önergesi Meclise verdi. Gensoru önergesi Meclise verildikten sonra Sayın Ağar'in İçişleri Bakanlığından istifa etmesi söz konusu oldu ve dolayısıyla önergesi düştü. Arkasından bütün partilerin oybirliğiyle oluşturduğu bir araştırma komisyonu kuruldu, Susurlukla ilgili araştırma komisyonu kuruldu ve o komisyonda çalışmalar başladı. Bu arada da yargıya intikal eder, ancak, birçok konu yargıya intikal ettiği için Sayın Ağar'ın da bilgisine başvurmak talebinde bulunan komisyona geldiği sırada vermiş olduğu ifadeler içerisinde Anayasanın 138 inci maddesine sığınarak bilgi vermeyeceğini, yargıya intikal ettiğini belirtti. Bundan sonraki geçen süreci hep birlikte biliyoruz. Ben, biraz evvel ettiğim yemine de dayanarak Sayın Ağar'ın hem komisyonda yapmış olduğu hem de basına zaman zaman vermiş olduğu bilgilerde ortaya çıkan olayların Millî Güvenlik Kurulu kararları çerçevesinde olan olaylar olduğu ve Çankaya'da bir zirve toplantısı yapılırsa burada her şeyi anlatabileceğini söylediğini biliyoruz; ancak, daha sonra Millî Güvenlik Kurulu yetkililerinin hatta Sayın Cumhurbaşkanı Demirel'in de ifadeleriyle böyle bir kararların alınmadığı doğrultusunda bilgiler verildi.
-15- Dikkati çekecek konu, o sırada Adalet Bakanı olan Sayın Şevket Kazan'in, Mehmet Ağar döneminde kapatılan dosyaların tekrar açtırılmasıyla ilgili talimat verdiği açıklamasıydı. Bu bence önemlidir. Birçok olaya daha sonra baktığımızda niçin böyle bir karar verildiğini sormak gerekir Sayın Kazan'dan da. O dosyaların tekrar açılmasıyla ilgili dosyalar hangi neticeye varmıştır, onun da Adalet Bakanlığından öğrenilmesi gerekir, belki de öğrenilmiştir, bunu bilemiyorum. Efendim, bir oluşum söz konusudur. Sayın Ağar gerek Emniyet Müdürü olduğu dönemde gerek İçişleri Bakanı olduğu dönemde bu oluşumları belki devletin ali menfaatları adına, ama hukuk dışına çıkarak, belki hukuku zorlayarak o oluşumları bilgisi dahilindedir. Bu oluşumların gerçekleşmesinde katkısı vardır. Ömer Lütfı Topal cinayetinde savcılığın hazırlamış olduğu fezlekede de görülüyor, Yaşar Öz'le ilgili olan konumda görülüyor ve diğer konularda da görülüyor. Bin operasyon düzenlendiğini ve bu bin operasyonda 4 bin kişinin öldürüldüğünü açıklamıştır o zaman çok yoğun bombardıman sırasında belki hatırlayacaksınız, bunları Sayın Ağar da söylemiştir, televizyon konuşmalarında, karşılıklı. Bu operasyonların nasıl operasyonlar oldukları, hukuka ait mi, hukuk dışı mı olduklarıyla ilgili bunların kararını verecek olan yargıdır. Dolayısıyla, onlarla ilgili bir açıklama ya da bir yorum yapmaya sahip değilim. Ancak, 1987 MÎT raporunun, yani, birinci MİT raporu diye an/andırılan Mehmet Eymür ve arkadaşlarının hazırlamış olduğu raporun onlara göre bir çalışma özeti diye adlandırdıkları raporun incelenmesinde yarar var, çünkü o raporun incelenmesiyle ilgili Sayın Merhum Özal'ın Kutlu Savaş'a yaptırmış olduğu araştırmada o raporun Mehmet Ağar'la ilgili bölümünün doğru olduğuna dair ifadeler var; ama, o noktadan hareketle Sayın Ağar'ın gerek meslekî konumunda gerekse siyasi konumunda birçok faaliyetlerin belki oradan hareketle iyice gözlenmesi imkanı olabilir diye düşünüyorum. Susurluk Komisyonunda bizim çalışmalarımız sonucunda şöyle bir kanıya varmıştık. Çete ve yasadışı faaliyetlerden dolayı İçişleri Bakınlığı döneminde bazı dosyaların da kapatılması iddialarından dolayı Sayın Şevket Kazan'm açıklamalarıyla Adalet Bakanlığı döneminden dolayı bir soruşturma açılması gerektiğine, o noktaya gelmiştik, o kanıya varmıştık. Bu kanıyı da burada fezlekelerde açıklanan şekilleriyle aldık....öncelikle, size bilgi verebileceğini düşündüğüm, Susurluk Komisyonuna da aynı şekilde bilgi veren ve bizim de hareket noktamızı sağlayan, Sayın Hanifı Avcı ve Sayın Mehmet Eymür'dür. Zannediyorum, en fazla bilgiyi de Mehmet Eymür'den almak mümkündür. Mehmet Eymür MİT elemanı olarak, daha sonra, MİT'te zannediyorum 1993'ten itibaren de bir yönetici olarak yer almıştır. Mehmet Eymür'ün Mehmet Ağar'la ilgili ciddî bilgileri ve iddiaları vardır. Bu iddialar, aynı zamanda, DGM'ye de verilmiştir. Zannediyorum, 16 Ekim 1998 tarihli dilekçesinde DGM'ye de vermiştir bu iddiaları. O
- 16- iddiaların getirilmesi ve Mehmet Eymür'ün dinlenilmesinin bir çok olayı açacağı düşüncesindeyim. İkincisi, sadece üç polisle ilgili dediniz; ama, zannediyorum, onunla birlikte bir kere DGM'nin, özellikle Susurluk kazasında yer alan, araba içerisindeki Abdullah Çatlı'mn üzerinde bulunan uzmanlık belgesi, daha sonra, silahlar, araba içerisinde bulunan silahların Emniyet Genel Müdürlüğüne ait olan silahlar olması, Abdullah Çatlı'mn Erdek'te yapmış olduğu bir eylemde adres olarak bir polis karakolunun verilmesi, Yaşar Öz'ün yeşil pasaport alması, Tarık Ümit'in yeşil pasaport alması. Yaşar Öz'ün yeşil pasaportla birlikte yurtdışına götürülmesi, Mehmet Ağar'ın talimatlarıyla Dursun Karataş'm yakalanması adına elde edilecek, oluşacak bir kaynağın, yurtdışına kaçırılacak olan uyuşturucunun satımından elde edilmesi gibi bir organizasyonun yapılması, bunlar, Mehmet Ağar'ın isimlerinin geçtiği noktalardır. Bakanlık döneminde Ömer Lütfü Topal cinayetinde yer alan isimlerin, biraz evvel sizin söylediğiniz gibi üç polisin bulunduğu... Bakanlık döneminde önemli olan bir başka konu da, yeşil pasaportla ilgili o/an konudur. Üç polisin bırakılmasındaki imza, o bırakımdaki evraktaki imzalardan bir tanesinin Ayhan Akça olduğunu, daha sonra o Ayhan Akça'nın da, bildiğiniz gibi, kurye Dilek'le ilgili ilişkide bulunduğunu da belirtmek istiyorum. Ben yalnız bir şey söylemek istiyorum, bu, ilk defa buraya gelirken yapmış olduğum bir araştırma neticesinde ortaya çıktı. Bakarken bunu bulabildim; fakat, bu, Sayın Ağar'ın içişleri Bakanlığı dönemine rastlamayan bir konu, Emniyet Müdürü olduğu dönemde, belki, sizin raporlarınız içerisinde o bilgi de verilebilir, o da şu: Bildiğiniz gibi Mehmet Ağar yeşil pasaport verilmesi doğıı/ltusunda bulunduğu makamı kullanıyor, yeşil pasaport alamayacak insanlara, mesela, Tarık Ümit'e, mesela, Abdullah Çatlı'ya, mesela Yaşar Öz'e. Şimdi, bir başka kişi daha çıktı. Benim elimde bir belge var, size takdim edeceğim bunu, İçişleri Bakanlığından alınmış olan bir belgedir. Bu belge de Tarık Ümit'e verilmiş olan pasaport la ilgili dökümdür, numarasıyla ilgilidir. Bunu, dönemin İstihbarat Daire Başkanıydı zannediyorum, Emin Aslan, ifadesinde, pasaportun verilmesi doğrultusunda Sayın Ağar'ın kulakçık iğneleyerek bunun bir an önce bitirilmesiyle ilgili çaba gösterilmesini istemiştir. Bu listenin, hemen Tarık Ümit'in üzerinde, M. Emin Torun isminde bir yeşil pasaport daha Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı : 509)
-17- verilen uzman vardır. Mehmet Eymür'ün, biraz evvel bahsettiğim, 16 Ekim 1998 tarihli DGM'ye vermiş olduğu dilekçesinde, Yaşar öz'le birlikte, Mehmet Emin Torıın'ıın da uyuşturucu kaçakçılığı içerisinde yer aldığını söylemektedir. Yani, bir yeşil pasaport alan kişi daha böylelikle kendiliğinden ortaya çıkmıştır....hibe edilen silahlarla ilgili, hibe edilmeyip, aslında, örtülü ödenekten ödenen silahlarla ilgili Başbakanlık Teftiş Kurulunun ve denetleme kurullarının yapmış olduğu çalışmalar sonrasında ortaya çıkan bir rapor var. Zannediyorum o raporun alınmasında yarar vardır. Çünkü, orada hibe diye gösterilip, Ertaç Tınar'a ödenen 25 milyon dolarlık, iki partide 50 milyon dolara yakın ödemelerin bir tanesinde, birinci partisinde Ertaç Tınar'ın vermiş olduğu belge ve bilgiler ışığında, yanlış hatırlamıyorsam, 3,2 milyon dolar ya da 6 milyon dolarlık birkısmm hesabını verememektedir Ertaç Tınar. Böylelikle, ödenen paraların içerisinde de bir açıklık söz konusudur. Silahların karşılığı o kadar para mıdır; o meçhuldür. Ben, bunlarla ilgili, geçen dönem parlamenterliğim sırasında İçişleri Bakanlarına sorular yönelttim, ancak, yeterli cevaplar almadım; çünkü, silahların birim fiyatıyla elde edilen, ödenen fiyatların arasında farklılıklar olduğu düşüncesindeydim. Bu, araştırılması gereken ve soruşturulması gereken ciddî bir olaydır; çünkü, Mehmet Ağar'in mal varlığıyla ilgili veya elde edilen parayla ilgili Susurluk Komisyonunda, biz, herhangi bir çalışma yapamadık. O konuda, komisyon olarak son derece şikâyetçiydik. Ne Maliye Bakanlığı ne de ilgili kaynaklar bize yeterli bilgi vermediler, hatta, hiç bakılamadı. Belki, bu yönünün de bakılmasında, özellikle, akçalı konuların da bakılmasında büyük yarar var. Hibe edilen diye adlandırılan; ama, aslında örtülü ödenekten alınan silahlarla ilgili araştırma raporlarının çok dikkatle incelenmesinin size önemli bir ışık tutacağı düşüncesindeyim. " demiştir. Fikri Sağlar bu ifade sonunda mevcut önergeye ilaveten yukarıdaki üç konununda araştırılmasını istemiştir. V-TOPLANAN BİLGİ VE BELGELER 1. İstanbul Devlet Güvenlik Mahkemesi Dosyasında Yer Alan Belgeler;
-18- l.l.istanbul DGM C. Başsavcılığının İbrahim Şahin ve Arkadaşları hakkında hazırladığı 5.3.1997 tarih Hazırlık No: 1996/2303, Esas No:1997/294, İddianame No: 1997/261 Sayılı İddianamesi: İstanbul Devlet Güvenlik Mahkemesi Cumhuriyet Başsavcılığının 5.3.1997 tarih 1997/261 İddianame Nolu " İddianame" si ile İbrahim Şahin, Ayhan Çarkın, Ercan Ersoy, Oğuz Yorulmaz, Enver Ulu, Mustafa Altunok, Abdülgani Kızılkaya, Ziya Bandırmalıoğlu, Ayhan Akça ve Mehmet Korkut Eken hakkında, "Cürüm işlemek için silahlı teşekkül oluşturmak-hakkında tevkif ve yakalama müzekkeresi bulunan kişileri yetkili mercilere haber vermemek" suçunu işledikleri iddiası ile İstanbul (6) Nolu Devlet Güvenlik Mahkemesinde haklarında dava açılmıştır. İstanbul Devlet Güvenlik Mahkemesi Cumhuriyet Başsavcılığınca bu hazırlık evrakın üzerinde, " "1.- Sedat Edip BUCAK ve Mehmet Kemal AĞAR 'in Milletvekili olmaları sebebiyle hazırlık evrakları tefrik edilmiş ve İstanbul DGM. Cumhuriyet Başsavcılığının 30.01.1997 tarih ve 1997/221-1 sayılı FEZLEKE'si ekinde Adalet Bakanlığı 'na gönderilmiştir. 2.-Müsnet suçlardan sanıklar (Gıyabi Tutuklu) Sami HOŞTAN, Ali Fevzi BİR, Yaşar ÖZ ve Haluk KIRCI haklarındaki evrak tefrik edilmiş olup, adı geçen sanıklar aranmaktadır. Yakalandıklarında haklarında ek iddianame ile dava açılacaktır. (Hazırlık No: 1997/478) 3. Abdullah ÇATLI, Hüseyin KOCADAĞ ve Gonca US'un ölmüş olmaları sebebiyle, sanıklar Sedat HOŞTAN ve Ömer KAPLAN hakkındaki delil durumu nazara alınarak bu kişiler hakkında EK TAKİPSİZLİK kararı verilmiştir. 4.- Diyarbakır, Ankara ve İzmir Yargı çevresine ilişkin iddialarla ilgili evraklar Diyarbakır, Ankara ve İzmir DGM.Cumhuriyet Başsavcılıklarına tefriken gönderilmiştir. (26.02.1997 tarih ve 1996/2303 Hz.) 5.- Tuğgeneral Veli KÜÇÜK hakkındaki iddia ve ifadelere ilişkin evrak, Genel Kurmay Başkanlığına gönderilmiştir. (24.02.1997 tarih ve 1996/2303 Hz.) 6.- Yaşar ÖZ isimli kişi hakkında Emniyet Genel Müdürlüğünde Teknik Danışmanlık Hizmeti yürüttüğünden bahisle düzenlenen evrakta sahtecilik bulunduğu nazara alınarak, Mehmet AĞAR hakkındaki evrak tefrik edilmiş ve 1997/9-1 sayılı Görevsizlik Kararı ile Ankara Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmiştir. 7.- Yaşar ÖZ isimli şahısta yakalanan silahlar, sahte belgeler ve pasaportlarla ilgili evrak tefrik edilerek, Yaşar ÖZ hakkında evrakta sahtecilik, 6136 sayılı Kanuna muhalefet ve olay tarihinde İstanbul Emniyet Müdürlüğünde görevli olanlar hakkında evrak tefrik edilerek 1997/10-2 sayılı Görevsizlik Kararı ile Bakırköy Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmiştir.) 8.- Abdullah ÇATLI'ya Mehmet ÖZBAY sahte kimliği ile nüfus cüzdanı veren görevliler hakkında evrak tefrik edilerek Görevsizlik Kararı ile İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmiştir. (Hazırlık No: 1997/23)
-19-9.- Abdullah ÇATLI'ya Mehmet ÖZBAY sahte kimliği ile sürücü belgesi veren görevliler hakkında evrak tefrik edilerek Görevsizlik Kararı Başssavcılığına gönderilmiştir. (Hazırlık No: 1997/25) ile istanbul Cumhuriyet 10.- Abdullah ÇATLI'ya Mehmet ÖZBAY sahte kimliği ile umumi ve hususi (Yeşil) pasaport verenler hakkında evrak tefrik edilerek Görevsizlik Kararı ile Ankara Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmiştir. (Hazırlık No: 1997/24) İL- Abdullah ÇATLI'ya Mehmet ÖZBAY sahte kimliği ile İstanbul'da Silah Taşıma Ruhsatı verilmesinde suistimali görülenler hakkında evrak tefrik edilerek Görevsizlik Kararı ile istanbul îl idare Kuruluna gönderilmiştir. 12.- Ayrıca, İstanbul D.G.M. Cumhuriyet Başsavcılığınca yapılan hazırlık tahkikatı sırasında toplanan delillerden; a) Tarık ÜMİT'in kaybolması ile ilgili olanlar bu olay hakkında hazırlık tahkikatı yapan Silivri Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmiştir. b) Ömer Lütfı TOPAL 'in öldürülmesi ile ilgili olarak alınan ifadeler ve yapılan telefon tespitlerine dair müfredat listeleri bu olay hakkında hazırlık tahkikatı yapan Sarıyer Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmiştir." denildiği görülmüştür. 1.2.İstanbul DGM C. Başsavcılığının 29.04.1997 tarih 1997/614, İdianame No: 1997/553 sayılı İddianamesi: H.N.1997/478, E.N. İstanbul DGM C. Başsavcılığının söz konusu iddianamesi ile 1993-1996 yıllarında, Yaşar Öz hakkında cürüm işlemek için oluşturulan silahlı teşekküle katılmak suçundan dava açılmıştır. 1.3. -İstanbul Devlet Güvenlik Mahkemesinde Î997/180 Esas No ile görülmekte olan dava ile ilgili olarak İstanbul Devlet Güvenlik Mahkemesi Cumhuriyet Başsavcılığının "Esas Hakkında Mütalaa" yazısında, "...f) Dokunulmazlıklarının kaldırılması üzerine 20.Dönem Elazığ Milletvekili MEHMET KEMAL AĞAR ile Şanlıurfa Milletvekili SEDAT EDİP BUCAK haklarında 09.02.1998 tarih ve 1997/221 Hz, sayılı iddianame ile; cürüm işlemek için silahlı teşekkül oluşturmak- hakkında tevkif ve yakalama müzekkereleri bulunan kişileri yetkili merci/ere haber vermemek -Hüviyette sahtecilik- Görevi suistimal ve 6136 sayılı Kanuna muhalefet suçlarından kamu davaları açılmıştır. Mezkur davalar istanbul (6) Nolu DGM'nin 1997/180 Esas sayılı dava dosyasında birleştirilmiştir. 18 Nisan 1999 tarihinde yapılan 21. Dönem milletvekili genel seçimlerinde MEHMET KEMAL AĞAR Elazığ, SEDAT EDİP BUCAK'da Şanlıurfa ilinden millet\>ekili seçilmişlerdir. Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 83/4 maddesine göre; tekrar seçilen miller\>ekili hakkında soruşturma ve kovuşturma yapılması, meclisin yeniden dokunulmazlığını kaldırmasına bağlı
-20- bulunduğuhdan Mahkememizin 03.05.1999 tarihli duruşmasında, bu sanıklar hakkında; yasama dokunulmaz-liklarının tekrar kaldırılmasına kadar MUHAKEMENİN DURMASINA karar verilmiş ve dava dosyaları T.B.M.M. Başkanlığına, gönderilmek üzere TEFRlK edilmiştir. Yasama dokunulmazlığının kaldırılmasına ilişkin usulü işlemlerin uzun. süreyi gerektirmesi ve diğer sanıklar yönünden de delillerin toplanmış bulunması nazara alınarak, MEHMET KEMAL AĞAR ve SEDAT EDtP BUCAK dışındaki sanıklar yönünden esas hakkındaki mütalaa hazırlanmıştır. 7- Silah taşıma belgeleri ruhsatnameler-yeşil pasaportlar ve sahte belgeler: a) Susurluk'ta kaza yapan araçta bulunan ve olay mahallinde ölen ABDULLAH ÇATLI üzerinde; MEHMET ÖZBAY sahte kimliği ile düzenlenmiş hüviyet sürücü belgesi, silah taşıma ruhsatı ve muhtelif banka kartları ile, sol tarafında ABDULLAH ÇATLTmn fotoğrafı yapışık ancak MEHMET ÖZBAY ismi yazılı, sağ tarafında "yanda açık kimliği ve fotoğrafı bulunan MEHMET ÖZBAY, Emniyet genel müdürlüğünde uzman olarak çalışmakta olup silah taşımasına izin verilmiştir. Yardımcı olunmasını rica ederim. MEHMET AĞAR. Vali Emniyet Genel Müdürü, "yazılı, mühürlü ve imzalı belge ile 0,3'5, gram KOKAİN bulunmuştur.. Usulsüz olarak düzenlenmiş belgelere istinaden verilen Silah Taşıma Ruhsatı dosyasında, dönemin İstanbul Emniyet Müdür yardımcısı HÜSEYİN KOCADAĞ'in referansı bulunduğu görülmüştür. Emniyet Genel Müdürlüğü 'nde uzman gösterilerek her türlü silahı taşıma yetkisini veren özel belge ise dönemin Emniyet Genel Müdürü tarafından verilmiştir. Olayla ilgili hazırlık tahkikatı sırasında, ABDULLAH ÇATLVya MEHMET ÖZBAY sahte kimliği ile yeşil pasaportta verildiği tespit edilmiştir. Maliye Bakanlığına bağlı birinci derecede Maliye Müfettişi olduğundan bahisle, Emniyet Genel Müdürlüğü hususi damgalı TR A-245202 seri nolu Yeşil pasaportun verilmesinde de, dönemin Emniyet Genel Müdürü MEHMET KEMAL AĞAR'ın talimatının bulunduğu anlaşılmıştır. (Isth. D. Bask. Emin Arslan T.B.M.M. Susurluk Komisyonu ifadesi). b) Sanıklardan YAŞAR ÖZ'ün, İstanbul Ataköy 7-8 Kısım L-9 A Blok D:6 adresinde 31.01.1994 tarihinde yapılan aramada; YAŞAR ÖZ adına TR A 228576 seri numaralı, TARIK ÜMİT adına TR A 220307 seri numaralı Yeşil Pasaportlar, EŞREF ÇUĞDAR adına düzenlenmiş sahte sürücü belgesi, üzerinde YAŞAR ÖZ'ün fotoğrafı yapışık ve hüviyeti yazılı silah taşıma özel izin belgesi (Belge hamili YAŞAR ÖZ, Genel Müdürlüğümüzde teknik