Adana, Ekim 2013
DAVRANIŞ ODAKLI İŞ GÜVENLİĞİ Daha Güvenli İş Yerleri İçin Davranışların Şekillendirilmesi
Konu Başlıkları; 1. Davranış nedir? 2. Davranış odaklı iş güvenliği tam olarak ne yapar? 3. Gözlem ve geribildirim neden önemlidir? 4. Davranışa odaklanmanın önemi. 5. Çalışanları gözlem sürecine dahil edilmesi. 6. ADN (Aktivatör, Davranış, Netice) modeli ne yapar? 7. Çalışan davranışlarını olumlu yönde motive etmek.
Davranış kişinin ne yaptığıdır. Davranışlar nesneldir, gözlemlenebilir ve ölçülebilirdir.
Davranış Odaklı İş Güvenliği Tam Olarak Ne Yapar? Çalışanların gerçek anlamda ne yaptığına bakar Tüm çalışanları bir şekilde İş Güvenliği gerçeğine müdahil eder Güvenli davranışlara odaklanır Riskli davranışları belirlemede ve kaza önlemede yardımcı olur
Davranış Odaklı İş Güvenliği Tam Olarak Ne Yapar? İş güvenliği sorunlarının konuşulmasını sağlar İş güvenliği süreçlerini sistematik olarak kontrol eder Yönetime ve süpervizörlere doğru kararlar almasında yardımcı olur Davranışlar ve kazalar arasında bağ kurulabilmesine yardımcı olur Yüksek iş güvenliği kültürünün oluşmasını destekler
Davranış Gözlem Ekibinin belirlenmesi ve Davranış Odaklı İş Güvenliği Sürecinin Sürdürülmesi Süpervizörler gözlem takımlarını belirlerler Süpervizörler gözlem kontrol listelerini oluştururlar Çalışanlar birbirlerini bu listelere göre gözlemlerler Gözlem kontrol listeleri ve adımları doğru ve tarafsız gözlem için kılavuz olurlar
Davranış Gözlem Ekibinin belirlenmesi ve Davranış Odaklı İş Güvenliği Sürecinin Sürdürülmesi Gözlemciler yaptıkları gözlemler hakkında yorum ve bulguları süpervizörlere iletirler Veri grafikleri geribildirim konularını gösterir Kazanılan geri bildirimler süpervizörler ve yönetim tarafından yorumlanır Önlemler ve tavsiyeler bu geribildirimlerden sağlanır
Neden Gözlem ve Geribildirim Önemlidir? Proaktif tepkileri kolaylaştırır Güvenli ve riskli davranışlara sistematik olarak odaklanır. Çalışanları iş güvenliği kültürünü ileri taşımak için cesaretlendirir Çalışanlar arasında iş güvenliği eksikliklerinin konuşulması hususunda teşvik edici olur.
Süreci Nasıl Geliştirmeliyiz? Davranış Gözlem Ekibi Davranışları izler ve analiz eder Olumlu bulguları vurgular Uygunsuz çalışma alanlarını belirler İyileştirme için tavsiyeler verir İş yeri İSG Birimi (Yönetim) Gözlem ekibinden gelen verileri ve tavsiyeleri değerlendirir Düzeltici ve önleyici faaliyetleri onaylar İşyeri genelinde iletişimi ve kararları sağlar.
Süreci Nasıl Geliştirmeliyiz? Öncesi: Kaza/yaralanma istatistikleri Yönetim baskısı Tek sorumlu atama Bireysellik Hata/suçlu arama Reaktif Çabuk ve özensiz düzeltme Öncelik verme Sonrası: İş güvenliği uygulamaları Çalışan gönüllü katılımı Sorumluluk alma Takım çalışması Çözüm arama Proaktif Sürekli geliştirme Sürekli değer verme
Yüksek İş Güvenliği Kültürünün 3 Karakteristik Özelliği vardır. İş güvenliği yapılması zorunlu ama özensiz yapılan prosedürden çok, tüm işler içinde bulunan doğru uygulanması gerekli bir değer olarak algılanması.
Her bir çalışan çalışma arkadaşlarının iş güvenliğinden en az kendilerinin olduğu kadar sorumlu hissetmesi. Her bir çalışanın diğerlerinin iş güvenliği adına kendini istekli ve muktedir tutması.
Davranış Odaklı İş Güvenliği Üç Ana Noktayı İnceler. Kişi Bilgi, Tecrübe, Yetenek, Zeka, Motivasyon, Düşünce, Kişilik İş Güvenliği Kültürü Davranış Çevre Ekipman, Aletler, Makineler, Tertip Düzen, Şartlar, Yönetim Sistemleri KKD Kullanımı, Doğru Kaldırma, Prosedürlerin Takibi, Enerji İzolasyonu, Döküntü temizliği, Zemin temizliği, Talimatlara uyma
Yaralanmalar DAVRANIŞ ODAKLI İŞ GÜVENLİĞİ Riskli Davranışlar Bir Çok Kazanın Asıl Nedenidir.
Davranışlara Odaklanmanın Önemi. Ölüm Ciddi Yaralanma Küçük Yaralanma Atlatılmış Tehlike Riskli Davranış
Neden Çalışanları Bu Gözlem Sürecine Dahil Etmek Davranış Odaklı İş Güvenliği Süreci İçin Önemlidir?
Çünkü çalışanlar; İş süreci hakkında daha net bilgilere sahiptir. Riskli davranışları daha iyi analiz ederler. Güvensiz durumları bilirler. İş arkadaşlarının düşüncelerini bilirler. Çalışmaları sayesinde iş ortamındaki değişimi görebilmelidirler.
Riskli Davranış Bir Neden Değil Genellikle Sonuçtur.
Etkisiz İletişim Yetersiz çalışma ergonomisi dizaynı İşin süpervize edilmemesi Kafa karıştırıcı prosedürler Yetersiz eğitim Unutkanlık Zaman baskısı Çalışma arkadaşı baskısı Kötü huylar Sorumsuzluk / Umursamazlık
Riskli Davranışlar Çoğunlukla Kusurlu Sistemlerin Sonuçlarıdır. Riskli Davranış Çalışan Sergilediği Davranışın Güvensiz Olduğunu Biliyor mu? İnsan Hatası Hayır Evet Rizikolu Davranış Davranışı Etkileyen Sistem Kusuru Kişisel Bilgi Eksikliği Sistemin Cesaretlendir mesi Bilinçli Savsaklama / Sabotaj
Davranışların Değiştirilmesi için ADN modelinin doğru şekilde anlaşılması. Aktivatör Doğrudan Davranış Motive Edici Netice
Aktivatörler ve Neticeler Kişi Tarafından Yorumlanır. Çevre Aktivatör Kişi Davranış Netice İleri Besleme Geri Bildirim
Bizler Aktivatörlere ve Neticelere bakarak Davranışları anlayabiliriz. Aktivatörler : İş güvenliği toplantıları Hedef ayarlamaları Kanunlar ve düzenlemeler Taahhüt anlaşmaları Politika ve prosedürler Teşvikler engellemeler İşaretmeleler Eğitimler
Bizler Aktivatörlere ve Neticelere bakarak Davranışları anlayabiliriz. Davranışlar : Hız limitinde araç kullanma KKD Kullanımı Enerji izolasyonu Ekipman korumalarını kullanma İş güvenliği konuşmalarını yapma Döküntüleri temizleme Güvenli çalışma için çalışanlara örnek olma
Bizler Aktivatörlere ve Neticelere bakarak Davranışları anlayabiliriz. Neticeler : Uyarı Çalışma arkadaşlarından övgü Ceza Yaralanma Ödüllendirilme yada yerilme Rahatsızlık Teşekkür Zaman Kazanma Tecrübe
ADN Modeline göre Hızımızı Nasıl Belirleriz. Aktivatör Davranışlara kılavuz yada direktif Davranış Hız limit tabelası Güneşli gün Sürüş eğitimi Geç Kalma Açık yol Acil durum Polis yok Hız yapmak Spor araba Polis arabası Diğer sürücülerin hız yapması Netice İleride yapılacak davranışları motive eder Pert Eğlence! Yaralanma Yakıt Ceza tasarrufu Zaman kazanma Mal hasarı Amortisman
İş Güvenliği Daima İnsan Doğasıyla Mücadele Halindedir. Riskli davranışlar çoğunlukla güvenli davranışlara nazaran, daha rahattırlar, daha elverişlidirler, daha az zaman kaybettirirler.
İş Güvenliği Daima İnsan Doğasıyla Mücadele Halindedir (devam). Riskli davranışlar çok nadir, yaralanma, disiplin cezası, ile sonuçlanır.
Bazı Neticeler Davranışlarımıza Diğerlerinden Daha Çok Etki Eder. En etkili olumlu yada olumsuz sonuçlar; 1. Kesin Sonuçlar (davranışınız sonrası çok net ve tartışmasız bir netice ortaya çıkması) 2. Çabuk sonuçlar (davranışınız karşılığı neticelerin hemen ortaya çıkması) 3. Kayda değer ve anlamlı sonuçlar (davranışınız sonrası ortaya çıkan neticelerin sizin için önemli olması)
Çalışanlarımızın Davranışlarını Nasıl Motive Etmeliyiz.
Kesin Hemen Etkili Kesin değil Hemen Etkili DAVRANIŞ ODAKLI İŞ GÜVENLİĞİ Bazı Sonuçlar Diğerlerinden Daha Baskındır. Yaralanma Rahatlık Riskli Davranış: Gözlüksüz metal kesimi İki Sonuç: Rahatlık ve Yaralanma
Sunan: Şükrü Öztürk KAYA DANIŞMANLIK Uluslararası Bölge Müdürü Uzakyol Gemi Kaptanı