Piyasalarda Bu Ay Eylül 2015 Şebnem Mermertaş Sermaye Piyasaları ve Makro Ekonomik Araştırmalar
Gündem
Eylül Takvimi 3/9 Ağustos Enflasyonu 10/9 Türkiye 2Ç büyüme verileri 17/9 Fed Toplantısı 20/9 Yunanistan genel seçimler 30/9 ABD Mali Yıl sonu 4/9 ABD Ağustos istihdam raporu 12/9 AKP Olağan Kongresi 18/9 Fitch'in Türkiye notunu gözden geçirmesi 22/9 Para Politikası Kurulu toplantısı 3
Eylül Ekim Kasım Aralık Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz İhale Programı Hazine üç aylık açıklamaya devam ettiği borçlanma programına göre eylül-kasım döneminde 15,6 milyar lirası piyasaya olmak üzere toplam 19 milyar liralık iç borç geri ödemesi yapacak. Buna karşılık borçlanma hedefi 14 milyar lira seviyesinde bulunuyor. Hazine eylül ayında 3,1 milyar lirası piyasaya olmak üzere toplam 4,1 milyar liralık iç borç geri ödemesi yapacak. Hazine eylülde itfasını karşılamak için 2 ihale düzenleyecek. İhaleler 15 Eylülde gerçekleşecek. 60 50 40 30 20 10 0 Merkezi Yönetim İç Borç Geri Ödemeleri (mlr TL) 34,80 19,06 13,20 Eylül-Kasım Aralık-Şubat Mart-Mayıs 35 Merkezi Yönetim İç Borç Geri Ödemeleri (mlr TL) Eylül İhale Programı İhale tarihi Vade Senet İtfa tarihi 15 Eylül 5 yıl Sabit kuponlu 6 ayda bir kupon ödemeli 8 Temmuz 2020 15 Eylül 7 yıl Değişken faizli 6 ayda bir kupon ödemeli 20 Nisan 2022 30 25 20 15 10 5 0 4 10 5 5 16 14 4 3 6 2 11 Kaynak: Hazine 4
Oca.13 Şub.13 Mar.13 Nis.13 May.13 Haz.13 Tem.13 Ağu.13 Eyl.13 Eki.13 Kas.13 Ara.13 Oca.14 Şub.14 Mar.14 Nis.14 May-14 Haz.14 Tem.14 Ağu.14 Eyl.14 Eki.14 Kas.14 Ara.14 Oca.15 Şub.15 Mar.15 Nis.15 May.15 Haz.15 Tem.15 1Ç13 2Ç13 3Ç13 4Ç13 1Ç14 2Ç14 3Ç14 4Ç14 1Ç15 2Ç15 Oca-13 Mar.13 May.13 Tem-13 Eyl-13 Kas-13 Oca-14 Mar.14 May.14 Tem-14 Eyl-14 Kas-14 Oca-15 Mar-15 May.15 Tem.15 Bin ABD Veriler & Fed Fed in toplantısı 17 Eylülde gerçekleşecek. 29 Temmuz toplantısının tutanaklarından önemli bir mesaj çıkmazken, piyasalarda yaşanan sert dalgalanmanın eylülde faiz artışını önlemeye yetmeyeceği beklentisini oluşturdu. Tutanaklara göre sıkılaştırma için gerekli koşullara ulaşılamadı ancak o noktaya çok yaklaşıldı. Bu açıklamadan Fed in faizi artırmakta acele etmeyeceğini ama eylülde artış ihtimalinin de olduğunu anlıyoruz. Önümüzde iki konu bulunuyor. Petrol fiyatındaki sert düşüşün enflasyon hedefine ulaşmayı zorlaştırması ve ABD de bütçe yılının 30 Eylül de sona erecek olması. Enflasyonun yükselme olasılığının azaldığı bir ortamda, Fed toplantısı sırasında bütçe konusunda anlaşma sağlanamamış olursa, Fed in faiz kararı etkilenebilir. Temmuzda tarım dışı istihdam 215.000 ile 225.000 olan beklentinin hafif altında artsa da mayıs ve haziranda toplam 14.000 lik yukarı revizyon yapıldı. İstihdam artışı marttaki yavaşlamanın ardından gücünü korudu. Ağustosta istihdam artışının 220.000 ile devam etmesi bekleniyor. İşsizlik %5,3 ile Mayıs 2008 öncesine döndü. Ağustos beklentisi ise %5,2. Veriler 4 Eylül günü açıklanacak. Büyümede sürprizler yukarı yönlü oldu. İlk çeyrek için %-0,7 olarak açıklanan verinin nihai olarak %0,6 ya çekilmesinin ardından ikinci çeyrek büyümesi %2,3 ten %3,7 ye revize edildi. Nihai veriyi 25 Eylülde yani Fed toplantısından sonra alacağız. Toplantıya oldukça güçlü verilerle girildiği görülüyor. Enflasyonda düşük enerji fiyatları %2 lik hedeften uzaklaştırıyor. Temmuzda yıllık enflasyon %0,2, çekirdek kişisel harcamalar artışı %1,2 de. 600 400 200 yıllık ortalama Tarım dışı istihdam değişimi 8,0 6,0 4,0 2,0 0,0 Büyüme (%) 2,5% 2,0% 1,5% 1,0% 0,5% ABD'de Yıllık Enflasyon TÜFE Hedef çekirdek PCE 0-2,0 0,0% -0,5% 5
Avrupa Yunanistan da seçimler 20 Eylülde gerçekleşecek. Hükümet kurulması için 300 sandalyeli parlamentonun çoğunluğu gerekiyor. 22 Ocak seçimlerinde oy oranı %35,5 olan Syriza ilk kez kazandığı için 50 sandalye ödül almış, Independent Greeks ile koalisyon kurabilmişti. Syriza nın referandumdan %61 hayır çıkmasına rağmen, kurtarma paketi anlaşması yapmasıyla 25 vekil ayrılarak Popular Unity Partisini kurdular. Ankete göre oy oranı %24 e gerileyen Syriza nın 149 sandalyeye ulaşması zor olacak. Seçimlerle birlikte Yunanistan ın eurodan çıkması düşüncesinin tekrar konuşulabileceğini düşünüyoruz. 22 Ocak seçimleri Oy Oranı (%) Sandalye sayısı New Democracy 28,8 76 Syriza 35,5 149 Pasok 5,0 13 Ind. Greeks 4,6 13 Gold Dawn 6,4 17 Comunist Party 5,3 15 Diğer 14,4 17 Toplam 100 300 Koalisyon 20 Eylül seçimleri Anket (%) New Democracy 22 Syriza 24 Pasok 4,5 Ind. Greeks 3 Gold Dawn 6 Comunist Party 4,5 Diğer 36 Toplam 100 Katalonya da seçimler 27 Eylül de yapılacak. Seçimlere 7 parti katılırken, ankete göre bağımsızlık yanlısı 2 partinin oy oranı %40, bağımsızlık karşıtı 3 partinin oyu %32 seviyesinde. Diğerleri kararsız ve görüşü bilinmeyen partiler. Bağımsızlık yanlısı partilerin kazanması durumunda, Katalonya nın Euro Bölgesinden çıkarılmasına gidebilecek olan bağımsızlık ilanı süreci endişesiyle piyasalarda dalgalanma oluşabilir. Avrupa Merkez Bankası nın Ekim 2016 ya kadar sürecek olan aylık 60 milyar euroluk tahvil alımları devam ederken, Euro Bölgesinde veriler toparlanmaya işaret ediyor. Yıllık enflasyon ağustosta düşüş beklentisine karşılık %0,2 seviyesini korudu. Hizmet ve gıda fiyat artışı %1,2 deyken enflasyonun hala düşük seviyede olmasının nedeni enerji fiyatlarındaki %7,1 düşüş. Bölgenin yıllık büyüme hızı 2. çeyrekte %1,3 e yükseldi. Temmuzda işsizlik oranı sürpriz bir şekilde %11,1 den %10,9 a geriledi. Avrupa Merkez Bankası ndan gerekirse tahvil alımlarının artırılacağı açıklamasına rağmen, bu yılın sonunda çıkış stratejilerinin konuşulmaya başlanacağını tahmin ediyoruz. Avrupa Merkez Bankası nın toplantısı 3 Eylülde gerçekleşecek. 6
Brezilya Rusya Türkiye Hindistan Endonezya Güney Afrika Meksika Macaristan G. Kore Polonya Tayland Kanada İngiltere ABD İsrail Avrupa Çek Japonya İsviçre M'14 M'14 N'14 M'14 M'14 H'14 T'14 T'14 A'14 E'14 E'14 E'14 K'14 A'14 A'14 O'15 Ş'15 M'15 M'15 N'15 M'15 M'15 H'15 T'15 T'15 A'15 M-14 N-14 H-14 T-14 A-14 E-14 K-14 O-15 Ş-15 M-15 M-15 H-15 A-15 Faiz 10 yıllık ABD Faizleri (%) 3 2,5 18 16 10 yıllık faizler 2 14 Brezilya 2 yıllık 1,5 1 0,5 12 10 8 6 Rusya Türkiye 0 4 18% 16% 14% 12% 10% 8% 6% 4% 2% 0% -2% 14,3% 17,0% Politika Faiz Oranları (2015 başından beri değişim) 12% 11,00% 8.25% 8% 7.75% 6,0% 7,50% 7,25% 7,5% 5,8% 3,0% 2.1% 3,0% 2.1% 2% 1% 0,5% 0,3% 0,10% 0,1% 0,0% 1,5% 0.1% 0.25% 1,4% 1.5% 1,5% 0,50% -0,3% 12 Avrupa'da 10 yıllık faizler 10 8 6 4 2 0 M-14M-14 T-14 E-14 E-14 A-14 Ş-15 N-15 H-15 A-15 İspanya İtalya Portekiz Yunanistan Almanya 7
O '08 M '08 M '08 T '08 E '08 A '08 M '09 M '09 T' 09 E' 09 A' 09 Ş' 10 N' 10 T' 10 E' 10 K' 10 Ş' 11 N' 11 H' 11 E' 11 K' 11 O' 12 M' 12 H' 12 A' 12 E' 12 O' 13 M' 13 M' 13 A' 13 E' 13 A' 13 Ş' 14 M'14 T'14 E'14 A'14 Ş'15 N'15 T'15 K'08 O'09 M'09 H'09 A'09 E'09 O'10 M'10 H'10 A'10 E'10 O'11 M'11 H'11 A'11 E'11 O' 12 M' 12 M' 12 A' 12 E' 12 A' 12 M' 13 M' 13 A' 13 E' 13 A' 13 M' 14 M'14 A'14 E'14 A'14 M'15 M'15 A'15 Risk Dolar endeksi (DXY) 105 100 95 90 85 80 75 QE1 QE2 QE3&Twist 70 90 VIX 80 70 60 50 50 40 30 20 10 10 0 650 550 450 350 250 150 50-50 S.Africa CDS (10y) Russia Brazil Turkey 8
O' 13 M' 13 M' 13 A' 13 E' 13 A' 13 M' 14 M' 14 T-14 E-14 A-14 Ş-15 N-15 T-15 O'13 M'13 M'13 T'13 E'13 A'13 Ş'14 M'14 T-14 E-14 A-14 Ş-15 N-15 T-15 Emtia Ham Petrol ($/varil, Brent) 140 130 120 110 100 90 80 70 60 50 40 Altın ($/ons) 2000 1900 1800 1700 1600 1500 1400 1300 1200 1100 1000 9
Ekonomi
Görünüm 3,1% 2,7% 12,00 10,00 8,00 6,00 4,00 2,00 0,00 Oca '13 1,5% 1,3% 3,1% Nis Tem Eki Oca '14 Nis Tem Eki Oca '15 Nis Tem Eki TÜFE Çekirdek (H) MB Tahmini (yılsonu) Kaynak: TÜİK, TCMB, TSKB 4,7% 4,3% 4,6% 4,9% Enflasyon (%) 2,3% 1,9% 2,6% 2,3% 3,7% 3,1% 3,2% I II III IV I II III IV I II III IV I II T III T IV T 2012 2013 2014 2015 Kaynak: TÜİK, TSKB Çeyreklere Göre Büyüme (%) 7,5 6,9 mn $ Haziran '15 Ocak-Haziran '15 Cari işlemler -3.356-22.705 Finansman 2.573 18.157 Sermaye Hesabı 0-2 Finans Hesabı 4.016 9.540 Doğrudan Yatırımlar 554 4.170 Hisse senetleri 1 106 Tahvil&Bono -351-1.501 Bankalar 1.464 3.392 Diğer sektörler 2.536 6.639 Net Hata & Noksan -1.443 8.619 Rezerv değişimi -783-4.548 Türkiye ekonomisinin göstergeleri güçlü bir ikinci çeyreğin geride kaldığını gösteriyor. Sanayi üretiminde otomotivin katkısıyla %3,9 artış, dış ticaret açığında altının etkisiyle %19,5 düşüş, güçlü iç talep ve kamu inşaat yatırımları ikinci çeyrekte bizi %3,7 büyümeye götürebilir. Enflasyonda temmuz sonunda yılın en düşüğüne çok yakınız. Ağustosta 0,11 olan beklentimiz yıllık rakamı %6,8 den %6,83 e yükseltiyor. Ekime kadar bu trendin devam edeceğini düşünüyoruz. Ekimde güçlü baz etkisiyle beklediğimiz düşüşün yükselen kurun olumsuz etkisiyle ne derece gerçekleşeceğini izleyeceğiz. Altın ihracatı ve enerji maliyetindeki düşüşle son beş yılın en düşüğüne gerileyen cari açıkta kritik konu finansman sorunu. Portföy girişi olmamasıyla net hata&noksan ve rezervlere olan ihtiyaç artmış görünüyor. 11
Makro-Ekonomik Göstergeler 12 2015 Tahmin Dönem Değer Önceki Dönem Değer TSKB OVP Büyüme Büyüme 2015-1Ç/2014-1Ç 2,30% 2014 2,90% 3,1% 4,0% GSYİH (mlr $) 2015/1Ç - yıllık 795 2014 800 740 850 Kişi Başına gelir ($) 2015/1Ç - yıllık 10.227 2014 10.404 Enflasyon TÜFE (aylık) Temmuz 0,09% Haziran -0,51% 0.11% (Ağu) TÜFE (yıllık) Temmuz 6,81% Haziran 7,20% 7,5% 6,3% Dış Ticaret İhracat (aylık, mlr $) Temmuz 11,2 Haziran 12,0 İthalat (aylık, mlr $) Temmuz 18,2 Haziran 18,2 İhracat (yıllık, mlr $) Temmuz 148,9 Haziran 151,0 165 173 İthalat (yıllık, mlr $) Temmuz 227,4 Haziran 229,1 236 258 Dış Ticaret Açığı (aylık, mlr $) Temmuz 7,0 Haziran 6,2 Dış Ticaret Açığı (yıllık, mlr $) Temmuz 78,6 Haziran 78,1 71 85 Cari Açık Cari açık (aylık, mlr $) Haziran 3,4 Mayıs 4,4 Cari açık (yıllık, mlr $) Haziran 44,7 Mayıs 45,5 39 46 Cari açık/gsyih Haziran 5,6% Mayıs 5,6% 5,3% 5,4% Bütçe Bütçe dengesi (aylık, mlr TL) Haziran 3,2 Mayıs 1,6 Bütçe dengesi (yıllık, mlr TL) Haziran -18,5 Mayıs -22,3 Bütçe dengesi/gsyih Haziran 1,0% Mayıs -1,3% Faiz MB haftalık repo faizi Temmuz 7,50% Haziran 7,50% Ağırlıklı fonlama maliyeti (aylık ortalama) Ağustos 8,6% Temmuz 8,5% İç Borçlanmanın ağırlıklı ortalama maliyeti Temmuz 9,6% Haziran 9,9% Reel Efektif Döviz Kuru Temmuz 99,55 Haziran 98,29 Borç Merkezi Yönetim Borç Stoku (Brüt, mlr TL) Haziran 650,9 Mayıs 647,2 Borç stoku / GSYİH Haziran 37% Mayıs 37% Sanayi (Önceki yılın aynı ayına göre değişim) Sanayi üretimi Haziran 7,4% Mayıs 0,5% Elektrik üretimi Haziran 1,6% Mayıs 2,1% Otomotiv üretimi Haziran 15,1% Mayıs -13,2% İşsizlik İşsizlik Mayıs 9,3% Nisan 9,6% 10,0%
Piyasalar
Geçen ay neler oldu? BIST-100 ağustos ayında %5,9 geriledi. Son bir yılın en yüksek aylık düşüşü olarak görülebilir. Yurtiçinde artan siyasi belirsizlik ve güvenlik endişeleri ile kur artışının şirket karlılıklarını aşağı çekeceği tahmini hisse fiyatlarında ciddi bir düşüşe neden oldu. Tahvil faizi 1 puan yükseldi. Global olarak tahvilden kaçış eğilimiyle birlikte kurdaki yükselişin enflasyona olası olumsuz etkisi tahvil faizini yukarı çekti. Merkez Bankası politika faizini %7,50 de faiz koridorunu %7,25-%10,75 te değiştirmeden bıraktı. Duruşunu temkinliden, sıkıya çeviren Merkez Bankası para politikasını Fed in faiz artışıyla birlikte sadeleştireceğini açıkladı. Eşit döviz sepeti %16 yükseldi. Yurtdışında gelişen piyasalardan kaçış, Çin in sürpriz devalüasyonunun Asya para birimlerine olumsuz etkisi ve içerdeki olumsuz siyasi gelişmeler TL nin geçen ay en fazla değer kaybeden 2. para birimi olmasına neden oldu. İlk sırada petroldeki düşüşün olumsuz etkilediği Rus rublesi bulunuyor. Ağustos sonu Aylık Değişim YBB Değişim BIST 100 75.210-5,9% -12,3% Tahvil 10,97 0,99 2,95 MB faizi 7,50 0,0-0,75 Dolar 2,9179 4,8% 25,4% Euro 3,3900 11,1% 19,9% Sepet 3,2716 16,3% 27,0% YBB: Yılbaşından Beri 14
31.12.14 10.01.15 20.01.15 30.01.15 09.02.15 19.02.15 01.03.15 11.03.15 21.03.15 31.03.15 10.04.15 20.04.15 30.04.15 10.05.15 20.05.15 30.05.15 09.06.15 19.06.15 29.06.15 09.07.15 19.07.15 29.07.15 08.08.15 18.08.15 28.08.15 Sektörler Fiyat Performans Son 31.08.2015 Bir ay Ocak sonu zirvesinden beri Yılbaşından Beri 2014 BIST 100 75.210-5,9% -17,5% -12% 26% BIST 30 92.361-5,7% -18,4% -13% 29% Bankacılık Endeksi 124.369-8,8% -29,4% -22% 30% Sanayi Endeksi 76.508-3,1% -6,4% -3% 26% BIST 100-30 96.853-6,8% -12,4% -8% 16% Piyasa Değeri (milyar dolar) BIST 100 160-10,5% -33% -29% 16% BIST-100 endeksi ağustos ayını düşüş yönünde geçirdi ve aylık kayıp %5,9 oldu. Ağustostaki kayıp bankacılık önderliğinde gerçekleşti. Kur ve faiz artışının kârlılıklarına olumsuz yansıması beklenen sektör hisselerini sermaye yeterlilik oranlarında gerileme de olumsuz etkiledi. Güçlü iç talep sayesinde otomotiv, beyaz eşya, perakende gibi sektörlerde satış artışı, sanayi hisselerindeki düşüşü sınırladı. BIST Getiri Grafiği 150 130 110 90 70 XU100 XUSIN XBANK 50 15
Gelişen piyasalar performansı Dolar Kur değişimi Faiz (10y) Faiz değişimi Borsa performansı Çek -3,1% Tayvan 0,71 İsrail -0,20 Arjantin -1% Macaristan -0,7% Çek 0,91 G. Kore -0,20 Çek -1% G. Kore 0,6% İsrail 2,11 Arjantin -0,15 Meksika -2% Polonya 0,7% G. Kore 2,18 Tayvan -0,14 Polonya -3% Arjantin 1,1% Tayland 2,69 Çin -0,10 Rusya -3% Tayland 2,1% Polonya 3,03 Macaristan -0,05 Tayland -4% Tayvan 2,4% Çin 3,36 Tayland -0,04 G. Kore -4% Çin 2,6% Macaristan 3,72 Çek 0,01 Güney Afrika -5% Hindistan 3,5% Meksika 6,01 Meksika 0,03 Macaristan -5% İsrail 4,1% Arjantin 7,57 Güney Afrika 0,06 Tayvan -6% Endonezya 4,1% Hindistan 8,01 Polonya 0,08 Türkiye -6% Meksika 4,4% Güney Afrika 8,20 Hindistan 0,20 Endonezya -6% Güney Afrika 4,7% Endonezya 8,83 Endonezya 0,28 İsrail -6% Türkiye 5,1% Türkiye 10,05 Türkiye 0,71 Hindistan -7% Brezilya 5,9% Rusya 11,79 Rusya 0,90 Brezilya -8% Rusya 6,0% Brezilya 14,26 Brezilya 1,29 Çin -12% 16
Global Borsalar Ülke Son 1 Ay Yılbaşından Beri Arjantin 11.033-0,6% 28,6% Çek 1.024-0,7% 8,2% Meksika 43.722-2,3% 1,3% Polonya 2.164-2,9% -6,6% Rusya 834-2,9% 5,4% G. Kore 1.914-4,4% -0,1% Macaristan 21.396-5,3% 28,6% Tayvan 8.018-5,7% -13,9% Türkiye 75.210-5,9% -12,3% Filipinler 7.084-6,0% -2,0% S&P 1.972-6,3% -4,2% İsviçre 8.825-6,4% -1,8% Hindistan 26.034-6,5% -5,5% Dow Jones 16.528-6,6% -7,3% İngiltere 6.248-6,7% -4,9% İtalya 21.942-6,8% 15,4% Nasdaq 4.275-6,9% 0,9% Avusturya 2.325-7,0% 7,6% Norveç 532-7,4% 1,6% Portekiz 5.261-8,0% 9,6% Romanya 6.998-8,0% -1,2% Belçika 3.463-8,0% 5,4% Japonya 18.166-8,2% 4,1% İspanya 10.259-8,2% -0,2% Brezilya 46.626-8,3% -6,8% Fransa 4.653-8,5% 8,9% MSCI EM 819-9,2% -14,4% Almanya 10.259-9,3% 4,6% AB 3.110-9,4% 3,5% Hollanda 445-10,1% 4,8% Mısır 7.252-11,5% -18,8% Hong Kong 21.497-12,0% -8,9% Çin 3.150-12,5% -2,9% Yunanistan 624-21,7% -24,5% Ağustos ayında borsalarda global bir satış dalgası vardı. ABD borsalarının zirve seviyelerinde düzeltme ihtiyacı, Çin in devalüasyonunun ABD teknoloji şirketleri başta olmak üzere şirketlerin ihracatına olumsuz etki yapacağı endişesiyle devreye girdi. Öte yandan global fonların işlem yapmadığı, işlemlerin bireysel yatırımcılarla snırlı kaldığı Çin borsasındaki dalgalanma beklenmedik şekilde dünya borsalarına olumsuz etki yarattı. MSCI EM endeksi ağustosta %9,2 gerilerken, erken seçim kararının kısa vadeli siyasi belirsizliği ortadan kaldırmasıyla ay sonuna doğru toparlanan BIST-100 ayı %5,9 düşüşle tamamladı. 17
Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Yabancılar ne yapıyor? Yabancılar ağustosta hem hissede hem de tahvilde satış tarafında yer aldılar. Değer değişiminden arındırılmış olarak, hissede 214mn dolar, tahvilde 379mn dolarlık satış izlendi. Yılbaşından beri yapılan satış hissede 759mn dolara, tahvilde 4,9 milyar dolara ulaştı. 3.000 2.500 2.000 1.500 1.000 500-500 0-1.000-1.500-2.000-2.500 Yabancı İşlemleri ve Dolar Hisse (mn $) Bono (mn $) Dolar/TL (aylık ort) 3,0 2,8 2,6 2,4 2,2 2,0 1,8 1,6 Cari açık finansmanında portföy girişlerine olan bağımlılık, yabancıların satış yaptığı zamanlarda dolar/tl üzerindeki yükseliş baskısı arttı. Kaynak: TCMB 2014 2015 18
BIST Ağustosta %5,9 düşen BIST-100, arka arkaya 4 ay kesintisiz aylık düşüş kaydetmiş oldu. Mayıs-Ağustos dönemi düşüşü %10 a ulaştı. İstatistiksel olarak eylül aylarında düşüş olasılığı yüksek görünse de %10 luk düşüş, endeksin olası görülen birçok olumsuzluğu fiyatladığını ve gelecek düşüşlerin sınırlı kalabileceğini gösteriyor olabilir. Fed in faizini artıracağı endişeleriyle gelişen ülkelerden yaşanan portföy çıkışı, 7 Hazirandan beri hükümet kurulamaması sürecinin getirdiği siyasi belirsizlik, risk algılamasının artmasıyla TL nin değer kaybı ve şirketler üzerinde olası net kar düşüşü etkisi, içerde yaşanan çatışma ortamının ve dolar/tl nin yükselişinin dış finansman endişeleriyle kırılganlığı artırarak, not indirimi endişesi yaratması gibi nedenlerin bugüne kadar etkili olduğunu düşünüyoruz. Eylül ayına geldiğimizde siyasi tarafta seçim kararı alınmış olmasının önemli bir siyasi belirsizliği ortadan kaldırdığını, seçim sonrasında yeniden koalisyon sonucu çıkması durumunda hükümet kurulması ihtimalinin yüksek olduğunu düşünüyoruz. Reel efektif döviz kuru haziran sonunda 100 ün altına gelerek TL nin değersiz bölgeye geçtiğini gösterdi. Bu durumun daha fazla değer kaybı olasılığının azalmakta olduğunu gösterdiğini düşünüyoruz. Kredi notu konusunda ilk kritik tarih 18 Eylül. Fitch Türkiye nin kredi notunu gözden geçirebilir. Yaptığı açıklamalarda olumsuzlukların nota etki etmeyeceğini vurgulamıştı. Pozitif beklentimiz için önemli aşağı yönlü riskler bulunuyor. Siyasi tarafta olumsuz gelişmelerin ortaya çıkması riski, TL nin değersiz bölgeye geçmesine rağmen kur artışının devam edebilecek olması hisse senetlerinde düşüşü Eylüle taşıyabilir. Eylülde teknik bant aralığı olarak 72.000-76.800 ün muhtemel olacağını düşünüyoruz. F/K Macaristan 24,14 Meksika 23,43 Hindistan 18,41 Tayland 15,96 G. Afrika 15,43 Endonezya 14,58 Çin 13,67 Polonya 12,41 Tayvan 11,53 Kore 11,29 Brezilya 10,43 Çek 9,79 Türkiye 8,93 Rusya 7,88 Arjantin 0,78 Almanya 14,70 ABD 17,91 19
O' 14 O' 14 Ş' 14 Ş' 14 M' 14 N'14 N'14 M'14 H'14 H'14 T'14 T'14 A'14 E'14 E'14 E'14 K'14 K'14 A'14 A'14 O'15 Ş'15 Ş'15 M'15 M'15 N'15 M'15 M'15 H'15 T'15 T'15 A'15 7.31 8.3 8.4 8.5 8.6 8.7 8.10 8.11 8.12 8.13 8.14 8.17 8.18 8.19 8.20 8.21 8.24 8.25 8.26 8.27 8.28 8.31 9.1 Faiz Yılbaşından beri yaşanan yüksek yabancı satışıyla %7,5 lardan %9 lara yükselen tahvil faizi, seçim sonrasında koalisyon umutlarıyla 10 un altında seyir izledi. Ağustos ortasında olumsuz sonuçlanan koalisyon görüşmesinden sonra başlayan ve erken seçim ihtimalinin artmasıyla hızlanan yükseliş, dolar/tl deki yükselişin hızlanması sonrasında %11 in üzerine yükseldi. Son durumda 11 in altını izliyoruz. Yabancılar ağustos ayında 379mn dolarlık tahvil satışı yaptılar ve yılbaşından beri yapılan satış tutarı 4,9 milyar dolara yükseldi. Merkez Bankası sıkı para politikasına geçerek ağırlıklı ortalama fonlama maliyetini ağustosta %8,47 den %8,58 e yükseltti. Bankalararası faizin %10,75 olduğu, siyasi belirsizliğin, yabancı satışının ve yüksek kur seviyesinin sürdüğü ortamda faizin kısa vadede yüksek seviyesini koruyacağını düşünüyoruz. 11,5 11 10,5 10 9,5 9 Gösterge Tahvil Faizi (%, son bir ay) 14 12 Bankalararası borçlanma Politika Faizleri Koridor üst bant 10 8 6 Ağırlıklı fonlama maliyeti politika faizi Koridor alt bant 4 2 Kaynak: Merkez Bankası 20
TSKB Ekonomik Araştırmalar research@tskb.com.tr MECLİSİ MEBUSAN CAD. NO 81 FINDIKLI İSTANBUL 34427, TÜRKİYE tel: (90) 212 334 50 50 faks: (90) 212 334 52 34 2015 Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş. her hakkı mahfuzdur. Bu doküman Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş. nin yatırım bankacılığı faaliyetleri kapsamında, kişisel kullanıma yönelik olarak ve bilgi için hazırlanmıştır. Bu dokümana dayalı herhangi bir işlem yapılması tarafımızdan öngörülen bir husus değildir. Belirtilen görüşler sadece bizim güncel görüşlerimizdir. Bu raporda yer alan bilgileri makul bir esasa dayalı olarak güncelleştirirken, bu konuda mevzuat, uygunluk veya diğer başka nedenlerleamaca uygunluk tam olarak sağlanamamış olabilir. Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş. ve/veya bağlı kuruluşları veya çalışanları, burada belirtilen senetleri ihraç edenlere ait menkul kıymetlerle ilgili olarak bir pozisyon almış olabilir veya alabilir; menkul kıymetler üzerinde opsiyonları olabilir veya ilgili diğer bir yatırıma girebilir; bu menkul kıymetleri ihraç eden firmalara danışmanlık yapmış, hisselerinin halka arzına aracılık veya yüklenim taahhüdünde bulunmuş olabilir. Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş. ve/veya bağlı kuruluşları bu raporda belirtilen herhangi bir şirket için yatırım bankacılığı da dahil olmak üzere önemli tavsiyeler veya yatırım hizmetleri sağlıyor veya sağlamış olabilir. Bu raporun ilgili olduğu yatırım fiyatı veya değeri, direkt veya dolaylı olarak, yatırımcıların menfaatlerine ters düşebilir. Döviz kurlarındaki herhangi bir değişmenin yatırımın değeri veya fiyatı veya bu yatırımdan sağlanan gelir üzerinde olumsuz bir etkisi olabilir. Geçmişteki performans her zaman gelecekteki performansın kılavuzu olacak demek değildir. Yatırım geliri dalgalanma gösterebilir. Bu rapor kamuya açık bilgilere dayalıdır. Doğru veya tamam olmayan hiçbir beyan yapılmamıştır. Bu rapor söz konusu menkul kıymetlerin alınması veya satılması için bir teklif, yorum ya da yatırım tavsiyesi değildir veya bu menkul kıymetlerin alınıp satılmasına yönelik bir teklif için de bir istek veya zorlama değildir. Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş. ve kendisiyle bağlantılı olan diğerleri bahsedilen şirketlerin menkul kıymetleriyle ilgili pozisyon alabilirler veya bu menkul kıymetlerle ilgili işlem yapabilirler, ayrıca bu şirketler için yatırım bankacılığı hizmetleri de verebilirler. Herhangi bir yatırım kararı yatırımcının tamamıyla kendi kişisel seçimine dayanmalıdır. Bu rapordaki bilgiler herhangi bir yatırım tavsiyesi olmayıp, raporda yer alan firmalara yatırım yapılmasından ötürü Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş. hiç bir sorumluluk kabul etmez. Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.