1.3.23 1/5 A- GENEL PRENSİPLER BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam ve Tanımları içerir. Amaç: Madde 1: Bu yönergenin amacı Van Bölge Eğitim ve Araştırma Hastanesi nde yürütülen konsültasyon hizmetlerinin standardizasyonunun sağlanması, işleyiş prosedüründe sorumlulukların belirlenmesi ve iyileştirme yolunda izlemlerin yapılmasıdır. Kapsam: Madde 2: Yönerge, Van Bölge Eğitim ve Araştırma Hastanesi nde yatarak ve ayaktan tanı ve tedavi alan hastalara ait ve diğer hastaneler tarafından hastanemizden talep edilen bütün konsültasyon hizmetlerini ve bu hizmetlerin sunumunda görev alan tüm personeli kapsamaktadır. Dayanak: Madde 3: Bu yönerge Tıbbi Deontoloji Nizamnamesi, Hekimlik Meslek Etiği Kuralları ve Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliğine dayanılarak hazırlanmıştır. Tanımlar: Madde 4: a) Konsültasyon: Tanı ve tedavi amacı ile Van Bölge Eğitim ve Araştırma Hastanesi ne başvuran hastalardan sorumlu hekimler ve diş hekimlerinin, hastasının tanı/tedavi ve takibinde gerekli gördüğünde diğer klinikler ile görüş alışverişinde bulunmasıdır. b) Sorumlu hekim: Hastanın tanı ve tedavisinden birinci derecede sorumlu olan klinik şefi veya klinik şef yardımcısı veya başasistan veya uzman hekim veya diş hekimidir. c) Konsültan hekim: Sorumlu hekim tarafından istenen konsültasyonu yanıtlamakla sorumlu ve alanında bilimsel ve teknik bilgiye sahip olan hekim veya diş hekimidir. d) Konsültasyon Formu: Konsültasyon isteği ve sonucu ile ilgili bilgileri içeren, hem sorumlu hekim hem de konsültan hekim tarafından açık ve net doldurulması gereken ve hastanenin güncel otomasyon sisteminde yer alan formu tanımlar İKİNCİ BÖLÜM Sorumlu Hekimin Görevlerini, Konsültasyon Formunun Konsültan Hekime Ulaştırılmasını, Konsültan Hekiminin Görevlerini tanımlar. Sorumlu Hekimin Görevleri Madde 5: Yatarak ve ayaktan tedavi alan hastalara ilişkin konsültasyon sürecinde konsültasyon isteği, yalnızca sorumlu hekim tarafından yapılır. Madde 6: Sorumlu hekim konsültasyon isteyebileceği gibi, hastanın da konsültasyon isteme hakkı vardır ve hastanın bu isteminin kabul edilmesi sorumlu hekimin inisiyatifindedir.
1.3.23 2/5 Madde 7: Konsültasyon istemleri hastane otomasyon sistemi üzerinden yapılır. Konsültasyon istekleri sözlü olarak yapılmamalıdır. Acil durumlarda sözlü konsültasyon isteğinde bulunulabilir, ancak sonrasında sorumlu hekimin otomasyon sisteminden konsültasyon formunu doldurması gereklidir. Madde 8: Sorumlu hekim Konsültasyon formunda, hasta bilgilerini, isteme gerekçesini, açık ve net bir şekilde belirtilmeli, kısaltma kullanılmamalıdır. Açık ve net olarak belirtilen konsültasyon gerekçesi, hastanın hastalığı ile ilgili kısa bilgilendirmeyi ve konsültan hekimden hangi konuda görüş ve öneri istendiğine ilişkin bilgiyi içermelidir. Gerekçenin açık ve net olarak yazılması konsültan hekimin konsültasyona bilgi ve malzeme bakımından (pansuman seti, biyopsi seti vb) donanımlı gitmesine olanak sağlayacağı için zorunludur. Yeterli bilginin verilmemesinden dolayı konsültan hekimin gerekli hazırlık ile hastanın başına gidemediği durumlarda sorumluluk konsültasyonu isteyen hekime ait olacaktır. Madde 9: Konsültasyon o gün için konsültasyondan sorumlu klinikten istenir. Konsültasyondan sorumlu klinik, hastanın daha önce aynı branştan farklı klinik tarafından konsülte edilmesi nedeniyle konsültasyon sorumluluğunu almadığı durumda en kısa sürede ilgili kliniğe haber vermekle yükümlüdür. Bu işleyişten klinik koordinatörleri sorumludur. Madde 1: Sorumlu hekim, konsültan hekimi karşılamak ve hasta ile ilgili tıbbi bilgileri konsültan hekime aktarmakla yükümlüdür. Madde 11: Konsültan hekimin girişim yapması gerektiği durumlarda, sorumlu hekim, uygun alt yapıyı hazırlamalıdır. Madde 12: Sorumlu hekim, konsültan hekimin tanı/tedavisine ait önerilerine uymakta özgürdür, ancak uymak istemediği noktaları gerekçelendirerek hasta dosyasında belirtmelidir. Madde 13: Sorumlu hekim konsültasyon sonucundan ilgili hastayı bilgilendirmelidir. Bilgi verme sırasında saygılı davranmalı, hastanın psikolojik durumunu dikkate almalıdır. Madde 14: Sorumlu hekim konsültasyonunun zamanında yapılmasını takip etmeli ve konsültan hekimin konsültasyon formuna yazdığı görüş ve önerileri mutlaka okumalıdır. Konsültasyon formunda, konsültan hekimin konsültasyonun tamamlanmadığına ilişkin görüşü var ise bu dikkate almalı ve yineleyen konsültasyon istekleri ile konsültasyon sürecinin tamamlanmasını sağlamalıdır. Konsültan Hekimin Görevleri Madde 15: Konsültan hekimler, istenen konsültasyonları otomasyon sisteminden takip etmekle sorumludur. Madde 16: Klinikler, konsültasyon hizmetlerinin yürütülmesi için iş yoğunluklarına göre konsültan hekimlerini belirlemeli ve bir sonraki ayın listesini her ayın son 5 iş günü içerisinde Başhekimliğe bildirmelidir. Madde 17: Konsültan hekimin acil bir durum nedeni ile konsültasyon hizmetini kısa sürede yerine getirememesi söz konusu ise, ilgili klinik başvurulabilecek yedek konsültan hekimlerin de isimlerini bu listede belirtmelidir Madde 18: Uzmanlık eğitimi gören ve en az iki yıllık eğitim süresini tamamlamış asistanlar konsültan uzmanın sorumluluk ve denetimi altında olmak üzere konsültasyon becerilerini kazanmaları amacıyla konsültasyon hizmetlerinde çalışabilirler. Rotasyoner asistanlar konsültasyon görevi yapamazlar. Madde 19: Konsültasyon hizmetlerinin aksamaması için konsültan hekimlere, konsültasyon hizmetleri dışında mümkün olduğunca başka bir görev verilmemelidir.
1.3.23 3/5 Madde 2: Konsültan hekim, konsültasyon isteğine en kısa zamanda yanıt vermekle sorumludur. Konsültasyon formunu, dikkatlice okumalı ve gerekli malzeme donanımı ile konsültasyona gitmelidir. Madde 21: Acil ve zorunlu durumlar dışında günlük olağan konsültasyonlar saat 13: e kadar istenmelidir. Bu saatten sonra istenen konsültasyonlara eğer konsültasyon yapacak kliniğin durumu uygun ise, aynı gün gidilir, uygun değil ise, konsültasyon ertesi gün aynı klinik tarafından tamamlanır. Mesai saatleri dışında sadece acil konsültasyon istenmelidir. Madde 22: Konsültan hekim, mesai saatlerinde istenen acil konsültasyonları ve acil servise başvuran hastalar için Acil den gelen tüm konsültasyon isteklerini en geç 3 dk içerisinde yanıtlamalıdır. Mesai saatlerinde istenen konsültasyonların yanıtlanması nöbet saatlerine kaydırılmamalıdır. Madde 23: Konsültan hekim yatan hastaları mutlaka yattığı serviste değerlendirmelidir. Ancak hastanın değerlendirilmesi için tıbbi cihaz donanımı gereken durumlarda (Kulak Burun Boğaz, Göz, Kadın Hastalıkları gibi) hasta konsültan hekimin önerisiyle ilgili bölümüme gönderilebilir. Ayaktan hastalar ise poliklinik koşullarında, diğer hizmetleri aksatmayacak şekilde öncelik tanınarak değerlendirilmelidir. Madde 24: Konsültan hekim hastadan en az sorumlu hekim kadar sorumludur. Konsültan hekim konsültasyon sürecini sorumlu hekim ile iletişim halinde yürütmelidir. İletişim, hekimlik mesleği kurallarına uygun olmalıdır. Madde 25: Konsültan hekimler, değerlendirdikleri hastanın tanı ve tedavisinde kendi dallarını ilgilendiren tetkik veya tıbbi uygulama veya yatış önerilerinin sorumlu hekim tarafından kabul edilmesi halinde; bu işlemlerin gerçekleştirilmesine aracılık ederler. Madde 26: Konsültan hekim görüşünü konsültasyon formuna yazarak bildirmekle sorumludur. Konsültasyon notu soruna yönelik, açık, net ve ileriye dönük planları içerecek şekilde yazılmalıdır. Yazılan notlar, gerektiğinde delil niteliği taşıyacağından, kısaltmasız olmalıdır. Madde 27: Verilen konsültasyon hizmetlerinin değerlendirilmesi ve olası sorunların çözümlenmesi klinik şefi / ünite sorumlusunun sorumluluğundadır. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Değerlendirme ve İzlem i tanımlar. Konsültasyon Hizmetlerinin Değerlendirilmesi / İzlem Madde 28: Hastane yönetimi, Konsültasyon Komisyonu ile birlikte yılda en az iki düzenli ve gündemli toplantı yaparak konsültasyon hizmetlerinin işleyişini, sorun ve çözüm önerilerini değerlendirerek süreci izleyecektir. Madde 29: Hastane yönetimi tarafından izlenen konsültasyon hizmetlerinde sorun yaşanması durumunda, sorun ilgili Klinik şefi ve uzman ile görüşülecek, gerekli olursa uyarılacaktır. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Çeşitli Hükümleri tanımlar. Hüküm Bulunmayan Durumlar
1.3.23 4/5 Madde 3: Bu yönergede yer almayan durumlarla karşılaşıldığında, genel etik ilkelere, ulusal düzenlemelere, uluslararası düzeydeki bildirge ve sözleşme hükümlerine uyulur. Disiplin Kovuşturması Madde 31: Sorumlu ve konsültan hekimler ile ilgili klinik şeflikleri bu yönerge hükümlerine aykırı davranışlarda bulunduklarında, ilgili yasa ve yönetmelik hükümlerine göre gerekli işlemler yapılır. Yürürlük Madde 32: Bu yönerge tebliğinden itibaren yürürlüğe girer Madde 33. Bu yönerge Van Bölge Eğitim ve Araştırma Hastanesi Başhekimi tarafından yürütülür. B-POLİKLİNİK KONSÜLTASYONLARI Madde 1:Konsültasyon, hastanın başvuru nedeni olan hastalığıyla ilgili durumlar için istenmelidir. Diğer şikayetleri için, hastaya ilgili polikliniğe ayrıca muayene girişi yapması önerilmelidir. Madde 2: Konsültasyon istenen poliklinik kendi çalışma düzeni içinde hastayı mümkün olduğunca öncelikle değerlendirilmelidir. Madde 3: Konsültasyon istemlerinde Genel Kurallar madde 9 geçerlidir. Madde 4: Konsültan hekim gerekli gördüğü tetkik ve tedaviyi sorumlu hekime önerir; bu öneriye uymak sorumlu hekimin tercihine bağlıdır. SUT kurallarına göre klinik branşlarla sınırlanmış olan tedaviler için reçete konsültan hekim tarafından yazılmalıdır. Madde 5: Acil müdahele gerektiği düşünülen hastada poliklinik başvurusu kapatılarak hasta Acil Tıp Kliniğine yönlendirilir. Hastanın acil servise transferi ilgili hekimin başvurusu ile poliklinikten sorumlu Başhekim yardımcısı tarafından sağlanır. C- ACİL SERVİS KONSÜLTASYONLARI Madde 1: Acil poliklinik hastası yerinde konsülte edilir. Hasta kliniklere gönderilmez. Özel ekipman gerektiren muayene ve müdahale için hastanın kliniğe gitmesi gereken durumda hasta konsültan hekimin refakatinde götürülür. Madde 2: Multitravma hastası, hayati tehdit oluşturan öncelikli patolojiye göre ilgili klinik tarafından yatırılır. Madde 3: Acil serviste çözümlenemeyen durumlarda Başhekim yardımcısı veya mesai dışı saatlerde İdari Şef, ilgili kliniklerin sorumlularını çağırarak hastanın Acil Tıp Kliniği başvurusunun sonuçlandırılmasını sağlar. Madde 4 : Başka sağlık kuruluşlarından ilgili klinik ile görüşülerek sevki kabul edilen hastanın acil tıp kliniğine girişi yapılarak kabul eden klinikten konsültasyon istenir. Kabul eden klinik hastayı yatırmak / sonuçlandırmakla yükümlüdür. D- AMELİYAT ÖNCESİ KONSÜLTASYON
1.3.23 5/5 Madde 1: Elektif ameliyata girecek olgular anestezi polikliniğinde konsülte edilerek ameliyata hazırlanmalıdır. Bu konsültasyon, yeni veya akut bir sorun gelişmediği takdirde bir ay süre ile geçerlidir. Preoperatif hasta değerlendirmesinin standardizasyonu ve yasal dayanağın sağlanması amacıyla Van Bölge Eğitim ve Araştırma Hastanesi Preoperatif Hasta Değerlendirme Kılavuzu hazırlanması önerilmiştir. E- HASTANE DIŞI KONSÜLTASYONLAR Madde 1: Başka hastaneden gelen konsültasyon istemlerinde, poliklinik veya acil servisten hastaneye giriş yapılarak hastane giriş numarası alınır Madde 2: İstem kağıdı Başhekim yardımcısı tarafından onaylanarak ilgili hekime yönlendirilir. Madde 3: Görevli doktor, klinik şefi veya idari şefe haber vererek konsültasyona gider. Madde 4: Konsültasyon isteyen hastane doktorun resmi araçla görev yerinden alınıp tekrar bırakılmasını sağlar Madde 5: Başka hastaneden konsültasyon istenirken konsültan hekimi getirmek üzere ilgili Hastane Müdürlüğü / Başhekim yardımcısı / idari şef ile görüşülerek araba temin edilmelidir. F- TOPLU KONSÜLTASYON Madde 1: Toplu konsültasyon ile değerlendirilmesi gereken hastalar için sorunlu hekim, ilgili kliniklerin sorumluları ile görüşerek konsültasyon yerini ve saatini belirler. Madde 2: Toplu konsültasyona katılacak kliniklere ayrı ayrı konsültasyon gönderilir. Madde 3: Toplu konsültasyonu, katılan en kıdemli hekim yönetir. Madde 4: Konsültasyon sonucunda alınan karar metnini her hekim kendisi için açılan konsültasyon sayfasına yazar ve altına diğer konsültan hekimlerin adını da ekler.