EÜAŞ VE HİDROELEKTRİK ENERJİ

EMO İÇ ANADOLU ENERJİ FORUMU (İÇEF) EÜAŞ VE HİDROELEKTRİK ENERJİ ATİLLA ÖZMEN EUAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ HİDROLİK SANTRALLAR DAİRESİ BAŞKANI 2007 1

2

Elektrik Üretim Anonim Şirketi Elektrik enerjisini verimli, kaliteli, sürekli, çevreye saygılı ve düşük maliyetli bir şekilde üretmek ve görevlendirilmesi halinde en uygun üretim tesisini kurmak amaç ve misyonuyla hareket eden EÜAŞ: Elektrik üretiminde yerli kaynak kullanımına önem gösterilmesini, Kaliteli ve ucuz elektrik üretimi için, verimlilik ve tasarruf tedbirlerinin uygulanmasını, Elektrik enerjisinin, tüm tüketicilere yeterli, kaliteli, sürekli ve düşük maliyetli bir şekilde sunulmasını, Avrupa Birliği müktesebatına uyum çerçevesinde, serbestleştirilme çalışmalarına katkıda bulunulmasını, 3 Serbest piyasa mantığı çerçevesinde, kendinde kalacak olan santralların en optimum şekilde işletilmesini

TANITIM ve FAALİYETLER EÜAŞ; elektrik enerjisi üretim hizmetlerini yürütmek amacıyla, Bakanlar Kurulu nun 05.02.2001 tarih ve 2001/2026 sayılı kararı ile kurulmuş olup; Sermayesi.. 1.3 milyar YTL Toplam Personel Sayısı... 12.933 tür. KAMUNUN ELİNDEKİ TERMİK VE HİDROLİK ÜRETİM SANTRALLARININ; İŞLETİLMESİ, İNŞA HALİNDEKİLERİN TAMAMLANMASI, DSİ TARAFINDAN YENİ TESİS EDİLENLERİN DEVİR ALINARAK İŞLETİLMESİ, MALZEME YÖNETİMİ VE TEDARİKİ, BAKIM, ONARIM VE REHABİLİTASYONU, ETKB NİN GÖREVLENDİRMESİ İLE EPDK TARAFINDAN ÜRETİM TESİSLERİNİ KURMAK, İŞLETMEK ve KİRALAMAK, ONAYLANACAK 4 YENİ

TAŞRA TEŞKİLATI 19 TERMİK SANTRAL İŞLETME MÜDÜRLÜĞÜ 23 HİDROELEKTRİK SANTRAL İŞLETME MÜDÜRLÜĞÜ AFŞİN-ELBİSTAN LİNYİTLERİ İŞLETME MÜDÜRLÜĞÜ TEKNİK KONTROL VE LABORATUAR İŞLETME MÜDÜRLÜĞÜ 3 TESİS MÜDÜRLÜĞÜ İSTANBUL TİCARET MÜDÜRLÜĞÜ MERKEZ AMBAR MÜDÜRLÜĞÜ KUMBURGAZ EĞİTİM MERKEZİ MÜDÜRLÜĞÜ 5

ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş. GENEL MÜDÜRLÜĞÜ KURULU GÜÇ Şirketimiz 2007 Mayıs sonu itibariyle; DİĞER 41,4% 24.015 MW kurulu gücü ile Türkiye kurulu gücünün %58,6 sını, %58,6 36,6 milyar kwh üretimi ile Türkiye elektrik enerjisi üretiminin %48,3 ünü ü karşılamıştır. EÜAŞ %58,6 Toplam: 40.980 MW ÜRETİM DİĞER %51,7 EÜAŞ %48,3 Toplam: 75.7 milyar kwh 6 Haziran/2007 Elektrik Üretim A.Ş. 6

EÜAŞ VE BAĞLI ORTAKLIK SANTRALLARI KURULU GÜCÜ (2007) %52,3 %47,7 110 21 HİDROELEKTRİK SANTRAL TERMİK SANTRAL 11.460 MW 12.555 MW 7 Haziran/2007 Elektrik Üretim A.Ş. 7

ÜAŞ ve BAĞLI ORTAKLIK TERMİK SANTRALLARI HAMİTABAT T.S. AMBARLI FuelOil AMBARLI D.G. ORHANELİ T.S. BURSA D.G.K.Ç.S. ÇAN T.S. ALİAĞA MANİSA SEYİTÖMER T.S. TUNÇBİLEK T.S. SOMA A-B HOPA Fuel-Oil ÇATALAĞZI T.S. KANGAL T.S. ENGİL G.T. (VAN) AFŞİN-ELBİSTAN-A T.S. AFŞİN-ELBİSTAN-B T.S. DENİZLİ JEOTERMAL YENİKÖY T.S. YATAĞAN T.S. KEMERKÖY TS. 8

ÜAŞ HİDROELEKTRİK SANTRALLAR İŞLETME MÜDÜRLÜKLERİ ALTINKAYA HASAN UĞURLU ATAKÖY DOĞANKENT İKİZDERE GÖKÇEKAYA SARIYAR DEMİRKÖPR Ü HİRFANLI KEBAN ADIGÜZEL ÇILDI R KILIÇKAY A TERCA N KARACAÖREN VAN MENZELET KARAKAYA KEMER ASLANTAŞ ANTALYA ve YÖRESİ GEZENDE ATATÜRK ÇATALAN ADANA ve YÖRESİ 9

20.951 21.164 21.889 1995 1996 1997 2005 10 2006 40.231 38.820 36.824 35.564 45.000 2004 2003 31.752 28.332 27.264 40.000 2002 2001 2000 26.125 35.000 1999 23.263 20.857 1994 1998 20.335 18.713 30.000 1993 1992 17.206 1991 20.000 16.315 25.000 1990 9.119 5.116 1980 15.000 1985 4.186 1975 5.000 2.234,0 10.000 1970 TÜRKİYE KURULU GÜÇ GELİŞİMİ

2006 TÜRKİYE KURULU GÜCÜNÜN KURULUŞLARA GÖRE DAĞILIMI Otoprodüktör % 10,1 Mobil %1,8 Üretim Şirketleri %28,0 İşletme Hakkı Devri %1,6 MW 23.714,2 EÜAŞ Otoprodüktör Mobil 4.100,5 EÜAŞ % 58,5 721,8 Üretim Şirketleri İşletme Hakkı Devri TOPLAM 11.332,7 650,1 40.519,2 11

2006 YILI TÜRKİYE KURULU GÜCÜNÜN KAYNAKLARA GÖRE DAĞILIMI KÖMÜR % 25,17 DOĞAL GAZ % 31,43 J EOTERMAL % 0,06 SIVI YAKIT % 6,12 DİĞER % 4,85 RÜZGAR % 0,14 HİDROLİK % 32,23 MW DOĞAL GAZ 12.734,8 KÖMÜR 10.196,8 J EOTERMAL SIVI YAKIT RÜZGAR HİDROLİK DİĞER TOPLAM 23,0 2.480,0 58,1 13.061,0 1.965,7 40.519,2 12

ÜRKİYE VE EÜAŞ KURULU GÜÇ GELİŞİMİ MW 45.000 40.000 35.000 30.000 23.714,2 40.519 22.584,1 38.820 36.824 21.789,6 5.000 21.785,1 10.000 21.058,3 15.000 31.752 20.000 35.564 25.000 0 2002 2003 2004 2005 TÜRKİYE 2006 EÜAŞ13

AŞ KURULU GÜCÜNÜN KAYNAKLARA GÖRE DAĞILIMI (2006) MW KÖMÜR SIVI YAKIT DOĞAL GAZ J EOTERMAL HİDROLİK T O P L A M 7.761,0 876,0 3.902,9 15,0 11.159,2 Sıvı Yakıtlar %3,69 Doğal Gaz %16,46 J eotermal %0,06 23.714,1 Kömür %32,73 Hidrolik %47,06 14

2006 YILI TÜRKİYE ELEKTRİK ÜRETİMİ KURULUŞLARA GÖRE DAĞILIMI Yap-İşletDevret; %8,40 KURULUŞLA R Üreti m (GWh) EÜAŞ SANTRALLARI 71.082 BAĞLI ORTAKLIK SANT. 13.448 EÜAŞ TOPLAM MOBİL SANT. İŞL.HAKKI DEVR.SANT. 84.53 0 519 Yap-İşlet; %24,24 Serbest Üretim Şti.; %7,26 EÜAŞ+Bağlı Ortaklık; %48,11 Mobil; %0,30 Otoprodüktör; İşl. Hak. Dev.; %2,31 %9,38 4.061 OTOPROD.SANT. 16.485 Yİ SANT. 42.592 YİD SANT. TÜRKİYE ÜRE.TOPL. 14.754 175.6 90 15

ÜRKİYE ELEKTRİK ÜRETİMİ - ARTIŞ ORANLARI GWh 200.000 2003 2004 175.690 150.698 2002 161.925 140.580 50.000 129.400 100.000 artış %7,4 artış %7,2 artış %8,6 150.000 artış %8,5 0 2005 2006 16

ÜAŞ IN TÜRKİYE ÜRETİMİNDEKİ PAYI GWh 200,000 20,000.1 48 % 84,530 45.3 45.1 150,698 44.8 % 73,462 40,000 68,017 % 60,000 % 80,000 63,097 100,000 140,580 120,000 129,400 % 77,332 5 9. 8 140,000 161,925 160,000 175,690 180,000 2005 2006 2004 2003 2002 0 TÜRKİYE EÜAŞ 17

HİDROELEKTRİK ENERJİ 18

SU HAYAT VE ENERJİNİN KAYNAĞIDIR. İlk çağlardan beri suyun enerjisi mekanik enerjiye dönüştürülerek değirmenlerde tahıl öğütmek üzere kullanılmıştır. Günümüzde ise modern teknoloji ile suyun mekanik enerjisi elektrik enerjisine dönüştürülerek HİDROELEKTRİK ENERJİ adı ile çok geniş alanlarda faydalanılmaktadır 19

20

Ülkemizin elektrik üretimi tarihine bakıldığında 20. yüzyılın ilk çeyreğinde genel olarak aydınlatma amaçlı dizel generatörlerle küçük yerel tesisler kurulmuş, ilerleyen yıllarda ise küçük ve orta ölçekli hidroelektrik Santrallar ile kömür santralları tesis edilerek ulusal elektrik ağı kurulmuştur. 21

Geçen yüzyılın ortalarından itibaren Ülkemizde elektrik talebi ortalama % 8 civarında artış göstermiştir. 1970 li yıllar sonları ile 1980 li yılların başlarında yaşanan elektrik arz sıkıntısının kısa vadede giderilmesine yönelik olarak 80 ve 90 lı yıllarda büyük güçlü doğalgaz santralları kurulmuştur 22

Ülkemiz elektrik sektörü 1935 yılında ETİBANK ın kurulması ile uzun bir süre bu kuruluş tarafından, sektörün belli bir büyüklüğe ulaşmasından sonra da 1971 yılından itibaren TÜRKİYE ELEKTRİK KURUMU tarafından yürütülmüştür 23

1985 yılında 3096 Sayılı Yasa nın yürürlüğe girmesi ile yap işlet devret ve yap işlet modeli adı altında özel sektörün katılımı sağlanmıştır. 2001 yılında yürürlüğe giren 4628 Sayılı Yasa ve ilgili yönetmelikleri ile de elektrik üretim ve dağıtımı serbest piyasa ortamında yürütülecek şekilde düzenlemeye gidilmiştir 24

TÜRKİYE HİDROELEKTRİK ENERJİ POTANSİYELİNİN PROJE DURUMLARINA GÖRE DAĞILIMI ( 2006 ) TABLO 1 TANIMLAMA 1-İŞLETMEDE OLANLAR 2-İNŞA HALİNDEKİLER 3-KESİN PROJESİ HAZIR OLANLAR 5-PLANLAMASI HAZIR OLANLAR 6-MASTER PLANI HAZIR OLANLAR 7-İLK ETÜDÜ HAZIR OLANLAR TOPLAM www.dsi.gov.tr PROJE SAYISI KURULU GÜÇ(MW) YILLIK ORT. ENERJİ (GWh) 142 12.788 45.930 35 40 3.197 10.518 8 15 3.580 10.828 8 175 7.334 26.667 21 95 5.098 17.732 14 259 4.858 18.648 14 726 ORAN (%) 130.32 36.856 100 3 25

TABLO-2 MÜRACAAT EDİLEN VEYA EDİLEBİLECEK HES PROJELERİ (DSİ/EİE) TOPLAM HES ADEDİ TOPLAM BAŞVURULAN HES ADEDİ TOPLAM KURULU GÜÇ (MW) TOPLAM BAŞVURULAN KURULU GÜÇ (MW) KATİ PROJESİ HAZIR OLAN HES LER 5 5 70,56 70,56 PLANLAMA RAPORU HAZIR OLAN HES LER 58 57 3.056,30 3.054,30 MASTER PLAN RAPORU HAZIR OLAN HES LER 62 58 3.279,03 3.231,80 ÖN İNCELEME RAPORU HAZIR OLAN HES LER 53 51 1.331,25 1.316,25 İLK ETÜDÜ HAZIR OLAN HES LER 77 72 931,65 721,88 TOPLAM 255 243 8.678,79 8.394,79 www.dsi.gov.tr 26

TABLO-3 TÜZEL KİŞİLER TARAFINDAN GELİŞTİRİLEN HES PROJELERİ TOPLAM HES ADEDİ TOPLAM KURULU GÜÇ (MW) TOPLAM 694 4.750,00 TABLO-4 İNŞAATI DEVAM EDEN MÜRACAAT EDİLEN VEYA EDİLEBİLECEK HES PROJELERİ TOPLAM HES ADEDİ TOPLAM BAŞVURULAN HES ADEDİ TOPLAM KURULU GÜÇ (MW) TOPLAM BAŞVURULAN KURULU GÜÇ (MW) TOPLAM 7 7 359,00 359,00 TABLO-5 İKİLİ ANLAŞMALAR KAPSAMINDAN ÇIKARILAN MÜRACAAT EDİLEN VEYA EDİLEBİLECEK HES PROJELERİ TOPLAM HES ADEDİ TOPLAM BAŞVURULAN HES ADEDİ TOPLAM KURULU GÜÇ (MW) TOPLAM BAŞVURULAN KURULU GÜÇ (MW) TOPLAM 6 6 734,00 734,00 27 www.dsi.gov.tr

TABLO-6 YİD KAPSAMINDAN ÇIKARILAN MÜRACAAT EDİLEN VEYA EDİLEBİLECEK HES PROJELERİ TOPLAM HES ADEDİ TOPLAM BAŞVURULAN HES ADEDİ TOPLAM KURULU GÜÇ (MW) TOPLAM BAŞVURULAN KURULU GÜÇ (MW) TOPLAM 1 1 90,00 90,00 TABLO-7 MÜRACAAT EDİLEN VE EDİLEBİLECEK GRUP HİDROELEKTRİK SANTRAL PROJELERİ LİSTESİ TOPLAM HES ADEDİ TOPLAM BAŞVURULAN HES ADEDİ TOPLAM KURULU GÜÇ (MW) TOPLAM BAŞVURULAN KURULU GÜÇ (MW) TOPLAM 10 4 248,00 100,00 28 www.dsi.gov.tr

MÜRACAAT EDİLEN HES PROJELERİ ADEDİ TOPLAM KURULU GÜÇ (MW) DSİ/EİE PROJELERİ 279 10,099 TÜZEL KİŞİLER TARAFINDAN GELİŞTİRİLEN HES PROJELERİ 694 4,750 6 349 979 15,19 8 ŞUBAT 2007 İTİBARİYLE İNŞAATI DEVAM ETMEKTE OLAN HES PROJELERİ TOPLAM 29

TÜRKİYE DEKİ HİDROELEKTRİK ENERJİ POTANSİYELİNİN PROJE DURUMLARINA VE ENERJİLERİNE GÖRE DAĞILIMI ( 2007 14% İŞLETME 35% 14% İNŞA KPH FRH MPH 21% 8% 8% TOPLAM ÜRETİM : 130 323 GWh İEH 30

HİDROELEKTRİK ENERJİ POTANSİYELİ VE GELİŞME DURUMU İŞLETME %35 PROJ E SEVİYESİNDE %57 İNŞA HALİNDE %8 31

2006 YILI TÜRKİYE ENERJİSİNİN TÜRKİYE ENERJİSİNİN KURULUŞ VE YAKIT CİNSLERİNE GÖRE KURULU GÜÇ DAĞILIMI BİRİM: MW TAŞ FUEL-OİL MOTORİ N İTHAL KÖMÜR 680.0 196.0 300.0 EÜAŞ'A BAĞLI ORTAKLIK SANTRALLARI İŞLETME HAKKI DEVREDİLEN SANTRALLAR KURULUŞLAR EÜAŞ MOBİL SANTRALLAR 724.9 KÖM ÜRÜ YAP İŞLET SANTRALLARI 1,320.0 YAP İŞLET DEVRET SANTRALLARI SERBEST ÜRETİM ŞİRKETLERİ 154.6 OTOPRODÜKTÖR SANTRALLARI 604.2 18.3 331.0 35.0 2,163.7 214.4 1,651.0 335.0 5.3 0.5 4.1 0.8 TOPLAM KAYNAKLARIN K.GÜCE KATKISI (%) 32

2006 YILI TÜRKİYE ENERJİSİNİN TÜRKİYE ENERJİSİNİN KURULUŞ VE YAKIT CİNSLERİNE GÖRE KURULU GÜÇ DAĞILIMI BİRİM: MW D.GAZ J.TERMA L NAFTA 2,782.9 15.0 1,120.0 620.0 MOBİL SANTRALLAR YAP İŞLET SANTRALLARI 4,781.8 YAP İŞLET DEVRET SANTRALLARI 1,449.6 SERBEST ÜRETİM ŞİRKETLERİ 1,462.8 8.0 6.6 OTOPRODÜKTÖR SANTRALLARI 129.8 1,043.7 21.4 34.7 TOPLAM 8,210. 8 12,640. 8 23.0 21.4 41.3 20.3 31.2 0.1 0.1 0.1 KURULUŞLAR EÜAŞ EÜAŞ'A BAĞLI ORTAKLIK SANTRALLARI İŞLETME HAKKI DEVREDİLEN SANTRALLAR KAYNAKLARIN K.GÜCE KATKISI (%) LİNYİT 4,747. 0 2,714. 0 YEN.+ ATIK 33

2006 YILI TÜRKİYE ENERJİSİNİN TÜRKİYE ENERJİSİNİN KURULUŞ VE YAKIT CİNSLERİNE GÖRE KURULU GÜÇ DAĞILIMI BİRİM: MW KURULUŞLAR HİDROLİK BARAJL AKARS I U RÜZGA R ÇOK YAKITLILAR KATI+SIV SIVI+D.GA I Z 10,65 4.9 506.1 30.1 YAP İŞLET DEVRET SANTRALLARI 772.0 210.0 17.4 SERBEST ÜRETİM ŞİRKETLERİ 326.8 40.4 1,144.1 OTOPRODÜKTÖR SANTRALLARI 540.0 11,966.9 29.5 22.8 1,095. 8 2.7 1.2 453.7 481.1 59.0 453.7 1,625.1 0.1 1.1 4.0 EÜAŞ EÜAŞ'A BAĞLI ORTAKLIK SANTRALLARI İŞLETME HAKKI DEVREDİLEN SANTRALLAR MOBİL SANTRALLAR YAP İŞLET SANTRALLARI TOPLAM KAYNAKLARIN K.GÜCE KATKISI (%) 34

2006 YILI TÜRKİYE ENERJİSİNİN TÜRKİYE ENERJİSİNİN KURULUŞ VE YAKIT CİNSLERİNE GÖRE KURULU GÜÇ DAĞILIMI BİRİM: MW KURULUŞLARIN KATKISI(%) KURULUŞLAR TOPLAM EÜAŞ 19,881.9 49.1 3,834.0 9.5 İŞLETME HAKKI DEVREDİLEN SANTRALLAR 650.1 1.6 MOBİL SANTRALLAR 724.9 1.8 6,101.8 15.1 2,449.0 6.0 3,143.2 7.8 3,716.9 9.2 EÜAŞ'A BAĞLI ORTAKLIK SANTRALLARI YAP İŞLET SANTRALLARI YAP İŞLET DEVRET SANTRALLARI SERBEST ÜRETİM ŞİRKETLERİ OTOPRODÜKTÖR SANTRALLARI TOPLAM KAYNAKLARIN K.GÜCE KATKISI (%) 40,501.8 %100 35

2006 YILI TÜRKİYE ÜRETİMİNİN BİRİNCİL KAYNAKLARA GÖRE DAĞILIMI EÜAŞ HİDROLİK 37,440,297,591 Akarsu 1,061,782,729 Göl ÖZEL SEKTÖR 188,149,900 Barajlı 3,618,861,130 Akarsu 1,848,561,943 HİDROLİK TOPLAMI 44,157,653,293 RÜZGAR TOPLAMI 129,358,021 YENİLENEBİLİR KAYNAKLAR TOPLAMI BİRİM: kwh Barajlı 44,287,011,314 FUEL-OİL 5,353,975,918 MOTORİN 17,335,799 TAŞ.KÖM. 2,854,133,976 İTHAL KÖM. 11,188,134,650 LİNYİT 32,302,831,805 JEOTERMAL LPG NAFTA DOĞALGAZ 94,085,740 436,740,317 1,889,565,565 77,386,943,885 BİOGAZ 39,652,983 DİĞERLERİ 80,880,698 TERMİK TOPLAMI 131,644,281,336 36 TÜRKİYE ÜRETİM TOPLAMI 175,931,292,650

DÜNYA HİDROELEKTRİK POTANSİYELİ * TEORİK TANIMLAMA AFRİKA ASYA TEKNİK POTANSİYE POTANSİYE L L (GWh) (GWh) 4.000.000 1.665.000 EKONOMİK POTANSİYEL (GWh) 1.000.000 19.000.00 0 600.000 6.800.000 3.600.000 270.000 105.000 3.150.000 1.225.000 800.000 KUZEY VE ORTA AMERİKA GÜNEY AMERİKA 6.000.000 1.500.000 1.100.000 7.400.000 2.600.000 2.300.000 DÜNYA TOPLAMI 40.150.00 0 14.060.00 0 8.905.000 AVUSTRALYA/OKYANUS YA AVRUPA TÜRKİYE 433.000 216.000 * Kaynak : Hydropower & Dams World Atlas 130.000 37

TÜRKİYE NİN HİDROELEKTRİK POTANSİYELİ TEORİK (BRÜT) POTANSİYEL 433 MİLYAR kwh TEKNİK POTANSİYEL 216 MİLYAR kwh EKONOMİK POTANSİYEL 130 MİLYAR kwh 38

TÜRKİYE HİDROELEKTRİK POTANSİYELİ DÜNYA POTANSİYELİ İÇİNDE % 1 AVRUPA POTANSİYELİ İÇİNDE DE % 14 LÜK PAYA SAHİPTİR 39

Türkiye bilindiği üzere 26 adet hidrolojik havzaya ayrılmıştır. Havzaların ortalama yıllık toplam akışları 186 milyar m3 dür. En büyük havzalar Fırat ve Dicle olup toplam ülke potansiyelinin yaklaşık %28,5 ine sahip olduğu görülmektedir. 40

ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş. TÜRKİYE DEKİ ANA NEHİR HAVZALARI 41

0 HAVZA NO ve ADI 01 MERİÇ 02 MARMARA 10 BURDUR-GÖLLER 11 AKARÇAY 04 K.EGE 16 KONY A-KAPALI 06 K.MENDERES 19 ASİ 05 GEDİZ 25 VAN-KAPALI 07 B.MENDERES 03 SUSURLUK 13 B.KARADENİZ 08 B.AKDENİZ 12 SAKARY A 1151 1312 1747 123 143 166 243 60 5012 2523 1747 260 5558 6036 6167 5321 2539 5000 24 ARAS 09 ANTALY A 14 Y EŞİLIRMAK 20 CEY HAN 17 D.AKDENİZ 15 KIZILIRMAK 11369 10658 8011 10000 18 SEY HAN 23 ÇORUH 15000 22 D.KARADENİZ 20000 17118 38070 35000 26 DİCLE 21 FIRAT ORTALAMA ÜRETİM (GWh) TÜRKİYENİN HAVZA BAZINDA HİDROELEKTRİK POTANSİYELİ 40000 30000 25000 42

Ülkemizdeki hidroelektrik enerji potansiyelinin %20.3 ü Fırat, %8 i Doğu Karadeniz ve %11.5 i Dicle havzasında havzanın bulunmaktadır. potansiyeli Bu toplam üç brüt potansiyelin %40 ını oluşturup, kalan %60 oranındaki potansiyel ise diğer 23 akarsu havzası arasında 43

ÖNEMLİ HAVZALAR 44

FIRAT NEHRİ ÜZERİNDEKİ HİDROLİK SANTRALLAR KARAKAYA Yükseklik m Milyon m3 KEBAN Yükseklik (Talveg) :163 m : 30.700 3 Milyon m : 1.330 MW : 6000 GWh ATATÜRK Yükseklik Milyon m3 (Talveg) : 165 : 9.580 : 1.800 MW BİRECİK : 7.534 GWh Yükseklik 1.220 Milyon m3 (Talveg) : 63 m : : 672 MW : 2.516 GWh (Talveg) : 168 m : 48.700 : 2.405 MW : 8.900 GWh KARKAMIŞ Yükseklik m 157 Milyon m3 (Talveg) : 22 : : 189 MW 45

SAKARYA NEHRİ ÜZERİNDEKİ HİDROLİK SANTRALLAR GÜRSÖĞÜT Yükseklik (Talveg) KARGI Yükseklik (Talveg) : 65 m : 42 Milyon m3 : 194 MW : 246 GWh : 100 m : 1.103 Milyon m3 : 242 MW : 276 GWh SARIYAR Yükseklik (Talveg) : 90 m : 1.900 Milyon m3 : 160 MW : 400 GWh GÖKÇEKAYA Yükseklik (Talveg) YENİCE Yükseklik (Talveg) : 33 m : 58 Milyon m3 : 38 MW : 122 GWh BEYKÖY : 3X5,6 MW : 87 GWh PAMUKOVA :115 m : 910 Milyon m3 : 278 MW : 562 46 : 3X5,6 MW

KIZILIRMAK NEHRİ ÜZERİNDEKİ HİDROLİK SANTRALLAR ( 1 ) ÖMERLİDÜZÜ Yükseklik (Talveg) : 18 m : 21 Milyon m3 : 1,3 MW : 10 GWh ÇERMİKLER Yükseklik (Talveg) GWh : 47 m : 63Milyon m3 : 3MW : 11 İMRANLI Yükseklik (Talveg) GWh SARAÇ Yükseklik (Talveg) GWh : 21 m : 17 Milyon m3 : 2,4 MW : 18 BAYRAMHACILI Yükseklik (Talveg) 165 GWh : 27 m : 30 Milyon m3 : 5MW : 30 YAMULA Yükseklik (Talveg) m3 443 GWh : 108 m : 3.476 Milyon : 200 MW : : 45 m : 912 Milyon m3 : 70 MW : HİRFANLI Yükseklik (Talveg) m3 : 78 m : 5.980 Milyon : 128 MW : 47

KIZILIRMAK NEHRİ ÜZERİNDEKİ HİDROLİK SANTRALLAR ( 2 ) KAPULUKAYA Yükseklik (Talveg) m3 190 GWh KESİKKÖPRÜ Yükseklik 250 GWh : 49 m : 95Milyon m3 : 76MW : : 44 m : 282 Milyon : 54 MW : OBRUK Yükseklik (Talveg) m3 5,538GWh : 200 MW : ALTINKAYA Yükseklik (Talveg) m3 1.632 GWh HAMZALI Yükseklik (Talveg) : 40 m : 316 Milyon m3 : 60 MW : 250 GWh BOYABAT Yükseklik (Talveg) m3 1.468 GWh : 67 m : 661 Milyon : 140 m : 5.763 Milyon : 700 MW : : 150 m : 3.557Milyon : 513 MW : DERBENT Yükseklik (Talveg) m3 : 29 m : 213 Milyon : 58 MW : 48

YEŞİLIRMAK NEHRİ ÜZERİNDEKİ HİDROLİK SANTRALLAR GÖLOVA Yükseklik (Talveg) KILIÇKAYA GWh : 103 m Yükseklik (Talveg) : 22 m : 65Milyon m3 : 1 MW : 3 : 1400 Milyon 3 m : 124 MW Yıllık Üretim : ÇAMLIGÖZE GWh : 32 m Yükseklik 332 (Talveg) : 52 Milyon m3 : 32 MW : 88 GWh HASAN UĞURLU Yükseklik (Talveg) : 175 m : 1.074 Milyon m3 : 500 MW : 1.217 GWh KÖKLÜCE Yükseklik (Düşü) 588 GWh SUAT UĞURLU Yükseklik (Talveg) m3 ALMUS Yükseklik (Talveg): 78 m : 950 Milyon m3 : 27 MW : 99 GWh ATAKÖY Yükseklik (Talveg) GWh : 22 m : 3 Milyon m : 6 MW : : 400 m : 90 MW : : 51 m : 182 Milyon 49 : 46 MW :

ÇORUH NEHRİ ANAKOL ÜZERİNDEKİ HİDROLİK SANTRALLAR ( 1 DEMİRÖZÜ Yükseklik (Talveg) LALELİ Yükseklik (Talveg) 245 GWh : 122 m : 969 Milyon m3 : 99 MW : GÜLLÜBAĞ Yükseklik (Talveg) 285 GWh : 33 m : 62 Milyon m3 İSPİR Yükseklik (Talveg) 327 GWh : 85 m : 367 Milyon m3 : 54 MW : : 61 m : 21 Milyon m3 : 84 MW : AKSU Yükseklik (Talveg) 344GWh : 114 m : 185 Milyon m3 : 120 MW : 50

ÇORUH NEHRİ ANAKOL ÜZERİNDEKİ HİDROLİK SANTRALLAR (2 ARKUN Yükseklik (Talveg) 788 GWh YUSUFELİ Yükseklik (Talveg) : 223 m : 2.130 Milyon 3 m : 540 MW : 1.105 GWh ARTVİN Yükseklik (Talveg) 1.026 GWh :129 m : 283 Milyon m3 : 222 MW : BORÇKA Yükseklik (Talveg) 1.039GWh : 86 m : 419 Milyon m3 : 300 MW : : 135 m : 167 Milyon m3 : 332 MW : DERİNER Yükseklik (Talveg) : 207 m : 1.969 Milyon 3 m : 670 MW : MURATLI 2.118 GWh Yükseklik (Talveg) : 44 m : 75 Milyon m3 : 115 MW : 444 GWh 51

CEYHAN NEHRİ ÜZERİNDEKİ HİDROLİK SANTRALLAR KILAVUZLU Yükseklik (Talveg) GWh BERKE Yükseklik (Talveg) m3 1.672 GWh : 56m : 74 Milyon m3 : 54 MW : 99 : 186 m : 427 Milyon : 510 MW : ASLANTAŞ Yükseklik (Talveg) m3 569 GWh MENZELET Yükseklik (Talveg): 136 m : 2.088 Milyon m3 : 124 MW SIR : 515 Yükseklik (Talveg) : 106 m GWh : 1.120Milyon m3 : 284 MW : 725 GWh : 78 m : 1.150 Milyon : 138 MW : 52

EÜAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ HİDROLİK SANTRALLAR DAİRESİ BAŞKANLIĞI FAALİYETLERİ 53

Hidrolik Santrallar Daire Başkanlığı, doğrudan doğruya santrallerde elektrik enerjisi üretimi faaliyetlerinin sürdürülmesinden sorumlu EÜAŞ bünyesindeki iki daire başkanlığından biridir. DSİ Genel Müdürlüğü, İller Bankası, belediyeler gibi tüzel kişiliklerin tesis ettiği ve yasal düzenlemeler gereği EÜAŞ a devredilmiş veya teslim edilmiş Hidroelektrik santrallerde işletme, bakım, onarım, revizyon ve rehabilitasyon faaliyetlerini planlayıp uygulamaya koyarak elektrik enerjisi üretimini sağlamak Hidrolik Santrallar Dairesi 54

Santrallarımızın 45 adedi barajlı, 3 adedi doğal göl santralı, 62 adedi ise kanal tipi hidroelektrik santraldır. Hidrolik Santrallar Dairesi Başkanlığı bünyesindeki santralların 41 adedi şirketimizce kadrolu istihdam edilen personel ile, 69 adedi ise taşra işletme müdürlükleri sorumluluğunda hizmet alımı yoluyla işletilmektedir. 55

BAŞKANLIĞIMIZA BAĞLI MERKEZ VE TAŞRA TEŞKİLATI MERKEZ MÜDÜRLÜK SAYISI : 5 ADET TAŞRA MÜDÜRLÜK SAYISI : 23 SANTRAL SAYISI : 110 HES ADET KURULU GÜÇ : 11.460 MW 56

ALTINKAYA HES EÜAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ GÖKÇEKAYA HES DEMİRKÖPRÜ HES ADIGÜZEL HES DOĞU KARADENİZ DOĞANKENT YÖRESİ HES HASAN UĞURLU HES HES ALMUS HES KILIÇKAYA HES SARIYAR HES KEBAN HES HİRFANLI HES KARAKAYA HES ÇATALAN MENZELET HES HES KEMER HES KARACAÖREN HES ASLANTAŞ HES GEZENDE HES ANTALYA VE YÖRESİ HES VAN SANTRALLARI HES ATATÜRK HES ADANA VE YÖRESİ HES 57

SU GELİRLERİNE GÖRE YILLIK ÜRETİM DEĞERLERİ MİNİMUM ÜRETİM (KURAK MEVSİM) 22 Milyar kwh ORTALAMA ÜRETİM 32 Milyar kwh MAKSİMUM ÜRETİM (YAĞIŞLI MEVSİM) 52 Milyar kwh TEORİK ÜRETİM 97 Milyar kwh 58

HİDROLİK SANTRALL 2003-2006 DÖNEMİ ÜRETİMLERİ (milyar kw 60 Fiili 50 40 Program 40.7 35.0 30 38.7 34.3 30.0 15.3 5 aylık 13.8 10 2003 2004 2005 2006 2007 2007 HİDROLİK SANTRALLARDA ÜRETİM SU GELİRLERİNE BAĞLI OLARAK YAPILMAKTADIR Haziran/2007 yıllık 20.5 20 0 35.8 Elektrik Üretim A.Ş. 59 59

2006 YILI EÜAŞ ÜRETİMİNİN DAĞILIMI 2006 (OCAK-ARALIK) BİRİNCİL KAYNAKLAR ÜRETİM (GWh) EÜAŞ+B.O PAYI % 1.058 1,25 KÖMÜR 29.752 35,20 DOĞALGAZ 14.946 17,68 JEOTERMAL 94 0,11 TERMİK TOPLAM 45.850 54,24 HİDROLİK 38.679 45,76 GENEL TOPLAM 84.529 100 SIVI YAKITLAR TERMİK SIVI YAKITLAR 1% KÖMÜR 35% HİDROLİK 46% J EOTERMAL 0% DOĞALGAZ 18% 60

(Milyon m3) 1. KADEME BARAJLARA GELEN SULAR 59,731 47,994 55,244 50,761 53,416 51,320 51,509 51,884 70,000 60,000 50,000 40,000 31,289 20,000 37,402 30,000 33,989 40,000 59,615 58,030 50,000 62,847 60,000 65,497 UZUN YILLAR ORTALAMASI 47.179 m3 70,000 10,000 19 93 19 94 19 95 19 96 19 97 19 98 19 99 20 00 20 01 20 02 20 03 20 04 20 05 20 07 20 (1 0 5 6 H A Z. ) 0 30,000 20,000 10,000 0 61

TÜM BARAJLARA GELEN SULAR (Milyon m3) 127,956 97,649 124,060 88,888 116,759 160,000 140,000 120,000 100,000 78,509 40,000 101,126 60,000 102,356 80,000 86,412 100,000 111,274 120,000 131,091 140,000 141,426 160,000 200,000 180,000 175,140 180,000 148,023 200,000 177,345 UZUN YILLAR ORTALAMASI 113.116 m3 20,000 19 93 19 94 19 95 19 96 19 97 19 98 19 99 20 00 20 01 20 02 20 03 20 04 20 05 20 07 2 (1 00 5 6 H A Z. ) 0 80,000 60,000 40,000 20,000 0 62

TÜM SANTRALLARIN ÜRETİMLERİ (kwh) 5,000 38,691 35,045 30,025 26,304 31,663 37,272 45,000 40,000 35,000 30,000 25,000 20,000 14,843 10,000 20,412 15,000 27,675 20,000 33,005 25,000 28,877 30,000 31,661 35,000 37,366 40,000 39,505 45,000 40,668 UZUN YILLAR ORTALAMASI 29.423 kwh 0 ) 93 994 995 996 997 998 999 000 001 002 003 004 005 006 AZ. 9 1 1 1 1 1 1 1 2 2 2 2 2 2 2 5H 1 7( 0 20 15,000 10,000 5,000 0 63

FIRAT HAVZASI KADEME SANTRALLARI ATATÜRK HES KEBAN HES BİRECİK HES KARAKAYA HES KARKAMIŞ HES 64

FIRAT HAVZASI 5 YILLIK ÜRETİM DEĞERLERİ Milyon kwh 45,000 38,691 KEBAN ÖZLÜCE 14,843 15,000 KARKAMIŞ 10,000 5,000 0 2004 2005 EÜAŞ HES Üretimi 2006 10,310 20,000 KARAKAYA 25,837 25,000 22,512 27,133 30,000 35,045 35,000 40,668 40,000 ATATÜRK 2007 (15 HAZ.) FIRAT Havzası Üretimi Fırat Havzası Santralları EÜAŞ Toplam Hidrolik Üretiminin yaklaşık % 65 ını karşılamaktadır. 65

EÜAŞ HİDROLİK SANTRALLARI Emre Amade Faktörü (%) 100 94 92 95 96 93 91 90 85 80 66 75 2002 2003 2004 2005 2006

EÜAŞ HİDROLİK SANTRALLARI Kapasite KullanımFaktörü (%) 50 42 45 40 36 40 31 35 30 25 20 15 10 5 0 2003 2004 2005 2006 Kapasite Kullanım Faktörü (%) 67

BÜYÜK REHABİLİTASYONLAR 68

Temel Hedefler Şirketimize bağlı 110 HES in Rehabilitasyonu ile Otomasyon, SCADA ve İletişim Sistemlerinin Modernizasyonunun Tamamlanması HES lerin Türkiye çapında 7 adet olarak düşünülen Havza Üretim Kontrol Merkezleri ile uzaktan kumanda/kontrol edilmesi Havza Üretim Kontrol Merkezlerinin de Ankara daki Ana Üretim Kontrol Merkezine bağlanması ve tüm HES lerin tek merkezden izlenmesinin sağlanması Aynı akarsu Havzası üzerinde bulunan HES lerin Optimizasyonu Havza Bazında Optimizasyon (Suyun Verimli Kullanımı) Santral/Ünite Bazında Optimizasyon (Makinelerin Maksimum Enerji Üretimi için Verimli Kullanımı) 69

Havza/Santral/Ünite Optimizasyonu Pazarlama, Fiyatlandır ma Meteoroloji Genel Müdürlüğü Ekonomik Verim Su Verileri (DSİ, EİEİ) Meteoroloji ve Su geliri Tahminleri Uzun Vadeli Modelleme/ Simulasyon (2 hafta-2 yıl) Kısa Vadeli Modelleme (SaatlikHaftalık) Sistem Optimizasyonu (Verimli Su Kullanımı) Üretim Programı ve Planlamas ı Gerçek Zamanlı Program ve Sevk Üretim Kontrol Merkezi Santral/Ünite Optimizasyonu (Santralın Rehabilitasyonı, SCADA Otomasyonu ve Uzaktan Kontrol Sistemleri sayesinde Verimli Makine Kullanımı 70

Başkanlığımız Tarafından Yürütülen Çalışmalar Keban Rehabilitasyonu Atatürk ve Karakaya HES lerinin Sistemlerinin Yenilenmesi İletişim ve Kumanda Çoruh Havzasında Borçka ve Muratlı HES lerinin Kontrol ve Kumanda Sistemlerinin Devreye Alınması Fırat, Sakarya, Kızılırmak ve Gediz Havzalarındaki 28 HES in rehabilitasyonu Santral Rehabilitasyonu ve Modernizasyonu SCADA ve Otomasyon Sistemi Merkezi Havza Uzaktan Kumanda ve Kontrol Sistemi Su Değeri Modeli (Sadece Kızılırmak Havzası için) Yan Hizmetler Türbin Verimliliği 71

KEBAN HES REHABİLİTASYONU İŞİN KAPSAMI MALİYET İŞİN SÜRESİ İHALE TARİHİ SAFHASI KOMPLE REHABİLİTASYON 100.000.000 $ 2007-2013 2007 İHALE AŞAMASINDA 72

Atatürk ve Karakaya HES Kontrol, Kumanda ve Haberleşme Sistemlerinin Rehabilitasyonu SAĞLANACAK FAYDALAR Yan hizmetler antlaşmasından sağlanacak ekonomik fayda Güvenilirliğin ve kararlılığın yükselmesi Bakım onarım ve arıza giderlerinin azalması Merkezi kontrol ile daha az personel Daha verimli çalışma Havza işletim sistemine imkan sağlanması 73 İşletme kolaylığı

Keban, Kadıncık 2, Hasan Uğurlu 1+2, Seyhan 1, Kesikköprü, Gökçekaya, Sarıyar ve Hirfanlı HES in türbin çarklarının modern tasarımlı, yüksek verimli türbin çarkları ile değiştirilmesi 74

MALİYETLER 75

MALİYETLER ( 2006 YILI ) SANTRAL KURULU GÜCÜ MALİYETE ESAS NET ÜRETİM (kwh) 11,158.9 38,415,349,976 YKRŞ/ kwh MALİYETLER Cent/ kwh SINAİ MALİYET 261,373,179.52 0.68 0.47 İ.H.D.İLE DAĞITIMDAN GELEN 44,815,513.05 0.12 0.08 İŞLETMEYE GELEN (FİNANSMAN GİDERİ) 12,697,900.75 0.03 0.02 BAĞLI MÜD. 2,624,762.26 0.01 0.00 GENEL MÜD.MASR. 88,658,384.84 0.23 0.16 TİCARİ MALİYET (YTL) 410,169,740.42 1.07 0.74 76

İÇ ANADOLU BÖLGESİ VE HİDROELEKTRİK ENERJİ 77

İÇ ANADOLU BÖLGESİNDE EÜAŞ HİDROLİK SANTRALLAR DAİRESİNE BAĞLI OLARAK ÇALIŞAN SANTRALLAR MÜDÜR LÜK ADI SANTRAL ADI HİZMETE GİRİŞ YILI TİPİ YILLIK ÜRETİMİ ( kwh ) ( MW ) ESKİŞEHİR 1973 BARAJ 278.400 YENİCE ANKARA 2001 BARAJ 37.890 SARIYAR HASAN POLATKAN HES İŞLETME MÜDÜRLÜĞÜ SARIYAR H.P. ANKARA 1956 BARAJ 160.000 GEZENDE HES İŞLETME MÜDÜRLÜĞÜ BOZKIR KONYA 1952 KANAL 0.075 GÖKÇEKAYA HES İŞLETME MÜDÜRLÜĞÜ GÖKÇEK AYA BULUND UĞU İL KURULU GÜCÜ 400,000,000 121,780,000 300,000,000 400,000 78

MÜDÜR LÜK ADI SANTRAL ADI MÜDÜRL ÜĞÜ HİZMETE GİRİŞ YILI TİPİ KURULU GÜCÜ ( MW ) YILLIK ÜRETİMİ ( kwh ) 300,000,00 0 250,000,00 0 HİRFANLI KIRŞEHİR 1960 BARAJ 128.000 KESİKKÖPRÜ ANKARA 1967 BARAJ 76.000 KIRIKKALE 1989 BARAJ 54.000 GÖKSU KONYA 1959 KANAL 10.800 70,000,000 SIZIR KAYSERİ 1961 KANAL 6.780 50,000,000 BÜNYAN KAYSERİ 1928 KANAL 1.360 4,000,000 İVRİZ KONYA 1986 KANAL 1.040 2,000,000 DERE KONYA 1972 KANAL 0.600 1,000,000 PINARBAŞI KAYSERİ 1924 KANAL 0.099 700,000 ÇAMARDI NİĞDE 1965 KANAL 0.069 600,000 KAPULUKAYA HİRFANLI VE YÖRESİ HES İŞLETME BULUND UĞU İL 190,000,00 0 79

MÜDÜR LÜK ADI KILIÇKAYA HES İŞLETME MÜDÜRLÜĞÜ SANTRAL ADI BULUND UĞU İL HİZ. GİRİŞ YILI TİPİ KURULU GÜCÜ ( MW ) YILLIK ÜRETİMİ ( kwh ) KILIÇKAYA SİVAS 1990 BARAJ 120.000 332,000,000 ÇAMLIGÖZE SİVAS 2000 BARAJ 32.000 102,000,000 KOYULHİ SAR SİVAS 1957 KANAL 0.200 500,000 907,31 3 TOPLAM 2.124.980.0 00 Ö.İ.B. DEVR. HES LER BEYKÖY TOPLAM GENEL TOPLAM ESKİŞEHİR 2000 KANAL 16.800 87.200.000 16,800 87.200.200 924,31 3 2.212.180. 000 80

İÇ ANADOLU BÖLGESİNDE ÖZEL SEKTÖR TARAFINDAN İNŞAATINA DEVAM EDİLEN HES PROJELERİ* SIRA NO PROJENİN YERİ GÜCÜ (MW) 1 Sivas İli, Koyulhisar HES 43.5 2 Karaman İli, Kanal Tipi Damlapınar HES 17.3 3 Çankırı İli, Yazı HES 4 Ankara İli, Çeşmebaşı Reg. ve HES 5 Sivas İli, Saraçbendi HES 10.34 6 Kayseri İli, Kanal Tipi Çamlıca III HES 28.48 7 Kırıkkale İli, Hamzalı HES 15.61 8 Nevşehir İli, Sarıhıdır HES 2.66 9 Nevşehir İli, Avanos Regülatörü vecemel HES 10.5 10 Kayseri İli, Pınarbaşı İlçesi, Zamantı Nehri, Zamantı - Bahçelik HES 4.17 11 Karaman İli, Kepezkaya HES 16.3 12 Nevşehir İli, Bayramhacılı HES 13 Sivas İli, Suşehri İlçesi, Kelkit Çayı üzeri, Suşehri 1.2 TOPLAM * www.epdk.gov.tr 5.05 67 12.6 234.7 1 81

İÇ ANADOLU BÖLGESİ İLLERİNDEKİ HİDROLİK SANTRAL PROJELERİ ÖZETİ (ANKARA-AKSARAY-ÇANKIRI-ESKİŞEHİR-KARAMAN-KAYSERİKIRIKKALE-KIRŞEHİR-KONYA-NEVŞEHİR-NİĞDE-SİVAS-YOZGAT) SAYISI 30 TABLO 1 HİDROELEKRİ K SANTRAL PROJELERİ DURUMU İşletmede Olan Projeler KURULU GÜCÜ (MW) ORTALA MA (MWh) GÜVENİLİR (MWh) 1 202.46 3 673 2 268 2 İnşaa Olan Projeler 313.20 1 076 862.0 4 Kati Projesi Hazır 512.50 696 400 494.87 2 067 696 260.35 1 255 798 141.35 519 249 32 13 Planlama Raporu Hazır Master Plan Raporu Hazır 16 İlk Etüdü Hazır 97 TOPLAM 2 924.73 9 285.93 5 272.88 82 * www.dsi.gov.tr

SAYISI TABLO - 2 MÜRACAAT EDİLEN VE EDİLEBİLECEK HİDROELEKTRİ K SANTRAL PROJELERİ LİSTESİ (DSİ-EİE) DURUMU KURULU GÜCÜ (MW) ORTALAM A (MWh) GÜVENİLİR (MWh) 1 Kati Projesi Hazır 6.7 32 25 11 Planlama Raporu Hazır 284.0 1335 596 13 Master Plan Raporu Hazır 274.3 1238.49 696.95 2 Ön İnceleme Raporu Hazır 3.7 38 20 97.2 365.46 212 665.9 3009.0 1550.0 6 33 İlk Etüdü Hazır TOPLAM 83 * www.dsi.gov.tr

SAYISI DURUM U KURULU GÜCÜ (MW) ORTALAM A (MWh) GÜVENİLİ R (MWh) TABLO 3 TÜZEL KİŞİLER TARAFINDAN GELİŞTİRİLEN HİDROELEKTRİK SANTRAL PROJELERİ LİSTESİ 43 TABLO 4 İNŞAATI DEVAM ETMEKTE OLAN MÜRACAAT EDİLEN VE EDİLEBİLECEK HİDROELEKTRİK SANTRAL PROJELERİ LİSTESİ 1 81 203 174 TABLO 5 İKİLİ ANLAŞMALAR KAPSAMINDAN ÇIKARILAN MÜRACAAT EDİLEN VE EDİLEBİLECEK HİDROELEKTRİK SANTRAL PROJELERİ LİSTESİ TABLO - 6 YAP İŞLET DEVRET (YİD) KAPSAMINDAN ÇIKARILAN MÜRACAAT EDİLEN VE EDİLEBİLECEK HİDROELEKTRİK SANTRAL PROJELERİ LİSTESİ TABLO 7 MÜRACAAT EDİLEN VE EDİLEBİLECEK GRUP HİDROELEKTRİK SANTRAL * www.dsi.gov.tr PROJELERİ LİSTESİ 2 28 122 47 84

Hidroelektrik Santrallar; çevreyle uyumlu, temiz, yenilenebilir, pik talepleri karşılayabilen, yüksek verimli (% 90 ın üzerinde), yakıt gideri olmayan, enerji fiyatlarında sigorta rolü üstlenen, uzun ömürlü (200 yıl), yatırımı geri ödeme süresi kısa (5-10 yıl), işletme gideri çok düşük (yaklaşık 0,2 cent/kwh), dışa bağımlı olmayan yerli bir kaynaktır. 85

İşletme Gideri Çok Düşük Çevreyle Uyumlu Yerli Yenilenebilir Temiz Yatırım Geri Ödeme Süresi Kısa (5-10 yıl) Pik Talepleri Karşılayabilen Uzun Ömürlü (200 yıl) Yakıt Gideri Olmayan Yüksek Verimli (% 90 ın üzerinde) 86

TEŞEKKÜR EDERİM 87