KADININ İNSAN HAKLARI YENİ ÇÖZÜMLER DERNEĞİ Kuruluş: 1993 Ocak 2012
Biz kimiz? Kadının İnsan Hakları Yeni Çözümler Derneği (KİH-YÇ), Türkiye de ve dünyada kadınların insan haklarını savunmak ve hayata geçirmek amacıyla 1993 yılında kurulmuş bağımsız bir kadın örgütüdür. 1999 yılında toplumsal cinsiyet eşitliği ve sosyal adaletin gelişmesine katkılarından dolayı Kalkınmada Kadın Hakları Derneği (AWID) Öncü Çözümler Ödülü ne layık görülmüştür. 2005 yılında ECOSOK (BM Ekonomik ve Sosyal Konseyi) Özel İstişare Statüsü nü almıştır. Dernek, yasal reformlar için gerçekleştirdiği kampanyalar, kadınların cinsel, bedensel ve doğurganlık hakları için Müslüman toplumlarda kurduğu dayanışma ağları ve yürüttüğü savunuculuk çalışmalarından dolayı, 2007 yılında Gruber Vakfı Uluslararası Kadının İnsan Hakları Ödülü nü kazanmıştır.
Amacımız: KİH-YÇ, aşağıda belirtilen amaçlara ulaşmayı hedeflemektedir: Evrensel insan haklarının vazgeçilmez bir parçası olan kadının insan haklarının her kadın tarafından eksiksiz kullanılması, Demokratik, eşitlikçi ve barışçı bir toplum düzeninin kurulmasına katkıda bulunmak, Kadınların hayatlarına kendi karar ve istekleri doğrultusunda yön vermeleri, evde, işte, sokakta ve siyasette eşit söz ve karar hakkına sahip olmaları.
Vizyonumuz: KİH-YÇ her alanda ayrımcılığın ortadan kaldırılması ve kadınların eşit ve özgür bireyler olmaları için çalışmaktadır. Dernek: Kısa vadeli ve sınırlı projeler yerine sürdürülebilir ve çarpan etkili programlar geliştirir ve uygular. Böylece somut ve kapsamlı bir değişim ve dönüşüm yaratmayı hedefler. Bütün çalışma alanlarında yerel, ulusal, bölgesel ve uluslararası düzeyleri ilişkilendirir. Deneyim ve kazanımları paylaşmayı hedefler, çeşitli mücadele ve hareketler arasında köprü görevi görür. Kadının insan haklarına bütüncül bir bakış açısıyla yaklaşır. Kamusal, özel, sosyal, politik ve yasal alanların arasındaki ilişki ve bağlantılardan hareketle çeşitli yöntem ve araçları bir arada kullanır.
Çalışma Alanlarımız: Ulusal Düzeyde: Kadının İnsan Hakları Eğitim Programı nı yürütmek Yerelde kurulan kadın örgütlerine destek sağlamak Ulusal ve Uluslararası Düzeyde: Savunuculuk çalışmaları (Örn.Türk Ceza Kanunu Kampanyası; U.N. CEDAW Gölge Raporlar) Dayanışma ağları kurmak (Örn. Müslüman Toplumlarda Cinsel ve Bedensel Haklar Koalisyonu) Mücadele ve çalışmaları desteklemek, belgelemek ve yaygınlaştımak amacıyla kadınları bilgilendirici, hem aktivistler hem de akademisyenlerin yararlanabileceği yayınlar üretmek. (Örn. Haklarımız Var! serisi, savunuculuk kitapları)
KADININ İNSAN HAKLARI EĞİTİM PROGRAMI (KİHEP) Kağıt Üzerinde Değil Gerçek Hayatta Eşitlik İçin Eğitim
Kadının İnsan Hakları Eğitim Programı nın Ortaya Çıkışı Pınar İlkkaracan ve Leyla Gülçür ün 1994-1996 yıllarında Ankara, İstanbul, Doğu ve Güneydoğu Anadolu da yürüttüğü Türkiye de Kadının İnsan Hakları ve Aile İçi Şiddet konulu saha araştırmaları iki gerçeği çok çarpıcı bir biçimde ortaya koyuyordu: Kadınlar yasal haklarını bilmiyor ve kullanmıyorlardı. Türkiye de bağımsız yerel kadın örgütlenmelerinin sayısı son derece kısıtlıydı. Bu araştırmaların sonuçları ve saptanan ihtiyaçlar doğrultusunda KİH-YÇ 1995 yılında Kadının İnsan Hakları Eğitim Programı nı (KİHEP) geliştirerek uygulamaya başladı.
Kadının İnsan Hakları Eğitim Programı (KİHEP) 1995 yılından beri aralıksız uygulanan KİHEP Türkiye deki en yaygın insan hakları eğitim programıdır. 16 modülden oluşan ve 4 ay süren program, katılımcı ve feminist yöntemlerle kadınların her alanda haklarını hayata geçirmelerine, hak bilinci kazanarak güçlenmelerine ve ihtiyaçları çerçevesinde örgütlenmelerine destek olmayı hedeflemektedir. KİHEP 2004 yılında uluslararası Yeni Taktikler Projesi çerçevesinde, dünyada insan hakları konusunda kullanılan en iyi taktiklerden biri seçilmiştir.
KİHEP: Başarılı STK Devlet işbirliğinin en güzel örneklerinden biri 1. KİHEP Eğici Eğitimi, 1998 KIHEP in bu kadar uzun soluklu, etkili ve yaygın uygulanmasındaki en önemli faktörlerden biri, 1998 den beri Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu (SHÇEK) ile işbirliği halinde yürütülmesidir. SHÇEK ile gerçekleştirilen protokolle beraber KİHEP, SHÇEK e bağlı Toplum Merkezileri ve Aile Danışma Merkezlerinde sosyal hizmet uzmanları, psikologlar, pedagoglar ve sağlık personeli tarafından uygulanarak ülke çapında yaygınlaştı.
KİHEP Değerlendirme Toplantısı, Ankara KİHEP Grup çalışması, Van
Kadının İnsan Hakları Eğitim Programı Partnerler SHÇEK in yanı sıra 2002 den itibaren bu işbirliğine Belediyeler, KİHEP li kadınların kurduğu kadın örgütleri ve yerel inisiyatifler de katılmaya başladı. 2011 yılına kadar 29 aktivist kadın KİHEP eğitici eğitimlerine katıldı. KİHEP e katılan kadınlar 14 ilde 19 bağımsız kadın örgütlenmesini kurdu. KİHEP, SHÇEK kurumlarına ek olarak 9 ilde 11 kurumsal ortak tarafından uygulanıyor. Bir yasal okuryazarlık projesi olarak başlayan KİHEP günümüzde 52 ilde 10.000 e yakın kadına ulaşmıştır.
Kadının İnsan Hakları Eğitim Programı - Ulaştığı İller
YEREL KADIN ÖRGÜTLENMESİ Çanakkale Kadının El Emeğini Diyarbakır, Haziran 2002 Değerlendirme Vakfı nın açılışı, Mayıs 2002 Çanakkale, Van, Diyarbakır, Muğla, Kırıkkale, Edirne, İzmir, Ankara ve Balıkesir de yaşayan kadınlar KİHEP eğitimini aldıktan sonra ihtiyaçları doğrultusunda kendi kadın örgütlenmelerini gerçekleştirdiler.
Kadının İnsan Hakları Eğitim Programı Pilot Projeler 2009-2010 yılları arasında Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) Ankara Ofisi ve İŞKUR bir pilot proje gerçekleştirildi. Proje kapsamında meslek edindirme kursların katılan 700 ü aşkın kadın eş zamanlı olarak Kadının İnsan Hakları Eğitimi ne de katıldı. Diyanet İşleri Başkanlığı ile yapılan protokolle, 2009-2011 yıllarında 100 ü aşkın vaize (kadın Kur an kursu eğiticisi) Kadının İnsan Hakları Eğitimi ni aldı.
Kadının İnsan Hakları Eğitim Programı Kapsadığı Konular Tanışma, Programın Tanıtımı ve İhtiyaç Saptaması Kadının İnsan Hakları Anayasal ve Medeni Haklar Kadına Karşı Şiddet ve Aile İçi Şiddet Şiddete Karşı Stratejiler Kadının Ekonomik Haklari İletişim Toplumsal Cinsiyete Duyarlı Çocuk Eğitimi Kadın ve Cinsellik Kadın ve Doğurganlık Hakları Kadın ve Siyaset Feminizm ve Kadın Hareketi Kadın Örgütlenmesi
Kadının İnsan Hakları Eğitim Programı Format ve Uygulama Yöntemleri 25-30 kişilik kapalı grup çalışması Yuvarlak masa toplantıları Katılımcı yöntemler Eğiticilerin öğretmen yerine kolaylaştırıcı rolü Görsel ve yazılı eğitim materyalleri
GÖRSEL VE YAZILI EĞİTİM MATERYALLERİ
KİHEP Uygulama Aşamaları I. Aşama: Eğitici Eğitimi SHÇEK e bağlı sosyal çalışmacılardan, Belediyelerden ve bağımsız kadın örgütlerinden kadınlar 12 günlük eğitici egitimine katılmaktadırlar. II. Aşama: Saha Uygulamaları Grup çalışmalarını KİHEP eğiticileri, toplum merkezleri, aile danışma merkezleri, Belediye lere bağlı kadın merkezleri ve STK larda yerel kadınlarla yaparlar. KİHEP grup çalışmalarında 12 modül, 16 haftada uygulanır. III. Aşama: İzleme ve Değerlendirme KİHEP grup bilgileri düzenli olarak veritabanına aktarılır. Grup açan her yeni eğiticiye süpervizyon ziyareti düzenlenir. Bunun dışında eğiticilerin katılımıyla Eğitici Eğitimi Koordinasyon ve Değerlendirme Toplantıları, Bölgesel ve Ulusal Değerlendirme Toplantıları yapılmaktadır.
Kadının İnsan Hakları Eğitim Programı Bağımsız Araştırma Sonuçları 2005-2011 yıllarını kapsayan bağımsız araştırma sonuçlarına göre, KİHEP e katılan kadınların, % 35 i eğitimlerini tamamlamak için okula geri dönmüştür. %33 ü gelir karşılığında çalışma hayatına başlamış/geri dönmüştür, bu kadınların %7 si kendi işyerini açmıştır. Fiziksel şiddete uğrayan kadınların %60 ı, duygusal şiddete uğrayan kadınların %33 ü, ekonomik şiddete uğrayan kadınların %27 si mevcut şiddeti durdurmayı başarmıştır.
Kadının İnsan Hakları Eğitim Programı Bağımsız Araştırma Sonuçları 2005-2011 yıllarını kapsayan bağımsız araştırma sonuçlarına göre, KİHEP e katılan kadınların, %94 ü genel anlamda özgüveninin arttığını, %89 u aile içinde alınan kararları daha fazla etkili olduğunu, %67 si çevresinde siyasi açıdan daha aktif olmaya başladığını, %59 u mevcut bir kadın örgütüne aktif olarak katıldığını belirtmiştir.
Sözümüzü Suya Yazmamak İçin Yayınlar KİH-YÇ, kuruluşundan bu yana sürdürdüğü mücadele ve çalışmaları belgelemek ve yaygınlaştırmak amacıyla faaliyet ve eylemlerini çeşitli yayınlarla desteklemektedir. Kadının insan hakları alanında farkındalık yaratmayı, hem akademisyen hem de aktivistklerin yararlanacağı kaynaklar oluşturmayı, savunuculuk aracı geliştirmeyi ve dayanışma ağlarını güçlendirmeyi amaçlayan bu yayınlar Türkiye de ve dünyada çok çeşitli hedef kitlelere ulaşmaktadır.
KADININ İNSAN HAKLARI YENİ ÇÖZÜMLER DERNEĞİ www.kadinininsanhaklari.org Ocak, 2012