Pratik Çalışma (12 Mayıs 2017) Soru I Aşağıda yer alan borç ilişkilerinde edim tiplerini belirtiniz. a) Satıcının Satış sözleşmesine konu olan Stichus adlı köleyi alıcıya teslim etme borcu b) Satıcının satış sözleşmesine konu olan on çuval Afrika buğdayını alıcıya teslim etme borcu c) Saklanması için bırakılan mücevheri iade etme borcu d) Kiraya verenin kiralanan evi teslim ve kullanımını kiracıya sağlama borcu e) Borçlunun borcunu ödemesi sebebiyle, rehinli alacaklının zilyedi olduğu tarım aletlerini iade etme borcu f) Ödünç alınan 20 altının ifası
Soru II Aşağıdaki olaylarda borçlunun sorumlu olup olmadığını ve sorumlu ise kusur derecesini tartışınız. 1) Fabius un, çiftliğinde ücretsiz kullanmak için Cassius dan aldığı atı kendisinden istenmesine rağmen iade etmekten kaçınması 2) Fabius un ücretsiz olarak koruma altına aldığı Cassius a ait değerli kolyeyi bir davette takması ve kolyenin taşının düşmesi 3) Fabius un çiftliğinde ücret karşılığında kullanmak için aldığı atın yıldırım düşmesi sonucunda telef olması 4) Cassius un ücret karşılığı temizlenmesi için bıraktığı yün kumaşın, temizleyici Fabius un dükkanından çalınması 5) Fabius un ücretsiz olarak kullanmak için aldığı at arabasını Forum da bırakarak traş olmak için berbere gitmesi ve bu sırada arabanın çalınması 6) Cassius a ait at arabasını ücretsiz olarak koruma altına alan Fabius un ahıra kapatmayıp, evinin avlusunda bıraktığı atların arabayla birlikte kaybolması 7) Fabius un, komşusu Cassius dan ödünç aldığı yumurtaları evine götürürken kırması
Soru III D. 9,2,11, pr. (Ulpianus libro 18 ad edictum) Item Mela scribit, si, cum pila quidam luderent, vehementius quis pila percussa in tonsoris manus eam deiecerit et sic servi, quem tonsor habebat, gula sit praecisa adiecto cultello: in quocumque eorum culpa sit, eum lege Aquilia teneri. Proculus in tonsore esse culpam: et sane si ibi tondebat, ubi ex consuetudine ludebatur vel ubi transitus frequens erat, est quod ei imputetur: quamvis nec illud male dicatur, si in loco periculoso sellam habenti tonsori se quis commiserit, ipsum de se queri debere. Mela nın yazdığına göre, birkaç kişi top oynarken, birinin topa kuvvetle vurmasıyla, top bir berberin eline çarpar ve berberin traş ettiği kölenin boğazı ustura ile kesilirse, bu olayda kimin kusuru varsa, Aqulia kanununa göre o sorumludur. Proculus, kusurun berberde olduğu kanaatindedir: Gerçekten eğer her zaman oyun oynanan bir yerde veya işlek bir yolda traş ediyor idiyse, kusur ona isnad edilebilir. Bununla birlikte tehlikeli bir yerde, sandalye koyan br berbere kendini emniyet edenin de, ancak kendi kendinden şikayet etmesi gerektiğini söylemek yersiz olmaz. a) Bu olayda berber ile köle arasında bir sözleşme var mıdır? Bu sözleşmeden doğan borçlar nelerdir? b) Köle bu hukuki işlemi yapabilir mi? c) Bu olayda kim, hangi hareketinden dolayı sorumludur? Hangi kusur dereceleri söz konusu olabilir? a. Berber b. Topa vuran oyuncu c. Traş olan köle d) Burada hangi haksız fiil oluşmuştur? Kim ne isteyebilir?
Soru IV Accarias, bir süre kullandıktan sonra iade etmek üzere Bacchis in atını istemiştir. Accarias ile Bacchis bu konuda yazılı bir sözleşme yapmışlardır. Daha sonra Bacchis atı Accarias a teslim etmiştir. Sözleşmeye göre, Accarias, Bacchis e harhangi bir ücret ödemeyecektir. a) Accarias ile Bacchis arasında hangi sözleşme kurulmuştur? b) Bu sözleşme ne tür bir sözleşmedir? Sözleşmenin genel özellikleri nedir? c) Bu sözleşme hangi andan itibaren kurulmuştur? d) Sürenin sonunda Accarias, Bacchis e atı iade etmemiştir. Bacchis hangi davayı açabilir? Accarias, atın bulaşıcı hastalığının olduğunu, bu yüzden tedavi ettirdiğini, bu esanada hastalığın diğer hayvanlara da bulaştığını, ayrıca atı kullandığı süre boyunca yem ve saman verdiğini iddia ederek, tedavi masraflarıyla, yem ve saman masraflarını kendisine ödenmesini, bunun dışında uğradığı zararın tazmin edilmesini talep etmiştir. Accarias ın talepleri yerinde midir?
Soru V Aşağıdaki ilişkilerden hangi sözleşmeler doğar? Bu sözleşmeler Roma Hukukunda Hangi Sözleşme gruplarına girer? Bu sözleşmeleri taraflar için doğurdukları borçlar bakımından niteleyiniz. a) (A), terzi (T) nin dükkanında beğendiği kumaştan kendisine bir takım elbise yaptırmak üzere (T) ile anlaşıyor. b) (A) uzun yolculuğa çıkacağı için atını komşusu (B) ye emanet ediyor. c) Atından düşüp bacağını kıran (A) olayı gören ve yardıma gelen (B) den hastanede işleri bitene kadar atına göz kulak olmasını istiyor. d)(a), (M) ye olan 10.000 sesterz lik borcu için teminat gösterdiği kölesini ona teslim etmiştir.
Soru VI Marcellus, Tivoli deki villasında vereceği akşam yemeği davetinde hazırlanan ziyafet menüsündeki yemekleri yapması için köle satıcısı Rufus un çok yetenekli bir aşçı olduğunu taahhüt ettiği köle Quintus u satın almış ve villasına getirmiştir. Bütün gününü mutfakta akşam yemeği hazırlamakla geçiren köle Quintus, aşçılık konusunda iyi olmadığından menüdeki yemekleri yetiştiremediği gibi davet sonunda yemeklere çok baharat katması sebebiyle Marcellus tarafından azarlanmıştır. Marcellus, Rufus un kendisine sattığı ve satış sırasında yetenekli bir aşçı olduğunu taahhüt ettiği köle Quintus un söylendiği kadar iyi bir aşçı olmadığını anlaığında Rufus u sorumlu tutabilir mi? Roma hukuku devirlerine göre tartışınız.