JEOLOJİK ZAMANLAR ve FOSİLLER Prof.Dr. Atike NAZİK Ç.Ü. Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü
İÇERİK 1. Zaman nedir? 2. Fosil nedir? 3. Fosil çalışan bilim hangisidir? 4. Tarihçe 5. Fosilleşme koşulları 6. Karakteristik fosil 7. Fosiller ne işe yarar? 8. Fosillerle nasıl çalışırız? 9. Fosillerden örnekler 10.Jeolojik zamanları karakterize eden fosiller
Zaman Nedir? İnsan Bakışı ile saniyeler, saatler, günler, yıllar Eski İnsan Bakışı ile Yüzlerce veya binlerce yıl Jeoloji tarihi milyonlar, yüzlerce milyonlar, milyarlarca yıl
JEOLOJİK ZAMAN Bitki ve Hayvanlarda önemli gelişmeler http://scioly.org/wiki/images/5/5e/time_scale.jpg
JEOLOJİK ZAMANLAR
JEOLOJİK ZAMANLARIN ADLANDIRILMASINA ÖRNEKLER Kuvaterner Latin, fourth 1822 Tersiyer Latin, third 1760 Kretase Latin creta, chalk 1822 Jura Jura Mountains, Switzerland 1795 Triyas Latin, three-fold 1834 Permiyen Perm, Russia 1841 Carbonifer Carbon-bearing 1822 Devoniyen Devonshire, England 1840 Silüriyen Silures, a pre-roman tribe 1835 Ordovisiyen Ordovices, a pre-roman tribe 1879 Cambriyen Latin Cambria, Wales 1835
FOSİL NEDİR? Fosil kelimesi Alman doktor ve maden mühendisi Georgius Agricola'nın 1546 da yayınladığı de Natura Fossilium adlı eserinde topraktan çıkarılan nesne anlamında ilk defa kullanılmıştır.
FOSİL NEDİR? Jeolojik devirlerde deniz, göl ve karalarda yaşamış olan hayvan veya bitkiler öldükleri zaman yumuşak kısımları çürür. Sert kısımları olan kabukları, iskeletleri, dişleri veya parçaları, yaprakları, gövdeleri, izleri deniz dibinde veya göl dibinde sedimanlar içine gömülürler.
FOSİL NEDİR? Dolayısı ile, canlılar öldükleri zaman arkalarında izlerini bırakırlar ve bu izleri yani kalıntıları milyonlarca yıl hiç bozulmadan kalabilir. Canlıların doğal nedenlerle korunmuş olan taşlaşmış bu kalıntılarına fosil denir.
Fosil Nedir? Kayaçlarda, jeolojik zamanlarda bulunan hayvan veya kalıntılar. Taşlaşmış ağaçlar Yaprak
Fosil ne değildir? Ok başı Geyik başı Ametist kristali
FOSİL ÇALIŞAN BİLİME NE DENİR? Fosilleri inceleyen bilime PALEONTOLOJİ denir. Palaios/Paleo: Eski Ontos: Varlık Loji/Logos: Bilim Fosilleri inceleyen Bilim İnsanına da PALEONTOLOG/Fosil Bilimci denir.
FOSİLİ İLK KİMLER ÇALIŞTI? Xeophon (M.Ö.VI), Heredot (V), Aristo (M.Ö.IV) ve Strabon (M.Ö.63-21) fosillerle ilgilenmişler, kayalar içindeki denizel hayvan kabuklarına bakarak buraların daha önce deniz olduklarını söylemişlerdir.
Fosil Folklor STRABON MÖ 63-21) «Meleklerin Parası ve Kölelerin Mercimekleri» Nummulites
Heredot Mısır dan söz ederken Mısır Akdeniz in sularını Habeşistan a götürüyordu, çünkü tanık olarak dağlarda denizel kavkılar gördüm demiştir. William Smith (1769-1839) İnşaat Mühendisi, Maden arayıcısı.
Fosiller ve Tabakalar 23 March 1769 28 August 1839 http://en.wikipedia.org/wiki/ ImageWilliam_Smith.g.jpg http://en.wikipedia.org/wiki/image: Geological_map_of_Great_Britain.jpg http://en.wikipedia.org/wiki/image:smith_fossils2.jpg William Smith, jeoloji haritası ve bulduğu bazı fosiller Jeolog William Smith, İngiltere de fosil ve kayaçları haritalamıştır. O ve diğerleri, geçmişte farklı türler olduğunu ve bugünkülerle karşılaştırılabileceğini göstermişlerdir.
FOSİLİ TÜRKİYE de İLK KİMLER ÇALIŞTI? Dr. Macar Abdullah Bey (1779-1874) Hamit Nafiz PAMİR (1892-1976) Ahmet Malik SAYAR (1893-1965)
FOSİL OLABİLME KOŞULLARI Bir canlının fosil olabilmesi için 3 koşul vardır. Canlının iskelet, kabuk gibi sert kısımlarının olması, Ölen canlının doğal olarak gömülmesinin çabuk gelişmesi, Çökellerin ağır basınç altında su kaybederek fiziksel ve kimyasal değişikliğe uğraması.
Ölen her canlı fosilleşir diye bir doğa kuralı yoktur. Fosil olma bir şans olduğu gibi, onu bulmak da bilgiye ve şansa bağlıdır.
FOSİLLER NEREDE OLUŞUR? Bataklık Buzlar Çam reçinesi Deniz ve göller gibi sulu ortamlar
FOSİLLER NASIL OLUŞUR? Salyangoz denizde yaşıyor
FOSİLLER NASIL OLUŞUR? Salyangoz öldü
FOSİLLER NASIL OLUŞUR? Salyangoz gömülmeye başladı
FOSİLLER NASIL OLUŞUR? Yumuşak kısımlar çürüdü.
FOSİLLER NASIL OLUŞUR? Milyonlarca yıl sonra kumtaşlarının arasında korunan kabuk fosil oldu.
FOSİLLER NEREDE OLUŞUR? Fosil (video)
FOSİLLEŞMEYE ÖRNEKLER Bir böcek ağaçlarda gezerken üzerine akan reçine denen sıvılar tarafından kaplanır ve içinde böcek ölür. Dolayısı ile havasız bir ortam oluşur ve böcek çürümez. Böcek milyonlarca yıl hiç bozulmadan günümüze kadar gelebilir. Biz de böylece çok eskiden yaşamış olan canlılar hakkında bilgi edinebiliriz.
FOSİLLEŞMEYE ÖRNEKLER Amber/Reçine
Bozunmamış Fosil, Buzul Ortamı true-wildlife.blogspot.com
TEŞEKKÜRLER