Gıda Ambalajları ve Mevzuatlar M.Buket Yılmaz Gıda Mühendisi TSE Ambalaj Laboratuvarı Müdürlüğü
Ambalaj (TS EN 14182) Hammaddeden işlenmiş ürüne kadar, üreticiden kullanıcı veya tüketiciye kadar, ürünün bir arada tutulması, korunması, yüklenip-boşaltılması, sevk edilmesi ve tanıtılması için kullanılan herhangi bir yapıdaki herhangi bir malzemeden yapılmış bütün ürünler. 2
Ambalaj aşağıdakilerden oluşur; 1a) Satış ambalajı veya birincil ambalaj, satınalma noktasında, son kullanıcı veya tüketiciye bir satış birimi oluşturmak için kullanılan ambalaj. 1b) Gruplandırılmış ambalaj veya ikincil ambalaj, satış noktasında, rafları doldurma amacıyla hizmet veren veya son kullanıcı/tüketiciye mevcut haliyle satılan, satınalma noktasında belirli sayıdaki satış biriminden bir grup oluşturmak için kullanılan ambalaj
1c) Taşıma Ambalajı veya üçüncül ambalaj, fiziksel taşıma hasarlarını önlemek için belirli sayıda satış birimi veya gruplandırılmış ambalajların yükleme- boşaltma ve taşıma işlemlerini kolaylaştırmak için kullanılan ambalaj
Ambalajın Temel Fonksiyonları; Koruma İçerme Performans Bilgilendirme
Ambalaj Materyalleri; Kağıt esaslı ambalaj malzemeleri Sargılık kağıt, poşet,torba,kutu,oluklu mukavva kutu, kasa,etiket,bant) Metal esaslı ambalaj malzemeleri Konserve kutusu,aeresol kapları,varil, kapak, çember Plastik ambalaj malzemeleri Kaplar,şişe, poşet, torba, bidon, varil, kapak, köpükyastıklama malzemesi, bant, etiket Cam ambalajlar Şişe, kavanoz, ampul, flakon Ahşap Sandık, kasa, palet
GIDA AMBALAJI MEVZUATI 1935/2004/EC (Gıda İle Temas Eden Madde ve Malzemeler Yönetmeliği) Çerçeve Mevzuat 03.08.2012 Yönetmelik 2023/2006/EC GMP 2007/42/EC 84/500/EC PLASTİK MALZEME ELASTOMER&KAUÇUK R Selüloz Film Seramik (2012/31) (2012/31) +KAPLAMA 93/11/EEC Nitrozaminler 2005/31/EC Ek 1 10/2011/EC 78/142/EEC 372/2007/EC 282/2008/EC 1895/2005/EC VC Plastikleştirici Geri dön. plastik BADGE/BFDGE/NOGE (2002/5) Kapaklarda Migrasyon 80/766/EEC PVC de VC 81/432/EEC 82/711/EEC 85/572/EC Gıda da VC Migrasyon deneyi Gıda benzerleri (2005/34) 2013/35 93/8/EEC Ek 1 97/48/EC Ek 2 Kağıt&Karton Cam Aktif&Akıllı Ahşap Mantar Metal&alaşım Tekstil Tutkal Iyon-değiştirici Baskı Mürekkebi Silikon Vaks malzeme reçineler Vernik& kaplamalar
GIDA AMBALAJI MEVZUATI Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği 29.12.2011-28157 Ambalaj Malzemeleri yatay gıda kodeksi kapsamına alındı. Yeni yönetmelik yayınlandı. Türk Gıda Kodeksi Gıda ile Temas Eden Madde ve Malzemeler Yönetmeliği 29.12.2011/28157
Gıda ile Temas Eden Madde ve Malzemeler Yönetmeliği Bu yönetmelikte genel olarak; Madde 5: Kapsamda yer alan madde ve malzemeler iyi üretim uygulamalarına uygun olarak üretilir ve beklenen üretim koşullarında madde ve malzemeyi oluşturan bileşenlerden gıdaya insan sağlığını tehlikeye sokacak veya gıdanın bileşiminde istenmeyen değişimlere yol açacak veya duyusal özelliklerinde değişikliğe yol açacak miktarda geçiş olamaz.
Gıda ile Temas Eden Madde ve Malzemeler Yönetmeliği Madde 6: Aktif ve akıllı madde/ malzeme için özel kurallar- - Aktif ve akıllı maddeler gıdaların bileşiminde ya da duyusal özelliklerinde değişime neden olabilir. Ancak bu değişimler Gıda Katkı maddeleri yönetmeliğine uygun olmalıdır. - Aktif ve akıllı maddelerle ilgili özel kurallar belirleninceye kadar gıdaya veya gıdanın bulunduğu ortama geçecek olan ve bilinçli olarak eklenmiş maddelerin kullanımına gıda mevzuatı çerçevesinde izin verilir, bunlar etiketleme yönetmeliğinde yer alan bileşen tanımı kapsamında değerlendirilir.
Gıda ile Temas Eden Madde ve Malzemeler Yönetmeliği - Aktif Maddeler gıdanın bileşiminde veya duyusal özeliklerinde, bozulmuş gıdayı maskelemek için tüketiciyi yanıltabilecek değişimlere neden olamaz. - Tüketilmemesi gereken kısımlarla ilgili tüketicinin ayırt edebileceği; aktif ve/veya akıllı olduklarını belirtecek şekilde etiketlenir.
Gıda ile Temas Eden Madde ve Malzemeler Yönetmeliği Madde 7: Madde ve malzeme grupları için özel kurallar - Madde ve malzeme grupları ve üretimde kullanılacak geri dönüştürülmüş madde ve malzemelere ilişkin hususlar Bakanlıkça düzenlenir.
Gıda ile Temas Eden Madde ve Malzemeler Yönetmeliği Madde 8: Etiketleme 1) Gıda ile temasa uygundur ifadesinin veya çorba kaşığı, şarap şişesi ya da kahve makinesi için gibi madde ve/veya malzemenin kullanımına özgü ifadelerin veya EK- 1 de yer alan sembol, 2) Gerektiğinde, güvenilir ve uygun kullanım için özel talimatlar, 3) Üreticinin, ithalatçının, işleyenin veya piyasaya arzdan sorumlu olan satıcının adının veya ticari unvanı ve adresi, 4) Madde veya malzemenin izlenebilirliğinin, 10 uncu maddede belirtilen şekilde sağlanabilmesi için uygun etiketleme veya tanımlama,
Gıda ile Temas Eden Madde ve Malzemeler Yönetmeliği Üçüncü Bölüm: Uygunluk Beyanı, İzlenebilirlik, Koruma Tedbirleri: Madde 9: Uygunluk Beyanı -Bu yönetmelik kapsamında yer alan ve madde 7. maddeye göre belirlenen özel kurallara göre üretilmiş madde ve malzemeler ile birlikte madde ve malzemelerin bu kurallara uygun olarak üretildiklerini bildiren yazılı beyan bulundurulur ve Bakanlığın talep etmesi halinde, bu uyumu gösteren uygun dökümanlar beyan edilir.
Gıda ile Temas Eden Madde ve Malzemeler Yönetmeliği Madde 10: İzlenebilirlik -Kontrolün kolaylaştırılması, kusurlu ürünlerin geri çağırılması, tüketicinin bilgilendirilmesi ve sorumluluğun belirlenmesi için madde ve malzemelerin üretim, işleme ve dağıtımının tüm aşamalarında izlenebilirlik sağlanır. -Teknolojik olarak uygulanabilirliği de göz önünde bulundurularak işletmeciler, üretimde kullanmak üzere tedarik ettikleri ve bu Yönetmelik kapsamında yer alan madde veya ürünleri tanımlamaya imkân veren ve uygun olduğu durumlarda, sistem ve prosedür bulundurur ve Bakanlığın talep etmesi halinde bu bilgileri beyan eder.
Gıda ile Temas Eden Madde ve Malzemeler Yönetmeliği - Piyasaya arz edilmiş olan madde ve malzemeler, izlenebilirliklerini sağlayacak uygun bir sistemle tanımlanabilir şekilde olur.
Gıda ile Temas Eden Madde ve Malzemeler Yönetmeliği Dördüncü Bölüm: Madde 13: Geri dönüştürülmüş plastikler gıda ile temas eden madde ve malzeme üretiminde kullanılamaz. Ancak üretim çapakları, işletme dışına çıkarılmadan iyi üretim uygulamaları çerçevesinde kullanılabilir.
Gıda ile Temas Eden Madde ve Malzemeler Yönetmeliği Gıdaya doğrudan temas etmekte olan ve piyasaya arzında gıdayı dış etkenlerden koruyan plastik madde ve malzemeler bir kez kullanılır. Ancak plastik su damacanaları, yapı ve şekil değiştirilmeden hijyen gerekliliklerinin sağlanması koşuluyla tekrar kullanılabilir.
Gıda ile Temas Eden Madde ve Malzemeler Yönetmeliği Madde 15 de gıda ile temas eden Kağıt esaslı madde ve malzemeler Metal esaslı madde ve malzemeler Cam esaslı madde ve malzemeler Plastik madde ve malzemelerde kullanılacak boyar maddelerin özellikleri eklerinde verilmiştir.
Kağıt esaslı madde ve malzemeler Gıdaya boyar madde geçişi olmamalı Basılı,yazılı, yeniden işlenmiş kağıt yumurta/meyve violü hariç kullanılamaz. Titandioksit %3 Kurşun 20 mg/kg Arsenik 2 mg/kg Klorür % 0.2 Poliklorbifenil 2mg/kg Formaldehit 15 mg/kg dan fazla olamaz.
Metal esaslı madde ve malzemeler Paslanmaz çelik dışındakiler kalay veya krom/krom oksit ile kaplanmalı Kalay en az 2.3 g/m 2 Krom en az 50,krom oksit en az 7 mg/m 2 Metalik kaplama maddelerinde Arsenik % 0.03,Antimon % 0.05,Kadmiyum% 0.001, kurşun % 0.05 den fazla olamaz. Alüminyum folyo ve tiplerinde Al % 95 saflıkta Kapaklarda kullanılan contalar plastik yönetmeliğine uygun olmalı.
Cam esaslı madde ve malzemeler Ani sıcaklık değişimi en az 42 ºC olmalı Bira, meşrubat, su ve meyve suyu şişelerinin iç basınç değerleri belirlenmiş. Cam esaslı ambalaj malzemelerinin içindeki ürüne bağlı meydana gelebilecek basınç dikkate alınarak uygun tepe boşluğu bırakılmalı.
Plastik Malzemelerde Kullanılan Boyar Maddeler Boyar maddeler gıdaya geçmeyecek, toksik madde içermeyecek Kurşun, arsenik, krom,antimon, civa, kadmiyum, selenyum, baryum sınırlamalar getirilmiş. Primer aromatik amin miktarı 500 mg/kg ı geçemez.
GIDA İLE TEMASTA BULUNAN MADDE VE MALZEMELERE İLİŞKİN TEBLİĞLER 2012/30- Gıda Maddeleri ile Temasta Bulunan Seramik Malzemeler Tebliği 2012/31 - Gıda Maddeleri ile Temas Eden Rejenere Selüloz Filmlerden Yapılmış Madde ve Malzemeler Tebliği 2012/32 -Gıda Maddeleri ile Temasta Bulunan Epoksi Türevi Madde ve Malzemeler Tebliği 2002/05- Gıda Maddeleri ile Temas Eden ve Vinil Klorür Monomer İçeren Madde ve Malzemeler Hakkında Tebliğ 2013/34- Gıda Maddeleri ile Temas Eden Plastik Madde ve Malzemeler Tebliği 2013/35- Gıda Maddeleri ile Temasta Bulunan Plastik Madde ve Malzemelerin Bileşenlerinin Migrasyon Testinde Kullanılan Gıda Benzerleri Listesi Tebliği
GIDA İLE TEMASTA BULUNAN PLASTİK MADDE VE MALZEMELER TEBLİĞİ Tebliğ No : 2013/34 (17 Temmuz 2013) Geçiş süresi : 30/06/2015 Amaç Madde 1 - Bu tebliğin amacı,gıda ile temas etmekte olan,gıda ile temas etmesi beklenen veya gıda ile teması muhtemel olan plastik madde ve malzemelerin üretim, işleme ve dağıtım aşamalarında uyulması gereken kuralları belirlemektir.
GIDA İLE TEMASTA BULUNAN PLASTİK MADDE VE MALZEMELER TEBLİĞİ Madde 5 - Bu Tebliğ kapsamında yer alan plastik madde ve malzemeler, beklenen veya öngörülen kullanım koşullarında, etiketleme kurallarına uygun, izlenebilirlikle ilgili hükümlerle uyumlu olmalı.
GIDA İLE TEMASTA BULUNAN PLASTİK MADDE VE MALZEMELER TEBLİĞİ Madde 8 Toplam migrasyon limiti: Plastik madde ve malzemelerin bileşenlerinin gıda benzerlerine geçişi, gıda ile temas eden yüzeyin her desimetrekaresi için 10 mg. ı geçmeyecektir. ( 10 mg/dm 2 ) Küçük çocuk ve bebek gıdaları ile temas etmesi öngörülen malzemelerde toplam migrasyon limiti 60 mg/kg.
Migrasyon Belirli koşullar altında ambalaj materyalinden gıda maddesine kütle transferidir. Toplam migrasyon: Ambalajdan gıdaya göç eden maddelerin toplam kütlesi Spesifik migrasyon: Özellikle toksikolojik açıdan önemli olan ya da migrasyon mekanizmasını etkileyen belli bileşiklerin tespit edilmesidir.
Migrasyon Migrasyonu etkileyen parametreler; Gıda ile ambalaj materyalinin Temas Alanı Temas Süresi Temas Sıcaklığı Migrasyona Hazır Parametrelerin Miktarı Gıdanın özelliği ( yağlı,asitli vb.)
GIDA İLE TEMASTA BULUNAN PLASTİK MADDE VE MALZEMELER TEBLİĞİ Plastik madde ve malzemelerin imalatında kullanılan monomerler ile diğer başlangıç maddeleri ve katkıların listesi ve kısıtlamalar, spesifik migrasyon limitleri yönetmelik eklerinde verilmiştir.
GIDA İLE TEMASTA BULUNAN PLASTİK MADDE VE MALZEMELER TEBLİĞİ Yönetmeliğe göre, tespit edilmesi gereken bazı spesifik migrantlar; Ftalat bileşikleri Primer Aromatik Aminler Bisfenol A Ağır metaller
GIDA İLE TEMASTA BULUNAN PLASTİK MADDE VE MALZEMELER TEBLİĞİ Madde 11: Uygunluk Beyanı ve Belgeleme Üretimde kullanılan maddelerin veya üretimde kullanımı öngörülen maddeler, Malzemenin kullanımına ilişkin nitelikler; - Temas etmesi öngörülen gıda türleri - Gıda ile temas halinde iken uygulanan işlem süresi,sıcaklığı ve depolama koşulları - Gıda ile temas eden yüzeyin hacme oranı
GIDA İLE TEMASTA BULUNAN PLASTİK MADDE VE MALZEMELER TEBLİĞİ Uygunluk beyanı: Test koşulları ve sonuçları Hesaplamalar Matematiksel Modellemeler Güvenirliliğine ilişkin kanıtlar
GIDA İLE TEMASTA BULUNAN PLASTİK MADDE VE MALZEMELER TEBLİĞİ Gıda Üreticisi, Ambalaj Tedarikçisine; Ambalajın hangi gıdalarla temas edeceği Gıda Benzerleri Listesi Tebliğinde( 2013/35)yer alan tablodan yararlanılarak gıdalar tanımlanmalı.( asidik, alkolik, yağlı vb.) Gıda ile temas edeceği, süre, sıcaklık bilgilerini vermelidir.
İzmir Ambalaj Laboratuvarı Gıda Ambalajları Laboratuvarı Kimya Laboratuvarı Kağıt Esaslı Ambalaj Laboratuvarı Cam ve Plastik Ambalaj Laboratuvarı Dağıtım Ambalajları Laboratuvarı
İzmir Ambalaj Laboratuvarı Gıda Ambalajları Laboratuvarı Bu bölümde; Gaz kromatografi-alev iyonizasyon dedektörü (GC-FID) Gaz kromatografi-kütle seçici dedektörü (GC-MSD), Oksijen geçirgenlik cihazı, Su Buharı geçirgenlik cihazı, Infrared Spektrofotometre UV Spektrofotometre bulunmaktadır. Gıda ambalajlarında kullanılan plastik malzemelerde toplam ve spesifik migrasyon, solvent kalıntısı, malzeme tayini ve gıdaların raf ömrünün saptanmasında büyük önem taşıyan su buharı ve oksijen geçirgenlik analizleri ve gıda ile temas eden kağıtlarda formaldehit analizleri yapılmaktadır.
İzmir Ambalaj Laboratuvarı Kimya Laboratuvarı Tenekelerde; Kalay, krom ve lak kaplama ağırlığı, Yüzeysel sertlik tayini, Kalınlık, Sızdırmazlık testleri, Yüzey Pürüzlülüğü Ayrıca; Cam ambalaj malzemeleri, Plastik ambalaj malzemeleri, Kauçuk tıpalar, Alüminyum ambalaj malzemelerinde gerekli kimyasal testler, ilgili cihazlar ile ulusal veya uluslararası standardlara göre yapılmaktadır.
İzmir Ambalaj Laboratuvarı Kağıt Laboratuvarı Kağıt, karton, oluklu mukavva gibi her türlü kağıt esaslı ambalaj malzemesi ve ambalajlar 23 ± 1 ºC sıcaklık ve ve 50 ± 2 RH nem koşullarında kondisyonlandıktan sonra yine aynı koşullarda; Gramaj, Kalınlık, Su emme yeteneği, Patlama dayanımı, Kopma mukavemeti ve uzama yüzdesi, Katlama dayanımı, Yırtılma dayanımı, Taber bükülme dayanımı, Yüzey düzgünlüğü, Opaklık ve beyazlık testleri gerçekleştirilmektedir.
Ayrıca oluklu mukavva malzemelerde; Delinme dayanımı, Kenar ezilme dayanımı, Yüzey ezilme dayanımı, Oluk tabakası dayanım testleri ( CMT,CCT,RCT) yapılmaktadır.
İzmir Ambalaj Laboratuvarı Cam ve Plastik Laboratuvarı Cam şişe, kavanoz, ilaç şişeleri gibi ambalaj malzemeleri üzerinde; Boyut, İç basınç dayanımı Düşey yük dayanımı, Tav derecesi, Darbe dayanımı, Eksen kaçıklığı, Kalınlık dağılımı, Sıcaklık değişimine dayanım testleri yapılmaktadır. Plastik esaslı ambalaj malzemelerinde ise; Erime akış indisi, Isıl yapışma dayanımı, Darbe dayanımı, Patlama dayanımı testleri gerçekleştirilmektedir.
İzmir Ambalaj Laboratuvarı Dağıtım Ambalajları Laboratuvarı Bu bölümde kara, hava, deniz ve demir yollarında veya bu ulaşım yollarından bir kaçının bir arada olduğu dağıtım sisteminde kullanılan taşıma ambalajlarının performans deney programları hazırlanmakta ve uygulanmaktadır. Basma dayanımı, Titreşim testleri, Eğik düzlem çarpma dayanımı, Düşürme testleri gerçekleştirilmektedir. Ayrıca, ambalajların değişik şartlardaki performans deneyleri için iklimlendirme kabini, derin dondurucu, korozyon, sızdırmazlık, UV ışınına dayanım test cihazları da bulunmaktadır.
TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ FAALİYET VE GÖREVLERİ 2013 Türk Standardları Enstitüsü 43
TSE NELER YAPIYOR? Belgelendirme Ürün Personel Sistem Standard Hazırlama Deney - Laboratuvar Gözetim ve Muayene Eğitim Metroloji ve Kalibrasyon 2013 Türk Standardları Enstitüsü 44
TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ Türk Standardları Enstitüsü, her türlü madde ve mamuller ile usul ve hizmet standardlarını hazırlamak gayesiyle Türkiye Ticaret Odaları, Sanayi Odaları, Ticaret Borsaları Birliği (TOBB) bünyesinde 1954 yılında kurularak çalışmalarına başlamıştır. Kısa adı TSE olan Enstitü, 22 Kasım 1960 tarihinde 132 sayılı Kanun ile bugünkü tüzel kişiliği haiz, özel hukuk hükümlerine göre yönetilen kamu kurumu niteliğini kazanmıştır. Enstitü nün ilgili olduğu bakanlık Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı dır. Yalnız Türk Standardlardları Enstitüsü tarafından kabul edilen standardlar "Türk Standardı" adını alır. 2013 Türk Standardları Enstitüsü 45
STANDARD NEDİR? Standard; Üzerinde uzlaşma sağlanmış, Yetkili bir kurumca onaylanmış, Tüm ilgili tarafların katılımıyla geliştirilmiş, Ortak ve tekrarlanan kullanımlar için hazırlanmış, Ticaretin ortak dilidir! 2013 Türk Standardları Enstitüsü 46
GÜÇLÜ BİR STANDARDİZASYON ALT YAPISI, GÜÇLÜ BİR TÜRKİYE! Türkiye de ulusal düzeyde standardizasyon çalışmalarından sorumlu kuruluş: Türk Standardları Enstitüsü Yürürlükteki Türk Standardı : 30.680 Avrupa Standardlarının (CEN,CENELEC) Dünya Standardlarının (ISO, IEC) % 99,7 si % 42 si Türk Standardı olarak uyumlaştırılmıştır. AVRUPA STANDARDLARININ UYUMLAŞTIRILMASINDA AB ÜLKELERİ İÇİNDE BİRİNCİ SIRADAYIZ! 2013 Türk Standardları Enstitüsü 47
ENSTİTÜMÜZÜN BELGELENDİRME FAALİYETLERİ Bir malın kaliteli olması, hem can ve mal güvenliğimizi korur, hem de aldığımız bu mallardan memnun kalmamızı sağlar. Türk Standardları Enstitüsü üretilen mal ve hizmetler ile sistemleri inceler ve bu incelemeler sonucu standardlara uygunluğu belgelemektedir. Belgelendirme hizmetlerine ürün belgelendirme çalışmaları ile başlayan Enstitümüz bugün belgelendirme faaliyetlerini üç ana grupta yürütmektedir: 1. Ürün/Hizmet Yeri Belgelendirmesi 2. Yönetim Sistemlerinin Belgelendirilmesi 3. Personel Belgelendirmesi 2013 Türk Standardları Enstitüsü 48
ÜRÜN/HİZMET YERİ BELGELENDİRMESİ Türk Standardlarına Uygunluk Belgesi; Satın alınan ürünlerin üzerinde gördüğümüz bu marka o ürünün Türk Standardlarına uygun olarak üretildiğini gösterir. Ayrıca bu marka, o ürünün Türk Standardları Enstitüsü nce garanti edilmiş olduğu anlamına gelir. 2013 Türk Standardları Enstitüsü 49
ÜRÜN/HİZMET YERİ BELGELENDİRMESİ Kalite Uygunluk Belgesi: Türk Standardları bulunmayan konularda İmalata Yeterlilik Belgesi almaya hak kazanmış firmaların söz konusu ürünlerinin ilgili uluslararası standardlar, benzeri Türk Standardları, diğer ülkelerin milli standardları, teknik literatür esas alınarak Türk Standardları Enstitüsü tarafından kabul edilen Kalite Faktör ve Değerlerine uygunluğunu belirten ve akdedilen sözleşme ile TSEK Markası kullanma hakkı verilen firma adına düzenlenen ve üzerinde TSEK Markası kullanılacak ürünlerin ticari markası, cinsi, sınıfı, tipi ve türünü belirten, geçerlilik süresi bir yıl olan belgedir. 2013 Türk Standardları Enstitüsü 50
ÜRÜN/HİZMET YERİ BELGELENDİRMESİ Hizmet Yeri Yeterlilik Belgesi; Hizmet yerinin imkanlarının ilgili Türk Standardı ve/veya Türk Standardları Enstitüsü tarafından hazırlanmış olan kritere uygunluğunu gösteren ve geçerliliği bir yıl olan belgedir. Laboratuvar Yeterlilik Belgesi; Laboratuvarın bağlı bulunduğu laboratuvar yetkilisi veya yetkilileri ile Türk Standardları Enstitüsü arasında varılan sözleşme çerçevesinde laboratuvarın teknik yeterliliğinin belirlenen teknik kritere uygunluğunu onaylayan, laboratuvar veya bağlı bulunduğu laboratuvar adına düzenlenen ve söz konusu laboratuvara, belirlenen kapsam çerçevesinde yeterli deney yapabileceğini gösteren, üçüncü şahıslara yönelik, geçerlilik süresi bir yıl olan belgedir. 2013 Türk Standardları Enstitüsü 51
ÜRÜN/HİZMET YERİ BELGELENDİRMESİ TSE İyi Üretim Uygulamaları (GMP) Belgelendirmesi İyi Üretim Uygulamaları-GMP, gıda, ilaç, kozmetik, medikal cihaz gibi insan sağlığını doğrudan etkileyen ürünlerin güvenilir koşullarda ve sistemlerde üretilmesi için hazırlanmış, ürünün hazırlanmasından dağıtımına her aşamasında kontaminasyon olasılığını önlemek ve güvenilirliği artırmak amacıyla hazırlanmış koruyucu önlemler dizisidir. Türkiye de ve uluslararası alanda kozmetik sektöründe hizmet veren firmaların iyi üretim uygulamalarını; TS EN ISO 22716 / Mayıs 2008 KOZMETİK-İYİ ÜRETİM UYGULAMALARI-KILAVUZ standardı kapsamında belgelendirilmektedir. 2013 Türk Standardları Enstitüsü 52
YÖNETİM SİSTEMLERİNİN BELGELENDİRMESİ Kalite Yönetim Sistem Belgesi Kalite Yönetim Sistem Belgesi firma ile Enstitü arasında yapılan sözleşme çerçevesinde firma adına düzenlenen, firmanın Kalite Yönetim Sisteminin incelenerek TS EN ISO 9001:2008 serisi sistem standardına uygun bulunduğunu gösteren belgedir. Çevre Yönetim Sistem Belgesi Kuruluşun Çevre Yönetim Sisteminin incelenerek TS EN ISO 14000 Çevre Yönetim Sistemi standardına uygun bulunduğunu gösteren belgedir. 2013 Türk Standardları Enstitüsü 53
YÖNETİM SİSTEMLERİNİN BELGELENDİRMESİ İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistem Belgesi TS 18001 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi, iş kazası ve meslek hastalıklarını en aza indirmek, işçi sağlığı ve iş güvenliği ile ilgili yasal yükümlülük- lerin yerine getirilmesini sağlamak için geliştirilen bir yönetim sistemidir. Bu sistem iş yerlerindeki riskleri belirleyerek, bu riskleri azaltıcı planlar geliştirerek ve kazaları engelleyici bir dizi tedbir aldırarak, iş yerinde çalışanların, taşeronların ve ziyaretçilerin sağlığını ve güvenliğini koruma altına alır. 2013 Türk Standardları Enstitüsü 54
YÖNETİM SİSTEMLERİNİN BELGELENDİRMESİ Gıda Güvenliği Yönetim Sistem Belgesi GGYS, güvenilir ürünlerin tüketiciye sunulması amacıyla düzgün işleyen bir sistemin oluşturulması ve korunması temeline dayalı bir gıda güvenliği kavramıdır. Bu sistem, bir gıda zincirinde hammadde temininden başlayarak; gıda hazırlama, işleme, üretim, ambalajlama, depolama nakliye gibi gıda zincirinin her aşamasında ve noktasında tehlike analizleri yapar. 2013 Türk Standardları Enstitüsü 55
YÖNETİM SİSTEMLERİNİN BELGELENDİRMESİ Gıda Güvenliği Yönetim Sistem Belgesi Gerekli yerlerde kritik kontrol noktalarını Operasyonel ön gereksinim programlarını belirler Bu noktaları izleyen herhangi bir problemi henüz oluşmadan önleyen, Sistemin korunmasını sağlayarak Belirli normlara uygun güvenilir gıdaların üretilmesini sağlayan, yem üreticileri, hasatçılar, çiftçiler, gıda bileşeni üreticileri, gıda satıcıları, gıda servisleri, hazır yemek firmaları, temizlik ve sanitasyon hizmetleri veren kuruluşlar, ambalaj malzemesi üreticileri v.b. her ölçekteki kuruluşa uygulanabilen bir gıda güvenliği sistemidir. 2013 Türk Standardları Enstitüsü 56
YÖNETİM SİSTEMLERİNİN BELGELENDİRMESİ Helal Gıda Belgesi TS OIC/SMIIC 1: 2011 Helal Gıda Genel Kılavuzu belgelendirmeye esas standarddır. Et ve Et Ürünleri ile ilgili Helal Gıda Belgelendirmesi incelemelerinde standardda belirtilen şartlardan; kesilecek hayvanda olması gereken şartlar, kesim işlemini yapacak olan kasabın taşıması gereken özellikler, kesimde kullanılacak araç ve gereçler, kesimhanelerin özellikleri, kesim öncesi ve sonrası kontroller, sersemletme kuralları, kesim işlemleri, et mamullerinde kullanılan katkı maddeleri, enzimler, mikroorganizmalar, ambalaj malzemeleri, üretimde kullanılan tüm girdiler, depolama, taşıma vb. tüm hususlar İslami kurallara uygunluk ve gıda güvenliği yönüyle ele alınmaktadır. 2013 Türk Standardları Enstitüsü 57
YÖNETİM SİSTEMLERİNİN BELGELENDİRMESİ Bilgi Güvenliği Yönetim Sistemi Günümüzde, sadece çalışanlarıyla değil, müşterileri, iş ortakları ve hissedarlarıyla birlikte tanımlanan kurumlarda, bilginin gizliliği, bütünlüğü ve ulaşılabilirliğine ilişkin güven ortamının yaratılması, stratejik bir önem taşımaktadır. Bilgi güvenliğini sağlamak, teknolojik çözümlerle birlikte sağlam bir güvenlik yönetim sisteminin kurulması ile mümkün olabilmektedir. Merkezi güvenlik sisteminde gerçek anlamda güvenliğin oluşturulabilmesi için şirketler, TS ISO IEC 27001 standardında belirtilen bilgi güvenliği yönetim sistemini kurarak gerçek risklerini saptayabilir ve bu risklerin giderilmesi için gereken teknoloji, politika ve prosedürleri devreye alabilirler. 2013 Türk Standardları Enstitüsü 58
YÖNETİM SİSTEMLERİNİN BELGELENDİRMESİ Tıbbi Cihazlar Kalite Yönetim Sistemi Avrupa Birliğine uyum süreci içerisinde tüm tıbbi cihaz üreticileri mevcut yasal zorunlulukları karşılamak, müşteri beklentilerini karşılayabilmek, verimliliklerini artırabilmek ve yasal bir güvence oluşturabilmek için kalite sistemi kurmak ve bu kalite sistemini belgelendirmeyi hedeflemektedirler. TS EN ISO 13485 Standardına göre kalite sistem belgelendirmesi, tıbbi cihaz üreticilerinin ürünleri üzerinde CE işaretini kullanabilmeleri için bir adımdır. TS EN ISO 13485 Standardı, medikal sektörde faaliyet gösteren kuruluşlar için kalite sistemi şartlarını ortaya koymaktadır. Bu standardın temel amacı; kalite yönetim sistemleri için uyumlaştırılmış tıbbi mevzuat şartlarını kolaylaştırmaktır. 2013 Türk Standardları Enstitüsü 59
YÖNETİM SİSTEMLERİNİN BELGELENDİRMESİ Müşteri Memnuniyeti Yönetim Sistemi Günümüzde global ticaretin yaygınlaşması ve benzer kuruluşların artması rekabet şartlarının daha da sertleşmesine sebep olmuştur. Bu durum, kuruluşların en önemli varlık sebebi olan müşteri kavramını daha da önemli kılmıştır. Kuruluşlar açısından müşterimizin beklenti ve şikâyetlerine kayıtsız kalmak gibi bir lüks kalmamıştır. Müşteri beklentilerinin kişiden kişiye değişmesi bu durumu kontrol etmeyi zorlaştırmakta ve sistematik bir yaklaşımı şart koşmaktadır. Müşteri beklenti ve şikayetlerinin bir sistematik dahilinde yürütülmesi ile ilgili çalışmalar dünyada 1990 lı yılların başlarında başlamıştır. 2004 yılında Dünya Standardlar Teşkilatı (ISO) ISO 10002 standardını yayınlamış ve 2006 yılında ülkemizde TS ISO 10002-2006 olarak yürürlüğe girmiştir. 2013 Türk Standardları Enstitüsü 60
YÖNETİM SİSTEMLERİNİN BELGELENDİRMESİ Enerji Yönetim Sistemi Enerjinin giderek daha da büyük önem taşıdığı günümüzde, enerjinin verimli kullanılması esasına dayanan EN 16001 Enerji Yönetim Sistemi, her sektörde küçükten büyüğe her türlü işletmeye uygulanabilecek, tek başına olabileceği gibi diğer yönetim sistemleriyle entegre olarak da yürütülebilecek bir Yönetim Sistemidir. EYS, Kuruluşların enerji politikalarını belirlemesi, amaç ve hedefleri doğrultusunda oluşturduğu enerji yönetim programları çerçevesinde enerji tüketimini yönetmesi ve enerji yönetim sisteminin performansını değerlendirerek iyileştirmelerin sağlanmasına dayanmaktadır. 2013 Türk Standardları Enstitüsü 61
YÖNETİM SİSTEMLERİNİN BELGELENDİRMESİ TS ISO IEC 20000-1 Bilgi Teknolojileri Hizmet Yönetim Sistemi Bu standardın amacıda bilgi teknolojileri hizmeti sunan kuruluşların veya birimlerin iç/dış müşterilerinin beklentilerini karşılama yeteneklerini ve performanslarını sürekli iyileştirmek ve geliştirmektir. Süreç tabanlı bir standart olup kalite veya bilgi güvenliği gibi standartlarla da entegre edilebilir. 2013 Türk Standardları Enstitüsü 62
YÖNETİM SİSTEMLERİNİN BELGELENDİRMESİ IQNET SR 10 SOSYAL SORUMLULUK YÖNETİM SİSTEMİ Sosyal yönden sorumluluk taşımak sadece yasal beklentileri tamamen karşılamak değil; insana, çevreye ve hissedarlarla ilişkilere daha fazla yatırım yapmak şeklinde ifade edilmektedir. Çevreye duyarlı teknolojiler ve sorumluluk sahibi bir yaklaşımla yatırımları yönlendirmek, ayrıca kuruluşların rekabet gücünü arttırmaktadır. Günümüzde tüketicilerine daha yakın olmak, ticari ilişkinin ötesinde duygusal bağlar kurmak ve rakipleri arasından tercih edilebilmek için, sosyal sorumluluk önemli bir sosyal iletişim aracıdır. IQNET SR 10 ile tanımlanan paydaşlara dayanan yönetimin sağlanması gerekmektedir. Bunlara ilave olarak eğitim, çalışma koşulları, işçi işveren ilişkileri gibi sosyal alanlarda yasal zorunlulukların ötesine geçen uygulamalar verimliliği olumlu etkilemektedir. Bu durum, yönetsel gelişimi sağlayarak sosyal kalkınmayı rekabetçi güce dönüştürmektedir. 2013 Türk Standardları Enstitüsü 63
YÖNETİM SİSTEMLERİNİN BELGELENDİRMESİ TSE K 118 ÖN DÖKÜMLÜ BETONARME YAPI ELEMANLARI KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ Bu Standard; TS EN ISO 9001 standardının proses modeli üzerine kurulmuş olup standardın bazı maddeleri sektöre yönelik olarak daha detaylı hazırlanmıştır. Öndökümlü Betonarme Yapı Elemanlarının belgelendirilmesinde, Türkiye Prefabrik Birliği ile yapılan işbirliği çerçevesinde tüm prefabrike yapıların projelendirme, üretim ve montaj süreçleri belirlenen işbölümü çerçevesinde her iki kuruluş tarafından denetlenecek ve belgelendirilecektir.böyle bir yönetim sistemi dünyada ilk defa ülkemizde oluşturulmuştur. 2013 Türk Standardları Enstitüsü 64
PERSONEL BELGELENDİRME Hazırlanan Meslek Standardlarına göre yapılan Personel Belgelendirme Hizmetleri şunlardır: Kaynakçı,Tahribatsız Muayene GBF Hazırlayıcısı (Tehlikeli kimyasalların taşınması için Güvenlik Bilgi Formu) İyi Tarım Uygulamaları Kontrolörü Organik Tarım Uygulamaları Kontrolörü 2013 Türk Standardları Enstitüsü 65
GÖZETİM ve MUAYENE HİZMETLERİ Türk Standardları Enstitüsü, yurt çapında teşkilatlı birimleri vasıtasıyla yürüttüğü gözetim ve muayene hizmetlerini şunlardır: Parti Malı Uygunluk Belgesi, İthalatta Uygunluk Değerlendirmesi İhracat/İthalat İçin Yükleme Öncesi Gözetim Asansör Periyodik/Tam Muayenesi LPG Tanklarının Periyodik Muayenesi Gemilerden Tahliye İşlemlerinin Gözetimi Sera Gazı (Karbon Ayak İzi) Doğrulaması Müşteri Şartlarına Uygunluğun Üçüncü Taraf Bir Kuruluş Olarak Değerlendirilmesi, Müşteri Dostu Kuruluş (MDK) ve Müşteri Dostu Marka (MDM) Belgelendirme 66
GÖZETİM ve MUAYENE HİZMETLERİ Türk Standardları Enstitüsü, yurt çapında teşkilatlı birimleri vasıtasıyla yürüttüğü Gıda Maddeleri ile Temasta Bulunan gözetim ve muayene hizmetlerini şunlardır: Parti Malı Uygunluk Belgesi, İthalatta Uygunluk Değerlendirmesi İhracat/İthalat İçin Yükleme Öncesi Gözetim Asansör Periyodik/Tam Muayenesi LPG Tanklarının Periyodik Muayenesi Gemilerden Tahliye İşlemlerinin Gözetimi Sera Gazı (Karbon Ayak İzi) Doğrulaması Müşteri Şartlarına Uygunluğun Üçüncü Taraf Bir Kuruluş Olarak Değerlendirilmesi, Müşteri Dostu Kuruluş (MDK) ve Müşteri Dostu Marka (MDM) Belgelendirme 67
Ulaşım ve Lojistik Sistemleri 2013 Türk Standardları Enstitüsü 68
Ulaşım ve Lojistik Sistemleri Araç Tip/Proje Onayları Tehlikeli Maddelerin; - Karayolu - Havayolu - Denizyolu - Demir yolu ile taşınmasında kullanılan araçlar, tanklar, araç üstü ekipmanlar, basınçlı kaplar, ambalajların ulusal/uluslar arası yönetmeliklere göre sertifikalandırma ve muayene işlemleri yapılmaktadır. 2010 Türk Standardları Enstitüsü
KALİBRASYON HİZMETLERİMİZ ELEKTRİKSELCİHAZLARIN KALİBRASYONU, (Haberleşme, enerji, otomasyon ve hizmet sektörü v.b.) BOYUTSAL CİHAZLARIN KALİBRASYONU, (Otomotiv, tekstil mobilya ve hizmet sektörü v.b.) BASINÇ KALİBRASYONLARI, (Petrol, doğalgaz, taşıma ve diğer enerji ürünleri v.b.) BİOMEDİKAL CİHAZLARIN KALİBRASYONU,(Sağlık sektörü) MEKANİK CİHAZLARIN KALİBRASYONU,(İnşaat, tekstil, kablo sektörü v.b.) HACİM KALİBRASYONU, (Tıp, kimya ve ilaç sektörü v.b.) ZAMAN ÖLÇÜM CİHAZLARININ KALİBRASYONU Ph METRE KALİBRASYONU DEVİR ÖLÇÜM CİHAZLARININ KALİBRASYONU (Santrifuj) 2010 Türk Standardları Enstitüsü
KALİBRASYON HİZMETLERİMİZ SICAKLIK KALİBRASYONU, (Ağır Sanayi, sağlık, gıda, plastik, enerji sektörü, meteoroloji ve hizmet sektörü v.b.) NEM KALİBRASYONU, (Gıda, Meteoroloji, ilaç san. v.b.) BENZİNLİ VE DİZEL MOTORLU KARATAŞITLARI EMİSYON ÖLÇÜM CİHAZLARI KALİBRASYONU MOBİL KALİBRASYON HİZMETLERİMİZ (Taşınamayan veya ölçme özelliğinden dolayı yerinde yapılacak cihazlar için mobil kalibrasyon hizmeti vermekteyiz.) 2010 Türk Standardları Enstitüsü
LABORATUVAR ALT YAPIMIZ ÇOK GÜÇLÜ Elektrik ve Elektroteknikten Kimyaya, Gıdadan Makineye, Yapı Malzemelerinden Yangına, Isı ve Basınçlı Kaplardan Tahribatsız Muayeneye, Ambalajdan Patlayıcı Ortamlarda Kullanılan Teçhizata,Tekstilden Oyuncağa 9 farklı yerleşkede (Gebze, Pendik, Kayseri, İzmir, Çorum, Turgutlu, Denizli, Ankara Merkez ve Ankara Ostim) geniş akreditasyon kapsamına sahip toplam 19 deney laboratuvarımız; Ankara, Bursa ve Gebze de 3 kalibrasyon laboratuvarımız bulunmaktadır. Deney Laboratuvarlarımız, 345 deney metodu ve 185 standard ile ülkemizde en fazla akreditasyon kapsamına sahiptir. 2013 Türk Standardları Enstitüsü 72
LABORATUVAR ALT YAPIMIZ ÇOK GÜÇLÜ Gebze deki laboratuvar ve deney merkezimiz uluslararası alanda takdirle karşılanan modern bir alt yapıya sahip! 2013 Türk Standardları Enstitüsü 73
LABORATUVAR ALT YAPIMIZ ÇOK GÜÇLÜ 2013 Türk Standardları Enstitüsü 74