BÖLÜM 5 Atmosfer - Sıcaklık 1. Aşağıdaki tabloda gösterilen neden sonuç ilişkisi eşleştirmelerden hangisi yanlıştır? Neden A) Yer çekimi B) Su buharı Sonuç Atmosferin yoğunluğu yerden yükseldikçe azalır. Meteorolojik olaylar en alt katmanda gerçekleşir. C) Yer çekimi Atmosfer in kalınlığı kutuplarda azdır. D) Su buharı Atmosfer saydam ve renksizdir. E) Güneş ışınlarının yere çarpıp yansıması Troposfer de sıcaklık, yükseldikçe azalır. 2. sı ve sıcaklık kavramları ile ilgili aşağıda verilen özelliklerden hangisi yanlıştır? A) Bir maddenin sahip olduğu ısı direkt olarak ölçülebilir. B) Farklı sıcaklıklara sahip cisimler birbirlerine temas ettiklerinde aralarında ısı alış-verişi gerçekleşir. C) sı bir enerji çeşidi, sıcaklık ise bir ölçümdür. D) sı birimi kalori (cal), sıcaklık birimi ise derecedir. E) sı, madde miktarına bağlıdır, sıcaklık ise madde miktarına bağlı değildir. Test 1 5. Troposfer katmanında yerden yükseldikçe her metrede sıcaklık,5 C azalır. Bu durumun nedeni aşağıdakilerden hangisidir? A) Güneş ışınlarının atmosferde absorbe edilmesi B) Güneş ışınlarının yere çarpıp yansıması C) Yükseldikçe atmosfer basıncının azalması D) Atmosferin kalınlığının azalması E) Ozon tabakasında incelmenin olması. Troposfer tabakasında sıcaklığın beklenilenin aksine yükseldikçe artması durumuna sıcaklık terselmesi denir. Bu durum kışın zeminin soğuyarak dikey hava akımlarının azalmasına ve buna bağlı olarak büyük şehirlerde hava kirliliğine sebep olmaktadır. Bu olay, kışın durgun, ayaz günlerinde, çoğunlukla sabaha karşı, çukur alanlar içinde, dağlarla çevrili ovaların tabanında belirir. Buna göre aşağıda verilen yerlerden hangisinde sıcaklık terselmesi olayının görülme olasılığı daha fazladır? A) ğdır Ovası B) Erzurum Platosu C) Konya Ovası D) Gaziantep Platosu E) Bafra Ovası 3. Atmosferin özellikleriyle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır? A) Ağır gazlar alt tabakalarda, hafif gazlar üst tabakalarda toplanmıştır. B) Her zaman bulunmayan gazlar tozlar ve ozondur. C) İçindeki bütün gazların oranları sabittir. D) Atmosferdeki gazların oranlarının değişmesi iklim üzerinde bir takım değişikliklere neden olur. E) Troposfer katmanı yerden yansıyan ışınlarla ısınır. 4. Troposfer katmanında yerden yükseldikçe aşağıdakilerden hangisinde azalma görülmez? A) Nem B) Gaz basıncı C) Yağış D) Gaz yoğunluğu E) Sıcaklık 7. Aşağıda bazı sonuçlar verilmiştir. İzotermler Yarım Küre de daha çok girinti ve çıkıntı yaparlar. Yıllık sıcaklık farkları Yarım Küre de daha belirgindir. Yarım Küre nin yıllık sıcaklık ortalaması Yarım Küre ninkinden 2 C azdır. Yukarıdaki sonuçların ortaya çıkmasındaki temel neden aşağıdakilerden hangisidir? A) Enlem farkı B) Yükselti farkı C) Doğal bitki örtüsünün farkı D) Yer şekilleri farkı E) ve denizlerin dağılım farkı 15 1. D 2. E 3. C 4. C 5. B. A 7. E
8. Kaynama, suyun üst kısmındaki kabarcığın yükselerek havaya karışmasıdır. Bunun için kabarcık tarafından uygulanan doymuş buhar basıncının atmosfer basıncına eşit olması gerekir. Yüksek su sıcaklığı, yüksek su buharı basıncı oluşturur. Buradan hareketle atmosfer basıncındaki değişim suyun kaynama sıcaklığını etkileyecektir. Atmosfer basıncı yükseldikçe azalır. Atmosfer basıncının fazla olduğu yerde suyun kaynama sıcaklığı daha yüksek, daha düşük atmosfer basıncı olan yerlerde ise kaynama sıcaklığı daha düşük olacaktır. Buna göre aşağıda verilen merkezlerden hangisinde aynı miktardaki suyun kaynaması daha erken olacaktır? A) İzmir B) Antalya C) Erzurum D) Adana E) Balıkesir 9. Atmosferdeki su buharı miktarı aşağıdakilerden hangisiyle ilişkilidir? A) Rüzgâr - Enlem B) ve deniz dağılışı - Sıcaklık C) Sıcaklık - Bakı D) Sıcaklık- Rüzgâr E) Yükselti -Enlem. Bitki örtüsünden yoksun, yüksek ve denizden uzak yerler çabuk ısınır ve çabuk soğur.. Atmosfer veya hava küre, Dünya yı bütünüyle saran gaz küredir ve çeşitli gazların karışımından oluşmuştur. Aşağıdakilerden hangisi atmosferin özelliklerinden değildir? A) Atmosfer, troposfer, stratosfer gibi çeşitli katlardan oluşmuştur. B) Yeryüzüne yakın tabakalar daha ağır gazlardan oluşur. C) Dünya nın fazla ısınmasını ve soğumasını önler. D) Su buharı Güneş ten gelen sıcaklığı tuttuğundan o bölgenin ısınmasını sağlar. E) Havada yer yer değişen oranda su buharı vardır ve sıcaklığın tutulmasında önemli rol oynar. 13. Güneş ışınları atmosfere girdikleri andan itibaren hepsi aynı açı değeriyle yeryüzüne doğru ilerler. Fakat Güneş ışınlarının yeryüzüne düşme açıları farklılık gösterir. Aşağıdakilerden hangisi Güneş ışınlarının bir noktaya gelme açısını değiştiren faktörlerden biri değildir? A) Dünya nın ekseni etrafındaki hareketi B) Yüzey şekillerinin eğim ve bakı özelliği C) Dünya nın geoid şekli D) Su buharı miktarı E) Dünya nın Güneş etrafındaki hareketi BÖLÜM 5 Bu durumun nedeni aşağıdakilerden hangisidir? A) Güneş ışınlarının geliş açısının az olması B) Zeminin ısınma özelliklerinin farklı olması C) Güneş ışınlarının bu ortamlarda çok tutulmaya uğraması D) Oksijen ve karbondioksit azlığı E) Ortamdaki nemin azlığı 11. Ekvator dan kutuplara doğru gidildikçe Güneş ışınlarının atmosferde tutulma oranı artar. Güneş ışınlarının atmosferde tutulma oranını etkileyen faktörler aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir? A) Enlem derecesi - Nem oranı B) Enlem derecesi - Boylam derecesi C) Sıcaklık değeri - Nem oranı D) Nem oranı - Bakı yönü E) Sıcaklık değeri - Yükselti değeri 14. Hava durumu, bir yerde belirli ve kısa süreli atmosfer olaylarının gösterdiği durum olup bazı yönleriyle iklimden ayrılmaktadır. Hava durumunu iklimden ayıran en önemli fark aşağıdakilerden hangisidir? A) Sıcaklık, nem ve basınç değerlerine göre ifade edilmesi B) Maksimum ve minimum değerler ile ifade edilmesi C) Kısa sürelerde beliren meteoroloji olayları olarak ifade edilmesi D) Eşsıcaklık eğrileri ile değerlendirmeler yapılması E) Uzun süreli değerler toplamı olarak ifade edilmesi 15. Aynı iklim özelliklerini gösteren iki farklı bölgede, aşağıdakilerden hangisi birbirinin aynı olmak zorunda değildir? A) Yağış rejimi B) Yer şekilleri C) Hayvan türleri D) Bitki örtüsü E) Tarım ürünleri 8. C 9. B. E 11. A. D 13. D 14. C 15. B 151
BÖLÜM 5 Atmosfer - Sıcaklık 1. Sıcaklık sadece Güneş ışınlarının geliş açısına bağlı olarak değişseydi, iki kutup noktası arasında tespit edilen ortalama sıcaklık değerlerinin değişimi aşağıdakilerden hangisi gibi olurdu? A) B) 9 9 9 C) D) 9 Test 2 4. En yüksek yıllık sıcaklık farkı 5 C ile Sibirya da görülür. Kanada nın kuzeyinde ise 45 C ye ulaşan yıllık sıcaklık farkına rastlanır. Aynı enlemlerde bulunmalarına karşı Sibirya da yıllık sıcaklık farkı Kanada dakinden daha yüksektir. Aynı enlemlerde bulunmalarına karşı Orta Avrupa da sıcaklık farkı Batı Avrupa kıyılarına göre daha fazladır. Çöllerde günlük sıcaklık farkları fazladır. Yukarıda açıklanan, sıcaklık farklarının fazla olduğu yerlerin ortak özelliği aşağıdakilerden hangisidir? 9 E) 9 9 9 A) seviyesinden yüksek olmaları B) Yer şekillerinin sade olması C) Atmosferlerindeki nem miktarlarının az olması D) Ekvator dan uzak olmaları E) Aynı enlem üzerinde olmaları 9 9 2. Aynı enlem üzerindeki noktalara Güneş ışınları aynı açı değeriyle gelir. Dolayısıyla sıcaklık değerlerinin de aynı olması gerekir. Fakat gerçekte durum böyle olmaz. Aynı enlem üzerindeki noktaların sıcaklık değerleri birbirlerine yakın olabileceği gibi oldukça fazla farklılıklar da gösterebilmektedir. Buna göre aşağıdakilerden hangisi bulunduğu enleme göre sıcaklığı değiştirmede etkili değildir? 5. Aşağı enlemlerde kıtaların doğu kıyıları, yüksek enlemlerde ise kıtaların batı kıyıları üzerinde bulundukları enleme göre daha sıcaktır. Bu durumun nedeni aşağıdakilerden hangisidir? A) Yükselti B) sallık B) Enlem D) Mevsim farklılığı E) Sıcak okyanus akıntıları. Aşağıda bir bölgenin topoğrafya haritası verilmiştir. A) Bakı B) Yükselti C) Nem miktarı D) sallık V E) ellik 152 3. seviyesinden yüksekliği yaklaşık olarak 17 metre olan Kars ta sıcaklık - 13 C dir Buna göre, Kars deniz seviyesinde olsaydı sıcaklığı kaç derece olurdu? A) - 21, 5 B) - 4,5 C) D) 4,5 E) 21,5 1. E 2. A 3. B 4. C 5. E. D Bu harita üzerinde belirtilen noktaların hangisinde gece ve gündüz sıcaklık farkı daha fazladır? A) B) C) D) E) V
7. Aşağıdaki grafikte bir merkezde sıcaklığın yıl içindeki değişimi verilmiştir. 25 15 5-5 - V V V V X X X X A y l a r Buna göre, yıllık sıcaklık değişimi verilen merkezle ilgili aşağıdakilerden hangisi kesin olarak söylenemez?. Kalıcı kar alt sınırı, Ekvator da 5 metre civarında iken kutuplarda deniz seviyesine kadar inmektedir. Bu durum, sıcaklık ile aşağıda verilenlerden hangisi arasındaki ilişkinin bir sonucudur? A) sallık B) Enlem C) Nem D) Bakı E) Yükselti BÖLÜM 5 A) Orta kuşakta yer aldığı B) sal iklim özellikleri görüldüğü C) Atmosferinde nem miktarının az olduğu D) Yarım Küre de olduğu E) Sürekli alçak basınç etkisi altında olduğu 11. 8. Atmosfer yerden yansıyan Güneş ışınları ile ısınmaktadır. Dolayısıyla atmosfer alttan ısınan bir kütledir. Aşağıdakilerden hangisi, atmosferin daha çok yerden ısındığının kanıtlarından biri değildir? A) Gündüzlerin gecelerden sıcak olması B) Yerden yükseldikçe sıcaklığın her metrede 1 C azalması C) Bir dağın eteklerindeki karların doruklarından önce erimesi D) Yükselen havanın yağış getirme ihtimalinin artması E) Bir dağ yamacı boyunca bitki örtüsünün farklılıklar göstermesi 21 Haziran da saat 14. te yapılan gözlemde sıcaklığın en yüksek değere numaralı noktada ulaştığı kaydedilmiştir. Bu noktanın aşağıdaki enlemlerden hangisi üzerinde bulunduğu düşünülemez? A) 32 B) 49 C) 51 D) 11 E) 22 V K 9. kenarından iç kesimlere gidildikçe ortalama sıcaklıklar düşer, gece ve gündüz ile yaz ve kış sıcaklık farkı artar. Aşağıdakilerden hangisi bu durumun nedenidir? A) Rüzgâr hızının artması B) Bitki örtüsünün cılızlaşması C) Atmosfer basıncının değişmesi D) Enlemin değişmesi E) Nemin azalması. Atmosferde sıcaklık yalnız güneşlenmeye bağlı olsaydı yılın en sıcak yeri 21 Aralık ta, Antarktika olurdu. Fakat gerçekte böyle birşey olmamaktadır. Aşağıdakilerden hangisi, yukarıda anlatılan durumu ortaya çıkan faktörlerden biridir? A) Antarktika nın ortalama yükseltisinin fazla olması B) Antarktika nın buzullarla kaplı olması C) Antarktika nın canlı çeşitliliğinin az olması D) Antarktika ya Güneş ışınlarının az açıyla düşmesi E) Antarktika nın Başlangıç meridyenine uzaklığının 7. E 8. A 9. E. B 11. C. D 153
BÖLÜM 5 Atmosfer - Sıcaklık 1. Rüzgârların oluşum merkezleri ve esme yönleri, sıcaklık dağılışını etkileyen önemli etmenlerden biridir. Hava kütleleri, üzerinde bulunduğu yüzeyin sıcaklıklarından etkilenirler. Buna bağlı olarak, sahip oldukları sıcaklıkları ulaştıkları alana taşırlar. Örneğin, denizden esen rüzgârlar, sıcaklığı yazın azaltır, kışın arttırırlar. Bu durum aşağıdakilerden hangisini kanıtlar? A) Kıyılarda yağış miktarının fazla olduğunu B) lerden her zaman rüzgâr estiğini C) larda sıcaklık farklarının fazla olduğunu D) Kıyıların her mevsim sıcak olduğunu E) lerin geç ısınıp geç soğuduğunu Test 3 3. Yükseltinin sıcaklık üzerinde belli bir etkisi vardır. Yükselti arttıkça sıcaklık azalır. Aşağıdakilerden hangisi yükseltinin sıcaklık üzerindeki etkisine örnek olarak verilebilir? A) lerin karalara göre yazın serin kışın ılık olması B) Dönencelerin çevresinde çöllerin oluşması C) ların iç kesimlerinde sıcaklık farklarının fazla olması D) Doğu deniz de buzul şekillerine rastlanması E) Gündüz rüzgârların denizden karaya doğru esmesi 4. deniz kıyılarının yazın Akdeniz kıyılarına göre gündüz süresi daha uzun olmasına rağmen sıcaklık değerlerinin daha düşük olduğu görülür. Bu durumun nedeni aşağıdakilerden hangisidir? 2. Rüzgârlar bir bölgede, geldikleri yöne göre sıcaklığı arttırıcı ya da azaltıcı etkide bulunurlar. 5 25 25 5 Buna göre, yukarıdaki coğrafi koordinat sisteminde esiş yönleri gösterilen rüzgârlar ulaştıkları bölgelerin sıcaklıklarını nasıl değiştirir? 5. A) Dağların geniş alan kaplaması B) Sıcaklığın yıl boyunca C yi geçememesi C) Güneş ışınlarının az açıyla gelmesi D) Dünya nın ekseninin eğik olması E) etkisinin fazla olması Yukarıdaki haritada gösterilen hangi noktada yıllık sıcaklık farkı daha fazladır? A) B) C) D) E) V V A) Arttırır Azaltır Azaltır Arttırır B) Arttırır Arttırır Arttırır Azaltır C) Azaltır Azaltır Arttırır Arttırır D) Arttırır Azaltır Arttırır Arttırır E) Azaltır Arttırır Azaltır Arttırır. Dünya yıllık izoterm haritasında en sıcak yerlerin Ekvator da değil, dönenceler çevresindeki çöllerde olduğu görülür. Bu durum aşağıdakilerden hangisine ters düşer? A) Enleme B) Bakıya C) Yer şekillerine D) elliğe E) Nemliliğine 154 1. E 2. C 3. D 4. C 5. C. A
9. Dünya ocak ayı izoterm haritası incelendiğinde en düşük sıcaklık değerlerinin Yarım Küre de Sibirya, Kanada ve Grönland ın iç kesimlerinde olduğu görülür. Aşağıdaki haritada Yarım Küre ve Yarım Küre deki izoterm eğrilerinin uzanışı görülmektedir. 8 Aşağıdakilerden hangisi bu durumun nedenlerinden biri değildir? B) Güneşlenme süresinin kısa olması C) Güneş ışınlarının geliş açısının az olması 25 3 25 4 D) Yaşanılan mevsimin etkisi E) Nem miktarının az olması 4 A) Okyanus akıntılarının etkisi BÖLÜM 5 7. 8 Dünya Yıllık Ortalama Sıcaklık Dağılışı İzoterm eğrilerinin Yarım Küre de Yarım Küre ye göre daha girintili çıkıntılı olması aşağıdakilerden hangisiyle açıklanabilir? Güneş in ufuk düzlemi üzerindeki konumunun değişmesi, bir noktadaki gün içinde sıcaklık değerlerinin değişimine neden olmaktadır. A) Yarım Küre de yaz mevsiminin daha kısa olması B) Okyanus akıntılarının Yarım Küre de daha az etkili olması C) Güneş ışınlarının Yarım Küre ye daha az açıyla gelmesi X Merkezi Batı Doğu Buna göre, aşağıdaki grafiklerden hangisi X kentinde Güneş in gün içinde ufuk düzlemi üzerinde hareketine bağlı olarak oluşan sıcaklık değişimini ifade etmektir? D) ların Yarım Küre de daha fazla yer tutması 8. E) Yarım Küre nin yıllık sıcaklık farklarının daha fazla olması. 8 A) B) C) D) E) 25 25 3 4 4 8 Dünya Yıllık Ortalama Sıcaklık Dağılışı Yukarıdaki dünya yıık indirgenmiş izoterm haritasında Ekvator un kuzeyindeki C eğrisinin Avrupa nın batı kıyılarında kuzeye doğru kıvrımasını aşağıda verienerden hangisi en iyi açıkar? A) Güneş ışınarının geiş açısı B) Sıcak okyanus akıntıarı C) Enem D) ve deniz dağıımı E) Yer in kürese şeki 7. A 8. D 9. D. B 155
BÖLÜM 5 Atmosfer - Sıcaklık 1. Aşağıdakilerden hangisi yükseltinin sıcaklık üzerindeki etkisine örnek gösterilebilir? A) Türkiye nin güneyinden kuzeyine doğru sıcaklık değerlerinin azalması B) Samsun un ortalama sıcaklığının Adana nınkinden az olması C) Ekvator a doğru gidildikçe yerleşmenin üst sınırının artması D) Şanlıurfa nın Antalya dan yazın sıcak, kışın soğuk olması E) Erzurum un ortalama sıcaklığının Samsun dakinden düşük olması Test 4 4. En sıcak ve en soğuk ayların ortalama sıcaklık dereceleri arasındaki farka yıllık sıcaklık farkı denir. Sıcaklık dağılışını etkileyen faktörler göz önüne alındığında, aşağıdaki yerlerden hangisinde yıllık sıcaklık farkları en fazladır? A) Orta kuşak karalarının iç kesimlerinde B) Ekvatoral bölgede C) Kanada nın batı kıyılarında D) Yarım Küre nin ve Yarım Küre nin enlemleri çevresinde E) Akdeniz Havzası nın kuzey kıyılarında 2. Aşağıdakilerden hangisi enlemin sıcaklık üzerindeki etkisine örnek olarak gösterilmez? A) Yarım Küre de kuzeye doğru gidildikçe sıcaklığın artması B) Yarım Küre de güneyden gelen rüzgârların sıcaklığı arttırması C) Doğal bitki örtüsünün Ekvator dan itibaren genişyapraklılar, karışık yapraklılar ve iğne yapraklılar şeklinde kuşaklar oluşturması D) Temmuz ayında Asya nın iç kesimlerinin Avrupa nın batı kıyılarına oranla sıcaklığının yüksek olması E) Alçak enlemlerde ürünlerin olgunlaşma süresinin yüksek enlemlerden daha kısa olması 5. Aşağıdaki grafikte X ve Y kentlerinin yıllık sıcaklık ortalamaları verilmiştir. Sıcaklık ( C) 25 15 5 X merkezi Y merkezi O Ş M N M H T A E E K A Aylar Aşağıdakilerden hangisi bu grafikten çıkarılacak bir sonuç değildir? 3.. Doğu Anadolu da kış mevsimi sıcaklık ortalamalarının Ege dekinden az olması. Anadolu nun kuzeyindeki dağların güney yamaçlarının kuzey yamaçlarından daha sıcak olması. Yazın Mersin in Samsun dan daha sıcak olması. Ekvatoral bölgede kalıcı karlara rastlanması V. Tarım ürünlerinin Çukurova da Bafra Ovası ndan önce hasat edilmesi Yukarıdakilerden hangileri, sıcaklık yükselti ilişkisine örnek gösterilebilir? A) - B) - C) - D) - - V E) - - V A) X te karasallık daha azdır. B) Y de atmosfer basıncının yıl içindeki değişimi daha fazladır. C) X deki sıcaklık değişimi Y dekinden daha fazladır. D) Y de yıllık sıcaklık farkı C den fazladır. E) Her iki merkez de aynı yarım kürededir.. Kış mevsiminde bir bölgede, diğer şartlar aynı kabul edilirse, aşağıdaki durumlardan hangisi yaşanırsa, ölçülen sıcaklık çok düşük olmaz? A) Gündüz bulutlu, gece bulutsuz B) Gündüz parçalı bulutlu, gece parçalı bulutlu C) Gündüz güneşli, gece dolunaylı D) Gündüz bulutsuz, gece bulutlu E) Gündüz bulutlu, gece bulutlu 15 1. E 2. D 3. B 4. A 5. C. D
9. Aşağıdaki haritada aynı enlem üzerinde bulunan A ve B noktaları verilmiştir. Bir noktaya Güneş ışınları, o yerin yerel saatine göre sa- BÖLÜM 5 7. at. de o günün, en fazla açısıyla gelir. Ancak en yüksek sıcaklık saat 14. te oluşur. A Bu şekilde oluşan sıcaklık gecikmesinin nedeni aşağıdakilerden hangisidir? B A) Atmosfer basıncının o ana kadar azalması B) Atmosferin ısıyı iletme özelliğinin artması C) Havadaki nem oranının artması D) Güneş ışınlarının geliş açısının değişiminin artması Bu iki noktanın sıcaklıklarının farklı olması aşağı- E) O ana kadar biriktirilen sıcaklığın kendini hissettir- dakilerden hangisiyle açıklanamaz? mesi A) Nem oranı B) Güneşlenme süreleri C) sallık D) Yükseklik E) ellik. Aşağıdaki haritada Atlas Okyanusu nun çeşitli kıyıların daki noktalar numaralandırılmıştır. 8. Rüzgârlar geldikleri yerlere ve yönlere bağlı olarak sıcaklığı etkiler. Buna bağlı olarak, rüzgâr sıcaklık ilişkisine göre V değerlendirildiğinde aşağıdaki bilgilerden hangisi- V nin doğru olduğu söylenebilir? Bu noktaların sıcaklık özelliği aşağıdakilerden hana) B) Yaz mevsimi gisinde yanlış açıklanmıştır? Yaz mevsimi A) Yarım Küre nin Orta kuşağındaki kıtaların Serinletici etki yapar batı kıyıları doğu kıyılarından sıcaktır. lıtıcı etki yapar C) B). ve. noktaların yıllık sıcaklık farkları. ve. D) Kış mevsimi Gündüz noktaların yıllık sıcaklık farklarından daha azdır. C) V. noktanın yıllık sıcaklık ortalaması V. noktadan Serinletici etki yapar daha yüksektir. lıtıcı etki yapar E) D) Tropikal kuşakta kıtaların doğu kıyıları batı kıyıla- Gece rından soğuktur. E). noktanın yıllık sıcaklık ortalaması. noktadakin- den daha düşüktür. Serinletici etki yapar 7. B 8. A 9. E. D 157
BÖLÜM ÜNİTE 5 11. Aşağıdakilerden hangisi bir ülkenin iklim özelliklerini belirleyen etmenler arasında yer almaz? A) Doğal bitki örtüsü B) Okyanus akıntıları C) Enlem derecesi D) Yükseklik E) e göre konum 15. Aşağıdakilerden hangisi, yükseltinin sıcaklık üzerindeki etkisine örnek olarak gösterilemez? A) Kış sıcaklıklarının Sibirya da çok düşük olması B) Ekvatoral bölgede yüksek alanlara yerleşilmesi C) Ekvatoral bölgede buzullara rastlanması D) Yükselen havanın yağış bırakması E) Himalayalar da buzul etkisinin geniş olması. Enlemleri ve yükseltileri aynı olan komşu iki merkezin yıllık sıcaklık ortalamaları arasındaki fark sürekli ve fazla ise, aşağıdakilerden hangisi bu durumun nedeni olabilir? A) Güneş ışınlarının geliş açısı farklılığı B) e göre konum farklılığı C) Yağış rejimi farklılığı D) Güneşlenme süreleri farklılığı E) Bitki örtüsünün farklılığı 1. İngiltere nin batı kıyıları ile Kanada nın doğu kıyıları, aynı enlemlerde yer almasına karşın, yıllık sıcaklık ortalamaları birbirinden çok farklıdır. Bu sıcaklık farkı aşağıdakilerden hangisi ile ilgilidir? A) Enlem B) Okyanus akıntıları C) Sürekli rüzgârlar D) Yükselti E) Bakı 13. Yılın en yüksek sıcaklığının ocak, en düşük sıcaklığının ise temmuz ayında ölçüldüğü bir merkez için aşağıdakilerden hangisi kesin olarak söylenebilir? A) Sıcak okyanus akıntılarından etkilenmesi fazladır. B) Çöllere oldukça yakın bir merkezdir. C) Bitki örtüsü oldukça gürdür. D) Yarım Küre de yer almaktadır. E) En fazla yazın yağış alır. 17. Yeryüzü, gündüz Güneş ten aldığı enerjiyi gece geri vererek soğur. Bu duruma ışıma denir. Aşağıdaki şehirlerden hangisinide ışıma daha az olur? A) Trabzon B) Ankara C) Konya D) Malatya E) Diyarbakır 14. Ülkemizde deniz kıyıları hariç, dağların güney yamaçları kuzey yamaçlarına göre daha yoğun nüfusludur. Bu gözlem, sıcaklıkla aşağıdakilerden hangisi arasındaki ilişkiye örnek gösterilebilir? A) Yükselti B) Bakı C) Enlem D) Bitki örtüsü E) sallık. Güneş ışınlarının yeryüzüne düşme açısı sıcaklığı etkileyen önemli bir etmendir. Aşağıdakilerden hangisi bir yerde Güneş ışınlarının düşme açısını etkileyemez? A) Günün saati B) Mevsimler C) Eksen eğikliği D) Yükselti E) Enlem 158 11. A. B 13. D 14. B 15. A 1. B 17. A. D