Prof.Dr. Atike NAZİK, Çukurova Üniversitesi J 103 Genel Jeoloji I
Mağmatik Kayaç Dokuları Coarse-grained Fine-grained Porphyritic Glassy Vesicular Pyroclastic
GRANİT GRANODİYORİT SİYENİT DİYORİT GABRO DERİNLİK KAYAÇLARI
Genellikle açık renklidir. % 20-50 kuvars, % 30-60 feldispat, ve geri kalan % 5-10 koyu renkli mineraller oluşturur. Kuvars + alkalen feldispat (ortoz, mikroklin) +mika (biyotit, muskovit) + asit plajiyoklas (albit,oligoklas) + Hornblend ve ojit İri taneli Granit Kuvars İnce taneli granit South Carolina Geological Survey Kershaw Pink Granite, South Carolina Feldispat Biyotit 8 South Carolina Geological Survey Winnsboro Blue Granite, South Carolina GRANİT
GRANİT
GRANİT
Granite göre plajioklas miktarı artmıştır. % ~ 50 Na/Ca Plajiyoklas > 20% Kuvars % 10-25 Amfibol/Biyotit http://csmres.jmu.edu/geollab/fichter/ignrx/granodio-1a1.html GRANODİYORİT
Siyenit, kırmızı, pembe ve beyaz renklidir. Tane boyutları iri olup, bu taneler birbirine eşittir. Bileşiminde kuvars yoktur veya çok az bulunur. http://csmres.jmu.edu/geollab/fichter/ignrx/syen2a1.html http://www.open.ac.uk/earthresearch/tindle/agt/agt_home_2010/bgs_syenitea.html % 65-100 Ortoklas % 0-35 Plajioklas < % 10 Mafik mineraller % 0-5 Kuvars SİYENİT
Taneli bir derinlik kayacıdır. (Tuz&biber) Na/Ca Plajioklas ve Mafik mineraller (amfibol/hornblend) Yaklaşık %50/50 Kuvars - Yok veya iz miktarda http://csmres.jmu.edu/geollab/fichter/ignrx/diorite-4a1.html http://csmres.jmu.edu/geollab/fichter/ignrx/diorite-6cd.html DİYORİT
Taneli bir derinlik kayacıdır. Ca Plajioklas + Piroksen (Ojit) % 50/50 Amfibol bulunur. Olivin yok veya iz olarak bulunur (Olivin gabro). http://contenidos.educarex.es/sama/2006/minerales/ud2/magmaticas.htm http://csmres.jmu.edu/geollab/fichter/ignrx/gabb-3b1.html GABRO
Dünit, İri taneli, ultramafik bileşimde olan bir derinlik kayacıdır. >% 90 fazla olivin ile piroksen ve kromit kristalleri bulunur. Feldispat hiç yoktur. Eğer Olivin %10-60 arasında olursa Peridotit olur. DÜNİT PERİDOTİT http://csmres.jmu.edu/geollab/fichter/ignrx/dunite.html http://earthphysicsteaching.homestead.com/peridotite.html DÜNİT ve PERİDOTİT
Piroksenit, piroksen grubu (ojit ve diyopsit) minerallerden oluşmaktadır. http://yunus.hacettepe.edu.tr/~hjemre08/ders%20notlar%fd/silik atlar/inosilikatlar/piroksenler/piroksenit1.jpg http://geol.pmf.hr/~drbalen/stijene/photos/piroksenit.html PİROKSENİT
PEGMATİT APLİT DİYABAZ TRAKİT PORFİR YARI DERİNLİK (DAMAR) KAYAÇLARI
İri taneli granitik bileşimli bir damar kayacıdır. Kristaler birkaç cm den birkaç m ye kadar olabilirler. Mineralojik olarak kuvars + feldispat + mika bileşimindedir. http://geol.pmf.hr/~drbalen/stijene/photos/pegmatit.html http://img387.imageshack.us/img387/5377/pegmatit.jpg PEGMATİT
Biyotit Feldispat Kuvars PEGMATİT
A Pegmatite is a very coarse-grained igneous rock. Crystals are >2 cm, often larger. Pegmatite Most are granitic, although mafic pegmatites can form. Biotite mineral grain Feldspar mineral grain Quartz mineral grain
İnce taneli granitik bileşimli bir damar kayacıdır. Şeker dokusu görünümündedir. Mineralojik olarak kuvars + feldispat + mika bileşimindedir. aboltonswebsite.co.uk http://www.sciencephoto.com/media/118467/enlarge APLİT
Diyabaz, derinlik kayacı gabro, yüzey kayacı bazalt olan, mafik, holokristalin magmatik kayaçtır. İnce tanelidir. Genellikle dayk ve sil gibi kütlelerde bulunur. Olivin, piroksen ve basik plajioklaslardan (labrador, bitownit) oluşmuştur. http://www.maine.gov/doc/nrimc/mgs/explore/bedrock/sites/jul10-21.htm http://picasaweb.google.com/lh/photo/hurfx_sjbt3ujvm1uolh0q DİYABAZ
Trakit bileşimli kayaçlar genellikle porfiritik dokudadır. Bu kayaçlar trakit porfir olarak adlandırılır.kayaçlar, 1 veya 2 cm uzunluğunda tabuler şekilli büyük Sanidin (camsı feldispat) kristalleri ince taneli hamur maddesi içinde yer alır. http://www.allposters.com/-sp/trachyte-porphyry-potassium-feldspar- Crystals-and-Microcrystalline-Ground-Mass-Posters_i9015484_.htm TRAKİT PORFİR http://blogs.agu.org/georneys/files/2011/07/porphyritic_2.jpg
Bazalt porfir, mafik mağmatik kayaçtır.bazalt porfir esas olarak Ca-Plajioklas, piroksen ve biraz olivin içerir. Kalsiyumlu feldispat fenokristalleri hariç kayacın bileşimindeki mineraller oldukça küçüktür. BAZALT BAZALT PORFİR GAZ BOŞLUKLU BAZALT http://csmres.jmu.edu/geollab/fichter/ignrx/basalt- 1A1.html http://csmres.jmu.edu/geollab/fichter/ignrx/b aspor-1a1.html http://csmres.jmu.edu/geollab/fichter/ignrx/b asalt-3av.html BAZALT PORFİR
RİYOLİT ANDEZİT DASİT TRAKİT BAZALT OBSİDİYEN YÜZEY (VAOLKANİK) KAYAÇLAR
Riyolit açık renkli bir kayaç olup, mineralojik bileşimi granite benzer. Granitin yüzey kayacıdır. Çok ince taneli bir dokusu vardır. Mineralojik bileşiminde kuvars + camsı feldispat (sanidin) + biyotit + hornblend ve hamur maddesi bulunmaktadır. Eğer, sanidin ve kuvars kristalleri fenokristaller halinde olursa o zaman kayaç, RİYOLİT PORFİR adını alır. RİYOLİT RİYOLİT PORFİRİ http://csmres.jmu.edu/geollab/fichter/ignrx/rhyolite2d1.htm l RİYOLİT
Andezit, Diyoritin yüzey kayacıdır. Fazla miktarda Fe_Mg ca zengin mineralleri içerir. O nedenle riyolitten daha koyudur. Kuvars çok az veya hiç yoktur. Mineralojik bileşimde, plajioklas (oligoklas, andezin) + biyotit + hornblend ve piroksen (ojit) bulunur. Kayacın hamur maddesi vardır. % 52-63 SiO 2 içermektedir. ANDEZİT ANDEZİT PORFİRİ http://www.geol.umd.edu/~jmerck/geol212/lectures/13.html http://csmres.jmu.edu/geollab/fichter/ignrx/andpor-1a1.html ANDEZİT
Dasit, Andezitten kuvars içermesiyle ayrılır. Mineralojik bileşimde, kuvars + plajioklas (oligoklas, andezin) + biyotit + hornblend + piroksen (ojit) ve hamur maddesi bulunur. http://www.mineralienatlas.de/lexikon/index.php/rockdata?rock=dacit http://flickrhivemind.net/tags/dacite/recent DASİT
Trakit, Siyenitin yüzey kayacıdır. Mineralojik bileşiminde plajioklas + biyotit + hornblend + ojit ile fenokristal halde sanidin den (alkali feldispat/k lu feldispat) oluşur. http://www.soes.soton.ac.uk/resources/collection/minerals/sections/09- Trachyte.html http://www.soes.soton.ac.uk/resources/collection/minerals/igne- 1/pages/ig14.htm TRAKİT
Basalt, gabro nun yüzey kayacıdır. Ca plajioklas, piroksen ve bazen de olivin içermektedir. Çok ince dokuludur. Bu mineralleri gözle ayırt etmek çok zordur. http://csmres.jmu.edu/geollab/fichter/ignrx/basalt-1a1.html http://itc.gsw.edu/faculty/tweiland/igrx.htm BASALT
Obsidiyen, lavların çok hızlı soğumasıyla oluşur. Obsidiyen, kıtalar üzerinde felsik (açık renkli) volkanizma ile birlikte oluşur. Bileşiminde %70 ten fazla SiO 2 vardır. %1 den az H 2 O bulunur. Demir ve magnezyum Obdisiyen e koyu yeşilden, kahverengi-siyaha kadar renk verir. http://csmres.jmu.edu/geollab/fichter/ign Rx/Obsid-1A1.html http://csmres.jmu.edu/geollab/fichter/ignr x/obsid-2b1.html http://matrix2015.blogspot.com/2012/02/sonar-conobsidiana.html OBSİDİYEN
Obsidiyen, arkeolojik eserlerde ve süs taşları olarak kullanılmaktadır. http://www.tesbihcibasi.com/gumuscal%c4%b1sma-obsidiyen-tasli-tesbih http://www.worldarchaeology.com/news/cutting-edgeresearch/ http://www.aijournal.com/article/view/ai.1313/67 Çatalhöyük OBSİDİYEN
Piroklastlar Lav akıntısı Volkanik boyun/bogaz Dayk Sil Batolit PİROKLASTİK KAYAÇLAR
VOLKANİK TÜF
Piroklastik kayaçlar, volkanik patlama ve erüpsiyonla oluşan malzemenin kırıntılı ürünlerle beraber tümüyle sıkışmasıyla oluşur. BİMİS (POMZA) SCORIA (SÜNGER TAŞI/CÜRUF) http://csmres.jmu.edu/geollab/fichter/ignrx/pumic1c1.html http://csmres.jmu.edu/geollab/fichter/ignrx/scoria-1b1.html PİROKLASTİK KAYAÇLAR
Piroklastik kayaçlar, volkanik patlama ve erüpsiyonla oluşan malzemenin kırıntılı ürünlerle beraber tümüyle sıkışmasıyla oluşur. TÜF PİROKLASTİK KAYAÇLAR
Fiziksel Jeoloji,TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası, Çeviri Serisi No: 1, J.SçMonroe, R. Wicander, Çeviren : Kadir Dirik, Mehmet Şener. Temel Jeoloji Prensipleri, Erkan Karaman, Yaşar Kibici, ISBN 975-94970-1-8 http://ftpdata.dnr.sc.gov:21/geology/education/powerpoint/igneous%20rocks.ppt www.bilecik.edu.tr/fenedebiyat-ftp/.../kayaclar.ppt http://csmres.jmu.edu/geollab/fichter/ignrx/ighome.html http://www.usi.edu/science/geology/jdurbin/geol261/lectures/geol261- IgRocks_files/GEOL261-IgRocks.ppt YARARLANILAN KAYNAKLAR