Makedonya: Batı ile Rusya nın Çıkarlarının Çakıştığı Yeni Bir Saha Mı? Elnur İSMAYILOV Mayıs 2015 başlarında Makedonya nın başkenti Üsküp ve kuzey bölgesindeki Kumanova kentinde çıkan olaylar, Balkanlarda yeni bir güvensizlik sorununu uluslararası kamuoyunun gündemine taşımıştır. Son aylarda Bosna da dahil olmak üzere bölge devletlerindeki gerilimin tırmanması, Yugoslavya nın yıkılması sonrasında oluşan etnik sorunların halen çözümlenememiş olduğunu ortaya koymuştur. Yugoslavya nın yıkılması ile bağımsızlığını ilan eden devletlerden biri de Makedonya dır. Avrupa nın güneydoğusundaki Balkan yarımadasında bulunan Makedonya nın, kuzeyinde Sırbistan, kuzeybatısında Kosova, batısında Arnavutluk, güneyinde Yunanistan ve doğusunda Bulgaristan yer almaktadır. Makedonya yaklaşık olarak 2 milyonluk nüfusa sahip bir ülkedir. 1 Bağımsızlığını kazandığı 1991 yılından bugüne kadarki dönemde uluslararası ilişkilerinde bir dizi sorunla karşı karşıya kalmıştır. Yunanistan la yaşadığı isim ve bayrak sorunu nedeniyle ülke Makedonya Eski Yugoslav Cumhuriyeti olarak tanın- 1 Yaklaşık olarak %64 civarında bulunan Makedonyalı nüfusu, %25-30 ile Arnavut kökenli etnik grup takip etmektedir. maktadır. 1993 yılında BM üyeliğine de bu isimle kabul edilmiştir. Aralık 2005 den itibaren AB adayı olan Makedonya, aynı zamanda NATO üyeliği için de başvuruda bulunmuştur. Makedonya ismini kullanması nedeniyle Yunanistan, bu ülkenin NATO ve AB ye üyeliğini veto etmektedir. Bağımsızlığının ilk yıllarından itibaren çok çeşitli etnik ve dini yapıya sahip olan Makedonya, Balkanlarda barışın olduğu örnek ülke olarak nitelendirilmekteydi. Bu özelliğini 1990 lı yılların sonuna kadar sürdüren Makedonya, o dönemde sınır bölgesinde yaşanan etnik sorunlardan nasibini almıştır. 2001 yılında Arnavut ve Makedon etnik nüfusu arasında yaklaşık altı ay kadar devam eden çatışmalar gerçekleşmiştir. Son olaylarda da Arnavut ve Makedonların karşı karşıya gelmesi ülkede yeni bir etnik çatışma endişesi uyandırmıştır. Bu analizde Mayıs 2015 te Makedonya da iktidar ile muhalefet arasında siyasi gerilime neden olan faktörler ele alınmaktadır. Akabinde ülkenin kuzeyindeki Arnavut nüfusun yoğun olarak yaşadığı Kumanova bölgesinde gerçeklesen operasyonlara değinilmektedir. Analizin amacı, yaşanan bu gerilimde dış güçlerin etkisinin bulunup bulunmadığı ve Makedonya nın Rusya ile Batı nın çıkarlarının çakıştığı yeni bir saha olup olmadığı sorusuna cevap aramaktır. Bilge Adamlar Stratejik Araştırmalar Merkezi (BİLGESAM) 1 Mecidiyeköy Yolu Caddesi, No:10, 34387 Şişli -İSTANBUL www.bilgestrateji.com bilgesam@bilgesam.org Tel: 0212 217 65 91 - Faks: 0 212 217 65 93 BİLGESAM Tüm hakları saklıdır. İzinsiz yayımlanamaz. Kaynak gösterilerek alıntı yapılabilir.
İktidar-Muhalefet Çatışması Makedonya da iktidarda 2006 yılından itibaren koalisyon hükümetinin Başbakanı ve Muhafazakâr Parti lideri Nikola Gruevski bulunmaktadır. 2014 seçimleri sonrasında Başbakan Gruevski nin tekrar seçimleri kazanması muhalefetin tepkisine neden olmuş, seçim sonuçlarına hile karıştırıldığı iddiasıyla muhalefet seçimleri tanımamıştır. Bu durum ülkede siyasi krize yol açmıştır. Şubat 2015 ten itibaren iktidar ve muhalefet arasında dinlenme krizi olarak ortaya çıkan sorunlar, daha sonra hükümete karşı protestolarla devam etmiştir. Başkent Üsküp te bu sorunlar yaşanırken ülkenin kuzeyinde bir polis karakoluna terör saldırısı düzenlenmiştir. Saldırıyı düzenleyenlerin kimliği ile ilgili farklı yaklaşımlar mevcuttur. Hükümet bölgesel teşkilatlar tarafından yolsuzluk, insan haklarını ihlal etme ve basını susturma nedeniyle eleştirilerin hedefindedir. Gruevski hükümetinin en önemli rakibi muhalefetteki Sosyal Demokrat Partisi lideri Zoran Zaev dir. Zaev in, yasadışı dinlemelerle elde edilmiş ses kayıtlarını basın toplantısıyla kamuoyuyla paylaşması iktidar karşıtı halk kitlesinin protestolarına neden olmuştur. Zaev, hükümetin gazeteci ve muhaliflerin de aralarında bulunduğu Harita: Makedonya Siyasi Haritası ve içişleri bakanı arasındaki telefon görüşmesi neden olmuştur. Halen devam eden protestolarda hükümetin istifası talep edilmekte ve erken seçime gidilmesi istenmektedir. Bu süreçte Makedonya içişleri bakanı, ulaştırma bakanı, istihbarat başkanı ve başsavcı görevlerinden istifa etmek zorunda kalmıştır. Başbakan Gruevski ise olayların arka planında dış güçlerin olduğunu iddia etmekte ve görevinden istifa etmeyeceğini beyan etmektedir. İktidar ile muhalefet arasında bu gerginliği çözme amaçlı ABD ve AB taraflar arasında arabuluculuk girişimlerinde bulunmaktadır. 15 Mayıs tarihinde ilk defa gerçekleşen toplantıya ülkedeki Batılı devletlerin büyükelçileri de katılmıştır. Tarafların kendi iddialarından vazgeçmemesi üzerine toplantıdan herhangi bir sonuç alınamamıştır. Daha sonra muhalefetin protestolarına karşılık hükümet taraftarları da sokaklara çıkmaya başlamıştır. Bu olaylar yaşanırken, Makedonya güvenlik güçleri ülkenin kuzeyinde Kumanova kentinde Arnavut Müslümanlara karşı düzenlediği operasyon gündemi değiştirmeye yönelik hamle olarak değerlendirilmektedir. Fakat Kumanova olaylarından kısa bir süre önce de Nisan 2015 te 40 a yakın etnik Arnavut Kosova sınırına yakın Goşintse köyünde polis karakolunu ele geçirmiş ve Makedonya da Arnavut devleti kurma talebinde bulunmuştur. 2 Zira Üsküp ten 25 km lik bir mesafede bulunan köyde etnik Arnavutlar çoğunluk oluşturmaktadır. Kumanova Olayları Büyük çoğunluğunu Makedonların oluşturduğu 105 bin nüfusluk Kumanova kenti Arnavut, Sırp, Türk, Roman ve diğer etnik nüfustan oluşmaktadır. Mayıs 2015 başlarında Makedonya güvenlik güçleri kuzeyde Sırbistan sınırından 10 km uzaklıkta bulunan Kumanova kentinde silah kaçakçılarına yönelik operasyon düzenlemesi sonucu çatışma yaşanmış ve polisler dahil çok sayıda kişi hayatını kaybetmiştir. Makedonya içişleri bakanlığından yapılan açıklamada suç örgütü içerisinde Kosova Kurtuluş Ordusu üyelerinin olduğu ifade edilmiştir. Üyelerin Kosova dan saldırı kişileri dinlediğini iddia etmiştir. Ülkenin birçok kentinde düzenlenen protesto gösterilerine, 2011 yılında iktidar karşıtı bir gencin polis tarafından öldürülmesi sonrasında başbakan 2 Kosovo Terrorists Hold Macedonian Police Hostage, Call for Albanian State, SputnikNews, 21 Nisan 2015, http://sputniknews.com/ europe/20150421/1021177205.html (Erişim: 16.05.2015) 2
yapma amaçlı Makedonya ya girdikleri de açıklamada belirtilmekteydi. 3 Başbakan Gruevski operasyon sonrası yaptığı açıklamada, olayların ardında Makedon ve Arnavut halkları arasında etnik savaş çıkarma çabası içindeki provokatörlerin olduğunu belirtmiştir. Makedonya İçişleri Bakanı Gordana Jankulovska ise Arnavut kökenli örgütün uzun zamandır bölgede terör eylemleri gerçekleştirmek için faaliyet yürüttüğüyle ile istihbarat bilgileri elde ettiklerini ifade etmiştir. Bakan örgüt üyelerinin; UÇK arması taşıyan militanlar, radikal dinci grup üyeleri ve Orta Doğu da IŞİD safında savaşanlardan oluştuğunu da beyan etmiştir. Kosova Kurtuluş Ordusu üyeleri 1999 Savaşı nda Sırbistan dan Makedonya ya geçmiş; 2001 de ise Makedonya da Arnavut hareketini başlatarak iç savaşa neden olmuştur. Arnavut ayrılıkçı gruplar ve Makedonya güvenlik güçleri arasındaki çatışmalar çok sayıda kişinin ölümüne sebebiyet vermiştir. 13 Ağustos 2001 de NATO arabuluculuğunda yapılan Ohri Çerçeve Anlaşması ile Arnavut azınlığının yetkileri artırılmış ve hükümette temsil hakkı tanınmıştır. Kurtuluş Ordusu yerine etnik Arnavutlar için Arnavut Demokratik Birliği Partisi kurulmuştur. Ancak daha sonra Makedonya nın Kosova ve Arnavutluk sınırında zaman-zaman çatışmalar yaşanmıştır. Olayların arkasında UÇK nın Büyük Arnavutluk kurma planlarının olduğu tahmin edilmektedir. UÇK nın en önemli amaçlarından biri; şimdiki Arnavutluk topraklarını, Makedonya nın batısını, Yunanistan ın kuzeybatısını, Sırbistan ın batısını, Karadağ ın kuzeydoğusunu ve Kosova yı içerecek Büyük Arnavutluk projesini gerçekleştirmektir. Olaylara tarihsel planda bakılırsa, Makedonya da Arnavut sorununun Yugoslavya nın kurulması döneminde Balkanların etnik yapısını değiştirme ve asimile politikalarına dayandığı görülebilir. Günümüzde Makedonya yı kapsayan Arnavut sorunu ise 1991 yılından itibaren başlamıştır. 1974 Yugoslavya Anayasası Makedonya da Makedonyalılarla birlikte, etnik Arnavut ve Türkleri de ülkenin kurucu milleti olarak belirtmişti. Fakat 1991 yılında bağımsız Makedonya da kabul edilen yeni anayasada, ülkenin Makedon halkının ulusal devleti olduğu ifadesine yer verilmiş; Türk ve Arnavutlar etnik azınlık olarak kabul edilmiştir. Ayrıca Arnavutlar yıllardır kendi dillerinin Makedon dili ile 3 Interior Ministry says operation in Kumanovo still ongoing, Republika, 09 Mayıs 2015, http://english.republika.mk/interior-ministrysays-operation-in-kumanovo-still-on%c2%adgoing-was-met-withfierce-resistance/ (Erişim: 16.05.2015) birlikte resmi dil statüsünde kabul edilmesini talep etmektedirler. Ülkenin politik sahnesinde de etkin olan etnik Arnavut nüfuz 1990 ların başından itibaren birçok parti kurmuş ve koalisyon hükümetlerinde yer almıştır. Ağustos 2001 Ohri Antlaşması yla da talep ettikleri kültürel hakların bazılarını elde etmişlerdir. 2001 yılında Kumanova da Arnavut ve Makedon vatandaşlar arasında etnik çatışmaya dönüşen olayların acısı unutulmamış, son yaşanan gelişmeler bölgede yeni bir etnik çatışma mı yaşanıyor sorusunu akla getirmiştir. Makedonya güvenlik güçleri tarafından Mayıs 2015 te yapılan operasyonlar sonrasında yerel etnik nüfus, Sırbistan ın Arnavutlar yaşadığı Preşevo bölgesine göç etmeye başlamıştır. Olaylar sonrasında Arnavutluk, Kosova ve Sırbistan dışişleri bakanlıklarından yapılan açıklamada Makedonya hükümetine destek mesajları verilmiştir. Makedonya iktidarında koalisyonda yer alan ve etnik Arnavutları temsil eden Entegrasyon için Demokratik Birlik Partisi, Arnavutları provokasyonlardan uzak kalmaları gerektiği konusunda uyarmıştır. Makedonya Devlet Başkanı Gjorge Ivanov, ülkesinin Avrupa-Atlantik kurumlarına entegrasyon sürecinde yaşanan statükocu yaklaşımın güvenlik birimlerini zayıflattığını iddia etmiştir. Ülkenin karşı karşıya kaldığı tehditlerin bir nevi sorumlusu olarak da NATO ve AB ye entegrasyon sürecinde herhangi bir ilerlemenin olmamasını işaret etmiştir. 4 Bölgenin coğrafi ve politik konumu dikkatle incelendiğinde, Makedonya nın sınır bölgesinde UÇK militanlarının Kosova nın desteği olmadan bu denli serbest hareket etmesinin mümkün olmayacağı söylenebilir. Kosova da ise AB ve NATO gibi Batılı örgütlerin onayı olmadan herhangi bir gelişme yaşanması zordur. NATO nun bu küçük Balkan devletinde Camp Bondsteel askeri üssü mevcuttur ki, UÇK gibi yasadışı bir unsurun NATO nun müsamaha göstermemesi durumunda faaliyette bulunması oldukça güçtür. Rusya ile Batı arasında çatışma mı? Genel olarak değerlendirildiğinde, tarih boyunca Balkan devletleri Rusya ile Batı arasında yaşanan sorunlardan etkilenmiştir. Bölge devletleri NATO ve AB ile işbirliğini geliştirme politikaları izlemektedir. Sırbistan örneğinde olduğu gibi bazı bölge devletleri ise Rusya ile işbirliğinden yanadır. Bu devletlerden biri de Makedonya dır. Aslında, ülkedeki hem iktidar hem de muhalefet partileri AB ve NATO ya en- 4 Macedonian President Gjorge Ivanov: International Factors to Engage More for Macedonia, Independent News Agency, 11 Mayıs 2015, http://www.independent.mk/articles/17372/macedonian+preside nt+gjorge+ivanov+international+factors+to+engage+more+for+mac edonia (Erişim: 16.05.2015) 3
tegrasyondan yana olduklarını açıklamıştır. Fakat Gruevski iktidarının bu söylemlerinin gerçeği yansıtıp yansıtmadığı Batı için belirsizliğini korumaktadır. Zira iktidarın Rusya ile sıkı işbirliği içerisinde olduğu tahmin edilmektedir. Özellikle Batı nın Ukrayna krizi nedeniyle ekonomik ve politik yaptırım uygulama çağırısına Gruevski hükümetinin destek vermemesi bu endişeleri pekiştirir niteliktedir. Muhalefet partisi ise ABD ve AB yanlısı olarak bilinmektedir ki, bu nedenden dolayı Batılı güçlerin desteğini kazanmıştır. Bu anlamda Makedonya krizi bir anlamda Rusya ile Batı arasındaki rekabete dayandırılabilir. Uzun yıllardan sonra Rusya nın Balkanlarda tekrar etkili olmak istediği bilinmektedir. Dolayısıyla Batı nın ülkede kriz çıkararak Rusya nın Türk Akımı projesine katılmasını engellemeye çalıştığı tahmin edilmektedir. Bilindiği üzere Güney Akım projesine AB nin engel olması sonrasında Rusya, Türk Akımı projesini gündeme getirmiştir. Moskova, bu projeyi Yunanistan, Macaristan ve Sırbistan ın yanı sıra Makedonya ile gerçekleştirmek istemektedir. Bu dört ülke Nisan 2015 de Budapeşte de Türk Akımı na destek amaçlı deklarasyon imzalamıştır. 5 Bu anlamda Rusya Makedonya da Rus yanlısı veya en azından Rusya nın bölgedeki çıkarlarına karşı olmayan bir hükümetin iktidarda kalmasını istemektedir. Rusya, Makedonya muhalefetinin ve Batı destekli sivil toplum örgütlerinin ülkede renkli devrim gerçekleştirmek istediğini beyan etmektedir. Bu gelişmeler bir nevi, Aralık 2013 te Ukrayna da gerçekleşen olaylarla benzerlik göstermektedir. Muhalefetin protestoları ABD tarafından desteklendiği halde, Rusya tarafından eleştirilmektedir Rusya, Makedonya muhalefetinin ve Batı destekli sivil toplum örgütlerinin ülkede renkli devrim gerçekleştirmek istediğini beyan etmektedir. Rusya Dışişleri Bakanlığı, Makedonya da yaşanan etnik çatışmalardan kaynaklanan sorunlardan dolayı rahatsızlığını ifade etmiş ve tüm Balkan devletlerini bölgeyi kapsama tehlikesi olan etnik çatışmalardan uzak kalmaya çağırmıştır. Fakat Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov un, Makedonya nın Bulgaristan ve Arnavutluk arasında bölünmek istendiğini beyan etmesi, Bulgaristan ın tepkisine neden 5 Bu deklarasyona Türkiye taraftan AB den sorumlu Devlet Bakanı Volkan Bozkır imzalamıştır. olmuştur. 6 Ayrıca Lavrov, Makedonya nın Rusya ya karşı yaptırımlara destek vermemesi nedeniyle istikrarsızlaştırıldığını da vurgulanmıştır. Bu olayların Batılı güçler tarafından desteklenmesi durumunda Batı nın nihai amacı Gruevski iktidarını devirmek olması muhtemeldir. Bunun için etnik Arnavutların tehdit unsuru olarak kullanılmakta ve ülkede kaos ortamı oluşturulmaktadır. Toplumda etnik Arnavutlara karşı nefret oluşturulmakla, koalisyonda temsil olunan Ali Ahmeti başkanlığındaki Arnavut partisi Demokratik Birlik in hükümetten çekilmesi amaçlanabilir. Zira bu durum hükümetin erken seçimlere gitmesini gerektirecek ve şimdiki Gruevski iktidarının yerine büyük olasılıkla muhalif güçler gelecektir. Son dönemlerde AB ve NATO nun Makedonya hükümetine yönelik eleştirilerinin arttığı da göz önünde bulundurulursa, Batılı güçlerin bir iktidar değişikliğinden yana olabileceği tahmin edebilir. ABD nin Üsküp Büyükelçisi Jess Baily nin de hükümetin değişmesi gerektiğini beyan etmesi Beyaz Saray ın olaylara nasıl baktığının bir göstergesidir. Bununla birlikte ABD ve AB nin karşı çıktığı Türk Akımı projesinin engellenmesi için projeye destek veren ülkelere baskı yapılması şimdilik mümkün görünmemektedir. Baskı uygulansa bile sorunun çözümünden ziyade bölgesel anlamda Batı nın çıkarlarını etkileyebilecek sorunlara neden olabilir. Sırbistan ın AB üyesi olmaması ve Güney Akım a verdiği desteğin kendi çıkarlarını koruma amaçlı olması bu ülke üzerinde baskı uygulanması ihtimalini azaltmaktadır. Ayrıca, NATO ve AB nin Balkanların en önemli devletlerinden biri olan Sırbistan la tekrar sorun yaşamak istememesi de bu anlamda dikkate alınmalıdır. AB nin Yunanistan da yaşanan ekonomik krize çözüm getirememesi ve ülkedeki yeni iktidarın ekonomik sorunlara çözüm arayışı içinde olması Türk Akımı sebebiyle bu devlete baskı yapılma ihtimalini azaltmaktadır. Macaristan da kendi çıkarlarına uygun projelere, AB karşı çıkmasına rağmen, destek vermekte ve bunun gerçekleşmesi için aktif politika izlemektedir. Rusya nın Rosatom devlet şirketinin Macaristan da Paks-2 nükleer santrali inşa etmesi için Moskova ile Budapeşte nin imzaladığı anlaşmaya önce karşı çıkan AB nin, bazı değişiklikler sonrası onay vermesi Macar hükümetine ilave baskı yapma olasılığını düşürmektedir. 6 Лавров: в Македонии пытаются организовать события по примеру Украины и Йемена (Lavrov: Makedonya da Ukrayna ve Yemen örneğinde olaylar çıkarmaya çalışılmaktadır), TASS News Agency, 20 Mayıs 2015, http://tass.ru/politika/1981545 (Erişim: 22.05.2015) 4
Dolayısıyla bu devletler arasında en küçük ve etnik sorunların çıkmasına en müsait olan Makedonya ya karşı baskı uygulanması en optimal çözüm yolu olabilir. Nitekim yaşanan sorunlardan halk etkilenmektedir, bu sebeple Balkanlarda yeni renkli devrimin gerçekleşmesi çok da uzakta değildir. Türkiye nin Makedonya Krizine Yaklaşımı Türkiye nin Balkanlara yönelik dış politika öncelikleri, yarımadada gerçekleşen her gelişmenin yakından izlenmesini gerektirmektedir. Bu sebeple Makedonya da devam eden siyasi krizin de Türkiye tarafından dikkatle takip edildiğini söylemek mümkündür. Özellikle, 80 bin civarında etnik Türk nüfusun Makedonya da yaşaması iki ülke arası ilişkilerin önemini artırmaktadır. Makedonya nın toprak bütünlüğüne ve siyasi birliğine saygı Ankara-Üsküp ilişkilerinde ön plana çıkmaktadır. Yaşanan olaylar sonrasında Türkiye Dışişleri Bakanlığı yaptığı açıklamada; siyasi gerginliğin demokratik kurallara uygun, hukukun üstünlüğü ilkesi çerçevesinde ve taraflar arasında diyalog yoluyla çözümlenmesi gerektiğini ifade etmiştir. Ayrıca belirtmek gerekir ki Türkiye Makedonya nın Avrupa-Atlantik kurumlarına da entegrasyonunu desteklemektedir. Bununla birlikte mevcut durumda Türk Akımı projesine karşı çıkan Batılı güçlerin ülkede iktidara karşı eylemlere destek vermesi, Türkiye-Makedonya ilişkilerinin geleceğini etkileme potansiyeline sahiptir. Zira projenin Türkiye tarafından desteklendiği dikkate alınırsa, Üsküp te bir iktidar değişikliği Ankara için de negatif sonuçlar doğuracaktır. Ancak Türkiye nin Rusya nınkine benzer bir tutum sergileyerek kendisi için stratejik önem taşıyan bu projenin gerçekleşebilmesi amacıyla Makedonya hükümetine her hangi bir baskı uygulaması söz konusu değildir. Sonuç Son aylarda Bosna ve Makedonya da yaşanan gelişmeler Balkanların istikrardan uzak olduğunu göstermektedir. Makedonya krizinde iktidar ve muhalefet birbirilerini suçlamaktadır. Muhalefete göre, hükümetin Kumanova da operasyon gerçekleştirmesi ortaya çıkan ses kayıtlarını unutturmak için bir provokasyon niteliğindedir; iktidar ise muhalefetin protestolarını ülkenin istikrarsızlığını amaçlayan dış güçlerin oyunu olduğu şeklinde yorumlamaktadır. Makedonya da muhalefet ile iktidar arasında yaşanan gelişmeler Aralık 2013 te Ukrayna da yaşanan olaylarla benzerlik taşımaktadır. vermektedir. Buna ilaveten barut fıçısı olarak nitelendirilen Balkanlarda yeni bir etnik çatışma olasılığı sadece Avrupa yı değil, tüm dünyayı yeni bir savaşın eşiğine getirebilecek niteliktedir. Gerçekleşen olaylar dikkate alındığında Makedonya daki krize dış güçlerin müdahil olduğunu söylemek zor değildir. Balkanlardaki güç dengesini değiştirme çabası içinde olan güçlerin, etnik sorunları kullanarak istikrarsızlık oluşturma girişiminde olduğu ifade edilebilir. Kumanova krizi, Batı ile Rusya nın çıkarlarının çakıştığını ispatlayacak somut bir örnek olmamakla birlikte, özellikle Ukrayna krizi sonrasında net bir şekilde belirginleşen rekabetin bir boyutunun Balkanlara uzandığını söylemek mümkündür. Rusya, tarihsel olarak önemli bir aktör olduğu bölgede tekrar nüfuz kazanmaya çalışmaktadır. Fakat bu olayların sadece Rusya ile Batı arasındaki gaz sevkiyatı rekabeti ile ilişkilendirilmesi doğru olmaz. Genel olarak Balkanlar ın etnik yapısı ve milliyetçilik akımlarının yeniden güç kazanması bu tür sorunların çıkmasını kolaylaştırmaktadır. Büyük Arnavutluk hayallerini gerçekleştirmek isteyen Arnavut milliyetçilerinin toprak talepleri bölgedeki diğer Hristiyan halklarının tepkisini çekmektedir. Her ne kadar dış güçlerin çıkarlarının çakıştığı iddia edilse de, sorumluluk yine de Makedonya daki hükümetin üzerine düşmektedir. Etnik azınlıkların haklarını ihlal eden bir hükümet yaşanacak herhangi bir etnik çatışmadan da sorumlu olacaktır. Gruevski iktidarının devrilmesi çok uzak görünmemektedir. Balkanlarda Batı yanlısı bir renkli devrim yaşanması ile Rusya nın bölgedeki etkinliği engellenmiş olacaktır. Bu durumda yeni Makedon hükümeti Türk Akımı projesinden vazgeçecek ve Batı nın projeyi engelleme girişimleri başarıya ulaşacaktır. Ukrayna da yaşanan olaylar, tarafların Minsk Barış Anlaşması na rağmen çatışmayı sürdürmeleri ve birbirilerini yeni savaşla tehdit etmeleri sebebiyle Avrupa da savaş tehlikesinin daha uzun süre devam edeceğinin sinyalini 5
BİLGESAM Hakkında BİLGESAM, Türkiye nin önde gelen düşünce kuruluşlarından biri olarak 2008 yılında kurulmuştur. Kar amacı gütmeyen bağımsız bir sivil toplum kuruluşu olarak BİLGESAM; Türkiye deki saygın akademisyenler, emekli generaller ve diplomatların katkıları ile çalışmalarını yürütmektedir. Ulusal ve uluslararası gündemi yakından takip eden BİLGE- SAM, araştırmalarını Türkiye nin milli problemleri, dış politika ve güvenlik stratejileri, komşu ülkelerle ilişkiler ve gelişmeler üzerine yoğunlaştırmaktadır. Küresel ve bölgesel barış, huzur ve refah sloganıyla yola çıkan BİLGESAM, Türkiye de kamuoyuna ve karar alıcılara yerel, bölgesel ve küresel düzeydeki gelişmelere ilişkin siyasal seçenek ve tavsiyeler sunmaktadır. Yazar Hakkında 2001 yılında Azerbaycan da Bakü Devlet Üniversitesi Uluslararası İlişkiler ve Uluslararası Hukuk bölümünde lisans eğitimini tamamladı. 2007-2009 yıllarında Otto von Guericke Üniversitesi nde (Magdeburg/Almanya) Savaş ve Barış Araştırmaları bölümünde yüksek lisans eğitimini almıştır. Doktorasını Post-Sovyet Güney Kafkasya ve Orta Asya da ABD ve Rusya nın çatışan Neo-Emperyalist Dış Politikaları konusu üzerine Westfalya Wilhelm Üniversitesi nde (Münster, Almanya) yapmıştır. Rusya ve ABD nin post-sovyet ülkelerine yönelik dış politikaları; Güney Kafkasya ve Orta Asya da etnik çatışmalar; emperyalizm ve neo-emperyalizm; etnik milliyetçilik teorileri; AB nin post-sovyet ülkelerinde insan hakları ve demokrasi politikası alanlarında uzmanlaşmıştır. İsmayılov, BİLGESAM da Rusya, Kafkasya ve Orta Asya uzmanı olarak çalışmalarına devam etmektedir. 6