T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ HUKUK FAKÜLTESİ 2015/2016 Akademik Yılı Anayasa Hukuku -Çift- Bütünleme Sınavı / 18:00

Benzer belgeler
MAHKEMELER (TÜRK YARGI ÖRGÜTÜ) Dr. Barış TEKSOY Hukukun Temel Kavramları Dersi

TEMEL HUKUK ARŞ. GÖR. DR. PELİN TAŞKIN

MAHKEMELER (TÜRK YARGI ÖRGÜTÜ) Dr. Barış TEKSOY Hukukun Temel Kavramları Dersi

Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Adalet MYO HBYS Programı. Yargı Örgütü Dersleri

ANAYASA MAHKEMESİ NE BİREYSEL BAŞVURU YOLU AÇILDI

LAW 104: TÜRK ANAYASA HUKUKU 14 HAFTALIK AYRINTILI DERS PLANI Doç. Dr. Kemal Gözler Koç Üniversitesi Hukuk Fakültesi

Kültür. Konu Özetli Gün Gün

TÜRK YARGI SİSTEMİ DERS NOTLARI

İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ HUKUK FAKÜLTESİ Eğitim Öğretim Yılı Tarihli Anayasa Hukuku Final Sınavı CEVAP ANAHTARI-

Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Adalet MYO. Adalet Programı. Yargı Örgütü Dersleri

KARAR 1 (672 sayılı KHK ile kamu görevinden çıkarılmaya dair) Davalı : Başbakanlık /ANKARA

KTO KARATAY ÜNİVERSİTESİ ANAYASA HUKUKU DERSİ ÖĞRETİM YILI II. DÖNEM DERS PROGRAMI İÇERİĞİ DERS TARİHİ 1. DERS SAATİ 2.

1982 ANAYASASI, ANAYASANIN HAZIRLANMASI, KABUL EDİLMESİ VE TEMEL İLKELERİ

Aşağıdakilerden hangisi parlamenter sistem ile ilgili doğru bir bilgi değildir? A) Yasama organı, güvensizlik oyu ile Bakanlar Kurulunu düşürebilir.

CUMHURBAŞKANLIĞI KARARNAMESİ, KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMESİ, YÖNETMELİK ve KARARI

ANAYASA MAHKEMESİ KARARLARININ TÜRLERİ VE NİTELİKLERİ

1-Hâkim ve Savcılar idari görevleri dolayısıyla aşağıdaki kurumlardan hangisine bağlıdır?

ANAYASA MAHKEMESİNDEN VERGİ USUL KANUNUYLA İLGİLİ BİREYSEL BAŞVURUYA İLİŞKİN YETKİSİZLİK KARARI

T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ HUKUK FAKÜLTESİ-ANAYASA HUKUKU İKİNCİ ÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİ AKADEMİK YILI

ANAYASA MAHKEMESİ KARARI. Resmi Gazete: Anayasa Mahkemesi Başkanlığından: Esas Sayısı : 2009/59. Karar Sayısı : 2011/69

T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ- HUKUK FAKÜLTESİ ANAYASA HUKUKU-İKİNCİ ÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİ 7 HAZİRAN 2017 TARİHLİ BİTİRME SINAVI CEVAP ANAHTARI

ANAYASA MAHKEMESİNE BİREYSEL BAŞVURU MÜRACAAT SÜRECİNDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN NOKTALAR:

TÜRK HUKUK DÜZENİNİN YÜRÜRLÜK KAYNAKLARI (2) Dr. Öğr. Üyesi Barış TEKSOY Hukukun Temel Kavramları Dersi

Anayasası na göre, TBMM aşağıdakilerden hangisini bir parlamento kararıyla gerçekleştirir? Anayasası na göre ara seçim ne demektir?

2-) Türkiye de tek dereceli seçim ilk kez hangi seçimlerde uygulanmıştır? A) 1942 B) 1946 C) 1950 D) 1962 E) 1966

Bölüm 6 DEVL ET ŞEKİLL ERİ I : MONARŞİ VE CUMHURİYET

İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesine İlişkin Tarihli Yönetmeliğin 11 ve 19. Maddeleri Anayasaya Aykırıdır

ÖZETLE. Türk ye Cumhur yet Cumhurbaşkanlığı S stem

Yargı ÜNİTE. Amaçlar. İçindekiler

AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİNE YAPILMIŞ BAZI BAŞVURULARIN TAZMİNAT ÖDENMEK SURETİYLE ÇÖZÜMÜNE DAİR KANUN YAYIMLANDI

ANAYASA MAHKEMESİNDEN GVK GEÇİCİ 73 ÜNCÜ MADDEYLE İLGİLİ BİREYSEL BAŞVURUYA İLİŞKİN YETKİSİZLİK KARARI

T.C. KİLİS VALİLİĞİ GKK ALIMI BAŞVURU SEÇME SINAVLARI KILAVUZU

3.Meclisin faaliyetlerine ara vermemesi şeklinde olan meclisin her zaman açık olması yasamanın hangi ilkesi ile ilgilidir?

10. Herhangi bir sebeple boşalan bakanlığa en geç kaç gün içinde yeni bakan atanır? A) 5 gün B) 10 gün C) 15 gün D) 20 gün E) 25 gün

TEMEL HUKUK DERS NOTLARI SON HAFTA. Öğr. Gör. Erkan ÇAKIR

CEZA MUHAKEMESİ KANUNUNUN YÜRÜRLÜK VE UYGULAMA ŞEKLİ HAKKINDA KANUN

İDARİ YARGILAMA USULÜ HUKUKU 3-B K. Burak ÖZTÜRK İDARİ YARGININ GÖREV ALANI

İPTAL BAŞVURUSUNA KONU OLAN YASA MEDDESİ İLE İLGİLİ AÇIKLAMA:

En İyisi İçin. I. Kanun-u Esasi gerçek anlamda anayasa bir monarşi öngörmemektedir. (x)

İDARİ YARGI DERSİ (VİZE SINAVI)

ANAYASA HUKUKU 2016 Bahar dönemi Yılsonu sınavı CEVAP ANAHTARI

Sirküler Rapor /70-1 ANAYASA MAHKEMESİNİN ÖZEL USULSUZLUK CEZASIYLA İLGİLİ BAŞVURUYA İLİŞKİN KARARI

TEST-3 ANAYASA YÜRÜTME-YARGI 7)Anayasaya göre Cumhurbaşkanı aşağıdaki kurullardan hangisine üye seçemez? A) Yargıtay

HUKUKUN TEMEL KAVRAMLARI

İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ HUKUK FAKÜLTESİ

İÇİNDEKİLER SUNUŞ...V ÖNSÖZ...VII İÇİNDEKİLER...IX KISALTMALAR...XV GİRİŞ...1

Adli Sicil ve Arşiv Kayıtlarının 5352 Sayılı Yasaya Göre Silinmesi

I sayılı İdarî Yargılama Usûlü Kanunun başvuru konusu kuralının Anayasaya aykırılığı sorunu:

ANAYASA HUKUKU DERSĐ ( GÜZ DÖNEMĐ FĐNAL SINAVI) Đktisat ve Maliye Bölümü

İlgili Kanun / Madde 6356 S. TSK/41-43

ONÜÇÜNCÜ DAİRE USUL KARARLARI. Anahtar Kelimeler : Dava Açma Süresi, Yazılı Bildirim, Başvuru Mercii ve Süresi, Hak Arama Hürriyeti

Dr. TOLGA ŞİRİN Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Anayasa Hukuku Anabilim Dalı ANAYASA MAHKEMESİ KARARLARI IŞIĞINDA BİREYSEL BAŞVURU HAKKI

MEHMET UTKU ÖZTÜRK 1961 KURUCU MECLİSİ

ANAYASA MAHKEMESİ BİRİNCİ BÖLÜM TEDBİRE İLİŞKİN ARA KARAR S. R. BAŞVURUSU

TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANAYASA MAHKEMESİ BİRİNCİ BÖLÜM KARAR BİLAL MÜŞTAK BAŞVURUSU. (Başvuru Numarası: 2014/233)

DERSİMİZİN TEMEL KONUSU

ANAYASA MAHKEMESİNDEN KATMA DEĞER KANUNUYLA İLGİLİ BİREYSEL BAŞVURUYA İLİŞKİN YETKİSİZLİK KARARI

CUMHURBASKANININ YETKİ VE SORUMLULUKLARI

İÇİNDEKİLER TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANAYASASI. Madde Sayfa BAŞLANGIÇ...17 BİRİNCİ KISIM. Genel Esaslar. I. Devletin şekli

TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANAYASA MAHKEMESİ

MEMURLAR VE DİĞER KAMU GÖREVLİLERİNİN YARGILANMASI HAKKINDA KANUN

AKOFiS. Halkla İlişkiler Başkanlığı

ANAYASA MAHKEMESİ İKİNCİ BÖLÜM

Karar N0: KARAR-

TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANAYASASI SORULARI

CEZA MUHAKEMESİ KANUNUNUN YÜRÜRLÜK VE UYGULAMA ŞEKLİ HAKKINDA KANUN. BİRİNCİ BÖLÜM Genel Hükümler

KAHTA KAYMAKAMLIĞININ GEÇĠCĠ KÖY KORUCUSU ALIMI ĠLANI

TEMEL HUKUK ARŞ. GÖR. DR. PELİN TAŞKIN

T.C. DANIŞTAY İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU E. 2011/76 K. 2014/1397 T

T.C. YÜKSEK SEÇİM KURULU Karar No : 308

İdare D.Gen.Kur. 2007/2368 E., 2011/1214 K. o TÜRK CEZA KANUNU (MÜLGA) (765) TÜRK CEZA KANUNU (MÜLGA)

Türkiye Büyük Millet Meclisi nde ( TBMM ) 26 Mart 2015 tarihinde 688 Sıra Sayılı Kanun ( 688 Sıra Sayılı Kanun ) teklifi kabul edilmiştir.

Sayı: Ankara, 24 /03/2014 ANKARA İDARE MAHKEMESİ BAŞKANLIĞI NA

Anahtar Kelimeler : Yargılamanın yenilenmesi, kesinleşen mahkeme kararı, özel tüketim

Mevzuat Kroniği CEZA HUKUKU

KABUL EDİLMEZLİK KARARI

MALİYE BAKANLIĞI BAŞHUKUK MÜŞAVİRLİĞİ VE MUHAKEMAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ İÇ GENELGELER

T.C. YÜKSEK SEÇİM KURULU Karar No : 307

Dilekçe hakkı nasıl kullanılır?

Eski Vakıflar Mevzuatı ile Yeni Vakıflar Kanununun Yeni Vakıflara İlişkin Hükümlerinin Karşılaştırması

Av. Ece KAVAKLI Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Ankara Halk Sağlığı Müdürlüğü Hukuk Birimi

İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ HUKUK FAKÜLTESİ

İDARİ YARGILAMA USULÜ HUKUKU 3-B K. Burak ÖZTÜRK İDARİ YARGIDA KANUN YOLLARI

TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANAYASA MAHKEMESİ BİRİNCİ BÖLÜM KARAR BARIŞ DERİN BAŞVURUSU. (Başvuru Numarası: 2014/13462)

TÜRK VATANDAŞLARI HAKKINDA YABANCI ÜLKE MAHKEMELERİNDEN VE YABANCILAR HAKKINDA TÜRK MAHKEMELERİNDEN VERİLEN CEZA MAHKUMİYETLERiNİN İNFAZINA DAİR KANUN

YÖNETMELİK. MADDE 3 (1) Bu Yönetmelik, 3516 sayılı Ölçüler ve Ayar Kanununun 10 uncu maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.

İdari Yargının Geleceği

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A İ S T İ N A F K A R A R I

Başvuru kararının tam metni için tıklayınız.

Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Adalet MYO. Adalet Programı. Yargı Örgütü Dersleri

ÖZET : 353 Sayılı Kanunun 10/^ maddesi uyarınca asker kişi sayılan. UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ CEZA BÖLtMÜ. sanıkların askerî cezaevinde işledikleri

BİRİNCİ KISIM İDARE HUKUKUNUN TEMEL KAVRAMLARI

ANAYASA MAHKEMESİ KARARI. Resmi Gazete tarih/sayı: /25526 Esas Sayısı : 2004/52 Karar Sayısı : 2004/94 Karar Günü :13.7.

İYİ İDARE YASASI İÇDÜZENİ. BİRİNCİ KISIM Genel Kurallar. İKİNCİ KISIM İyi İdarenin İlkeleri

Sayı: 27/2013 İYİ İDARE YASASI. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhuriyet Meclisi aşağıdaki Yasayı yapar:

dan itibaren ücret gelirlerine farklı (düşük oranlı) gelir vergisi tarifesi uygulamasına son veren kanuni düzenlemenin,

Hazırlayan: TACETTİN ÇALIK. Tacettin Hoca İle KPSS Vatandaşlık

İTİRAZIN KONUSU: günlü, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu nun;

TDUB - BİLGİ NOTU BİLİRKİŞİLERİN BELİRLENMESİ VE GÖREVLENDİRİLMESİ

ARALIK 2017 TARİH BASKILI İDARİ YARGI DERS KİTABINA İLİŞKİN DÜZELTME CETVELİ

Transkript:

T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ HUKUK FAKÜLTESİ 2015/2016 Akademik Yılı Anayasa Hukuku -Çift- Bütünleme Sınavı 31.08.2016 / 18:00 AÇIKLAMALAR: Tükenmez kalem kullanınız. Cevaplarınız gerekçeli ve yazınız okunaklı olmalıdır. İstenilen sorudan başlanılabilir. Her grubun soruları, aynı grup altında cevaplanmalıdır. Sınav süresi 90 dakikadır. Başarılar dileriz. I. Olay: Ceza İnfaz Kurumu nda bulunan A, avukatı B ye yollanması amacıyla bir mektup yazmış ve kurumun idaresine başvurmuştur. Ancak mektubu savunmayla ilgisiz bulunarak Ceza İnfaz Kurumu Disiplin Kurulu nca sakıncalı olarak değerlendirilen A nın talebi reddedilmiş, mektubun B ye gönderilmemesine karar vermiştir. Bunun üzerine A, Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun uyarınca avukatına göndermek istediği mektubun savunmaya yönelik olup olmadığının değerlendirilmesinin infaz hakimi tarafından yapılması gerektiğini ileri sürerek disiplin kurulunun kanunlarda olmayan bir yetkiyi kullandığını ileri sürmüştür. Sonrasında A, infaz hakimliğine itiraz etmiş ancak itirazı 10.09.2012 tarihinde reddedilmiştir. Red kararında Her ne kadar kanunda infaz hakimliği yetkili kılınmış olsa da disiplin kurulunun kararında isabet bulunduğundan hakimliğe başvurulmuş olsa idi bir şey değişmeyeceği ifade edilmiştir. Sonrasında infaz hakimliği kararına karşı itiraz eden A nın bu itirazı da 05.10.2012 de reddedilmiştir. Bunun üzerine A, 25.10.2012 de Anayasa Mahkemesi ne bireysel başvuruda bulunmuştur. (Anayasa Mahkemesi nin 2013/1700 başvuru numaralı, 20/1/2016 tarihli kararından esinlenilmiştir.) Sorular: 1. A nın Anayasa Mahkemesi ne yaptığı başvuruyu, kabul edilebilirlik koşulları bakımından değerlendiriniz. (10 Cevap: 1982 Anayasasının 148. maddesi uyarınca herkes, Anayasada güvence altına alınmış temel hak ve özgürlüklerinden, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi kapsamındaki herhangi birinin kamu gücü tarafından, ihlal edildiği iddiasıyla Anayasa Mahkemesi ne bireysel başvuruda bulunabilir. Başvuruda bulunabilmek için olağan kanun yollarının tüketilmiş olması şarttır. Ayrıca, 23 Eylül 2012 tarihinden sonra kesinleşen işlemler ve kararlar bakımından bu yola başvurulabilir. Bireysel başvurunun, başvuru yollarının tüketildiği tarihten; başvuru yolu öngörülmemişse ihlalin öğrenildiği tarihten itibaren otuz gün içinde yapılması gerekir. Haklı bir mazereti nedeniyle süresi içinde başvuramayanlar, mazeretin kalktığı tarihten itibaren on beş gün içinde ve mazeretlerini belgeleyen delillerle birlikte başvurabilirler. Son olarak belirtilmesi gereken husus ihlal iddiasının açıkça dayanaktan yoksun olmamasıdır. Olayın değerlendirilmesi Konu yönünden: Olayda A nın haberleşme özgürlüğüne bir müdahale olduğu anlaşılmaktadır. Haberleşme özgürlüğü hem 1982 Anayasası hem de Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi kapsamında olduğundan ortak koruma altındadır ve konu unsuru bakımından bir sorun yoktur. (2

Süre yönünden: Olayda 05.10.2012 tarihinde verilen karar ile başvuru yolları tüketilmiştir. Bireysel başvuru ise 25.10.2012 de yapılmıştır. Başvuru yolları tüketildikten sonra 30 gün içinde başvuru yapıldığından süre unsuru bakımından da bir sorun bulunmamaktadır. (2 Zaman yönünden: Olayda başvuru yolları 05.10.2012 tarihinde tüketilmiş olup 23 Eylül 2012 den sonra kesinleşen bir karar söz konusudur. Zaman bakımından da bir sorun bulunmamaktadır. (2 Kişi yönünden: Bireysel başvuru kişisel ve güncel bir hakkı doğrudan ihlal edilen gerçek kişiler yahut özel hukuk tüzel kişileri tarafından yapılabilir. Olayda A nın kişisel, güncel ve doğrudan müdahale edilen bir hakkı söz konusudur. (2 Son olarak olaydaki verilere bakıldığında ihlal iddiasının açıkça dayanaktan yoksun sayılmasını gerektirecek (hukuki bilgi ve gerekçeyle desteklenmemiş olduğuna dair açık kanıt olmadığından) bir husus da bulunmamaktadır. (2 2. Kabul edilebilirlik kararı verildiği varsayıldığında Anayasa Mahkemesi nin A nın bireysel başvurusuna ilişkin esas değerlendirmesi ne yönde olabilir? Olağan dönemde temel hak ve özgürlüklerin sınırlandırılmasına ilişkin ilgili neden(ler) çerçevesinde tartışınız. (10 Cevap: 1982 Anayasasının 13. maddesi uyarınca, temel hak ve hürriyetler, özlerine dokunulmaksızın yalnızca Anayasanın ilgili maddelerinde belirtilen sebeplere bağlı olarak ve ancak kanunla sınırlanabilir. Bu sınırlamalar, Anayasanın sözüne ve ruhuna, demokratik toplum düzeninin ve lâik Cumhuriyetin gereklerine ve ölçülülük ilkesine aykırı olamaz. (3 Hak ve özgürlüğe yönelik müdahalenin yasa ile öngörülmüş olması gerekmektedir. Bu bakımdan yasa dışındaki tüzük, yönetmelik gibi düzenleyici işlemlere dayanılarak hak ve özgürlük sınırlandırılamaz. Bu bakımdan yasa ile öngörülen bir müdahale olmadıkça müdahalenin demokratik toplum düzeninde gerekli, ölçülü olup olmadığını tespit etmeye gerek yoktur. Salt müdahalenin yasal olmaması bu bakımdan ihlale yol açar. (2 Ayrıca sınırlama öngören yasa hükmünün ulaşılabilir, açık ve öngörülebilir nitelikte de olması gerekmektedir. Aksi takdirde yasallık ilkesi gerçekleşmiş olmaz. (2 Olaya bakıldığında yasada infaz hakimliği yetkili kılınmış olmasına rağmen disiplin kurulu tarafından mektubun B ye gönderilmemesine karar verilmiştir. Haliyle disiplin kurulu kanunda öngörülmeyen bir yetki kullanmıştır. Bu bağlamda, hakimliğe başvurulmuş olsaydı dahi kararın değişmeyeceği iddiası yasallık unsurunu karşılamaz. Sonuç olarak olayda yasa ile öngörülen bir müdahale yoktur ve bu sebeple A nın haberleşme hürriyetinin ihlal edildiği söylenebilir. (3

II. Olay: Türkiye de faal durumda bulunan kilise ve sinagoglara bazı imtiyazlar tanınması ve ödenek verilmesi amacıyla Türkiye Büyük Millet Meclisi ne (TBMM) sunulan kanun teklifi 12.08.2016 da Genel Kurul da kabul edilmiş; Cumhurbaşkanı tarafından imzalanarak 25.08.2016 tarihinde Resmi Gazete de yayımlanmıştır. Haftalık basın toplantısında söz konusu kanunu eleştiren muhalefet partisi milletvekili C, kabul edilen yasanın 1982 Anayasasının 2. maddesinde düzenlenen Cumhuriyetin niteliklerine aykırı olduğunu ileri sürmüş, yasanın iptali için elinden geleni yapacağını belirtmiştir. Sonrasında C, daha önceden ticari ilişkilerinin bulunduğu, aynı zamanda bir kilisenin iaşesini de sağlayan vakfın kendisi aleyhine açtığı davada 12.08.2016 da kabul edilen yasanın anayasaya aykırı olduğunu ileri sürmüş ve dosyanın Anayasa Mahkemesi ne gönderilmesi gerektiğini ifade etmiştir. Sorular: 1. Milletvekili C olayda kabul edilen kanunun Cumhuriyetin hangi ilkesine aykırı olduğunu ileri sürüyor olabilir? Söz konusu ilkenin gerekleri ışığında tartışınız. (10 Cevap: Cumhuriyetin nitelikleri 1982 Anayasasının ikinci maddesinde sayılmaktadır. Söz konusu madde uyarınca Türkiye Cumhuriyeti, toplumun huzuru, millî dayanışma ve adalet anlayışı içinde, insan haklarına saygılı, Atatürk milliyetçiliğine bağlı, başlangıçta belirtilen temel ilkelere dayanan, demokratik, lâik ve sosyal bir hukuk Devletidir. Olayda ibadethane olan kilise ve sinagoglara imtiyaz tanınması söz konusu olup bu durum Cumhuriyetin niteliklerinden laiklikle alakalıdır. (3 Laiklik ilkesinin gereklerine bakıldığında; a- Din Hürriyeti; - İnanç Hürriyeti - İbadet Hürriyeti b- Din-Devlet İşlerinin Ayrılığı 1. Devletin resmi bir dini olmamalıdır 2. Devlet bütün dinler karşısında tarafsız olmalıdır 3. Devlet bütün din mensuplarına eşit davranmalıdır 4. Din kurumları ile devlet kurumları birbirinden ayrı olmalıdır 5. Hukuk kuralları din kurallarına uymak zorunda olmamalıdır (5 Laiklik ilkesinin gereklerine baktığımız zaman, Türkiye de faal durumda bulunan kilise ve sinagoglara bazı imtiyazlar tanınması ve ödenek verilmesi sayılan gereklere aykırılık taşımadığından Milletvekili C nin iddiaları yerinde olmayacaktır. (2 2. Milletvekili C nin olayda belirtilen yola başvurması yerinde midir? Bu yolun özelliklerini de belirterek açıklayınız. (20 Cevap: Bir kanunun Anayasaya aykırılığına ilişkin olarak Anayasa Mahkemesi nde iki şekilde dava açılabilir. Bunlardan birincisi iptal davası (soyut norm denetimi), ikincisi ise itiraz davasıdır (somut norm denetimi). Olayda itiraz davası (somut norm denetimi) söz konusudur. İtiraz davasına ancak kanun ve kanun hükmünde kararnameler konu olabilir. Kanunların şekil bakımından Anayasaya aykırılığı da itiraz yolunun konusu olamaz. Bu yolda, bir davaya bakmakta olan mahkeme, uygulanacak bir kanun veya kanun hükmünde kararnamenin

hükümlerini kendiliğinden Anayasaya aykırı görürse veya taraflardan birinin ileri sürdüğü aykırılık iddiasının ciddi olduğu kanısına varırsa, AYM nin bu konuda vereceği karara kadar davayı geri bırakır. Bu çerçevede itiraz yolunun koşulları şunlardır: - Bakılmakta olan bir dava olmalıdır; Yargı yoluyla çözümlenmekte olan her iş birer davadır. Yöntemine uygun olarak açılmış, başlamış ve yürütülmekte olan her yargılama, görülmekte olan davadır. (2 - Davaya bakmakta olan bir mahkeme olmalıdır; AYM nin içtihatlarında mahkeme, bir davaya bakmakta olan, hâkim niteliğindeki kişilerden kurulu, yargı yetkisine sahip, taraflar arasındaki uyuşmazlığın esasını çözümleyen merci olarak tanımlanmaktadır. (2 - Davada uygulanacak olan bir kanun ya da kanun hükmünde kararname (KHK) hükmü olmalıdır; Davada uygulanabilir nitelikte olmayan hükümler somut norm denetimine konu olmaz. (2 - Mahkeme, uygulanacak hükmü Anayasaya aykırı görmeli veya aykırılık iddiasının ciddi olduğu kanısına varmalıdır; Uyuşmazlığa ilişkin davanın görülmesi esnasında ilgili mahkeme kendiliğinden veya davaya taraf olanların talebi üzerine, anayasaya aykırılık iddiasının ciddi olduğu kanısına varırsa AYM önünde itiraz davası açabilir. 2 - Anayasa Mahkemesi, işin kendisine gelişinden başlamak üzere beş ay içinde kararını verir ve açıklar. Bu süre içinde karar verilmezse mahkeme davayı yürürlükteki kanun hükümlerine göre sonuçlandırır. Ancak, Anayasa Mahkemesi nin kararı, esas hakkındaki karar kesinleşinceye kadar gelirse, mahkeme buna uymak zorundadır. (2 Olaydaki verilere bakıldığında davada uygulanacak bir kanun ya da KHK hükmü olması koşuluyla ilgili olarak bir sorun bulunduğu görülmektedir. (3 Nitekim olayda ticari bir uyuşmazlıktan kaynaklanan dava söz konusudur. Ancak C kilise ve sinagoglara ödenek verilip imtiyaz tanınması ile ilgili kanun için somut norm denetimini işletmeye çalışmaktadır. Söz konusu kanun hükümleri davada uygulanabilir nitelikte olmadığından C nin bu yola başvurması yerinde olmayacaktır. (7 III. Olay: Eski bir spor kulübü yöneticisi olan Gençlik ve Spor Bakanı A hakkında, üzerine yüklü miktarda bahis oynanan süper lig maçında futbolcuları skora etki edecek biçimde tehdit ederek spor müsabakalarına hile karıştırmak iddiasıyla İstanbul Cumhuriyet Savcılığı tarafından soruşturma başlatılmıştır. Savcılık soruşturmanın ilerlemesi için Meclis Başkanlığına Bakan A hakkında yazı göndermiştir. Meclis Başkanlığı ise, bu konuda yetkinin TBMM de olduğu gerekçesiyle yazının işleme konulamayacağını belirtmiştir. Muhalefet Partisinden 60 milletvekilinin yazılı talebiyle, Meclis Başkanlığı Bakan A hakkındaki iddiaları gündemine almıştır. Kurulan komisyona konu havale edilmiştir. Konuyu inceleyen ilgili komisyonun kararı 13.10.2015 tarihinde Meclis Başkanlığına teslim edilmiştir. Meclis Başkanlığı tarafından 21.10.2015 tarihinde karar meclis genel kurulunda okunduktan sonra, genel kurulda hali hazırda bulunan 447 milletvekilinin 278 i Bakan A nın yargılanmasına ilişkin evet oyu kullanmıştır.

Sorular: 1. Olay bağlamında Bakan A nın savcılık tarafından soruşturulması mümkün müdür? Gerekçeli olarak açıklayınız. (5 Cevap: Olayda bahsi geçen Bay A bir bakandır. İşlediği iddia edilen suç görev kapsamında bir suçtur. Bakanlar görev suçlarından ötürü normal soruşturma ve kovuşturma prosedürlerine tabi olmayıp Meclis Soruşturması usulü işletilerek, Anayasa Mahkemesinin Yüce Divan sıfatıyla yapacağı yargılamada yargılanabilirler. Savcılığın Bakan A hakkında soruşturma başlatıp yargılanmasını istemesi doğru değildir. Savcılık durum tespiti yapıp dosyayı Meclise göndermekle yetinmelidir. Meclis Soruşturması, Başbakan ve ilgili bakanların görevde bulundukları sırada görevleriyle ilgili cezai sorumluluklarının araştırılmasını sağlayan bir denetim aracıdır. (5 2. Bakan A nın ileri sürebileceği anayasal koruma mekanizmaları var mıdır? Olay bağlamında etkisi ne olur? Tartışınız. (10 Cevap: Milletvekillerinin, Bakanların ve milletvekili olmayan Bakanların anayasamız tarafından kendilerine sağlanan en önemli imtiyaz yasama bağışıklıklarıdır. Bu bağlamda yasama sorumsuzluğu ve yasama dokunulmazlığı çeşitli korumalar sağlamaktadır. Yasama sorumsuzluğu, milletvekillerinin görevlerini yerine getirmeleri sırasında açıkladıkları düşüncelerden ve verdikleri oylardan dolayı herhangi bir soruşturmaya uğramamalarını ifade eder. Hukuki ve cezai sorumsuzluk sağlar. Niteliği mutlaktır ve kaldırılamaz. Yasama dönemi boyunca koruma sağlar. Yasama Dokunulmazlığı, milletvekilleri ve Bakanların suç işlediklerinden bahisle Meclisin kararı olmadan cezai takibata maruz bırakılamayacakları anlamına gelir. Amacı Milletvekillerini ve Bakanları keyfi asılsız ceza kovuşturmalarından ve tutuklamalardan korumaktır. Tutulmaya, Sorguya Çekilmeye, Tutuklanmaya, Yargılanmaya karşı koruma sağlar. İstisnaları ise; ağır cezayı gerektiren suçüstü hali ve seçimden önce soruşturmasına başlanmış olmak kaydıyla anayasanın 14.maddesindeki durumlardır. (5 Olaydaki verilere bakıldığında, Bakan A yasama dokunulmazlığının olduğunu ve cezai takibata karşı koruma altında olduğunu iddia edebilir. Ancak bu iddia yerinde değildir. Bakan A, Bakan değil milletvekili olsaydı bu iddiası yerinde olabilirdi. Ancak ilgili kişinin Bakan olması ve söz konusu suçun Bakanın görevi ile ilgili bir suç olması nedeniyle yasama dokunulmazlığı güvencesi burada uygulanmayacak onun yerine özel bir usul olan meclis soruşturması usulü uygulanacaktır. Bu usulde de yasama dokunulmazlığının bir etkisi olamayacaktır.(5 3. Bakan A hakkında Meclis te yürütülen işlemler yerinde midir? Değerlendiriniz. (10 Cevap: Bakan A ile ilgili meclis çatısı altında gerçekleştirilmek istenen işlem Meclis soruşturmasıdır. Meclis Soruşturması, görevde olsun olmasın Başbakan ve Bakanların görevde bulundukları sırada görevleriyle ilgili cezai sorumluluklarının araştırılmasını sağlayan bir denetim aracıdır. Anayasamızın 100.maddesi uyarınca, TBMM üye tam sayısının en az onda biri(55 milletvekili)tarafından verilecek öneri ile soruşturma açılması istenebilir.

Siyasi parti gruplarının meclis soruşturması açılması önerisi verme yetkisi yoktur. Meclis bu istemi en geç 1 ay içinde görüşür ve karar bağlar. Meclis soruşturması açılması için genel kurulda gizli bir oylama yapılır. Özel nitelikli bir sayı öngörülmediği için toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile karar alınır. Meclis soruşturması yapılması kararı alınırsa bir komisyon kurulur. 15 kişiden oluşacak bu komisyon meclisteki siyasi partilerin güçleri oranınca belirlenir. Komisyonun netice olarak ortaya koyacağı rapor meclis başkanlığına verildikten sonra 10 gün içinde görüşülür. Genel kurulda yapılacak ikinci görüşme de Yüce Divana sevk olabilmesi için meclis üye tam sayısının salt çoğunluğunun gizli oyu(276 milletvekili) gerekmektedir. Anayasa Mahkemesi Yüce Divan sıfatıyla çalışırken yürürlükteki kanunlara göre duruşma yapar ve hüküm verir. Dolayısıyla işlenen fiilin TCK kapsamında bir suç niteliğine sahip olması gerekmektedir. (5 Olayda verilen bilgiler ışığında değerlendirirsek, 60 milletvekilinin teklifi sürecin başlaması için yeterlidir. Olayda konunu komisyona havale edilmesi bu işlemin usule uygun yerine getirildiğini göstermektedir. Komisyonun netice olarak ortaya koyacağı rapor meclis başkanlığına verildikten sonra 10 gün içinde görüşülür. Olayda tarihlere bakıldığında bu sürenin de sağlandığı görülecektir. Genel kurulda yapılacak ikinci görüşme de Yüce Divana sevk olabilmesi için meclis üye tam sayısının salt çoğunluğunun gizli oyu (276 milletvekili) gerekmektedir. Olay da verilen bilgilerde genel kurulda hali hazırda bulunan 447 milletvekilinin 278 i Bakan A nın yargılanmasına evet oyu vermiştir denilerek, Yüce divana sevk için gerekli oy çoğunluğuna ulaşıldığı görülmektedir. Netice itibariyle Meclis Soruşturması kapsamında Bakan A nın Yüce Divan a sevki gerçekleşmiştir. (5 4. Bakan A hakkında yürütülen sürecin sonuçları nelerdir? Açıklayınız. (5 Cevap: Meclis soruşturması neticesinde Yüce Divana sevk edilen bakan, sevk edilmekle birlikte bakanlık sıfatını kaybedecektir. Bunun için yargılama sonucunun beklenmesine gerek yoktur. (2 Yüce Divan da yapılacak yargılama neticesinde Bakan A nın suçu bulunması halinde burada mahkûm olunan suçun niteliğine bakılacaktır. Mahkûm olunan suç milletvekili seçilmeye engel bir suç ise bu husustaki kesin mahkeme kararının Genel Kurula bildirilmesiyle milletvekilliği düşecektir. Eğer mahkûm olunan suç milletvekili seçilmeye engel bir suç değilse milletvekilliği devam edecek ve dokunulmazlığı olduğu için cezalarını milletvekilliği sona erdikten sonra çekecektir. Yüce Divan kararları kesindir aleyhine itiraz etmek mümkün değildir. (3 IV. Olay: 2005 yılında trafikte yol vermeme neticesinde çıkan bir olayda karşılıklı silahların ateşlendiği bir çatışma çıkmıştır. Ölü ve yaralıların olduğu çatışmada Bay B de yaralanmıştır. Bay B nin silahından çıkan mermilerle bir kişinin yaralandığı tespit edilmiştir. Olayla ilgili yargılama devam ederken 2007 seçimlerinde Bay B milletvekili adayı olmuş ve seçilmiştir. Soruşturma kapsamında Bay B hakkında dokunulmazlığının kaldırılması için yapılan talebi inceleyen Karma Komisyona ifade vermeye giden Bay B, kendisine Bakan D tarafından komplo yapıldığını belirterek, Bakanı komisyon önünde haysiyetsiz, alçak olarak nitelemiştir. Bunun üzerine Meclis genel kurulunda 330 milletvekilinin hazır olduğu bir anda 197 kişinin evet oyu ile yaralama suçuna karışma ve Bakan D ye hakaret gerekçeleri ile Milletvekilinin dokunulmazlığı kaldırılmıştır.

Sorular: 1. Hakkında bir ceza davası devam eden Bay B nin milletvekili seçilmesi mümkün müdür? Tartışınız. (5 Cevap: Anayasanın milletvekili seçilme yeterliliğine ilişkin 76.maddesinin 2.fıkrasına göre, En az ilkokul mezunu olmayanlar, kısıtlılar, yükümlü olduğu askerlik hizmetini yapmamış olanlar, kamu hizmetinden yasaklılar, taksirli suçlar hariç toplam bir yıl veya daha fazla hapis ile ağır hapis cezasına hüküm giymiş olanlar; zimmet, ihtilâs, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolanlı iflas gibi yüz kızartıcı suçlarla, kaçakçılık, resmî ihale ve alım satımlara fesat karıştırma, Devlet sırlarını açığa vurma, terör eylemlerine katılma ve bu gibi eylemleri tahrik ve teşvik suçlarından biriyle hüküm giymiş olanlar, affa uğramış olsalar bile milletvekili seçilemezler. (3 Bu maddeden anlaşılacağı üzere seçilme engeli belirtilen suçlardan hüküm giymiş olanları kapsamaktadır. Milletvekili seçildiği tarihte Bay B hakkında verilmiş ve kesinleşmiş bir ceza hükmü bulunmamaktadır. Bu nedenle seçilmeye engel bir durum yoktur. (2 2. TBMM nin dokunulmazlığın kaldırılması kararı yerinde midir? Değerlendiriniz. (5 Cevap: Yasama dokunulmazlığı anayasa tarafından milletvekillerine sağlanan ve mutlak olmayan nisbi nitelikli bir haktır. Dokunulmazlığın kaldırılması için, bir savcılıklar veya mahkemeler tarafından Adalet Bakanlığına ulaştırılır. Bakanlık durumu Meclis Başkanlığına ulaştırır. Meclis Başkanlığınca ilgili istem Karma Komisyona havale edilir. Anayasamızın 83.maddesinin son fıkrasına göre TBMM deki siyasi parti gruplarınca yasama dokunulmazlığı ile ilgili görüşme yapılamaz, karar alınamaz. TBMM genel kurulunda yapılacak oylamada karar için nitelikli bir çoğunluk öngörülmemiştir. Anayasa nın 96.maddesine göre karar alınacaktır. (2 Olaydaki veriler ışığında değerlendirirsek, Savcılığın istemi, Mecliste Karma Komisyonun konuyu ele alması ve karar oylamasında Anayasa nın 96.maddesi uyarınca salt çoğunluğun sağlanması nedeniyle Bay B nin dokunulmazlığı yaralama suçuna karışmaktan kaldırılabilir. (2 Bay B nin dokunulmazlığının kaldırılma sebebi olarak Karma Komisyon önünde sarf ettiği sözlerin gerekçe gösterilmesi ise dokunulmazlığın kaldırılması usulüne aykırıdır. Bay B nin sarf etmiş olduğu sözler Meclis Çalışmaları olarak kabul edilecek bir komisyon çalışmasında söylendiğinden Yasama Sorumsuzluğu kapsamında değerlendirilmeli cezai sorumsuzluğu mutlak olduğundan yasama dokunulmazlığının kaldırılmasına gerekçe teşkil etmeyecektir.(1 3. TBMM nin aldığı kararın milletvekilliği sıfatına etkisi nedir? Açıklayınız. (5 Cevap: TBMM tarafından dokunulmazlığı kaldırılan milletvekilinin, milletvekilliği devam etmektedir. Dolayısıyla yasama çalışmalarına kaldığı yerden devam edebilir. Dokunulmazlığı kaldırılan bir milletvekili, sadece dokunulmazlık hangi iddia için kaldırılmışsa o iddiadan yargılanabilir.(3 Anayasanın 83. maddesi uyarınca dokunulmazlığı kaldırılan bir milletvekili yargılandığı sırada seçimler yenilenir ve yeniden milletvekili seçilirse, yargılama için dokunulmazlığın tekrar kaldırılması gerekmektedir. Dokunulmazlığı kaldırılan

milletvekili yargılama sonucunda milletvekili seçilme yeterliliğine engel bir suçtan kesin hüküm giyerse milletvekilliğinin düşmesi söz konusu olacaktır. (2 4. Bay B nin TBMM kararına karşı itiraz etme hakkı var mıdır? Açıklayınız. (5 Cevap: Anayasamızın 85.maddesine göre; Yasama dokunulmazlığının kaldırılmasına veya milletvekilliğinin düşmesine 84 üncü maddenin birinci, üçüncü veya dördüncü fıkralarına göre karar verilmiş olması hallerinde, Meclis Genel Kurulu kararının alındığı tarihten başlayarak yedi gün içerisinde ilgili milletvekili veya bir diğer milletvekili, kararın, Anayasaya, kanuna veya İçtüzüğe aykırılığı iddiasıyla iptali için Anayasa Mahkemesine başvurabilir. Anayasa Mahkemesi, iptal istemini onbeş gün içerisinde kesin karara bağlar. (2 Buna göre Bay B, dokunulmazlığın kaldırılması kararına karşı 7 gün içerisinde Anayasa Mahkemesine itiraz etme hakkına sahiptir. (3