PDF Cilt 1. MediaScape Raporları Türkiye de Medya 2000 B a s ı n T e l e v i z y o n S i n e m a n t e r n e t

MediaScape Raporları Türkiye de Medya 2000 B a s ı n T e l e v i z y o n S i n e m a n t e r n e t PDF Cilt 1 BYAUM Ankara Üniversitesi Basın Yayın Aratırma Uygulama Merkezi

MediaScape Raporları Türkiye de Medya 2000 B a s ı n T e l e v i z y o n S i n e m a n t e r n e t BYAUM Ankara Üniversitesi Basın Yayın Aratırma Uygulama Merkezi Ankara, 2000

MediaScape Raporları Türkiye de Medya 2000 Ankara Üniversitesi Basın Yayın Aratırma Uygulama Merkezi Yönetici Prof. Dr. Bülent Çaplı Editör Dr. Mine Gencel Koordinatör Hakan Tuncel Sekreterya ve Dökümantasyon Gülay Emerce Yayın ve Daıtım Ankara Üniversitesi Basın Yayın Aratırma Uygulama Merkezi LEF Ankara Üniversitesi letiim Fakültesi Cebeci 06590 Ankara Türkiye Tel +90 312 362 43 94 Fax +90 312 362 27 17 E-mail byaum@media.ankara.edu.tr Web www.media.ankara.edu.tr Ankara Üniversitesi Basın Yayın Aratırma Uygulama Merkezi, 2000. Tüm hakları saklıdır.

çindekiler! "#$ %&'&(

MediaScape Raporları Türkiye de Medya 2000 Önsöz $ ) ) * & +& & &&,- (. & -- (- +- (./ 0+ ( +&,& ((./"&!%/&1( 2%/13 ++ # 23 ((( &, -, )&, - ) (&(. 4556 / ( 7*, +&-&)) + (( -, ((. 4558 $ ) )(( +.%(+ ( & & # (((& & # )#(&(( )&, -(( & + ), &,((,((. $ ) 4558 & + -, & +#-. ((,(( 9::: )( +& ++ 0 & 0. %/1 & ) * -( ). ( )( #, / " &! #,.,#-& -( -,(&( 7(&-(-,+ +-(2#,; &,&3+& *.

2 ) -, (( &, -,(- &-& +&. &, &, (( - ( -&. -)& (( & & (. <)( 0-0 # (((& # # -( &# & & +- + 0 0. <)( & +& &, (((. =&&# -,-.

MediaScape Raporları Türkiye de Medya 2000 3 Giri ( ) 0 + 0& 0 &# +&+-+. $ ))4558 +.!!! )( ) ; 0 )( )- 2#, & ' ) 0 3; 0 0-& ) &./(), 2/3-0 * # -&, + /() ) # &&- (,( /&,. & ( +-(, 0 + 0 * )( ) + # 0 --, (&( 0 - -( >( + 0- & # 0 ( +,((,( 4:&-((.*((((((() * ((*(+?4:(.*((?@A:B4C&. 0 0 -, +,(( 2?@A.D93,?99.8C,, )?9.@:, #.,, + -( (,( (-(, (-( 4: * 0 ). & * ) -# #.,

4, 4558 - )0 ##, A@ -( A9 )0/ CC )0 E&0 C@/* C: )0 0), &0 8 /, 6 ( $ D -( (& A FC G 9)00).!! -# *. 9::: -& (( -( # CDC ( 454 -( C9/ @9 -((. &- & +,( +-&0 )&. -& -( +-&0 & )&.-(/ & &0 ) 459 -((. H #/ /* G ( E&0E, <$7 -(-((.!!!)(-&-# (&. -# --& #, ) +&. (( )# () #+,# 0) (& #+.(-# I & J) ) + -, # (((*,(& (., ),-(-# () -# * &+. -# -((-# # -,'+ *.-,+ -# #) -( &, ) #, + )*,. <)( # -# (&(. ( # * - ) #,,&&. & -# ( -,-,;- -, 0) -, #+, &(. $(+-# ) 0 - #, & )(+.

5 Bölüm 1 Türkiye de Medya Endüstrisi "# -,& &. <,455: ( (,( & ) I$7 # 0 (),- 455@ )/,&,455C +@58C.((+,',-+B# + B) -(,& # K(0(-& (( H I, + # $ 7 - H,( + (&, - # - & (( B- '-(. I +& I-& C)&-(+ I & 0 < " ((( 2<"3 * * 0 ) #, - ++ +, -(,& - () 0 +&. 0#, & 455: - 0- ', ) + & 0 &.(() # * # )-&- * & #& *# &, + *(( # -( -&&. & &, $-0 (-(-& ()#,=((()*# #. $-0 (-( & &, ()- * + & -,& #. $-0 (-(( G,'#)0 *-. G)-,$-01() #,-- *0 -,-(() 0 0 & &, +., - ( - + -& -( &, (( ( &

6 & 4555, (-(( L (-( &-, )-&, KEE,(& (-((/ KEK, (( KEKB - 0* ) & (( & -*0+&. % & + - () 0 + - -. ( 0 + & &- (. H,,(&(-( -,ME7, * EKEN, $EKO O., E7$EK0-((&(.H,(-(4555( EBENBE&K)P * + && B. 0-&& =(( G - ( ( ( &., (-((-( = (0 EN?A4 -, - J- & & +J - 0. # #- -# - -( ( ()&+ 0+& & &-, ). (- )((( -) & && ), ) & &,. ( > + (-(& ( (( -&,&&-& ). /&, & &0+,, =(( 0,(&/ 1 () 0 +#+ -&() #+& (,(-( - QR2E( (!0(0 3RRK0G- /'$(7/<. Q 2E0 3 0, - &&. Q (-( E K0 E(- > +!0 ; E(- >! <! ; E(- > E(->*.

7 Tablo 1.1: Doan Grubu: Doan irketler Grubu Holding A.. ve Doan Yayın Holding A.. Medya Televizyon Radyo TV Yapım Haber Ajansı Kanal D CNN Türk D Fun Bravo Galaxy Radyo D Radyo Foreks ANS Yapım Yayın A.. Hürriyet TV Prodüksiyon Doan Prodüksiyon Doan Haber Ajansı Gazete Dergi Basım - Yayın Reklam Pazarlama Hürriyet Milliyet Radikal Posta Finansal Forum Fanatik Gözcü Hafta Sonu Hür Medya Rekpa A.. Medya D Bima Simge Reklam Grubu Yaratım A.. Ege Reklamcılık DYG lan Reklam A.. Tempo, Ekonomist, OtoShow, Hafta Sonu, Top Pop, Delikanlı, Elele, Klips, Capital, Blue Jean, Atlas, Gösteri, Go, Fame, Focus, Marie Claire, Paramatik, Hey Girl, Walkman, Kim, Fortre Beatue, Form Sante, Milliyet Karde, Elite, Negatif, Maison Française, Max, Ad Artdekor, AD Net, Amica, PC Net, Lezzet, Bebek, Burda, stanbul Life, Elle, Country Homes, OtoMoto, Information Week Doan Ofset Doan Yayın Holding Simge Yayıncılık Gerçek Yayıncılık Doan Egmont Doan Burda Rizzoli Doan Kitap Hürgüç Ticaret A.. Hürriyet Gazetecilik A.. Milliyet Gazetecilik A.. Milliyet-Verlag Handles GmbH Daıtım Müzik Perakende Yaysat Biryay DMC Doan Müzik Yapım Ticaret A.. D&R maaza zinciri (Raks ile ortaklık) letiim Sayısal Platform Internet Telekom Enformasyon Teknolojileri DigiTurk (Çukurova Holding ile ortaklık) Doan On-Line Elektronik Servisleri A.. (E-Kolay) Bankacılık - Finans Banka Yatırım Sigorta Dıbank Alternatifbank Dı Leasing Dı Ticaret Factoring Dı Yatırım Doan Finansal Kiralama Doan Factoring Ultra Kablolu TV A.. Doan letiim Elektronik Servisleri A.. Doan Hayat Sigorta Medya Sigorta Ray Sigorta Sanayi - Ticaret Enerji Otomotiv Turizm Dier Ak Enerji Elektrik seda Elektrik Daıtım Zigana Elektrik Petrol Ofisi A.. ( Bankası ile, %51 ortaklık) Anadolu Otomotiv Ortadou Otomotiv Dita Yedek Parça Doan Otomobilcilik Milta Iıltur Karada Turizm Pazarlama-Ticaret Doan Dı Ticaret Dı Holding Malta Ltd. D Pazarlama Ticaret A.. Hürriyet Tic. San. A.. Posta Tic. San. A.. Hürpa A.. Milpa A.. Meypa A.. Milanur A.. Pazarlama San. A.. Doan Bilgi Teknolojileri A.. Hür-Bim A.. Doan Multimedya Coats plik Sanayii Çelik Halat Tel Sanayii

8 Tablo 1.2: Çukurova Grubu: Çukurova Holding Medya Televizyon Radyo Gazete Dergi Show TV ATV (Medya Holding ile, %50) Alem FM Akam Güne Alem Amann Platin letiim Sayısal Platform Internet Telekom Enformasyon Teknolojileri DigiTurk (Doan Grubu ile ortaklık) Superonline Showtv.net Turkcell Atel (Medya Holding ile, %50) KVK Mobicom Verinet Bilpa Hobim Topaz Bankacılık - Finans Banka Yatırım Sigorta Dier Pamukbank YapıKredi Bankası YapıToko Bank YapıKredi Deutschland AG Bank Kreiss AG BCP Pamuk Factoring YapıKredi Yatırım YapıKredi Leasing YapıKredi Yatırım Ortaklıı YapıKredi Factoring Inter Leasing YapıKredi (Halk) Sigorta YapıKredi (Halk) Yaam Genel Sigorta Genel Yaam Halk Reasürans Sanayi Ticaret Sanayi Ulatırma Turizm Ticaret Çukurova Çelik Endüstri Noksel BMC SCA Packaging Auer Maysan Çukurova Makine malat ve Tic. Daussan Çukurova Kimya Çimse TA Çukurova Sanayi letmeleri Kaplamin Comag Agrosan Atkasan Selkasan Ekova Pegasus Gede Lines Anadolu nter Depo Liman ntercon seda Enternasyonel Robinson Select Club Marmaris Four Seasons stanbul Anadolu Turizm Kumköy Turizm Yatırım Club s Çimtur Kartal Otelcilik Genborsa YapıKredi Kart Hizmetleri YapıKredi Koray Çukurova thalat hracat BMC Ompas Epe Çukurova Ziraat Endüstri Snova Chu Ltd. Bay Tur Trading Sanayii

9 Tablo 1.3: Uzan Grubu: Rumeli Holding A.. ve Prime Holding A.. Medya Televizyon Radyo TV Yapım Haber Ajansı Star Kral Teleon Super FM Joy FM Radio Blue Kral FM Lokum FM Metro FM Medya Park Ultra Film ve Reklam Prime Prodüksiyon MBI Reklamcılık ve Filmcilik Ulusal Medya Haber Ajansı Gazete Daıtım Basım - Yayın Reklam Pazarlama Star Yayın daıtım Ulusal Basın Matbaacılık ve Yayıncılık Birikim Gazetecilik ve Matbaacılık Basın TA Basın Sanayi Ltd. Media Print Doan Karde Matbaacılık Matbaa Türkiye A.. Hürriyet International Matbaacılık (Almanya) Prime Medya Reklam Rumeli Tanıtım Halkla likiler letiim Sayısal Platform Internet Telekom Enformasyon Teknolojileri Star Digital RT Net (Web bee) Telsim Rumeli Telekom Unitel Rumeli Yazılım Servis Hiz. Tic. Star Digital nteraktif Yazılım Bankacılık - Finans Banka Yatırım Sigorta mar Bankası Adabank Rumeli Bank (KKTC) Merkez Yatırım Ulus Factoring Rumeli Sigorta Rumeli Hayat Sanayi - Ticaret Sanayi Çimento naat Ticaret BVS Tunceli Pamuk plik Çesta Meta zmir Metalürji Fabrikası Anadolu Yay. San. Tic. Demir Mamulleri Sanayii Rumeli Çimento Trabzon Çimento Gaziantep Çimento Ladik Çimento Van Çimento Gümühane Çimento Edirne Çimento Lalapaa Çimento Ergani Çimento anlıurfa Çimento Bartın Çimento Sistem A.. Standart A.. Plastik A. Profil A. Kristal A. Klasik A. Yapıve Ticaret A. Merkez Ticaret (Libya) Prekon Çimento Otomotiv Enerji Dier Türk Otomotiv Çukurova Elektrik Endüstrisi Kepez Elektrik Süper Oto Rumeli Elektrik stanbulspor Adanaspor Sema Sanayi ve Ticaret A.. Liman Hizmetleri

10 Tablo 1.4: Bilgin Grubu: Medya Holdign A.. ve Bilgin Holding A.. Medya Televizyon Radyo TV Yapım Haber Ajansı ATV (Çukurova Holding ile, %50) ATV Avrupa Kanal 6 (Ulusal Radyo TV ile ortak) Kiss TV Yeni TV Kiss FM Romantik FM Yeni Radyo IPR UluslararasıTV Video Yapım Satel Bilgin letiim ve Biliim Prodüks. Sabah Haber Ajansı Gazete Dergi Basım - Yayın Reklam Pazarlama Sabah (Park Holding ile ortak) Yeni Binyıl Takvim Taraftar Fotomaç Yeni Asır Bima Aktüel, PC Magazin, Para, Power, CD Magazin, Bebeim, Top Sante, Cosmopolitan, Bazaar, Spiderman, He&She, Sofra, Home, Esquire, Comics, Outdoor, Gezi, Gelin, Oto Haber, Sinema, Gurme, House Beautiful, Domus M Sabah Yayıncılık (Park Holding ile ortak) Sabah Yayıncılık Verlags GmbH Medya Basın Servis Tic. Bir Numara Hearst Yayıncılık Sabah D Agostoni Binyıl Yayıncılık Medya Ofset Yayıncılık Bilgin Elektronik Yayıncılık Sabah Kitapçılık San. Tic. Daıtım Müzik Birleik Basın Daıtım Kiss Müzik letiim Internet Telekom Türkport ZD.net Atel (Çukurova Holding ile, %50) Bankacılık - Finans Banka Yatırım Sigorta Dier Etibank* Eti Leasing Eti Sigorta Eti Menkul Securecard BMNS Gayrimenkul Pazarlama Sabah Pazarlama S 96 9::: 0 (((* ((* (!(.

Tablo 1.5: Dou Grubu: Dou Holding A.. Medya Televizyon Radyo Dergi Haber Ajansı NTV CNBC-E Basım - Yayın Dou letiim A.. letiim Internet xir NTVMSNBC NTV Radyo Radyo Eksen NTV Mag, F1 Racing, N Style, Popüler Tarih, Car Türkiye Enformasyon Teknolojileri Garanti Teknoloji Sebit Eitim ve Bilgi Teknolojileri A.. Bankacılık - Finans Banka Yatırım Sigorta Dier Garanti Bankası Garanti Sigorta OsmanlıBankası Garanti Hayat Sigorta Körfez Bank Dou Sigorta United Garanti Bank International (KKTC) Garanti Bank Moskow Ana Yatırım Garanti Finansal Kiralama Garanti Yatırım Garanti Portföy Yönetimi Aktif Finans Factoring Aktif Finansal Kiralama Doc Finans WV Dou Finans 11 NTV Haber AjansıReklam ve Tic. A.. Garanti Holding Bonus Somta Sanayi - Ticaret Gıda naat Turizm Otomotiv Filiz Gıda San. Tic A.. Barilla Lamb-Weston Dou Patates Erbak Uluda Gazoz Unma Unlu Mamuller Done Dondurulmu Gıda Dou naat Dou Yapı Doukent Konut Taahüt Teknik Mühedislik Müavirlik Ayson Sondaj ve Aratırma Antalya Hazır Beton Datmar Turizm Garanti Turizm Yatırım Antur Turizm Voyager Mediterranean Göktrans Dou Hava Taımacılıı Yat Limanlarıletmeleri Dou Otomotiv Dou Oto Deerlendirme Dou Aır Vasıta Dou Servis Dou Motor Genoto Genpar Katalonya Oto Yüce Oto Lasa Lastik Sanayii Perakende Hizmetler Franchise Enerji Tansa Makrocenter Arena Giyim Do-Ça Tekstil Temizleme Jeeves Kuru Temizleme Humanitas Dou nsangücü Yönetimi A.. Abacus Dou Hizmet Yönetimi A.. Garanti Ödeme Sistemleri Garanti Güvenlik Gucci Armani Jeeves International Dou Enerji

12 Tablo 1.6: hlas Grubu: hlas Holding A.. Medya Televizyon Radyo Basım - Yayın Haber Ajansı TGRT TGRT FM hlas Magazin Yayıncılık A.. Hakikat hlas Türkische Verlags Huzur Radyo TV A.. hlas Haber Ajansı Gazete Dergi Reklam Pazarlama Türkiye Turkey Textile Exports Automotive Exports Repa Önci Reklam PC Life, Net Life, PC Games Life, Gamepro, Computer Life, Tekstil Teknik, Yapı Malzeme Teknik, Hak Plastik Teknik, Medikal & Teknik, Konfeksiyon & Teknik, Matbaa & Teknik, Hotel & Restaurants Food Hi-Tech, Baskıve Kaıt Dünyası, Türkiye Çocuk Dergisi, Tarih ve Medeniyet, Yemek Zevki, Hanımeli, Bartel Ekonomi, hlas Otosport Daıtım Müzik Fuarcılık YaySat hlas Kasetcilik hlas Fuarcılık fpa letiim Internet Telekom Enformasyon Teknolojileri hlas.net Hizmet Pazarlama hlas Telekom hlas/acer Bilgisayar Bankacılık - Finans Yatırım hlas Finans hlas Gayri-menkul Yatırım Ortaklıı Sigorta hlas Sigorta hlas Hayat Sigorta Sanayi - Ticaret Sanayi Ticaret naat Salık hlas Ev Aletleri hlas Tarsan Elektronik Bisan Bisiklet Ege Mosan hlas Kimya hlas Motor hta hlas Uluslararasınaat TA hlas Yapı hlas Dekorasyon Vizyon Salık Hizmetleri Noren Türkiye Hastanesi hlas Poliklinik Gıda Tekstil Turizm Otomotiv hlas Gıda Paketleme hlas Tekstil hlas Armutlu Tatil Köyü Baylas Otomotiv Kristal çecek hlas Sena Tekstil hlas Turizm Perakende Hizmetler Enerji hlas Pazarlama Maazacılık hlas Barter hlas Organizasyon hlas Kargo hlas Enerji Üretimi Daıtım Bursa Yalova Enerji Ltd. Eitim hlas Koleji

Tablo 1.7: Avrupa ve Amerika Holding A.. Medya Televizyon Radyo Basın Cine5 SuperSport MaxiTV Playboy Multicanal Show TV (%20) Radyo Viva Radyo 5 Show Radyo letiim Sayısal Platform Internet Telekom Cine+ Digital Anet Kablonet nteraktif Telekom Bankacılık - Finans Banka Yatırım Sigorta Park Avenue Bank ktisat Bankası Pazarlama Showpa ktisat Yatırım ktisat Leasing Facto Finans Show Basın: Marie Claire, Beyaz Butik, Voyager, Adres, Mutfak Aksoy Yayıncılık Emek Hayat Emek Sigorta 13

$% & ' + &,./&, () -,-, #. 4556 4558 4555 -, ) 4555 -# )@94T. A9AT.+-, &-./ ), -, ## (( <, ), --( ( && ()4556 #+- 49A: 4558 49@: (,(4555 49::, #.( &(455C 0&#4556-0 4555 + - #&./ )) ##, 0 ( (,((#-. Tablo 1.8: Mecralara Göre Reklam Harcamaları, 1997 Mecra Trilyon TL % pay Televizyon 60.0 31 Basın (dergiler dahil) 58.5 30 Açıkhava 10.0 5 Sinema 9.5 5 Radyo 8.0 4 Dier * 50.0 25 Toplam 196.0 100 <, S,-&,) -U-N0V '- +. 14 Grafik 1.1: Mecralara Göre Reklam Harcamaları, 1997 Basın (dergiler dahil) 30% Açıkhava 5% Sinema 5% Radyo 4% Televizyon %31 Dier %25

Tablo 1.9: Mecralara Göre Reklam Harcamaları, 1998 Mecra Trilyon TL % Pay Televizyon 98.5 31 Basın (dergiler dahil) 106 33 Açıkhava 18 5.5 Sinema 3.5 1 Radyo 15 4.5 Dier * 50.0 25 Toplam 321 100 <,. S,-&,) -U-N0V '- +. Grafik 1.2: Mecralara Göre Reklam Harcamaları, 1998 15 Basın (dergiler dahil) %33 Açıkhava %5.5 Sinema 1% Radyo %4.5 Televizyon %31 Dier %25 Tablo 1.10: Mecralara Göre Reklam Harcamaları, 1999 Mecra Trilyon TL % pay Televizyon 166 32 Basın (dergiler dahil) 165 31 Açıkhava 32 6 Sinema 5,5 1 Radyo 25,5 5 Dier * 131 25 Toplam 525 100 <, S,-&,) -U-N0V '- +. Grafik 1.3: Mecralara Göre Reklam Harcamaları, 1999 Basın (dergiler dahil) 31% Açıkhava 6% Sinema 1% Radyo 5% Televizyon 32% Dier 25%

16 Grafik 1.4. Türkiye'de Mecralara Göre Reklam Harcamalarının Oranı, 1997-99 45 40 35 30 25 % 20 32 40,4 31 31 33 31 25 30 25 25 27,3 25,4 15 10 5 0 Televizyon Basın Dier 1,6 Outdoor 5 5,5 6 5 4,5 4 3 Radyo 5 2,3 Sinema 1 1 1999 1998 1997 1996 <, Grafik 1.5: Türkiye'de Toplam Reklam Harcamaları, 1995-99, Milyon ABD $ 1400 1200 1000 1.250 1.230 1.200 800 600 700 900 400 200 0 1995 1996 1997 1998 1999 <, %( ) #,, 4554 + #-&(,,, #-. ( + &-( & 0) #, - -,,. E -, # - 4558 &&?@:?@@ - & #& 7 0 ((&(

< +0,)()?A?4 &&. )0,&&, (+ & (,( -. Tablo 1.11: Çeitli Ülkelerde Reklam Harcamaları, 1999 Ülke Toplam Reklam Harcaması Milyar USD Televizyon % Gazete % Dergi % Radyo % Açıkhava % Sinema % ABD 117 39,2 35,8 13 10,2 1,8 399,4 Japonya 35,7 44,3 27,2 9,8 5 13,7 296,9 ngiltere 20,8 33,2 34,5 23 4 4,5 0,8 323 Almany 20,3 23,1 45,4 24,2 3,3 3,1 0,9 230,4 a Fransa 9,7 34,9 23 23,2 6,5 11,8 0,6 158,4 talya 7,2 54,7 22,2 14,5 4,7 3,5 0,4 110,7 Türkiye* 1,2 32 31** ** 5 6 1 19,9 / /2S3<,2SS3 0 17 Kii baına reklam harcaması USD (1997) /&, -// ( * #+ 7,#. Tablo 1.12: Reklam Yayın Sürelerinin Televizyon Kanallarına Daılımı, 1998 1998 STAR TV SHOW TV KANAL D ATV TGRT TRT1 Ocak-Mart 16 25 19 23 17 Nisan-Haziran 16 23 22 20 19 Temmuz-Eylul 16 28 20 21 14 1 Ekim-Aralik 12 22 21 18 20 7 // ( /0)#4558 D(( )@4ADA: &./ #* - $ 7 $0N 7 /7 < #.(#$0N7++ /7 # #,& -- -(<$7. </ -,- # < & / * # 0 & ( - &./ # - <, & < (((( + (,( #& +,&-.

18 Grafik 1.6. Reklam Yayın Sürelerinin TV Kanallarına Daılımı, 1998 7 1 TRT1 0 DÖRDÜNCÜ DÖNEM (01.10.1998-31.12.1998) ÜÇÜNCÜ DÖNEM (01.07.1998-30.09.1998) TGRT 14 17 19 20 KNC DÖNEM (01.04.1998-30.06.1998) BRNC DÖNEM (01.01.1998-31.03.1998) ATV 18 20 21 23 KANAL D 19 20 21 22 SHOW TV 22 23 25 28 STAR TV 12 16 16 16

19 Bölüm 2 Basın: Pazar Paylarıyla Gazete ve Dergiler (-# (((%B$W ((-# *'&&-*,- ) *#.- (( ( ' & +,, + (( ( ( -+&-((&. " -9.4.*-4555-( 0*' & + ' - & 9: (( & -.> 4555#-)' 4@9 ( D9 G $-0 * )&.( &((-(+)' +&. + ) * & + -, # @+- )&4- -(+-.( -(++ *+ -(,((,(. > G $-0 (& + # # +, F(- -,&&. ( (( ( /& +, ) -& & - +,& &. ( # -& 0/,( R' (( $-&$-),& &&. -(,&, +) -+ &, - ( ( & + (> + + 0 ) -( &&. /&#+,-( # +) $--0)-&- & & - G# + +. $

20, '&-&G +& & $ & A::-, # A:-, &. G+ 0) / $#.$ +, )/& -& &$-0( & + + ((&(. /&--)& & - /& 0,&& R /&/ &&. & (( # - - &, > &)( +,(.G $ -+G-#++- - -,& G0-,(-((+ - < #! /- 0- (,( $-0 (-((%%*!+0- (,(0, -( (-( - + + -, -& 0 &, #, - & + #. E &*+' $D::-*&+ #, / - ) # & *,$-0(-( &.% 0-9.9. #, - 4555 + $# G$-0.

Tablo 2.1: Ulusal Gazetelerin Aylara Göre Tiraj ve Satı Rakamları, 1999 Günlük Satıı 10,000 Adedin Üzerinde Olanlar Alınmıtır Ocak 1999 Sayfa Sayısı Aylık Tirajı Günlük Fiili Satı Ortalaması Akit 18.83 2.408.259 47.074 Akam 20 8.373.887 184.306 Cumhuriyet 27.80 2.907.442 51.911 Dünya 23.92 1.106754 26.556 Gözcü 12 5.283.818 104.051 Güne 16 5.390.970 96.479 Hürriyet 29.93 21.134.092 584.524 Milli Gazete 18 875.818 19.494 Milliyet 33.14 18.932.455 492.821 Ortadou 12 741.766 10.705 Posta 25.77 7.431.088 184.444 Radikal 30.14 5.431.450 102.374 Sabah 52.74 21.692.748 555.713 Takvim 19 5.453.643 107.720 Türkiye 25.70 14.360.511 401.249 Yeni Yüzyıl 12 1.764.760 28.901 Zaman 24 9.153.898 265.381 ubat 1999 Sayfa Sayısı Aylık Tirajı Günlük Fiili Satı Ortalaması Akit 20 2.167.646 48.855 Akam 20 8.807.065 220.159 Cumhuriyet 27.98 2.690.082 55.253 Dünya 25.75 1.045.286 26.997 Finansal Forum 16.37 821.723 20.547 Gözcü 12 4.779.767 104.253 Güne 16 5.131.480 101.633 Hürriyet 36.13 19.900.432 614.651 Milli Gazete 18 1.011.896 21.343 Milliyet 40.60 13.222.475 366.809 Ortadou 12 719.402 11.648 Posta 25.56 6.931.045 185.424 Radikal 29.11 4.879.772 116.584 Sabah 40.15 18.642.839 503.453 Takvim 19 5.124.873 110.581 Türkiye 25.76 12.921.778 402.007 Yeni Yüzyıl 12 1.466.316 25.498 Zaman 20 7.415.994 233.623 Mart 1999 Sayfa Sayısı Aylık Tirajı Günlük Fiili Satı Ortalaması Akit 19.87 2.781.881 55.936 Akam 20 10.496.413 221.296 Cumhuriyet 27.70 2.993.182 52.423 Dünya 25.39 1.193.490 27.586 Finansal Forum 15.97 894.417 25.834 Gözcü 12 5.090.051 96.759 Güne 16 5.582.734 93.198 Hürriyet 37.36 19.921.791 527.843 Milli Gazete 18 942.298 19.395 Milliyet 41.37 12.893.918 330.449 Ortadou 12 718.294 10.900 Posta 31.93 12.063.051 299.137 Radikal 29.57 3.929.623 50.630 Sabah 47.91 18.817.829 480.981 Star 40 335.940 Takvim 18 5.781.661 103.686 Türkiye 25.79 14.174.883 400.367 Yeni afak 20 1.412.744 26.598 Yeni Yüzyıl 12 1.606.658 22.125 Zaman 20 6.716.410 190.422 21

Nisan 1999 Sayfa Sayısı Aylık Tirajı Günlük Fiili Satı Ortalaması Akit 20 2.950.665 61.683 Akam 20 10.505.332 236.057 Cumhuriyet 27.85 2.924.145 55.079 Dünya 26.96 1.141.307 26.805 Finansal Forum 15.69 846.228 25.155 Gözcü 12 4.746.478 94.769 Güne 16 5.418.320 97.973 Hürriyet 36 17.962.708 506.660 Milli Gazete 20 900.520 19.814 Milliyet 42.56 12.367.479 313.166 Ortadou 12 774.490 13.194 Posta 33.94 11.921.279 305.428 Radikal 30.51 3.834.674 61.189 Sabah 48.57 17.753.448 478.266 Star 40 280.629 Takvim 18 5.298.752 103.279 Türkiye 25.79 13.796.975 400.134 Yeni afak 20 1.383.775 29.037 Yeni Yüzyıl 12 1.173.543 12.547 Zaman 20 6.119.481 180.519 Mayıs 1999 Sayfa Sayısı Aylık Tirajı Günlük Fiili Satı Ortalaması Akit 18.45 3.241.005 71.562 Akam 20 11.856.074 268.282 Cumhuriyet 27.91 3.059.144 55.522 Dünya 27.72 1.133.003 26.489 Finansal Forum 16.30 870.341 25.066 Gözcü 12 4.781.442 93.701 Güne 16 5.828.895 104.357 Hürriyet 37.96 18.482.919 499.000 Milli Gazete 20 933.942 18.167 Milliyet 42.74 11.756.650 288.125 Ortadou 12 840.117 12.528 Posta 34.14 10.524.819 259.293 Radikal 29.90 4.732.349 74.010 Sabah 71.16 16.200.558 408.235 Star 40 183.777 Takvim 19 5.498.945 94.705 Türkiye 25.69 12.823.087 357.993 Yeni afak 20 1.520.064 30.354 Yeni Yüzyıl 12 1.988.440 26.687 Zaman 24 6.090.873 171.908 Haziran 1999 Sayfa Sayısı Aylık Tirajı Günlük Fiili Satı Ortalaması Akit 20 3.532.592 78.591 Akam 20 12.058.597 286.646 Cumhuriyet 27.94 27.859.416 52.088 Dünya 29.74 1.137.744 26.728 Finansal Forum 14.26 856.751 23.411 Güne 16 5.710.253 103.637 Hürriyet 37.73 19.476.966 559.179 Milli Gazete 20 920.990 16.470 Milliyet 38.49 11.440.317 292.899 Ortadou 12 811.237 10.985 Posta 34.01 9.646.395 250.841 Radikal 30.10 3.541.518 50.803 Sabah 73.19 17.107.936 435.130 Star 40 278.216 Takvim 20 5.376.255 96.502 Türkiye 25.63 12.227.264 349.086 Yeni afak 20 1.462.014 27.818 Zaman 20 7.605.638 228.912 22

Temmuz 1999 Sayfa Sayısı Aylık Tirajı Günlük Fiili Satı Ortalaması Akit 20 3.412.809 75.289 Akam 20 14.744.879 354.000 Cumhuriyet 27.70 2.922.214 50.233 Dünya 29.75 1.162.630 26.538 Finansal Forum 16 849.357 22.088 Gözcü 12 4.693.413 90.809 Güne 16 6.189.316 110.844 Hürriyet 36.66 18.883.401 502.763 Milli Gazete 20 932.592 15.594 Milliyet 39.62 13.021.828 294.511 Ortadou 12 840.374 10.591 Posta 33.91 9.845.636 246.506 Radikal 32.51 3.008.391 47.640 Sabah 55.39 17.731.431 453.724 Star 40 264.245 Takvim 20 5.587.018 91.707 Türkiye 25.62 12.525.108 346.203 Yeni afak 20 1.456.042 27.178 Zaman 20 6.051.687 166.546 Austos 1999 Sayfa Sayısı Aylık Tirajı Günlük Fiili Satı Ortalaması Akit 20 3.197.094 69.005 Akam 20 16.230.632 389.306 Cumhuriyet 27.62 2.864.942 49.191 Dünya 27.10 1.113.758 26.106 Finansal Forum 12.55 877.638 23.788 Gözcü 12 4.598.424 85.877 Güne 16 6.231.759 107.026 Hürriyet 34.25 17.473.010 465.096 Milli Gazete 20 880.801 10.762 Milliyet 36.25 11.864.449 282.906 Ortadou 12 836.899 10.347 Posta 33.54 9.961.495 238.077 Radikal 29.47 2.798.496 41.119 Sabah 50.44 18.399.238 477.368 Star 40 149.368 Takvim 20 5.473.435 89.496 Türkiye 25.61 12.638.664 343.202 Yeni afak 20 1.695.607 32.332 Zaman 20 5.851.516 156.914 Eylül 1999 Sayfa Sayısı Aylık Tirajı Günlük Fiili Satı Ortalaması Akit 20 373.508 71.606 Akam 20 16.543.917 398.318 Cumhuriyet 27.85 2.764.580 48.907 Dünya 27 1.114.354 26.676 Finansal Forum 12.97 839.293 23.570 Gözcü 12 5.416.934 107.579 Güne 16 5.704.205 95.494 Hürriyet 35.50 16.529.987 455.782 Milli Gazete 20 860.307 14.784 Milliyet 36.84 13.216.845 312.165 Ortadou 12 801.046 10.128 Posta 33.86 15.460.293 412.406 Radikal 39.97 2.437.991 38.774 Sabah 48.82 17.976.070 444.138 Star 40 548.335 Takvim 20 11.417.733 280.481 Türkiye 25.58 11.938.328 336.913 Yeni afak 20 1.951.666 39.067 Zaman 20 5.611.642 154.058 23

Ekim 1999 Sayfa Sayısı Aylık Tirajı Günlük Fiili Satı Ortalaması Akit 20 3.874.291 87.359 Akam 20 17.660.038 380.620 Cumhuriyet 27.83 3.146.577 54.384 Dünya 28.89 1.107.724 26.101 Finansal Forum 14.18 948.892 23.558 Gözcü 12 5.497.026 112.675 Güne 16 6.502.845 11.503 Hürriyet 38.13 18.512.211 493.282 Milli Gazete 20 1.218.602 14.160 Milliyet 38.39 12.892.476 307.005 Ortadou 12 829.508 10.142 Posta 33.32 17.913.000 460.628 Radikal 31.34 2.557.589 37.967 Sabah 54.09 15.217.993 373.981 Star 40 578.202 Takvim 17 12.620.648 302.107 Türkiye 25.61 11.471.866 310.779 Yeni afak 20 2.436.549 47.660 Zaman 20 6.967.690 188.562 Kasım 1999 Sayfa Sayısı Aylık Tirajı Günlük Fiili Satı Ortalaması Akit 20 3.943.860 88.987 Akam 20 11.396.687 212.211 Cumhuriyet 28.20 2.809.427 52.330 Dünya 32.16 1.117.758 26.569 Finansal Forum 16.40 944.442 25.194 Gözcü 12 4.978.188 101.790 Güne 16 7.374.998 149.978 Hürriyet 37.60 19.404.357 547.708 Milli Gazete 20 981.959 14.575 Milliyet 38.11 13.149.685 350.715 Ortadou 12 802.258 10.153 Posta 31.93 13.560.663 357.557 Radikal 32.60 2.412.129 36.987 Sabah 53.53 15.414.023 397.653 Star 40 534.877 Takvim 18 9.786.079 227.054 Türkiye 25.60 10.990.499 308.494 Yeni afak 20 3.121.720 69.728 Zaman 20 8.577.845 244.794 Aralık 1999 Sayfa Sayısı Aylık Tirajı Günlük Fiili Satı Ortalaması Akit 20 4.258.772 91.303 Akam 20 9.795.196 191.229 Cumhuriyet 27.90 2.697.721 48.206 Dünya 28.18 1.166.799 26.958 Finansal Forum 30.10 887.615 22.204 Gözcü 12 4.933.705 97.848 Güne 16 6.758.390 156.845 Hürriyet 38.28 20.580.563 566.524 Milli Gazete 20 1.152.021 17.392 Milliyet 40.81 15.395.116 415.789 Ortadou 12 816.494 10.232 Posta 32.41 13.268.202 343.214 Radikal 32.99 4.082.141 73.697 Sabah 55.55 17.843.897 426.634 Star 40 597.836 Takvim 18 9.628.458 212.980 Türkiye 25.59 11.564.400 311.091 Yeni Binyıl 24 Yeni afak 20 3.231.446 72.554 Zaman 24 8.542.796 231.925 Star Gazetesi ile ilgili rakamlar, gazetenin kendisinden alınmıtır. Kaynak: Basın lan Kurumu Genel Müdürlüü 24

25 Grafik 2.1: Akam Gazetesi Günlük Satı Ortalaması, 1999 600.000 500.000 400.000 300.000 200.000 100.000 0 OCAK UBAT MART NSAN MAYIS HAZRANTEMMUZAUSTOS EYLÜL EKM KASIM ARALIK Grafik 2.2: Hürriyet Gazetesi Günlük Satı Ortalaması, 1999 600.000 500.000 400.000 300.000 200.000 100.000 0 OCAK UBAT MART NSAN MAYIS HAZRAN TEMMUZAUSTOS EYLÜL EKM KASIM ARALIK Grafik 2.3: Milliyet Gazetesi Günlük Satı Ortalaması, 1999 600.000 500.000 400.000 300.000 200.000 100.000 0 OCAK UBAT MART NSAN MAYIS HAZRAN TEMMUZAUSTOS EYLÜL EKM KASIM ARALIK

26 G r a fik 2.4 : P o s ta G a z e te s i G ü n lü k S a tı O r ta la m a s ı, 1 9 9 9 6 0 0.0 0 0 5 0 0.0 0 0 4 0 0.0 0 0 3 0 0.0 0 0 2 0 0.0 0 0 1 0 0.0 0 0 0 O C A K U B A T M A R T NS A N M A Y IS H A ZR A N T E M M U Z A U S T O S E Y L Ü L E KM K A S IM A R A L IK Grafik 2.5: Sabah Gazetesi Günlük Satı Ortalaması, 1999 600.000 500.000 400.000 300.000 200.000 100.000 0 OCAK UBAT MART NSAN MAYIS HAZRAN TEMMUZAUSTOS EYLÜL EKM KASIM ARALIK Grafik 2.6: Star Gazetesi Günlük Satı Ortalaması, 1999 600.000 500.000 400.000 300.000 200.000 100.000 0 MART NSAN MAYIS HAZRAN TEMMUZ AUSTOS EYLÜL EKM KASIM ARALIK

27 Grafik 2.7: Türkiye Gazetesi Günlük Satı Ortalaması, 1999 600.000 500.000 400.000 300.000 200.000 100.000 0 OCAK UBAT MART NSAN MAYIS HAZRAN TEMMUZAUSTOS EYLÜL EKM KASIM ARALIK Tablo 2.2: Ulusal Gazetelerin Yıllık Tiraj ve Satı Rakamları, 1999 Yayın adı Gün Daıtım ade % Net satı G.F.S.O. Akit 365 35.266.239 9.528.618 27,02% 25.737.621 70.514 Akam 365 138.231.179 36.409.534 26,34% 101.821.645 278.963 Asabi 365 58.884.335 21.022.547 35,70% 37.861.788 103.731 Ate 42 933.815 581.771 62,30% 352.044 8.382 Ayyıldız 113 1.605.125 1.324.862 82,54% 280.263 2.480 Bizim Gazete 326 670.544 494.790 73,79% 175.754 539 Bulvar 365 47.990.795 24.707.705 51,48% 23.283.090 63.789 Cumhuriyet 365 31.384.068 12.479.854 39,76% 18.904.214 51.792 Daily News 360 866.815 393.275 45,37% 473.540 1.315 Dünya 312 3.983.026 3.093.105 77,66% 889.921 2.852 Fanatik 365 93.414.265 26.725.822 28,61% 66.688.443 182.708 Finansal Forum 365 9.686.732 6.408.711 66,16% 3.278.021 8.981 Gözcü 365 57.059.214 21.113.630 37,00% 35.945.584 98.481 Gündüz 358 671.079 309.400 46,10% 361.679 1.010 Güne 365 64.624.639 24.178.693 37,41% 40.445.946 110.811 Hergün 95 261.283 237.792 91,01% 23.491 247 Hürriyet 365 220.659.034 28.572.552 12,95% 192.086.482 526.264 Hürses 365 1.530.145 948.299 61,97% 581.846 1.594 Milli Gazete 365 10.268.916 4.191.794 40,82% 6.077.122 16.650 Milliyet 365 153.484.579 29.259.909 19,06% 124.224.670 340.342 Ortadou 360 6.251.325 4.735.741 75,76% 1.515.584 4.210 Öncü 365 9.593.231 5.035.768 52,49% 4.557.463 12.486 Özgür Bakı 258 8.709.701 6.047.340 69,43% 2.662.361 10.319 Posta* 273 91.258.010 18.951.241 20,77% 72.306.769 264.860 Posta ** 92 43.690.068 8.052.048 18,43% 35.638.020 387.370 Radikal 365 40.159.335 19.233.863 47,89% 20.925.472 57.330 Sabah 365 203.328.154 37.635.355 18,51% 165.692.799 453.953 Saduyu 190 1.657.368 756.377 45,64% 900.991 4.742 Star 212 82.852.297 18.877.684 22,78% 63.974.613 301.767 Takvim 365 83.917.554 28.519.762 33,99% 55.397.792 151.775 Taraftar Fotomaç 365 105.249.867 31.391.769 29,83% 73.858.098 202.351 Türkiye 365 141.314.968 11.608.018 8,21% 129.706.950 355.362 Yeni Asya 365 2.410.259 877.857 36,42% 1.532.402 4.198 Yeni Binyıl 8 538.661 368.373 68,39% 170.288 21.286 Yeni Evrensel 365 5.637.855 4.368.514 77,49% 1.269.341 3.478 Yeni Mesaj 365 3.512.174 2.192.199 62,42% 1.319.975 3.616 Yeni afak 365 19.702.305 7.800.774 39,59% 11.901.531 32.607 Yeni Yüzyıl 162 8.012.831 4.414.505 55,09% 3.598.326 22.212 Zaman 365 80.156.932 6.846.239 8,54% 73.310.693 200.851 G.F.S.O.: Günlük Fiili Satı Ortalaması * Posta gazetesinin YAYSAT tarafından daıtıldııdönemdeki net satı ortalaması ** Posta gazetesinin BBD tarafından daıtıldııdönemdeki net satı ortalaması Kaynak: Yaysat/BBD

28 Grafik 2.8: Ulusal Gazetelerin SayıBaına Net Satı Ortalamaları, 1999 Hürriyet Sabah Posta* Türkiye Milliyet Star Akam Posta** Taraftar Fotomaç Zaman Fanatik Takvim Güne Asabi Gözcü Akit Bulvar Radikal Cumhuriyet Yeni afak Yeni Yüzyıl Yeni Binyıl Milli Gazete Öncü Özgür Bakı Finansal Forum Ate Saduyu Ortadou Yeni Asya Yeni Mesaj Yeni Evrensel Dünya Ayyıldız Hürses Daily News Gündüz Bizim Gazete Hergün 202.351 200.851 182.708 151.775 110.811 103.731 98.481 70.514 63.789 57.330 51.792 32.607 22.212 21.286 16.650 12.486 10.319 8.981 8.382 4.742 4.210 4.198 3.616 3.478 2.852 2.480 1.594 1.315 1.010 539 247 387.370 355.362 340.342 301.767 278.963 264.860 453.953 526.264

/& ( * # + (( & -# - -.((((/& +-#-#& +- -(( ( +-# --#)-# %/.%/ 0- + (( - $-0 + ()(. - () 0 0 )-( &+.(((#%/ +-# -( 7 > % # >(9::: (G-. Tablo 2.3: Bölgesel Gazetelerin Aylık Tiraj ve Satı Rakamları, Aralık 1999 Gazete Sayfa Sayısı Aylık Tirajı Günlük Fiili Satı Ortalaması 24 Saat 8 35.863 1.069 Anadolu Manet 11.50 39.570 1.102 Ankara Ticaret 8 49.050 1.569 Belde 8 477.360 12.617 Bölge 12 62.786 1.145 Bursa 2000 25.16 165.119 3.201 Bursa Haber 16 111.075 1.346 Ege Telgraf 6 89.859 2.568 Ekonomik Yorum 8 36.715 1.031 Ekspres 11.74 66.522 1.153 Güney Haber 10 35.250 1.061 Günlük Haber 8 144.389 3.344 l 8 116.405 3.145 stanbul 8 748.312 11.958 Konya Postası 8 40.500 1.136 Merhaba 12.60 48.320 1.126 Olay 6 106.290 3.128 Olay 25.55 360.040 7.988 Son Söz 6 146.983 3.823 Tasvir 6 106.150 3.123 Ticaret 8 82.140 3.002 Toros 8 71.924 1.154 Vakit 8 329.750 10.148 Yeni Adana 6 45.090 1.240 Yeni Asır 39.54 1.352.157 32.288 Yeni Ekonomi 8 35.445 1.120 Yeni Konya 11.85 47.435 1.056 Yeni Meram 15.26 58.725 1.238 Zirve 8 68.742 1.186 Kaynak: Basın lan Kurumu Genel Müdürlüü 29

30 Tablo 2.4: Bölgesel Gazetelerin Yıllık Tiraj ve Satı Rakamları, 1999 Yayın Adı Gün Daıtım ade % Yıllık Net Satı G.F.S.O. Adana Ekspress 363 461.960 257.209 55,68% 204.751 564 Akdeniz Atılım 207 271.840 214.271 78,82% 57.569 278 Antalya Ekspress 30 20.229 15.030 74,30% 5.199 173 Belde 365 1.010.250 117.953 11,68% 892.297 2.445 Bölge 362 500.708 256.975 51,32% 243.733 673 Bursa 2000 365 1.789.162 532.394 29,76% 1.256.768 3.443 Bursa Haber 365 949.214 455.965 48,04% 493.249 1.351 Gazete 07 169 83.560 63.514 76,01% 20.046 119 Gazete Ege 243 4.452.756 2.207.394 49,57% 2.245.362 9.240 Günlük Haber 37 79.408 68.653 86,46% 10.755 291 Halk Gazetesi 365 478.523 268.187 56,04% 210.336 576 Olay 365 3.694.749 746.125 20,19% 2.948.624 8.078 Toros 361 334.821 280.623 83,81% 54.198 150 Yeni Asır 365 15.702.673 3.147.777 20,05% 12.554.896 34.397 Yeni leri 365 325.050 243.252 74,84% 81.798 224 G.F.S.O.: Günlük Fiili Satı Ortalaması Kaynak: Yaysat/BBD Grafik 2.9: Bölgesel Gazetelerin SayıBaına Net Satıları, 1999 Yeni Asır Gazete Ege Olay Bursa 2000 Belde Bursa Haber Bölge Halk Gazetesi Adana Ekspres Günlük Haber Akdeniz Atılım Yeni leri Antalya Ekspres Toros Kaynak: Yaysat/BBD 673 576 564 291 278 224 173 150 1.351 2.445 3.443 8.078 9.240 34.397