2010 Mali Yılı Bütçesi Sunumu

TÜRKİYE CUMHURİYETİ KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI T.B.M.M. Plan ve Bütçe Komisyonu 2010 Mali Yılı Bütçesi Sunumu Ertuğrul GÜNAY Kasım 2009

İ Ç İ N D E K İ L E R Sayfa SUNUŞ... 1 KÜLTÜR VARLIKLARI VE MÜZELER GENEL MÜDÜRLÜĞÜ... 19 KÜLTÜR VE TABİAT VARLIKLARININ KORUNMASINA YÖNELİK ÇALIŞMALAR... 19 MÜZECİLİK FAALİYETLERİ... 19 KAZI FAALİYETLERİ... 25 YAYIN FAALİYETLERİ... 25 KÜLTÜR VARLIKLARIMIZIN ÜLKEMİZE İADESİ, ESKİ ESER KAÇAKÇILIĞINI ÖNLEME VE İSTİHBARAT FAALİYETLERİ... 26 KÜLTÜR VE TABİAT VARLIKLARINI KORUMA YÜKSEK KURULU VE KORUMA BÖLGE KURULLARININ FAALİYETLERİ... 27 KÜLTÜR VE TABİAT VARLIKLARININ SATIŞI, KİRALANMASI, TAHSİSİ, TAKASI VE KAMULAŞTIRILMASI FAALİYETLERİ... 28 KÜLTÜR YATIRIMLARINI VE GİRİŞİMLERİNİ TEŞVİK VE SPONSORLUK FAALİYETLERİ... 28 ULUSLAR ARASI KURUM VE KURULUŞLARLA İLGİLİ ÇALIŞMALAR... 31 MEVZUAT GELİŞTİRME ÇALIŞMALARI... 33 KÜLTÜR VE TABİAT VARLIKLARININ TESPİT, KORUMA VE DEĞERLENDİRME SÜREÇLERİNDE BİLGİ TEKNOLOJİLERİNİN KULLANIMI... 33 RESTORASYON VE YAPI İŞLERİ FAALİYETLERİ... 35 KÜTÜPHANELER VE YAYIMLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ... 47 2010 YILINDA YAPILACAK OLAN FAALİYET VE PROJELER... 60 MİLLİ KÜTÜPHANE BAŞKANLIĞI... 61 KÜLTÜREL FAALİYETLER... 65 ULUSLAR ARASI FAALİYETLER... 66 MİLLİ KÜTÜPHANE KOLEKSİYONU VE KULLANICI HİZMETLERİ... 66 GERÇEKLEŞTİRİLMESİ PLANLANAN PROJE VE FAALİYETLER... 67 I 2010 Mali Yılı Bütçesi Sunumu

TELİF HAKLARI VE SİNEMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ... 70 SİNEMA ALANINDAKİ FAALİYETLER... 70 TELİF HAKLARI ALANINDAKİ FAALİYETLER... 73 FİKRİ HAK İHLALLERİNİN ÖNLENMESİNE YÖNELİK ÇALIŞMALAR... 74 GERÇEKLEŞTİRİLMESİ PLANLANAN FAALİYETLER... 77 BAKANLIĞIMIZCA DESTEKLENEN 2009 YILI ÖDÜL ALAN FİLMLER... 77 YATIRIM VE İŞLETMELER GENEL MÜDÜRLÜĞÜ... 82 SAĞLIK VE TERMAL TURİZMİ... 84 KIŞ TURİZMİ... 85 YAYLA TURİZMİ İLE İLGİLİ ÇALIŞMALAR... 85 DOĞU ANADOLU BÖLGESİ VE GAP İLLERİ KAPSAMINDAKİ FAALİYETLER... 86 KÜLTÜR TURİZMİ MARKA KENTLERİ PROJESİ... 86 ÖZEL PROJE ÇALIŞMALARIMIZ... 87 2009 YILINDA YÜRÜTÜLEN ALTYAPI UYGULAMA PROJELERİ... 88 MAVİ BAYRAK PROJESİ... 89 DENİZ TURİZMİ... 89 BELGELİ TESİS VE İŞLETMELERE İLİŞKİN ÇALIŞMALAR... 90 KÜLTÜR MERKEZLERİ... 92 2010 YILINDA YÜRÜTÜLECEK ÇALIŞMALAR... 92 TANITMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ... 97 AMAÇ VE HEDEFLER... 97 TANITMA FAALİYETLERİ... 98 2009 YILI REKLAM FAALİYETLERİ... 98 BİRLİKTE REKLAM FAALİYETLERİ... 99 AĞIRLAMA FAALİYETLERİ... 99 FUAR FAALİYETLERİ... 99 Kültür ve Turizm Bakanlığı II

ÖZEL PROJELER... 100 TANITICI FAALİYETLER... 101 FESTİVALLER VE KONGRELER... 102 ÖDÜLLER... 102 GÜZEL SANATLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ... 103 FONETİK SANATLAR ALANINDAKİ ÇALIŞMALAR... 103 ANMA VE KUTLAMA ETKİNLİKLERİ... 103 ŞENLİKLER VE FESTİVALLER... 105 2009 DA GERÇEKLEŞTİRİLEN ETKİNLİKLER... 106 PLASTİK SANATLAR KURS VE SERGİLERİ... 109 PLASTİK SANAT ESERİ ALIMLARI... 110 ULUSLAR ARASI TÜRK SANATLARI KONGRESİ... 110 ANIT, HEYKEL, BÜST, RÖLYEF YAPIMI... 110 ÖDÜLLER VE YARIŞMALAR... 112 ÖZEL TİYATROLARA DEVLET DESTEĞİ... 113 PLANLANAN FAALİYETLER... 113 ARAŞTIRMA VE EĞİTİM GENEL MÜDÜRLÜĞÜ... 123 HALK KÜLTÜRÜNÜ ARAŞTIRMA FAALİYETLERİ... 123 TÜRK KÜLTÜR VARLIKLARI FAALİYETLERİ... 126 YAYGIN EĞİTİM FAALİYETLERİ... 130 KÜLTÜR ETKİNLİKLERİNE MADDİ DESTEK... 132 TURİST REHBERLİĞİ FAALİYETLERİ... 132 GERÇEKLEŞTİRİLECEK HİZMET VE FAALİYETLER... 134 HALK KÜLTÜRÜNÜ ARAŞTIRMA FAALİYETLERİ... 134 TÜRK KÜLTÜR VARLIKLARI FAALİYETLERİ... 136 YAYGIN EĞİTİM FAALİYETLERİ... 136 TURİST REHBERLİĞİ FAALİYETLERİ... 137 III 2010 Mali Yılı Bütçesi Sunumu

KÜLTÜREL ETKİNLİKLERE YARDIM... 137 DEVLET OPERA VE BALESİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ... 138 DEVLET TİYATROLARI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ... 143 DIŞ İLİŞKİLER VE AVRUPA BİRLİĞİ KOORDİNASYON DAİRESİ BAŞKANLIĞI... 151 KÜLTÜR VE TURİZM ANLAŞLAMALARI... 151 ULUSLAR ARASI KURULUŞLAR... 151 AVRUPA KONSEYİ (COUNCIL OF EUROPE)... 153 KÜLTÜR POLİTİKASI ÇALIŞMALARI VE KÜLTÜRE SAĞLANAN DESTEK... 154 AB DAİMİ TEMAS NOKTASI... 165 TEFTİŞ KURULU BAŞKANLIĞI... 166 HUKUK MÜŞAVİRLİĞİ... 170 STRATEJİ GELİŞTİRME BAŞKANLIĞI... 171 TÜRKİYE KÜLTÜR PORTALI PROJESİ... 171 BİLİŞİM TEKNOLOJİSİ ALANINDA DEVAM EDEN FAALİYETLER... 172 GERÇEKLEŞTİRİLMESİ PLANLANAN PROJE VE FAALİYETLER... 173 DÖNER SERMAYE İŞLETMESİ MERKEZ MÜDÜRLÜĞÜ... 176 GERÇEKLEŞTİRİLEN FAALİYETLER... 176 GERÇEKLEŞTİRİLMESİ PLANLANAN PROJE VE ÇALIŞMALAR... 181 MALİ TABLOLAR VE GRAFİKLER... 183 Kültür ve Turizm Bakanlığı IV

SUNUŞ Sayın Başkan, Sayın Milletvekilleri, Bakanlığımızın 2010 Yılı Bütçesinin Komisyon görüşmelerine başlarken hepinizi saygıyla selamlıyorum. Kültür, bir coğrafyada yaşayanların ürettiği her türlü değerin toplamıdır. Bu değerler bütünü sahip olduğumuz ve gelecek nesillere aktaracağımız en önemli mirastır. Bu çerçevede, toplumda mevcut tüm değerleri insana ve doğaya saygılı bir bakış açısıyla özümsemeyi, sahiplenmeyi ve bunları geliştirerek paylaşmayı temel amaçlarımızdan sayıyoruz. Bu yaklaşım çerçevesinde oluşturulan kültür politikamız; toplumsal farklılıkları doğal bir zenginlik sayan, çoğulculuğu bütünsel bir sentezle öne çıkaran, herkesin kendi özgürlük ve özelliğini ifade etmesine imkan sağlayan bir kültür ortamı temeline dayanır. Bir diğer anlatımla, kendi değerleriyle barışık, hoşgörü içinde yaşayan bir toplum olmak, yerelden ulusala, ulusaldan evrensele uzanan; içinde yaşadığı çevreye ve dünyaya katkılar sağlayan saygın bir ülke olmak, kültür politikamızın değişmez hedefidir. Türkiye, tarihindeki büyük uygarlık dönemlerinin kültür izlerini bağrında taşıyan büyük bir açık hava müzesi konumundadır. Binlerce yıllık geçmişiyle birçok uygarlığın yaşadığı bir ülke olarak, kültürel mirasın korunması konusunda evrensel sorumlulukları fazla olan ülkelerin başında geliyoruz. Sadece geçmişten kalan bir miras değil, gelecek nesillere ulaştırmamız gereken emanetler bütünü olarak gördüğümüz kültürel ve doğal değerlerimiz, kolaylıkla tahrip olabilmekte ve bir kez yok olduğunda yeniden yerine konulması olanaksız hale gelmektedir. Bu çerçevede, kültürel zenginliği güvence altına alan, bu kültürün ürettiği sanatın geniş toplum kesimleriyle buluşmasına imkan sağlayan ve sanat üreten kesimleri destekleyen bir yönetim anlayışını benimsiyoruz. 1 2010 Mali Yılı Bütçesi Sunumu

Bakanlığımız çağdaş dünyanın gerekleriyle uyumlu, evrensel değerler, barış, dayanışma ve hoşgörü anlayışıyla bütünleşmiş bir kültür politikası sürdürmeyi hedeflemektedir. Dünya barışının toplumlar arası kültürel iletişim ve etkileşimle kurulacağına inanmaktayız. Kalkınma anlayışımız da bu eksende ekonomik büyüme ile sınırlı olmayıp aynı zamanda toplumsal ve kültürel gelişme amacına odaklanmaktadır. Kıtaların ve kültürlerin kesişme noktası olan ülkemizde yaşayan tüm kültürel değerlerin araştırılması, geliştirilmesi ve yaşatılması, bu değerlerin envanterinin oluşturulması amacıyla gerekli çalışmaları yapmaktayız. Bakanlık olarak geleneksel kültür ve sanat ürünlerimizin yanı sıra sinemada, tiyatroda ve görsel sanatın her alanında üretilen kültür ve sanat eserlerinin oluşum ve sunumunu desteklemekteyiz. Kültürel faaliyetlerin yanı sıra toplumsal barışa, gelişmeye ve kalkınmaya katkı sağlayan bir başka unsur, Bakanlığımızın diğer görev alanı olan turizmdir. Günümüzde turizm sektörü, ülke ekonomilerine yaptığı önemli katkının yanı sıra, insanların, toplumların ve kültürlerin birbirini tanımasına, kaynaşmasına ve evrensel anlamda barışın sağlanmasına da katkıda bulunmaktadır. Turizm dünyanın en hızlı gelişen sektörlerinden biridir. Yükselen refah düzeyine paralel olarak seyahate ayrılan gelirin ve ulaşım olanaklarının artması ile büyüyen uluslar arası turizm pazarından en yüksek payı almak için ülkeler arasındaki rekabet giderek artmaktadır. Bakanlığımız, ülkemizin dünya turizm gelirinden aldığı payı büyütmek, Türkiye yi dünya çapında bir turizm markası yapmak amacıyla doğaya, tarihe ve bütünüyle çevreye duyarlı bir anlayışla sürdürülebilir ve rekabetçi bir turizm politikası uygulamaktadır. v Bu çerçevede, 2009 yılı içerisinde Bakanlığımızca kültür ve turizm alanında yürütülen çalışmalara genel hatlarıyla değinmek istiyorum. Bakanlığımız taşınır ve taşınmaz kültür varlıklarımızla ilgili faaliyetlerini müzecilik, tespit, kazı ve araştırma, kamulaştırma, planlama, restorasyon-bakımonarım-teşhir uygulamalarına yönelik yatırım, kültür yatırım ve girişimlerini Kültür ve Turizm Bakanlığı 2

teşvik, kültürel amaçlı sponsorluk, bilgi teknolojileri, yayın, insan kaynakları ana başlıkları altında yürütmektedir. Bakanlığımıza bağlı 188 müze ve 129 düzenlenmiş ören yeri bulunmaktadır. Ayrıca, Bakanlığımız denetiminde 137 özel müze, 1.467 koleksiyoner ve 117 kültür varlığı işletmesi faaliyetlerini sürdürmektedir. Müzeciliğimizi çağın gerektirdiği düzeye ulaştırmak ve modernizasyon ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla gerçekleştirilen çalışmalar çerçevesinde 2009 yılında: Cumhuriyet tarihimizin önemli bir buluşma noktası olan Amasya Saraydüzü Kışlası aslına uygun inşa edilerek, Milli Mücadele Müzesi ve Kongre Merkezi olarak hizmete açılmıştır. Yine Cumhuriyetimizin temelinin atıldığı Sivas ta meslek lisesinin tarihi binasının restorasyonu, teşhir ve tanzimi yapılarak Sivas Arkeoloji Müzesi de bu yıl hizmete girmiştir. Kurtuluş Savaşımızın bir başka durağı olan Aydın-Karacasu Afrodisias Antik Kentinde Afrodisias Arkeoloji Müzesi, yenilenen bölümleri ile kamu-özel kesim işbirliğinin başarılı bir örneği olarak ziyaretçilerin hizmetine sunulmuştur. Çağdaş müzecilik anlayışına uygun olarak çocukların müzeleri severek gezmelerini sağlamak, katılımcı bir öğrenme ortamı sunmak amacıyla Çocuk Dostu Müze Programı geliştirilmiş, Cumhuriyet Müzesi, Anadolu Medeniyetleri Müzesi, Devlet Resim ve Heykel Müzesi ile Etnografya Müzesi nde pilot uygulamalar başlatılmıştır. 2012 yılı sonuna kadar bu programın diğer müzelerimizde de gerçekleştirilmesi hedeflenmektedir. Ankara Etnografya Müzesi çevresi ile birlikte yenilenmektedir. Bakanlığımız denetiminde faaliyet gösteren 1.467 koleksiyoner ve 137 özel müzenin ve 117 kültür varlığı ticareti yapan ticari işletmenin periyodik olarak yıllık denetimleri gerçekleştirilmektedir. Özel müzelerin açılması ve faaliyetlerinin sürdürülebilirliğinin sağlanması amacıyla, 5225 sayılı Kültür Yatırımları ve Girişimlerini Teşvik Kanunu kapsamında çeşitli teşvikler sağlanmıştır. Yapılan bu teşviklerin doğal sonucu olarak özel müzelerin açılışında son yıllarda ciddi boyutta bir artış olmuştur. Bu kapsamda 2009 yılında; Bursa İnegöl Kent Müzesi, Düzce Harp ve Av Silahları Müzesi, Gaziantep Medusa 3 2010 Mali Yılı Bütçesi Sunumu

Cam Eserler Müzesi, Eskişehir Kent Müzesi, Tekirdağ Kent Tarihi Müzesi, Kırşehir Ağalar Konağı Etnografya Müzesi, Safranbolu Kent Tarihi Müzesi, İstanbul Topkapı 1453 Panorama Müzesi, İstanbul Yahya Kemal Beyatlı Müzesi, Antalya Güzel Anadolu Tasviri El Sanatları Müzesi, Balıkesir Kuva-yi Milliye Kültür Müzesi, İstanbul Marmara Üniversitesi Cumhuriyet Müzesi ve Sanat Galerisi, Mardin Sakıp Sabancı Kent Müzesi, İstanbul İSKİ Su Medeniyetleri Müzesi olmak üzere 14 özel müze açılmıştır. Ankara mıza yeni sanat mekanları kazandırmak amacı ile yapılan çalışmalardan birisi olan Devlet Demiryollarının eski Cer Atölyelerinin restorasyonu tamamlanarak Ankara Kültür ve Sanat Merkezi adıyla hizmete açılmıştır. Bu kültür ve sanat merkezinde merhum Metin And ın 10 bine yakın kitaptan oluşan kitaplığı ile sanat objelerinden oluşan koleksiyonuna da yer verilmiştir. Ülkemizin sahip olduğu kültürel ve doğal mirasın korunması için yapılacak çalışmaları sürdürülebilirlik ilkeleri kapsamında en doğru ve en iyi şekilde gerçekleştirmek, uygulayıcılara ve kullanıcılara örnek olmak düşüncesiyle Bakanlığımızın Ulus hizmet binası başta olmak üzere çevremizdeki kamu ve özel yapıların gereksiz ve özensiz eklentileri kaldırılarak tarihi dokuya uygunluk sağlanmaya çalışılmıştır. Ayrıca hizmet binamızın yanındaki baraka çarşılar kaldırılarak Anadolu nun kültürel mirasının özeti olan rölyefle tarihi dokuya uygun bir çevre düzenlemesi yapılmıştır. Bakanlığımız, ülkemizin sahip olduğu kültürel mirasın tanıtılması, çocuklar başta olmak üzere tüm halkımıza koruma bilincinin aşılanması, müzelere ilginin arttırılması ve yurt dışında ülkemizin tanıtılması amacıyla kısa veya uzun süreli geçici sergiler oluşturmaktadır. Bu kapsamda 2009 yılında müzeler arası işbirliğinin sonucu olarak yurt içinde 7, yurt dışında 2008 yılında açılıp 2009 yılında da devam eden 5 sergi de dahil olmak üzere toplam 8 eski eser sergisi düzenlenmiştir. Bu sergiler Almanya, ABD, Birleşik Arap Emirlikleri, Katar, Macaristan ve Fransa da açılmıştır. Macaristan ve Fransa daki sergiler halen devam etmektedir. UNESCO Dünya Mirası Listesinde yer alan ve Bakanlığımız için önemli bir kazı olan Truva kazı alanında 1930 lu yıllardan günümüze devam eden çalışmalarda ortaya çıkarılan eserlerin, kendi müzesinde sergilenmesini sağlayacak çağdaş bir müze kurulması çalışmalarına başlanmıştır. Ayrıca, Anadolu da yaşamış tüm kültürlere ait eserlerin modern teşhir anlayışıyla, kronolojik düzen içinde sergilenmesi düşünülen, eğitici ve öğretici kültürel etkinliklerle şehir merkezinde halkın buluşma noktası olması hedeflenen Türkiye Uygarlıklar Müzesi projemiz somut adımlara Kültür ve Turizm Bakanlığı 4

dönüşmektedir. İstanbul müzelerinin yükünü paylaşacak yeni bir Depo Müze yapımı için Büyükçekmece de yer tahsisi yapılmış, proje ihale süreci devam etmektedir. Ülkemizde Bakanlar Kurulu Kararı ile Türk bilim adamlarınca gerçekleştirilen kazı çalışmalarının sayısı 2009 yılında Ekim ayı itibariyle 98 e, aynı çerçevede yabancı bilim adamları tarafından gerçekleştirilen kazı sayısı ise 47 ye ulaşmıştır. Buna ek olarak, Türk yüzey araştırması sayısı 77 ye ulaşmış, aynı çerçevede yabancı yüzey araştırması sayısı 32 olmuştur. Bu kapsamda, kazı çalışmalarını yürüten bilim heyetlerince, bir taraftan kazı alanlarındaki restorasyon ve konservasyon çalışmalarına ağırlık verilirken diğer taraftan bu alanlarda gerek duyulan kamulaştırmalara kaynak sağlanmaktadır. Özellikle son yıllarda Türk bilim heyetleri ve müzelerimiz tarafından gerçekleştirilen kazı ve araştırma çalışmalarına, büyük bir bölümü Bakanlığımız Döner Sermaye İşletmesi Merkez Müdürlüğünden olmak üzere, aktarılan ödenek miktarlarında önemli artışlar olmuştur. Kazı ödeneği, 2009 yılı bütçesinde 400.000.-TL. iken, yıl içinde Bakanlığımız DÖSİMM ve diğer kamu kuruluşlarından sağlanan katkılar ile toplam 25.658.577.-TL. seviyesine yükseltilmiştir. Ülkemizden, yasadışı yollarla yurt dışına çıkarılmış eserlerin ülkemize iadesi; İçişleri Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığı, Adalet Bakanlığı ve uluslar arası kuruluşlarla yapılan işbirliği ile; yerli/yabancı basının, yerli/yabancı müzayede kataloglarının, web sayfalarının ve yayınların takip edilmesi yoluyla gerçekleştirilmektedir. 2009 yılı Temmuz Ayı itibari ile 151 eserin yurt dışından ülkemize iadesi sağlanmıştır. 5225 Sayılı Kültür Yatırım ve Girişimlerini Teşvik Kanunu çerçevesinde; Ankara Cer Atölyelerinin (Ankara Kültür ve Sanat Merkezi), İzmir Alsancak Eski Tekel Binalarının, Diyarbakır Keçi Burcunun, Balıkesir İli Ayvalık İlçesi Tavuk Adası Manastırının, Sinop İli Paşa Tabyalarının, Afyon İli Müze Alanın kültürel amaçlı kullandırılmasına yönelik çalışmalarımız devam etmektedir. Bilindiği gibi UNESCO Dünya Kültürel Miras Listesinde, ülkemizdeki kültür varlıklarından; İstanbul un Tarihi Alanları, Göreme ve Kapadokya Milli Parkı, Divriği Ulu Cami ve Darüşşifası, Hattuşa (Boğazköy-Hitit Başkenti), Nemrut Dağı, 5 2010 Mali Yılı Bütçesi Sunumu

Xanthos-Letoon, Pamukkale-Hierapolis, Safranbolu Şehri, Truva Arkeolojik Kenti olmak üzere dokuz adet kültür ve tabiat varlığı yer almaktadır. Bu dönemde UNESCO Dünya Kültürel Miras Geçici Listesi ne Afrodisias Antik Kenti, Sagalassos Antik Kenti, Çatalhöyük Neolitik Kenti, Perge Antik Kenti, Likya Uygarlığı Kentleri eklenerek geçici listedeki 18 olan kültür varlığı sayısı 23 e çıkarılmıştır. Ülkemizin UNESCO Dünya Kültürel Miras Listesi ve Geçici Liste de yer alan toplam 32 kültür varlığının Alan Yönetim Planları, Koruma Amaçlı İmar Planları, Çevre Düzenlemeleri, Restorasyon proje ve uygulamaları için İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı ndan toplam 30.735.710.-TL. kaynak aktarılmıştır. Bakanlığımızca, Türkiye genelinde özel hukuka tabi gerçek ve tüzel kişilerin mülkiyetinde bulunan taşınmaz kültür varlıklarının onarım projelerine ve onarımlarına katkı sağlanmaktadır. 2009 yılında 204 taşınmazın onarımına ve 441 taşınmazın ise proje yapımına 8 Milyon TL. katkı sağlanmıştır. Ayrıca taşınmaz kültür varlıklarının korunması ve değerlendirilmesi amacıyla emlak vergisinin %10 u oranında tahsil edilerek il özel idarelerinde toplanan katkı paylarından oluşan kaynak, Türkiye genelinde 2009 yılı ilk yarısı itibariyle 420 Milyon TL. ye ulaşmış, bunun 200 Milyon TL. si kullanılmıştır. v Bakanlığımızca kütüphanelerin toplumsal hayatın merkezine taşınması ve dünyadaki teknolojik gelişmelerin kütüphanelere kazandırılması çalışmalarına devam edilmektedir. Yurt genelinde 14 yazma eser, 45 çocuk ve 1.092 halk kütüphanesi olmak üzere toplam 1.151 kütüphane ve 55 gezici kütüphane ile kütüphanecilik hizmeti verilmektedir. Kütüphane hizmetlerinin yaygınlaştırılması amacıyla Bakanlığımız ve yerel yönetimlerle işbirliği yapılarak; Çorum Laçin İlçe Halk Kütüphanesi, Aksaray Kültür Merkezi Çocuk Kütüphanesi, Aydın Kültür Merkezi Çocuk Kütüphanesi 2009 yılında hizmete açılmıştır. Kültür ve Turizm Bakanlığı 6

Çağdaş bir yapılanmayı amaçladığımız kütüphanelerimizde, kullanıcılara ücretsiz internet hizmeti vermek üzere İnternet Erişim Merkezleri kurulmaktadır. Bu çerçevede, Ulaştırma Bakanlığı ve Türk Telekom A.Ş. işbirliği ile 416 kütüphanemizde internet erişim merkezi kurulmuştur. Ağustos 2009 sonu itibariyle 505 kütüphanede kablosuz internet erişim imkanı sağlanmakta olup diğer kütüphanelerde çalışmalara devam edilmektedir. Bakanlığımızın yayın politikası doğrultusunda, nicelikten çok niteliğe önem veren bir anlayış ile hazırlanan 2009 yılı yayın planında bulunan, 18 prestij eserin basımı yıl sonuna kadar tamamlanacaktır. Türk Kültür, Sanat ve Edebiyatının Dışa Açılması (TEDA) Projesi çalışmaları kapsamında 2009 yılı Temmuz ayı itibariyle 83 eser için destek verilmesi kararlaştırılmıştır. Bu proje kapsamında desteklenen eser sayısı toplam 576 ya ulaşmış, bunlardan 309 eser farklı dillerde yayımlanarak okuyucusuyla buluşmuştur. İlki 1939 yılında gerçekleştirilen Ulusal Yayın Kongrelerinin 5. si 11 yıl aradan sonra 2009 yılı Aralık ayında gerçekleştirilecektir. Bu kongrede yayıncılığımızın sorunları tartışılarak çözüm önerilerinin geliştirilmesi hedeflenmektedir. Bakanlığımızca Medeniyetler İttifakı Projesi kapsamında, yurt içinde ve yurt dışındaki kütüphane ve müzelerden temin edilen yazma ve nadir eserlerin orijinalleri ve dijital kopyalarından oluşan sergi, İstanbul Türk ve İslam Eserleri Müzesinde 16 Eylül-11 Ekim 2009 tarihleri arasında açılmıştır. Burada farklı dillerde, farklı etnik ve dinî kimliklerin karşılıklı etkileşimini yansıtan eserler sergilenmiştir. Bakanlığımızca, 2009 yılında uluslar arası nitelikteki Kahire, Paris, Tahran ve Frankfurt Kitap Fuarlarına katılım sağlanmıştır. Ayrıca Ülkemiz, 23. Cenevre Uluslar Arası Kitap ve Basın Fuarı na onur konuğu olarak katılmıştır. v Ulusal nitelikte bir araştırma merkezi olan Milli Kütüphanemiz, e-dönüşüm çalışmaları kapsamında bilgi teknolojilerinin kütüphane hizmetlerinde etkin kullanımı sağlanarak uluslar arası bilgi merkezine dönüştürülmüştür. Bugüne kadar Milli Kütüphane koleksiyonunda bulunan eserlerden 800 bininin bibliyografik künyesi elektronik ortama aktarılarak araştırmacıların hizmetine sunulmuştur. 7 2010 Mali Yılı Bütçesi Sunumu

Ayrıca, Milli Kütüphane, Avrupa Birliğine üye ülkelerin kurmuş olduğu Avrupa Kütüphanesi ne 2009 yılında entegre olmuştur. Milli Kütüphane koleksiyonunda bulunan yazma eserlerin, kullanıma bağlı yıpranmasını en aza indirgeyerek sağlıklı biçimde gelecek nesillere ulaştırılması çalışmaları 2009 yılında tamamlanmış koleksiyonun tamamı hem mikroform ortamına hem de dijital ortama aktarılarak araştırmacıların hizmetine sunulmuştur. Projenin ikinci aşamasında, koleksiyondaki nadir basma kitap ve süreli yayınların tamamının mikroform ve dijital ortama aktarılması hedeflenmektedir. Bugüne kadar sadece mikrofilme aktarılarak araştırmacıların hizmetine sunulabilen eski harfli Türkçe süreli yayınlar, Milli Kütüphane Koleksiyonunun Görüntülü Sisteme Aktarılması Projesi kapsamında dijital ortama aktarılarak, Milli Kütüphane internet sitesi üzerinden de erişime sunulmaktadır. Proje önümüzdeki süreçte Milli Kütüphanede bulunan eski harfli Türkçe dergi ve gazetelerin tamamını kapsayacaktır. Süreli yayınlardan yararlanmak isteyen araştırmacılar, dünyanın her yerinden internet aracılığıyla bibliyografik künye taraması yapabileceklerdir. Ayrıca araştırmacılar, aslı ve transkripsiyonu elektronik ortama aktarılan süreli yayınları inceleme olanağına sahip olacaklardır. v Bilgi çağı olarak adlandırılan 21. yüzyılın en önemli kavramlarından biri haline gelen telif hakları, yaratıcı ekonominin sermayesi konumundadır. Bu nedenle ülkemizin ekonomisi ve kültür hayatının temel aktörleri olan bu sektörlerin gelişimini ve bu sektörlerde nitelikli eserler üretilmesini desteklemek Bakanlığımızın başlıca hedefleri arasındadır. Bu hedef doğrultusunda, Bakanlığımızca bu alandaki gelişmelere yönelik mevzuat çalışmaları yürütülmekte, meslek birlikleri ile koordineli olarak çalışılmakta, fikri hak ihlalleriyle mücadeleye yönelik faaliyetler büyük bir kararlılıkla sürdürülmektedir. Ülkemizde güçlü bir fikri mülkiyet sisteminin oluşturulmasına, ulusal sinema sektörünün gelişmesine ve yurt dışına açılmasına yönelik faaliyet ve hizmetlerimiz devam etmektedir. Bu alanlarda belgelendirme, denetim, arşiv ve ilgili kuruluşlarla işbirliği ve proje destekleme faaliyetleri sürdürülmektedir. Kültür ve Turizm Bakanlığı 8

Kültür hayatının temel aktörleri olan sektörlerin gelişimini ve bu sektörlerde nitelikli eserler üretilmesini desteklemeye ve fikri hak ihlalleriyle mücadeleye yönelik faaliyetler büyük bir kararlılıkla sürdürülmektedir. 2009 yılının ilk 9 ayında 16.891.785 korsan materyal yakalanmış, son olarak İstanbul da 18.10.2009 da yapılan operasyonda ise 800.000 yabancı kitap, 1.393.800 kitap forması, 389.455 kitap kapağı, 2.000 tabaka ve 6 matbaa makinesine el konulmuştur. İnternet ortamında yapılan ihlallerle ilgili olarak, müzik alanında kanuna aykırı yayın yapan 1.198, sinema alanında ise 114 siteye erişim mahkeme kararıyla engellenmiştir. Kamuoyunu bilinçlendirme faaliyetleri çerçevesinde; Bakanlığımız ve İLESAM işbirliğiyle 18 ilde bölge seminerleri, İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü temsilcilerine bandrol ve sertifika uygulamasına ilişkin eğitim semineri, Emniyet Genel Müdürlüğü ve Yay-Bir işbirliği ile Telif Hakları İhlallerinin Önlenmesinde Uygulama Sorunları konulu seminer düzenlenmiştir. Sinema sektöründe üretimi teşvik etmek, genç yetenekleri özendirmek ve yaratıcılıklarını ortaya çıkarmalarına fırsat vermek, sinemamız aracılığı ile ülkemizi ve kültürümüzü uluslar arası platformda daha iyi tanıtmak amacıyla 2009 yılında da nitelikli projelere destek verilmiştir. Bakanlığımız bünyesinde oluşturulan Sinema Destekleme Kurulunca 2009 yılında, 29 uzun metrajlı film yapımı için 7.075.000.-TL., 5 uzun metrajlı film projesine yapım sonrası destek kapsamında 285.000.-TL. olmak üzere toplam 7.360.000.-TL. destek verilmiştir. Ayrıca 747 proje başvurusundan, 29 Belgesel Film Yapım, 36 Senaryo ve Diyalog Yazım ve Geliştirme, 46 Amatör Film Yapım, 2 Animasyon Film Yapım, 2 Belgesel Film Yapım Geliştirme projesi için toplam 116 projeye 2.402.520.-TL. destek sağlanmıştır. Bilindiği üzere, son yıllarda sinema sektörü canlanarak film üretimi artmış, Türk filmleri uluslar arası film festivallerinde üst üste ödüller almaya başlamış, bu sayede sektörün dışa açılma süreci hızlanmıştır. Bakanlığımızca desteklenen projelerin büyük bölümü de yurt içinde ve yurt dışında ödül almıştır. Ulusal ve uluslar arası yarışmalarda 2009 yılında çeşitli ödüller alan Bakanlığımızca desteklenmiş filmler arasında; Üç Maymun, İki Dil Bir Bavul, 11 e 10 Kala, Bornova Bornova, Deli Deli Olma, Kıskanmak, Kara Köpekler Havlarken, Sonbahar, Mommo (Kız Kardeşim), Uzak İhtimal, Pandoranın Kutusu, Başka Dilde Aşk, Vicdan, Gölgesizler, Gitmek, Dinle Neyden, Gökten Üç Elma Düştü, Bunu Gerçekten Yapmalı mıyım, Süt, Hayat Var sayılabilir. v 9 2010 Mali Yılı Bütçesi Sunumu

Bakanlığımızca halk edebiyatı, halk müziği ve oyunları, gelenek-görenek-inançlar ve uygulamalar, geleneksel sanatlar gibi halk kültürü dallarında araştırma ve arşivenvanter çalışmalarına hız verilmiştir. UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Sözleşmesi kapsamında proje, faaliyet ve diğer çalışmalar yapılmakta, kültür ve turizm sektörlerinin eğitilmiş eleman ihtiyacının karşılanmasına, Bakanlığın ve diğer kamu kurumlarının kültür ve turizm konularında eğitim ihtiyacının karşılanmasına, toplumda kültür ve turizm bilincini geliştirmek amacıyla etkinlikler düzenlenmesine yönelik faaliyetler yürütülmekte ve bu amaçla düzenlenen etkinliklere mali destek de sağlanmaktadır. Bakanlığımızca yürütülen çalışmalar sonucunda Türk Gölge Oyunu Karagöz ve Aşıklık Geleneği ile başvuru dosyası 8 ülke ile ortak hazırlanan Nevruz, UNESCO Somut Olmayan Miras Listesine kaydettirilmiştir. Ayrıca Geleneksel Sohbet Toplantıları (Yaren Sohbetleri, Sıra Geceleri, Kürsü Başı Sohbetleri ve Barana Geleneği), Semah, Kırkpınar Yağlı Güreşleri, Nazar Boncuğu ve Keşkek dosyaları hazırlanarak Ağustos ayında UNESCO ya sunulmuştur. Geleneksel kültür değerlerimiz içerisinde önemli bir yere sahip olan Nevruz, her yıl olduğu gibi 21 Mart 2009 tarihinde ülkemiz genelinde Bakanlığımız koordinasyonunda çeşitli etkinliklerle bayram havasında halkla iç içe kutlanmıştır. Konaklama ve yeme-içme sektöründe çalışanların mesleki bilgi ve becerilerini geliştirmek amacıyla düzenlenen kurs ve seminerlerde 1.400 ü aşkın personele eğitim verilmiştir. 2009 yılında, ikili ve çok taraflı anlaşmalar çerçevesinde yürütülmekte olan Uluslar Arası Eğitim Faaliyetleri kapsamında Bakanlığımız ve TİKA işbirliği ile, Azerbaycan/ Bakü de ve Türkmenistan/Aşkabat ta turizm sektöründe çalışanlara yönelik işbaşı eğitim programları ile Türkmenistan Turizm ve Spor Devlet Komitesinde görev yapan yönetici ve uzman personele yönelik Türkiye de Turizm konulu seminer düzenlenmiştir. Türkiye genelinde diğer kurum ve kuruluşlarca ele alınmayan kaybolmaya yüz tutmuş el sanatlarımızı yaşatmak, aslına uygun olarak öğretip, eğitilmiş elemanlar ve ustalar yetiştirerek, gelecek nesillere aktarmak amacıyla düzenlenen Yaygın Kültürel Eğitim faaliyetleri kapsamında; 2009 yılında Türk süsleme sanatlarında 25 ilde 51, geleneksel el sanatlarında 21 ilde 40 olmak üzere toplam 91 kurs düzenlenmiştir. Kültür ve Turizm Bakanlığı 10

Bakanlığımız 2009 Mali Yılı Bütçesi transferler ödeneğinden, kültürel etkinliklere yardımda bulunmak üzere toplam 2.200.000.-TL. kaynak aktarılmıştır. Ekim 2009 itibariyle, kültürel etkinlikler için toplam 1.892.000.-TL. destek sağlanmıştır. Bakanlığımızca Hatay, Samsun, İstanbul ve İzmir illerinde açılan Profesyonel Turist Rehberliği Kursları 2009 yılı içerisinde tamamlanmıştır. v Güzel sanatlar alanında ortaya konan nitelikli eserler ve üstün başarılar, insanlığın ortak kültür mirasına sunduğu katkının yanında, uluslar arası alanda itibar ve saygınlık sağlamakta, milli birlik ve beraberliğin, kimlik ve kişiliğin ana unsurları olma özelliğini taşımaktadır. Bakanlığımıza bağlı 6 senfoni orkestrası, 13 koro, 9 topluluk olmak üzere toplam 28 sanat kurumu, 2009 yılında 370 periyodik konser, 620 yurt içi turne, 112 yurt dışı turne olmak üzere toplam 1.102 etkinlik gerçekleştirerek yaklaşık 1.745.000 izleyiciye ulaşmıştır. Ayrıca, okullara yönelik eğitim konserleri düzenlenmekte, çeşitli kurum ve kuruluşların düzenledikleri etkinliklere sanatçı/sanat topluluğu gönderilerek halkın sanatsal etkinliklerden daha çok yararlanması sağlanmaktadır. Tüm sanatsal faaliyetlerimizin halkla iç içe ve şenlik havasında gerçekleşmesi için çaba sarf edilmektedir. 2009 yılında 5 merkezde 30 köyün katılımıyla gerçekleştirilen senfoni orkestrası konserleri bunun güzel bir örneğidir. Güzel sanatlar alanında bazı dalları desteklemek ve teşvik etmek amacı ile Bakanlığımızca düzenli olarak yarışmalar düzenlenmekte ve ödüller verilmektedir. Bunlar arasında Türkiye Halk Dansları Yarışması, Devlet Resim ve Heykel Yarışması, Şefik Bursalı Resim Yarışması, Devlet Türk Süsleme Sanatları Yarışması sayılabilir. Gerçek kişiler veya özel hukuk tüzel kişileri tarafından sadece belirli bir projeyi veya sürekli bir tiyatro faaliyetini gerçekleştirmek için kurulan tiyatro topluluklarının, kültür ve sanat değerlerini yaşatıcı, yayıcı, tanıtıcı, destekleyici nitelikteki projeleri desteklenmektedir. Bakanlığımızca özel tiyatrolara devlet desteği kapsamında 2009-2010 sanat sezonunda 60 profesyonel, 26 çocuk oyunu, 41 amatör ve 25 geleneksel olmak üzere toplam 152 özel tiyatronun projesine 3 Milyon TL. destek verilmiştir. Bu yıl ilk defa düzenlenen Ankara Resim Günleri etkinliği ile resim sanatına duyulan ilginin artırılmasına çalışılmıştır. 11 2010 Mali Yılı Bütçesi Sunumu

Kuva-yi Milliye ve Milli Mücadelenin örgütlenişinin 90. yılı etkinlikleri kapsamında; illerden gelen şehitlik yapım ve onarımı, anıt, heykel, büst ve rölyef yapımı projelerine 800 Bin TL. destek sağlanmıştır. v Devlet Opera ve Balesi, ülkemizde evrensel çok sesli müziğin tanıtılması, sahne sanatlarının sevdirilmesi, çağdaş Türk müzik ve sahne sanatlarının üretilmesi, toplumda sanata yönelik ilginin arttırılması ve böylelikle ülkemiz insan kaynağının, varolan yaratıcı potansiyelinin harekete geçirilmesi amacıyla çalışmalarını sürdürmektedir. İlk büyük Türk operası sayılan Ahmet Adnan Saygun un Kerem operası 56 yıl aradan sonra 2009 yılında Ankara da sahnelenmiştir. Bunların dışında, Mustafa Erdoğan ın Ankara 1923, Hasan Niyazi Turan ın Şehitler Oratoryosu ve Mehmetçik Oratoryosu, Ali Hoca nın Çanakkale Çanakkale adlı eseri, Aydınlığın Adı Atatürk adlı oratoryosu, Ali Aykaç ın Seslerle Anadolu, Bujor Hoinic in Karadeniz Rapsodisi, Ahmet Adnan Saygun un Bir Kumru Masalı ve Tolga Taviş-Murat Göksu nun Sonsuzluğa Atılan Adım adlı eserlerinin dünya prömiyerleri yapılmıştır. Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğünün 2007 yılı içerisinde Milli Eğitim Bakanlığı ve yerel yönetimler ile başlattığı Eğitimde Kültür ve Sanat Kozası projesi çerçevesinde, ulusal kültür ve sanatımızı evrensel formatlarda işleyerek, çağdaş sanat kültürü ile tanışmış bilinçli bireyler ve toplum yaratma amacıyla bugüne kadar 50.000 çocuğumuza ulaşılmıştır. Ayrıca, Samsun Devlet Opera ve Balesi Müdürlüğünce 2009 yılında çocuk balesi ve çocuk korosu kurulmuştur. Aspendos 16. Uluslar Arası Opera ve Bale Festivali çerçevesinde 8 temsil, Fransa nın Konuk ülke olarak katıldığı Bodrum Uluslar Arası Bale Festivali nde ise 6 temsil gerçekleştirilmiştir. Türk Balesinin 60. Yıl Kitapçığı çıkarılmış olup, İngilizce çevirisi yıl sonuna kadar yayımlanacaktır. Bu yıl ayrıca Devlet Opera ve Balesi nde sahnelenen Opera ve Baleler Bibliyografyası: 1948-1987 ve Cumhuriyet Opera Tarihi kitaplarının hazırlık çalışmaları tamamlanmıştır. Kültür ve Turizm Bakanlığı 12

v Devlet Tiyatroları, Ankara da Küçük ve Büyük Tiyatro olmak üzere 2 sahne ile çıktığı yolculuğuna, bugün Türkiye nin 18 ilinde 48 sahnesiyle devam etmektedir. Geçtiğimiz iki yıl içerisinde 14 yeni sahneyle birlikte, Malatya, Elazığ, Samsun ve Çorum Devlet Tiyatrosu nun kuruluşunu gerçekleştiren Devlet Tiyatroları, 2009-2010 sanat sezonunda da Zonguldak, Denizli, Kahramanmaraş ve Manisa sahnelerini açıp düzenli faaliyet gösterdiği il sayısını artırarak ülke çapında tiyatro sanatının yaygınlaşmasını sağlamaya yönelik çalışmalarını sürdürmektedir. Devlet Tiyatroları, 2008-2009 sanat sezonunda 69 yerli, 55 çeviri olmak üzere toplam 124 farklı oyun sergilemiş, 5.074 kez perde açmış ve 1.634.643 seyirci sayısına ulaşmıştır. Ulusal Türk tiyatrosunun yerli yazarlarla oluşacağına ve gelişeceğine inanan Devlet Tiyatroları 60. yılında, yeni yerli yazarların yetişmesine ve Türk Tiyatrosunun gelişimine katkı sağlamak amacıyla ilk defa sahnelenen 60 yerli oyunla perdelerini açmıştır. Devlet Tiyatroları yerleşik sahnelerin olmadığı il, ilçe ve köylere turneler düzenleyerek, seçkin yerli ve yabancı birçok tiyatro eserinin seyirciyle buluşmasını sağlamıştır. Sanat; barış, huzur, birlik, beraberlik isteyen insanların ortak dilidir. Tiyatro festivalleri bu ortak dili oluşturmada en köklü ve en etkin ifade alanıdır. Devlet Tiyatroları 2008-2009 tiyatro sezonunda gerçekleştirmiş olduğu festivallerde 35 yabancı tiyatro topluluğunun sanatçılarına ev sahipliği yapmıştır. Bu kapsamda; Adana da Devlet Tiyatroları-Sabancı Uluslar Arası Tiyatro Festivali, Trabzon da Uluslar Arası Karadeniz Festivali, Ankara da Küçük Hanımlar Küçük Beyler Uluslar Arası Çocuk Tiyatroları Festivali, Konya da Bin Nefes Bir Ses Uluslar Arası Türkçe Tiyatro Yapan Ülkeler Festivali, Diyarbakır da Orhan Asena Tiyatro Festivali ve Van da Akdamar Çocuk ve Gençlik Tiyatroları Şenliği gerçekleştirilmiştir. 13 2010 Mali Yılı Bütçesi Sunumu

Devlet Tiyatroları, Milli Eğitim Bakanlığı ile yapılan ortak çalışma sonucunda 407.844 öğrenciyi tiyatro ile buluşturmuştur. Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı ile imzalan protokol çerçevesinde engelli vatandaşlarımızın tiyatro sahnelerinde kendilerini ifade etmeleri için özel projeler hayata geçirilmiştir. T.C. Devlet Demiryolları ile birlikte Devlet Tiyatroları, Ankara dan Stuttgart a uzanan bir güzergahta, Vagon Tiyatro projesi ile Avrupa Tiyatro Birliği üyesi diğer ülkelerle birlikte tren istasyonlarında temsiller vermiş, doğudan batıya bir kültür yolculuğu gerçekleştirmiştir. İtalya ile birlikte yürütülen Kültür Köprüleri projesi kapsamında sahnelenen oyun, Ankara, Erzurum, Adana, Konya ve Floransa da ortak yapım olarak seyirciyle buluşmuştur. v Turizm dünyanın en hızlı gelişen sektörlerinden birisidir. Yükselen refah düzeyine paralel olarak seyahate ayrılan gelirin ve ulaşım olanaklarının artması ile büyüyen uluslar arası turizm pazarından en yüksek payı almak için turist çeken ülkeler arasındaki rekabet de giderek artmaktadır. Ülkemiz, Asya ve Avrupa kıtalarının kesişme noktasındaki ayrıcalıklı konumu, binlerce yıllık tarihsel, kültürel ve doğal zenginlikleri, zengin ürün çeşidi ile dünya turizminde rekabet üstünlüğü sağlayacak fırsatlara ve özelliklere sahip bulunmaktadır. Kış, sağlık, inanç, termal, kongre ve iş turizmi gibi zenginlikleri ile insanlara yeni alanlar açmakta ve bu da ülkemiz lehine bir avantaj oluşturmaktadır. Ülkemizi ziyaret eden turist sayısı 2008 yılında 26.336.677 olmuştur. Dünyada yaşanan ekonomik krizde Akdeniz ülkelerinde büyük düşüşler gözlemlenirken, 2009 yılı Ocak-Eylül döneminde ülkemizi ziyaret eden turist sayısı geçen yılın aynı dönemine göre %1,47 artış göstererek 21.830.000 e ulaşmıştır. Ülkemizin turizm geliri 2008 yılında 21,9 Milyar $ olarak gerçekleşmiştir. Türkiye, dünya sıralamasında turist sayısı bakımından 8., turizm gelirleri açısından ise 9. sırada yer almaktadır. 2009 yılı ilk 9 ayında turizmden elde edilen gelir ise 16.236.500.000 $ olarak gerçekleşmiştir. Bakanlığımız, turizm alanında ülkemizin pazar payını arttırmak ve Türkiye yi turizm markası yapmak amacıyla hedef pazarlarımızın özellikleri ve değişimlerini, Kültür ve Turizm Bakanlığı 14

dünyadaki yeni eğilimleri, ülkemizin mevcut ve potansiyel turizm olanaklarını değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Ülkemizde deniz-kum-güneş anlayışına dayanan kıyı turizmine yönelik kitle turizminin yanı sıra, potansiyel olarak mevcut alternatif turizm türlerinin geliştirilmesine yönelik çalışmalar devam etmektedir. Bu kapsamda yürütülen çalışmalarla; Sağlık, termal, kış sporları, yayla, kültür, golf, yat, kongre v.b. turizm çeşitliliğinin sağlanması, Alternatif turizm yatırımları ve çeşitlilik ile yüksek doluluk sağlanması ve turizm sezonunun uzatılması, Turizm altyapısına, özel sektörün aktif katılımının sağlanması, Uluslar arası marka ve imaj oluşturacak yatırım organizasyonları için ortam oluşturulması hedeflenmektedir. Turizmde bölgesel ve kentsel gelişmeye katkı sağlamak üzere Kentsel Ölçekte Markalaşma çalışmalarımız devam etmektedir. Bu kapsamda, Türkiye Turizm Stratejisi 2023 çerçevesinde kültür turizmi potansiyeli yüksek olan Adıyaman, Amasya, Bursa, Edirne, Gaziantep, Hatay, Konya, Kütahya, Manisa, Nevşehir, Kars, Mardin, Sivas, Şanlıurfa ve Trabzon illeri olmak üzere 15 ilimizde marka kent çalışmaları başlatılmıştır. İçerisinde çok amaçlı salonlar, müze, sergi salonları, atölyeler, çalışma salonları, yönetim mekanları ile merkezin tümüne hizmet veren teknik donanımların yer aldığı bölümler bulunan 59 kültür merkezi faaliyette olup bölge halkına hizmet vermektedir. Bakanlığımız 2009 Yılı Yatırım Programında bulunan Antalya-Elmalı, Sakarya, Aydın, Karaman, Osmaniye-Düziçi, Uşak-Eşme kültür merkezleri hizmete girmiştir. Halen yatırım programında yer alan 58 adet kültür merkezinin inşaatı ise devam etmektedir. 2010 yılında Adana-Yüreğir, Afyonkarahisar, Batman, Bitlis-Ahlat, Diyarbakır, Elazığ, Gümüşhane, Mersin-Silifke (Taşucu), Kilis, Ordu ve Zonguldak- Çaycuma kültür merkezlerinin tamamlanması planlanmaktadır. 15 2010 Mali Yılı Bütçesi Sunumu

v Dünya turizm pazarındaki eğilim ve beklentiler de dikkate alınarak ülkemizin zengin potansiyeli ile bir tatil ülkesi olduğunun vurgulanması amaçlanmaktadır. Bu doğrultuda, 2009 yılında 48 ülkede toplam 154 turizm ihtisas fuarına iştirak edilmiş olup, Fransa da Türk Mevsimi (Temmuz 2009-Mart 2010) kapsamında etkinlikler yapılmaktadır. 2010 yılında ise 59 ülkede toplam 142 turizm fuarına iştirak edilecek ve Suudi Arabistan da Türk Yılı kutlamaları yapılacaktır. 2010 yılında gerçekleştirilecek olan ITB Berlin Fuarı na Türkiye Onur Konuğu statüsünde katılacaktır. Ayrıca, Bakanlığımız öncülüğünde turizm, bankacılık ve ilgili diğer sektörlerin katılımı ve işbirliği ile 4 Mayıs-15 Haziran 2009 tarihleri arasında Erken Rezervasyon Baharı iç turizm kampanyası gerçekleştirilmiştir. Türkiye nin yurt dışında etkin tanıtımına yönelik çalışmalara kültürel etkinliklere ağırlık verilerek devam edilecektir. Bilgi Toplumu Stratejisi kapsamında ülkemizin tarihi ve kültürel alanda zengin birikimini doğru bilgi ve belgelerle yansıtacak, yurt içinde ve yurt dışında gerek içerik gerekse tasarım olarak Türkiye ye yakışacak Türkiye Kültür Portalı nın kurulması yıl sonuna kadar gerçekleştirilecektir. v Döner Sermaye İşletmesi Merkez Müdürlüğü (DÖSİMM) genel bütçeden ödenek almaksızın kendi kaynakları ile işletilen bir kurum olup Bakanlığımızın ticari faaliyetlerini yürütmekte, kültürel varlığın korunması ve geliştirilmesi, kültür ve turizm altyapı yatırımları ile ülke tanıtımı için kaynak sağlamaktadır. Bu kapsamda; Yurt dışı tanıtma faaliyetleri için 15 Milyon TL., Kazı ve yüzey araştırmaları için 7 Milyon TL., Müze ve ören yerleri ile kültür merkezlerinin temizlik ve güvenlik hizmet alımları için 13.5 Milyon TL., Müze ve ören yerlerinin cari giderleri için 3.6 Milyon TL. aktarılmıştır. MÜZEKART uygulaması ile Bakanlığımıza bağlı 300 ü aşkın müze ve ören yerini bir yıl boyunca sayı sınırı olmadan ziyaret etme imkanı sağlanmıştır. 2009 yılı Ekim ayına kadar MÜZEKART sisteminden 1 milyonu aşkın vatandaşımız yararlanmıştır. Kültür ve Turizm Bakanlığı 16

Ayrıca, Bakanlığımıza bağlı ziyaretçi sayıları düşük olan müze ve ören yerlerine ilgiyi artırmak amacıyla 45 ildeki 83 müze ve ören yerine ücretsiz giriş uygulaması başlatılmıştır. Kültürel iletişimimizi güçlendirmek, müzelerin temsil kabiliyetini yükseltmek ve sahip olduğumuz eşsiz tarihi mirasın ülke ekonomisine katkısını arttırmak üzere, müzelerimizde yeni bir kamu-özel sektör işbirliği modeli geliştirilmiştir. Bu kapsamda 2009 yılında başlatılan uygulama ile 55 müze ve ören yerimiz özel sektör işbirliği ile modern özenli işletmeciliğe kavuşturulmaktadır. v Bakanlığımızın 2010 yılı bütçe ödenekleri toplamı 1.115.708.000,-TL. olup, Genel bütçeden aldığımız pay binde 4 civarındadır. Bütçe ödeneklerimizin ekonomik sınıflandırmaya göre dağılımına bakıldığında; Personel Giderlerinin 293.631.000,- Sosyal Güvenlik Kurumuna Devlet Primi Giderlerinin 50.527.000,- Mal ve Hizmet Alım Giderlerinin 195.620.000,- Cari Transferlerin 268.208.000,- Sermaye Giderlerinin 178.500.000,- Sermaye Transferlerinin 119.222.000,- Borç Verme Ödemelerinin 10.000.000,- TL. olduğu görülmektedir. Bakanlığımızın 2010 yılı yatırım programına bakıldığında kültür sektörü projelerine ayrılan toplam ödeneğin 174.800.000,-TL., turizm sektörü projelerimiz için ayrılan toplam ödeneğin 98.008.000,-TL. olduğu görülmektedir. Kültür sektörü için ayrılan ödenek ile öncelikli olarak; Tarihi çevre koruma, rölöve, restorasyon, restitüsyon, bakım, onarım, çevre düzenleme kale ve sur onarımları, kültür varlıklarımızın açığa çıkarılması ve sergilenmesine yönelik kazı, yüzey araştırması ve müzecilik faaliyetleri yürütülecek, Anıt ve şehitlik yapımı ile öncelikle il merkezlerinde olmak üzere yarım kalmış kültür merkezlerinin tamamlanması ve yurt çapında yapılacak zorunlu kamulaştırmalar için kullanılacak, 17 2010 Mali Yılı Bütçesi Sunumu

En önemli kültür miraslarımızdan biri olan yazma eserlerimizi barındıran yazma eser kütüphaneleri, Türkiye Yazma Eserleri Başkanlığı çatısı altında yeni bir yapılandırmaya kavuşturulacak, Sanat kurumlarımızın faaliyetleri 2010 yılında ülkemizin en ücra köşelerine ulaştırılacak, bu dönemde de sinema ve özel tiyatrolar desteklenecek, 2010 yılında somut olmayan kültürel mirasımızın korunması ve yaşatılması kapsamında araştırma, envanter ve destekleme çalışmalarına devam edilecek, Turizm sektörü için Bakanlığımıza ayrılan ödenekler öncelikle Türkiye Turizm Stratejisi 2023 çerçevesinde belirlenen hedeflere yönelik proje ve altyapı uygulamaları için kullanılacaktır. Sizlere Bakanlığımızın 2009 yılı faaliyetleri ve 2010 bütçesi ile ilgili bilgiler sundum. Bakanlığımızca kültür ve turizmde belirlenen hedeflere ulaşabilmek için daha geniş bütçe imkanlarına ihtiyacımız olduğunu takdirlerinize sunar, bütçemizin ülkemize hayırlı olmasını diler, hepinizi saygıyla selamlarım. Ertuğrul GÜNAY Kültür ve Turizm Bakanı Kültür ve Turizm Bakanlığı 18

KÜLTÜR VARLIKLARI VE MÜZELER GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Taşınır ve taşınmaz kültür varlıklarımızla ilgili koruma, planlama, kazı ve araştırma, tespit, kamulaştırma, teşvik uygulamaları Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü tarafından yürütülmektedir. Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü, kültür ve tabiat varlıklarımızın korunması ve geleceğe taşınması ile ilgili faaliyetlerini, merkez teşkilatı ile 12 adet Rölöve ve Anıtlar Müdürlüğü, 32 adet Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü, 2 adet Yenileme Alanı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü, İstanbul Restorasyon ve Konservasyon Merkez Laboratuarı Müdürlüğü ile 99 adet Müze Müdürlüğü olmak üzere toplamda 146 adet Taşra ve Merkeze bağlı Taşra birimi ile sürdürmektedir. Ana proje başlıkları itibari ile Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğünce 2009 yılında gerçekleştirilen ve 2010 yılında gerçekleştirilmesi planlanan çalışmalar aşağıda belirtilmektedir. KÜLTÜR VE TABİAT VARLIKLARININ KORUNMASINA YÖNELİK ÇALIŞMALAR Bakanlığımız Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü, taşınır ve taşınmaz kültür varlıklarımızla ilgili faaliyetlerini müzecilik, tespit, kazı ve araştırma, kamulaştırma, planlama, restorasyon-bakım-onarım-teşhir uygulamalarına yönelik yatırım, kültür yatırım ve girişimlerini teşvik, kültürel amaçlı sponsorluk, bilgi teknolojileri, yayın, insan kaynakları vb. ana başlıkları altında yürütmektedir. MÜZECİLİK FAALİYETLERİ Müzeler, toplumların bilim ve sanat ürünleri ile yeraltı ve yer üstü zenginliklerini sergilemek, tarihin eski dönemlerinde yaşamış toplumları bilimsel ve sanatsal açıdan inceleyerek, hem günümüzü hem de geleceği aydınlatmak, bireylerin geçmişi daha iyi tanımalarına olanak sağlamak amacıyla oluşturulmuş kurumlardır. Müzelerin toplumların kültürel değerlerinin oluşmasına önemli katkılarının olduğu yadsınamaz bir gerçektir. Bakanlığımız Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğüne bağlı olarak 188 adet müze ve 129 adet de düzenlenmiş ören yeri bulunmaktadır. Ayrıca, Bakanlığımız 19 2010 Mali Yılı Bütçesi Sunumu

denetiminde 137 adet özel müze, 1.467 adet koleksiyoner ve 117 adet kültür varlığı ticarethanesi de faaliyetlerini sürdürmektedir. Bakanlığımıza Bağlı Müze Müdürlüğü Sayısı 99 Müze Müdürlüklerine Bağlı Müze Sayısı 188 Müze Müdürlüklerine Bağlı Düzenlenmiş Ören yeri Sayısı 129 Bakanlığımıza Bağlı Müzelerde Bulunan Toplam Eser Sayısı 3.122.108 Bakanlığımız Denetimindeki Özel Müze Sayısı 137 Bakanlığımız Denetimindeki Koleksiyoner Sayısı 1.467 Bakanlığımız Denetimindeki Kültür Varlığı Ticari İşletme Sayısı 117 2009 yılında açılışı - düzenlemesi yapılan müzeler 2009 yılında Sivas Arkeoloji Müzesi, Amasya Saraydüzü Kışla Binası Milli Mücadele Müzesi ve Kongre Merkezi yeni müzelerimiz olarak ziyarete açılmıştır. Bunun yanısıra daha önce ziyarete açılmış olup ancak çağın gerekleri doğrultusunda çağdaş müzecilik anlayışına uygun olarak Ankara Etnografya, Ordu Hatay, Afyon Afrodisyas müzeleri ile İstanbul Ayasofya Müzesi Haziresindeki türbeler ve Amasya Hazeranlar Konağı düzenlenmiştir. Müze Denetimleri Müzelerimiz, gerek Bakanlık müfettişleri, gerekse Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü uzmanları tarafından müzelerin ihtiyaçlarını ve eksikliklerini tespit etmek, envanterlerinde kayıtlı eserlerin sağlıklı bir şekilde sayımını yaparak envanter bilgilerindeki olumsuzlukları gidermek ve müzecilik hizmetlerine ilişkin yürütülen iş ve işlemlerdeki farklılıkları ortadan kaldırarak koordinasyonu sağlamak amacıyla kapsamlı bir denetime tabi tutulmuşlardır. Ayrıca Bakanlığımız denetiminde faaliyet gösteren 1.467 adet koleksiyoner ve 137 adet özel müzenin ve 117 adet kültür varlığı ticareti yapan ticari işletmenin periyodik olarak yıllık denetimleri gerçekleştirilmektedir. Kültür ve Turizm Bakanlığı 20

Müzelerde Eğitim Faaliyetleri Her düzeydeki müze personelinin hizmete yönelik çalışmalarını daha sağlıklı bir şekilde yürütmesi amacıyla çeşitli eğitim programları gerçekleştirilmektedir. Bu kapsamda öncelikle çeşitli ihtisas alanlarında eğitim görmüş bulunan müze uzmanlarının çağın gerektirdiği müzecilik anlayışı doğrultusunda ve aynı zamanda donanımlı birer meslek erbabı olarak yetiştirilmesi amacıyla gruplar düzeyinde uygulamalı ve teorik eğitim programları düzenlenmektedir. Aynı program kapsamında diğer müze personelinin de amaca uygun eğitimi ön planda tutulmaktadır. Faaliyetler 27-30 Nisan 2009 tarihleri arasında Sivas ta gerçekleştirilen 18. Müze Çalışmaları ve Kurtarma Kazıları Sempozyumu kapsamında 29 Nisan 2009 günü Müze Müdürleri ve uzman personeline yönelik eğitim çalışması düzenlenmiştir. Hafta sonu çalışma programları kapsamında çeşitli müze müdürlüklerinde inceleme ve denetim faaliyetleri ile birlikte uygulamalı eğitim faaliyetleri de gerçekleştirilmektedir. Müzelerde görev yapan ve çalışma alanları itibariyle deneyimli olan uzmanlarımız, farklı müzelerde geçici sürelerle görevlendirilmekte ve böylece müzeler arası bilgi aktarımı ile uygulama birliğinin sağlanması yönünde pratik eğitim hizmeti vermektedir. 2009 yılı sonbahar ve 2010 yılı ilkbahar sezonunda müze müdürü ve uzmanlarına yönelik hizmet içi eğitim programının hayata geçirilmesi yönünde çalışmalar başlatılmış bulunmaktadır. Müzelerde yıl içerisinde gerçekleştirilen eğitim etkinlikleri; çocukların gözlem, kanıt kullanma, araştırma, karşılaştırma, değerlendirme, empati, sosyal katılım, yaratıcılık vb. pek çok becerinin geliştirilmesine yardımcı olduğu gibi estetik duyarlılığın arttırılması ve geleceğin kültürel mirasını tanıyan, koruyan ve kendinden sonrakilere aktarma bilincine sahip kuşakların oluşumuna da katkı sağlamaktadır. Ülkemiz müzelerinin daha işlevsel hale getirilmesi, çocukların müzeleri severek gezmelerinin sağlanması, müze ortamının cazip hale getirilmesi ve etkisinin arttırılması, çocuklarda yaratıcılık becerisinin desteklenmesi, katılımcı ve kalıcı bir öğrenme ortamının hazırlanması amacıyla, geçmiş yıllarda İstanbul Arkeoloji 21 2010 Mali Yılı Bütçesi Sunumu

Müzeleri ile Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi Müdürlüklerince başarıyla uygulanan programlarla benzer özellikler gösteren, ilk olarak Ankara Cumhuriyet Müzesinde başlatılan Çocuk Dostu Müze projesi kapsamında öncelikle belirlenen 7 müzeden davet edilecek müze uzmanlarına bir takvim çerçevesinde deneyimli akademisyenler ve müze uzmanlarınca eğitim verilecektir. Bu etkinliklerle, Ankara Cumhuriyet Müzesi örneğinde olduğu gibi çocukların yaratıcılıklarını artıracak, ürün çıkaracakları atölyeler, etkileşimli ve görsel ortamlar, drama yoluyla öğrenme imkânı sunulması, çocukların doldurmaları için müze çalışma kâğıdı, müze ziyareti anısına çocuklara müze ile ilgili bir belge veya kart veya hediye hazırlaması amaçlanmaktadır. Özel Müzeler Kamu Kurum ve Kuruluşları da dahil gerçek ve tüzel kişilerle, vakıfların kendi hizmet konuları veya amaçları doğrultusunda özel müze açmalarına imkan tanınmaktadır. Özel Müze kurma başvuruları, 2863 sayılı Kanun ve buna bağlı çıkarılan Özel Müzeler ve Denetimleri Hakkında Yönetmelik hükümleri doğrultusunda incelenmekte, müzenin yeterli nitelik ve nicelikte bulunması ve sürekli hizmet vermesi hususları dikkate alınarak değerlendirilmektedir. Özel müzelerin açılması ve faaliyetlerinin sürdürülebilirliğinin sağlanması amacıyla, 5225 sayılı Kültür Yatırımları ve Girişimlerini Teşvik Kanunu ve ilgili yönetmelikleri kapsamında çeşitli teşvikler sağlanmıştır. Yapılan bu teşviklerin doğal sonucu olarak özel müzelerin açılışında son yıllarda ciddi boyutta bir artış olmuştur. Bu kapsamda 2009 yılında 13 adet özel müzenin açılışı gerçekleştirilmiştir. Sergi Faaliyetleri Yurt İçi Sergiler Bakanlığımız, ülkemizin sahip olduğu kültürel mirasın tanıtılması amacıyla yurt içinde kısa veya uzun süreli geçici sergiler oluşturmaktadır. Bu kapsamda 2009 yılında 7 adet (bunlardan 3 adedinin açılışı 2008 yılında yapılmış olup, 2009 yılında da devam etmiştir) yurt içi sergi gerçekleştirilmiştir. Kültür ve Turizm Bakanlığı 22

2009 yılında gerçekleştirilen yurt içi eski eser sergileri Sergi Adı Tarihi Yeri Afrodisias The Lure of The East/ Doğunun Cazibesi Sarayın Terzisi: Bir Levanten Ailesinin Osmanlı Sarayına Yaptığı İşler Zamanın Görünen Yüzü Saatler İki Dost Hükümdar: Sultan II. Abdülhamid ve Kaiser II. Wilhelm Sergisi Türk - Macar Dostluk İlişkileri Sergisi Birlik İçinde Çokluk Sergisi 25.09.2008-25.01.2009 25.09.2008-11.01.2009 14.11.2008-11.01.2009 12.03.2009-28.06.2009 02.05.2009-05.07.2009 03.05.2009-05.07.2009 14.09.2009-11.10.2009 Yapı Kredi Vedat Nedim Tör Müzesi- İstanbul Suna ve İnan Kıraç Vakfı Pera Müzesi-İstanbul Sadberk Hanım Müzesi-İstanbul Yapı Kredi Vedat Nedim Tör Müzesi- İstanbul TBMM Milli Saraylar Yıldız Şale Köşkü-İstanbul TBMM Milli Saraylar Dolmabahçe Sarayı Camlı Köşk İstanbul Türk ve İslam Eserleri Müzesi İstanbul Yurt Dışı Sergiler 2863 Sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanununun 32. maddesi ve bu Kanuna bağlı olarak hazırlanan Korunması Gerekli Kültür ve Tabiat Varlıklarının Yurt Dışına Çıkarılması ve Yurda Sokulması Hakkında Yönetmelik kapsamında yurt dışında eski eserlerden oluşan sergiler açılmaktadır. 2009 yılında, yurt dışında toplam 12 adet eski eser sergisi düzenlenmiştir (2008 yılında açılıp 2009 yılında devam eden 5 sergi dahil). Bu sergilerden 3 adedi Almanya da, 2 adedi ABD de, birer adedi Birleşik Arap Emirlikleri, Katar, Macaristan da ve 4 adedi de Fransa da gösterime sunulmuştur. 2009 yılı sonunda Şirvanşahların Harbiye Askeri Müzesi nde muhafaza edilen askeri kıyafetleri ile 15-16. yy lara ait silahlar (Bakü - AZERBAYCAN) sergisi, 2010 yılında da Anadolu Medeniyetleri (Bordaux - FRANSA), Bizans: İhtişam ve Gündelik Yaşam (Bonn - ALMANYA) ve Topkapı Sarayı Hazineleri (Moskova - RUSYA) olmak üzere üç eski eser sergisinin daha gerçekleştirilmesi planlanmıştır. 23 2010 Mali Yılı Bütçesi Sunumu