Bertina İspanyol orijinli bir badem çeşidi olup gec çiçeklenir.ağaç gelişimi mükemmel olup gelişimi çok hızlıdır.kendine verimli bir türdür..iç piyasada tutalan ve ihracat şansı yüksek olan bir çeşittir.meyve ikiz oranı düşük,taneleri çok iridir.ağacın hastalıklanara olan mukavemeti yüksektir..en geç çiçek açanbadem çeşitleri arasındanolup taş bademi grubundandadır.bertina bademi hakkında ayrıntılı video için tıklayınız İKLİM VE TOPRAK ÖZELLİKLERİ 1 / 34
ı 400 metre rakım 1600 metre rakım arası nda yetişebilen bir yapıya sahiptir.kireçli ve çakıllı arazilere dikimi uygundur.bahçe yerinin tespiti : Güneye bakan hafif meyilli ve su tutmayan araziler badem için ideal alanlardır. Badem ağır topraklarda yetişmesi güçtür.kıraç ve sulama imkanının güç olduğu yerlerde acı badem anacı, suyu fazla tutan nemli topraklarda gf677 anacı kullanılmalıdır. Bahçe Tesisi : Bahçe yeri seçiminde güneye bakan drenajı iyi olan yerler tercih edilmelidir: Bahçe tesis edilmeden önce dekara 4-5 ton yanmış ahır gübresi verilmelidir. Dikimden önce toprak derin sürülerek gübre toprağa karıştırılmalıdır. 2 / 34
Fidan yerleri işaretlenip dikim öncesi çukurlar açılmalı kışı yumuşak geçen bölgelerde sonbahar dikimi yapılmalıdır. Kışı sert geçen yörelerde İlkbahar dikimi yapılmalıdır. Dikim mesafeleri 6m.x 6m. veya 6m.x 7m. olmalıdır. Eğimli arazilerde dikim yapılmalıdır. DİKİM ŞEKLİ VE ZAMANI Dikim, Aşılı Cevizde olduğu gibi yapılır. Farklı olarak, mümkün olduğunca torbalı fidanlar tercih edilmelidir. Torbalı fidanlarda tutma şansı çok daha yüksektir. Yerler işaretlendikten sonra Dikim için *Fidan çukurları 70-80 cm derinlik 3 / 34
ve genişlikte olmalıdır. Fidan dikimini takiben hemen can suyu verilmelidir. Mümkünse fidan dibine malç(sap-saman) uygulaması yapılmalıdır. Fidan dikimini takiben fidanın tepesi 70-80 cm'den vurulur. Fidana ilk 2 sene içinde 'Modifiye Lider' şekli verilmelidir. Kendine verimli çeşit bile olsa döllenmeyi sağlıklı kılmak için mümkünse arı kovanı bahçeye yerleştirilmelidir. BADEM AGACI BAKIMLARI 4 / 34
Budama: Budama: Badem ağaçlarına verilecek şekil ilk 2 yıl içerisinde oluşturulmalıdır. Meyveler bir ve iki yıllık sürgünlerde ve buket dallar üzerinde oluşur. Budama yapılırken dikkatli yapılması ve aşırı budamadan kaçınılması gerekmektedir. 5 / 34
Badem bahçeleri tesis edilirken dikkat edilmesi gereken hususlardan biriside ağaçlara verilecek şekillerdir. Badem için en uygun terbiye sistemi değişik doruk dallı (yani modifiye lider) sistemdir. İlk 2-3 yıl terbiye sisteminin oluşturulması tamamlanmış olması gerekmektedir. İleriki yıllarda verim budaması büyük önem taşır. Bademde kalın dal kesiminden kaçınmak 6 / 34
gerekmektedir. Ancak ağaç üzerindeki 0.5-3 cm kalınlığındaki dallardan çıkarma işlemi yapılmalıdır. Yine gelişme döneminde bitkiler üzerindeki ince dallardan alınabilir. Bu da kışın bitki üzerinden aşırı dal çıkarımının önüne geçer. Kalın dal çıkarılması gerekiyorsa mutlaka aşı macunu ile kesik yüzeyin kapatılması gerekmektedir. 7 / 34
Uç Budaması: Dikilen fidanların tepesi vurulmalıdır (uç kesme). Dikilen fidanların tepesi 70-80 cm'den vurulur. Yaz Budaması:Dikimi müteakip yaz budaması mutlaka yapılmalıdır. 8 / 34
Dikimden sonra yaz budaması ile fidanlar modifiye lider veya goble şekillerine göre terbiye edilirler. Budama Şekli:Budamada badem ağaçlarına vazo biçimi verilir. Meyve beş yıl 9 / 34
yaşamını sürdüren mahmuzlarda (spurus) geliştiğinden budamaya özen göstermek gerekir. Sulama: Ülkemizde badem 10 / 34
yetiştiriciliği kuru şartlarda yapılır.yıllık yağışı 600 mm' nin üstünde olan yörelerde bademi sulamaya gerek duyulmaz. Yaz aylarında sulamanın büyük faydası vardır. 11 / 34
Dikildikten sonra birkaç yıl sulanması gereken Aşılı Badem, geliştikten sonra kuru şartlarda da ürün verir. Badem, çok fazla su isteyen bir ağaç değildir. 12 / 34
Ancak sulanması halinde verim 2-4 kat artar. Badem bahçelerinde salma veya damla su verilebilir. Salma sulamada, sulama suyunun kök 13 / 34
boğazına değmemesine dikkat etmek gerekir. Sulama aralıklarının uzatılması ve yabancı ot kontrolü için mutlaka malçlama yapılmalıdır. Gübreleme: 14 / 34
Gelişme için fazla miktarda sarf edilen azot, toprakta depolanmaz. Bu nedenle Badem bahçelerine her yıl Azot takviyesi yapılmalıdır. Gübrelemenin Aşılı 15 / 34
Cevizde olduğu gibi uygulanması iyi sonuç verir. Uygulanacak olan azot, fosfor, potasyum ve diğer 16 / 34
mikro elementlerin miktarı ise yapılacak toprak ve yaprak analizi sonucunda en doğru şekilde belirlenir. 17 / 34
Derin, su tutmayan, süzek, yaz aylarında düzenli olarak badem için en uygun topraklardır. Ağır, geçirimsiz, drenajı olmayan fakir topraklarda 18 / 34
ağaç iyi gelişemez. Badem bahçeleri topraklarında yapılacak tahlil sonuçlarına göre kimyasal gübresi 19 / 34
verilmelidir. Gübrelemede Azotlu gübreler üstten diğer potaslı ve fosforlu vb. gübreler ağacın taç izdüşümüne 20 / 34
açılan bantlara verilmelidir. HASTALIKLAR Z AMKLANMA VE KANSER Bakteriyel 21 / 34
Kanser ve Zamklanma hastalığı, meyve yetiştiriciliği yapılan birçok ülkede, sert çekirdekli meyve 22 / 34
ağaçlarının en önemli hastalıklarından biridir. Bu bakteriler, 23 / 34
enfekteli göz, yaprak ve aktif kanserlerde; bunlara ilave olarak, enfekteli veya sağlıklı ağaçların dal ve gözlerinde epifit 24 / 34
olarak kışlar. Ayrıca yabancı otlar ve konukçu olmayan bitkilerde de epifit olarak kışı geçirdiği belirlenmiştir. 25 / 34
Bakteriler, dallara enfekteli göz diplerinden, budama yaralarından, yaprak izlerinden ve herhangi bir 26 / 34
nedenle açılmış çeşitli yaralardan girer. Kanserler, kış 27 / 34
sonu-erken ilkbaharda belirginleşir. İlkbaharda, kanserlerin çevresinde ve dallar üzerinde, sızıntı şeklinde 28 / 34
aşağıya doğru zamk salgısı gözlenebilir. Yaygın olarak durgun gözlerde yanıklıklar oluşur. Hasta gözler 29 / 34
kesildiğinde, kahverengi olduğu gözlenir. Ayrıca çiçek ve yaprak tomurcukları da hastalıktan etkilenebilir. 30 / 34
Ağır enfeksiyona uğramış ağaçlarda, çiçek sayısı çok düşüktür. Yapraklarda, saçma deliği 31 / 34
görünümü ortaya çıkar. Meyvelerde ise 2-3 mm derinliğinde, koyu kahverengi çökük lekeler oluşabilir. 32 / 34
Lekelerin içinde zamk salgısı görülebilir. 33 / 34
34 / 34