VII. Uluslararası İş Sağlığı ve Güvenliği Konferansı 6Mayıs 2014 KOBİ lerde İş Sağlığı ve Güvenliği Nihat TUNALI İkitelli Organize Sanayi Bölgesi Başkanlığı Yönetim Kurulu Başkan Vekili
7 milyon metrekare alan üzerinde kurulu olan, 30.000 firma ve 300.000 ne yaklaşan çalışanıyla ülkemize en yüksek katma değeri sağlayan İkitelli Organize Sanayi Bölgesi adına bu uluslararası toplantıda bulunmaktan mutluluk duyuyor ve buna vesile olan konferans tertip komitesine teşekkür ediyorum.
İnsanın hayatındaki tüm kayıplar önemlidir. Kaybedilen para, mal, mülk ve diğer sabit kıymetler geri kazanılabilir değerlerdir. Ancak insan ve hele de üreten insanın kaybedilmesi çok daha önemli ve anlamlıdır. Sonucunda çalışan, işveren ve devlet olarak kişilerin ve toplumun sosyal, ekonomik, kültürel dengelerini etkiler hatta bozabilir. İş kazaları ve meslek hastalıkları üreten insan kayıplarının temel sebebidir. İş kazaları ve meslek hastalıkları, olası can kayıpları ya da sakatlanmalar dışında, işletmede verimliliğin düşmesi ve maliyetlerin artması, tazminat ödemeleri, yüksek tedavi ve bakım giderleri ile birlikte gerek işletmelere, gerekse ulusal ekonomilere önemli zararlar vermektedir. İş Kazaları ve Meslek Hastalıkları Ulusal Ekonomiye Zarar Verir
Türkiye deki işyerlerinin %99 u,250 nin altında çalışan istihdam eden KOBİ lerden oluşmakta, çalışanların %84 ü bu işyerlerinde istihdam edilmektedir. Asıl dikkat çekici olan durum ise iş kazalarının %80 inin yine KOBİ lerde meydana geliyor olmasıdır. Durum bu kadar ciddi iken ve bölgemizdeki KOBİ sayısı önemli rakamlara ulaşmışken, iş kazaları kapsamında kötü sonuçlar yaşamayan bir bölge olmak bizleri rahatlatmaktadır. Buna rağmen kanunlar çerçevesinde alınabilecek önlemleri uygulamaya sokmak için gereken tüm planlamaları ve çalışmaları yapmış bulunmaktayız.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı na bağlı olarak, işyerlerindeki işçi sağlığı ve iş güvenliği tedbirlerini denetleyen, iş güvenliği müfettişlerinin tespit ettikleri en büyük eksiklik ve kusur, işyerlerinin %82.92 gibi büyük bir oranda; gerek işverenin, gerekse işçilerin eğitimsizliğidir. Uluslararası Çalışma Örgütü ne (ILO) göre de iş kazalarının %78 i çalışanların emniyetsiz davranışlarından kaynaklanmakta ve araştırmalara göre; sonuçta iş kazaları sebeplerinin %98 i insan hatasından kaynaklanmaktadır. Gerçekten %98 gibi büyük oranda insan hatasından kaynaklanan iş kazalarının, iş güvenliği eğitimi ile önlenmesi mümkündür.
İş Sağlığı Nedir? Mesleki tehlikelerin(yani iş kazaları ile meslek hastalıklarının)önlenip çalışanların sağlık ve yaşamlarının korunmasıdır. İş Güvenliği Nedir? İş Güvenliği işyerlerini işin yürütümü nedeniyle oluşan tehlikelerden uzaklaştırmak ve sağlığa zarar verebilecek koşullardan arındırarak, daha iyi bir çalışma ortamı sağlamak için yapılan sistemli çalışmalar şeklinde tanımlanabilir. İş Kazası Nedir? genel tanımıyla kaza, dikkatsizlik, bilgisizlik, ehliyetsizlik, ihmal ve tedbirsizlik gibi nedenlerle arzu edilmeden ve ansızın, beklenmedik bir anda oluşan, insana, hayvana,eşyaya ve doğaya zarar veren bir olaydır.
Kamu ve özel sektör ayrımı gözetmeksizin tüm çalışanlar kanun kapsamındadır. Kişinin bulunduğu işyerindeki çalışan sayısı ve işyeri türü kanundan yararlanmasına engel olmayacaktır. Kanun aynı zamanda çırak ve stajyerler için de geçerli olacaktır. Bütün işyerlerinde sağlıklı ve güvenli çalışma ortamları oluşturulacaktır. Kanun iş sağlığı ve güvenliğinde en iyi koşulları hedefleyerek, işyerlerinin mevcut durumunun sürekli iyileştirilmesini amaçlıyor. İş kazası ve meslek hastalığı ortaya çıktıktan sonra neler yapılacağı değil, iş kazası ve meslek hastalığının önlenmesi için adımlar atılması esas kılınıyor. 6331 sayılı Kanunda, İşverenin genel yükümlülüğü; işveren mesleki risklerin önlenmesi, eğitim ve bilgi verilmesi dâhil her türlü tedbirin alınması, organizasyonun yapılması, gerekli araç ve gereçlerin sağlanması, sağlık ve güvenlik tedbirlerinin değişen şartlara uygun hale getirilmesi ve mevcut durumun iyileştirilmesi için çalışmalar yapar. İşveren, işyerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerine uyulup uyulmadığını izler, denetler ve uygunsuzlukların giderilmesini sağlar olarak belirtilmiştir. Kanun, çalışanların sayısına ve işyeri türüne bakılmaksızın her işyerinde iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ile diğer sağlık personelinin görev yapması mecburiyetini getirmektedir. İSG profesyonelleri özel eğitim gören ve mesleki yeterliliğini sınavla ispatlayan kişiler arasından Bakanlıkça yetkilendirilecektir. Kanun iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin belirlenen sürelerle işyeri bünyesindeki personel tarafından verilmesini esas alıyor. Ancak işyerinde uygun vasıflara sahip personel bulunmaması halinde bu hizmet işyeri dışındaki ortak sağlık ve güvenlik birimlerinden alınabiliyor.
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, KOBİ ler için uygulama aşamasında bazı zorlukları da beraberinde getirdi. Henüz üretim ve mali yapısını güçlendirememiş KOBİ lerimiz daha fazla mali yükümlülük getireceği için kanunu uygulamakta sorun yaşayabiliyor. İkitelli OSB Başkanlığımıza, İş Sağlığı ve Güvenliği ile ilgili gelen şikâyetler bu kapsamda gelişiyor. İşverenin üstlendiği sorumluluklar ve kazaları önleyecek risk analizinin yapılması, uzmanların işyerinde görev alması ve yasanın getirdiği diğer yönetimsel kurallar uygulama da gecikmeye neden oluyor. Biz kendi bünyemizde kurduğumuz ortak sağlık ve güvenlik birimi ile hem kendi çalışanlarımızı eğitiyor ve hazırlıyoruz hem de firmalarımızdan gelen sorulara karşı hazırlıklı oluyoruz.
İkitelli OSB olarak, biz kendi bünyemizde kurduğumuz ortak sağlık ve güvenlik birimi ile hem kendi çalışanlarımızı eğitiyor ve hazırlıyoruz hem de firmalarımızdan gelen sorulara karşı hazırlıklı oluyoruz.
Devlet desteklerine gelecek olursak; kamu hariç 10 dan az çalışanı olan çok tehlikeli ve tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin yerine getirilmesinde, Bakanlık mali destekte bulunacaktır. 10 dan az çalışanı bulunan az tehlikeli sınıftaki işyerlerinin bu destekten yararlanmasına ise Bakanlar Kurulu karar verebilecektir. Desteğin uygulamasında Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtları esas alınacaktır. Sigortasız personel çalıştırdığı tespit edilen işyerlerinden, yapılan destek yasal faizi ile birlikte geri alınacak. Bu işyerleri destekten üç yıl süreyle men edilecek.
Sanayileşme ve teknolojinin gelişmesiyle beraber işyerlerinde maruz kalınan iş kazalarına son vermek ve çalışanın güvenliğini sağlamak açısından 6331 sayılı kanun Türkiye nin güvenle büyümesine katkı sunacaktır. Bölgemizde farklı sektör alanları, iş kazaları risklerini de çeşitlendirmekte ve genişletmektedir. Dolayısıyla bünyemizdeki KOBİ lerin yasaya sıcak bakmalarını sağlayacak ve onları uygulamaya geçirecek eğitimleri Bölge Başkanlığımız olarak fazlasıyla önemsiyoruz. Ülkemizi uluslar arası ticaret ve sanayi koşullarına taşımanın yolunun devlet politikaları ile eşdeğer üretimler ve uygulamalar gerçekleştirmekle mümkün olabileceğini biliyoruz. Türkiye deki 281 OSB nin içinde İkitelli OSB de bugüne kadar kayıtlara geçen çok tehlikeli ve hayati kazalar olmaması, bu konuda ciddi sorunlar yaşanmaması hassasiyetimizin de bir göstergesidir.
İnsan emeğine ve insana duyulan saygının hiçbir kazançla kıyaslanamayacağını unutmamak gerekir. Bundan sonraki süreçlerde bölgemizdeki KOBİ lerin güçlenebilmesini ve faaliyetlerini sürdürebilmelerini sağlamak yasaların etkin bir biçimde uygulanmasına da öncülük edecektir. Sanayileşmenin etkisiyle nitelikli insan gücüne ihtiyaç duyduğumuz bugünlerde yaşanabilecek çeşitli risklere karşı hazırlıklı olmak ve herhangi bir olaya karşı önlem almak duyarlı her yöneticinin görevi olmalıdır.
VII. Uluslararası İş Sağlığı ve Güvenliği Konferansında yer almaktan onur duyduğumu belirtir,beni dinleyen tüm katılımcılarımıza sevgi ve saygılarımı sunarım.