SÜRDÜRÜLEBĐLĐR YEŞĐL BĐNALAR I. BÖLÜM
Geçmişten Geleceğe
ĐKLĐM DEĞĐŞĐKLĐĞĐ GERÇEK BĐR GLOBAL PROBLEM!
Neler Yaptık?
Neler Yaptık?... Sanayi devrimi Hızla artan üretim Tüketim ağırlıklı yaşam biçimi Sadece kendi çıkarlarını düşünen insanoğlu Hırs Fosil yakıt bağımlılığı CO 2 salınımının artması Çevre kirliliğinin hızla artması
DÜNYA Tepki Veriyor Đklimlerin kayması Küresel ısınma Buzulların erimesi ve deniz seviyesinin yükselmesi Orman yangınları Göllerin küçülmesi, ırmakların kuruması Kıyı şeritlerinin erozyona uğraması Mercan resiflerinin azalması
Ne Yapmalıyız?... Đnsanların bilinçlenmesi Gelecek nesillere ve diğer türlere saygı Sosyal sorumluluk anlayışının gelişmesi Bireysel ve sektörel çaba Sürdürülebilirlik kavramını benimsemek Đnşaat sektöründe Yeşil bina uygulamalarını yaygınlaştırmak
Yeşil bina?
Yeşil bina Doğal kaynakları verimli kullanabilecek şekilde tasarlanan, inşa edilen, yenilenen ve işletilen binalara verilen isimdir.
Yeşil binalar; Đnsanların doğayla en verimli şekilde bütünleşmesini hedeflemek içinde yaşayanların sağlığını korumak çalışanların verimini arttırmak suyu, enerjiyi ve diğer kaynakları daha verimli kullanmak oluşabilecek çevresel olumsuz etkileri en aza indirmek, amacıyla inşa edilmektedir.
Peki ama nasıl? Yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelmek (Güneş, Rüzgar, Toprak) Yapının kendi enerjisini üretmesi Atık suların geri kazanımı Gün ışığından mümkün olduğunca faydalanmak Etkin ısı yalıtımı
Peki ama nasıl?... Çevreye uyum sağlamış peyzaj Yerel malzeme kullanımı Nebati toprağın korunumu Isı adası oluşumunu engellemek Katı atık yönetimi
Atık Suların Geri Kazanımı Yağmur sularının toplanması Atık suların toplanması Toplanan suların arıtılması Arıtılan suların bahçe sulama gibi alanlarda kullanılması Düşük kapasiteli rezervuarlar Ekonomik armatürler
Gün Işığından Faydalanmak Tasarım sırasında hakim güneş yönünü dikkate almak Güney cephede büyük pencere açıklıkları Güneyde yapraklarını döken ağaçlar, kuzeyde iğne yapraklı ağaçlar Binaların birbirlerine göre doğru konumlanması Işık boruları
Etkin Isı Yalıtımı Çatıda izolasyon Mantolama sistemleri Güneş ve rüzgar yönlerinin dikkate alınması Pencere ebatları Binaların birbirlerine göre doğru konumlanması
Çevreye Uyumlu Peyzaj Çevreye uyum sağlamış bitkilerin kullanılması Fazla su tüketen bitkilerin tercih edilmemesi Bölgenin ana unsurlarını peyzaja dahil etmek Nebati toprak (üst toprak) korunumunu sağlamak Hafriyat öncesi nebati toprağı ayırmak ve koruyarak saklamak Peyzaj esnasında saklanan nebati toprağı kullanmak
Isı Adası Oluşumunu Engellemek
Katı Atık Yönetimi Đnşaat süresince oluşan atıkların ayrıştırılması Geri dönüşüm sürecine dahil edilmesi Yeni malzeme kullanımında geri dönüşümlü malzeme seçilmesi
Sertifika Sistemleri Yapılan işin belgelenmesini sağlar Kurumlara prestij sağlar Yaygınlaşan bilinçli tüketicilerin potansiyeli dolayısıyla teşvik sağlar Bölgelere göre çeşitlilik gösterirler
Gönüllü Başvurulan Sertifikalar BEES (Building for Environmental and Economic Sustainability), BREEAM (Building Research Establishment Environmental Assessment Method), CASBEE (Japon ların devlet destekli oluşturulan sertifikası), DGNB (Alman Yeşil Bina Konseyinin yeni oluşturulan sertifikası) ECO-QUANTUM (simülasyon bazlı bir model), ECOPROFILE (var olan büro binaları için), GBC (Green Building Challenge), GREENSTAR (LEED ve BREEAM ölçütleri incelenerek, Avustralya Yeşil Bina Konseyi tarafından oluşturuldu), LCAid (Yaşam döngüsü analizine dayalı), LEED (Leadership in Energy and Environmental Design) SBtool (Sustainable Building Tool-Canada)
En Yaygın Kullanılanlar LEED, BREEAM ve yeni olarak DGNB bina bazındaki projelerin çevre üzerindeki etkilerini ve doğal kaynakları korumadaki duyarlılıklarını ortaya çıkarmada ölçülebilir bir referansın olmasına olanak sağlayan bir tür sertifikasyon sürecini içeren derecelendirme sistemi LEED (Sorumlu kuruluş: GBCI) BREEAM (Sorumlu kuruluş: BRE-Global) DGNB (Sorumlu kuruluş: DGNB)
BREEAM Đngiltere de Yapı Araştırma Kurumu (BRE) tarafından geliştirilerek, 1990 yılında kuruldu. Günümüze kadar 115.000 den fazla yapıyı sertifikalandırmış ve 700.000 den fazla yapı da sertifika için başvuruda bulunulmuştur. BREEAM ile (tümü yeni yapılar olmak üzere), ofisler, çekirdek aileler için ekokonutlar, apartmanlar, okullar, alışveriş merkezleri, yurtlar, bakımevleri, endüstri yapıları, adalet sarayları, hastaneler ve hapishane binaları değerlendirilebilmektedir.
BREEAM Ayrıca Đngiltere dışındaki ülkelerde yapılacak değerlendirmeler için BREEAM International, (Türkiye yi de içine alan) BREEAM Europe ve körfez bölgesindeki ülkeler için BREEAM Gulf geliştirilmiştir. Breeam yurtdışı uygulamalara 2008 yılından itibaren başlamıştır. Oteller, laboratuarlar, tatil kompleksleri ve konaklama tesisleri ile karma fonksiyonlu yapılar, talep üzerine BREEAM Bespoke (Sipariş) hazırlanmakta ve değerlendirme kriterleri yapı türüne özgü olarak belirlenmektedir.
BREEAM BREEAM Europe performans kategorileri ve dağılım oranları
Bir Binaya Nasıl BREEAM Sertifikası Alınır? Başvurudan sonra projenin hangi değerlendirme türüne uygun olduğuna karar verilmekte, daha sonra her yapı türü için, aşağıda genel başlıkları verilen aşamalardan projeye uygun olanı seçilerek çalışmalar başlatılmaktadır. - Tasarım ve Satın Alma (Design and Procurement): Tasarım aşaması değerlendirmesidir. -Đnşaat Değerlendirmesi (Post Construction): Tasarım aşamasında belirlenen BREEAM konularının uygulamasının değerlendirilmesidir. - Yönetim ve Operasyon (Management and Operation): Mevcut binaların işletme sürecine ilişkin olarak değerlendirilmesidir.
BREEAM Sertifikaları BREEAM e göre değerlendirilen bir yapının çevresel performansının belgelendirilmesi için gösterge puanlarının en az % 30 unu toplaması gerekmektedir. Bunun üzerinde performans gösteren yapılar kademeli olarak Geçer (30-45 puan), Đyi (45-55 puan), Çok Đyi (55-70 puan), Mükemmel (70-85 puan) ve Seçkin (85 puan üstü) olmak üzere derecelendirilir.
L E E D Yapının değerlendirmeye alınması için öncelikle her performans kategorisi için tanımlanan önkoşulların yerine getirilmiş olması şarttır. Tasarım ve yapım olmak üzere, iki aşamada, yapının sağladığı kriterlere ilişkin gerekli belgelerin internet ortamında sisteme yüklenmesinden sonra, ABD Yeşil Bina Konseyi (U.S. Green Building Council - USGBC) tarafından bu belgeler incelenmekte ve açıklığa kavuşturulması istenen konular ya da ek döküman talepleri iletilmektedir.
L E E D Bu çalışmaların yapılıp USGBC ye gönderilmesi ile beraber, yukarıda belirtilen bölümlerdeki her kriter için bir puan kazanılmaktadır. Bu puanların toplamı yapının alacağı sertifika düzeyini belirlemektedir. LEED sertifikasyonunda 4 kademe bulunmaktadır. Bunlar; Sertifika, Gümüş, Altın ve Platindir.
L E E D LEED NC (Yeni Yapılar ve Büyük Onarımlar) v 3.0 performans kategorileri ve dağılım oranları
Sertifika Sistemleri Arasındaki Farklar Denetleme Leed: USGBC (ABD Yeşil Bina Konseyi) Breeam:Yetkilendirilmiş Birim Denetçisi Sertifika Tipi Leed: Đnşaat sonrası tek bir sefer Breeam: Tasarım ve inşaat sonrası iki tip Ön koşul Leed: Her kategoride ön koşul var Breeam: Uluslararası projelerde henüz ön koşul yok
Sertifika Genel Maliyetleri Sertifika ve Denetleme LEED BREEAM 2.250-22500 $ 1500 (Denetçi) Danışman Zorunlu değil (+1 puan) Zorunlu değil Enerji Modellemesi Commissioning (sistemsel devreye alma) 5000-5000$ Zorunlu değil %0,3-%1,5 Zorunlu değil Personel Maaşları 2.000-20.000$ 2.000-20.000$ *Diğer maliyetler: Gün ışığı modellemesi,fizibilite vb.
Takım çalışması Yeşil bina entegre bir tasarımdır. LEED de, alışkın olduğumuz bina yapım süreçlerinin dışında bir süreç tanımlanır. Proje aşamasında mal sahibinin başkanlığında mimar, peyzajcı, inşaat mühendisi, makina mühendisi, elektrik mühendisi, çevre mühendisi, kimya mühendisi, sosyolog, işletmeci biraraya gelerek yeşil bina için sistemleri optimize ederler.
Neden binalara sertifika? Bir gıda ürünü satın alan müşteri nasıl gıdanın bütün bileşenlerini paketin üstündeki yazılardan öğrenebiliyorsa METRICS binalarda yaşayan bizlerinde, binanın içinde soluduğumuz hava kalitesinden, kullandığımız enerjinin sonucu salınan karbon miktarına kadar her türlü bilgiye erişebilme hakkımız olmalıdır.
ÇEVRE DOSTU BĐNALARDA KARLILIK KARBON EMISYONUNDA AZALMA 35-40% SU KULLANIMI 30-50% ATIK KULLANIMI 50-90% ENERJĐ FATURALARI 30-35% Kaynak: Capital E Test
OKULLAR HASTANELER ÜRETKENLĐK ARTIYOR!! %20 DAHA ĐYĐ ÖĞRENCĐ PERFORMANSI 2 ½ Gün ERKEN TABURCU Kaynak: WGBC ALIŞVERĐŞ MERKEZLERĐ FABRĐKALAR OFĐSLER SATIŞLARDA ARTIŞ ÜRETĐMDE ARTIŞ %2-16 ÜRETKENLĐK ARTIŞI Test
AB Endüstri Komitesi (EU Industry Committee) 2018 de bütün binalar kendi enerjilerini üretecek Güneş panelleri Isı pompaları Üye ülkeler ulusal hedef belirleyecek AB Bölgesel Gelişim Fonu (EU Regional Development Fund) 31 Mart 2010, enerji performansını hesaplamak için ortak metodoloji geliştirilecek
Türkiye de Neler Oluyor? Enerji Verimliliği Yasası Tasarısı 22.05.2007 tarihinde TBMM Gündemine gelmiş ve 5627 Sayılı yasa olarak kabul edilmiştir. Enerji Kaynaklarının ve Enerji Kullanımında Verimliliğin artırılmasına dair yönetmelik- 25.10.2008. 4 milyar TL ye ulaşan toplam enerji tasarruf potansiyelinin %30 unun binalardan sağlanabileceği belirtiliyor (kaynak EĐE).
Kent Enerji Hedefleri Bayındırlık ve Đskan Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı-Kentleşme Şura Raporu (Komisyon 6) 2020 hedefleri Kentlerde sera gazı emisyonlarının %20 azaltılması Fosil enerjileri payının ayni sürede %20 oranında azaltılması %20 oranında temiz enerji %20 oranında enerji tasarrufu 2050 hedefleri %50 temiz enerji
Climate Change (Đklim Değişikliği) A global problem that requires local action (Yerel aksiyon almayı gerektiren global bir problem) William J. Clinton
Emissions Targets & Commitments (Emisyon-Düşürme Hedefleri) California -25% 2020 (1990) London -30% 2025 (1990) New York City -30% 2030 (2007) Paris -75% 2050 (2004) Rotterdam -50% 2025 (1990) Stockholm -60-80% 2050 (1990) Tokyo -25% 2020 (2000)
Geleneksel inşaat sektöründeki binalar 1. Đnşaat ve kullanım süreçlerinde dünyadaki tatlı su kaynaklarının yaklaşık 16% nı, 2. Ağaç kaynaklarının 25% ni, malzeme kaynaklarının 30% nu, 3. Enerji kaynaklarının 40% nı tüketmektedir. 4. Küresel ısınmaya neden olan CO2 in 35% i inşaat kaynaklıdır.
5. Toprak israfının 40% inşaat süreci ve devamında açığa çıkan atıkların depolanması sonucu meydana gelir. 6. Stratosferdeki ozon tabakasında azalmaya neden olan kimyasalların 50% si geleneksel bina sektörü tarafından üretilir
Yeşil Yapı Karakteri 1. Yeşil binalar, yeni yapı ve eski binaların kısmen ya da tamamının tadilatı ile oluşturulur. 2. Etkin ısı yalıtımı vardır. 3. Yenilenebilir enerji kaynaklarından güneş, rüzgar, toprak ve su enerjisi kullanımı esastır. 4. Dönüşebilen malzeme kullanımı için gerekli üretim yöntemleri ve kullanım sahaları geliştirilmiştir.
5. Tüm cihaz ve donanımların otomatik kontrolü sağlanmıştır. 6. Aydınlatma ve elektrik kullanım veriminin yükseltilmesi esastır. 7. Yağmur suyundan yararlanılır. 8. Bina ve çevresinde bitkilendirme oranı fazladır. 9. Korozyon etkiden korunma önlemleri alınmıştır.
Geleneksel binalarla yeşil binaların kullanılan malzemeler açısından karşılaştırılması Geleneksel binalar Dünya ölçeğindeki bina ve yapı faaliyetlerinde, her sene 3 milyon ton işlenmemiş malzeme tüketimi vardır. Bu küresel kullanımın 40% na karşılık gelir. Geleneksel bir evin yapımında yalnızca 5% de geri dönüşümlü malzeme kullanılır.
Yeşil binalar Yeşil binalarda kullanılan malzemelerin hemen tamamı geri dönüştürülmüş kaynaklardan temin edilir. Kullanılan betonun 80% i, Tuğlanın 80% i, Çeliğin 65% i, Alüminyumun 79% u, Yalıtım malzemelerinin 80% i, Camın 21% i geri dönüşüm süreçleri ile üretilmiş ürünlerden temin edilir. Yeşil bina malzeme ve ürünlerini kullanmak yenilenemez kaynak korunumunu dünya çapında arttırmaktadır.