ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ 2010 YILI BOLOGNA SÜRECİ Fahri YAVUZ 1 Nisan 2010 Perşembe, Kültür Merkezi Mavi Salon Erzurum
Gündem İlk Oturum Kısaca Bologna Süreci Atatürk Üniversitesi nde Bologna Süreci Yapılanlar Yapılacaklar Görev Dağılım: Yetki ve Sorumluluklar Takvim İkinci Oturum Program Yeterliliklerini Belirleme Ders Öğrenim Çıktılarını Hazırlama AKTS Hesaplama Sorular, Cevaplar ve Tartışma
Gerek eğitim, gerek araştırma alanlarında ortak 21. Yüzyılda Yükseköğretimdeki Yönelimler Akademik Boyutta; Küreselleşen dünyada Öğrenci/Mezun/Öğretim elemanı Hareketliliği/Dolaşımı kaçınılmaz artış gösteriyor. Başka ülkelerde alınan derecelerin şeffaf, anlaşılır ve tanınır olması önem kazanıyor. Rekabet, eğitimin kalitesini kaçınılmaz kılıyor. Yeni teknolojiler, eğitim ve araştırma materyallerini değiştiriyor, esnek öğrenme yöntemlerinin önemi artıyor.
21. Yüzyılda Yükseköğretimdeki Yönelimler Ekonomik Boyutta; Küreselleşen ekonomilerde yükseköğretimin önemi artıyor. İstihdam etme ve istihdam edilme arasındaki bağın görünürlüğünün artması iş dünyasının yükseköğretime ilgisini artırıyor. Rekabet edebilme işlevi yükseköğretimin kalitesi ile işgücünün kalitesini birbiriyle daha somut ilişkilendiriliyor.
Yaşam boyu öğrenmenin rolü ve önemi 21. Yüzyılda Yükseköğretimdeki Yönelimler Sosyo-Kültürel Boyutta; Küreselleşen ekonomilerde yükseköğretimin önemi artıyor. İstihdam etme ve istihdam edilme arasındaki bağın görünürlüğünün artması iş dünyasının yükseköğretime ilgisini artırıyor. Rekabet edebilme işlevi yükseköğretimin kalitesi ile işgücünün kalitesini birbiriyle daha somut ilişkilendiriliyor.
21. Yüzyılda Yükseköğretimdeki Yönelimler Siyasi Boyutta; Ülkeler yükseköğretim kurumlarının, elemanlarının ve öğrenci veya mezunlarının uluslararası arenada rekabet edebilecek düzeyde olmasını tercih ediyor. Diğer alanlarda olduğu gibi yükseköğretimde de uluslararası işbirliğini güçlendirmeye yönelik ortak projeler, programlar, bilgi ağları yapılandırılıyor. Eğitim sistemlerini uluslararası arenada tanınır ve karşılaştırılabilir olabilecek şekilde yeniden yapılandırıyor. Hareketlilik ve dolaşım oranlarında beyin göçü nün önüne geçmek için giden ve gelen dengesini korumaya çalışıyor.
Küresel Gelişmeler Avrupa Konseyi, Avrupa Komisyonu, UNESCO, OECD ve daha başka pek çok uluslararası kuruluş yükseköğretime dair çalışmalar başlatmışlardır. Avrupa Komisyonunca desteklenen Eğitim ve Gençlik Programlarıyla öğrenci/öğretim elemanı ve personel hareketliliği başarılı bir şekilde uygulanmaya konmuştur. 1999 yılında Avrupa Düzeyinde 29 Ülkenin Eğitim Bakanları tarafından imzalanan Bologna Deklarasyonu, günümüzde 46 ülkenin dahil olduğu bir yükseköğretim yapılanması reformu niteliği kazanmıştır. A.B.D ve Japonya ile rekabet için Üye ülkelerin ekonomik ve sosyal ihtiyaçlarına uygun Avrupa Yükseköğretim Alanı nı oluşturmak hedefiyle başlayan Bologna Süreci artık küresel boyut kazanmıştır.
Bologna Süreci Karşılaştırılabilir, rekabetçi ve şeffaf bir yükseköğretim alanı oluşturmak 1999 da başlayan bu sürece Türkiye 2001 de bu amaçla dahil oldu Bu sürece şu anda 46 ülke dahildir Süreç, iki yılda bir yapılan bakanlar düzeyinde toplantılarla hedef ve faaliyet alanlarını geliştirmiştir.
Sürecin Hedefleri Anlaşılabilir ve karşılaştırılabilir derece sistemi Kalite güvencesi Diploma ve öğrenim sürelerinin tanınması Yaşam boyu öğrenme Ortak dereceler 2009 da Leuven toplantısında Sosyal boyut Hareketlilik ve Yaşam boyu öğrenmeğe 2010 sonrasında ağırlık verileceği belirtilmiştir.
Sürecin Ana Faaliyet Alanları Yükseköğretim Yeterlilikler Çerçevesi Kalite Güvencesi Diploma ve Derecelerin Tanınması Öğrenci Katılımı ve Sosyal Boyut
Y.Ö. Yeterlilikler Çerçevesi Avrupa Yüksek Öğrenim Yeterlilikler Çerçevesi Türkiye Yükseköğrenim Yeterlilikler Çerçevesi Alana özgü yeterlilikler çerçevesi (çalışılıyor) Atatürk Üniversitesi ne yapacak Çerçeveyi herkes çalışacak ve anlayacak Çerçeveye göre program yeterliliklerini belirleyecek Ders öğrenim çıktılarını yazacak
Kalite Güvencesi Avrupa ilke standartları ile uyumlu ulusal kalite güvence sistemi YÖDEK (YÖK teki Komisyon) ADEK (Üniversitedeki Kurul) Dış Değerlendirme (Örneğin, ABET) Öğrenci katılımı Öğrencinin karar mekanizmalarında yer alması Uluslar arası katılım (uluslarasılaşmak) Erasmus Farabi Diğer tüm uluslar arası değişim programları
Öğrenim Süreleri ve Diplomaların Tanınması Diploma Eki (DE/DS) Lizbon Tanıma Sözleşmesi Avrupa Kredi Transfer Sistemi (AKTS/ECTS) ENIC/NARIC Merkezleri Atatürk Üniversitesi ne yapacak?? Diploma Eki ve AKTS çalışmalarını tamamlayarak AB ye tanınırlılık için müracaat edecek Hedef: Ocak 2011
Sosyal Boyut Yükseköğretime erişen, Yükseköğretime katılan ve Yükseköğretimi tamamlayan öğrenci gruplarının, toplumların çeşitliliğini yansıtması hedefine ulaşma çabası olarak tanımlanabilir.
Atatürk Üniversitesi neler yaptı 17 Aralık 2008 de Süreç Erasmus Koordinatörlerine anlatıldı Mayıs 2009 da BEK Raporu Hazırlandı 11 Kasım 2009 de Bologna Süreci Bölüm Başkanlarına Anlatıldı Üniversitesin 2010 Yılı Bologna Süreci Üniversite Senatosuna Anlatıldı Bologna Eşgüdüm Komisyonunu (BEK) yeniden belirlendi İlk BEK toplantısı 4 Martta 2010 da yapıldı Tüm Akademik Birimlere yazı yazılarak Fakülte, Bölüm ve Anabilim Dalı düzeyinde komisyonlar oluşturuldu Program yeterlilikleri belirleme başladı Ders öğrenim çıktıları yazılmaya başlandı Bologna sürecinde hareketlilik başladı WEB sayfasında çalışmaları destekleyecek bir link oluşturuldu
Üniversitede 2010 da neler yapılacak Nisan 2010 Eğitim çalışmaları fakülte düzeyinde de yapılacak Komisyonlar program yeterlilikleri çalışmalarını tamamlayacak Öğretim Üyeleri Bahar Dersleri için öğrenim çıktıları yazacak Bologna Süreci linki sürekli güncellenecek ve ilaveler yapılacak Yazılım için çalışmalar Yapılacak BEK Toplantısı yapılacak Mayıs-Haziran 2010 BEK Toplantısı yapılarak BEK Raporu çalışılacak Eğitim çalışmaları devam edecek Program yeterlilikleri ve öğrenme çıktıları geliştirilecek WEB tabanlı yazılım çalışmaları belli ölçüde tamamlanacak Bilgiler, belli şablonda WEB e yerleştirilmeye başlanacak
Üniversitede 2010 da neler yapılacak Eylül-Ekim 2010 Eğitim çalışmaları devam edecek Her düzeyde (Anabilimdalı, Bölüm, Fakülte Üniversite) bilgiler WEB e girilecek Öğretim Üyeleri Güz Dersleri için öğrenim çıktıları yazacak ve WEB e girecek Bilgi Paketi Yazılımı geliştirilecek Kasım-Aralık Bölümler bilgi paketlerini geliştirecek ve müfredatları güncelleyecek Fakülteler bilgi paketlerini geliştirecek, lisans program yeterliliklerini, öğrenme çıktılarını ve müfredatlarını kontrol edecek. Enstitüler, Yüksek Lisans ve Doktora program yeterliliklerini, öğrenme çıktılarını ve müfredatları kontrol edecek. BEK Komisyonu üniversite bilgilerini güncellemek için iş bölümü yapacak ve müracaat için bilgi paketini gözden geçirecek
Üniversitede 2011 da neler yapılacak Ocak 2011 WEB üzerinden Bilgi paketinde müracaat öncesi son rötuşlar yapılacak Müracaat Formlarını dolduracak AKTS ve DS için Ulusal Ajansa müracaat edecek (15 Ocak 2011) Ocak 2011 sonrası WEB Bilgi Paketi sürekli güncellenecek Kalite güvencesi için program ve öğrenim çıktılarını yerine getirecek fiziki şartların oluşması üzerinde durulacak ve gerekli gelişmelerin olması sağlanacak. Bologna sürecinin sosyal boyutu ile ilgili alanlarda gelişmeleri sağlayacak çalışmalar yapılacak. Bologna sürecindeki hareketliliğin artırılması için ulusal ve uluslar arası programlardan ve fırsatlardan azami ölçüde yararlanılacak
Organizasyon Şeması Rektör ÖĞRENCİ Rektör Yardımcısı BEK Başkanı BEK KOMİSYONU BOLOGNA UZMANI İLGİLİ DEKAN YARDIMCISI FAKÜLTE / MYO / YUKSEK OKUL BOLOGNA KOMİSYONU BOLUM / ANABİLİM DALI BOLOGNA KOMİSYONU ÖĞRETİM ÜYESİ / ELEMANI
BEK in Görevleri Bologna sürecinin faaliyet alanlarına giren ve YÖK tarafından çerçevesi belirlenmiş olan konularda kurumun Yıllık Eylem Planı nı hazırlamak, uygulamasını sağlamak; Kurum Raporu nu hazırlanacak yıllık ulusal rapora veri oluşturmak üzere, her yılın en geç Mayıs ayı sonuna kadar Yükseköğretim Kurulu na göndermek. Bologna Süreci nin ana çalışma alanlarında iç ve dış paydaşlara ilgili mevzuat ve uygulama konularında sistematik olarak hizmet içi eğitim seminerlerinin düzenlenmesini sağlamak. Kurum ve birimlerin akademik kurullarında Bologna Süreci uygulamalarının yerleşmesi için gerekli önlemler almak. Yapılan çalışmaları değerlendirip yeni dönem uygulamaları için strateji belirlemek. Bologna Süreci yle ilgili, Yükseköğretim Kurulu nun, Avrupa Yükseköğretim Alanında faaliyet göstere kurum ve kuruluşların etkinliklerini izlemek, katılmak ve bu doğrultuda kurum içi hazırlıklara öncülük etmek.
Fakülte/YO/MYO Komisyonu İlgili Dekan ve Müdür Yardımcısı Fakültedeki Bologna çalışmalarını takip ve koordine eder Fakülte komisyonuna başkanlık eder İlgili programların (Erasmus, Farabi vs.) Fakültede koordineli ve etkin yürütülmesini sağlar Fakülte/YO/MYO Komisyonu Fakülte/YO/MYO undaki Bologna sürecine katkı amacıyla toplantılar ve eğitim çalışmaları düzenler Tek lisans programı var ise program yeterliliklerini hazırlamak Bilgi paketi için Fakülte ile ilgili bilgileri hazırlamak Fakültede Bologna Süreci çerçevesinde kalite süreçleri ve sosyal boyu ile ilgili stratejiler geliştirmek. Fakültedeki süreci yürütecek bilgi beceri ve yetkinliğe sahip olmak için mevcut bilgilerle donanımlı olmak ve süreçleri takip etmek.
Bölüm/ABD Komisyonu Bölüm veya ABD Başkanı Bölüm veya ABD Bologna çalışmalarının yürütülmesini sağlar Bölüm veya ABD komisyonuna başkanlık eder Bölüm/ABD Komisyon Bölüm/ABD program yeterliliklerini hazırlar Bilgi paketi için Bölüm/ABD ile ilgili bilgileri hazırlamak Bölümdeki süreci yürütecek bilgi beceri ve yetkinliğe sahip olmak için mevcut bilgilerle donanımlı olmak ve süreçleri takip etmek.
Öğretim Üyesi/Görevlisi Ders Bilgi Paketini hazırlamak Dersle ilgili bilgileri hazırlamak Dersin genel amacını yazmak Dersin öğrenme çıktılarını hazırlamak Program yeterliliklerinin hazırlanmasına kendi dersi açısından katkıda bulunmak Dersin hangi program yeterliliklerine katkıda bulunduğunu belirlemek Dersin öğretme yöntem ve araçlarını belirlemek Bu yöntem ve araçlara göre iş yükünü tespit etmek Dersin AKTS sini hesaplamak. Verdiği derslerin tüm bu bilgilerini web ortamında bilgi paketine aktarmak, güncellemek ve geliştirmek.
Süreçte Karşılaşılacak Engeller Fiziki ve yetişmiş insan gücü altyapısı Daha çok yeni kurulan üniversiteler Alışkanlıklar, tembellik ve bunlara bağlı geriye olan özlem Direnç Önemsememe, hafife alma Sulandırma Gerekçeler öne sürme Köstekleme
Sonuç alabilmenin püf noktası: Kurumu Değişim Gereğine İnandırmak Bologna Sürecine inandırmak Rektör, dekan, müdür, bölüm başkanı ve yardımcılarının doğrudan katılımını sağlamak Zihniyet dönüşümü için uluslararası alanda son yıllarda eğitim öğretimde yapılanlarla ilgili sürekli bilgilendirmek Derslik ve derslik dışı öğrenme ortamları oluşturmak Değişimi kolay yönetebilmek için web tabanlı çalışmak
Sıkça Sorulan Sorular Bizden şunu mu? İstiyorsunuz Bir şey istemiyoruz İngilizcesi olacak mı? Evet Güz dönemi dersleri için bilgi paketi hazırlanmayacak mı? Hazırlanacak Bilgi paketinde öğretim üyesinin isminin olması doğru mu? Evet, bu dinamik bir süreç ve sık sık güncellenecektir. Müfredat değişecek mi, dersler azalacak mı? Gerekliyse evet
Kullanılabilecek Kaynaklar http://bologna.yok.gov.tr/index.php http://atauni.edu.tr (e-kaynaklar da Bologna Süreci Bilgi Paketleri Sakarya Üniversitesi (Eğitim Öğretim Bilgi Sistemi) KTÜ (Bilgi Paketi) GOOGLE ve Diğer tarama sistemleri
Teşekkürler