T.C. ONDOKUZ MAYIS ÜNĠVERSĠTESĠ REKTÖRLÜĞÜ ĠÇ DENETĠM BĠRĠMĠ YÖNERGESĠ BĠRĠNCĠ BÖLÜM Genel Hükümler Amaç ve kapsam MADDE 1- (1) Bu Yönergenin amacı, Ondokuz Mayıs Üniversitesi İç Denetim Birimi Başkanlığının işleyişi ve yönetimi ile iç denetçilerin ve üst yöneticinin iç denetime ilişkin görev, yetki ve sorumluluklarına ilişkin esas ve usulleri düzenlemektir. (2) Bu Yönerge, üst yönetici ve iç denetçiler tarafından okunup imzalanır ve İç Denetim Birimi Başkanlığında saklanır. İç Denetim Birimi Başkanlığında göreve başlayan iç denetçiler tarafından da birim yönergesi okunup imzalanır. Hukuki dayanak MADDE 2- (1) Bu Yönerge İç Denetçilerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin 13 üncü maddesi 3 üncü fıkrası uyarınca hazırlanmıştır. (2) Bu Yönergenin hazırlanmasında İç Denetim Koordinasyon Kurulu tarafından yayımlanan Kamu İç Denetim Birim Yönergesi esas alınmıştır. Tanımlar MADDE 3- (1) Bu Yönergede geçen; a) Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesini, b) Rektör: Ondokuz Mayıs Üniversitesi Rektörünü, c) Kurul: Maliye Bakanlığı İç Denetim Koordinasyon Kurulunu, ç) Başkanlık: Ondokuz Mayıs Üniversitesi İç Denetim Birimi Başkanlığını, d) İç Denetim Birimi Başkanlığı: Ondokuz Mayıs Üniversitesi İç Denetim Birimi Başkanı ve iç denetçiler ile ihtiyaca göre görevlendirilen büro personelinden oluşan organizasyonu, e) Başkan: Ondokuz Mayıs Üniversitesi İç Denetim Birimi Başkanını, 1/22
f) İç denetim: Kamu idaresinin çalışmalarına değer katmak ve geliştirmek için kaynakların ekonomiklik, etkililik ve verimlilik esaslarına göre yönetilip yönetilmediğini değerlendirmek ve rehberlik yapmak amacıyla yapılan bağımsız, nesnel güvence sağlama ve danışmanlık faaliyetini, g) İç denetçi: Bu Yönerge ve ilgili mevzuat çerçevesinde iç denetim faaliyetlerini gerçekleştirmekle görevli ve sorumlu her düzeyde sertifika sahibi iç denetçileri, ğ) Denetim gözetim sorumlusu: Kalite güvence ve geliştirme programı kapsamında, her bir denetim görevinin denetim ve raporlama standartları ile rehberlere uygun olarak yürütülmesini sağlamak amacıyla Başkan tarafından görevlendirilen iç denetçiyi, h) Kanun: 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununu, ı) Yönetmelik: İç Denetçilerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliği, i) Yönerge: Ondokuz Mayıs Üniversitesi İç Denetim Birimi Yönergesini, j)rehber: Ondokuz Mayıs Üniversitesi İç Denetim Rehberini, ifade eder. ĠKĠNCĠ BÖLÜM Ġç Denetimin Amacı, Kapsamı ve Standartları Ġç denetimin amacı MADDE 4- (1) İç denetim; risk yönetimi, iç kontrol ve yönetim süreçlerinin etkinliği ve yeterliliğinin değerlendirilmesi suretiyle, Üniversite faaliyetlerinin amaç ve politikalara, kalkınma planına, programlara, stratejik planlara, performans programlarına ve mevzuata uygun olarak planlanmasını ve yürütülmesini; kaynakların etkili, ekonomik ve verimli kullanılmasını; bilgilerin güvenilirliğini, bütünlüğünü ve zamanında elde edilebilirliğini sağlamayı amaçlar. Ġç denetimin kapsamı MADDE 5- (1) Üniversite bünyesinde yer alan birimlerin (Döner Sermaye İşletmesi dâhil) tüm işlem, proje, faaliyet ve süreçleri iç denetim kapsamındadır. (2) İç denetim, risk esaslı denetim plan ve programları kapsamında sistematik, sürekli ve disiplinli bir yaklaşımla iç denetim standartlarına uygun olarak yapılır. Ġç denetim standartları ve meslek ahlak kuralları MADDE 6- (1)İç denetim faaliyetleri, ilgili mevzuat ve Kurul tarafından belirlenen kamu iç denetim standartları ve meslek ahlak kurallarına uygun olarak yürütülür; açıklık bulunmayan hallerde uluslararası iç denetim standartları ile etik kurallar dikkate alınır. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Ġç Denetim Birimi BaĢkanlığının Yapısı, Yönetimi ve Görevleri Ġç Denetim Birimi BaĢkanlığının yapısı MADDE 7- (1) Başkanlık; Başkan ve iç denetçiler ile ihtiyaca göre görevlendirilen büro personelinden oluşur. 2/22
(2) Başkanlık idari yönden doğrudan Rektöre bağlı olarak faaliyetlerini yürütür ve Rektör dışında başka birim veya yöneticilerle ilişkilendirilemez. (3) Rektör, iç denetim faaliyetlerine ilişkin rol ve sorumluluklarını astlarına devredemez. Ġç Denetim Birimi BaĢkanlığının görevleri MADDE 8- (1)Başkanlık aşağıdaki görevleri yürütür: a) Risk analizlerine dayalı iç denetim plan ve programlarını hazırlamak ve Rektörün onayına sunmak, b) Denetim plan ve programlarının uygulanmasını sağlamak, denetim ve danışmanlık faaliyetlerini yürütmek, c) Üniversitenin risk yönetimi, iç kontrol ve yönetim süreçlerinin etkinlik ve yeterliliğini değerlendirmek, ç) İç denetim faaliyetleri sırasında tespit edilen veya Başkanlığa intikal eden inceleme veya soruşturma yapılmasına gerek duyulan hususları Rektörün bilgisine sunmak, d) İç denetim faaliyetlerinin sonuçlarını izlemek, e) İç denetim faaliyetlerinin değerlendirilmesi, iç denetim standartları ve meslek ahlak kurallarına uygun olarak yürütülmesi ve iç denetim faaliyetlerinin geliştirilmesi için kalite güvence ve geliştirme programı oluşturmak, uygulamak ve geliştirmek, f) Kalite güvence ve geliştirme programı çerçevesinde yapılan değerlendirme sonuçlarını Rektöre sunmak, g) Yıllık iç denetim faaliyet raporunu hazırlamak ve Rektöre sunmak, ğ) İç denetçilerin bilgi, yetenek, tecrübe ve mesleki yeterliliklerini geliştirmeye yönelik gerekli imkânları sağlamak, h) Yönergeyi ve işlem süreçlerini Kurulun düzenlemelerine uygun olarak hazırlamak ve geliştirmek, ı) İç denetim faaliyetlerinin sonuçları hakkında Rektöre belirli aralıklarla bilgi sunmak, iç denetim alanındaki gelişmeler ve en iyi uygulamalar konusunda Rektörü bilgilendirmek, i) Denetim raporlarının, raporlama standartları ile belirlenen usul ve esaslara uygunluğunu kontrol etmek ve bir örneğini Başkanlıkta muhafaza etmek, j) İç denetim faaliyeti ve iç denetçilerle ilgili diğer işlemleri yürütmek, k) Görev alanına giren konular itibarıyla Kurul tarafından yayımlanan usul ve esaslara uygun olarak denetim rehberi hazırlamak ve bir örneğini Kurula göndermek. 3/22
Rektörün görev ve yetkileri MADDE 9- (1) Rektör aşağıdaki görev ve yetkilere sahiptir: a) Başkanlık tarafından hazırlanan iç denetim plan ve programlarını onaylamak, iç denetimle ilgili program dışı görevlendirmeleri yapmak, b) İç denetim plan ve programlarının hazırlanması sürecinde plan ve programa dâhil edilmesini gerekli gördüğü denetim konularını Başkanlığa bildirmek, c) Başkanlık tarafından hazırlanan yönerge ile yönerge değişikliklerini onaylamak ve bir örneğini Kurula göndermek, ç) Başkanı görevlendirmek, d) İç denetçi atamalarını yapmak, e) Üniversite içerisinden teknik veya uzman personelin denetim faaliyetlerinde çalıştırılmasına onay vermek, f) Üniversite dışından teknik personelin denetim faaliyetlerinde çalıştırılmasının gerekli olması halinde ilgili idareden görevlendirme talebinde bulunmak ve Kurula bildirmek, g) Ataması yapılan iç denetçilerin isimlerini ve ilave iç denetçi ihtiyacını Kurula bildirmek, ğ) Kamu iç denetçi sertifikalarının derecelendirmesine ilişkin Kurula teklifte bulunmak, h) Başkanlık ile denetlenen birim yönetimi arasındaki uyuşmazlıkları çözümlemek ve nihai kararı vermek, ı) Denetlenen birimlerin yönetici ve personelinden denetim faaliyetinin yürütülmesini engelleyici fiil ve tavır sergileyenler hakkında gerekli tedbir ve müeyyideleri uygulamak, i) İç denetim raporlarını değerlendirmek, j) İç denetim raporları ile bunlar üzerine yapılan işlemlere ilişkin sonuçları iki ay içerisinde Kurula göndermek, k) Başkanlık tarafından hazırlanan yıllık iç denetim faaliyet raporunu Kurula göndermek, l) İç denetim faaliyetiyle ilgili olarak mevzuatla verilen diğer görevleri yapmak, m) İç denetçilerin yıllık, mazeret ve hastalık izinlerini vermek, Rektörün sorumluluğu MADDE 10- (1) Rektör, iç denetim faaliyetlerinin yerine getirilmesinde; a) İç denetçilerin görevlerini bağımsız ve tarafsız bir şekilde yerine getirmeleri için gereken tüm önlemleri alır. 4/22
b) Üniversite faaliyetlerini olumsuz etkileyebilecek risklerin belirlenmesi çalışmalarında iç denetçilere gerekli imkânı sağlar. c) İç denetim faaliyeti kapsamına giren konularda, iç denetçilere gerekli bilgi ve belgelerin sağlanması amacıyla, Üniversite birimleri arasında etkili iletişim kurulmasını sağlar. ç) İç denetim raporlarında düzeltilmesi ve iyileştirilmesi önerilen konuları değerlendirir ve gerekli önlemleri alır. d) İç kontrol sürecinden elde ettiği bilgilerle, iç denetimden elde edilen bilgileri karşılaştırır ve kaynakların etkili, ekonomik ve verimli kullanımına ilişkin tedbirleri gerektiğinde Başkanlıkla görüşerek belirler. alır. e) Başkanlığın ihtiyacı olan araç, gereç ve malzemenin temin edilmesine ilişkin tedbirleri f) İç denetçilerin mesleki yeterliliğinin geliştirilmesi için gerekli tedbirleri alır. g) İç denetim raporları ile bunlar üzerine yapılan işlemleri Kurula gönderir. ğ) İç denetim faaliyetlerinden beklenen faydanın en yüksek düzeyde elde edilmesi için gerekli her türlü katkıyı sağlar. h) İç denetim faaliyetinin kalitesini gözetir ve dış değerlendirme sonuçlarına ilişkin düzeltici önlemlerin alınmasını sağlar. BaĢkanın görevlendirilmesi MADDE 11- (1) Başkan, iç denetçiler arasından Rektör tarafından görevlendirilir. Bu görevlendirme en geç 10 iş günü içinde Kurula bildirilir. (2) Başkanın yokluğu halinde bu görev, Başkanın teklifi üzerine Rektörün görevlendireceği iç denetçi tarafından yürütülür. BaĢkanın görev, yetki ve sorumlulukları MADDE 12-(1) Başkanın görev, yetki ve sorumlulukları şunlardır; a) Başkanlığı mevzuata, denetim ve raporlama standartlarına, rehberlere ve Kurulun diğer düzenlemelerine uygun olarak yönetmek, b) İç denetçilerin de katılımıyla iç denetim planı ve iç denetim programını hazırlamak, Rektörün onayına sunmak, c) İç denetçilerin, iç denetim plan ve programlarına uygun olarak faaliyet yürütmelerini sağlamak ve bu yönde gerekli tedbirleri almak, ç) İç denetçilerin program kapsamında ve Rektör tarafından verilen program dışı iç denetim görevlerine ilişkin iç denetçi görevlendirmelerini yapmak, ç ) İç denetim faaliyetlerinin sonuçlarının izlenmesi amacıyla bir takip sistemi oluşturarak denetim sonuçlarını izlemek, denetlenen birim yöneticisi ile mutabık kalınan hususların yerine getirilip getirilmediğini takip etmek, 5/22
d) İç denetim faaliyetleri sonucunda düzenlenen raporları Kurul tarafından belirlenen raporlama standartlarına uygunluğunu kontrol etmek, varsa hataların ve eksikliklerin düzeltilmesini sağlamak, e) İç denetim raporlarında yer alan öneriler ve eylem planları çerçevesinde denetlenen birimin yaptığı işlemler konusunda iç denetçileri bilgilendirmek, f) İç denetçilerin görevlendirilmesinde iç denetçilerin tarafsızlıklarını ihlal edecek durumları göz önünde bulundurmak, g) İç denetçilerin görevlerini yaparken bağımsızlık veya tarafsızlıklarının tehlikeye girdiği veya ihlal edildiği durumlarda gerekli tedbirleri almak ve Rektörü bilgilendirmek, ğ) İç denetçiler tarafından bildirilen ve soruşturma açılmasını gerektirecek ve/veya suç teşkil eden durumlara ilişkin tespitleri Rektöre bildirmek, h) İç denetim faaliyetinin kalitesini gözetmek ve bu amaçla Kurul tarafından yapılan düzenlemeler çerçevesinde kalite güvence ve geliştirme programı hazırlamak ve iç denetçilerin görevlerindeki performanslarını takip etmek, ı) Yıllık iç denetim faaliyet raporunu hazırlamak ve Rektöre sunmak, i) İç denetim kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli şekilde kullanılmasını sağlamak, j) İç denetim faaliyetlerinin yürütülmesi sırasında gerek görülmesi halinde, başka bir iç denetçiden veya konunun uzmanından görüş veya yardım alınmasını sağlamak, k) Başkanlık faaliyetleri hakkında Rektörü düzenli olarak bilgilendirmek, l) İç denetime ilişkin mevzuatın ve Kurul kararlarının uygulanmasında ortaya çıkan tereddütleri Kurulun bilgisine sunmak, m) İç denetçilerin, meslek içi eğitim programları yoluyla bilgi ve becerilerini düzenli olarak artırmalarını sağlamak, n) İç denetçilerin sertifika derecelendirmelerine esas puanlamayı Rektöre teklif etmek, o) İç denetim yönergesini iç denetçiler ile birlikte yılda bir defa gözden geçirmek ve varsa değişiklik önerilerini Rektörün uygun görüşüne sunmak, ö) Başkanlık ile Sayıştay arasındaki iletişim ve işbirliğini sağlamak, p) Kurul tarafından belirlenen ilkeler çerçevesinde, teftiş, soruşturma ve benzer faaliyetleri yürüten diğer teftiş ve denetim birimleriyle gereken işbirliğini sağlamak, r) Yürütülen denetim faaliyetlerinde iç denetçi ile varsa denetim gözetim sorumlusu arasında oluşabilecek ihtilafları çözüme kavuşturmak, s) Birden fazla iç denetçi tarafından yürütülecek görevlerde ekip koordinatörünü belirlemek, ş) Başkanlıkta görevli büro personelinin izinlerini vermek, 6/22
t) Dış değerlendirme sonuçlarına ilişkin düzeltici ve iyileştirici önlemleri almak, u) Mevzuatla verilen diğer görevler ile iç denetim faaliyetleriyle ilgili olarak Rektör tarafından verilen diğer görevleri yapmak. Ġdari personel ve büro MADDE 13-(1) Başkanlık bünyesinde, faaliyetlerin gerektirdiği nitelik ve sayıda büro personeli görevlendirilir ve büro oluşturulur. (2) İdari görevlerin mahiyeti ve kapsamı ile büro personelinin görev, yetki ve sorumlulukları Başkanlık tarafından yazılı olarak belirlenir. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Ġç denetçilerin Görev, Yetki ve Sorumlulukları Ġç denetçilerin görevleri MADDE 14-(1) İç denetçiler aşağıdaki görevleri yürütür: a) Nesnel risk analizlerine dayanarak Üniversitenin risk yönetimi, iç kontrol ve yönetim yapılarını değerlendirmek, b) Kaynakların etkili, ekonomik ve verimli kullanılması bakımından incelemeler yapmak ve önerilerde bulunmak, c) Üniversitenin faaliyet ve işlemlerinin ilgili kanun, tüzük, yönetmelik ve diğer mevzuata uygunluğunu denetlemek ve harcama sonrasında yasal uygunluk denetimi yapmak, ç) Üniversitenin harcamalarının, mali işlemlere ilişkin karar ve tasarruflarının, amaç ve politikalara, kalkınma planına, programlara, stratejik planlara ve performans programlarına uygunluğunu denetlemek ve değerlendirmek, d) Üniversitenin mali yönetim ve kontrol süreçlerinin sistem denetimini yapmak ve bu konularda önerilerde bulunmak, e) Denetim sonuçları çerçevesinde iyileştirmelere yönelik önerilerde bulunmak, f) Denetim sırasında veya denetim sonuçlarına göre soruşturma açılmasını gerektirecek bir duruma rastlanıldığında bu durumu ve suç teşkil eden durumlara ilişkin tespitlerini Başkanlık kanalıyla Rektöre bildirmek, g) Üniversite birimlerinin ürettiği bilgi ve raporların doğruluğunu değerlendirmek, ğ) Rektör tarafından gerekli görülen hallerde Üniversitenin ilgili birimlerine performans göstergelerini belirlemede yardımcı olmak, belirlenen performans göstergelerinin uygulanabilirliğini değerlendirmek, Ġç denetçilerin yetkileri MADDE 15-(1) İç denetçiler, görevlerinin yerine getirilmesiyle ilgili olarak aşağıdaki yetkilere sahiptir: 7/22
a) İç denetim faaliyetleriyle ilgili olarak elektronik ortamdakiler dâhil her türlü belge,nakit, kıymetli evrak ile diğer varlıkların ibrazını ve gösterilmesini talep etmek, b) Denetlenen birim çalışanlarından veya yürütülen görevin ilgili olduğu birim personelinden iç denetim faaliyetlerinin gereği olarak yardım almak, yazılı ve sözlü bilgi istemek, c) İç denetim faaliyetinin gerektirdiği konularda uzman yardımı almak veya görüşünden yararlanmak, ç) İç denetim faaliyetlerinin gerektirdiği araç, gereç ve diğer imkânlardan yararlanmak, d) İç denetim faaliyetlerinin yürütülmesini engelleyici tutum, davranış ve hareketlerde bulunanları Başkanlık kanalıyla Rektöre bildirmek. Ġç denetçilerin sorumlulukları MADDE 16-(1) İç denetçiler, görevlerini yerine getirirken aşağıdaki hususlara uyar: a) Mevzuata, iç denetim standartlarına ve etik kurallara uygun hareket etmek, b) Mesleki bilgi ve becerilerini sürekli olarak geliştirmek, c) İç denetim faaliyetlerinde yetki ve ehliyetini aşan durumlarda Başkanlığı haberdar etmek, ç) Görevin tarafsız ve bağımsız olarak yapılmasına engel olan durumların bulunması halinde, durumu Başkanlığa bildirmek, d) Denetim raporlarında kanıtlara dayanmak ve değerlendirmelerinde tarafsız olmak, e) Denetim esnasında elde ettiği bilgilerin gizliliğini korumak. Mesleki yeterlilik ve özen MADDE 17- (1)İç denetçiler görevlerinin gerektirdiği mesleki yeterliliğe sahip olmak ve geliştirmek zorundadır. Mesleki yeterlilik; görevin gerektirdiği bilgi ve beceriye sahip olma, denetim konuları ile ilgili sağlıklı veri ve kanıt toplama, inceleyip değerlendirme ve raporlama yeteneğini ifade eder. İç denetçiler görevlerini ifa ederken, sağduyulu ve yetkin bir iç denetçiden beklenen dikkat ve özeni gösterir. (2) İç denetçiler bilgi teknolojisi riskleri, kontrolleri ve mevcut bilgisayar destekli denetim teknikleri ile ilgili bilgiye sahip olmalıdır. (3) Rektör iç denetçilerin mesleki yönden gelişmesi, yenilikleri izlemesi ve çalışma isteğini artırmak için gerekli tedbirleri alır. BEġĠNCĠ BÖLÜM Bağımsızlık, Tarafsızlık ve Mesleki Güvence Ġç denetimin bağımsızlığı MADDE 18- (1)İç denetim faaliyeti Üniversitenin günlük işleyişinden bağımsızdır. İç denetçiler görevlerini kanun, yönetmelik ve bu yönerge kapsamında tam bir bağımsızlık içinde gerçekleştirir. 8/22
(2) İç denetim faaliyetinin kapsamına, denetim uygulamalarına müdahale edilemez ve iç denetçilerin görüşlerini değiştirmeleri istenemez. İç denetçilerin görevlerini bağımsız ve hiç bir etki altında kalmadan yapmaları Başkanın ve Rektörün sorumluluğundadır. (3) İç denetimin bağımsızlığı kalite güvence ve geliştirme programı kapsamında Kurul tarafından düzenli olarak değerlendirilir. Ġç denetçinin tarafsızlığı ve bağımsızlığı MADDE 19-(1) İç denetçi görevini yürütürken tarafsızlık ilkesiyle hareket eder, denetimin belirlenen amaçlarına ulaşması için denetim faaliyetlerinde gerekli tüm denetim tekniklerini uygular, ihtiyaç duyacağı tüm bilgi ve belgeleri toplar, tarafsız ve yeterli bilgi ve tecrübeye sahip her iç denetçinin aynı sonuçlara ulaşmasını sağlayacak şekilde bu bilgi ve belgeleri değerlendirir ve denetim kalitesinden ödün vermeden ve başkalarının düşünce ve telkinlerinden etkilenmeden görüşünü oluşturur. (2) İç denetçi, görevini yürütürken tarafsızlığını ve bağımsızlığını zedeleyebilecek bir durumla karşılaşması halinde, bu durumu Başkana derhal yazılı olarak bildirir. (3) Başkan, iç denetçi görevlendirmesinde, tarafsızlıklarını ve bağımsızlıklarını zedeleyebilecek hususları dikkate alır. (4) İç denetçiliğe ilk defa atananlar ile idari görevlerde iken iç denetçiliğe dönenler, daha önce sorumlu oldukları işlerle ilgili olarak bir yıl geçmeden iç denetim faaliyeti yürütemez. Yürütülen danışmanlık ve benzeri faaliyetlerle ilgili olarak da bir yıl geçmeden denetim yapılamaz. Ġç denetçilerin mesleki güvencesi MADDE 20-(1) İç denetçilere Yönetmelik ve bu Yönergede belirtilen görevler dışında hiçbir görev verilemez ve yaptırılamaz. (2) İç denetçiler, iç denetçilik kadrosunu işgal etmekte iken rızaları olsa bile vekâleten, tedviren veya geçici olarak başka bir göreve atanamaz veya görevlendirilemez. (3) İç denetçiler, Yönetmeliğin 24 üncü maddesinin ikinci fıkrası hükmü saklı kalmak kaydıyla, hiçbir şekilde istekleri dışında başka bir göreve atanamazlar. ALTINCI BÖLÜM Ġç Denetim Faaliyetlerinin Planlanması Ġç denetim stratejisi MADDE 21-(1) Başkanlık, faaliyetleriyle ilgili plan ve programların hazırlanması ve uygulanmasında Kurulun Kamu İç Denetimi Strateji Belgesini ve Kurulun diğer düzenlemelerini esas alır. Denetimin risk odaklı yapılması MADDE 22- (1)İç denetim faaliyetlerinin risk odaklı olarak yürütülmesi esastır. Risk odaklı denetim; Üniversitenin faaliyet alanlarına ilişkin risk faktörlerinin tanımlanması, risk seviyelerinin ölçülmesi, değerlendirilmesi ve yüksek risk içeren alanlara denetim önceliğinin verilmesidir. (2) Risk esaslı denetimde amaç; denetim kaynaklarının etkin kullanımının sağlanması ve riskli alanlara yoğunlaşarak yönetime yapılan katkının en üst seviyeye çıkartılmasıdır. 9/22
Risklerin değerlendirilmesi MADDE 23- (1) Üniversitenin tüm işlem, faaliyet ve süreçleri Başkanlık tarafından kapsamlı bir risk analizine tabi tutulur. Bu aşamada Rektörün ve üst düzey yöneticilerin riskli olarak nitelendirdikleri hususlar da dikkate alınır. Yapılan analiz sonucunda riskler, oran ve önem dereceleri belirlenerek sıralanır. Kurumun hedefleri, faaliyetleri ve varlıklarını etkileyebilecek önemli risklere ilişkin olarak yapılan analiz sonucunda, en yüksek risk içeren alan ve konulardan başlanarak iç denetim planı ve programları hazırlanır. (2) Yeni birim ve faaliyetler, yeniden yapılandırma projeleri, örgüt yapısı ve insan kaynaklarındaki önemli değişiklikler, yüksek risk içerebileceğinden, denetim programında öncelik verilebilir. Denetim sonuçlarına göre de mevcut riskler yeniden gözden geçirilir. (3) Plan ve programların hazırlanmasında Rektörün riskli gördüğü ve öncelik verilmesini istediği hususlar da dikkate alınır. (4) Risk değerlendirmesi ile ilgili olarak Kamu İç Denetiminde Risk Değerlendirme Rehberi ve diğer düzenlemelere uyulur. Ġç denetim planı MADDE 24-(1) İç denetim planı, Kurul tarafından yayımlanan Kamu İç Denetim Planı ve Programı Hazırlama Rehberi ve diğer düzenlemeler esas alınarak hazırlanır. (2) İç denetim planı; iç denetim faaliyetinin etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde yürütülmesini sağlamak amacıyla denetimin kapsamını, denetlenecek alan ve konuları, ihtiyaç duyulan işgücü ve diğer kaynakları içerecek şekilde, Üniversite birim yöneticileriyle görüşülerek Kamu İç Denetimi Strateji Belgesi de dikkate alınarak, üç yıllık dönemler için hazırlanır. Bu plan Başkanlık tarafından her yıl risk değerlendirmesi sonuçlarına göre gözden geçirilerek gerektiğinde değiştirilir. (3) İç denetim planı; Başkanlık tarafından hazırlanır ve Rektörün onayına sunulur. Ġç denetim programı MADDE 25- (1) İç denetim programı, Kurul tarafından yayımlanan Kamu İç Denetim Planı ve Programı Hazırlama Rehberi ve diğer düzenlemeler esas alınarak hazırlanır. (2) En riskli alan ve konulara öncelik verilmek ve denetim maliyeti de dikkate alınmak suretiyle, Üniversitenin birim yöneticileri ve gerektiğinde çalışanlarla da görüşülerek iç denetim planıyla uyumlu bir iç denetim programı hazırlanır. Bir yıllık süreyi geçmemek üzere hazırlanacak iç denetim programlarında; denetlenecek alanlar ve konular, iç denetçilerin isimleri belirtilerek zaman çizelgesine bağlanır. (3) Hazırlanan iç denetim programı Rektörün onayına sunulur. Ġç denetim rehberi MADDE 26- (1) Başkanlık, görev alanına giren konularla ilgili olarak hazırlanmış olan Rehberi esas alır. Rehber, Başkan tarafından Rektöre sunulur ve Kurula gönderilir. (2) Rehber denetim faaliyetlerinde yol gösterici olmakla birlikte, iç denetçilerin denetim yeteneklerini sınırlamaz ve iç denetim uygulamalarının geliştirilmesine engel teşkil etmez. 10/22
YEDĠNCĠ BÖLÜM Denetim Faaliyetlerinin Yürütülmesi Görevlendirme MADDE 27- (1) İç denetim programı Rektör tarafından onaylandıktan sonra yapılan görevlendirmeler programdaki zamanlama da dikkate alınarak Başkan tarafından iç denetçilere yazılı olarak bildirilir. Denetim gözetim sorumlusu MADDE 28-(1) Her iç denetim faaliyetinin denetim standartlarına uygun olarak yürütülmesini sağlamak amacıyla A-3 ve A-4 sertifika düzeyindeki iç denetçiler Denetim Gözetim Sorumlusu olarak görevlendirilir. (2) Yeterli sertifika düzeyine sahip iç denetçi bulunmaması halinde, denetimin gözetimi faaliyeti, iç denetim birimi Başkanı veya Yönetmeliğin 30 uncu maddesine göre A-2 sertifika düzeyine yükselmiş iç denetçiler tarafından yürütülür. (3) Denetim Gözetim Sorumlusu, gözetim yapmakla sorumlu olduğu denetim faaliyetine fiili olarak katılamaz. Denetim gözetim sorumlusu olarak görevlendirilenler, başka bir iç denetim faaliyetinde doğrudan denetimle görevlendirilebilir. Gözetim faaliyetinin kapsamı MADDE 29-(1) Denetim gözetim sorumluluğu; a) İç denetçi tarafından hazırlanan bireysel çalışma planının, denetim programında belirlenen hedeflere uygun olup olmadığı, b) İç denetçi tarafından göreve ilişkin risklerin doğru olarak tanımlanıp tanımlanmadığı ve risklere ilişkin kontrollerin yeterlilik ve etkinliğinin değerlendirilip değerlendirilmediği, c) Denetim sonucunda varılan kanaatleri destekleyecek bulguların yeterli olup olmadığı, değerlendirmelerin öznel unsurlar taşıyıp taşımadığı ve ilave inceleme yapılmasına gerek olup olmadığı, ç) Denetim faaliyetinin, sonuçları ve önerileri itibariyle tutarlı olup olmadığı, hususlarında değerlendirme yapmak ve gerekli düzeltmelerin yapılmasını istemek, görev ve yetkisini kapsar. (2) Denetim görevinin yürütülmesi ve raporlanması aşamalarında denetim gözetim sorumlusunun önerileri göz önünde bulundurularak gerekli çalışmalar ve düzeltmeler yapılır. İç denetçi ile denetim gözetim sorumlusu arasında doğan görüş ayrılıkları Başkan tarafından çözüme kavuşturulur. (3) Bireysel çalışma planları, denetim gözetim sorumlusu tarafından üç iş günü içerisinde incelenir. Denetim görevinin denetlenen birimlere bildirilmesi MADDE 30-(1) Başkanlık, denetim görevinin yürütüleceği birimlere denetimin amacını, kapsamını, süresini, görevlendirilen iç denetçiyi, birimden beklenenleri ve gerek görülen diğer hususları içeren bir yazılı bildirim yapar. Gerekli görülen hallerde bu bildirim yapılmayabilir. 11/22
Denetime hazırlık ve baģlama MADDE 31-(1) Denetim faaliyetlerinin hazırlık aşaması "Ön Çalışma" olarak adlandırılır. Ön çalışmada iç denetçiler denetim konusu ile ilgili gerekli inceleme ve araştırmaları yaparak denetimin amaç ve kapsamını tespit eder. (2) İç denetçiler, denetim konusuna göre belirleyecekleri toplantı, mülâkat, anket, yerinde gözlem gibi yöntemler ile denetlenecek birim veya süreç hakkında bilgi toplayarak mevcut risk ve kontrolleri tespit eder ve bunların bir değerlendirmesini yapar. AçılıĢ toplantısı MADDE 32-(1) İç denetçi ön çalışma aşamasında, denetlenecek birim yöneticileri ve ihtiyaç duyulan personelin iştirak edeceği bir açılış toplantısı yapar. (2) Açılış toplantısında, iç denetçi, ilgili birim yöneticisi ve diğer personel ile denetimin amacı, kapsamı, denetimde kullanılacak yöntemler, tahmini denetim süresi, denetime yardımcı olacak personel, denetim sırasında çalışanlardan beklentiler, idarenin denetimden beklentileri, denetim sonuçlarının raporlanması konularını görüşür. (3) Denetlenen birimin talebi halinde danışmanlık faaliyetinin mahiyeti de görüşülür. Bireysel çalıģma planı MADDE 33 (1) Tüm denetim adımlarını ve izlenecek yöntemleri gösteren bireysel çalışma planının hazırlanmasıyla ön çalışma tamamlanır. (2) Bireysel çalışma planı hazırlandıktan sonra Yönergenin 29 uncu maddesinde düzenlenen denetim gözetim sorumluluğu kapsamında değerlendirilir, varsa gerekli düzeltmeler yapılır ve denetime başlanır. Denetimler bu çalışma planına göre yürütülür. Denetimin yürütülmesi MADDE 34 (1) İç denetçi, Rehberdeki esaslara uyarak denetim faaliyetini yürütür. İç denetçi, yıllık denetim programında ve bireysel çalışma planında belirlenen denetim hedeflerine ulaşmak için, risk ve kontrol değerlendirmelerinde tespit edilen hususlarla ilgili olarak yeterli ve güvenilir bilgi ve belgeleri elde etmek, inceler ve değerlendirir. Denetimin yürütülmesi sırasında uygulanacak testler, iç kontrol uygulamalarının yeterliliğine dair değerlendirme yapılabilmesine de olanak verecek şekilde tasarlanır, en riskli alanlara öncelik verilir. Gerçekleştirilen testler denetim rehberinde belirlenen çalışma kâğıtları ile belgelendirilir. (2) Raporlama öncesi yapılan tüm denetim çalışmaları denetim gözetim sorumluluğu kapsamında gözden geçirilir. Denetim gözetim sorumlusunun önerileri doğrultusunda gerekli çalışma ve düzeltmeler yapılır. (3) Tespit edilen bulgular Rehberde belirlenen formlar ile denetlenen birimlere iletilir. Denetlenen birim yöneticileri, gerektiğinde çalışanlardan ve ilgililerden görüş almak suretiyle tespit ve önerileri değerlendirir, bu formları kapanış toplantısında değerlendirilmek üzere iç denetçiye gönderir. KapanıĢ toplantısı MADDE 35- (1)İç denetçi ile denetlenen süreç sahipleri, tespit ve önerilere denetlenen birim tarafından verilen cevapları kapanış toplantısında görüşür. Uzlaşılan veya uzlaşılamayan hususlar bulgu bazında tutanağa bağlanır. 12/22
(2) Risklerin önem ve düzeyi konusunda iç denetçi ile denetlenen süreç sahipleri arasında anlaşmazlık varsa, iç denetçi bu duruma ilişkin değerlendirmesini tutanağa dâhil eder. ÇalıĢma kâğıtları MADDE 36- (1)Denetime hazırlık, risk ve kontrol değerlendirmeleri, yapılan testler, bunların sonucunda elde edilen bilgi, kanıt ve sonuçlar ile raporlama ve izleme faaliyetleri gibi denetim süresince yapılan tüm çalışmalar çalışma kâğıtları ile belgelendirilir. (2) Denetim sonuçlarının takibinde ve kalite güvence ve geliştirme faaliyetleri çerçevesinde yapılan değerlendirmelerde bu çalışma kâğıtlarından yararlanılır. (3) Gerekli olması halinde çalışma kâğıtlarına konuyu destekleyici belgeler eklenebilir. (4) Çalışma kâğıtlarının düzenlenmesinde Kurulun yaptığı düzenlemeler ile Rehberde belirlenen formlar esas alınır. (5) Çalışma kâğıtları, denetimin sonuçlandırılmasını müteakip bir klasör içerisinde Başkanlığa verilir. Nihai denetim raporunun hazırlanması ve sunumu MADDE 37-(1) İç denetçi, kapanış toplantısında yapılan değerlendirme ve sonuçları da içerecek şekilde denetim raporunu düzenler ve Rehberde yer verilen esaslar çerçevesinde Başkanlığa gönderir. (2) Başkan söz konusu raporu Rektörün değerlendirmesine sunarak bulgularla ilgili uygulama onayı alır. (3) Rektör, değerlendirme sonrasında uzlaşılamayan bulgularla ilgili olarak, iç denetim birimi görüşü doğrultusunda işlem yapılmasını istemiş ise birim ve süreç sahiplerine bu durum Başkan tarafından yazı ile bildirilir ve öneriye uygun bir eylem planı sunulması istenir. Eylem planının öneriye uygunluğu denetimi yapan iç denetçiler tarafından değerlendirilir. (4) Rektör değerlendirme sonrasında uzlaşılamayan bulgularla ilgili olarak denetlenen birim ve süreç sahiplerinin görüşlerine katılmışsa bu durum, ilgili iç denetçiye ve denetlenen birimlere bildirilir, ancak ilgili bulgu yapılacak risk değerlendirmelerinde dikkate alınır. (5) Rapor, Rektör tarafından değerlendirildikten sonra Başkan tarafından denetlenen birimlere ve Strateji Geliştirme Daire Başkanlığına gönderilir. (6) Kamu İç Denetim Raporlama Standartlarına uygun olarak hazırlanan rapor özeti, nihai rapor üzerine yapılan işlemlerle birlikte, Rektör tarafından raporun kendisine sunulduğu tarihten itibaren iki ay içinde Kurula gönderilir. 13/22
SEKĠZĠNCĠ BÖLÜM DanıĢmanlık Faaliyetleri DanıĢmanlık faaliyetlerinin niteliği MADDE 38-(1) Danışmanlık faaliyetleri; bir idari sorumluluk üstlenmeksizin yürütülen, icrai konularla ilgili görüş, eğitim, analiz, değerlendirme, performans göstergelerinin tespiti, proje görevleri gibi idari faaliyetlere değer katmak, kolaylaştırmak, geliştirmek ve yol göstermek amaçlarıyla gerçekleştirilen hizmetlerdir. (2) Danışmanlık faaliyetleri aşağıdaki hususlar üzerinden yürütülür: a) İç kontrol, risk yönetimi ve yönetim sistemlerinin tasarımı ve geliştirilmesi. b) Üniversite bünyesinde mevzuat değişikliklerine yönelik oluşturulan komisyonlara katılım, c) Üniversite birimlerinin yeniden yapılandırılması, ç) Performans göstergelerinin tespit edilmesi, d) Üniversite birimlerinin temel iş süreçlerinin yeterliliği ve etkinliğinin geliştirilmesi. (3) Danışmanlık faaliyetleri; resmi nitelikte ve yazılı olarak bir süreç ve sonuç içeren, tanımlanmış bir denetim programına dayanan faaliyetlerdir. Danışmanlık faaliyetleri program dışı olarak da yürütülebilir. (4) Danışmanlık taleplerinde, risk yönetimini geliştirme, katma değer yaratma, faaliyetleri geliştirme potansiyeli ve yıllık denetim programının uygulanmasına olan etkileri göz önünde bulundurulur. DanıĢmanlık faaliyetlerinin yürütülme esasları MADDE 39-(1) İç denetçiler tarafından yürütülecek danışmanlık faaliyetlerinde aşağıdaki hususlar dikkate alınır. a) Faaliyetin kapsamı, açık olarak tanımlanmış bir çalışma planına dayanmalıdır. b) Faaliyet iç denetçinin bağımsızlık ve tarafsızlığını etkilememelidir. c) Faaliyetin süresi, iç denetçinin sertifika puanlamasını engellemeyecek, mevcut ve gelecekteki denetim görevlerinin sürekli aksamasına neden olmayacak şekilde Başkan tarafından belirlenmelidir. ç) Daha önce yürütülen danışmanlık faaliyetleriyle ilgili olarak bir yıl geçmeden aynı iç denetçi tarafından aynı konuda denetim yapılamayacağı hususunda hem Başkan hem de iç denetçi gerekli özeni göstermelidir. d) İç denetçiler daha önce sorumlusu oldukları idari faaliyetlere ilişkin danışmanlık hizmeti verebilir. e) Yürütülen bu faaliyetlerin sonuçları Başkanlık tarafından Rektöre bildirilir. 14/22
(2) Danışmanlık faaliyetleriyle ilgili olarak iç denetçinin herhangi bir icrai sorumluluğu yoktur. Danışmanlık faaliyetleri sonucunda ilgili birimlerce yapılacak uygulamaların sorumluluğu söz konusu birimlerin yöneticilerine aittir. DOKUZUNCU BÖLÜM Raporlama ve Ġzleme Ġlkeler MADDE 40-(1) Raporların düzenlenmesi, ilgili mercilere sunulması, sonuçların takibi ve diğer hususlar Kurul tarafından belirlenen Kamu İç Denetim Raporlama Standartları ve Rehbere uygun olarak yürütülür. Rapor çeģitleri MADDE 41- (1)Başkanlığın faaliyetleri sonucunda ilgisine göre aşağıdaki raporlar düzenlenir: a) Her türlü uygunluk, performans, mali, bilgi teknolojisi ve sistem denetimi faaliyetleri sonucunda Denetim Raporu, b) Danışmanlık faaliyetleri kapsamında ve yolsuzluk ve usulsüzlüklerin bildirilmesi durumunda İnceleme Raporu, c) Başkanlığın yıllık faaliyet sonuçlarını içeren İç Denetim Faaliyet Raporu. Denetim raporları Madde 42-(1) Denetim raporlarında asgari olarak; denetimin amacı, kapsamı ve elde edilen sonuçlar ile iç denetçi görüşü belirtilir. (2) İvedi olarak işlem yapılması gereken bilgilerin iletilmesi, denetlenen faaliyetle ilgili bir değişikliğin bildirilmesi veya görevin uzun bir süre devam etmesi halinde görevin seyri hakkında Rektörün ve/veya Başkanlığın bilgilendirilmesi için ara raporlar yazılabilir. Ġnceleme Raporları MADDE 43-(1) Aşağıdaki hallerde inceleme raporu düzenlenir: a) Danışmanlık kapsamında yapılan faaliyetler, b) Denetim esnasında rastlanan yolsuzluk ve usulsüzlüklerin bildirilmesi durumunda, (2) Danışmanlık faaliyetine ilişkin raporlarda aşağıdaki bilgilere yer verilir; a) Görevin amacı, niteliği, kapsamı, danışmanlık hizmetini talep edenlerin beklentileri ve görev süresi, b) Görevin yıllık program kapsamında mı, yoksa program dışı bir talep üzerine mi yapıldığı, c) Yapılan çalışma ve analizler, kullanılan yöntemler, alınan uzman tavsiye ve yardımları, ç) Görev sonucunda yapılan tespit ve değerlendirmeler ile kanaat ve tavsiyeler, 15/22
d) Görev kapsamı dışında kalmakla birlikte iç kontrol, risk yönetimi ve yönetim süreçlerine ilişkin tespit edilen ve üst yönetime bildirilmesi gerekli görülen sorunlar, e) Görev sırasında elde edilen ve daha sonraki denetimlerde değerlendirilebilecek risk ve kontrol bilgileri, f) Genel değerlendirme ve sonuç. (3) Usulsüzlük ve yolsuzlukların bildirimine ilişkin olarak düzenlenen inceleme raporlarında aşağıdaki hususlara yer verilir; a) Usulsüzlük ve yolsuzluklara ilişkin bulgular, deliller ve diğer bilgiler, b) Bilgisine başvurulanların açıklamaları, c) Usulsüzlük ve yolsuzluğun niteliği ve boyutu, ç) Tespit ve değerlendirmeler çerçevesinde varılan sonuçlar, tavsiyeler, alınması gereken önlemler ve yapılması gereken diğer işlemler, d) İnceleme konusuyla bağlantılı olarak tespit edilen ve denetim programının hazırlanmasında değerlendirilebilecek risk ve kontrol bilgileri ile bunlara ilişkin iç denetçi görüşü, Ġç Denetim Faaliyet Raporu MADDE 44-(1) İç denetim faaliyetleri sonucunda Başkanlık tarafından yıllık iç denetim faaliyet raporu düzenlenir. (2) Başkanlık tarafından düzenlenen iç denetim faaliyet raporu Rektöre sunulur. Bu rapor Rektör tarafından her yıl şubat ayı sonuna kadar Kurula gönderilir. (3) İç denetim faaliyet raporunun düzenlenmesi ve sunulmasında Kamu İç Denetim Standartlarına uyulur. Raporların gözden geçirilmesi MADDE 45-(1)Denetim raporları, ilgili birimlere gönderilmeden önce raporlama standartları ile belirlenen usul ve esaslara uygunluğunu açısından Başkan tarafından kontrol edilir, varsa eksiklerin ve hataların düzeltilmesi istenir. Denetim sonuçlarının izlenmesi MADDE 46- (1) Denetim raporlarında yer alan bulgularla ilgili olarak eylem planına bağlanan önerilerin gerçekleşmelerinin izleme ve izlemeye ilişkin sonuçların raporlanması usulü, Rehberin Denetim Sonuçlarının İzlenmesi bölümünde belirtilen esaslar çerçevesinde yürütülür. (2) İzleme yönetimi Başkan tarafından yapılır. (3) İzleme kapsamını, denetim raporları, danışmanlık faaliyeti kapsamında düzenlenen inceleme raporları ve usulsüzlük ve yolsuzluk bulgularının bildirilmesini içeren inceleme raporları oluşturmaktadır. (4) İzleme bulgu bazında yapılır. İç denetçiler tarafından Başkanlığa bildirilen her bulgu Başkan tarafından kaydedilerek bir takip numarası verilir ve izlemeyi yapacak iç denetçi görevlendirmesi yapılır. 16/22
(5) Önerilerin gerçekleştirilmesi bir yıl ve üzerindeki bir süre gerektirmesi durumunda denetlenen birim tarafından eylem planı tamamlanıncaya kadar dört ayda bir Başkanlığa eylemin gerçekleşme durumu bildirilir. Önerilerin gerçekleştirilmesi bir yıl ve üzerindeki bir süre gerektirmesi durumunda denetlenen birim tarafından eylem planı tamamlanıncaya kadar dört ayda bir Başkanlığa eylemin gerçekleşme durumu bildirilir. (6) Başkan tarafından izlemeyi yapacak iç denetçiye gönderilen eylem bildirimleri, iç denetçi tarafından değerlendirilerek tekrar Başkanlığa gönderilir. (7) Başkan, izleme sonuçlarını Rektöre ve denetlenen süreç sahibi birimlere raporlar. (8) Rektör, uzlaşılamayan bulgularla ilgili olarak denetlenen süreç sahiplerinin görüşlerine katılmışsa, söz konusu bulgu ile ilgili izleme yapılmaz. (9) İzlenen her bulguya ait çalışma kâğıtları ve formlar, Başkan tarafından bulgu takip numarasına göre oluşturulacak dosyalarda muhafaza edilir. ONUNCU BÖLÜM Ġç Denetim Kaynaklarının Yönetimi ve GeliĢtirilmesi Ġç denetim kaynaklarının yönetimi MADDE 47- (1) İç denetim için gerekli kaynakların yönetiminden Başkan sorumludur. Başkan, Başkanlık bütçesini yönetir ve denetimin ihtiyacı olan uygun niteliklere sahip personel de dâhil tüm kaynakları temin eder. Meslek içi eğitim MADDE 48-(1) İç denetçilere, her üç yılda asgari yüz saat meslek içi eğitim sağlanır. Bu sürenin otuz saati, Kurulun koordinatörlüğünde Maliye Bakanlığınca verilir. Kalan süre, Kurulun eğitim konusundaki düzenlemelerine riayet edilerek, Başkanlık tarafından programlanır. Meslek içi eğitim konularında, Üniversite teşkilat ve faaliyetlerindeki gelişme ve değişmelere yönelik hususlara da yer verilebilir. (2) Başkanlık, gerektiğinde mesleki kuruluşlar, Üniversiteler ve bilimsel alanda etkinlikte bulunan diğer kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapmak suretiyle, yılda en az bir defa kurs, seminer ve benzeri etkinliklerde bulunur. Meslek içi eğitim etkinliklerine iç denetim plan ve programında yer verilir. (3) Meslek içi eğitim programları en az bir ay önce iç denetçilere duyurulur. (4) İç denetçi olarak göreve başlayanlara, bir haftadan az olmamak üzere intibak eğitimi verilir. Sertifika derecelendirmesi MADDE 49- (1) İç denetçilerin sertifikaları, göreve başladıkları tarihten itibaren ilk beş yıllık dönem ile sonraki her üç yıllık dönemler için; meslek içi eğitim programları, yazılan raporlar ve diğer çalışmalar, yayımlanmış makale ve kitaplar, başarı ve takdirnameler, eğiticilik faaliyetleri, yabancı dil bilgileri, eğitim durumları bakımından Kurul tarafından yayımlanan Kamu iç denetçi Sertifikasının Derecelendirilmesine İlişkin Esas ve Usullere göre Başkan tarafından derecelendirilir. 17/22
Derecelendirme yapılmaması durumunda, buna ilişkin gerekçeler ilgili iç denetçiye ve Kurula yazılı olarak bildirilir. (2) Başkanlık sertifika derecelendirmesine ilişkin bilgi ve kayıtları her iç denetçinin dosyasında muhafaza eder. Sertifika derecesine uygun görevlendirme MADDE 50 (1) İç denetçiler, çalışma süresince edindikleri tecrübe, kıdem ve sertifika derecesine uygun olarak görevlendirilir. Bu çerçevede yeterli sayı ve sertifika derecesinde iç denetçi bulunması halinde; a) A-1 ve A-2 sertifika düzeyindeki iç denetçiler; uygunluk denetimi, mali denetim ve sistem denetimi, b) A-3 ve A-4 sertifika düzeyindeki iç denetçiler ilave olarak, performans denetimi ve denetimin gözetimi faaliyeti, alanlarında görevlendirilmesi esastır. (2) Yeterli sertifika düzeyine sahip iç denetçi bulunmaması halinde, denetimin gözetimi faaliyeti, Başkan veya Yönetmeliğin 30 uncu maddesine göre A-2 sertifikasına sahip iç denetçiler tarafından da yürütülebilir. (3) Bilgi teknolojileri denetimi, bu konuda özel uzmanlığı olan veya bu alanda yeterli sürede eğitim alan iç denetçiler tarafından yürütülür. (4) Denetimin sonuçlarına ilişkin olarak yürütülecek izleme denetimleri, söz konusu denetim türünün tabi olduğu sertifika düzeylerine sahip iç denetçiler tarafından yürütülür. (5) Yapılacak denetim faaliyetinin birden fazla alanı kapsaması veya görev alanının birden fazla iç denetçinin çalışmasını gerektirecek ölçüde geniş olması halinde denetim, farklı sertifika derecesine sahip iç denetçilerden oluşan bir ekip tarafından ifa edilebilir. (6) Ekip halindeki görevlendirmelerde, sertifika derecesi yüksek olan iç denetçi esas alınır. (7) Danışmanlık faaliyeti, Yönetmeliğin 30 uncu maddesine göre A-2 sertifika düzeyine yükselmiş iç denetçiler ile A-3 ve A-4 sertifika düzeyindeki iç denetçiler tarafından yürütülür. (8) Birden fazla kamu idaresini ilgilendiren konularda iç denetçilerin yapacakları ortak çalışmalarda Kurul tarafından yayımlanan Birden Fazla Kamu İdaresi iç denetçilerinin Ortak Çalışma Esas ve Usullerine uyulur. Mesleki yeterliliğin geliģtirilmesi MADDE 51 (1) Rektör ve Başkan, iç denetçilerin, Yönetmeliğin 31 ve 32 nci maddelerinde belirtilen mesleki niteliklerini geliştirmeleri için uygun ortamı hazırlar. (2) Bu amaçla Yönetmelikte belirlenen bilgi, yetenek ve niteliklerin oluşturulması yanında, iç denetimle ilgili her türlü eğitim, konferans, seminer gibi faaliyetlere katılma konusunda iç denetçilere gerekli olanak sağlanır. 18/22
(3) Başkanlık, Yönetmeliğin 33 üncü maddesi çerçevesinde meslek içi eğitim programları düzenler. (4) Başkan, iç denetçilerin uluslararası iç denetçi sertifikalarına sahip olmaları için gerekli imkân ve kurumsal altyapıyı oluşturur. (5) Başkan, iç denetçilerin görevlerini ifa ederken ihtiyaç duyacakları özel ihtisas alanlarına ilişkin gerekli bilgi, beceri ve deneyim sahibi uzmanlardan yardım alınmasını sağlar. Kalite güvence ve geliģtirme programı MADDE 52-(1) İç denetim faaliyetlerinin tüm yönleriyle değerlendirilmesi ile kamu iç denetim standartları ve meslek ahlak kurallarına uygun olarak yürütülmesinin sağlanması için kalite güvence ve geliştirme programı oluşturulur. Programın oluşturulması ve uygulanmasında Kurulun ilgili düzenlemelerine uyulur. (2) Kalite güvence ve geliştirme programı çerçevesinde; a) İç denetim faaliyetlerinin ilgili mevzuat, kamu iç denetim standartları ve meslek ahlak kurallarına uygunluğu, b) İç denetim faaliyetlerinin kurumsal gelişim ve iyileşmeleri destekleme düzeyi, c) iç denetçilerin en iyi iç denetim uygulamalarından istifade edip etmedikleri, ç) Faaliyetlerin yürütülmesinde gösterilen mesleki özen ve dikkat ile iç denetçilerin mesleki gelişim düzeyleri gözden geçirilir ve değerlendirilir. (3) Kalite güvence ve geliştirme faaliyetleri; a) Kurum içi izleme faaliyetleri çerçevesinde gerçekleştirilen sürekli iç değerlendirmeler, b) Yıllık iç denetim faaliyet raporuna eklenen yıllık iç değerlendirmeler, c) Kurul tarafından beş yılda bir yapılması sağlanan dış değerlendirmelerden oluşur. (4) Kalite güvence ve geliştirme programları çerçevesinde yapılan değerlendirme sonuçları Rektöre sunulur ve yıllık iç denetim faaliyet raporunda yayımlanır. (5) İç denetimin etkinliğinin artırılması amacıyla, denetim faaliyetleri denetlenen birimlerde yaptırılacak anketlerle değerlendirilebilir. 19/22
ONBĠRĠNCĠ BÖLÜM Diğer Hususlar Denetlenen birimlerin sorumluluğu MADDE 53- (1) Denetlenen birim yetkilileri; iç denetim faaliyetlerinin yürütülmesi sırasında, iç denetçiler tarafından talep edilen her türlü bilgi ve belgeleri iç denetçilere ibraz etmek, görevin sağlıklı yapılmasını sağlayacak önlemleri almak ve her türlü yardım ve kolaylığı göstermek zorundadır. (2) İç denetim faaliyetleri, denetlenen birimlerin kendi görev alanındaki risk yönetimi, kontrol ve yönetim süreçlerinin kurulması, uygulanması ve geliştirilmesi konularındaki sorumluluklarını kaldırmaz. Yolsuzluk ve usulsüzlük halleri MADDE 54 (1) İç denetçi, yolsuzluk belirtilerini tespit edebilecek yeterli bilgi, beceri ve donanım ile denetim faaliyetini sürdürür. (2) Denetim görevi sırasında bir yolsuzluk ve usulsüzlük bulgusuna ulaşıldığında, tespitler ve elde edilen deliller düzenlenecek bir raporla Başkanlık aracılığıyla ivedilikle Rektöre bildirilir. (3) Başkanlığa intikal eden ihbar ve şikâyetler 3071 sayılı Dilekçe Hakkının Kullanılmasına Dair Kanunda yer alan şartları taşıması halinde risk analizlerinde dikkate alınarak denetim plan ve programlarının hazırlanmasında göz önünde bulundurulur. (4) Suç teşkil eden fiillere ilişkin raporların yetkili mercilere sunulmasıyla ilgili olarak mevzuatta öngörülen özel hükümler saklıdır. (5) iç denetçiler, mevcut kontrol sisteminin yolsuzluk ve usulsüzlükleri önleme kabiliyetini de değerlendirir. Kurul ile iliģkiler MADDE 55-(1)İç denetim faaliyetlerinde Kurul tarafından belirlenen standart, rehber, esas ve usuller ile diğer düzenlemelere uyulur. (2) Başkanlık, iç denetim faaliyetinin fonksiyonel bağımsızlığının sağlanması ve sürdürülmesi, bilgi paylaşımı, görüş ayrılıklarının giderilmesi, iyi uygulama örneklerinin yaygınlaştırılması, Kurul kararlarının uygulanmasının izlenmesi gibi konularda Kurul ile gerekli işbirliğini sağlar. DıĢ denetim ve diğer denetim birimleri ile iliģkiler MADDE 56-(1) Denetimin planlanması ve koordinasyonu, mükerrer denetimin önlenmesi, denetimde verimliliğin artırılması, ortak eğitim olanakları gibi hususlar ile karşılıklı olarak denetim faaliyetine ilişkin bilgi ve belgelere ulaşılması konularında, Başkan tarafından Kurulun belirlediği politikalar çerçevesinde dış denetimle gerekli işbirliği sağlanır. (2) Başkanlık ve Sayıştay arasındaki ilişkiler aşağıdaki çerçevede yürütülür: a) Sayıştay ile Başkanlık arasındaki iletişim ve koordinasyon Başkan tarafından sağlanır. 20/22
b) İçeriklerinin hassas olma ihtimali nedeniyle, Başkanlığın çalışma kâğıtları ancak Sayıştay Başkanı tarafından talep edildiği takdirde Sayıştay a verilir. c) Başkanlık tarafından hazırlanarak Rektöre sunulan raporların sorumluluğu Rektöre aittir. Sayıştay tarafından bu tür raporlara erişim talep edildiğinde bu talep doğrudan Rektöre yönlendirilir. (3) Başkan, Kurul tarafından belirlenen ilkeler çerçevesinde, teftiş, soruşturma ve benzer faaliyetleri yürüten diğer teftiş ve denetim birimleri ile gereken işbirliğini sağlar. Yurtiçi ve YurtdıĢı eğitim ve akademik çalıģma MADDE 57 (1) İç denetçilere, mesleki ve bilimsel gelişmeleri takip etmek ve kendilerini geliştirmek amacıyla, yurt içi ve yurt dışında lisansüstü eğitim, inceleme ve staj yaptırılabilir. Yurt içi lisansüstü eğitimde Rektörün onayı alınır. (2) Kurul tarafından bu konuyla ilgili yapılacak düzenlemeler dikkate alınır. Mesleki kıdem MADDE 58 (1) İç denetçilerin mesleki kıdem sırası Kurul tarafından yayımlanan Kamu İç Denetçilerinin Mesleki Kıdemlerinin Belirlenmesine İlişkin Esas ve Usullere göre tespit edilir. (2) İç denetçilerin mesleki kıdem sıralarının belirlenmesine ilişkin bilgi ve kayıtlar Başkan tarafından ayrı bir dosyada muhafaza edilir. Ġç denetim otomasyon programı MADDE 59-(1) Başkanlıkta denetim faaliyetleri ile denetimin yönetimi faaliyetleri, uygulamaya geçilmesi ile birlikte iç denetim yazılımı (İCDEN) üzerinden yürütülür. Kimlik belgesi MADDE 60- (1)İç denetçilere, Rektör tarafından imzalanan, unvan ve yetkilerini belirten bir kimlik belgesi verilir. HaberleĢme, yazıģmalar ve dosya düzeni MADDE 61-(1)İç denetçiler, görevleriyle ilgili konularda Kurul kararlarını gözeterek doğrudan yazışma yaparlar. (2) İç denetçiler, geçici görev yolluğu bildirimi ile Başkanlıktan veya diğer birimlerden gönderilen yazıları özel dosyalarında saklarlar. (3) Gelen ve giden yazılar, evrak kayıt defterine işlenir. Evrak takibi, bilgisayar ortamında da yapılabilir. (4) İç denetçiler, Başkanlık ve diğer birimlerle yaptıkları yazışmalarda, yazılarına verecekleri sayıların önüne sertifika numaralarını yazarlar. Yönergenin gözden geçirilmesi MADDE 62-(1) Yönerge, Başkanlık tarafından her yıl gözden geçirilir. İhtiyaçlar doğrultusunda yapılan değişiklikler Rektöre sunulur ve Kurula gönderilir. 21/22
girer. Yürürlük MADDE 63- (1) Bu Yönerge iç denetçiler ve Rektör tarafından imzalandığında yürürlüğe Yürütme MADDE 64- (1) Bu yönerge hükümleri Rektör tarafından yürütülür. Samsun, /06/2013 Prof. Dr. Hüseyin AKAN Ondokuz Mayıs Üniversitesi Rektörü Ali İŞLEYEN Ali Alpaslan ERDEN Şükrü MAKARACI İç Denetim Birimi Başkanı İç Denetçi İç Denetçi Mete Erdem ÖZGÜL İç Denetçi Seydi Yener GÜNAY İç Denetçi 22/22