Nesnel Güvence ve Danışmanlık Faaliyeti, Ne demek?

Transkript

1 Nesnel Güvence ve Danışmanlık Faaliyeti, Ne demek? Nesnel Güvence ve Danışmanlık Faaliyeti, İdarelerin yönetim ve kontrol yapıları ile malî işlemlerinin; risk yönetimi, yönetim ve kontrol süreçlerinin etkinliğini Değerlendirmek, Geliştirmek yönünde Sistematik, sürekli ve disiplinli bir yaklaşımla ve Genel kabul görmüş standartlara uygun olarak gerçekleştirilir.

2 Nesnel Güvence Sağlama; Kurum içerisinde, Etkin bir iç kontrol sisteminin var olduğuna; Kurumun risk yönetimi, iç kontrol sistemi ve işlem süreçlerinin etkin bir şekilde işlediğine; Üretilen bilgilerin doğruluğuna ve tamlığına; Varlıklarının korunduğuna; Faaliyetlerin etkili, ekonomik, verimli ve mevzuata uygun bir şekilde gerçekleştirildiğine dair Kurum içine ve dışına MAKUL GÜVENCENİN verilmesidir.

3 Danışmanlık hizmeti; İdarenin, Hedeflerini gerçekleştirmeye yönelik faaliyetlerinin ve İşlem süreçlerinin sistemli ve düzenli bir biçimde değerlendirilmesi ve Geliştirilmesine yönelik önerilerde bulunulmasıdır. İç denetçiler, İç kontrol sisteminin düzenlenmesi ya da Uygulanması süreçlerine ve İç kontrol tedbirlerinin seçimine dâhil olmazlar.

4 İ Ç D E N E T İ M A L A N I İç denetim; İç kontrol sisteminin yeterliliği ve etkinliğinin incelenmesi ve değerlendirilmesi, Risk yönetim yönetim süreçlerini değerlendirme ve etkinliğinin incelenmesi, Kaynakların etkili, ekonomik ve verimli kullanılmasını sağlama amaçlı önerilerde bulunulması, İdarenin faaliyet ve işlemlerinin mevzuata, belirlenen hedef ve politikalara uygunluğunun denetlenmesi, Muhasebe kayıtları ile mali tabloların, doğruluğu ve güvenilirliğinin incelenmesi, Üretilen bilgiler ile kamuoyuna açıklanan her türlü rapor, istatistik ve mali tabloların doğruluğu, güvenilirliği ve zamanındalığının sınanması, Elektronik bilgi sistemi ve e-devlet hizmetlerinin yönetim ve sistem güvenilirliğinin gözden geçirilmesi, alanlarını içerir.

5 İç Denetimin Bileşenleri Kontrol Süreçlerini Değerlendirmek, Yönetim Süreçlerini Değerlendirmek, Risk Yönetim süreçlerini Değerlendirmek

6 İç Denetimin Özellikleri İç denetim, sertifikalı iç denetçiler tarafından gerçekleştirilir. İç denetim, İç Denetim Koordinasyon Kurulunun (İDKK) koordinasyon ve rehberliğinde Kurul tarafından belirlenen genel kabul görmüş standartlara göre gerçekleştirilir. İç denetim, iç denetim birimi (başkanlığı) tarafından yapılan risk odaklı denetim plan ve programları esas alınarak yapılır. İç denetim sistematik, sürekli ve disiplinli bir yaklaşımla gerçekleştirilir. İç denetim faaliyeti bağımsız olarak yerine getirilir. Denetimin planlanması ve programlanması, uygulanması ve raporlanması her türlü müdahaleden uzak ve serbestçe iç denetim birimi başkanlığı ve iç denetçiler tarafından gerçekleştirilir. İç denetim, mali ve mali olmayan tüm işlemleri kapsar.

7 İç Denetçinin Görevleri Nesnel risk analizlerine dayanarak kamu idarelerinin yönetim ve kontrol yapılarını değerlendirmek. Kaynakların etkili, ekonomik ve verimli kullanılması bakımından incelemeler yapmak ve önerilerde bulunmak. Harcama sonrasında yasal uygunluk denetimi yapmak. İdarenin harcamalarının, malî işlemlere ilişkin karar ve tasarruflarının, amaç ve politikalara, kalkınma planına, programlara, stratejik planlara ve performans programlarına uygunluğunu denetlemek ve değerlendirmek. Malî yönetim ve kontrol süreçlerinin sistem denetimini yapmak ve bu konularda önerilerde bulunmak. Denetim sonuçları çerçevesinde iyileştirmelere yönelik önerilerde bulunmak ve bunları takip etmek. Denetim sırasında veya denetim sonuçlarına göre soruşturma açılmasını gerektirecek bir duruma rastlanıldığında, ilgili idarenin en üst amirine bildirmek. Kamu idaresince üretilen bilgilerin doğruluğunu denetlemek. Üst yönetici tarafından gerekli görülen hallerde performans göstergelerini belirlemede yardımcı olmak, belirlenen performans göstergelerinin uygulanabilirliğini değerlendirmek. Suç teşkil eden durumlara ilişkin tespitlerini üst yöneticiye bildirmek.

8 İç Denetçilerin Yetkileri Denetim konusuyla ilgili elektronik ortamdakiler dahil her türlü bilgi, belge ve dokümanlar ile nakit, kıymetli evrak ve diğer varlıkların ibrazını ve gösterilmesini talep etmek. Denetlenen birim çalışanlarından, iç denetim faaliyetlerinin gereği olarak yardım almak, yazılı ve sözlü bilgi istemek. Denetim faaliyetinin gerektirdiği araç, gereç ve diğer imkanlardan yararlanmak. Denetimi engelleyici tutum, davranış ve hareketleri üst yöneticinin bilgisine intikal ettirmek.

9 Fonksiyonel Bağımsızlık İç denetim birimi doğrudan üst yöneticiyle (Belediye Başkanı) ilişkilendirilmiştir. Raporlarını doğrudan üst yöneticiye sunar. Denetim faaliyeti, kurumun devam eden işlemlerinden, yönetimin faaliyetlerinden ve günlük işleyişinden bağımsız tutulmuştur. İç denetçiler, yönetsel ve malî işlemlerin hazırlanması, karar verilmesi ve uygulanması süreçlerinde görev alamazlar. İç denetçiler, iç kontrol sisteminin düzenlenmesi veya uygulanması süreçlerine ve iç kontrol tedbirlerinin seçimine dâhil edilemez. İç denetçilere ilgili mevzuatta belirtilen iç denetim faaliyetleri dışında görev verilemez. (5018 sayılı Kanun m.63,yönetmelik m. 11, 25, Yönerge m.8, UİDS. 1110,1130, KİDS.1110, 1130)

10 Fonksiyonel Bağımsızlık İç denetim faaliyetinin kapsamına, denetim uygulamalarına müdahale edilemez ve iç denetçilerin görüşlerini değiştirmeleri istenemez. İç denetçilerin görevlerini bağımsız ve hiç bir etki altında kalmadan yapmaları iç denetim birimi başkanın ve Belediye Başkanın sorumluluğundadır. İç denetimin bağımsızlığı, kalite güvence ve geliştirme programı kapsamında İç Denetim Koordinasyon Kurulu tarafından düzenli olarak değerlendirilir. (5018 sayılı Kanun m.63,yönetmelik m. 25, Yönerge m.8, UİDS. 1110,1130, KİDS.1110, 1130)

11 Fonksiyonel Bağımsızlık İç denetçi bu görevlerini, İç Denetim Koordinasyon Kurulu tarafından belirlenen ve uluslararası kabul görmüş kontrol ve denetim standartlarına uygun şekilde yerine getirir. İç denetçi, görevinde bağımsızdır ve iç denetçiye asli görevi dışında hiçbir görev verilemez ve yaptırılamaz. ç denetçiler, raporlarını doğrudan üst yöneticiye sunar. Bu raporlar üst yönetici tarafından değerlendirmek suretiyle gereği için ilgili birimler ile malî hizmetler birimine verilir. İç denetim raporları ile bunlar üzerine yapılan işlemler, üst yönetici tarafından en geç iki ay içinde İç Denetim Koordinasyon Kuruluna gönderilir.

12 İç Denetim Biriminin Yapısı ÜST YÖNETİÇİ Belediye Başkanı İÇ DENETİM BİRİMİ HUKUK MÜŞAVİRLİĞİ GENEL SEKTER HARCAMA BİRİMİ HARCAMA BİRİMİ HARCAMA BİRİM İ HARCAMA BİRİMİ (5018 sayılı Kanun m.63,yönetmelik m. 13, Yönerge m.7, UİDS. 1110, KİDS. 1110)

13 İç Denetimin İç Kontrolle İlişkisi İç kontrol sisteminin oluşturulması, uygulanması ve geliştirilmesi çalışmalarının, üst yöneticinin liderliği ve gözetiminde, strateji geliştirme biriminin teknik desteği ve koordinatörlüğünde ve harcama birimlerinin katılımıyla yürütülmesi gerekmektedir. Gerek görülmesi halinde iç denetim biriminin danışmanlık desteğinden yararlanılabilir. İç denetim, iç kontrol sisteminin yeterliliği, etkinliği ve işleyişiyle ilgili olarak yönetime bilgiler sağlar, değerlendirmeler yapar ve önerilerde bulunur. İç denetçiler, iç kontrol sisteminin düzenlenmesi ya da uygulanması süreçlerine ve iç kontrol tedbirlerinin seçimine dâhil edilemez. Kamu idaresinde etkin bir iç kontrolün kurulması ve sürdürülmesinden üst yönetici sorumludur. Üst yönetici iç denetçilerden, iç kontrol ilkelerine ve iç kontrol sisteminin oluşturulmasına yönelik görüş alabilir.

14 İÇ KONTROL SİSTEMİNDE SORUMLULAR ve DENETİM TÜRLERİ İÇ DENETÇİLER DANIŞMANLIK ÜST YÖNETİCİ GÜVENCE SİSTEM UYGUNLUK MALİ IT PERFORMANS

15

16 GÜVENCE SAĞLAMAK (Denetim) DANIŞMANLIK 50

17 TEFTİŞ ÖNCELİĞİMİZ HATA BULMAKTI 51

18 RİSK ESASLI PLAN VE PROGRAMI ÇERÇEVESİNDE İÇ DENETİM TÜM ÇALIŞANLARIN DENETİM ve DANIŞMANLIK SÜRECİNE KATILDIĞI SORUN ORTAYA ÇIKMADAN GELECEK ODAKLI, SEBEBİNİ ARAŞTIRAN YAKLAŞIMI

19 İÇ DENETİM SÜRECİ I. PLANLAMA A. Denetim evreninin tanımlanması B. Denetim alanlarının belirlenmesi C. Risk kriterlerinin tanımlanması ve risklerin derecelendirilmesi D. Denetim alanlarının öncelik sırasına konulması E. Denetim kaynaklarının tahsis edilmesi F. Planın hazırlanması ve onaylanması G. İç denetim programının hazırlanması ve onaylanması H. Denetçi ve denetlenecek birimlere bildiri II. DENETİMİN YÜRÜTÜLMESİ A. Ön çalışma ve bireysel çalışma planı 1. Çalışma kağıtları ve formlar 2. Denetim amaçlarının belirlenmesi 3. Bilgi toplama/ön araştırma 4. Açılış toplantısı 5. Potansiyel sorunlu alanların belirlenmesi (risk değerlendirmesi) 6. Bireysel çalışma planının hazırlanması B. Saha çalışması 1. Denetim testlerinin uygulanması 2. Bulguların geliştirilmesi elde edilmesi ve önerilerin 3. Bulguların denetlenen birimle paylaşılması 4. Kapanış toplantısı III. RAPORLAMA A. Taslak denetim raporunun hazırlanması ve gönderilmesi B. Nihai denetim raporunun hazırlanması ve sunumu IV. DENETİM SONUÇLARININ İZLENMESİ A. Denetim sonuçlarının izlenmesi B. Denetimin değerlendirilmesi C. Denetçinin değerlendirilmesi

20 İç Denetim Süreci B K T1 B1 GÜVENCE SAĞLAMAK T2 B2 SR Kalite Güvence Denetim Planı TR R

21 İç Denetim Süreci Kaynak: Kırmızı Kitap, Terimler Sözlüğü 2010 bir idarî sorumluluk üstlenmeden DANIŞMANLIK Kalite Güvence Denetim Planı Danşmanlık Hizmetleri (Consulting Services) Herhangi bir idarî sorumluluk üstlenmeden, bir kurumun faaliyetlerini geliştirmek ve onlara değer katmak amacını güden, niteliği ve kapsamı denetlenen ile birlikte kararlaştırılan istişarî faaliyetler ve bununla bağlantılı diğer hizmetlerdir. Usul ve yol göstermek, tavsiyede bulunmak, işleri kolaylaştırmak ve eğitim vermek, bu kapsamdaki faaliyet örnekleridir.

22

23

24

25 Risklerin varlığına ilişkin bazı göstergeler şunlardır; Plansızlık ya da planlamadaki yetersizlikler, Konu, kişi ve birimler itibariyle uygun görev dağılımı yapmayan ve görevler ayrılığı ilkesini ihlal eden organizasyon yapısı, iş akış şemalarının olmaması Varlıklar, yükümlülükler, alacaklar, ödemeler ve harcamalar üzerinde etkili bir kontrol oluşturulmasında yetersiz kalan yetki dağılımı, Resmi olarak uygulanması öngörülen ancak etkisiz veya maliyeti sağlayacağı faydadan yüksek olan ya da açık olmayan ve anlaşılması güç yazılı prosedürler, Denetlenen alanın veya birimin iş/görev sahasının başka birim ya da kuruluşlarla ilişkili olması durumunda koordinasyon eksikliği,

26 ÖRNEK RİSK KONTROL MATRİSİ Birim/Süre ç Uygulanaca Alt Birim/Süreç Yapısal Riskler Kontrol Önlemleri Bakiye Riskler Açıklama k Denetim Testleri Doğrudan Temin Usulü İle Mal Alımı Piyasa Araştırması Süreci Yeterli Rekabet Koşulların Sağlanmaması, Yüksek Fiyatla Mal Alımı En az Üç Firmadan Fiyat Teklifinin Alınması Aynı alanlarda sürekli aynı firmalardan fiyat tekliflerin alınması riski Sürekli aynı Aynı alanda firmalardan fiyat mal, hizmet araştırması alımı ve yapılması halinde yapım firmalar aralarında işlerindeki gizli anlaşmalar Doğrudan yapabileceğinden Temin hareketle bakiye dosyalarının riski kabul edilemez incelenmesi, görüldüğünden bu fiyat teklifi alan denetim veren kapsamına alınmalıdır firmaların ve fiyatlarının karşılaştırılm ası

27

28

29 SGB FONKSİYONU

30 İÇ DENETİM o Nesnel Güvence Sağlamak Faaliyeti o Danışmanlık faaliyeti o İç Kontrol sisteminin işleyişini inceler, yeterliliği, o etkinliği ve işleyişi ile ilgili önerilerde bulunur, o üst yöneticiye rapor verir, katkıda bulunur. SGB Bakanlığımızda iç kontrol sisteminin: o Kurulması o Standartların uygulanması ve geliştirilmesi o İç kontrol süreçlerin etkin bir şekilde işletilmesi o İzlenmesi, gerekli tedbirlerin alınması ve o diğer mevzuatın uygulanması konusunda üst yöneticiye ve harcama yetkililerine gerekli bilgilerin sağlanması ve danışmanlık faaliyetinin yürütülmesinden Sorumludur.

31 SGB (Mali Hizmet Birimi İÇ DENETÇİ Kamu İç kontrol Standartları Tebliği, RG:

32 SGB Yöneticisinin Beyanı Strateji Geliştirme Birim Yöneticisinin Beyanı; Üst yöneticinin, idaresindeki iç kontrol sistemine yönelik makul güvence sağlamaya önemli bir dayanak teşkil eden beyandır. Strateji Geliştirme Birim Yöneticisi, İdare faaliyetlerinin mali yönetim ve kontrol mevzuatı ile diğer mevzuata uygun olarak yürütülmesinden, Kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde kullanılmasını temin etmek üzere iç kontrol süreçlerinin; etkin bir şekilde işletilmesinden, izlenmesinden gerekli tedbirlerin alınması için düşünce ve önerilerinin zamanında üst yöneticiye raporlanmasından sorumludur.

33 İç Denetim Raporları ile İlgili Olarak SGB nce Yapılacak İşlemler 5018 sayılı Kanunun 64 üncü maddesinde; İç denetçiler tarafından üst yöneticiye sunulan raporların, üst yönetici tarafından değerlendirilmek suretiyle gereği için ilgili birimler ile SGB ye gönderilmesi gerektiği belirtilmektedir.

34 Bu çerçevede; Alınması gereken önlemlere ilişkin olarak harcama birimlerine rehberlik sağlanması, İç kontrole ilişkin olarak tespit edilen eksiklikler çerçevesinde idare için eğitim ihtiyacını belirleme ve eğitim programlarının düzenlenmesi için girişimde bulunulması, İç denetim bulgularını da dikkate alarak iç kontrol sisteminin geliştirilmesine yönelik üst yöneticiye öneriler sunulması, İç denetim raporlarında tespit edilen kamu zararlarına ilişkin gerekli kayıt ve takip işlemlerinin yürütülmesi yapacaktır.

35 S O R U L A R

36 TEŞEKKÜR EDERİM. Veysel ÇIPLAK İç Denetçi