İÇ HASTALIKLARI HASTA MUAYENE REHBERİ PROF.DR.ENVER DOLAR I-KİMLİK BİLGİLERİ Adı soyadı: Doğum tarihi/yaş CinsiyetII Doğum yeri Medeni hali (Bekar/evli/dul) Meslek Yaşadığı yer Adres: II-BİLGİ KAYNAĞI Öykünün kimden alındığı (kendisi, anna, baba, kardeş, arkadaş, komşu, polis vb) Öykünün güvenirliği (%) III-ASIL YAKINMALAR: Kısa ve öz IV-ÖYKÜ (HİKAYE-ANAMNEZ) Gerçek yakınmaların toplaması ve değerlendirilmesini içerir. Mümkün olduğu kadar hastanın kendi ifadesine sadık kalarak ancak yakınmaları seçerek, ayıklıyarak, kasifiye ederek, nicelleştitererek ve kronolojik sıra takip ederek yapılır. Yakınmaların kalitesi, yeri, şiddeti, zamanı, arrtıran-azaltan faktörler dikkate alınır. V-HALEN KULLANDIĞI İLAÇLAR VE TEDAVİ Kullanılan ilaçların ve diğer benzeri maddelerin isim, doz, süre ve sebebi VI-ÖZGEÇMİŞ: Tarih, tanı ve komplikasyonları ile birlikte Kronik hastalıklar ve geçirdiği enfeksiyonlar: konjenital hastalıklar, çoçukluk hastalıkları, hipertansiyon, atherosklerotik kalp hastalıkları, hepatit, siroz, tüberlüloz, D.mellitus, kr.obstrüktif akciğer hastalıkları, kanser,allerji vb
Operasyon ve travma: Tarih ve komplikasyonlar, tavmanın niteliği Hastaneye yatma: Her yatış için, tarih, kısaca nedeni ve tanı Sosyal geçmiş: Medeni hali (bekar, evli ise süresi, boşanmış ise sebep), eş ve çoçukların yaş, durum ve sağlıkları Sosyal ve ekonomik durum: Yaşam standartları, öğrenim durumu, özel finans problemleri VII-SOY GEÇMİŞİ (AİLE ÖYKÜSÜ) Anne, baba ve kardeşler: Yaş, sağlık durumları ve varsa hastalıkları veya ölmüş ise ölüm nedeni ve yaşı VIII-ALIŞKANLIKLARI Sigara, alkol, ilaç, diyet, diğer IX-SİSTEMLERİN SORGUSU DERİ VE SAÇLAR DERİ Renk Pigmentasyon Sıcaklık Ter Döküntü Kaşıntı Kepeklenme Morarma Kanama SAÇLAR Renk Doku Anormal dökülme veya artma TIRNAKLAR Renk değişiklikleri Kırılganlık Düzensizlik Çukurlaşma
Eğilme-eğrilik LENF NODLARI Lokalizasyon Büyüme Ağrı Süpürasyon Akıntı BAŞ Başağrısı Migren öyküsü Travma Baş dönmesi (Vertigo) Senkop (Bayılma) Konvülzyon GÖZLER Görme kaybı Renk körlüğü Çift görme (Diplopi) Yarım görme (Hemianopsi) Ağrı Travma İnflamasyon Epifora (Gözyaşı artışı) Gözlük: En son gözlük muayene tarihi KULAKLAR İşitme kaybı (Sağırlık) Çınlama (Tinnitus) Baş dönmesi (Vertigo) Kulak akıntısı Ağrı Hassasiyet Operasyon
BURUN Rinit-Nezle Sinüzit Akıntı Tıkanıklık Epistaksis (Burun kanamsı) AĞIZ ve BOĞAZ Ağız ve dilde ağrı-yanma Boğaz ağrısı Horlama Ses değişiklikleri (ses kısıklığı vb) BOYUN Şişlik Lenf nodu büyümesi Guatr Hareketlerde kısıtlılık ve setlik MEMELER Laktasyon Travma Ağrı Meme başından akıntı Meme başlarında değişme Jinekomasti Memede kitle-yumru HEMOPOETİK SİSTEM Anemi Lenfadenopati Kanamalar: spontan, travmatik, ailesel ENDOKRİN SİSTEM Vücut gelişim öyküsü ve ağılık Baş, el ve ayak boyutları: Erişkin dönemdeki değişiklikler
Saç ve kıl dağılımı Deride pigmentasyon Güçsüzlük Guatr Ekzoftalmus Deride ve saçlarda kuruluk Sıcak veya soğuk intoleransı Polifaji Polidispsi Polüri Sekonder seks karakterleri İmpotans Kısırlık SOLUNUM SİSTEMİ Öksürük Balgam Dispne (Nefes darlığı) Hırıltılı solunum (Wheezing) Hemoptezi Siyanoz Yan ağrısı Gece terlemesi KALP VE DOLAŞIM SİSTEMİ Göğüs agrısı Efor dispnesi Paroksimal nokturnal dispne Ortopne Çarpıntı Ritim bozukluğu Siyanoz Asit Ödem Tansiyon yüksekliği veya düşüklüğü Postür ile tansiyon değişiklikleri (Postural hipotansiyon)
Baldır ağrısı (İntermittan kladikasyo) Varis Ekstiremitelerse solukluk-soğukluk Halsizlik SİNDİRİM SİSTEMİ İştah Oral aft veya yara Tad değişikliği Dilde yanma Ağız kuruluğu Siyalore Halitozis (Ağız ve soluk kokusu) Regürjitasyon Pyrozis Aerofaji Retrosternal ağrı Disfaji (Yutma zorluğu) Odinofaji (Ağrılı yutma) Polifaji (Çok yeme) Bulantı ve öğürme Kusma Karın ağrısı veya kolik (Kalite, bölge, şiddet, süre, zaman, yayılım, etki eden faktörler Epigastrik ağrı, yanma, ekşime Gaz ve giğirme Şişkinlik Erken doyma Hematemez Kabızlık İshal Tenezm Melana Hematokezya (Rektal kanama) Akolik dışkı Meteorizm Flatus
Anüsta ağrı, yanma, kaşıntı Rektal akıntı Parazitoz Sarılık (ağrı, ateş, şiddet, süre, idrar ve gaita rengi) GENİTOÜRİNER SİSTEM Poliüri Pollaküri Dizüri Hematüri İdrar renginde değişiklik (koyulaşma) Piyüri Noktüri Bel ağrısı Kolik Kasık ağrısı İdrar retansiyonu İdrar kaçırma Genital bölgede yara Kadın hasta Menstruasyon başlama yaşı Adet düzeni, süresi ve miktarı Amenore Vajinal akıntı (Lökore) Menoraji Metroraji Dismenore Son normal ve önceki periyod tarihi Dispranü Libidoda azalma Menopoz ( Tarih ve karakter) Postmenopozal kanama Gebelikler: Sayı, abortus, canlı doğum, komplikasyon Gebelikten korunma yöntemleri Erkek hasta İdrar kalibresinde azalma
İdrar projeksiyonunda azalma İdrar yaparken çatallanma Erksiyon bozukluğu Ejekülasyon bozukluğu Libidoda azalma Korunma yöntemleri SİNİR SİSTEMİ Koku alma bozukluğu (1.kafa çifti) Görme bozukluğu (2.; 3.; 4.; 6.) Orofasial parastezi ve çiğneme güçlüğü (5.) Fasiyal güçsüzlük ve tad alma bozukluğu (7.) İşitme ve denge bozukluğu (8.) Konuşma, yutma ve tad alma bozukluğu (9.; 10. ;12.) Boyun hareketlerinde kısıtlanma (11.) Uyku bozukluğu Halüsinasyon Baş ağrısı Baş dönmesi Kulak çınlaması Denge bozukluğu Senkop (bayılma) Konvülsyon Tremor Ataksi Dizartri Paralizi veya parazi Duyu bozukluğu (Parastezi, hiperestazi, anestezi) Kas krampları veya fasikülasyon Kas güçsüzlüğü Ense sertliği HAREKET SİSTEMİ Artralji Artrit bulguları Eklem kısıtlılığı
Eklem şişliği Myalji Sabah sertliği Yürüme bozukluğu X-FİZİK MUAYENE Ateş (C) Solunum (sayı/dakika) TA (mmhg) Nabız (vuru/dakika) Kilo (Kg) Boy (cm) GENEL DURUM Ter Duruş Yürüme Anormal hareketler: Huzursuzluk hareketleri, Tikler, Konvülzyon, Atetoz, Tremor, Koreiform hareketler Konuşma: Normal, afazik, dizartrik, yavaş, monoton, Mental durum: Şuur, kooperasyon, oryantasyon DERİ, KILLAR VE TIRNAKLAR İnspeksiyon Deri: Eritem, makül, makülopapül, papül, plak, nodül, vezikül, bül, püstül, kist, vejetasyon, hiperkeratozis, kepeklenme, likefaksiyon, kabuk, artrofi, skleroz, erozyon, fissür, ülser, gangren Kıllar: Hipertirikozis, hirşutizm, hipotrikozis, alopesi, renk değişiklikleri Tırnaklar: Şekil bozuklukları (yenmiş, kırık, yıpranmış, kamış, katlantılı, kaşık, çomak, yumurta kabuğu, hipertrofik, distrofik), renk değişiklikleri (Beyaz, sarı, beyaz bandlar, diğer), punktuasyon, lunula kaybı ve renk değişiklikleri Tırnak yatağında renk değişiklikleri, splinter hemoraji, pigmentasyon, tumor (Glomus tümörü) Palpasyon Lezyonların palpasyonu Deri turgoru
BAŞ VE BOYUN KAFA: Malformasyon: Oksisefali, meningosel, hidrosefali, Kitle: Tümörler, osteomyelit SAÇLI DERİ: Kitle: Hematom, abse, sebase kist, tümör (hemanjiom, nörofibrom, fibrom, lipom) Yara, kanama, çökme kırığı YÜZ: Genel görünüm Yanaklar: Şişme (Parotit, preaüriküler apse, masseter kas hipertrofisi ), ülser, malar lezyonlar (Kızarıklık, pullanma, püstül, selülit, hassasiyet) GÖZLER: Göz kapakları: Şişme, hiperemi, hemoraji, plaklar (ksantelazma), hordeolum, ectropiyon (Eversiyon), entropiyon (İnversiyon), Ekstraoküler hareketler: Lid lag (von Graefe işareti), Stellwag, Rosenbach, Griffit, Boston, Joffroy işaretleri. Göz küreleri: Ekzoftalmus (Oküler proptozis), Enoftalmus, Ptosis, Nistagmus, Saşılık (Stabismus) Göz yaşı bezleri ve kanalları: İnflamasyon (Dakriyoadenit, dakriyosistit) Konjunktiva: Konjesyon, hiperemi, ödem (kemozis), akıntı, hemoraji, Piterjium, pigmentasyon, diğer lezyonlar (kalsifikasyon, granülom) Sklera: Renk (Beyaz, mavi, sarı, kahverengi, kızarıklık, kanama), stafiloma, inflamasyon Kornea: Bulanıklık, lekeler, skar, abrasyon (sıyrık), ülser, hipopyon, arcus senilis, kalsifikasyon, Kayser-Fleischer halkası, Gözbebeği: Büyüklük (miyozis, midriyazis), şekil, pupillerin eşitliği (izokori, anizokori), ışık refleksi, pupiller reaksiyon ( yavaş, paralizi), akomodasyon Kornea: Donukluk (katarakt), yer değişitirme (Subluksasyon, Dislokasyon) Görme yeteneği ve keskinliği: Her bir göz için ayrı ayrı yapılır. Önce gazete veya dergi (küçük harf) okutulur, eğer okuyamaz ise sonra büyük harfler okutulur. Eğer büyük harf yazıyı okuyamaz ise 1m uzaktan parmak sayması istenir. Eğer sayamaz ise el hareketleri sorulur. Eğer el hareketlerini göremez ise ışık tutularak ışık algılaması kontrol edilir. Görme keskinliği: Gros görme yeterli ise Snellen tablosu 6m uzaklıktan okutulur. Renk görme: Ishihara renk plakaları kullanılır. Görme alanı: Hemianopsia, diğer Göz dibi:
Fundus: Eksüdalar (Sert, atılmış pamuk) kanama, pigmentasyon, venöz dolgunluk, vasküler değişiklikler (Arteryel veya venöz kanama, tıkanma, skleroz, anevrizma), retinal ayrılma. Optik disk: Ödem, optik atrofi, proliferasyon, Makula: Dejenerasyon (Senil, Diabetik, kalıtsal hastalıklar) BURUN Eksternal deformiteler: Yarık burun, Rinofima, semer burun, travma Nazal boşluk: Folikülit, furonkül, fistül, polip, kitle, rinore, nazal mukozada kuruluk, nazal akıntı( tek tarflı, çift taraflı, pürülan), kanama (epistaksis), sinüzit Nazal septum: Deviyasyon, perforasyon, hematom, abse, AĞIZ Dudaklar: Deformite (yarık dudak), büyüme, şelozis, vezikül, inflamasyon (karbunkül), ülser (kanser, şankır, molluskum contagiosum), skar (ragatlar, hiperkeratozis), pigmentasyon, telenjiektazi Dişler ve diş eti: Dişlerin yokluğu ve eksikliği, aşınma, kavite, uçlarda çentiklenme (Hutchinson dişleri), renk değişliklikleri (siyahlaşma, pigmentasyon ), hassasiyet. Diş etlerinde çizgilenme (mavi renk değişikliği: kurşun ve bizmut), kanama, kitle (epulis, granulom), çekilme, pyore, şişme. Ağız boşluğu: Yanak içi: Pigmentasyon, kitle kist, ülser-aft, pigmentasyon, beyaz noktalar (sebase kistler, Koplik lekeleri), kırmızı lekeler (Osler-Weber-Rendu hastalığı, parotis kanal ağzıkabakulak) Damak: Sert damakta tepecik (Torus), ark, yarık, delik, kitle (Kanser, ektopik tükrük bezi) Tonsiller: Büyüme (hiperplazi), ülser (kanser), şişme (apse) posttonsiller şişme (retrofrengeal apse) Uvula: Ödem-şişme Dil: Hassasiyet, kuruluk, büyüme, tremor, dil hareketlerinde kısıtlılık (kısa frenulum, kanser), deviyasyon (12.sinir paralizisi, unilateral kanser), fissur (konjenital, sifilitik), dil yüzeyi (Coğrafik, tüylü, atrofik, kaldırım taşı), renk değişiklikleri (kırmızı, siyah), beyaz plaklar (lökoplaki, monilial, liken planus), ülser (aft, şankır, kanser, granülom), kitle (kanser, tiroid, ranula, kist), dil altında şişlik-kitle. Farenks: İnflamasyon, spazm, membran, beyaz plaklar (Monilial) Larenks. Ödem, ülser, plak (lökoplaki), spazm, ses telleri (ödem, nodül, polip, kitle, ülser, hareket bozukluğu). Konuşma bozukluğu: Artikülasyon (Dislali, disartri) ritim (pepeleme, kekeleme) ses (Disfoni, hipernazal, hiponazal), sembolizasyon (Disfazi, afazi) Tükrük bezleri: Parotis, submaksiller, sublinguial
Büyüme-şişme (ağrılı, ağrısız, tek taraflı, çift taraflı), Kitle (tümör), tükrük artışı (Pityalizm), tükrük yokluğu (Kerostomi) KULAKLAR Kulak kepçesi: Malformasyon (Mikrotia veya atrezi,makrotia, aztek, yarasa, şeytan, kanabahar kulak), nodül ( gut tofüsü, romatoid, kalsifikasyon, hematom), inflamasyon, kitle (Tümör), kulak kepçesi arkasında kitle (Dermoid kist) Eksternal meatus: Akıntı (sarı, seröz, pürülan, kanlı), yabacı cisim, böcek, kitle (polip, Kanser) İşitme: Kaba kantitatif işitme muayenesi: Her iki yanda kulaktan yaklaşık 60cm uzaklıktan fısıltı şeklinde söylenen sayı veya kelimeler hasta tarafından tekrarlanır. Algılama ve iletim testi: Weber ve Rinne testleri ÇENE: Dislokasyon, hassasiyet, trismus BOYUN Baş ve boy hareketleri: Ense setliği, Tortikolis (lateral deviyasyon), ağrı Kistler Orta hat servikal: Thyroglossal, subhyoid, suprahyoid, suprasternal. Lateral servikal: Brakial kist, hygroma, Karotid tümörü, Zenker divertikülü, laringosel, kavenöz hemanjiom Fistül, sinus, kitle (Tiroidin pyramidal lobu, Delphian nodu, apse) Tiroid muayenesi: Büyüme (diffüz, multinodüler), Nodül (sayı, kıvam, büyüklük, hassasiyet, üfürüm, tril) Boyun damarları: Genişme, dolgunluk, pulzasyon, tril, üfürüm Lenf nodları: Yer(Submental, submandibular, juguler, Supraklavikular, poststernokleidomastoid, postaurikular, preaurikular, suboksipital, pretrepezyus). Sayı, büyüklük, kıvam, hassasiyet, hareketlilik (mobil, fikse), ayrı ayrı veya birlikte, f luktuasyon, renk, fistül veya sinus Trakea: Pozisyon, yer değiştirme, bası LENFATİK SİSTEM Lokalizasyon (Submental, submandibular, juguler, supraklavikular, poststernokleidomastoid, postaurikular, preaurikular, suboksipital, pretrepezyus infraklavicular, aksiller, epitroklear, inguinal, femoral, popliteal), sayı, büyüklük, kıvam, hassasiyet, hareketlilik (mobil, fikse), ayrı ayrı veya birlikte, fluktuasyon, renk, fistül veya sinus
SOLUNUM SİSTEMİ İnspeksiyon: Solunum sıklığı: Takipne, bradipne, periyodik (Cheyne-Stokes solunumu), Düzensiz solunum: Biot solunum, ağrılı solunum, uyku apnesi, iççekmeli solunum Solunum derinliği: Yüzeyel (hipopne), derin (Hiperpne-Kussmaul solunumu) Sesli solunum: Horultulu, stridor, hırıltılı Maksimum göğüs genişlemesi: Üst, ön-orta ve arka-alt toraks, kostal kenar Göğüs deformiteleri ve göğüs duvarı anomalileri: Güvercin, Fıçı, Huni göğüs, Raşatik rozary, Harrison oluğu. Omurga deformiteleri: Kifoz, lordoz, skolyoz, kifoskolyoz, Palpasyon: Trakea ve göğüs duvarı Göğüs duvarı: Hassasiyet (yumuşak doku, kosta kıkırdakları, kostalar, ksifisternal eklem), şişlik, krepitasyon, kitle, sinus, memeler. Vibrasyonun palpasyonu (Vibrasyon torasik): Hasta 1, 2, 3 veya 10, 11 sayılarını tekrarken aynı elle simetrik olarak toraks palpe edilerek Vokal fremitus değerlendirilir. Perküsyon: Anterior akciğer, apikal bölgeler, posterior akciğer, posterior akciğer tabanı Oskültasyon Normal solunum sesleri: Vesiküler, bronkovesiküler, bronşial. Patolojik sesler: Sibilan ses, Ronflan ses, Stridor, Krepitan ses, Subkrepitan ses, Metalik tınlama, Krakman, Garguyman, Mediasten çıtırtısı, Frotman, Tuber sufl Memelerin muayenesi: Meme başı: Sayı, lokalizasyon, hassasiyet, fissur, akıntı (görünüm, renk), galaktore, kabuklanma, retraksiyon, Memeler: Şekil, büyüklük farkı, şişlik (mastit), kitle (Kanser, fibroadenom, fibrokistik hastalık, apse, yağ nekrozu) Lenf nodları: Subraklavikular, aksiler lenf grupları KALP VE DOLAŞIM SİSTEMİ Nabız muayenesi: Bilateral temporal, karotis, aksiller, brakiyal, radiyal, femoral, popliteal, dorsalis pedis ve posterior tibial arterler Nabız sayısı: Bradikardi, taşikardi, Nabız düzeni: Sinüs, disritmi, aritmi Nabız karakteri ve tipleri: Corrigan nabız, dikrotik nabız, anokrotik nabız, pulsus alternas, bigeminy, pulsus paradoksus, pulsus parvus, pulsus celler et altus, pulsus bisferiens, fliform nabız Arteryel sesler: Sistolik üfürüm, sistol-shot (tabanca sesi), Duroziez işareti
El ve tırnak muayenesi: Renk, ısı, beslenme, skar, ülser, gangren, Arter basınçlarının ölçülmesi: Üst kol, uyluk Venlerin muayenesi: Boyun venlerinde dolgunluk ve pulzasyon: Sternal (Louis) açısının 4cm yukarısına kadar normal. Hepatojuguler reflü Periferik venler: Varis, genişleme, hassasiyet, renk değişikliği, ödem, pigmentasyon Kalp muayenesi İnspeksiyon: Palpasyon Kalp dışı: Solukluk (lokal, genel), siyanoz (lokal, genel), ödem (lokal, genel) Kalp: Görülebilir sağ ventrikül vurusu, apikal vuru, epigastrik pulzasyon, Apeks bölgesinde titreşimler: Apikal vuru Prekordial bölgenin palpasyonu: Sağ ventrikül vurusu, kaidede pulzasyon, tril, Frotman Perküsyon: Kalbin sağ kenarı, sol kenarı, retromanubrial. Oskültasyon Kalp sesleri: S1, S2. Üfürümler: Sistolik [erken sistolik, mid-sistolik, pansistolik (holosistolik), geç sistolik], diastolik (erken diastolik, middiastolik, geç diastolik), devamlı üfürümler. Ek sesler: Sistolde duyulan anormal sesler [ejeksiyon sesleri (kliği), prolapsus klikleri], perikardiyal frotman. Diyastolde duyulan anormal sesler: Üçüncü kalp sesi (S3) dördüncü kalp sesi (S4), opening snap (OS, tümör plop, perikardiyal knock, perikardiyal frotman. SİNDİRİM SİSTEMİ Ağız muayenesi Dudaklar Dişler ve diş etleri Dil muayenesi Yanaklar Karın muayenesi İnspeksiyon: Karnın konturu: Gevşek karın, çökük karın (scaphoid abdomen), şişlik (obesite, meteorizm, asit, over kisti, gebelik, feçes, visseral büyüme), Linea albada yarık (diastasis rekti), herniler (insizyonel, epigastrik, umblikal, inguinal, femoral, obturator, Spigelian herni) Karın derisi: Cutis marmoratus, strialar (çizgiler), nedbeler (skarlar), nevüler, spider anjioma, Sistemik ve lokal deri hastalıklarında lezyonlar (Makül, papül, vezikül, akne, fronkül, antraks, uyuz, bitlenme, çiçek, kızamık, kızıl, tifo (Taş rose), Zona zoster)
Renk değişiklikleri: Genel renk değişikliği: Siyanoz (mor ), anemi (solukluk) ve ikter (sarılık), kirli esmer pigmentasyon (Hodgkin, Addison ve Nörofibromatosis), toprak rengi (Kr.böbrek hastalığı) Lokal renk değişiklikleri; Vitiligo, Cullen belirtisi, Gray-Turner ekimozlar, purpuralar, döküntüler, lokal pigmentasyon. belirtisi, Göbekte değişiklikler: Kabarık göbek, fıtık, omfalitis, fistül, nodüller (Sister Mary Joseph nodülü ), ekimoz, göbek nasırı ve taşı. Karın derisinde nodüller: Lipomatosis ve nörofibromatosis (Von Recklinhausen hastalığı) Venlerde belirginleşme ve kollateral venöz damarlar (portal ve kaval tip) Görünür pulzasyon (astenik kişiler, aorta veya diğer büyük arterler anevrizmaları veya bu arterlere yapışmış büyük tümörler) Görünür peristaltizm: (Kaşektik kişiler, barsak tıkanması, pylor stenozu) Karın solunumunda değişme: Erkeklerde> Kadınlarda Oskültasyon Peristaltik sesler: Enaz 5 dakika dinlenir. Dakikada 4-6 defa tekrarlayan pıtırtı şeklinde barsak sesleri duyulur. Gurlama (Borborygmus) ve garguyman. Yutma sesi Abdominal üfürümler: (Sistolik üfürüm ve tril, venöz üfürüm ve tril, periton frotmanı) Karaciğer kist hidatiğinin dinlenmesi: Karaciğer sesi (crie hepatique), hidatik tril Fötüs kalp seslerinin dinlenmesi Palpasyon: Yüzeyel palpasyon: Karın duvarının durumu, aşırı duyarlılık (hiperestezi), krepitasyon, direnç (musküler defans-rijidite): İstemli, istemsiz. Derin Palpasyon: Direkt hassasiyet, İndirekt hassasiyet (Reboubd bulgusu, tepki ağrısı, Blumberg belirtisi), sarsıntı hassasiyeti (Markle bulgusu), organlara özgü ağrılı noktaların saptanması (Mide noktası, duodenum noktası, Soler nokta, panreas noktası, safra kesesi noktası (Murphy noktası), apandiks noktaları (Mc Burney, Moris, Lanz), overin ağrılı noktaları, üreterlerin ağrılı noktaları, böbreklerin ağrılı noktaları Abdominal aorta ve femoral arter palpasyonu : Splenomegali ( Boyut, kıvam, hassasiyet, çentik), Hepatomegali (Kenar, yüzey özellikleri, boyut, kıvam, hassasiyet, pulzasyon) Safra kesesi (Büyüklük, hassasiyet) Böbrekler (Büyüklük, şekil, hassasiyet) Kitleler: epigastrik, alt paramedian ( rektus abdominis kasının hematomu), sağ alt kadranda
(çekum bölgesinde kitle), sol alt kadranda (sigmoid bölgede kitle), suprapubik (distandü mesane, over kistler, uterin fibroid), kasıkta (inguinal lenf bezler), tanımlanamayan (volvulus, intussusception, apseler) Olağan olmayan kitler: Lokalizasyon, boyut, derinlik, şekil, kıvam, hassasiyet kitlenin yüzey durumu, kitlenin mobilitesi (hareketli veya fiske), pulzasyon, solunum ile hareket edip etmediği, peristaltizm gösterip göstermediği araştırılır. Ballottment (Balotman): Karaciğer, dalak ve diğer kitleler. Perküsyon: Karaciğer: Sınırlarının saptanması (üst ve alt sınır), künt perküsyon (hassasiyet) Dalak: Traube alanı Asit muayenesi: Dalgalanma duyusu, matite, yer değiştiren matite, ballotman, buz belirtisi, birikinti bulgusu. Anüs ve rektal muayene: İnspeksiyon ve parmak ile Perinenin inspeksiyonu: İnflamasyon, sinüs, fistül, fissür, kabarıklık, hemoroid (eksternal, prolobe internal), polip. Anal Palpasyon (Parmak ile): Kanal genişliği, sfinkter tonusu (tam, yarı-tam veya yok), şişlik Rektal Palpasyon (Parmak ile-rektal tuşe): Olağan dışı oluşum yüzeyi (düz, nodüler), kıvamı (sert, yumuşak, elastik veya fluktuan), şekli (yuvarlak, düz), büyüklüğü (normal, büyümüş), hassasiyet (normal, artmış), mobilitesi (normal, fikse). Parmak ucu (kan, mukus, iltihap, bulaşan gaitanın renği (sarı, akolik, melena vs) ve kıvamı. Akut karın sendromunda kullanılan özel testler ve manevralar: Doğrulma (Rising) testi, Sallama (Shake) testi, Sarsıntı hassasiyeti (Markle bulgusu), Rebound (reaksiyonel) hassasiyet-blumberg belirtisi, İleopsoas testi, Obturator testi, Kontralateral hassasiyet testi. ÜROGENİTAL SİSTEM Böbrek, üreter ve mesane muayenesi Dış genital organların muayenesi Erkek hasta Penis muayenesi: Büyüklük (hipoplazi, hiperplazi), şafta şişme (ödem, kontüzyon, şaft fraktürü,), ülser (şankır, aftöz, kanser, herpes, L.venereum), fimozis, parafimozis, hipospadiyas, epispadiyas, papillom, condyloma latum, varis, glasta ödem (balanit), meatusta darlık, akıntı, Testisler: İnmemiş tetstis, atrofi, şişme (hidrosel, hematosel, şilosel, kist, tümör, orşit,), epididimal kitle ( spermatosel, sifilitik nodül, tümör), spermatik kord kitlesi (hidrosel, hematom, varikosel, tümör, torsiyon) Skrotum: Ödem, hematom, laserasyon, gangren, kanser Perine: Fistül, kitle (hematom, kanser, condyloma ) Prostat (Parmak ile): Yüzey (düz, nodüler), kıvam (sert, yumuşak, elastik veya fluktuan), şekil (yuvarlak, düz), büyüklük (normal, büyümüş, atrofik), hassasiyet (normal, artmış), mobilite (normal, fikse). Nodül, bulbouretral glandlar, seminal veziküller
Kadın hasta Vulva: Deride atrofi, ülser, inflamasyon, şişme (lenfödem, hematom, apse, labioinguinal herni), kitle (kanser, condyloma, papillom), meatustan akıntı Perine: Rektovajinal fistül, kitle (hematom, kanser, condyloma, sistosel, rektosel), anal laserasyon. Vagina (spekulum ile): Renk değişikliği [mavimsi (siyanoz), kızarıklık (inflamasyon, atrofi)], ülser, polip, kanser, hassasiyet. Serviks (spekulum ile): Hipertrofi, kıvam (yumuşama), laserasyon, erozyon, ülser, polip, kist, akıntı, kanser, Uterus: Şekil, büyüme (gebelik, leiymyoma, kanser), kıvam (yumuşama), hassasiyet, yer değiştirme ((Retroversiyon, retrofleksiyon) Adneksler (Over ve Tubalar): Büyüklük, kıvam, kitle (ektopik gebelik, ooforit, kanser, endometriozis, kist), NÖROLOJİK SİSTEM Zihinsel durum: Oryantasyon, registrasyon, dikkat ve hesap, tekar etme, lisan (isimlendirme, tekrarlama, üç aşamalı emir, okuma, yazma, kopya etme) Bilinç: Normal (açık), letarji, konfüzyon, stupor, koma Konuşma Baş: Meningism, kafa çiftleri, nistagmus, görme alanı Beyinsapı refleksleri: Direkt pupiller ışık, cliospinal, korneal, orbikularis okuli, odyosefalogirik, çene, tıkanma refleksleri Üst ekstremiteler: Gövde Sağ/sol el kullanma Kas tonusu: Normal, spastik, rijidite, kontraktür Kas gücü: Beş derece olarak değerlendirilir Anormal kas hareketleri: tremor, tik, koreiform, atetoid hareketler, hemiballismus, miyoklonus, dişliçark rijiditesi, myotoni, tetani. Spesifik kas ve sinirlerin muayenesi: Kaşlar, gözkapakları, gözküreleri, pupil, dudaklar, çene, ağız, dil, farenks, boyun, omurga, kollar, skapula, kostalar, dirsek, elbileği, başparmak, parmaklar Patolojik refleksler: El bileği klonus, Mayer, Hoffmann, Grasp (yakalama) Derin reflekslerin muayenesi: Skapulohumeral, biseps, brakiradyalis, pronator, triseps. Derin refleksler: Üst, orta, alt karın reflksleri Yüzeyel (cilt) refleksler: Üst karın, orta karın, alt karın, kremasterik, anal Alt ekstremiteler Kas tonusu: Normal, spastik, rijidite, kontraktür
Kas gücü: Beş derece olarak değerlendirilir Spesifik kas ve sinirlerin muayenesi: Kalça, diz, ayak bileği, başparmak Derin Reflekslerin muayenesi: Kuadriseps, adduktor magnus, hamstring, patella, aşil Patolojik reflekler: Babinski, Klonus (ayak bileği, diz), Gordon, Oppenheim, Kerning, Brudzinski La segue testi Serebellar (Koordinasyon) testler: Diadohokinezi (Pronotor-supinator hereket, Stewart- Holmes rebound işareti), parmak-burun testi, topuk-diz testi, Hoover işareti. Postür ve yürüme Yürüme: Ataksik, atlayarak, spastik, parkinsoniyan, palyaço, paytak, biçimsiz Denge: Romberg belirtisi, düz çizgide yürüme, denge testi Duyu muayenesi: Yüzeyel ağrı ayırımı (künt, keskin), pozisyon, vibrasyon, ısı (soğuk, sıcak) dokunma (normal, hiperstezi, hipoestezi, anestezi), iki nokta ayırımı, stereognozi, grafhiestezi. HAREKET SİSTEM İnspeksiyon Postür ve yürüme Kemikler: Deformite, hassasiyet, fraktür (açık, kapalı, parçalı, spontan, patolojik, travmatik), şişlik, nodül, sinüs, akıntı. Eklemler (Omuz, dirsek, el bileği, el ve parmaklar, kalça, diz, ayak bileği ve ayak): Deformiteler, şişlik, kızarıklık Palpasyon Eklemler: Eklem hareketleri: Aktif hareketler, kısıtlılık, ağrı-hassasiyet (artrit, travma), şişlik (artrit, travma, tümör, nodül), sıcaklık (inflamasyon), sesler (krepitasyon, çatırtı sesi), dislokasyon (deformite, ağrı, anormal hareketler) Üst ekstremiteler: Eller: Ellerde büyüme, küçük el (acromicria) Parmaklar: Araknodaktili (örümcek parmak), kısa parmak, uzun parmak, malpozisyon, malformasyon (polidaktili, sindaktili), nodül (Heberden, Bouchard, Osler), deformite, şişme (inflamasyon, apse, paronişia), ülser, fraktür Avuçiçi: Kaslarında atrofi, renk değişikliği, keratoz, fasyada kalınlaşma (Dupuytren kontraktürü), şişme (apse, inflamasyon, fraktür) Alt ekstremiteler: Diz: Deformite (Genu valgum, G. Varum, G. Recurvatum, Charcot eklemi), Anterior kist (bursit), popliteal kist ( Bursit, apse, Baker kisti, anevrizma, nöromiksofibroma), Medial ve lateral kist (Bursit, meniscus kisti) Ayak: Deformite ( Talipes. varus, cavus, valgus, calcaneus, equinus, planus), Deri lezyonları (Nasır, ayak tabanında siğil, ülser), Parmak: Deformite (Hallux valgus, H.rigidus, çekiç parmak), fraktür, şişlik (Gut), tırnağın içe büyümesi
Kaslar: Tonus, ağrı, atrofi (üst ve alt eksteremite kaslarının ölçülmesi), kontraktür, hipertrofi, kitle XI-ÖZET (Olumlu hikaye ve muayene bulguları, ayırıcı tanı) XII-ÖNTANI (En olası tanıdan en az olası tanıya doğru sıralanacak) 1-Kanı 2-Tanısal kanı 3-Kesin olmayan tanı 4-Geçici tanı (Şimdilik geçerli olan tanı) 5-Çalışma tanısı (Fikir cimlastiği) XIV-ARAŞTIRMA PLANI (Tanısal yaklaşım içi yapılacak test ve girişimler) XV-TEDAVİ PLANI