Yapıştırma Metin Soruları 1. Yapıştırma bağlantılarının fiziksel esasını açıklayınız ve yapıştırma malzemeleri hakkında bilgi veriniz. 2. Yapıştırma bağlantılarının teknolojisini anlatınız. 3. Yapıştırma bağlantılarının hesap ilkelerini açıklayınız. 4. Yapıştırma bağlantılarının mukavemetini artırmak için ne gibi konstrüktif önlemler alınır? Örneklerle açıklayınız. 5. Aşağıda gösterilen ve yapıştırma ile bağlanan iki levhanın daha iyi yük iletebilmesi için ne gibi konstrüksiyon önlemleri uygulanır? Nedenini açıklayınız. 6. Yapıştırma bağlantılarının fiziksel esasını açıklayınız ve yapıştırma malzemeleri hakkında bilgi veriniz. Bağlantının mukavemeti, yapıştırıcı maddenin molekülleriyle birbirine yapıştırılacak parçaların yüzeyleri arasında meydana gelen fiziksel ve kimyasal bir nitelik taşıyan "adhezyon"olayı yanında yapıştırıcının iç mukavemetini tayin eden yapıştırıcı moleküllerinin kendi aralarındaki bağlılık durumu "kohezyon" denilen olaya dayanır 7. Yapıştırma yöntemleri hakkında bildiklerinizi yazınız. Yapıştırıcının katılaşma şekline göre soğuk ve sıcak yapıştırıcılar olmak üzere iki ana gruba ayrılabilir : a ) Soğuk yapıştırıcılar: Genel olarak katılaşma oda sıcaklığında ( 20 C) olur, b ) Sıcak yapıştırıcılar : Katılaşma 100 0 C ile 200 0 C arasında olur. 8. Yapıştırma bağlantısının mukavemetini etkileyen faktörler nelerdir? Bağlantının mukavemeti, gerilme cinsine, zorlanma şekline, yapıştırılacak malzemenin cinsine, bağlantının konstrüksiyon ilkelerine uygunluğuna, yapıştırıcının kopma mukavemetine ve bağlantıya etki eden sıcaklığa bağlıdır. 9. Sıcak ve soğuk yapıştırma malzemeleri için birer örnek veriniz, malzemelerin en önemli değerlerini yazınız. Yapıştırma Sıcaklığı( C) Yapıştırıcı Malzemesi Kesme Mukavemeti (20 C de) (τ, N/mm 2 ) Soğuk yapıştırıcı 20 Araldit AW 17 Sıcak yapıştırıcı 20 Agoment M 37 150-200 Araldit 32 120 Loctite 23
10. Yapıştırma bağlantılarının konstrüksiyonunda dikkat edilmesi gereken hususlar nelerdir? -Yapıştırma bağlantısının soyulma kuvvetinden etki görmemesi için önlem alınır Örneğin soyulma köşe ve uç kısımda olduğundan, bu bolümün yapıştırma alanı büyütülür veya perçinlenir -Yapıştırma bağlantılarında mukavemeti artırmak için yapıştırılan alan büyütülür -Kuvvetin etki yönüne göre yapıştırma bağlantısı uygun bir şekilde şekillendirilir Örneğin 11. Yapıştırma bağlantılarının lehim ve kaynak bağlantılarına göre dezavantajları nelerdir -İşletme sıcaklığı daha azdır. Soğuk yapıştırıcı için 80 C, Sıcak yapıştırıcı için 150 C -Yapıştırılacak yüzeylerin işlenmesi ve hazırlanması zaman alır. -Yapıştırma bağlantıları uzun zaman ( 24 saat ) sonra ancak zorlanabilirler -Bağlantıda kalite kontrolü yapmak zordur -Bağlantının özellikleri zamanla değişebilir ( eskime olayı). -Yapıştırma işlemi için icabında basınç veya ısı gerekir. 12. Yapıştırıcı malzemesini bileşimine göre kaç gruba ayrılır? Örnek veriniz a ) Bir bileşenli zamklarda yapıştırıcı ve katılaştırıcı bir arada karıştırılmış olarak bulunur Bazı zamklar için örnekler: Uhu, Patex, Redux, vs. b ) İki bileşenli zamklarda yapıştırıcı ve katılaştırıcı ayrı tüplerde olup, yapıştırma işlemi yapıldığı zaman birbirleriyle karıştırılır İki bileşen zamklar için örnekler: Araldit, Uhu, Plus, vs. 13. Şekil 4.1 a ve b'de verilen parçalar için uygun bir yapıştırma bağlantısı çiziniz.
Lehim Metin Soruları 1. Lehim bağlantılarının fiziksel esasını açıklayınız ve sınıflandırmasını yapınız. 2. Lehim, kaynak ve yapıştırma arasında bir karşılaştırma yapınız. 3. Lehim bağlantılarının hesap ilkelerini açıklayınız. 4. Lehim bağlantılarının mukavemetini artırmak için ne gibi önlemler uygulanır? örneklerle açıklayınız. 5. Şekil 5.1'de gösterilen lehim bağlantısının nedenleri ile birlikte hangisinin iyi, orta ve kötü olduğunu açıklayınız. 6. Şekil 6.1 de gösterilen lehim bağlantısının hangisi amaca daha uygundur? Nedeni ile birlikte açıklayınız. 7. Şekil 7.1'de gösterilen lehim bağlantılarının hangisi kuvvet veya momenti en iyi şekilde iletmekledir? Nedenini açıklayınız. 8. Lehim işlemi nasıl meydana gelir, şekil çizerek açıklayınız. Yanıt : Lehim işlemi Ergimiş lehim parçalar arasına girer ve kapiler olayına bağlı olarak parçalar arasına yayılır Kapiler etkisi bilindiği gibi lehim filmi kalınlığına bağlıdır Parçalar arasındaki boşluk ( kanal ) yüksekliği 0,1 ile 0,2 mm arasında olmalıdır.
9. Lehim bağlantısının mukavemeti hangi faktörlere bağlıdır. Lehim bağlantısının mukavemeti, lehim yüzeyinin büyüklüğü ve durumuna, parçalar arasındaki boşluğa, lehim metoduna, kullanılan lehimin mukavemet değerine ve bağlantının konstrüksiyon ilkelerine uygunluğuna bağlıdır. 10. Lehim bağlantısının kaynak bağlantısına göre avantajlarını yazınız Lehimleme esnasında meydana gelen sıcaklık parçaların ergime sıcaklığından daha düşük olduğundan, parçalara zararı olmaz Birbirine bindirilmiş lehim bağlantılarının daha yüksek mukavemeti vardır. Gümüş alaşımı ile lehimlenmiş bağlantı, iyi iletken oluşundan dolayı elektrik sanayinde büyük ölçüde kullanılmaktadır 11. Lehim bağlantılarında dikkat edilmesi gereken konstrüksiyon kurallarından bir kaçını şekil çizerek yazınız. 12. Lehim bağlantılarında lehim yapılacak parçalar arasındaki boşluk ne kadar olmalıdır. Açıklayınız. Parçalar arasındaki boşluk yüksekliği 0,1 ile 0,2 mm arasında olmalıdır. Boşluk daha büyük olursa ergimiş lehim parçalar arasına yeterince giremez 13. Lehim malzemesinin ergime sıcaklığına göre sınıfla ndırınız ve açıklayınız. Lehimler, lehim malzemesinin ergime sıcaklığına göre iki gruba ayrılır: yumuşak lehim ( ergime sıcaklığı < 450 0 C ), sert lehim ( ergime sıcaklığı >450 0 C ) Yumuşak lehim genellikle sızdırmaması gereken ve mekanik olarak az zorlanan bağlantılarda uygulanır. Yumuşak lehim için malzeme olarak kurşun kalay alaşımları kullanılır. Sert lehim için çeşitli alaşımlardan meydana gelen aşağıda sıralanmış olan lehimler kullanılır: - Alüminyum lehimi, - Bakır lehimi, - Pirinç lehimi, - Gümüş lehimi.
14. Kullanılan ısı kaynağına göre lehimleme işlemini sınıflandırınız Havya lehimi, Alev lehimi, Banyo lehimi, Fırın lehimi, Endüksiyon lehim. Cıvata Metin Soruları Bağlama Cıvataları 1. Civatalarla bağlama çeşitlerini şekil çizerek gösteriniz ve kısaca özelliklerini açıklayınız. 2. Vida nedir? Şekil çizerek vidanın önemli faktörlerini açıklayı nız. 3. Vidaların bir sınıflandırmasını yapınız ve kısaca özelliklerini anlatınız. 4. M60; M105x4; Tr48x8; Rd40xl/6 ; SS70xl0; R" gibi simgeler ne anlam taşımaktadır? Açıklayınız. 5. Şekil 5.1. a,b,c,d sırasıyla metrik, trapez, testere ve kare vidaları verilmiştir. Buna göre : a-m10(h= 1,5 mm), M18(h = 2,5 mm),m 36(h = 4 mm) metrik vida; b-trl2x3, Tr24x5, Tr52x8 trapez vida; c- Tvl6x2, Tv30x3, Tv48x3 testere vida; d- d=14, d=28, d=60 kare vida için vidanın iç çapı (d 1 ), ortalama çapı (d2), somunun (Dı) çapı istenmektedir. 6. Bağlama ve hareket civataları için hangi vidalar kullanılır. Neden? Açıklayınız. 7. Şekil 8.1'de gösterilen cıvatalar hangi amaçla kullanılır? Bunlar hangi aletlerle sıkılır? Şekillerin alt kısımlarına yazınız.
8. Standart vidaların boyutlarını açıklayınız. Çeşitli standart vida1ar nasıl simgelenir? Normal ve ince metrik vidanın arasındaki farkı gösteriniz. 9. Vidaların toleransları hangi boyutlara bağlı olarak verilir? Vidalarda ne gibi geçmeler kullanılır ve nasıl simgelenir? 10. Cıvataların malzemesi nasıl simgelenir? Neden cıvatalarda malzeme kalitesi simge ile gösterilir? Somunların malzemesi nasıl simgelenir? 11. 5.6 ve 10.9 kaliteli cıvataların kopma ve akma sınırını tayin ediniz. 12. Cıvatalar hangi amaçlarla kullanılır? 13. Saplama hangi tip bağlantılarda hangi nedenle tercih edilir? 14. Üç farklı baş şekline sahip cıvatanın teknik resmini çizerek bu şekillerin tercih edilme nedenini (hangi amaçla kullanıldığını) açıklayınız. 15. Üç farklı somunun teknik resmini çizerek bu konstrüktif şekillerin tercih edilme nedenini (hangi amaçla kullanıldığını) açıklayınız. 16. Üç farklı gövde şekline sahip cıvatanın teknik resmini çizerek bu şekillerin tercih edilme nedenini (hangi amaçla kullanıldığını) açıklayınız. 17. Cıvataların çözülmemesi için alınan emniyet tedbirlerini sınıflandırarak her sınıf için bir örnek vererek teknik resmini çiziniz. 18. Altı köşe başlı cıvata, altı köşe somun ve yarık yaylı rondela kullanılarak yapılan merkezlemeli kapak bağlantısının teknik resmini çiziniz. 19. Saplama, altı köşe somun ve yarık yaylı rondela kullanılarak yapılan merkezlemeli kapak bağlantısının teknik resmini çiziniz. 20. İç altı köşe başlı cıvata, merkezleme pimi, yaylı rondela kullanılarak yapılan kapak bağlantısının teknik resmini çiziniz. 21. Esnek cıvata, altı köşe somun, yaylı rondela kullanılarak yapılan flanş bağlantısının teknik resmini çiziniz. 22. Cıvatanın sıkma momentinin hesabı hangi fiziksel olaya dayanmaktadır. Bu olaya göre vidanın modelini gösteriniz ve esas sıkma momentinin ifadesini açıklayınız. 23. Cıvatanın toplam sıkma momenti nasıl ifade edilir? Bununla ilgili bağlantıları yazınız ve yaklaşık formülünün nasıl elde edildiğini açıklayınız. 24. Cıvataların kilitlenme (otoblokaj) koşulu nedir? Açıklayınız ve kilitlenme koşulunu analitik olarak nasıl elde edildiğini gösteriniz. 25. Kilitlenme bakımından standart vidalar hangi gruba girer? Kilitlenmeli olan bir vidayı kilitlenmesiz duruma getirmek için ne gibi değişiklikler yapılır?
26. Cıvataların tepe açıları sıkma momentini nasıl etkiler? Teorik esaslara göre açıklayınız. 27. Birisinin vidası yağlı, diğerininki kuru olan iki cıvata aynı momentle sıkılmaktadır. Bunların hangisinde bileşik gerilme daha büyük olacaktır? Analitik bağıntılara dayanarak açıklayınız? 28. Bağlama cıvatalarının verim eğrisini çizerek verime etki eden faktörleri açıklayınız. Verimin hangi açıda maksimim olacağını çıkartınız. 29. Ön gerilme teorisini açıklayınız. 30. Öngerilmeli bir cıvata bağlantısında Öngerilme ve işletme kuvvetleri aynı kalıp bağlantıda rijit, orta derecede esnek ve esnek cıvata kullanılması durumlarını öngerilme üçgenlerini aynı parça karakteristiğini kullanacak şekilde üst üste getirerek çizip 3 bağlantıları bu geometrik şekil eşliğinde değerlendiriniz. 31. Öngerilmeli bir cıvata bağlantısında Öngerilme ve işletme kuvvetleri aynı kalıp bağlantıda rijit, orta derecede esnek ve esnek parça kullanılması durumlarını öngerilme üçgenlerini aynı cıvata karakteristiğini kullanacak şekilde üst üste getirerek çizip 3 bağlantıları bu geometrik şekil eşliğinde değerlendiriniz. 32. Öngerilme teorisinin sonuçları nelerdir? 33. Standart somun kullanılarak yapılan bir cıvata bağlantısında somun ve vida dişleri arasında kuvvet dağılımını şekil çizerek gösteriniz. Alınabilecek tedbirleri örnek konstrüksiyon çizerek açıklayınız. 34. Esnek somun ne demektir? İki adet esnek somun tipi çizerek esnek somunların hangi durumlarda kullanılabileceğini açıklayınız.