Bölüm 1: İklim değişikliği ve ilgili terminoloji

Benzer belgeler
Ġklimde değiģim daha önce görülmemiģ düzeyde

1. İklim Değişikliği Nedir?

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ VE KURAKLIK ANALİZİ. Bülent YAĞCI Araştırma ve Bilgi İşlem Dairesi Başkanı

İklim ve İklim değişikliğinin belirtileri, IPCC Senaryoları ve değerlendirmeler. Bölgesel İklim Modeli ve Projeksiyonlar

I.10. KARBONDİOKSİT VE İKLİM Esas bileşimi CO2 olan fosil yakıtların kullanılması nedeniyle atmosferdeki karbondioksit konsantrasyonu artmaktadır.


KĐMYA EĞĐTĐMĐNDE PROJE DESTEKLĐ DENEY UYGULAMALARI. Proje Hedef Sorusu : Sera Etkisi Buzulları Nasıl Eritiyor?

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ KURAKLIK ANALİZİ

Sera Etkisi. Gelen güneş ışınlarının bir kısmı bulutlar tarafında bloke edilmekte. Cam tarafından tutulan ısı

Çevre Koruma ve Kontrol Müdürlüğü. İklim Değişikliği Nedir?

DERS VI-VII Nüfus Artışı Küresel Isınma

Sera Gazları ve Önemi

KÜRESEL ISINMA VE ÜZERĐNDEKĐ ETKĐLERĐ

IPCC 1.5 C Küresel Isınma Özel Raporu ve Türkiye ye Etkileri

%78 Azot %21 Oksijen %1 Diğer gazlar

SON GELIŞMELER: IPCC 2013 RAPORU MURAT TÜRKEŞ, ÖMER LÜTFI ŞEN, LEVENT KURNAZ, ÖMER MADRA, ÜMIT ŞAHIN

Küresel İklim Değişikliği Politikaları ve Türkiye Önder Algedik İklim ve Enerji Uzmanı Tüketici ve İklimi Koruma Derneği Başkan Yardımcısı

İklim Değişikliği. Mercan DOĞAN Ahmet AKINCI Murat ÖZKAN Ela CÖMERT Ferhat ÜSTÜNDAŞ Aynur DEMİRTAŞ Sevda KOCAKAYA Merve Gizem GENÇ

Türkiye de iklim değişikliği ve olası etkileri

Meteoroloji. IX. Hafta: Buharlaşma

PROJE DESTEKLĐ DENEY UYGULAMASI. Ders Sorumlusu:Prof. Dr. Đnci Morgil

KĐMYA EĞĐTĐMĐNDE PROJE DESTEKLĐ DENEY UYGULAMASI GÖZDE MUTLU KĐÖ

Kyoto Protokolü. Nurel KILIÇ

İKLİM ELEMANLARI SICAKLIK

Çanakkale 18 Mart Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü

İklim Değişikliği. Dr. Aslı Numanoğlu Genç. Atılım Üniversitesi, İnşaat Mühendisliği Bölümü

Yavuz KAYMAKÇIOĞLU- Keşan İlhami Ertem Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi.

ÇYDD: su, değeri artan stratejik bir nitelik kazanacaktır.

Ağır Ama Hissedemediğimiz Yük: Basınç

TÜRKİYE NİN İKLİMİ. Türkiye nin İklimini Etkileyen Faktörler :

B A S I N Ç ve RÜZGARLAR

UNIDO Eko-Verimlilik (Temiz Üretim) Programı

Dünyanın sağlığı bozuldu; İklim Değişikliği

Küresel. İklim Değişikliği. ÇEVRE KORUMA ve KONTROL DAİRESİ BAŞKANLIĞI

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİN SU KAYNAKLARINA ETKİSİ PROJESİ

Havacılık Meteorolojisi Ders Notları. 1. Atmosfer ve İçeriği

Amerikalı Öğrencilere Liselere Geçiş Sınavında 8. Sınıf 1. Üniteden Sorulan Sorular.


YALITIM TEKNİĞİ. Yrd. Doç. Dr. Abid USTAOĞLU

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ EYLEM PLANINDA SU

Sera Gazı - Küresel Isınma ve Kyoto Protokolü

BÖLÜM 7. KÜRESEL ISINMA ve İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ

Emisyon Ticaret Sistemi ve Örnek Uygulamaları

Nüfus Dağılışını Etkileyen Faktörler İkiye Ayrılır: 1-Doğal Faktörler 2-Beşeri Faktörler

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİN SU KAYNAKLARINA ETKİSİ PROJESİ

SDÜ ZİRAAT FAKÜLTESİ METEOROLOJİ DERSİ

Küresel Ġklim DeğiĢimi ve Türkiye. Prof. Dr. Mikdat KADIOĞLU İTÜ Meteoroloji Müh. Bölümü ve Afet Yönetimi Merkezi Öğretim Üyesi

BİZ DEĞİŞELİM İKLİM DEĞİŞMESİN!

GLOBAL ISINMA VE OLASI SONUÇLARI GLOBAL ISINMA (KÜRESEL ISINMA)

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİN SU KAYNAKLARINA ETKİSİ PROJESİ

TÜİK TARIM SEKTÖRÜ. Dr. Ali CAN. T.C.BAŞBAKANLIK Türkiye İstatistik Kurumu

CO RAFYA SICAKLIK. Kavram Dersaneleri 6. ÖRNEK 1 : Afla daki haritada, Türkiye de y ll k günefllenme sürelerinin da l fl gösterilmifltir.

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ ve ÇEVREYE ETKİLERİ HÜSEYİN ILHAN YENIŞEHIR METEOROLOJI MÜDÜRLÜĞÜ

SERA GAZI EMİSYONU HAKAN KARAGÖZ

Çevre Biyolojisi

İÇİNDEKİLER. İklim Değişikliğinin Su Kaynaklarına Etkisi Projesi İklim Değişikliğine Uyum İklim Değişikliği ve Yerel Yönetimler

RÜZGAR ENERJİSİ. Cihan DÜNDAR. Tel: Faks :

Bölüm 7. Mavi Bilye: YER

Hava Kirliliği Meteorolojisi Prof.Dr.Abdurrahman BAYRAM

T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ YER SEVİYESİ OZON KİRLİLİĞİ BİLGİ NOTU

KÜRESEL ISINMA ve ENERJİ POLİTİKALARI. Özgür Gürbüz Yeşiller Enerji Çalışma Grubu 8 Ekim İstanbul

I.6. METEOROLOJİ VE HAVA KİRLİLİĞİ

Bölüm 7. Mavi Bilye: YER

Biliyor musunuz? İklim Değişikliği ile Mücadelede. Başrol Kentlerin.

4. SINIF FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ II. DÖNEM GEZEGENİMİZ DÜNYA ÜNİTESİ SORU CEVAP ÇALIŞMASI

KUTUPLARDAKİ OZON İNCELMESİ

KENTLERDE SU YÖNETİMİ İLE UYUM POLİTİKALARI. Dr. Tuğba Ağaçayak

2006 YILI İKLİM VERİLERİNİN DEĞERLENDİRMESİ Hazırlayan: Serhat Şensoy YILI ORTALAMA SICAKLIK DEĞERLENDİRMESİ

Dü nyamızdaki Hassas Denge

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ VE YAPILAN ÇALIŞMALAR

Sera gazlarý iklimi deðiþtiriyor!

GÖZDE BEDİR İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİN ETKİLERİ

JAA ATPL Eğitimi (METEOROLOGY)

ĠKLĠM DEĞĠġĠKLĠĞĠ, BĠRLEġMĠġ MĠLLETLER ĠKLĠM DEĞĠġĠKLĠĞĠ ÇERÇEVE SÖZLEġMESĠ, KYOTO PROTOKOLÜ VE TÜRKĠYE

İnsanlar tarafından atmosfere salınan gazların sera etkisi yaratması sonucunda dünya yüzeyinde sıcaklığın artmasına küresel ısınma denmektedir.

İklim Değişikliği ve Enerji İlişkisi

KADIKÖY BELEDİYESİ ÇEVRE KORUMA MÜDÜRLÜĞÜ

Küresel Isınmanın Sebebi İnsan mı?

DEĞİŞEN İKLİMLERE DEĞİŞMEYEN BİLİNÇLERİN VURGUNU

Küresel İklim Değişikliği ve Ülkemize Etkileri

8. Sınıf 1. Ünite Çıkmış Sorular Testi (8.1.) 1. Ünite: Mevsimler ve İklim. Soru-4-) Soru-5-)

Küresel. İklim değişikliği

2014 dünyanın en sıcak yılı olabilir

YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI. Gökhan BAŞOĞLU

Doç. Dr. Mehmet Azmi AKTACİR HARRAN ÜNİVERSİTESİ GAP-YENEV MERKEZİ OSMANBEY KAMPÜSÜ ŞANLIURFA. Yenilenebilir Enerji Kaynakları

Herhangi bir noktanın dünya üzerinde bulunduğu yere COĞRAFİ KONUM denir. Coğrafi konum ikiye ayrılır. 1. Matematik Konum 2.

KÜRESEL ISINMANIN CANLILAR ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

Atıklardan Enerji Üretiminin Karbon Emisyonu Azaltımı Bakımından Önemi

Sunan: Prof.Dr.Alper Çabuk

TÜRKİYE NİN DÜNYA ÜZERİNDEKİ YERİ

SOLARTR 2014, 19 Kasım 2014

ĞİŞİKLİĞİ. Yeni Mücadele ile Yüzleşmek. Kasım 2006

K.K.T.C Bayındırlık Ve Ulaştırma Bakanlığı Meteoroloji Dairesi.

TÜRKİYE PEYZAJI (FAKÜLTE)

Yeryüzünde Sıcaklığın Dağılışını Etkileyen Etmenler

KÜRESEL İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ VE KYOTO PROTOKOLÜ, TARIM SEKTÖRÜNE ETKİLERİ

Türkiye nin Endüstriyel Emisyonlar Direktifine Uyumu: Enerji Sektörü Üzerindeki Muhtemel Maliyetler

ALTERNATİF ENERJİ KAYNAKLARI

MEVSİMLERİN OLUŞUMU. 5. Yiğit, demir bir bilyeyi aşağıdaki gibi eğik tutup, el feneri yardımı ile karşıdan ışık gönderiyor.

KÜRESEL ISINMA MÜLTECĐLERĐ Ahmet Cangüzel Taner Fizik Yüksek Mühendisi Türkiye Atom Enerjisi Kurumu ( )

Transkript:

Bölüm 1: İklim değişikliği ve ilgili terminoloji

Bölüm 1: İklim değişikliği ve ilgili terminoloji Neden Sera gazlarını izliyor ve raporluyoruz? Küresel İklim Değişikliği Nedir Küresel İklim Değişikliği nin Dünya ve Türkiye ye etkileri nelerdir? Sera gazları nelerdir? İzlemenin nihai hizmea Emisyonların kontrolü

Küresel İklim Değişikliği Nedir? KarşılaşDrılabilir zaman dilimlerinde gözlenen doğal iklim değişikliğine ek olarak, doğrudan veya dolaylı olarak küresel atmosferin bileşimini bozan insan faaliyetleri sonucunda iklimde oluşan değişiklik (UNFCCC, 1992)

İklim Değişikliğinin Bilimsel kanıtına örnek: Vostok Buzul Karotları

Buzul karotları-paleo iklim hakkında izotoplardan elde edilen bilgileri sağlar

Vostok Buzul Karot Kayıtları

Vostok Buzul Karot Kayıtları

Sadece doğal etkenlere dayalı iklim simulasyonu Sıcaklık anomalileri ( C) model gözlemler Yıllar

Sadece insan etkisine bağlı iklim simulasyonu Sıcaklık anomalileri ( C) gözlemler Yıllar

Hem doğal hem de insani etkenlere dayalı iklim simulasyonu Sıcaklık anomalileri ( C) gözlemler Yıllar

Küresel İklim Değişikliği-IPCC 5. Değerlendirme raporu: Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli nin (IPCC) 2013 yılında yayımlanan 5. Değerlendirme Raporuna göre; 30 yılın her 10 yılı, yeryüzünde 1850 den beri kaydedilen küresel sıcaklık verileri için hesaplanan tüm on yıllık dönemlerden ardışık bir biçimde daha sıcak olmuştur. Çözümlenen dolaylı eski iklim verileri, Kuzey Yarım Küre de 1983-2012 döneminin olasılıkla son 1400 yılın en sıcak 30 yıllık dönemi olduğunu (orta güvenirlik) göstermektedir.

Küresel İklim Değişikliği-IPCC 5. Değerlendirme raporu: Küresel ortalama yüzey (kara ve okyanus) sıcaklığı, bölgesel eğilimlerin yeterli düzeyde hesaplanabildiği en uzun dönem olan 1901-2012 döneminde, 0,89 C lik [0,69-1,08 C güven aralığında] doğrusal bir ardş göstermişar. Bu dönem boyunca hemen tüm Yerküre yüzeyi ısınmışdr

Küresel İklim Değişikliği-IPCC 5. Değerlendirme raporu: Uzun dönemli kesin ısınma eğilimine (yüksek güvenirlik) ek olarak, küresel ortalama yüzey sıcaklığı belirgin on yıllık ve yıllararası değişkenlikler göstermişar. Doğal değişkenlik nedeniyle, kısa süreli kayıtlara dayanan eğilimler, başlangıc ve biaş tarihlerine karşı çok hassasdr ve genel olarak uzun süreli eğilimleri yansıtmaz. Troposfer (atmosferin yaşamın ve hava olaylarının oluştuğu en alt katmanı), küresel olarak 20. yüzyılın ortalarından beri kesin olarak (%99-100 olasılıkla) ısınmışdr.

Küresel İklim Değişikliği-IPCC 5. Değerlendirme raporu: Doğrusal regresyon trend hesaplamalarına göre, 1901-2010 ve 1951-2010 dönemlerinde gözlenen yağış değişikliklerinin alansal dağılış desenleri (IPCC 2013 e göre).

Küresel İklim Değişikliği-IPCC 5. Değerlendirme raporu: Birçok ekstrem (aşırı) hava ve iklim olaylarında 1950 den beri değişiklikler olduğu gözlenmişar. Yüksek olasılıkla (%90-100), küresel ölçekte soğuk gün ve gecelerin sayıları azalmış, sıcak gün ve gecelerin sayısı artmışdr. Avrupa, Asya ve Avustralya nın geniş bölgelerinde sıcak hava dalgalarının sıklığı olasılıkla (%66-100) artmışdr. Kuvvetli yağış olaylarının sayısının ardş gösterdiği kara bölgeleri, kuvvetli yağışların azaldığı karalardan olasılıkla daha fazladır. Kuvvetli yağış olaylarının sıklığı ya da şiddea olasılıkla Kuzey Amerika ve Avrupa da artmışdr.

Küresel İklim Değişikliği-IPCC 5. Değerlendirme raporu: küresel okyanuslardaki ısınma iklim sisteminde biriken enerjideki ardşı denetlemektedir. Bu kapsamda, 1971-2010 döneminde okyanuslarda biriken enerjinin %90 dan fazlası (yüksek güvenirlik) okyanuslardaki ısınmayla bağlandlıdır. Üst okyanus (0-700 m) 1971-2010 döneminde kesin olarak ısınmışken, 1870 ler ve 1971 arasında olasılıkla ısınmışdr. Dolaylı ve aletli deniz düzeyi verileri, 19. yüzyıl sonunda 20. yüzyıl başına göre önceki 2000 yılda egemen olan görece düşük ortalama yükselme oranlarından daha yüksek yükselme oranlarına doğru bir geciş olduğunu (yüksek güvenirlik) göstermektedir. Olasılıkla, küresel ortalama deniz düzeyi yükselmesindeki ardş, 20. yüzyılın başından beri sürmektedir.

Küresel İklim Değişikliği-IPCC 5. Değerlendirme raporu: Toplam ışınımsal zorlama poziaiir ve iklim sisteminde ısı enerjisinin birikmesine yol açmaktadır. Toplam ışınımsal zorlamaya en büyük katkı, atmosferdeki CO2 birikimlerinde 1750 den beri gözlenen ardş tarakndan yapılmışdr.

Küresel İklim Değişikliği-IPCC 5. Değerlendirme raporu: Yeni IPCC senaryolarına (RCP2.6 ve RCP8.5) dayanarak; (a) Yıllık ortalama yüzey sıcaklığı ( C olarak) ve (b) yıllık yağış toplamlarında (% olarak) 1986-2005 ortalamasına göre 2081-2100 döneminde gercekleşmesi beklenen model kesnrimi değişiklikler.

Küresel İklim Değişikliği-IPCC 5. Değerlendirme raporu: RCP2.6 ve RCP8.5 senaryolarına dayanarak sürec temelli modellere göre, 1986-2005 dönemine göre 21. yüzyıl boyunca küresel ortalama deniz düzeyi yükselmesi projeksiyonları. Bu iki senaryo için değerlendirilen olası değişim aralıkları, bir gölge bandı ile gösterilmişnr. Ayrıca, tüm RCP senaryoları için 2081-2100 dönemi ortalaması için değerlendirilen olası değişim aralıkları, bunlara karşılık gelen yatay bir çizgi olarak verilen ortanca değer ile birlikte, renkli dikine sütunlar şeklinde verilmişnr.

Küresel İklim Değişikliği-IPCC 5. Değerlendirme raporu: Türkiye için ön görülen senaryolar: Sıcaklıklar her yerde ve her mevsim yükselecek, ama ardş miktarı yaz mevsiminde kışa göre daha fazla olacakdr. İlginc olan, buna benzer bir durumun halihazırda tarihsel verilerde de gözlenmesidir. Yağış Türkiye nin güney kısımlarında azalacakdr. Kuzey ve özellikle kuzeydoğu kısımlarında ise bir miktar artabilir. Güneş enerjisi ülke genelinde bir miktar artacakdr,ancak ardş ülkenin bad yarısında daha çok olacakdr. Rüzgar potansiyeli Türkiye nin kuzeydoğu kesimlerinde bir miktar artabilir. Doğu kısımlarında ise azalma söz konusu olacakdr. Deniz seviyesi yükselmesi nehir deltalarının (Carşamba, Bafra, Çukurova gibi) ve kıyı kentlerinin düşük kotlu alanlarını etkileyecekar. İklimdeki değişimler (artan sıcaklık ve azalacak yağış) Türkiye de su stresi çeken alanları ardracakdr. Doğu Karadeniz bölgesinde artacak yağış heyelan riskini ardracakdr. Azalacak kar örtüsu cığ tehlikesini azaltacakdr. Artacak sıcaklar ve azalacak yağış, kuraklık ve sıcak hava dalgalarının şiddea ve sürelerinde ardşlara sebep olacakdr.

Sera Gazları nelerdir?

Dünya Gezegeninin Atmosferik Bileşenleri: Diğer 1% Mart 2017 407.05 ppm CO 2 Oksijen 21% Azot 78%

Sera Gazları ve Karbon eşleniği: CO 2e GAZ FORMÜL KÜRESEL ISINMAYA ETKİ POTANSİYELİ KARBONDiOKSiT CO 2 1 METAN CH 4 28 AZOTOKSİTLER N 2 O 265 HidrofloroKarbonlar HFC 140-11700 Per Flora Karbonlar C 2 F 6 C 6 F 14 CF 4 6500-9200 KÜKÜRTHEKZAFLORİT SF 6 23900 Nitrojen triflorid NF3 17200 Kloroflorokarbonlar CFC ler 6500-8700

Ekonomİk döngü Temiz havanın bedeli ne olmalıdır? ADklarınız için ne kadar ödemek isterdiniz?

Ekonomİk döngü İklim değişikliği bu denklemi nasıl etkiler?

Abatement cost/emisyon Azaltım bedeli Her hangi bir işletmede istenmeyen bir meta ya da çıktının bertarafı ya da azaltılması için gereken bedel. Azaltım bedeli genellikle işletmeler üretim sırasında oluşan belirli bir negatif etkiyi ya da olumsuz yan ürünü azaltmaları istendiğinde ortaya çıkar.

Azaltım Bedeli ve kirleticinin sosyal maliyeti arasındaki denge Marjinal toplumsal zararın bedeli Marjinal onarım-emisyon azaldm bedeli KIRLETICI-EMISYON

Tavan LimiA geçen emisyonlar Tavan SaDlık: Kullanılmayan emisyon hakları Emission Hakkı PARA

Teşekkürler Sorular için 10 dakika ayrılmıştır