ERİ BÖLGE MÜDÜRLÜĞ T Lİ ĞÜ

ERİ BÖLGE MÜDÜRLÜĞ T Lİ ĞÜ YENİ BİYOSFER REZERVLERİ BELİRLEME ÇALIŞTAYI SONUÇ RAPORU

İÇİNDEKİLER 1. Giriş.. 2 2. Yeni Biyosfer Rezervleri Belirleme Çalıştayı... 3 3. Çalışma Yöntemi.. 5 4. Çalıştay Sonuçları... 7 5. Ekler... 8 Ek 1: Çalıştay davetiyesi ve programı... 9 Ek 2: Çalıştay katılımcı listesi..... 10 Ek 3: Korunan alanlar ön değerlendirme listesi... 12 Ek 4: Grup çalışmalarında kullanılan değerlendirme formu. 14 TEŞEKKÜRLER Çalıştayın düzenlenmesini destekleyen UNESCO Türkiye Milli Komisyonu Yönetim Kurulu üyelerine; çalıştayın düzenlenmesinde görev alan tüm UNESCO Türkiye Milli Komisyonu çalışanlarına ve İnsan ve Biyoküre (MAB) İhtisas Komitesi üyelerine; çalıştaya katılım sağlayan Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü merkezi ve yerel teşkilatına, Sivil Toplum Kuruluşları temsilcilerine, akademisyenlere ve uzmanlara teşekkür ederiz. KAYNAK GÖSTERİMİ Lise, Y. 2013. Yeni Biyosfer Rezervleri Belirleme Çalıştayı Sonuç Raporu. UNESCO Türkiye Milli Komisyonu, Ankara. Fotoğraflar: UNESCO Türkiye Milli Komisyonu arşivi 1

1. GİRİŞ Dünyada doğanın, kültürel değerlerin ve ekosistem hizmetlerinin korunması için ilan edilen farklı alan koruma statüleri var. Bunların ortak noktası devlet ve toplum tarafından özel koruma değerlerine sahip olan karasal, sucul ya da denizel alanlar olarak tanınması ve de korunmaları için bazı önlemler alınması gerekliliğidir. Dünyadaki en yaygın kullanımıyla korunan alanlar, Dünya Doğayı Koruma Birliği (IUCN) tarafından şöyle tanımlanıyor: Doğanın ve ilişkili ekosistem servisleri/hizmetleri ve kültürel değerlerin uzun vadeli korunması amacıyla açıkça tanımlanan ve bilinen coğrafi sınırları olan, kendini bu alana adamış kişilerin olduğu, yasal veya diğer etkin yöntemlerle yönetilen alandır. Korunan alan yaklaşımları arasından Biyosfer Rezervleri koruma, kalkınma ve lojistik amaçlarıyla diğer koruma yaklaşımlarından farklıdır. Biyosfer Rezervler insan ve doğa arasındaki ekolojik, ekonomik, kültürel ve sosyal açıdan dengeli ve sürdürülebilir ilişkilerin kurulduğu ve UNESCO'nun İnsan ve Biyosfer (MAB) Programı içerisinde yer alan karasal ve/veya kıyı ekosistemlerine sahip alanlardır. Küresel olarak Biyosfer Rezervleri: Doğa ve insan aktiviteleri yönetiminin test edildiği ve başarılı uygulamaların yapıldığı örnek alanlardır. Rio+20 Sürdürülebilir Kalkınma Zirvesi sonuçlarının ve Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi ile ekosistem yaklaşımının uygulanmasında ülkeler için önemli bir araçtır. BM Sürdürülebilir Kalkınma İçin Eğitim On Yılı (2005-2014) için öğrenme ve uygulama alanlarıdır. İlk biyosfer rezervleri yaklaşımı UNESCO İnsan ve Biyosfer Programı ile 1974 yılında başlamış ve 1976 yılında UNESCO Biyosfer Rezervleri Çalışma Ağı kurulmuştur. Biyosfer Rezervleri ilan ve yönetim süreçleri 1995 yılında İspanya nın Seville kentinde yapılan kongre ile Seville Stratejisi ve Biyosfer Rezervleri Ağı nın Yasal 2

Çerçevesi ile yeni bir boyut kazanmıştır. 2008 yılında İspanya nın Başkenti Madrid te hazırlanan Madrid Eylem Planı ile yenilenmiştir. 2013 yılı itibari ile Dünya Biyosfer Rezervleri Ağı içinde 117 ülkede 621 Biyosfer Rezervi (12 tanesi sınırötesi alan) bulunmaktadır. Bu küresel ağ içinde Türkiye den ilk ve tek alan 2005 yılında ilan edilen Camili Biyosfer Rezervi dir. Artvin İli Borçka İlçesi sınırları içerisindeki Camili Havzası adaylık önerisi değerlendirilerek 29 Haziran 2005 tarihinde UNESCO tarafından Biyosfer Rezervi olarak ilan edilmiştir. 2. YENİ BİYOSFER REZERVLERİ BELİRLEME ÇALIŞTAYI Türkiye, tarihi ve sosyal açılardan olduğu gibi biyolojik çeşitlilik açısından da bir köprü ve kavşak noktası olarak yeryüzündeki 37 ayrı bitki coğrafyası bölgesinden üçünün (Avrupa Sibirya, Akdeniz ve İran Turan) kesiştiği coğrafya olması nedeniyle zengin bir biyolojik çeşitliliğe sahiptir. Ayrıca dünyada acil koruma altına alınması gereken biyolojik çeşitlilik açısından zengin 34 sıcak noktadan üçü de (Kafkasya, Akdeniz, İran-Anadolu) Türkiye de buluşuyor. Bu özelliği ile Türkiye, Çin ve Güney Afrika ile birlikte, sınırları içinde üç sıcak nokta barındıran üç ülkeden biri olan Türkiye, endemik türleri ile kendi kuşağında biyolojik çeşitlilik açısından en önemli ülkelerden biridir. Ülkemizin ev sahipliği yaptığı biyolojik çeşitlik değerleri ve önemli doğa alanlarının bir kısmı farklı koruma statüleriyle koruma altına alınmıştır. Bu koruma statülerinin bir kısmı ulusal mevzuatımıza göre, bir kısmı da uluslararası sözleşmelere dayanarak oluşturulmuştur. Bugün, Türkiye de yönetimi farklı kurumlar tarafından gerçekleştirilen, farklı türlerde pek çok koruma alanı bulunmaktadır. Türkiye de doğa koruma ve sürdürülebilir kalkınma çalışmalarının daha etkin uygulanacağı alanlar olan Biyosfer Rezervlerinin sayılarının artırılması önem arz etmektedir.. Bu amaçla Türkiye de ilk defa Yeni Biyosfer Rezervleri Belirleme Çalıştayı 07 Mart 2013 tarihinde Ankara da düzenlenmiştir (Çalıştay davetiye ve 3

programı için bakınız Ek 1). Çalıştaya Türkiye nin farklı bölgelerinden 65 uzman katılmıştır (bakınız Ek 2). Çalıştayın amacı; Biyosfer Rezervleri yaklaşımı deneyimlerinin paylaşılması ve Türkiye de yeni Biyosfer Rezervleri için aday alanların belirlenmesidir. Çalıştay sonunda şu çıktılara ulaşılması hedeflenmiştir: Biyosfer Rezervi yaklaşımının devlet kurumları, üniversite ve sivil toplum örgütleri ile paylaşılması, UNESCO Türkiye Milli Komisyonu ihtisas komiteleri arasında işbirliklerinin geliştirilmesi, Geniş katılım ile Türkiye nin yeni Biyosfer Rezerv alanları için aday listenin oluşturulması. Foto 1-2. Çalıştayın sabah oturumdan fotoğraflar 4

3. ÇALIŞMA YÖNTEMİ Ön Değerlendirme: Çalıştay öncesinde Türkiye deki 40 Milli Park (MP), 180 Tabiat Parkı (TP), 31 Tabiatı Koruma Alanı (TKA), 107 Tabiat Anıtı (TA) ve 80 Yaban Hayatı Geliştirme Sahası (YHGS) çalıştay öncesi uzmanlar tarafından değerlendirilmiştir. Ön değerlendirmede alanın büyüklüğü ve özelliklerinin yanında uluslararası bir koruma statüsünün olmamasına göre değerlendirilmiştir. Toplam 438 alandan 75 alan için çalıştayda gruplar tarafından değerlendirilmek üzere tartışılmak üzere korunan alanlar ön değerlendirme listesi oluşturulmuştur (bakınız Ek 3). Çalıştay Grup Çalışmaları: Yeni Biyosfer Rezervleri Belirleme Çalıştayı iki bölüm halinde düzenlenmiştir. Sabah oturumda uluslararası ve ulusal uzmanlar tarafından bilgilendirme sunumları yapılmış ve katılımcıların soruları cevaplandırılmıştır. Öğleden sonraki oturumda ise katılımcılar aşağıda belirtilen 4 farklı gruba ayrılarak bölgelerindeki korunan alanları değerlendirmiştir. Grup çalışmalarında aşağıda belirtilen Orman ve Su İşleri Bakanlığı Bölge Müdürlükleri temsilcileri ve bu bölgelerde çalışan uzmanlar yer almıştır: GRUP 1: Bölge 1, 2, 3, 4, 5, uzmanlar GRUP 2: Bölge 6, 7, 8, uzmanları GRUP 3: Bölge 9, 10, 11, uzmanlar GRUP 4: Bölge 12, 13, 14, 15, uzmanlar Grup çalışmalarından uzmanlar tarafından hazırlanmış olan değerlendirme formları kullanılarak alanlar Biyosfer Rezervi adaylığı açısından değerlendirmiştir (Biyosfer Rezervi Formu için bakınız Ek 4). Bu değerlendirmede aşağıdaki ana kriterler kullanılmıştır: 1. Alanda endemik, nadir ve küresel ölçekte nesli tehlike altında olan türler vardır 2. Alanda ulusal olarak ekonomik öneme sahip türler vardır. 3. Alanda nadir habitatlar vardır. 5

4. Alanın Önemli jeolojik / jeomorfolojik özellikleri vardır. 5. Bölgede biyolojik çeşitliliği korumaya yardımcı arazi kullanım yöntemleri (örneğin, geleneksel tarım, otlatma, ormancılık veya ekoturizm faaliyetleri) vardır. 6. Kültürel açıdan ulusal öneme sahip bir alandır 7. Alanın yönetimine ilişkin ortaklıklar/işbirlikleri kurma imkanı olan bir alandır. 8. Ulusal ölçekte sürdürülebilir kalkınmaya yönelik yaklaşımları araştırmaya ve geliştirmeye fırsat veren bir alandır. 9. Yöre halkı alanın Biyosfer Rezervi ilan edilmesine nasıl bakar? 10. Alanın yönetim planı vardır. Foto 3-4. Çalıştayın sabah oturumdan fotoğraflar 4 farklı grubun çalışma sonuçları son oturumda tüm katılımcılarla paylaşılarak tartışılmış ve üzerinde uzlaşılan bir öncelik listesi hazırlanmıştır. 6

4. ÇALIŞTAY SONUÇLARI Başarılı geçen çalıştayın en önemli çıktılarından biri de grup çalışmaları sırasında sadece korunan alan sınırlarına odaklanılmaması ve bir korunan alanı sınırları dışındaki komşu korunan alanlarla birlikte düşünülmesi olmuştur. Çalıştay sonucunda Biyosfer Rezervi korunan alanları birbirine bağlayan bir yaklaşım olarak da görülmüştür. Grup çalışmaları ve genel değerlendirme tartışmaları sonucunca tüm değerlendirilen alanlardan en yükse puanları alanlar ile 1. Öncelik ve 2. Öncelik Listesi oluşturulmuştur. Bu alanların bazıları bir korunan alan ve çevresini tanımlarken, bazıları ise birkaç korunan alandan oluşan daha geniş bir alanı tanımlamaktadır. 1. Öncelik Listesi (alfabetik olarak sıralanmıştır): Akseki İbradı Üzümdere YHGS ve Cevizli Gidengelmez YHGS Bafa Gölü TP Çukurova Deltası Biyosfer Rezervi Taslağı Dilek Yarımadası - B. Menderes D. MP Güllük Dağı MP, Beydağları Olimpos Sahil MP, Düzlerçamı YHGS Kaçkar Dağları MP (veya Kaçkar MP ve Hatila MP; Kaçkar MP ve Verçenik YHGS) Kaz Dağları (MP ve Kazdağı Göknarı TKA) Küre Dağları MP ve Kartdağı YHGS Munzur Vadisi MP Spil Dağı MP Yenice Ormanları (Yenice YHGS, Kavaklı TKA ve Çitdere TKA) Yıldız Dağları Biyosfer Rezervi Taslağı 7

2. Öncelik Listesi (alfabetik olarak sıralanmıştır.) Ağrı Dağı MP Altındere Vadisi MP Hatila Vadisi MP Honaz Dağı MP Karagöl Sahara MP Kızıldağ MP ve Beyşehir Gölü MP Kızılkuyu YHGS Köprülü Kanyon MP Uludağ MP 5. EKLER EK 1: Çalıştay Davetiyesi ve Programı EK 2: Çalıştay Katılımcı Listesi EK 3: Korunan Alanlar Ön Değerlendirme Listesi EK 4: Grup Çalışmalarında Kullanılan Değerlendirme Formu 8

EK 1: ÇALIŞTAY DAVETİYESİ VE PROGRAMI 9

EK 2: ÇALIŞTAY KATILIMCI LİSTESİ (alfabetik olarak listelenmiştir) No. Adı ve Soyadı Kurumu 1 Ahmet Özyanık Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü 2 Asım Niyazoğlu Orman ve Su İşleri Bakanlığı 8. Bölge Müdürlüğü 3 Asude Öztürk Topaloğlu DKMP Balıkesir Şube Müdürlüğü 4 Atabay Düzenli Çukurova Üniversitesi 5 Bahar Kaptan İğci Gazi Üniversitesi 6 Başak Avcıoğlu Çokçalışkan WWF-Türkiye 7 Bayram Göçmen Ege Üniversitesi 8 Derya Karslıoğlu Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 9 Erdoğan Ertürk UNESCO MAB İhtisas Komitesi 10 Erhan Bayram Orman ve Su İşleri Bakanlığı 9. Bölge Müdürlüğü 11 Fatih Karakaya Orman ve Su İşleri Bakanlığı 11. Bölge Müdürlüğü 12 Fatma Kurt Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü 13 Fevzi Özgökçe Yüzüncüyıl Üniversitesi 14 Firdes Demirsoy Milli Eğitim Bakanlığı 15 Funda Gürleyen Orman ve Su İşleri Bakanlığı 10. Bölge Müdürlüğü 16 Hakan Erden Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü 17 Hanife Erdemli Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü 18 Harun Güçlüsoy UNDP Türkiye 19 Hasan Akan Harran Üniversitesi 20 Hüma Ülgen Doğa Koruma Merkezi 21 Hüseyin Aytaç UNESCO MAB İhtisas Komitesi 22 Hüseyin Yıldız Orman ve Su İşleri Bakanlığı 10. Bölge Müdürlüğü 23 İlker Özbahar Doğa Araştırmaları Derneği 24 İrem Odacı Orman ve Su İşleri Bakanlığı 2. Bölge Müdürlüğü 25 Kani Işık Akdeniz Üniversitesi 26 Latif Kurt Ankara Üniversitesi 27 M. Fehmi Yüksel Orman ve Su İşleri Bakanlığı 15. Bölge Müdürlüğü 28 M. Tuğrul Şahin Orman ve Su İşleri Bakanlığı 6. Bölge Müdürlüğü 29 Mahir Küçük Orman ve Su İşleri Bakanlığı 30 Mecit Vural Gazi Üniversitesi 31 Mehmet Gölge Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü 32 Mevlüt Düzgün Orman Mühendisleri Odası 33 Mireille Jardin Fransa UNESCO MAB İhtisas Komitesi 34 Mustafa Köse Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü 35 Mustafa Sözen Bülent Ecevit Üniversitesi 36 Mustafa Yılmaz Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü 37 Namık Akın Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü 38 Naşit İğci Ankara Üniversitesi 39 Neriman Özhatay İstanbul Üniversitesi 40 Neşe Ersöz Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü 10

No. Adı ve Soyadı Kurumu 41 Nevin Kurt Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü 42 Nezih Kahrıman Orman ve Su İşleri Bakanlığı 1. Bölge Müdürlüğü 43 Nihan Yenilmez Arpa Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü 44 Nihat Andaç Orman ve Su İşleri Bakanlığı 4. Bölge Müdürlüğü 45 Nilgül Karadeniz UNESCO MAB İhtisas Komitesi 46 Nizamettin Kazancı Ankara Üniversitesi 47 Nurettin Özbağdatlı UNDP Türkiye 48 Oğuz Kurdoğlu Karadeniz Teknik Üniversitesi 49 Okan Ürker Doğa Derneği 50 Öcal Oğuz UNESCO Türkiye Milli Komisyonu 51 Özcan Yaman Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü 52 Sedat Kalem UNESCO MAB İhtisas Komitesi 53 Sercan Irmak Bülent Ecevit Üniversitesi 54 Sibel Şenel Aytaç Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü 55 Sina Baydar UNESCO Türkiye Milli Komisyonu 56 Sinem Koç Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü 57 Sümer Gülez Türkiye Tabiatını Koruma Derneği 58 Şule Ürün UNESCO Türkiye Milli Komisyonu 59 Taner Hatipoğlu Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü 60 Turgut Civri Orman ve Su İşleri Bakanlığı 5. Bölge Müdürlüğü 61 Tülay Bağ Dışişleri Bakanlığı 62 Yıldıray Lise UNESCO MAB İhtisas Komitesi 63 Yunus Yirci Orman ve Su İşleri Bakanlığı 7. Bölge Müdürlüğü 64 Zeki Aytaç Gazi Üniversitesi 65 Ziya Yediyıldız Milli Eğitim Bakanlığı 11

EK 3: KORUNAN ALANLAR ÖN DEĞERLENDİRME LİSTESİ (Bölge Müdürlüklerine göre listelenmiştir) No. Alan Adı Koruma Statüsü Bölge Müd. Alanı (ha) 1 Kasatura Körfezi Tabiatı Koruma Alanı I. BÖLGE 321 2 Ballıkayalar Tabiat Parkı I. BÖLGE 1603 3 İğneada Longoz Ormanları Milli Park I. BÖLGE 3155 4 Uludağ Milli Park II. BÖLGE 13024 5 Kazdağı Göknarı Tabiatı Koruma Alanı III. BÖLGE 254 6 Ayvalık Adaları Tabiat Parkı III. BÖLGE 19624 7 Kazdağı Milli Park III. BÖLGE 20935 8 Gala Gölü Milli Park III. BÖLGE 6087 9 Sırtlandağı Halep Çamı Tabiatı Koruma Alanı IV. BÖLGE 731 10 Kartal Gölü Tabiatı Koruma Alanı IV. BÖLGE 1343 11 Bafa Gölü Tabiat Parkı IV. BÖLGE 11842 12 Dilek Y. B. Menderes D. Milli Park IV. BÖLGE 27598 13 Spil Dağı Milli Park IV. BÖLGE 6867 14 Marmaris Milli Park IV. BÖLGE 29206 15 Vakıf Çamlığı Tabiatı Koruma Alanı V. BÖLGE 690 16 Akdağ Tabiat Parkı V. BÖLGE 14692 17 Honaz Dağı Milli Park V. BÖLGE 9429 18 Denizli Çivril Akdağ YHGS Yaban Hayatı Geliştirme Sahası V. BÖLGE 10634 19 Kasnak Meşesi Tabiatı Koruma Alanı VI. BÖLGE 1310 20 Alacadağ Tabiatı Koruma Alanı VI. BÖLGE 423 21 Çığlıkara Tabiatı Koruma Alanı VI. BÖLGE 15579 22 Dibek Tabiatı Koruma Alanı VI. BÖLGE 560 23 Yazılı Kanyon Tabiat Parkı VI. BÖLGE 546 24 Gölcük Tabiat Parkı VI. BÖLGE 5888 25 Kızıldağ Milli Park VI. BÖLGE 55106 26 Güllük Dağı - Termessos Milli Park VI. BÖLGE 6700 27 Beydağları Sahil M.P. Milli Park VI. BÖLGE 31018 28 Köprülü Kanyon Milli Park VI. BÖLGE 35719 Antalya Akseki İbradı Üzümdere 29 YHGS Yaban Hayatı Geliştirme Sahası VI. BÖLGE 18462 Antalya Cevizli Gidengelmez Dağı 30 YHGS Yaban Hayatı Geliştirme Sahası VI. BÖLGE 16134 31 Antalya Düzlerçamı YHGS Yaban Hayatı Geliştirme Sahası VI. BÖLGE 24658 32 Yumurtalık Lagünü Tabiatı Koruma Alanı VII. BÖLGE 16430 33 Aladağlar Milli Park VII. BÖLGE 55064 34 Adana Pozantı Karanfıldağ YHGS Yaban Hayatı Geliştirme Sahası VII. BÖLGE 31020 35 Kayseri Yahyalı Aladağlar YHGS Yaban Hayatı Geliştirme Sahası VII. BÖLGE 7321 12

No. Alan Adı Koruma Statüsü Bölge Müd. Alanı (ha) 36 Mersin Tarsus Kadıncık Vadisi YHGS Yaban Hayatı Geliştirme Sahası VII. BÖLGE 8712 37 Mersin-Çamlıyayla-Cehennemderesi Yaban Hayatı Geliştirme Sahası VII. BÖLGE 27385 38 Mersin-Tarsus-Hopur Topaşır YHGS Yaban Hayatı Geliştirme Sahası VII. BÖLGE 5984 39 Niğde Çamardı Demirkazık YHGS Yaban Hayatı Geliştirme Sahası VII. BÖLGE 18674 40 Osmaniye Zorkun Yaylası YHGS Yaban Hayatı Geliştirme Sahası VII. BÖLGE 3869 41 Kocakoru Ormanı Tabiat Parkı VIII. BÖLGE 331 42 Beyşehir Gölü Milli Park VIII. BÖLGE 86855 43 Konya Bozdağ YHGS Yaban Hayatı Geliştirme Sahası VIII. BÖLGE 59297 44 Kökez Tabiatı Koruma Alanı IX. BÖLGE 326 45 Kale Bolu Fındığı Tabiatı Koruma Alanı IX. BÖLGE 473 46 Demirciönü Tabiatı Koruma Alanı IX. BÖLGE 437 47 Sülüklügöl Tabiat Parkı IX. BÖLGE 803 48 Abant Gölü Tabiat Parkı IX. BÖLGE 1245 49 Yedigöller Milli Park IX. BÖLGE 1623 50 Bolu Yedigöller YHGS Yaban Hayatı Geliştirme Sahası IX. BÖLGE 40125 51 Sarıkum Tabiatı Koruma Alanı X. BÖLGE 935 52 Kavaklı Tabiatı Koruma Alanı X. BÖLGE 353 53 Çitdere Tabiatı Koruma Alanı X. BÖLGE 730 54 Ilgaz Dağı Milli Park X. BÖLGE 1118 55 Küre Dağları Milli Park X. BÖLGE 37753 56 Karabük-Yenice YHGS Yaban Hayatı Geliştirme Sahası X. BÖLGE 26775 57 Kastamonu Ilgazdağı YHGS Yaban Hayatı Geliştirme Sahası X. BÖLGE 17036 58 Çatak Tabiat Parkı XI. BÖLGE 379 59 Artabel Gölleri Tabiat Parkı XII. BÖLGE 5820 60 Koçkayası Tabiat Parkı XII. BÖLGE 354 61 Altındere Vadisi Milli Park XII. BÖLGE 4468 62 Hatila Vadisi Milli Park XII. BÖLGE 16944 63 Kaçkar Dağları Milli Park XII. BÖLGE 52970 64 Karagöl Sahara Milli Park XII. BÖLGE 3251 65 Artvin Yusufeli Çoruh Vadisi YHGS Yaban Hayatı Geliştirme Sahası XII. BÖLGE 23500 66 Sarıkamış-Allahuekber Dağları Milli Park XIII. BÖLGE 22519 67 Ağrı Dağı Milli Park XIII. BÖLGE 88014 68 Erzurum İspir Vercenik Dağı YHGS Yaban Hayatı Geliştirme Sahası XIII. BÖLGE 63130 69 Körçoban Tabiatı Koruma Alanı XV. BÖLGE 481 70 Gölbaşı Gölleri Tabiat Parkı XV. BÖLGE 2080 71 Yavşan Yaylası Tabiat Parkı XV. BÖLGE 340 72 Dülükbaba Tabiat Parkı XV. BÖLGE 309 73 Munzur Vadisi Milli Park XV. BÖLGE 42674 74 Tek Tek Dağları Milli Park XV. BÖLGE 19335 75 Sanlıurfa Kızılkuyu YHGS Yaban Hayatı Geliştirme Sahası XV. BÖLGE 20504 13

EK 4: BİYOSFER REZERVİ ADAYLIK DEĞERLENDİRME FORMU No. Alan Adı Koruma Statüsü Biyolojik çeşitliliğin (Ekosistem, tür, genetik ve ekolojik süreçler çeşitliliği) korunması için küresel öneme sahip bir alan 1.Endemik, nadir v e küresel ölçekte nesli tehlike altında olan türler vardır 2. Ulusal olarak ekonomik öneme sahip türler vardır 3. Nadir habitatlar v ardır 4.Önemli jeolojik / jeomorf olojik özellikleri vardır. 5.Bölgede biy olojik çeşitliliği korumay a y ardımcı arazi kullanım y öntemleri (örneğin, geleneksel tarım, otlatma, ormancılık v ey a ekoturizm f aaliy etleri) v ardır. 6. Kültürel açıdan ulusal öneme sahip bir alandır. 7. Alanın yönetimine ilişkin ortaklıklar/işbirlikleri kurma imkanı olan bir alan 6.Kültürel açıdan ulusal öneme sahip PUANLAMA İÇİN AÇIKLAMALARA bir alandır. BAKINIZ. 8. Ulusal ölçekte sürdürülebilir kalkınmaya yönelik yaklaşımları araştırmaya ve geliştirmeye fırsat veren bir alan PUANLAMA İÇİN AÇIKLAMALARA BAKINIZ. 9. Yöre halkı alanın Biyosfer Rezervi ilan edilmesine nasıl bakar? PUANLAMA İÇİN AÇIKLAMALARA BAKINIZ. 0, 1 0, 1 0, 1 0, 1 0, 1 0, 1 0, 1, 2, 3 0, 1, 2 0, 1, 2 0, 1 10. Alanın Yönetim Planı durumu Alanın y önetim planı v ardır. TOPLAM PUAN 7, 8, ve 9. sorular için açıklamalar: 7, 8, ve 9. sorulara vereceğiniz cevap hangi şık ise ona göre puanlama yapınız! Soru No. Açıklama Puan Alanın yönetimine ilişkin ortaklıklar/işbirlikleri kurma imkanı olan bir alan Yasal olarak koruma altına alınmış alan veya bu alanın mutlak koruma bölgesi dışında kalan alanlarda sürdürülebilir kaynak kullanımı çalışmaları için ilgili kurum ve kuruluşlarla mevcut ortam/işbirlikleri vardır. 3 7 Yasal olarak koruma altına alınmış alan veya bu alanın mutlak koruma bölgesi dışında kalan alanlarda sürdürülebilir kaynak kullanımı çalışmaları için ilgili kurum ve kuruluşlarla ortam/işbirlikleri imkanı vardır. 2 Yasal olarak koruma altına alınmış alan veya bu alanın mutlak koruma bölgesi dışında kalan alanlarda sürdürülebilir kaynak kullanımı çalışmaları için ilgili kurum ve kuruluşlarla ortam/işbirlikleri oluşturmak zordur. 1 Yasal olarak koruma altına alınmış alan veya bu alanın mutlak koruma bölgesi dışında kalan alanlarda sürdürülebilir kaynak kullanımı çalışmaları için ilgili kurum ve kuruluşlarla ortam/işbirlikleri oluşturmak çok zordur. 0 8 9 Ulusal ölçekte sürdürülebilir kalkınmaya yönelik yaklaşımları araştırmaya ve geliştirmeye fırsat veren bir alan Ulusal ölçekte sürdürülebilir kalkınmaya yönelik yaklaşımları araştırmaya ve geliştirmeye örnek alandır. 2 Ulusal ölçekte sürdürülebilir kalkınmaya yönelik yaklaşımları araştırmaya ve geliştirmeye potansiyel bir örnek alandır. 1 Ulusal ölçekte sürdürülebilir kalkınmaya yönelik yaklaşımları araştırmaya ve geliştirmeye örnek alan olamaz. 0 Yöre halkı alanın Biyosfer Rezervi ilan edilmesine nasıl bakar? Yöre halkı alanın Biyosfer Rezervi ilan edilmesine olumlu yaklaşıyor. 2 Yöre halkı alanın Biyosfer Rezervi ilan edilmesine olumlu yaklaşabilir. 1 Yöre halkı alanın Biyosfer Rezervi ilan edilmesine olumsuz yaklaşıyor. 0