ÖZET Bu proje, 2018 yılının Troia Yılı ilan edilmesini önermektedir. Troia insanlık tarihi ve dünya kültürü için olduğu kadar, Anadolu ve Türkiye için de en kıymetli değerlerdendir. Troia Batı ile Doğu yu buluşturan bir destandır, tarihin her döneminde Anadolu halklarının direniş ve mücadele azimlerinin bir göstergesidir. Büyük İskender den Pers Kralı Serhas a, Fatih Sultan Mehmet den Atatürk e, büyük önderlerin saygı duydukları ilham kaynağıdır. Troia Destanı aynı zamanda Batı kültürü için de bir referans noktasıdır. Homeros un Troia Savaşı nı anlattığı İlyada Destanı batı edebiyatının kökenidir. Yüzyıllardır üzerine yazılan kitaplar, çekilen filmler, Troia dan ilham alan sanat eserleri, Troia yı dünya halklarının hafızasına kazımıştır. Dolayısıyla hem Anadolu nun kadim değerlerini ve bağımsızlık mücadelemizin temellerini temsil eden, hem de dünya çapında bu denli tanınan ve ilgi duyulan bir değerini ulusal ve uluslararası ölçekte bir turizm ve kültür tanıtımı aracı olarak kullanılmasını ve 2018 Troia yılı ilan edilmesini öneriyoruz. Bu yolla, bölgemizdeki gelişmelerden ve ülkemizin içinde bulunduğu sıkıntılı dönemden kaynaklanan ve özellikle en önemli ekonomik değerlerimizden olan turizmimizi büyük oranda olumsuz etkileyen bu süreçte, Troia nın önemli bir atılım hamlesine vesile olacağına inanıyoruz. 2018 Troia Yılı, Troia nın UNESCO Dünya Kültür Mirası listesine girişinin de 20. yılına denk geliyor. 2018 yılında ayrıca yapımı süren Troia Müzesi nin de açılışı öngörülüyor. Bu iki önemli olgu, 2018 yılında Troia nın tanıtımı için bize eşsiz bir fırsat sunuyor. Troia'nın ilk yazılı belgesi Anadolu dili Luvice yazılmış mühür 3
İÇİNDEKİLER Troia: bir Anadolu Destanı Troia neden önemli 1. İlyada ve Odesa Destanları 2. Dünya kültürlerini birleştiren ve en çok referans verilen kültürel miras alanı 3. Doğu ve batı arasındaki diyalogun ve mücadelenin en köklü simgesi 4. Anadolu ve Türkler için kadim Değerlerin kaynağı 5. Troas ın çevre alanlarının zenginliği 6. Troia kazılarının dünya arkeoloji tarihi açısından önemi Niçin Troia yılı? 2018 Troia yılı içeriği ve örnek etkinlikler Yol haritası Hedeflenen çıktılar Helenistik-Roma Döneminde Troia 4 5
2018 TROİA YILI TROİA: BİR ANADOLU DESTANI Troia Destanı bir dünya mirasıdır. Troia Savaşı nı anlatan, Anadolu ozanı Homeros un İlyada Destanı batı edebiyatının kökenidir. Troia Savaşı, Doğu ile Batı nın en eski savaşıdır, Troia da savaşan Anadolu nun dört bir yanından Troia yı savunmak için gelen askerler, 1915 de Çanakkale ye, 1922 de Dumlupınar a koşan Anadolu çocuklarıyla aynıdır. Geçmişe ve geleceğe ışık tutan Troia, Ege ve Güney-Doğu Avrupa, Kafkaslar ve Karpatlar, Avrasya ve Yakın Doğu gibi geniş bir alanda, Anadolu nun stratejik öneminin bir göstergesidir. Troia nın geniş coğrafasında bir çok tarihi değer mevcuttur ve bir bütünlük oluşturmaktadır. Troia ülke imajını yükseltmek, Türkiye nin bölgedeki iddiasını anlatmak ve uluslararası turizm açılımı için eşsiz bir değerler bütünü sunmaktadır. Homeros Troiası'nın yeniden canlandırılması Troia Savaşı'nın kale duvarları
TROİA Tarihi M.Ö. 3000 lere kadar uzanan, dünyanın en önemli antik yerleşimlerinden biri olan Troia kenti, Türkiye nin en önemli kültürel ve turistik değerleri listesinin başında yer alır. Çanakkale nin Hisarlık ilçesinde bulunan Troia kenti kalıntıları, İlk Tunç Çağı'ndan Bizans dönemine kadar (M.Ö. 3000 - M.S. 1200) yerleşim yeri olduğunu gösterir. Üst üste kurulmuş 9 Kent, Avrupa prehistoryası için çıkış noktasıdır. Bu alanda 1863 den beri kazılar yapılmaktadır. TROİA NEDEN ÖNEMLİ 1- İLYADA ve ODESA DESTANLARI Troia nın ortaya çıkışından çok önce İlyada ve Odesa destanları vardı. Günümüze ulaşan en eski batı edebiyatı örnekleri olan İlyada ve Odesa destanları, modern batı kültürünün temeli, dünya edebiyatının en önemli eserleri arasında kabul görmektedir. Ünlü Anadolu ozanı ve tarihçi Homeros tarafından M.Ö. 7 veya 8. yüzyılda yazıldığı tahmin edilen destanlarda; Troia, Troia Savaşı ve savaş sonrası Odesa nın evine yaptığı dönüş yolculuğu konu etmektedir. İlyada Destanı, görkemli Troia kenti için yapılmış bir savaşı anlatmaktadır. Troia, binyıllardan beridir alevler içindeki bir kentin sembolüdür. Bu savaş, eşi benzeri olmayan öfkeyi, anlatılamaz kederleri, her şeyi tersine çeviren hileleri, sonsuz ve sınırsız aşkları, yok olup giden kentleri ve umutları anlatmak için başlangıç noktasıdır. Troia da vücut bulan İlyada ve Odesa destanları dünyanın 7 kıtasındaki birçok ülkenin temel müfredatı içerisinde işlenen eserlerdir. Bu nedenle Troia nın varlığı dünya genelinde bir üne sahiptir. Geçmişten günümüze süregelen Troia yı konu alan filmler, kitaplar, sahne gösterileri ve görsel sanat eserleri üretilmekte, böylece Troia; dünyanın kolektif hayal dünyasındaki sarsılmaz gücünü ve etkisini artırarak sürdürmektedir. Antik Dönemde Homeros'un yüceleştirilmesi 8 9
2. DÜNYA KÜLTÜRLERİNİ BİRLEŞTİREN VE EN ÇOK REFERANS VERİLEN KÜLTÜREL MİRAS ALANI Hititçe: Vilusa/Truvisa Yunanca: Τροία-Troia/Ίλιον-İlion Latince: Troia/Ilium Çanakkale Boğazı, Troas bölgesi ve İda Dağları, Yunan mitolojisinden Avrupa kültürünün kökenlerine, Kafkaslardan Pers kültürüne kadar geniş bir coğrafyaya ve farklı kültürlere referans oluşturan bir medeniyetler beşiğidir. Yaklaşık 5000 yıllık bir tarihe ışık tutan Troia, Anadolu uygarlığının başı ve Akdeniz dünyasının ilk filizlerinin yeşerdiği alan olarak kabul görmektedir. Troia kenti, Homeros un İlyada destanının izini süren Alman amatör arkeolog Heinrich Schliemann ın 1870 lerde başlattığı kazılarla gün ışığına çıkar. Günümüze kadar süren arkeolojik çalışmalarla 9 katmanlı ve M.Ö. 3000 lere kadar tarihlenen yerleşim kalıntılarıyla Troia'nın bölgenin en önemli ticaret, kültür ve yaşam alanlarından biri olduğu tespit edilir. İlyada Destanı yla ölümsüzleşen Troia yı pek çok imparator ve hükümdar ziyaret etmiştir. Batı seferine çıkan Pers İmparoturu Serhas gibi; doğu seferine çıkan büyük İskender de, bu kutsal toprakları ziyaret edip, Troia Savaşı nın kahramanları için kurbanlar kesmişlerdir. Troialı bir kahraman olan Aenes in, Troia nın yerle bir edilişinden kaçarak İtalya ya yerleştiği ve Romalıların atası olduğu hikâye edilmektedir. Troia'nın katmanları Roma M.Ö. 188 yılında Troia yı (İlium) ana şehri olarak tanıdığını ilan etmiş ve vergiden muaf kılmıştır. Jül Sezar ın soyundan gelenler, köklerini, Troia nın efsanevi kurucusu olan İlus a dayandırırlar. Dolayısıyla Troia yı yeniden inşa eden Romalılar, kendi geçmişlerine sahip çıkmaktadırlar. Roma şehri kadar Paris de kuruluşunu ve kökenlerini Troia ya dayandırmakta, 16. yüzyıla kadar hem Frank hem de Galyalı kökenlerinde Troia yı aramaktadır. Uzun yüzyıllar boyunca Avrupa halklarının ve kültürünün kökenleri Troia da aranmıştır. Kör Ozan Homeros büstü 10 11
3. DOĞU VE BATI ARASINDAKİ DİYALOĞUN VE MÜCADELENİN EN KÖKLÜ SİMGESİ Adı Troia ile özdeşleşen arkeolog M. Osman Korfmann a göre iki kültürel dünyanın sınırındaki geçitler ve limanlardan oluşan Troia ve çevresi, M.Ö. 2 ve 3 binlerde Asya ve Avrupa arasındaki sınır ve ilişkiler bölgesinde bir iletişim ve ticaret merkezi olarak vazgeçilmez bir işleve sahiptir. Bu durum Troia kültürü aracılığıyla Ege ve Güney - Doğu Avrupa, Kafkaslar ve Karpatlar, Avrasya ve Yakın Doğu gibi geniş bir alanda, coğrafi ve kültürel sınırların çok kolay aşılabildiğini kanıtlıyor. M.Ö. 2000 lerde Mezopotamya, Mısır ve Hitit medeniyetlerinin oluşturduğu bir yüksek kültür merkezinin sınırında yer alan kent olan Troia, yine Korfmann a göre bu merkezin çevresine yayılmasında bir köprü ve aracı işlevi üstlenmektedir. Dolayısıyla, özellikle 19. yüzyıldan itibaren oluşturulan Batı merkezli medeniyet algısının aksine, Batı nın bugün kendi kültürünü ve medeniyetini temellendirdiği değerlerin, Doğu dan ödünç alındığının kanıtıdır. Troia'yı Anadolu'ya geri veren Korfmann ören yerinde Homeros Troia'sı kale ve aşağı kent canlandırması 1890 Troia Konferansı - Osman Hamdi Troia'da 12 13
4. ANADOLU VE TÜRKLER İÇİN KADİM DEĞERLERİN KAYNAĞI Troia; Doğu ile Batı nın ilk çağlardan bu yana devam eden karşılaşma, mücadele, çatışma ve iç içe geçme süreçlerinin yaşandığı bir coğrafya olarak anılmaktadır. Doğu-Batı mücadelesindeki Troia nın en önemli ziyaretçilerinden biri de Fatih Sultan Mehmet dir. Eski Troia kıtasının merkezi olan İlıion kentine geldiğinde, kalan yıkıntıları, eski eserleri ve yöreyi seyir ve temaşa eyledi; denizden ve karadan haiz olduğu önemi taktir etti, ozan Homeros u övüp göklere çıkardığı kimseleri ve onların yaptığı saygı değer hizmetleri hatırlayıp anarak, duygularını dile getirdi ve şunları söyledi: Allah beni bu kentin ve halkının müttefiki olarak bu ana kadar koruyup esirgedi. Kentin düşmanlarını yendik ve biz asyalılara karşı birçok kez yapılan kötülüklerin öcünü aradan yıllar ve çağlar geçmesine karşın aldık... Fatih Sultan Mehmet, 1462 Troia Savaşı, aynı zamanda Doğu nun Batı ya, Avrupa nın Asya ya karşı verdiği bir savaştır. Troya kenti, toprağa adanmış kahramanların destanıdır. İşte bu kahramanların en görkemlisi ise Hektor dur. Grek yurdundaki kentlerden meydana gelen Akha ordusuna karşı, Anadolu nun her köşesinden gelen savaşçılar, Troia kentini savunurlar. Troia Savaşı nda Anadolu nun dört bir yanından Troia yı savunmak için gelen askerler, 1915 de Çanakkale ye, 1922 de Dumlupınar a koşan Anadolu çocuklarıyla aynıdır. Binyıllar sonra bu savaş tekrar etmiştir. Bu nedenle Çanakkale Savaşları, son Troia Savaşı dır. Bu savaşın toprağa adanmış en görkemli kahramanı Mustafa Kemal dir. Mustafa Kemal in Anadolu nun kurtuluşunda düğüm noktası olan Dumlupınar Zaferi sonrasında söyledikleri, Hektor ile Mustafa Kemal in ne kadar birbirine yakın olduğunu göstermektedir: Dumlupınar da Troialıların öcünü aldık Mustafa Kemal, 1922 Fatih Sultan Mehmet'ten Atatürk'e Troia ve Türkler 1993 yılında bulunan Agustus heykeli Antik Dönem sanatında Troia Savaşı 14 1993 yılında bulunan Hadrian heykeli 15
5. TROAS IN ÇEVRE ALANLARININ ZENGİNLİĞİ Hititlerin iki önemli kentinden Vilusa Büyük İskender in Çanakkale Boğazı'nı geçip Perslere karşı yaptığı Granikos Savaşı (Biga Çayı) Pers kralı 1. Serhas'ın gemilerden bir köprü yapıp Çanakkale Boğazı nı geçişi: Pers kralı I. Serhas, yıllardan bu yana babası Darius un Yunanlara karşı başlattığı savaşı sürdürmek için hazırlanıyordu. Atina ya karşı büyük ordusuyla sefere çıktı. M.Ö. 484 te Serhas komutasındaki ordu Anadolu ya vardı ve Çanakkale de, Çanakkale Boğazı nda gemilerden bir köprü yapıp askerlerini boğazın karşı kıyısında yer alan Abidos a geçirdi. Hero ve Leandros öyküsünün ilham kaynağı Roma nın M.Ö. 2. Yüzyılda anakent ilan ettiği, Sezar ın atalarının şehri İlium Alexandra Troas ve St Paul (Pavlus): Helenistik dönemde, M.Ö. 306 da Büyük İskender in komutanlarından I. Antigonos Monophtalmos, Neandreia da dahil 5 yerleşim yerinin halkını Sigeria ya yerleştirerek şehri çok daha genişletilmiş olarak yeniden kurdu. Kentin ismi M.Ö. 301 de Lysimakhos tarafından, Büyük İskender anısına Alexandria Troas olarak değiştirildi. Kuzeybatı Anadolu nun ana limanı olan şehir, Roma döneminde büyük oranda gelişti ve M.Ö. 188 gibi erken bir tarihte özgür ve özerk şehir niteliği kazandı; günümüzde bulunan kalıntılar bölgenin tarihteki önemini kanıtlamaktadır. Altın çağında şehrin 100.000 e yakın nüfusa ulaştığı düşünülüyor. Aristo'nun kenti Assos İda Dağı - Troia Efsanesi: Homeros un İlyada Destanı'nda Bin Pınarlı İda olarak geçmektedir. Homeros destanında Bol pınarlı, vahşi hayvanların anası olarak İda Dağı ndan sık sık bahseder. Efsaneye göre Hera, Afrodit ve Athena nın katıldıkları, Troia Savaşı na yol açan o meşhur güzellik yarışması burada yapılmış, Zeus burada doğmuş, tanrılar Troia Savaşı nı buradan izlemiş ve Afrodit ilk kez burada aşık olmuş. Apollon Simitheon: Anadolu da Geç Helenistik dönemin önemli kutsal alanlarından biri olan Apollon Smintheus Kutsal Alanı (Smintheion) M.Ö. 5000 civarına tarihlenen bir prehistorik yerleşime ait kalıntılar tespit edilmiştir. Gülpınar Apollon Smintheus Tapınağı da Helenistik dönem için konusunu Homeros un İlyada Destanı ndan alan kabartmaları yanında mimari tasarım ve stili ile dikkatleri üzerinde toplar. M.Ö. 150 yıllarında İyon stilinde yapılan tapınak, Kuzeybatı Anadolu da, Troas bölgesinde bugün için tek örnektir. Anadolu'daki en büyük antik kent Alexandria Troas 16 Assos Antik Kenti - Atena Tapınağı - Aristo nun Felsefe Okulu: Antik Çağda Troas diye adlandırılan bölgenin güney ucunda volkanik bir tepenin zirvesi ve yamaçlarında, Midilli Adası'nın karşısında kurulmuştur. Tarih boyunca Lidya, Pers, Pergamon Roma egemenliği altına giren bölge Orta Çağ da terk edilmiş; 1880-1883 yıllarında Amerikan Arkeoloji Enstitüsü nün yaptığı kazılar sırasında Francis H. Bacon tarafından bulunmuştur. Aktif olduğu zamanlarda Assos, bulunduğu bölgedeki tek büyük limana sahip olduğu için geçen gemiler sayesinde zengin olmuştu. Antik Çağ ın büyük düşünürlerinden Aristo nun bu kentte üç yıl yaşamış ve felsefe okulu kurmuş olması nedeniyle felsefe tarihi açısından önem taşır. Assos, Pavlus tarafından da ziyaret edilmiştir ve kent bu nedenle Hristiyanlarca kutsal olarak kabul edilir. 17
Gargara(Küçükkuyu)- Zeus Altarı: Sırtını denizden aniden yükselen zeytin ağaçlarıyla süslenmiş Gargaran Tepesi'ne dayar. Gargaran Tepesi de eski Yunan kültürüne göre tanrılara kurbanlar sunmak üzere yapılmış bulunan Zeus Altarına (Sunak) ev sahipliği yapar. Eski Yunanda, savaşlarda galip gelmek, kuraklıktan, hastalıktan kurtulmak, bereketli ürün almak, felaketlerden korunmak gibi sebeplerle tanrılara kurban vermek adet haline getirmişti. Koçali - Roma Dönemi taş ocağı Neandria: Çanakkale ilinin, Ezine ilçesine 20 km. uzaklıkta bulunan Kayacık Köyü'nün kuzeydoğusunda bulunan Çığrı Dağı üzerinde bulunan antik kenttir. Neandreia antik kentiyle ilgili ilk çalışmalar 1865 yılında Frank Calvert ve 1886 yılında Thacher Clarke tarafından yapılmıştır. 1889 yılında ise Alman mimar Robert Koldewey tarafından ilk defa kazı çalışmaları başlamıştır. Troia Atı - Hollywood'dan Çanakkale'ye Troi'nın Kutsal Alanı - Sunaklar, Kuyular
6. TROİA KAZILARININ DÜNYA ARKEOLOJİ TARİHİ AÇISINDAN ÖNEMİ 150 yılı aşkındır süregelen Troia kazı çalışmaları, eski dünyayı ve kültürel gelişmelerini anlamada temel kabul edilir. 1863, 1865 Frank Calvert 1870-1873, 1878, 1879, 1882, 1889, 1890 Heinrich Schliemann 1893, 1894 Wilhelm Dörpfeld 1932-1938 Carl W. Blegen 1988-2005 Prof.Dr. Manfred Osman Korfmann 2006-2013 Prof.Dr. Ernst Pernicka Günümüzde Prof.Dr. Rüstem Aslan 1893 Troia Kazıları - Saray Binası Troia'da her taşın bir öyküsü var 20 1893 Troia Kazıları Doğu Kapısı 21
NİÇİN TROİA YILI? Sürdürülebilir turizm hareketini yalnız sahip olunan kültürel, doğal, tarihsel ve beşeri değerler ile sağlamak mümkün değildir. Sahip olunan değerlerin yanı sıra turisti etki altına alacak, ilgili bölgeye seyahat etmesini teşvik edecek nedenlerin oluşturulması, günümüz rekabet koşullarında büyük öneme sahiptir. Bu nedenlerin arka planında ikna kabiliyeti yüksek bir algı yönetimi stratejisi uygulamaktan geçer. Dünyada birçok yüksek sayıda nitelikli turist ağırlayan bölge öncelikli olarak turistin algısını yöneterek, birçok kişiyi kendi ülkesinde henüz seyahat kararı vermeden etkilemek için stratejiler geliştirmektedir. Geçtiğimiz 10 yıl için Mısır ile ilgili yayınlanan birçok film, yazılan onlarca kitap bu stratejinin önemli bir parçasıdır. Ülkemizde benzer örneği bir dönemin Asmalı Konak isimli dizisinden sonra Kapadokya bölgesine artan iç turizm hareketi, özellikle Ortadoğu ve Balkanlarda yayınlanan Türk dizileri sonrası bu dizilerin çekildiği bölgelere yapılan ziyaretler gözle görülür bir şekilde artış sağlamıştır. Troia Savaşı kılıçları Troia'daki buluntular İşte bu neden günümüzde dünya turizm hareketine yön veren en önemli faktörlerin başında güçlü bir algı yönetimi aracı olan sürdürülebilir uluslararası etkinlikler gelmektedir. Dünya tarihinin en kıymetli miraslarından biri olan Troia, son yıllarda yaşanan bölgesel ve küresel olumsuzlukların gölgesinde kalan Türkiye turizmi tekrar güçlü dönemlerine geçişine önemli katkı sağlayacak çok yerinde bir iletişim aracı olabilir. Özellikle son dönemde yurtdışında ülke imajımız aleyhinde sürdürülen haksız, olumsuz propaganda girişimlerine karşı stratejik iletişim çalışmaları büyük önem arz etmektedir. Olumsuz propagandanın kaynağı maksatlı bazı dış çevreler olabilir. Diğer taraftan bu propagandaya maruz kalan yurtdışındaki turistte aksi yönde iletişim kurulmadığı müddetçe olumsuz algı güçlenecektir. Orta Çağda Troia Savaşı betimlemesi Bu nedenle dünya genelinde birçok ülkenin temel eğitim müfredatında yer alan İlyada ve Odesa destanı ile Troia, sadece eğitim, edebiyat ve tarihle değil aynı zamanda kültür, sanat ve spor alanlarında da tüm dünya karşılığı olan evrensel bir marka değeridir. Antik Dönem Sanatında Troia Savaşı - Akhilleus, Patroklos'un cenazesini taşıyor 22 23
Bu nedenle Uluslararası Troia Yılı algısı, Türkiye Turizminin eskisinden daha güçlü günlerine geçişinde çok önemli bir stratejik iletişim aracı olabilir. 1. 2018 yılı, Troia nın UNESCO nun dünya kültür mirası listesine girişinin 20. yıldönümü 2. Dünya medeniyetinin en önemli referans noktalarından biri olan Troia nın turizm potansiyelinin artırılması 3. Türkiye nin küresel kültür ve turizm potansiyelinin güçlendirilmesi Homeros Troiası'nda Doğu Duvarı 4. Bölgesel ve küresel olumsuzlukların gölgesinde kalan turizm faaliyetlerinin canlandırılması ve ülke imajının güçlendirilmesi vizyonuyla Doğu ve batının buluştuğu, birbiriyle diyalog kurduğu bir medeniyetler beşiği olarak konumlandırılacak Antik Troia üzerinden, 2018 yılında ulusal ve küresel ölçekte bir kültür ve turizm atılımı 5. Yapımı uzun yıllar alan Troia Müzesi nin uluslararası lansmanı 6. Troia Destanı nın dünya çapında bilinmesine rağmen Anadolu ile bağı geniş kamuoyunda yeterince bilinmemektedir. Troia nın bir Anadolu değeri olarak tanıtımı bu bilgi eksikliklerini gidermesi açısından önemlidir. Türkler = Troianer (Teukrer = Turci) vs Avrupalılar = Grekler 7. Hiç kuşkusuz, Troia nın tanıtımı, bölgenin diğer özelliklerinin ve değerlerinin de uluslararası anlamda tanıtımı için bir fırsat olacaktır. Özellikle Gelibolu Yarımadası ve Çanakkale Savaşları da, Troia Savaşı ile ilişkili olarak dünya kamuoyuna doğru şekilde tanıtılabilir. 8. Çanakkale'deki tarım ürünlerinin Troia markasıyla uluslar ve uluslararası pazara sunumu yapılabilir. Troia ve Çanakkale Boğazı 24 25
2018 TROİA YILI İÇERİĞİ VE ÖRNEK ETKİNLİKLER Tercih edilen sürdürülebilir bir destinasyon olmamızda elimizdeki turizm kaynakları gerekli ama yeterli değildir. Dünya turizm hareketini etkileyen en önemli motivasyon kaynağı güçlü bir algı yönetimidir. 'Uluslararası Troia Yılı' algı stratejisinin lider kurumu şüphesiz T.C.Kültür ve Turizm Bakanlığımız olmalıdır. T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından 2018 yılını stratejik bir iletişim aracı olarak Uluslararası Troia Yılı ilan edilmesiyle birlikte sürecin etkin yönetimi büyük önem arz etmektedir. Bu kapsamda; uluslararası turizm ve tanıtım fuarlarının tasarımlarında Troia temasının işlenmesi, uluslararası tanıtım mecralarında Troia Yılı'nın tanıtımı. Tanıtım ile ilgili mecralarda Troia temalı materyallerin geliştirilmesi öncelikli konular arasındadır. Uluslararası Troia Yılı stratejisinin yürütülmesi aynı zamanda diğer bakanlıklarımız ve onlara bağlı kurumlar ile ilgili koordinasyon ve bilgilendirmeyi de gerektirecektir. Anadolu Ateşi Troia Gösterisi T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığımız tarafından kurulacak bir Üst Komisyon koordinasyonunda, başta bakanlığa bağlı kurumlar ve ilişkili bakanlıklar olmak üzere, 2018 yılı için öngörülen kültür, sanat, spor ve turizm faaliyetlerinde TROİA 2018 temasının işleneceği etkinliklerin teşvik edilmesi uygun olacaktır. Kültürün önemli bir bileşeni olan spor alanında, özellikle T.C. Gençlik ve Spor Bakanlığımız ve bağlı spor federasyonları nın katkılarıyla uluslararası spor etkinlikleri düzenlenmesi, mevcut spor etkinliklerinin ise yıla özel olarak TROİA 2018 temasıyla isimlendirilmesi projenin erişim ve iletişim etkisini güçlendirecektir. Özellikle kamu ve sivil toplum kuruluşlarının Uluslararası Troia Yılı ile ilgili nitelikli alt projelerine kaynak sağlamak için 2017 yılı içinde Güney Marmara Kalkınma Ajansı koordinasyonunda, 2018 Uluslararası Troia Yılı başlığında projelere olanak sağlayacak başlıklar açılması kıymetli olacaktır. Bu konunun ilgili bakanlık nezdinde girişimleri gerekmektedir. Anadolu Ateşi Troia Gösterisi Küçük Tiyatro 26 27
Anadolu Ateşi Troia Gösterisi - Mısır piramitleri önünde - 2007 2018 Yılı içinde Uluslararası Troia Yılı kapsamında yapılabilecek etkinlik örnekleri aşağıda listelenmiştir: Troia Müzesi nin açılışının Troia Yılı ile ilişkilendirilmesi ve uluslararası tanıtımla ve üst düzey katılımla (Putin ve Merkel gibi Devlet Başkanları, AB Temsilcileri, UNESCO-UNICEF gibi uluslararası örgütlerin başkanları, kanaat önderleri, uluslararası basın kuruluşları vb.) gerçekleştirilmesi Troia ile ilgili uluslararası sahne gösterilerinin Açılış törenine davet edilmesi, Dünya Kültür Mirası konusunda ve Troia yı odağına alan uluslararası bir UNESCO Konferansı düzenlenmesi, ICOM (Uluslararası Müzeler Birliği), Dünya Arkeoloji Kongresi gibi uluslararası örgütlerin etkinliklerinin bu yılda Çanakkale ye yönlendirilmesi, Arkeoloji alanındaki uluslararası kurum, kuruluş ve uzmanların katılacağı sergi, çalıştay, seminer ve kongrelerin organize edilmesi, Devlet Tiyatroları tarafından Troia temalı oyunların sergilenmesi, Devlet Opera ve Balesinin Troia temalı gösteriler (Troialı Helen, Troialı Kadınlar vb.) hazırlaması ve yurtiçi ve dışında sergilemesi, Anadolu Ateşi nin Troya Gösterisinin uluslararası turnesinin Troia Yılı temasıyla gerçekleştirilmesi, Kamu ve özel müzeler ile kültür-sanat kurumları tarafından 2018 yılında Troia temasıyla ilişkili etkinliklerin hayata geçirilmesi, Antik çağlardan günümüze gelen farklı atletizm branşlarının yer alacağı Uluslararası Troia Oyunları nın düzenlenmesi, Kültürler İttifakı ve Küresel barış temasıyla, dünya genelindeki Troia isimli kentlerin Çanakkale de buluşması, Yerelde ölçekte, Uluslararası Troia Festivali, Uluslararası Çanakkale Bienali gibi mevcut kültürsanat etkinliklerinin 2018 yılında aynı tema etrafında şekillendirilmesi, Yerelde gerçekleştirilen uluslararası spor etkinliklerinin (Gelibolu Maratonu, Çanakkale Boğazı Yüzüşü, Çanakkale Bisiklet Turu...) Troia temasıyla güçlendirilmesi, 2018 Troia Uluslararası Turizm Kongresi düzenlenmesi, Troia Film ve Belgesel Festivali düzenlenmesi, Kaz Dağları mitolojisinden esinle Uluslararası Troia Güzellik yarışması düzenlenmesi 2018 yılında Çanakkale de gerçekleştirilecek kültür-sanat etkinliklerinde Uluslararası Troia Yılı temasının işlenmesi.
YOL HARİTASI T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından resmi bir deklarasyonla 2018 yılının Uluslararası Troia Yılı ilan edilmesi Troia Savaşı'ndan gemiler Troia II Dönemi Kent Girişi 30 Uluslararası Troia Yılı Yönetim Yapısının Oluşturulması: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Uluslararası Troia Yılı planlaması ve bütçe çalışmaları için bir Yönetim Kurulu oluşturur. Üst Kurula bağlı olarak bütçe ve idari süreçleri yönetecek bir Genel Sekreterlik oluşturur veya mevcut bir genel müdürlük üzerinden yönetir. Uluslararası Troia Yılı faaliyetlerinin yürütülmesi için Çanakkale Valiliği bünyesinde bir Yürütme Kurulu oluşturulur. Yönetim Kurulu üyelerinin de yer alacağı bu yürütme kurulu Çanakkale nin yerel bileşenlerinin katkı ve katılımıyla (Çanakkale kamu, özel sektör ve sivil toplum birlikteliğiyle) proje geliştirme, değerlendirme ve denetleme süreçlerini yönetir. Uluslararası Troia Yılı Yönetim Kurulu Troia nın dünya kültür mirası listesine girişinin 20. yılı bağlamında başta UNESCO olmak üzere, uluslararası örgüt, platform ve kuruluşlar nezdinde tanıtım ve lobicilik faaliyetlerini yürütür. T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı ile bağlı kurumları, Gençlik ve Spor, Milli Eğitim, Dışişleri ve AB Bakanlıklarıyla iletişime geçerek 2018 yılı içerisinde Troia temalı etkinlikler düzenlenmesi hususunda teşvik eder. Plan ve bütçe esaslarını oluşturur, süreci takip eder. Diğer bakanlıklar ve kamu kurumları arasındaki koordinasyonu sağlar. Tanıtma Genel Müdürlüğü tarafından yürütülecek faaliyetleri koordine eder. Tanıtma Genel Müdürlüğü nün yürütmesi öngörülen faaliyetler: 2017-2018 yıllarında gerçekleştirilecek olan uluslararası turizm fuarları ile yurt dışı tanıtım faaliyetlerinde 2018 Uluslararası Troia Yılı temasını işler. Uluslararası Troia Yılı ile ilgili video, broşür ve benzeri tanıtıcı materyalleri hazırlar, 2017 yılının ikinci yarısı itibariyle uluslararası fuarlar ve yurt genelinde dağıtımını sağlar. Sosyal medya yönetimini yürütür. Uluslararası Troia Yılı Yürütme Kurulu Çanakkale Valiliği tarafından, yereldeki ilgili kurum ile sivil toplum kuruluşlarının bilgilendirilmesi yoluyla, Troia Yılı temalı etkinlikler düzenlemeleri konusunda talepte bulunulması. Uluslararası Troia Yılı kurumsal kimliğini oluşturur. Resmi web sitesinin içerik ve tasarımlarını oluşturur. Sosyal medya yönetimini yürütür. Etkinlik takviminin oluşturularak tanıtımı yapılması. Kurumlararası koordinasyonun sağlanmasında Yönetim Kuruluna destek verir. Troia Yılı açılış etkinliği organizasyon ve koordinasyonunu yürütür. 2018 yılı sonuç raporunu hazırlar, yönetim kuruluna sunar. 31
BÜTÇE Troia Yılı için bütçe kaynakları şu şekilde sağlanabilir: 1. Başbakanlık Tanıtma Fonu 2. Tanıtma Genel Müdürlüğü 3. Çanakkale Valiliği ve bağlı kurumlar 4. Güney Marmara Kalkınma Ajansı 5. Çanakkale Belediyesi 6. Çanakkale Ticaret ve Sanayi Odası 7. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Türkiye'den kaçırılan "Priamos Hazinesi" 1873 32 33
HEDEFLENEN ÇIKTILAR 1. Bölgesel ve küresel olumsuzlukların gölgesinde kalan Türkiye turizminin canlandırılması, ziyaretçi sayılarında önemli bir artış sağlanması ve ülke imajının güçlendirilmesi 2. Troia nın Anadolu ile bağının dünya kamuyona yaygınlaştırılması, Troia nın marka değeri ile Çanakkale bölgesinin stratejik bir turizm destinasyonu haline gelmesi, bölgenin sunduğu kültürel ve turistik değerlerin bilinirliğinin artırılması, küresel ölçekte bir turizm atılımı gerçekleştirilmesi; Tarihi Gelibolu Yarımadası, Kazdağları, Adalar, Troas bölgesi 3. Yapımında sona yaklaşılan Troia Müzesi nin uluslararası lansmanı ve ilgili çevrelerde heyecan yaratılması. 34 35
Troia - Küçük Tiyatro 36 37
Troia'nın Katmanları Troia Bir Anadolu Kenti 38