F Z EETROSTAT ÖRNE 1 : ÖRNE : Q 0 X M Z yal tkan yal tkan fiekildeki yal tkan sapl özdefl ve iletken,, M kürelerinin elektrik yükleri s ras yla, Q ve 0 (s f r) d r. M küresi ye dokundurulup ayr ld ktan sonra, ye dokundurulup ayr ld nda, M nin yükü yine s f r oluyor. Buna göre, afla dakilerden hangisine eflittir? A) 0 B) Q C) Q D) Q E) Q (ÖSS 1999) üksüz X,, Z metal küreleri flekildeki gibi birbirine de mektedir. elektrik yüklü bir cisim X küresinin iç yüzüne dokundurulup uzaklaflt r l yor. Bu ifllemden sonra, ve Z kürelerinin elektrik yükleri için ne söylenebilir? Z A) yüksüzdür yüklüdür B) yüksüzdür yüklüdür C) yüklüdür yüksüzdür D) yüklüdür yüklüdür E) yüklüdür yüklüdür (ÖSS 000) ÇÖZÜM 1: M küresi önce ye dokunduruluyor. Bu durumda yükler toplam 0 dan dir. Toplam yükü küreler özdefl oldu undan eflit olarak paylafl rlar. ve M kürelerinin son yükü M küresi daha sonra ye dokunduruluyor. Buna göre ve M kürelerinin yükler toplam Q M küresinin son yükü s f r oldu una göre; ÇÖZÜM : () elektrik yüklü bir cisim X küresinin iç yüzeyine dokunduruldu unda yükün tamam X metal küresinin d fl yüzeyinde toplan r. X küresinin d fl yüzü () elektrikle yüklenir, iç yüzü yüksüz X Z M = Q = 0 küresinin yükü = Q bulunur. an t: E küresi, X küresinin iç yüzeyine de dirildi i için son durumda yine yüksüz Z küresi, X küresine d fltan dokunduruldu u için () yükle yüklenir. an t : A 1 avram Dersaneleri
EETROSTAT ÖRNE 3: letken,, M kürelerinin üçü de elektrikle yüklüdür. küresi önce ye dokundurulup ayr l yor, sonra da M ye dokundurulup ayr l yor. Bu ifllemlerden sonra, kürelerin elektrik yükleri için, I. ile yüklü, M yüksüzdür. II. ile M yüklü, yüksüzdür. III. yüklü, ile M yüksüzdür. yarg lar ndan hangileri do ru olabilir? A) aln z I B) aln z II C) aln z III D) I ve II E) II ve III (ÖSS - 001) ÖRNE 4: 10 r ar çaplar r ve r, yükleri 10 ve olan ve iletken küreleri birbirine dokunduruluyor. Buna göre; I.'nin yükü 3 II.'nin ve 'nin potansiyelleri ayn III.Dokundurma s ras nda 'den 'ye 7 geçmifltir. yarg lar ndan hangileri do rudur? r A) aln z I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III (avram Dershaneleri Sorusu) ÇÖZÜM 3: M, önce ye sonra M ye dokunduruldu una göre ve M son durumda ya yüksüzdür ya da ikisi de ayn cins elektrikle yüklüdür. yüksüz de olabilir, elektrik yüklü de olabilir. an t : E ÇÖZÜM 4: Dokunma ile elektriklenmede dokundurulan cisimler toplam yükü yar çaplar yla do ru orant l olarak paylafl rlar. Toplam yük 9 oldu undan nin yükü 3, nin yükü 6 O halde, I. yarg do rudur. Dokunma ile elektriklenmede yük ak fl iletkenlerin potansiyelleri eflit olana kadar devam eder. II. yarg da do rudur. Dokundurma s ras nda () yükler hareket etmez. III. yarg yanl flt r. an t: B avram Dersaneleri
EETROSTAT ÖRNE 5: üksüz iletkenine () yüklü cisim dokunduruluyor. lanm fl iletkenine ise () yüklü cisim yaklaflt r l yor. 'nin toprak ba lant s kesilip () yüklü cisimler uzaklaflt r l rsa ve 'nin yükü ne olur? A) 0 B) C) D) E) 0 (avram Dershaneleri Sorusu) ÇÖZÜM 5: Dokunma ile elektriklenmede dokundurulan cisimlerin son yükleri ayn cinstir. Bu durumda iletkeni () yükle yüklenir. lanm fl iletkenine ise () yüklü bir çubuk yaklaflt r ld nda, etkiyle elektriklenme gerçekleflir. () yüklü çubuk, iletkeninin kendisine yak n olan ucuna topraktan elektron çeker. nin toprak ba lant s kesilip () yüklü cisim uzaklaflt r l rsa, iletkeni ise () yükle yüklenir. e - an t: C ÖRNE 6: fiekil 1 deki çubu u, ve M küreleri yüksüz ve iletkendir. () yüklü bir cisim flekil deki gibi iletkenine yaklaflt r l yor.,, M iletkenleri yal tkanla birbirinden ayr - l p () yüklü cisim uzaklaflt r l rsa,, M cisimlerinin yükleri ne olur? M A) 0 B) 0 C) D) 0 E) 0 (avram Dershaneleri Sorusu) ÇÖZÜM 6: M fiekil 1 iletkenine () yüklü bir cisim flekil deki gibi yaklaflt r ld nda etki ile elektriklenme gerçekleflir. M çubu unun () yüke yak n k sm negatif yükle, uzak olan ucu pozitif yük ile yüklenir. Dolay s yla cismi negatif yükle M cismi de pozitif yükle flekildeki gibi yüklenir. M M fiekil,, M iletkenleri yal tkanlarla birbirinden ayr l p () yüklü cisim uzaklaflt r l rsa çubu undaki negatif yükler eski yerlerine döner. çubu u nötr küresi negatif yükle, M küresi pozitif yükle yüklenmifl an t: A 3 avram Dersaneleri
EETROSTAT ÖRNE 7: ÖRNE 8: X () yüklü elektroskoplardan birine iletkeni yaklaflt r l yor, di erine iletkeni dokunduruluyor. Her iki elektroskobun yapraklar daha çok aç ld na göre 'n n yükü ve 'nin dokundurulmadan önceki yükü nedir? A) B) C) D) E) 0 (avram Dershaneleri Sorusu) () yüklü X iletken küresi ile (-) yüklü iletken küresi yal tkan destek üzerine oturtulmufltur. X küresinin d fl yüzüne yüksüz iletken küresi, küresinin iç yüzüne yüksüz iletken küresi dokunduruluyor. Buna göre ve iletken kürelerinin yükleri için ne söylenebilir? A) 0 B) C) 0 D) 0 0 E) (avram Dershaneleri Sorusu) ÇÖZÜM 7: Elektroskobun yapraklar n n daha çok aç lmas için yapraklardaki () yük miktar n n artmas gerekir. iletkeni, () yüklü elektroskoba yaklaflt - r ld nda etki ile elektriklenme gerçekleflir. Etki ile elektriklenmede yapraklardaki () yük miktar - n n artmas için; () yüklerin topuza do ru hareket etmesi gerekir. O halde iletkeni () yüklüdür. iletkeni, () yüklü elektroskoba dokunduruldu- unda yapraklardaki () yük miktar n n artmas için elektroskobun elektron kaybetmesi gerekir. iletkeni dokundurulmadan önce () yüklü olmal ki elektroskoptan elektron çekebilsin. an t: D ÇÖZÜM 8: ükler iletkenlerin d fl yüzeyinde toplan r. X üksüz iletken küresi () yüklü X iletken küresinin d fl yüzeyine dokunduruldu undan iletken küresi de () yükle yüklenir. üksüz iletken küresi ise () yüklü küresinin iç yüzeyine dokunduruldu unda iç yüzey yüksüz oldu undan küresi yine nötrdür. an t : C avram Dersaneleri 4
EETROSTAT ÖRNE 9: F P 1 fiekildeki 1 ve yüklerinin P noktas ndaki yüküne uygulad bileflke elektriksel kuvvet F dir. Buna göre 1 oran nedir? A) B) C) 4 D) 4 E) 8 (avram Dershaneleri Sorusu) ÇÖZÜM 9: F 1 1 F F F kuvveti bileflke elektriksel kuvvet oldu una göre yükü, yükünü F kuvvetiyle itmifl, 1 1 yükü, yükünü F kuvvetiyle çekmifltir. F = F oldu una göre; 1 k. 1. (4d) = k.. (d) 1 = 4 bulunur. 1 yükü, yükünü itti inden iflareti (), yükü, yükünü çekti inden iflareti () dir. Bu ne- denle 1 = 4 an t: E 5 avram Dersaneleri