METAL VE MADENCİLİK SAN. TİC. A.Ş. ALİAĞA ZENGİNLEŞTİRİLMİŞ ÇİNKO OKSİT, ÇİNKO KLİNKERİ VE MADEN ÜRETİM TESİSİ ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ RAPORU İZMİR İLİ, ALİAĞA İLÇESİ ALİAĞA KİMYA İHTİSAS VE KARMA ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ ÇED Raporu Nihai ÇED Raporu EYLÜL-2013
Öveçler Huzur Mah. 1139. Sok. Çınar Apt. No: 6/3 ÇANKAYA/ANKARA Tel : 0 312 472 38 39 Faks: 0 312 472 39 33 web: cinarmuhendislik.com e-mail: cinar@cinarmuhendislik.com Bu raporun tüm hakları saklıdır. Raporun tamamı yâda bir bölümü, 4110 sayılı Yasa ile değişik 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu uyarınca, Çınar Mühendislik Müşavirlik A.Ş. nin yazılı izni olmadıkça; hiçbir şekil ve yöntemle sayısal ve/veya elektronik ortamda çoğaltılamaz, kopya edilmez, çoğaltılmış nüshaları yayınlanamaz, ticarete konu edilemez, elektronik yöntemlerle iletilemez, satılamaz, kiralanamaz, amacı dışında kullanılamaz ve kullandırılamaz.
PROJE SAHİBİNİN ADI ÇİNKOM ÇİNKO KURŞUN METAL VE MADENCİLİK SAN. TİC. A.Ş. ADRESİ KAYSERİ ADANA KARAYOLU 20. KM - KAYSERİ TELEFON VE FAKS NUMARALARI PROJENİN ADI PROJE BEDELİ PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN AÇIK ADRESİ (İLİ, İLÇESİ, MEVKİİ) PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KOORDİNATLARI, ZONE PROJENİN ÇED YÖNETMELİĞİ KAPSAMINDAKİ YERİ (SEKTÖRÜ, ALT SEKTÖRÜ) RAPORU HAZIRLAYAN KURULUŞUN/ ÇALIŞMA GRUBUNUN ADI RAPORU HAZIRLAYAN KURULUŞUN/ ÇALIŞMA GRUBUNUN ADRESİ, TELEFON VE FAKS NUMARALARI Tel: (0-352) 696 73 52 Fax: (0-352) 696 73 48 ALİAĞA ZENGİNLEŞTİRİLMİŞ ÇİNKO OKSİT, ÇİNKO KLİNKERİ VE MADEN ÜRETİM TESİSİ 50.200.000 TL İzmir İli, Aliağa İlçesi, Aliağa Kimya İhtisas ve Karma Organize Sanayi Bölgesi, 102 Ada 13 ve 14 Nolu Parsel Tüm proje alanını kapsayan UTM 6 O ve Coğrafi Koordinat Sistemine göre koordinatlar sayfa b de verilmiştir. 17.07.2008 Tarih ve 26909 Sayılı ÇED Yönetmeliği EK-1 Listesi Madde 11: a) Tehlikeli ve Özel İşleme Tabi Atıkların geri kazanılması yakılması (oksitlenme yoluyla yakma, piroliz, gazlaştırma veya plazma vb. termal bertaraf işlemleri) ve/veya nihai bertarafını yapacak tesisler ÇINAR MÜHENDİSLİK MÜŞAVİRLİK A.Ş. Yeterlik Belge No : 02 Yeterlik Belgesi Veriliş Tarihi : 30.01.2013 Öveçler Huzur Mahallesi 1139. Sok. Çınar Apt. No: 6/3 06460 Çankaya / ANKARA Tel : 0 (312) 472 38 39 Faks: 0 (312) 472 39 33 Rapor Sunum Tarihi 20.09.2013 a
Proje için Seçilen Yerin Koordinatları, Zone Proje Alanı Koor. Sırası: Sağa. Yukarı Koor. Sırası: Enlem. Boylam Datum: ED-50 Datum: WGS-84 Türü: UTM Türü: Coğrafik D.O.M.: 27 D.O.M.: - Zon: 35 Zon: - Ölçek Fak.: 6 derecelik Ölçek Fak.: - 505638,504 4298404,950 38,833775 27,064961 505829,027 4298066,670 38,830725 27,067153 505645,973 4298030,885 38,830404 27,065044 505640,109 4298034,831 38,830440 27,064977 505630,817 4298082,344 38,830868 27,064870 505629,425 4298088,446 38,830923 27,064854 505627,650 4298094,443 38,830977 27,064834 505625,499 4298100,316 38,831030 27,064809 505622,981 4298106,042 38,831081 27,064780 505620,106 4298111,596 38,831132 27,064747 505616,887 4298116,959 38,831180 27,064710 505613,335 4298122,107 38,831226 27,064669 505609,465 4298127,020 38,831271 27,064624 505605,292 4298131,679 38,831313 27,064576 505600,834 4298136,065 38,831352 27,064525 505596,107 4298140,161 38,831389 27,064471 505591,131 4298143,950 38,831423 27,064413 505585,925 4298147,417 38,831455 27,064353 505580,511 4298150,549 38,831483 27,064291 505574,910 4298153,332 38,831508 27,064227 505569,144 4298155,756 38,831530 27,064160 505544,610 4298165,167 38,831615 27,063878 505544,601 4298165,146 38,831615 27,063878 505406,297 4298218,205 38,832094 27,062285 505398,600 4298220,944 38,832118 27,062196 505390,783 4298223,313 38,832140 27,062106 505382,856 4298225,302 38,832158 27,062015 505374,849 4298226,902 38,832172 27,061922 505366,762 4298228,111 38,832183 27,061829 505358,636 4298228,931 38,832191 27,061736 505354,627 4298229,151 38,832193 27,061689 505355,607 4298404,960 38,833777 27,061702 505638,504 4298404,950 38,833775 27,064961 505638,504 4298404,950 38,833775 27,064961 b
İÇİNDEKİLER Sayfa No İÇİNDEKİLER LİSTESİ....i TABLOLAR DİZİNİ......vi ŞEKİLLER DİZİNİ........ix EKLER DİZİNİ......xi KISALTMALAR.... xii BÖLÜM I. PROJENİN TANIMI VE GAYESİ... 1 1.1. Projenin tanımı (geri kazanımı düşünülen atıklar, bertaraf edilecek atık çeşitleri, atık karakterizasyonu vb.), Hizmet Amaçları, Mevcut ve/veya Planlanan Projelerle İlişkisi ve Mesafeleri, Ekonomik ve Sosyal Yönden Ülke, Bölge ve/veya İl Ölçeğinde Önem ve Gerekliliği, İstihdam Edilecek Kişi Sayısı, Yatırım ve İşletme Süresi... 1 1.2. Proje Kapsamındaki Faaliyet/Hizmet Üniteleri, Özellikleri, Konumu (proje kapsamında yer alan tüm faaliyet ünitelerinin (makine, ünite, tank, stok sahası, pasa depolama alanı vb.) proje alanı içindeki konumlarının 1/25.000 ölçekli topografik harita ve projenin vaziyet alanı üzerinde gösterimi yapılmalı, koordinat bilgileri (saat yönünde sıralı ve coğrafik*) işlenmeli, bu üniteler için belirlenen kapalı ve açık alan büyüklükleri, binaların kat ve adetleri ve yükseklikleri verilmelidir), Kapasiteleri, Bu Ünitelerde Yapılacak İşlemler ile Verilecek Hizmetler... 4 1.3. Projenin Fiziksel ve Teknik Özellikleri... 5 1.3.1. Proje Kapsamında Kullanılacak Hammaddeler, Geri Kazanımı Düşünülen Atıklar ve Kimyasallar vb. Maddeler, Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri, Miktarları, Nereden ve Nasıl Temin Edileceği, Depolama Yöntemi, Depoların Kapasitesi ve Özellikleri... 5 1.3.2. Proje Kapsamında Her Bir Ünitede Gerçekleştirilecek İşlemler, Proses Akım Şeması, Faaliyet Ünitelerinde Kullanılacak Proses Yöntemleri ile Teknolojiler, Geri Kazanım Verimi, Projede Uyulacak Ulusal ve Uluslararası Standartlar, Faaliyet Üniteleri Dışındaki Diğer Ünitelerde Sunulacak Hizmetler (Üretim Akım Şemasının detaylı olarak hazırlanarak üzerinde üretimde yer alacak tüm girdi ve çıktıların ve kirletici kaynaklarının gösterilmesi gerekmektedir)... 6 1.3.3. Üretilen Ürünlerin Özellikleri, Tür ve Miktarları, Ürünlerdeki Kirletici Parametreleri ve Limit Değerleri, Tür ve Miktarları, Ne Şekilde ve Hangi Mevzuata Göre Değerlendirileceği, Depolama Yönetimi, Nereye, Nasıl ve Ne Şekilde Pazarlanacağı... 18 1.3.4. Tesiste Depolanacak Maddeler, Tür, Miktar ve Özellikleri, Depolama Sahasının Tasarımı, Depolama Esasları (depolama şekli, boyutu, adedi, kapasitesi, özellikleri, zemini, güvenlik mesafeleri)... 19 1.3.5. Ünitelerde Kullanılacak Makine ve Teçhizatın Adet ve Özellikleri, Bakım ve Temizlik Çalışmaları... 19 1.3.6. Proseste Kullanılacak Enerji Türü ve Miktarı ile Üreticek Enerji Miktarı ve Kullanımı... 22 1.3.7. Hammadde ve Ürünlerin Taşınmasında Kullanılacak Araçların Özellikleri, Kapasite ve Miktarları, Araçların Bakım ve Temizliği... 22 1.4. Yatırım ve İşletme Maliyetlerini İçeren Fizibilite Çalışması,... 23 1.5. Proje İçin Seçilen Yer ve Kullanılan Teknoloji Alternatiflerinin Değerlendirilmesi,... 23 1.6. Proje Kapsamında Planlanan Ekonomik Sosyal ve Altyapı Faaliyetleri,... 24 1.7. Projeye İlişkin Politik, Yasal ve İdari Çerçeve... 24 1.7.1. Söz Konusu Proje ile İlgili Olarak Bu Aşamaya Kadar Gerçekleştirilmiş Olan İş ve İşlemlerin Kısaca Açıklanması... 24 1.7.2. Projeye İlişkin İzin Prosedürü (ÇED sürecinden sonra alınacak izinler)... 25 i
1.7.3. Projenin Gerçeklesmesi ile İlgili Zamanlama Tablosu... 25 BÖLÜM II: PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KONUMU... 27 2.1. Proje Alanı ve Etki Alanını Tanıtıcı Bilgiler, Etrafında Bulunan Yerleşim Alanlarının, Sanayi Alanlarının, Sağlık Kuruluşlarının, Ulaşım Ağının (köprü, yol, demiryolu vb.), Proje Alanının Yakın Çevresinde Faaliyetine Devam Etmekte Olan Diğer Kullanımların, Planlanmakta Olan Projelerin, Tarım Alanları vb. Alanların Üst Ölçekli Topografik Harita Üzerine İşlenmesi, Mesafelerinin Verilmesi, Proje Alanın ve Yakın Çevresinin Panoramik Fotoğraflandırılması... 27 2.2. Proje Alanına İlişkin Planlama Bilgileri, Lejand ve Plan Notlarının da Yer aldığı Onaylı Çevre Düzeni Planı nın Orijinal Plan Paftası, 1/5.000 Ölçekli Nazım İmar Planı ve 1/1.000 Ölçekli Uygulama İmar Planı (aslının aynıdır onaylı) veya Plan Teklifleri ile Projenin Bu Planlar Üzerinde Gösterimi, Proje Alanının Hangi Kullanımda Olduğunun Belirtilmesi, Sağlık Koruma Bandının Bu Planlarda Gösterilmesi... 35 2.3. Proje Alanının Mülkiyetine İlişkin Bilgi ve Belgeler... 35 2.4. Proje İçin Önerilen Sağlık Koruma Bandı Mesafesi, Nasıl Belirlendiği, Topografik Harita ve Projenin Vaziyet Planı Üzerinde Gösterilmesi... 35 2.5. Proje Alanının Mevcut Arazi Kullanım Durumu (inşaat ve işletme aşamasında kullanılacak arazi miktarı ve alanın coğrafik tanımlanması)... 36 2.6. Proje Etki Alanında Devletin Yetkili Organlarının Hüküm ve Tasarrufu Altında Bulunan Araziler (askeri yasak bölgeler, kamu kurum ve kuruluşlarına belirli amaçlarla tahsis edilmiş alanlar vb.)... 36 2.7. Ulaşım ve Karayolu Bilgileri... 36 2.7.1. Proje Yeri ve İlgili Tesislerin Hangi Karayoluna Ne Kadar Uzaklıkta Olduğu.. 36 2.7.2. İnşaat ve İşletme Aşamasında Proje Alanına Ulaşım İçin Kullanılacak Yollar, Bağlantı Yolu ya da Mevcut Yolda İyileştirme Yapılıp Yapılmayacağı (yapılacak ise kim tarafından yapılacağı belirtilmeli, proje ile ilgili olarak Karayolları 2. Bölge Müdürlüğünden alınan görüş rapora eklenmelidir)... 36 2.7.3. Proje Kapsamında Karayolu Kenarında Yapılacak ve Açılacak Tesisler Hakkında Yönetmelik Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler ile Karayolu Kamulaştırma Sınırı Yasal Çekme Mesafelerinin 1/25.000 Ölçekli Topografik Haritada Gösterilmesi... 36 2.7.4. Tehlikeli Madde Sınıfına Giren Tüm Malzemelerin Taşınması Esnasında Tehlikeli Maddelerin Karayolu ile Taşınması Hakkında Yönetmelik Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler... 37 BÖLÜM 3: PROJE YERİ VE ETKİ ALANININ MEVCUT ÇEVRESEL VE SOSYO- EKONOMİK ÖZELLİKLERİ... 38 3.1. Proje Etki Alanının Tanımlanması ve Neye Göre Belirlendiğinin Açıklanması, Proje Alanı ve Etki Alanının 1/25.000 Ölçekli Topografik Harita Üzerinde Gösterimi... 38 3.2. Proje Alanı ve Etki Alanının Hava, Su ve Toprak Açısından Mevcut Kirlilik Yükü... 38 3.3. Proje Alanı ve Etki Alanının Jeolojik Özellikleri... 44 3.3.1. Bölgesel Jeoloji (çalışma alanının işaretlendiği 1/25.000 ölçekli genel jeoloji haritası eklenmelidir)... 44 3.3.2. Proje Alanı ve Etki Alanının Jeolojisi (inceleme alanına ait 1/5.000, varsa 1/1.000 ölçekli jeoloji haritası ile bölgesel ve incelee alanlarına ait stratigrafik kesit eklenmeli ve bölüm içerisinde atıfta bulunulmalıdır)... 45 3.3.3. Proje Alanına Ait İmar Planına Esas Jeolojik ve Jeoteknik Etüt Raporları (onaylayan kurum, onay tarihi, kapak, amaç, imar durumu, afet durumu, yerleşime uygunluk değerlendirmesi, sonuç ve onay sayfaları ile inceleme alanını içine alan yerleşime uygunluk değerlendirme paftası rapora eklenmelidir)... 51 3.4. Proje Alanı ve Etki Alanının Doğal Afet ve Depremsellik Durumu... 51 ii
3.4.1. Doğal Afet Durumu (7269 sayılı yasada belirtilen deprem dışındaki heyelan, su baskını, çığ, kaya düşmesi vb. afet riskleri hakkında bilgi verilmelidir)... 51 3.4.2. Deprem Durumu (inceleme alanı ve yakın çevresinde yer alan fayların faaliyet alanına uzaklıkları, etkileri, geçmişte ve son dönemde meydana gelen depremlerden kısaca bilgi verilerek, Türkiye Deprem Bölgeleri Haritasına, diri fay haritasına ve uyulacak yönetmeliklere atıfta bulunulmalıdır)... 51 3.5. Proje Alanı ve Etki Alanının Hidrojeolojik Özellikleri, Yeraltı Suyu Durumu (seviyesi, akış yönü, debisi vs.), Yeraltı Su Kaynaklarının Mevcut ve Planlanan Kullanımı, Proje Alanına Mesafeleri, Debileri ve Kalitesi... 57 3.6. Proje Alanı ve Etki Alanının Hidrojeolojik Özellikleri ve Yüzeysel Su Kaynaklarının Mevcut ve Planlanan Kullanımı, Proje Alanına Mesafeleri ve Debileri, 1/25.000 lik Topografik Haritada Gösterimi... 57 3.7. Meteorolojik Özellikler ve Veriler, Bölge Özelinde Hava Koşulları, Bu Koşulların Yapımı Planlanan Projeye Etkileri Yönünden Etkilenmesi, Rüzgâr Gülü... 59 3.8. Proje Alanı ve Etki Alanındaki Flora/Fauna Türleri ve Yaşam Alanları (arazi çalışmalarının vejetasyon dönemi dikkate alınarak hangi dönemde yapıldığının belirtilmesi ve literatür çalışmalarında güncel kaynakların kullanılması gerekmektedir)... 80 3.8.1. Proje Sahası ve Etki Alanında Flora ve Yaşam Alanları (arazide gözlem, anket ve görüşme sonucu tespit edilen türler ile literatürden alınan türlerin ayrı ayrı belirtilmesi, alanda bulunan bitki türlerinin tehlike kategorileri, endemizm durumları, nispi bolluk derecelerinin verilmesi, IUCN ve Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı Tehlike Kategorilerine göre değerlendirme yapılması, literatür çalışmalarında http://turkherb.ibu.edu.tr adresinde bulunan ve güncel olan Türkiye Bitkileri Veri Servisinin kullanılması gerekmektedir)... 80 3.8.2. Proje Sahası ve Etki Alanındaki Fauna ve Yaşam Alanları (arazide gözlem, anket ve görüşme sonucu tespit edilen türler ile literatürden alınan türlerin ayrı ayrı belirtilmesi, alanda bulunan fauna türlerinin tehlike kategorileri, endemiklik durumları, nispi bolluk derecelerinin verilmesi, Koruma Statüleri nin RDB (Kırmızı Listesi)/Bern Sözleşmesi tür listeleri baz alınarak belirlenmesi, 07.06.2012 tarih ve 28316 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren 2012-2013 Merkez Av Komisyonu Kararlarına göre irdeleme yapılması gerekmektedir)... 85 3.9. Koruma Alanları (proje sahası ve etki alanlarında bulunan duyarlı yöreler ve özellikleri, milli parklar, tabiat parkları, sulak alanlar, tabiat anıtları, tabiatı koruma alanları, yaban hayatı koruma alanları, yaban hayvanı yetiştirme alanları, kültür varlıkları, tabiat varlıkları, sit ve koruma alanları, Boğaziçi Kanununa göre koruma altına alınan alanlar, biyogenetik rezerv alanları, biyosfer rezervleri, özel çevre koruma bölgeleri, özel koruma alanları, içme ve kullanma su kaynakları ile ilgili koruma alanları, turizm alan ve merkezleri ve koruma altına alınmış diğer alanlar), bunların faaliyet alanına mesafeleri, olası etkileri, alınacak önlemler bu alanların 1/25.000 ölçekli harita üzerinde gösterilmesi... 93 3.10. Proje Alanındaki Tarım Alanları ve Tarımsal Faaliyetler... 99 3.11. Proje Sahasının Bulunduğu Alana En Yakın Orman Alanı Mesafesi... 101 3.12. Toprak Özellikleri ve Kullanım Durumu (toprağın fiziksel, kimyasal, biyolojik özellikleri, arazi kullanım kabiliyeti sınıflaması, erozyon, toprağın mevcut kullanımı)... 102 3.13. Sosyo-Ekonomik Çevrenin Özellikleri... 103 3.13.1. Ekonomik Özellikler (yörenin ekonomik yapısını oluşturan başlıca sektörler, proje ile gerçekleşmesi beklenen gelir artışları)... 103 3.13.2. Nüfus (yöredeki kentsel ve kırsal nüfus, nüfus hareketleri; göçler, nüfus artış oranları, diğer bilgiler)... 106 3.13.3. Yaratılacak İstihdam İmkânları ve İşsizlik... 108 iii
3.13.4. Beklenen Sosyo-Ekonomik Değişiklikler... 108 BÖLÜM 4. PROJENİN ÖNEMLİ ÇEVRESEL ETKİLERİ VE ALINACAK ÖNLEMLER... 109 4.1. Arazinin Hazırlanması İçin Yapılacak İşler Kapsamında Nerelerde, Ne Miktarlarda ve Ne Kadar Alanda Hafriyat Paılacağı, Hafriyat Artığı Toprak, Taş, Kum vb. Maddelerin Nerelere Taşınacağı, Nasıl Depolanacağı, Hangi Amaçlar İçin Kullanılacakları (inşaat sırasında ortaya çıkacak hafriyatın döküleceği sahalar vaziyet planına koordinatlı olarak işlenmelidir)... 109 4.2. İnşaat ve İşletme Aşamasında Su Temini Sistemi Planı, Suyun Nereden Temin Edileceği (gerekli tüm izin belgelerinin ilgili kurum/kuruluşlardan alınarak rapora ilave edilmesi), Suyun Temin Edileceği Kaynaklardan Alınacak Su Miktarı ve Bu Suların Kullanım Amaçlarına Göre Miktarları... 112 4.3. Projenin İnşaatı ve İşletme Aşamasında Oluşacak Sıvı Atıklar... 113 4.3.1. Sıvı Atıkların Cinsi... 113 4.3.2. Sıvı Atıkların Miktarı (her atıksu kaynağı için ayrı ayrı hesaplanmalıdır)... 114 4.3.3. Sıvı Atıkların Bertaraf Yöntemleri ve Deşarj Edileceği Ortamlar (alınan izin belgeleri, yapılan protokoller vb. rapora eklenmelidir)... 115 4.4. Projenin İnşaat ve İşletme Aşamasında Oluşacak Katı Atıklar... 116 4.4.1. Katı Atıkların Cinsi (evsel nitelikli katı atıklar, tehlikeli atıklar, inşaat ve yıkıntı atıkları, ambalaj atığı, tıbbi atıklar vb.)... 116 4.4.2. Katı Atıkların Miktarı ve Özellikleri... 117 4.4.3. Katı Atıkların Bertaraf Yöntemleri (bu bölümde varsa geçici depolama alanı hakkında bilgi verilerek vaziyet planında gösterilmeli, bu atıkların nerelere ve nasıl taşınacakları veya hangi amaçlar için kullanılacağı ve ne şekilde değerlendirileceği; alınacak izinler, evsel nitelikli atıkların ilgili idaresince toplanacağına dair belge rapora eklenmelidir)... 117 4.5. Proje Kapsamında Gürültü ve Titreşimin Değerlendirilmesi... 119 4.5.1. Gürültünün Değerlendirilmesi... 119 4.5.1.1. Arka Plan Gürültü Ölçümleri... 119 4.5.1.2. İşletme Aşamasında Oluşacak Gürültünün Hesaplanması ve Değerlendirilmesi......120 4.5.1.3. Kontrol Tedbirleri... 121 4.5.2. Titreşimin Değerlendirilmesi... 121 4.6. Projenin İnşaat ve İşletme Aşamasında Oluşacak Emisyonun Değerlendirilmesi (hesaplamalarda inşaat aşamasında malezeme taşınması, boşaltılması ve depolanması, işletme aşamasındaki faaliyetler nedeniyle hakim rügar etkisiyle oluşabilecek tozlanma vb. ile birlikte proje alanının etrafında bulunan mevcut ve planlanan diğer sanayi alanları da göz önünde bulundurularak hakim rüzgar yönüne göre emisyon modellemelerive kapsamlı değerlendirmeler yapılmalıdır)... 121 4.6.1. Proje Kapsamında Kullanılacak Yakıtların Türleri, Tüketim Miktarları, Yakma Sistemleri ve Oluşacak Emisyonlar (gaz, toz, vb.)... 121 4.6.2. Prosesten Oluşacak Emisyonların Kaynak, Miktar ve Özellikleri... 122 4.6.3. Emisyonların Bertaraf Metotları, Kullanılacak Emisyon Kontrol Teknolojileri, Kullanılacak Filtrasyon Sistemlerinin Detaylı Özellikleri, Kapasiteleri, Çalışma Verimleri, Sağlanması Gereken Emisyon Limitleri... 125 4.6.4. Bölgenin Mevcut Hava Kalitesi de Dikkate Alınarak Oluşması Beklenen Emisyon Miktarının Bölgede Oluşturacağı Ek Yüke İlişkin Değerlendirmeler125 4.6.5. İlgili Yönetmelikler Kapsamında Yapılacak Değerlendirmeler... 125 4.7. Tüm Ünitelerde Zemin Sızdırmazlığının Sağlanması İçin Yapılacak İşlemler... 127 4.8. Proje Kapsamında Kullanılacak Hammadde ve Tehlikeli Kimyasalların Listesi, Risk Durumları, Yıllık Kullanım Miktarları, Depolama, Bertaraf Yöntemleri ve Güvenlik Önlemleri, Güvenlik Bilgi Formları... 127 iv
4.9. Proje Kapsamında İnşaat ve İşletme Aşamasında Kullanılacak Maddelerden Parlayıcı, Patlayıcı, Tehlikeli ve Toksik Olanların, Taşınımları, Depolanmaları ve Kullanımları ve Kullanımları, Bu İşler İçin Kullanılacak Aletler ve Makineler, Olabilecek Etkiler ve Alınacak Önlemler... 128 4.10. Üretim Sonucunda İstenilen Özellikte Ürünlerin Elde Edilememesi Durumunda Oluşan Ürünün Ne Amaçla, Nasıl Kullanılacağı ya da Nasıl Bertaraf Edileceği... 129 4.11. Proje Kapsamındaki Elektrifikasyon Planı, Bu Planın Uygulanması İçin Yapılacak İşlemler ve Kullanılacak Malzemeler, Enerji Nakil Hatlarının Geçirileceği Yerler ve Trafoların Yerleri, Bunların Güçleri... 129 4.12. Projenin Yol Açacağı Bitkisel Toprak Kaybı, Projenin Projenin Peyzaj Üzerine Etkileri ve Alınacak Önlemler... 130 4.13. Proje Kapsamında Proje Sahası Etki Alanındaki Tarım Alanlarına Olabilecek Etkiler ve Alınacak Önlemler... 131 4.14. Proje Kapsamında Flora, Fauna, Biyolojik Çeşitlilik, Habitat Kaybı Üzerine Etkiler ve Mevcut Türlerin Korunması İçin Alınacak Önlemler... 134 4.15. Projenin İnşaat ve İşletme Aşamasında Etrefından Bulunan ve Faaliyetine Devam Etmekte Olan Diğer Yatırımlara ve Yerleşim Yerlerine Olabilecek Etkileri ve Alınacak Önlemler... 136 4.16. Projenin Orman Alanlarına Olan Etkileri... 136 4.16.1.1. Mesafeye Bağlı Olarak Orman Yangınlarına Karşı Alınacak Önlemler... 136 4.16.1.2. Projenin Orman Alanlarına Olan Mesafesine Bağlı Olarak Muhtemel Olumsuz Etkileri ve Alınacak Etki Azaltıcı Tedbirler... 136 4.17. Projenin Karayolu Üzerine Etkileri ve Alınacak Önlemler... 137 4.17.1. İnşaat ve İşletme Aşamalarındaki Araç Yükünün % Artış Olarak Hesaplanması (araç cinsi ve araç sayısı şeklinde detaylandırılarak) ve Mevcut Trafik Yüküne Etkisinin İrdelenmesi, Güncel Trafik Hacim Haritası, Kaza Riski ve Alınacak Önlemler... 137 4.17.2. Projenin İnşaat ve İşletme Aşamalarında Karayollarına Giriş ve Çıkışlarda Alınacak Önlemler ve Yapılacak İşaretlemeler (konu ile ilgili Karayolları 2. Bölge Müdürlüğü nün görüşü alınmalıdır)... 138 4.17.3. inşaat ve işletme aşamalarında taşımalar sırasında 2918 sayılı trafik kanunu ve karayolları ile ilgili çıkarılan tüm kanun ve yönetmelikler çerçevesinde yapılacak iş ve işlemler (malzeme taşınması sırasında yollara zarar verilmesi durumunda uygulanacak prosedür anlatılmalıdır)... 139 4.18. İnşaat ve İşletme Aşamasında Proje Alanı ve Etki Alanında Bulunan İlan Edilmiş Özel Statülü Alanlara Olabilecek Etkileri ve Alınacek Önlemler... 139 4.19. Olası Taşkın Riski ve Alınacak Önlemler... 139 4.20. Yüzeysel Suların Drenajı ile İlgili İşlemler... 140 4.21. Proje Alanına İlişkin Jeolojik ve Jeoteknik Etüt Çalışmaları Doğrultusunda Depreme Karşı Alınacak Önlemler... 140 4.22. Doğal Afetlerde Oluşabilecek Sıvılaşma Riski, Zeminde Sıvılaşma, Oturma, Şişme vb. Olasılıklar İle Alınacak Önlemler... 141 4.23. Planlanan Faaliyet Sırasında Olası Sızıntı Sularının Yeraltı ve Yerüstü Sularına Etkisini Tespit Amacıyla Mevcut Su Kalitesinin Tayin Edilmesi, Projenin Tüm Aşamalarında (işletme öncesi, süresi ve sonrası) Su Kalitesinin İzlenmesi İçin İzleme Programı Oluşturulması, Bu Amaçla Hangi Noktalardan ve Ne Sıklıkta Su Numunesi Alınacağı, Kontrolünün Nasıl Yapılacağının Belirtilmesi... 141 4.24. Projenin İnşaat ve İşletme Aşamaları İle İşletme Sonrası Mevcut Yeraltı ve Yüzeysel Su Kaynaklarına Etkileri ve Alınacak Önlemler (faaliyet alanı ve çevresindeki akarsuların ve mevsimsel akış gösteren kuru dere yataklarının faaliyet sırasında zarar görmemesi için alınacak önlemler bu bölümde detaylandırılmaldır)... 142 v
4.25. Proje Kapsamında Meydana Gelebilecek Muhtemel Kaza, Yangın, Deprem ve Sabotaja Karşı, Dökülmeler, Sızmalara Karşı vb. Hazırlanacak Detaylı Acil Eylem Planı... 142 4.26. Tesisin İnşaatı ve İşletilmesi Sırasında Tesiste Çalışanların Sağlık ve Güvenliği Açısından Alınacak Tedbirler... 154 4.27. Proje ile Gerçekleşmesi Beklenen Gelir Artışları, Nüfus Hareketleri, Göçler, Sosyal ve Teknik Altyapı Hizmetleri ve Bu Hizmetlerden Yararlanılma Durumlarında Değişiklikler, Ekonomik Değişiklikler vb. ve Beklenen Sosyo- Ekonomik Değişiklikler... 165 4.28. Projenin Başlangıç, İnşaat ve İşleme Dönemine Ait İzleme ve Kontrol Çalışmaları, Gelen Atığın Kontrolü ve Analizi, Radyoaktif Maddelerin Tespiti, Kontrol Sistemleri, Tesis Emniyetine İlişkin Çalışmalar... 166 4.29. Proje Kapsamındaki Peyzaj ve Çevre Düzenleme Çalışmaları... 180 4.30. İşletme Sonrası Proje Alanının Rehabilitasyon Programı... 181 BÖLÜM V. HALKIN KATILIMI... 183 (Halkın Katılımı Sonrasında Proje Kapsamında Yapılan Değişiklikler, Bu Konuda Verilebilecek Bilgi ve Belgeler)... 183 V.1. Projeden etkilenmesi muhtemel halkın belirlenmesi ve halkın görüşlerinin çevresel etki değerlendirmesi çalışmasına yansıtılması için önerilen/kullanılan yöntemler,... 183 V.2. Halkın projeye ilişkin endişe, görüş/önerileri ve konu ile ilgili değerlendirmeler V.3.... 183 Görüşlerine başvurulan proje ilgili taraflar, görüş ve önerileri, konu ile ilgili değerlendirmeler.... 183 V.4. Görüşlerine başvurulması öngörülen diğer taraflar,... 183 V.5. Bu konuda verebileceği diğer bilgi ve belgeler,... 183 BÖLÜM 6. YUKARIDA VERİLEN BAŞLIKLARA GÖRE TEMİN EDİLEN BİLGİLERİN TEKNİK OLMAYAN BİR ÖZETİ... 184 EKLER NOTLAR VE KAYNAKLAR NU HAZIRLAYANLARIN TANITIMI TABLOLAR DİZİNİ Sayfa No Tablo 1.2.1. Tesis Üniteleri ve Kullanım Alanları... 4 Tablo 1.3.1.1 EAO Kimyasal Bileşimi... 5 Tablo 1.3.1.2 Kullanılacak Hammadde ve Kimyasal Maddeler... 6 Tablo 1.3.3.1. Faaliyet Kapsamında Kullanılacak Hammadde, Elde Edilecek Ürün ve Yan Ürün Miktarları... 18 Tablo 1.3.4 Kullanılacak Hammade ve Kimyasal Maddeler ile Depolama Şekli.. 19 Tablo 1.7.3.1. Projenin Zamanlama Tablosu... 26 Tablo 2.1.1. Proje Sahasına En Yakın Yerleşim Merkezleri ve Uzaklıkları... 28 Tablo 3.2.1. Mevcut Durum Tespiti İçin Yapılan Ölçüm/Analiz Çalışmalarında Kullanılan Cihazlar, Referans Alınan Türk ve AB Standartları, Kullanılan Standart Metotlar ve Örnekleme-Ölçüm Talimatları... 40 Tablo 3.2.2. Hava Kalitesi Gaz Ölçümü (HCL, HFve SO2) (Pasif Difüzyon Tüpleri İle Kirletici Ölçümü) Analiz Sonuçları ve SKHKKY KVS Sınır Değerleri Tablo 3.2.3.... 42 Hava Kalitesi Gaz Ölçümü (NO NO2 ve NOx) (Pasif Difüzyon Tüpleri İle Kirletici Ölçümü) Analiz Sonuçları ve SKHKKY KVS Sınır Değerleri... 42 Tablo 3.2.4. Partikül Madde (PM10) Ölçüm Sonuçları,... 43 Tablo 3.2.5. Çöken Toz Ölçüm Sonuçları,... 43 vi
Tablo 3.2.6. Ölçüm Noktalarında Gündüz Zaman Diliminde Tespit Edilen Gürültü Düzeyleri ve ÇGDYY Madde 27 de Belirtilen Gürültüye Maruz Kalma Kategorileri... 44 Tablo 3.4.2.1. Aliağa ilçesi ve çevresinde kaydedilen büyük depremler... 56 Tablo 3.6.1. Güzelhisar Barajı Teknik Özellikleri... 58 Tablo 3.7.1. Uzun Yıllar Basınç Verileri... 61 Tablo 3.7.2. Uzun Yıllar Sıcaklık Verileri (1984-1991)... 62 Tablo 3.7.3. Uzun Yıllar Sıcaklık Verileri (2007-2011)... 62 Tablo 3.7.4. Uzun Yıllar Yağış Verileri... 63 Tablo 3.7.5. Aliağa Meteoroloji İstasyonundan Elde Edilen Nisbi Nem Değerleri Tablo 3.7.6. (1984-1991)... 64 Aliağa Meteoroloji İstasyonundan Elde Edilen Nisbi Nem Değerleri (2007-2011)... 65 Tablo 3.7.7. Dikili Meteoroloji İstasyonundan Elde Edilen Buharlaşma Değerleri. 66 Tablo 3.7.8. Sayılı Günler Verileri... 67 Tablo 3.7.9. Maksimum Kar Kalınlığı (cm)... 69 Tablo 3.7.10. Aliağa Meteoroloji İstasyonu Rüzgar Dağılım Değerleri (1984-1991)70 Tablo 3.7.11. Aliağa Meteoroloji İstasyonu Rüzgar Dağılım Değerleri (2007-2011)72 Tablo 3.7.12. Yönlere Göre Rüzgârın Ortalama Hızı (1984-1991)... 74 Tablo 3.7.13. Yönlere Göre Rüzgârın Esme Sayıları Toplamı (1984-1991)... 74 Tablo 3.7.14. Yönlere Göre Rüzgârın Ortalama Hızı (2007-2011)... 75 Tablo 3.7.15. Yönlere Göre Rüzgârın Esme Sayıları Toplamı (2007-2011)... 75 Tablo 3.7.16. Tablo 3.7.17. Aliağa Meteoroloji İstasyonuna Ait Yönlere Göre Rüzgârın Mevsimlik Esme Toplamları (1984-1991)... 77 Aliağa Meteoroloji İstasyonuna Ait Yönlere Göre Rüzgârın Mevsimlik Esme Toplamları... 78 Tablo 3.8.1.1. Proje alanı bitkileri... 83 Tablo 3.8.2.1. IUCN Kategorileri ve Anlamları... 87 Tablo 3.8.2.2. Proje alanı sürüngen türleri... 89 Tablo 3.8.2.3. Proje Alanı ve Çevresi Kuş Türleri... 90 Tablo 3.8.2.4. Proje Alanı ve Çevresi Memeli Türleri... 92 Tablo 3.9.1. İzmir ili korunan alanları ve proje alanına olan uzaklıkları... 94 Tablo 3.10.1. İzmir İli Arazi Dağılımı... 99 Tablo 3.10.2. İzmir İli Tarım Alanları Dağılımı... 99 Tablo 3.10.3. İzmir İli Tarla Bitkileri Dağılımı... 100 Tablo 3.10.4. İzmir İli Meyve Üretimi Dağılımı... 100 Tablo 3.10.5. İzmir İli Sebze Üretimi Dağılımı... 101 Tablo 3.10.6. İzmir İli Kesme Çiçek Üretimi Dağılımı... 101 Tablo 3.13.2.1. İzmir İli ne Ait 2012 yılı Nüfus Dağılımı... 106 Tablo 3.13.2.2. Aliağa İlçesine Ait Nüfus Bilgileri... 107 Tablo 3.13.2.3. İzmir İlinde Göç Olayları... 107 Tablo 4.1.1. Arazi Hazırlama ve İnşaat Çalışmalarında Kullanılacak Makine ve Ekipman Listesi... 109 Tablo 4.1.2. Arazi Hazırlık ve İnşaat Aşamasında Her Bir Tesiste Alınacak Hafriyat Miktarı, Hafriyatın Kullanılacağı Yerler ve Bertaraf Yöntemi,... 110 Tablo 4.3.1. İnşaat Aşamasında Oluşacak Evsel Nitelikli Atıksuyun Toplam Kirlilik Yükü,... 114 Tablo 4.3.2. İşletme Aşamalarında Oluşacak Evsel Nitelikli Atık Suyun Toplam Kirlilik Yükü... 114 Tablo 4.3.3. Su Kullanım Miktarları... 115 Tablo 4.4.1. Uygun Boyutta Olmayan Yan Ürünler(WIP), Miktarları... 117 Tablo 4.5.1. Ölçüm Noktalarında Gündüz Zaman Diliminde Tespit Edilen Gürültü Düzeyleri ve ÇGDYY Madde 27 de Belirtilen Gürültüye Maruz Kalma Kategorileri... 120 Tablo 4.6.1. Kömürün Özellikleri... 122 vii
Tablo 4.6.2. Doğal gazın Hacimsel Bileşenleri... 122 Tablo 4.6.3. SKHKKY Tablo 12.6: Toz Emisyonu Kütlesel Debi Hesaplamalarında Kullanılacak Emisyon Faktörleri... 123 Tablo 4.6.4. Yatırımcı Firmanın Mevcut Tesisinden Alınan Kütlesel Emisyon Debileri,... 124 Tablo 4.6.5. İşletme Aşamasında Meydana Gelecek Emisyon Miktarları Ve SKHKKY Sınır Değerleri,... 124 Tablo 4.8.1. Kullanılacak Hammade ve Kimyasal Maddeler... 127 Tablo 4.13.1. İzmir İli Arazi Dağılımı... 131 Tablo 4.13.2. İzmir İli Tarım Alanları Dağılımı... 132 Tablo 4.13.3. İzmir İli Tarla Bitkileri Dağılımı... 132 Tablo 4.13.4. İzmir İli Meyve Üretimi Dağılımı... 133 Tablo 4.13.5. İzmir İli Sebze Üretimi Dağılımı... 133 Tablo 4.13.6. İzmir İli Kesme Çiçek Üretimi Dağılımı... 134 Tablo 4.17.1. Proje Alanına En Yakın Sürekli Taşıt Sayım ve Sınıflandırma Tablo 4.21.1. İstasyonu Verileri... 138 Proje alanı ve çevresi için depremlerin sıklığı ve geri dönüş periyotları Poison olasılık dağılımı... 140 Tablo 4.28.1. Önlemler Planı... 168 Tablo 4.28.2. İzleme Programı... 176 viii
ŞEKİLLER DİZİNİ Sayfa No Şekil 1.1.1. Benzer Tesislerden Görünüm-1... 2 Şekil 1.1.2. Benzer Tesislerden Görünüm-2... 2 Şekil 1.3.2.1. Baca Tozu Taşıma İşlemi Gerçekleştiren Araç... 7 Şekil 1.3.2.2. Yükleme Ünitesinden... 8 Şekil 1.3.2.3. Besleme Sloları... 9 Şekil 1.3.2.4. Döner Fırın (Waelz Oksit Fırını)... 10 Şekil 1.3.2.5. Döner Fırın Kumanda Merkezi... 10 Şekil 1.3.2.6. Primer Soğutucu... 11 Şekil 1.3.2.7. Radyasyon Soğutucu... 12 Şekil 1.3.2.8. Yıkama Ünitesi... 13 Şekil 1.3.2.9. Teksif Fırını... 14 Şekil 1.3.2.10. Laboratuar... 15 Şekil 1.3.2.11. Atık Su Arıtma Tesisi... 16 Şekil 1.3.2.12. Planlanan Projeye Ait Proses Akım Şeması... 17 Şekil 2.1.1. Aliağa Kimya İhtisas ve Karma Organize Sanayi Bölgesi Genel Yerleşim Planı... 29 Şekil 2.1.2. Proje Alanı ve Çevresiniı Gösteren Uydu (Google-earth) Görüntüsü 30 Şekil 2.1.3. Proje Alanından Görünüm-1... 31 Şekil 2.1.4. Proje Alanından Görünüm-2... 32 Şekil 2.1.5. Proje Alanından Görünüm-3... 33 Şekil 2.1.6. Proje Alanından Görünüm-4... 34 Şekil 2.1.7. Proje Alanından Görünüm-5... 34 Şekil 3.2.1. Pasif Difüzyon Tüplerinin Bırakıldığı Alandan Görünümler (1)... 39 Şekil 3.2.2. Pasif Difüzyon Tüplerinin Bırakıldığı Alandan Görünümler (2)... 40 Şekil 3.3.2.1. Proje alanı ve çevresi genelleştirilmiş stratigrafik sütun kesiti 32 Şekil 3.4.2.1. Türkiye Deprem Bölgeleri Haritası.52 Şekil 3.4.2.2. İzmir İli Depremsellik Haritası.....53 Şekil 3.4.2.3. Proje Alanı ve Çevresi Diri Fay Haritası... 54 Şekil 3.4.2.4. Aliağa ve çevresinde kaydedilen büyüklükleri 4 ile 7 arasındaki depremler... 56 Şekil 3.6.1. Proje alanı çevresi mevcut su kullanım durumu, planlanan ve mevcut sulama... 59 Şekil 3.7.1. Aliağa Meteoroloji İstasyonundan Elde Edilen Aylık Yerel Basınç Değerleri Grafiği... 61 Şekil 3.7.2. Aliağa Meteoroloji İstasyonundan Elde Edilen Aylık Sıcaklık Dağılımları Grafiği (1984-1991)... 62 Şekil 3.7.3. Aliağa Meteoroloji İstasyonundan Elde Edilen Aylık Sıcaklık Dağılımları Grafiği (2007-2011)... 63 Şekil 3.7.4. Aliağa Meteoroloji İstasyonu Verilerine Ait Yağış Değerleri Grafiği... 64 Şekil 3.7.5. Şekil 3.7.6. En düşük ve Ortalama Nispi Nem Verilerinin Grafiksel Gösterimi (1984-1991)... 65 En düşük ve Ortalama Nispi Nem Verilerinin Grafiksel Gösterimi (2007-2011)... 65 Şekil 3.7.7. Buharlaşma Verilerinin Grafiksel Gösterimi... 66 Şekil 3.7.8. Kar Yağışlı ve Kar Örtülü Gün Sayıları Grafiği... 67 Şekil 3.7.9. Sisli, Dolulu, Kırağılı ve Orajlı Gün Sayıları Grafiği... 68 Şekil 3.7.10. Maksimum kar kalınlığı Grafiği... 69 Şekil 3.7.11. Aylık Ortalama Rüzgâr Hızı Grafiği (1984-1991)... 70 Şekil 3.7.12. Aylık Maksimum Rüzgâr Hızı Grafiği (1984-1991)... 71 Şekil 3.7.13. Kuvvetli Rüzgârlı Günler Grafiği (1984-1991)... 71 Şekil 3.7.14. Aylık Ortalama Rüzgâr Hızı Grafiği (2007-2011)... 72 Şekil 3.7.15. Aylık Maksimum Rüzgâr Hızı Grafiği (2007-2011)... 73 ix
Şekil 3.7.16. Fırtınalı ve Kuvvetli Rüzgârlı Günler Grafiği (2007-2011)... 73 Şekil 3.7.17. Aliağa Meteoroloji İstasyonuna Ait Rüzgârın Esme Sayılarına Göre Rüzgâr Diyagramı... 76 Şekil 3.7.18. Aliağa Meteoroloji İstasyonuna Ait Ortalama Rüzgâr Hızına Göre Rüzgâr Diyagramı... 76 Şekil 3.7.19. Aliağa Meteoroloji İstasyonuna Ait Esme Sayılarına Göre Mevsimlik Rüzgâr Diyagramı (1984-1991)... 77 Şekil 3.7.20. Aliağa Meteoroloji İstasyonuna Ait Esme Sayılarına Göre Mevsimlik Rüzgâr Diyagramı (2007-2011)... 78 Şekil 3.7.21. Aliağa Meteoroloji İstasyonuna Ait Esme Sayılarına Göre Aylık Rüzgâr Diyagramı (1984-1991)... 79 Şekil 3.7.22. Aliağa Meteoroloji İstasyonuna Ait Esme Sayılarına Göre Aylık Rüzgâr Diyagramı (2007-2011)... 79 Şekil 3.8.1. Arazi çalışmalarından görünüm (Verbascum sinuatum varyete sinuatum)... 80 Şekil 3.8.1.1. Proje Alanın Grid Kareleme Sistemindeki Yeri... 81 Şekil 3.8.1.2. Proje alanın Fitocoğrafik Bölgeler içerisindeki yeri... 81 Şekil 3.8.1.3. Arazi çalışmalarından görünüm (Silybum marianum)... 82 Şekil 3.8.1.3. Fitocoğrafya spektrumu... 85 Şekil 3.8.2.1. IUCN Kategorileri Arasındaki İlişkiler... 88 Şekil 3.9.1. İzmir ili korunan alanları ve proje alanı... 94 Şekil 3.9.2. İzmir İli Ava Açık ve Kapalı alanlar Haritası... 98 Şekil 4.1.1. Arazi Hazırlık ve İnşaat Aşaması Hafriyat Alan Miktarı,... 110 Şekil 4.12.1. Projenin Planlandığı Alandan Genel Görünüm... 131 Şekil 4.17.1. İzmir ve Çevresi Otoyol ve Devlet Yolları Trafik Hacim Haritası, 2012... 137 x
EKLER DİZİNİ EK-1 Resmi Yazılar ve Dokümanlar Ek-1.1 Arsa Tahsis Yazısı ve Tapu Ek-1.2 Karayolları Genel Müdürlüğü 2. Bölge Müdürlüğü Görüşü Ek-1.3 Aliağa Meteoroloji İstasyonuna Ait Veriler Ek-1.4 Kullanılacak Kimyasallara İlişkin Güvenlik Bilgi Formları Ek-1.5 TSE Kayseri Bölge Müdürlüğü Yazısı EK-2 Yer Bulduru Haritası EK-3 1/25.000 Ölçekli Kentsel İmar Planı EK-4 1/25.000 Ölçekli Proje Alanı ve Çevresini Gösterir Topografik Harita EK-5 1/25.000 Ölçekli Proje Alanına Ait Şimdiki Arazi Kullanımı Haritası EK-6 1/25.000 Ölçekli Jeoloji Haritası EK-7 1/6.000 Ölçekli Genel Yerleşim Planı Ek-8 1/5.000 ve 1/1.000 Ölçekli İmar Planları EK-9 Peyzaj Onarım Planı EK-10 Mevcut Durum Tespit Çalışmaları Raporu EK-11 Revize İmar Planına Esas Jeolojik-Jeoteknik Etüt Raporu İlgili Sayfaları ve Yerleşime Uygunluk Paftaları EK-12 Akustik Rapor xi
AB AEP ALOSBİ BERN SÖZLEŞMESİ Bkz. BOİ 5 ÇED ÇGDY ÇINAR Mühendislik ÇYS DSİ EPA h kg KOİ KVS kw m Max Min OSB PM SKKY SKHKKY Vb. Waelz Fırını Waelz Oksit : Avrupa Birliği : Acil Eylem Ekibi KISALTMALAR ve TANIMLAR : Aliağa Organize Sanayi Bölgesi : Avrupa nın Yaban Hayatı ve Yaşama Ortamlarını Koruma Sözleşmesi : Bakınız : 5 Günlük Biyolojik Oksijen İhtiyacı : Çevresel Etki Değerlendirme : 01.07.2005 tarihli ve 25862 sayılı Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği : Çınar Mühendislik Müşavirlik A.Ş. : Çevre Yönetim Sistemi : Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü : Environment Protection Agency : Saat : Kilogram : Kimyasal Oksijen İhtiyacı : Kısa Vadeli Sınır : Kilow att : Metre : Maksimum (En Fazla) : Minimum (En Az) : Organize Sanayi Bölgesi : Partikül Madde : 30.12.2004 tarih ve 25687 sayılı Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği : Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği : Ve benzeri, : Döner Fırın : Çinko Oksit % : Yüzde xii
BÖLÜM I PROJENİN TANIMI VE GAYESİ
BÖLÜM I. PROJENİN TANIMI VE GAYESİ 1.1. Projenin tanımı (geri kazanımı düşünülen atıklar, bertaraf edilecek atık çeşitleri, atık karakterizasyonu vb.), Hizmet Amaçları, Mevcut ve/veya Planlanan Projelerle İlişkisi ve Mesafeleri, Ekonomik ve Sosyal Yönden Ülke, Bölge ve/veya İl Ölçeğinde Önem ve Gerekliliği, İstihdam Edilecek Kişi Sayısı, Yatırım ve İşletme Süresi Tarih boyunca sanayileşmede, temel bir enstrüman olarak görülen ve endüstrinin tüm dallarında girdi olarak kullanılan demir-çelik sektöründeki gelişmeler, ekonomik, siyasal ve sosyal yapılar üzerinde etkili olmuştur. Ülkelerin ekonomik gelişmesinde bir ölçüt olarak kabul edilen demir-çelik ürünleri, üretim ve tüketim düzeyi günümüzde de önemini korumakta, ara malı ve yatırım malı sanayilerinin temel girdisi durumundadır. Dünyada çelik ürünlerinin kullanımının yaygınlaşması ve tüketiminin artması demirçelik endüstrisinin de hızla büyümesine sebep olmuştur, bu sebeple sektör ülke ekonomisi açısından büyük önem taşımaktadır. Türkiye de 2011 yılında 2010 yılına göre %17 lik bir artış ile 34,1 milyon ton ham çelik üretimi yapılmış ve bu üretim miktarı ile Türkiye, çelik üretiminde dünyadaki ilk 10 ülke içerisinde yer almıştır 1. Demir-çelik sektöründe kullanılan elektrikli ark ocaklı (EAO) tesislerin atıkları arasında yer alan baca tozunun çevre sorunlarına sebep olmadan geri kazanılması büyük önem taşımaktadır. Türkiye de çelik sektöründe yılda yaklaşık 500.000 ton baca tozu açığa çıkmaktadır. Kurulması planlanan tesis ile büyük ölçüde çinko içeren EAO tesislerinin baca tozlarının geri dönüşümü sağlanacaktır. Böylece bu tesisin kurulmasıyla birlikte demir çelik tesislerinden atık olarak çıkan baca tozu çevreye duyarlı teknolojiler kullanılarak ürün haline dönüştürülecek ve çevrenin korunmasına katkıda bulunulmuş olacaktır. ÇİNKOM Çinko Kurşun Metal ve Madencilik San. Tic. A.Ş. 14.07.2005 tarihinden bu zamana kadar İstanbul Gebze, İzmir Aliaga, İskenderun, Osmaniye, Hatay, Çanakkale, Bursa, Tekirdağ gibi Türkiyenin dört bir yanında faaliyet gösteren demir çelik fabrikalarından atık olarak çıkan ark ocakları baca gazı filtre tozunu ( baca tozunu ) işleyerek zenginleştirilmiş çinko konsantresi üretip, tamamını ihraç eden bir geri kazanım firmasıdır. ÇİNKOM Çinko Kurşun Metal ve Madencilik San. Tic. A.Ş. tarafından İzmir İli, Aliağa İlçesi, Aliağa Kimya İhtisas ve Karma Organize Sanayi Bölgesi içerisinde planlanan Aliağa Zenginleştirilmiş Çinko Oksit, Çinko Klinkeri ve Maden Üretim Tesisi projesi ile yurdumuzda mevcut olan, daha önce değerlendirilemeyen ve çok önemli miktarda ekonomik değer ihtiva eden ark ocakları (EAO) baca küllerini çinko üretiminde hammadde olarak kullanarak, hem bu hammaddeyi yurt ekonomisine kazandırmak hem de bertarafı çok zor olan bir atığı değerlendirilerek hedeflenmiştir. Kurulması planlanan tesisin benzeri olan Amerika ve Meksika da işletilen tesislerin resimleri Şekil 1.1.1 ve Şekil 1.1.2 de sunulmuştur. 1 T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Demir Çelik Sektörü Raporu,2012/1 1
Şekil 1.1.1. Benzer Tesislerden Görünüm-1 Şekil 1.1.2. Benzer Tesislerden Görünüm-2 2
Avrupa Entegre Kirlilik Önleme ve Kontrol Ajansı (European IPPC Bureau) yüksek miktarda çinko içerikli atıkların geri kazanımı için Waelz prosesinin Mevcut En İyi Teknik (BAT) olduğunu kabul etmiştir. Bu proses diğer proseslere kıyasla emisyon miktarının az olması, metallerin geri kazanım oranının yüksek olması ve enerji tüketiminin düşük olması sebebiyle tercih edilmektedir. Aliağa Zenginleştirilmiş Çinko Oksit, Çinko Klinkeri ve Maden Üretim Tesisinde hammadde olarak çelik sanayinden kaynaklanan EAO baca tozları kullanılacaktır. Tesiste yılda ortalama % 28-30 çinko içeren yaklaşık 240.000 ton baca tozunun geri dönüşümü yapılarak baca tozunun içeriğindeki çinko geri kazanılacaktır. Bunun yanı sıra hammadde potansiyelindeki kısıtlamalar ve teknik işletme sorunları olabileceği ihtimalinden hareketle EAO Baca tozu ile birlikte ya da ayrı olarak, aynı teknolojik imkanlar ve aynı üretim prosesi ile çinko cevheri kullanılarak da üretim yapıla bilinecektir. Bu meyanda 150.000 ton çinko cevheri işlenebileceği fizibilite edilmiştir. ÇİNKOM Çinko Kurşun Metal ve Madencilik San. Tic. A.Ş. İzmir İli, Aliağa İlçesi, Aliağa Kimya İhtisas ve Karma Organize Sanayi Bölgesi, 102 Ada, 13 ve 14 nolu Parsel içerisinde 100.011 m 2 lik alanda (50.005 + 50.006) üretimini gerçekleştirecektir. ÇED süreci içerisinde gerçekleşen çalışmalar da Organize Sanayi Bölgesi sınırları içerisinde tesis edilecek yapıları için uyulması gereken çekme mesafeleri de göz önünde bulundurularak proje alanı genişletilmiştir (50.005 + 50.006 = 100.011 m 2 ). Firma ile Organize Sanayi Bölgesi arasında yapılan Arazi Tahsisine ilişkin yazışmalar ve arazi tapusu Ek-1.1 de verilmiştir. Tesiste hammadde olarak kullanılarak geri kazanılacak olan EAO baca tozu 05.07.2008 tarihli ve 26927 Sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmelik in Ek IV ünde yer alan Atık Listesi nin 10. Bölüm başlığı altında 10 02 07 atık kodu ile Tehlikeli maddeler içeren gazların arıtımı sonucu ortaya çıkan katı atıklar olarak tanımlanmıştır. Çelikhanelerin ekstraksiyon ve depürasyon gazlarının tozları ve çeşitli çinko içerikli artıkları sahaya kara yolu ile kuru, ıslatılıp preslenmiş ya da granüle edilmiş, peletlenmiş olarak getirilecektir. Nemli malzeme (preslenmiş, granüle edilmiş, peletlenmiş), toz ve kömür bölmelerde depolanırken, kuru toz ham madde silosuna pnömatik konveyör ile taşınacaktır. Granüle edilmiş ve homojen karışım fırının beslenmesi için hazırlanacaktır. Bu karışımın belirli bir birleşimi (toz, kömür, kireç) vardır, yüksek çinko içerikli Waelz oksit elde edilmesi ve WIP kalitesinin iyi olması için fırının bu karışım ile sabit miktarda beslenmesi gerekmektedir. Planlanan proje sahasında mevcut durumda herhangi bir yapı bulunmamaktadır. Tesisin inşaat aşamasında 200 ve işletme aşamalarında 130 personel (taşeron firmaların çalışanları ile birlikte) istihdam edilecek olup tesisi 3 vardiya halinde günde 24 saat ve yılda 330 gün çalışacaktır. Projenin ekonomik ömrü, tesiste yenilemeler yapılarak 40 yıl olarak öngörülmektedir. Bu sürenin sonunda günün ekonomik ve sosyal koşulları gereğince tesisin durumu yeniden değerlendirilecektir. Türkiye nin temel sorunu yüksek nüfus artış hızıdır. Bu durum gelişmekte olan bir ülke için sanayi başta olmak üzere altyapı yatırımlarının zamanında planlanması ve gerçekleştirilmesini yaşamsal olarak önemli kılmaktadır. Projenin hayata geçmesi ile 3
sanayide ve ulaşımda, çevreyle bütünleşik bir yatırım anlayışıyla ülkemizin sosyal, ekonomik, istihdam yönünden gelişmesine katkı sağlanacağı öngörülmektedir. Proje yakın çevresinde yoğun olarak bulunan demir-çelik sektörüne hizmet edecektir. Projenin toplam yatırım bedeli, 50.200.000 TL olarak öngörülmektedir. Ülkemizde demir-çelik endüstrisinden kaynaklanan baca tozu için yeterli geri kazanım veya bertaraf tesisleri bulunmamaktadır. Atık baca tozları çoğunlukla depolanarak bertaraf edilmekte olup, çevresel açıdan kabul edilebilir arıtma teknolojilerine ihtiyaç duyulmaktadır. Atık üretiminin kaçınılmaz olduğu demir-çelik endüstrisi için geri dönüşüm ve ikincil hammadde ya da yan ürün üretilerek atıkların geri kazanılması büyük önem arz etmektedir. 1.2. Proje Kapsamındaki Faaliyet/Hizmet Üniteleri, Özellikleri, Konumu (proje kapsamında yer alan tüm faaliyet ünitelerinin (makine, ünite, tank, stok sahası, pasa depolama alanı vb.) proje alanı içindeki konumlarının 1/25.000 ölçekli topografik harita ve projenin vaziyet alanı üzerinde gösterimi yapılmalı, koordinat bilgileri (saat yönünde sıralı ve coğrafik*) işlenmeli, bu üniteler için belirlenen kapalı ve açık alan büyüklükleri, binaların kat ve adetleri ve yükseklikleri verilmelidir), Kapasiteleri, Bu Ünitelerde Yapılacak İşlemler ile Verilecek Hizmetler Proje alanı ve çevresini gösterir 1/25.000 ölçekli topografik harita Ek-4 te, tesise ait genel yerleşim planı Ek-7 de sunulmuştur. Proje alanına ait koordinat bilgileri ise raporun b sayfasında verilmiştir. Proje kapsamında faaliyet gösterecek üniteler, bu ünitelere ilişkin detaylı bilgiler Bölüm 1.3.2 de verilmiştir. Proje kapsamında tesis ünitelerinin kaplayacağı alanlar Tablo 1.2.1 de sunulmuştur. Tablo 1.2.1. Tesis Üniteleri ve Kullanım Alanları TESİS ADI KULLANIM ALANI [m 2] YIĞIN DEPOLAMA ALANI 9.500 DEPOLAMA ALANI 9.750 ARABA YIKAMA BÖLÜMÜ 3.200 REFRAKTER & YEDEK PARÇA DEPOLAMA BÖLÜMÜ 1.000 ATÖLYELER 500 YARDIMCI SERVİS BİNALARI 1.130 SERVİS BİNALARI (İLK YARDIM + GİYİNME ODALARI) 250 OFİSLER, LABORATUVAR BİNALARI VE BANYOLUKLAR 500 GİRİŞ-ÇIKIŞ KONTROL BİNALARI 50 WIP* DEPOLAMA ALANI 4.025 WIP ARITMA ALANI 1.800 ATIKSU ARITMA TESİSİ 400 SU POMPA ODASI 100 ÜRETİM EKİPMANLARI 4.550 KANTAR VE TEKERLEK YIKAMA İSTASYONU 750 PARK ALANLARI 14. 500 PARSEL SINIRI ÇİTİ 4.600 YOLLAR 4.900 YÜRÜYÜŞ YOLLARI 11.700 YEŞİL ALANLAR 26.806 TOPLAM 100.011 Kaynak: Yatırımcı Firma 4
1.3. Projenin Fiziksel ve Teknik Özellikleri 1.3.1. Proje Kapsamında Kullanılacak Hammaddeler, Geri Kazanımı Düşünülen Atıklar ve Kimyasallar vb. Maddeler, Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri, Miktarları, Nereden ve Nasıl Temin Edileceği, Depolama Yöntemi, Depoların Kapasitesi ve Özellikleri Aliağa Zenginleştirilmiş Çinko Oksit, Çinko Klinkeri ve Maden Üretim Tesisinde hammadde olarak çelik sanayinden kaynaklanan EAO baca tozları kullanılacaktır. EAO baca tozları kahverengi renkli ve toz halindedirler. EAO baca tozu kimyasal içeriği Tablo 1.3.1.1 de verilmiştir. Tesiste yılda ortalama % 28-30 çinko içeren yaklaşık 240.000 ton baca tozunun geri dönüşümü yapılarak baca tozunun içeriğindeki yaklaşık 90.000 ton zenginleştirilmiş çinko oksit, çinko klinkeri geri kazanılacaktır. Bunun yanı sıra hammadde potansiyelindeki kısıtlamalar ve teknik işletme sorunları olabileceği ihtimalinden hareketle EAO Baca tozu ile birlikte ya da ayrı olarak, aynı teknolojik imkanlar ve aynı üretim prosesi ile çinko cevheri kullanılarak da üretim yapılabilinecektir. Bu meyanda 150.000 ton çinko cevheri işlenebileceği fizibilite edilmiştir. Tesise ait Genel Yerleşim Planı Ek-7 de sunulmuştur. Tesiste atık işletmede kullanılan hammaddelerin ve kimyasal maddelerin isimleri, miktar ve depolama şekilleri, kapasiteleri Tablo 1.3.1.2 de verilmiştir. Tablo 1.3.1.1 EAO Kimyasal Bileşimi Zn % 26,28 Pb % 3,60 Cd % 0,09 Fe % 19,80 SiO % 5,30 CaO % 6,42 F % 0,29 Cl % 7,74 Fc % 12,63 Ag 107 gr/ton Kaynak:Yatırımcı Firma 5
Tablo 1.3.1.2 Kullanılacak Hammadde ve Kimyasal Maddeler HAMMADDE / YARDIMCI MADDE KULLANIM MİKTARI (maksimum kapasitenin kullanılması durumunda) TEMİN DURUMU DEPOLAMA VE BERTARAF EAF Baca Tozu 240.000 Ton/Yıl Yurtiçi (Demir- Çelik Sanayii nden) Silolarda, yığın depolama binasında Çinko İçerikli Cevher 150.000 Ton/Yıl Yurtiçi Silolarda, yığın depolama binasında Antrasit (veya kok) kömür 75.000 Ton/Yıl Yurtdışı Yığın depolama binasında Kalker 45.000 Ton/Yıl Yurtiçi > %95 Saflıkta Soda Külü (Sodyum Bikarbonat) Silolarda/ Yığın depolama binasında 50 kg/ton EAO Baca Tozu Yakın çevredeki üreticilerden Depolama Binasında % 48 Saflıkta Sodyum Sülfit 0,90 kg/ton EAO Baca Tozu Yakın çevredeki üreticilerden Depolama Binasında Sodyum Hidrosülfit 1 kg/120 litre atık su Yakın çevredeki üreticilerden Depolama Binasında Flokülan 0,5 kg/1000 m 3 atık su Yakın çevredeki üreticilerden Depolama Binasında Koagülan 40 kg/1000 m 3 atık su Yakın çevredeki üreticilerden Depolama Binasında Kaynak:Yatırımcı firma 1.3.2. Proje Kapsamında Her Bir Ünitede Gerçekleştirilecek İşlemler, Proses Akım Şeması, Faaliyet Ünitelerinde Kullanılacak Proses Yöntemleri ile Teknolojiler, Geri Kazanım Verimi, Projede Uyulacak Ulusal ve Uluslararası Standartlar, Faaliyet Üniteleri Dışındaki Diğer Ünitelerde Sunulacak Hizmetler (Üretim Akım Şemasının detaylı olarak hazırlanarak üzerinde üretimde yer alacak tüm girdi ve çıktıların ve kirletici kaynaklarının gösterilmesi gerekmektedir) Proje kapsamında her bir ünitede gerçeleştirilecek işlemler, proses yöntemleri ile teknolojiler aşağıda açıklanmıştır. 1.3.2.1 HAMMADDE KABUL PROSEDÜRÜ Tehlikeli Atıklar Yönetmeliği Ek 7 de 10 02 07 atık kodlu Tehlikeli maddeler içeren ve elektrikli ark ocaklarından çıkan katı atıklar olarak tanımlanan ve kurulacak tesisde alternatif hammadde olarak kullanmak suretiyle yakarak geri kazanımı gerçekleştirilecektir. Atık kabul işlemleri şu şekilde gerçekleşir; - Tesise getirilen atık Ulusal Atık Taşıma Lisansı almış araçlarla getirilir. - Lisanslı araçla gelen atık ile birlikte Ulusal Atık Taşıma Formu (A), (B) ve (C) nüshası, sevk irsaliyesi ve atık üreticisinin kantar fişi de getirilir. - Atıklar kantarda tartılır. - Hammaddeler sorumlusu tarafından atıktan numune alınır ve kompozit analiz için biriktirilir. - Atıklar bu işlemlerden sonra tesis edilmesi planlanan üstü kapalı ve sızdırmazlığı olan baca tozu stok alanlarına boşaltılır. 6
- Atık üreticisinin atıkla birlikte gönderdiği Ulusal Atık Taşıma Formu (A), (B) ve (C) nüshası sevk irsaliyesi ve kantar fişi ve tesisdeki tartımın kantar fişi ile Kantar Görevlisi tarafından Çevre Yönetim Birimine verilir. - Ulusal Atık Taşıma Formu (A), (B) ve (C) nüshasının ilgili bölümü Çevre Yönetim Birimi tarafından doldurulur, - (B) formu Çevre Yönetim Birimi tarafından atık üreticisine gönderilir. - Ulusal Atık Taşıma Formu (C) nüshası taşıyıcıda kalır. - (A) Formunun bir nüshası tesisde kalır bir nüshası da Çevre Yönetim birimi tarafından atık kütle balans raporları ile birlikte Çevre ve Şehircilik Bakanlığı na gönderilir. İlgili Valilikten alınacak lisans ve izin ile tesis için Baca Tozu Taşıma işlemi gerçekleştiren araç Şekil 1.3.2.1 de verilmiştir. Şekil 1.3.2.1 Baca Tozu Taşıma İşlemi Gerçekleştiren Araç 1.3.2.2 YÜKLEME VE BESLEME ÜNİTESİ Yükleme ünitesi hammaddenin asıl kısmını oluşturan baca tozlarının tesiste toplandığı ve tesisise gelen bu baca tozlarının her tarafı kapalı olan stok sahasında depolandığı ve besleme silolarına yüklemenin yapıldığı kısımdır. Bu ünitede Baca tozları, kalker, kömür ile karıştırılmak üzere taşıyıcı kapalı konveyör bandlarına yüklenerek besleme ünitesine gönderilir. Yükleme ünitesi fotoğrafı Şekil 1.3.2.2 de verilmiştir. 7
Şekil 1.3.2.2 Yükleme Ünitesinden Waelz besleme siloları işletmede kapalı alanda yer alacakdır. Bu ünitede her bir fırın için 7 şer adet silo olacaktır. 2 si hammadde, 2 si kömür, 2 si kalker ve 1 taneside kırıntı silosu olarak kullanılacaktır. Bu silolar, alt tarafta bulunan tartılı besleyiciler marifetiyle yükleme ünitesinden gelen baca tozu, kalker ve kömürün otomatik olarak belirli oranlarda karıştırılarak fırınlara beslendiği kısımı oluşturmaktadır (Bkz. Şekil 1.3.2.3.) 8
Şekil 1.3.2.3 Besleme Sloları 1.3.2.3 DÖNER FIRIN Döner fırın özel bir çelikten imal edilmiş, döner yataklı, üç döner rulman ile donatılmış olup, redüktörlü motor tahrikiyle çalıştırılmaktadır (Bkz. Şekil 1.3.2.4). Fırın ekipmanları için soğutma sistemi vardır. Fırın normal şartlarda paralel milli dişli motor ile çalıştırılır ve yedek olarak bir dizel motor bulunur. Fırın çalıştırılmaya başlamadan önce fırının ısıtılması, çalışma koşullarında sıcaklığın sabit tutulması ve gerektiğinde fırındaki prosesin sabitlenmesi için fırın doğal gaz yakıcısı ile de donatılması gerekmektedir. Sistemde döner fırının içine basınçlı hava püskürtülmesi, çinko oksitin üretilmesi için yeterli oksijenin sağlanması ve kömürün içeriğindeki karbonun tam yanması için blower/üfleyici, vantilatör bulunur. WIP çıkış sıcaklığının ölçülmesi için fırın platformunda pirometre bulunur. Buna ek olarak, fırın yüzey sıcaklığını pirometrik çizgileri tarayarak, sonuçları grafiksel olarak veren bir ölçüm sistemi bulunur. Ayrıca bu sistem fırın yüzeyindeki ya da sıcağa dayanıklı kısımlardaki kritik alanları kontrol edilmesi için alarm sistemine sahiptir. Bu ünitede Waelz Fırınına, Waelz besleme ünitesinde hazırlanan karışım beslenmektedir. Waelz fırınlarından elde edilen Waelz Oksit ( ZnO ), egzos gaz fanı ile emilerek soğutuculara ve nihayetinde jet pulse filtrasyon ile emilir. Waelz Oksit soğutucularda ve filtrasyonda tutulur. Fırınların yıllık bakımı nedeniyle, fırınların çalışma süresi yıllık 330 gündür. Fırınlar uzaktan kumanda sistemi ile 24 saat izlenmekte ve kontrol edilebilmektedir(bkz. Şekil 1.3.2.5). Proje kapsamında iki adet döner fırın (Waelz Oksit fırını) kurulacaktır. 9