DANIŞMANLIK HİZMETLERİ LTD. ŞTİ.

Transkript

1 BERKA MÜHENDİSLİK ÇEVRE MADENCİLİK VE DANIŞMANLIK HİZMETLERİ LTD. ŞTİ. SELİM SÜLEYMAN ÖZDEN NOLU IV. GRUP KUVARSİT OCAĞI VE CEVHER HAZIRLAMA TESİSİ İLE KUVARS KUMU OCAĞI VE CEVHER HAZIRLAMA TESİSİ KAPASİTE ARTIRIMI ÇED RAPORU İSTANBUL İLİ, ÇATALCA İLÇESİ SUBAŞI KÖYÜ İLE AKALAN KÖYÜ ANKARA / EYLÜL 2013

2 PROJE SAHİBİNİN ADI Nakliye ADRESİ TELEFON VE FAKS NUMARALARI PROJENİN ADI PROJE BEDELİ PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN AÇIK ADRESİ (İLİ, İLÇESİ, MEVKİİ) PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KOORDİNATLARI, ZONE SELİM SÜLEYMAN ÖZDEN Tabakhane Cad. No:32 Kasımpaşa İş Merkezi Kat:1, Daire:10 Kasımpaşa/İSTANBUL Tel:(0212) Faks: (0212) NOLU IV. GRUP KUVARSİT OCAĞI VE CEVHER HAZIRLAMA TESİSİ İLE KUVARS KUMU OCAĞI VE CEVHER HAZIRLAMA TESİSİ KAPASİTE ARTIRIMI PROJESİ TL İSTANBUL İLİ ÇATALCA İLÇESİ SUBAŞI KÖYÜ İLE AKALAN KÖYÜ Kuvarsit Madeni Ocağı Alanı Koordinatları (Alan: 76,72 hektar) Koor. Sırası : Sağa,Yukarı Koor. Sırası : Enlem,Boylam Datum : ED-50 Datum : WGS-84 Türü : UTM Türü : COĞRAFİK D.O.M. : 27 D.O.M. : -- Zon : 35 Zon : -- Ölçek Fak. : 6 derecelik Ölçek Fak. : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : Kuvarsit Madeni Cevher Hazırlama Tesisi ve Stok Alanı Koordinatları (Alan: m 2 ) Koor. Sırası : Sağa,Yukarı Koor. Sırası : Enlem,Boylam Datum : ED-50 Datum : WGS-84 Türü : UTM Türü : COĞRAFİK D.O.M. : 27 D.O.M. : -- Zon : 35 Zon : -- Ölçek Fak. : 6 derecelik Ölçek Fak. : : : : : : : : : : : i

3 : : : : : : : : : : : : : : : : Nolu Kuvars Kumu Ocağı Alanı Koordinatları (Alan: 18,77 hektar) Koor. Sırası : Sağa,Yukarı Koor. Sırası : Enlem,Boylam Datum : ED-50 Datum : WGS-84 Türü : UTM Türü : COĞRAFİK D.O.M. : 27 D.O.M. : -- Zon : 35 Zon : -- Ölçek Fak. : 6 derecelik Ölçek Fak. : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : Nolu Kuvars Kumu Cevher Hazırlama Tesisi ve Stok Alanı Koordinatları (Alan: m 2 ) Koor. Sırası : Sağa,Yukarı Koor. Sırası : Enlem,Boylam Datum : ED-50 Datum : WGS-84 Türü : UTM Türü : COĞRAFİK D.O.M. : 27 D.O.M. : -- Zon : 35 Zon : -- Ölçek Fak. : 6 derecelik Ölçek Fak. : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : ii

4 2 Nolu Kuvars Kumu Ocağı Alanı Koordinatları (Alan: 4,21 hektar) Koor. Sırası : Sağa,Yukarı Koor. Sırası : Enlem,Boylam Datum : ED-50 Datum : WGS-84 Türü : UTM Türü : COĞRAFİK D.O.M. : 27 D.O.M. : -- Zon : 35 Zon : -- Ölçek Fak. : 6 derecelik Ölçek Fak. : : : : : : : : : : : : : : : : : Nolu Kuvars Kumu Ocağı Alanı Koordinatları (Alan: 49,21 hektar) Koor. Sırası : Sağa,Yukarı Koor. Sırası : Enlem,Boylam Datum : ED-50 Datum : WGS-84 Türü : UTM Türü : COĞRAFİK D.O.M. : 27 D.O.M. : -- Zon : 35 Zon : -- Ölçek Fak. : 6 derecelik Ölçek Fak. : : : : : : : : : : : : : : : : : : : Nolu Kuvars Kumu Cevher Hazırlama Tesisi ve Stok Alanı Koordinatları (Alan: m 2 ) Koor. Sırası : Sağa,Yukarı Koor. Sırası : Enlem,Boylam Datum : ED-50 Datum : WGS-84 Türü : UTM Türü : COĞRAFİK D.O.M. : 27 D.O.M. : -- Zon : 35 Zon : -- Ölçek Fak. : 6 derecelik Ölçek Fak. : : : : : : : : : : : : : : : : : : : iii

5 PROJENİN ÇED YÖNETMELİĞİ KAPSAMINDAKİ YERİ (SEKTÖRÜ, ALT SEKTÖRÜ) PTD/ÇED BAŞVURU DOSYASI/ÇED RAPORU/NİHAİ ÇED RAPORUNU HAZIRLAYAN KURULUŞUN ADI PTD/ÇED BAŞVURU DOSYASI/ÇED RAPORU/NİHAİ ÇED RAPORUNU HAZIRLAYAN KURULUŞUN PTD/ÇED BAŞVURU DOSYASI/ÇED RAPORU/NİHAİ ÇED RAPORUNUN TARİHİ (GÜN, AY, YIL) ÇED Yönetmeliği EK-I Listesi; Madde 28: Madencilik projeleri; Ruhsat hukuku ve aşamasına bakılmaksızın, a) 25 hektar ve üzeri çalışma alanında (kazı ve döküm alanı toplamı olarak) açık işletmeler, ÇED Yönetmeliği EK-II Listesi; Made 49 Madencilik projeleri: Ruhsat hukuku ve aşamasına bakılmaksızın e) Cevher hazırlama tesisleri, Berka Mühendislik Çevre Madencilik ve Danışmanlık Hizmetleri Ltd. Şti. ADRES Şenyuva Mah. Mertler Sok. No: 50/1 Beştepe/ANKARA TELEFON (0 312) FAKS (0 312) Eylül-2013 iv

6 İÇİNDEKİLER TABLOLAR DİZİNİ... ix ŞEKİLLER DİZİNİ... xii BÖLÜM 1. PROJENİN TANIMI VE AMACI Tanımı, Hizmet Amaçları, Önem ve Gerekliliği, Projenin Zamanlama Tablosu BÖLÜM 2. PROJE ALANI VE ETKİ ALANINA AİT MEVCUT DURUMUN BELİRLENMESİ VE ÖZELLİKLERİ Proje İçin Seçilen Yerin Konumu Faaliyet Yer Seçimi (İlgili Valilik veya Belediye tarafından doğruluğu onanmış olan yerin, Onanlı Çevre Düzeni Planı veya İmar Planı sınırları içinde ise bu alan üzerinde, değil ise mevcut arazi kullanım haritası üzerinde koordinatları ile birlikte gösterimi, projenin kapladığı alan ve koordinatları) Genel Konum Proje Alanı ve Yakın Çevresinin Tanımı Proje Kapsamındaki Faaliyet Ünitelerinin Konumu (Bütün İdari ve Sosyal Ünitelerin, Teknik Altyapı Ünitelerinin Varsa Diğer Ünitelerin Proje Alanı İçindeki Konumlarının Vaziyet Planı Üzerinde Gösterimi, Bunlar İçin Belirlenen Kapalı ve Açık Alan Büyüklükleri, Binaların Kat Adetleri ve Yükseklikleri) Ocak Kırma Eleme Tesisi Stok Alanı Bitkisel Toprak Depo Alanı Şantiye/İdari Bina Nakliye Güzergahı Diğer Proje İçin ÇED Çalışması Yapılan Sahanın Sınırlarını Gösterir Topoğrafik Harita Proje Etki Alanının Belirlenmesi ve Etki Alanındaki Mevcut Durum Projenin Özellikleri Üretilmesi Planlanan Madenin Özellikleri, Rezerv, Tenör, Cevher Bileşimi Proje Kapsamında Kullanılacak Üretim Yöntemleri, Üretim Miktarları (Toplam Cevher ve İşletilebilir Rezervler), İş Akım Şeması, Çalışacak Personel Sayısı Üretimde Kullanılacak Makinelerin, Araçların ve Aletlerin Miktar ve Özellikleri Üretim Sırasında Tehlikeli, Toksik, Parlayıcı ve Patlayıcı Maddelerin Kullanım Durumları, Taşınmaları ve Depolanmaları Proje Kapsamındaki Ulaştırma Altyapısı Planı (Ulaştırma Güzergâhı, Güzergâh Yollarının Mevcut Durumu ve Kapasitesi, Hangi Amaçlar İçin Kullanıldığı, Mevcut Trafik Yoğunluğu, Yerleşim Yerlerine Göre Konumu, Yapılması Düşünülen Tamir, Bakım ve İyileştirme Çalışmaları vb.) BÖLÜM 3. PROJENİN EKONOMİK VE SOSYAL BOYUTLARI Proje ve Etki Alanının Mevcut ve Planlanan Sosyo Ekonomik Özellikleri Ekonomik Özellikler (Yörenin Ekonomik Yapısını Oluşturan Başlıca Sektörler) Nüfus (Yöredeki kentsel ve kırsal nüfus, nüfusun yaş sınıflarına göre dağılımı, hane halkı yapısı) Sağlık (Bölgedeki mevcut endemik hastalıklar) İnsan Sağlığı ve Çevre Açısından Riskli ve Tehlikeli Faaliyetler v

7 Gerçekleşmesi Beklenen Gelir Artışları; Yaratılacak İstihdam İmkânları, Nüfus Hareketleri Yöredeki Sosyal Altyapı Hizmetleri (Eğitim, sağlık, kültür hizmetleri) Çalışacak Personelin ve Bu Personele Bağlı Nüfusun Konut ve Diğer Teknik/Sosyal Altyapı İhtiyaçları Projenin Fayda-Maliyet Analizi Projeden Etkilenen Yerleşim Yerleri Projenin Ekonomik Ömrü Zamanlama Tablosu Diğer Hususlar BÖLÜM 4. MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLER VE DOĞAL KAYNAKLARIN KULLANIMI (Bölgesel ve çalışma alanı baz alınarak mevcut ve planlanan durum verilmelidir.) Arazi Kullanım ve Mülkiyet Durumu a) Tarım ve Hayvancılık a.1) Sulu ve Kuru Tarım Arazilerinin Büyüklüğü a.2) Ürün Desenleri ve Bunların Yıllık Üretim Miktarları a.3) Hayvancılık Türleri, Adetleri ve Beslenme Alanları b) Orman Alanları b.1) Ağaç Türleri ve Miktarları veya Kapladığı Alan Büyüklükleri b.2) Ocak Yerinin İşlendiği Meşcere Haritası ve Yorumu b.3) Sahanın Yangın Görüp Görmediği c) Proje Yerinde Elden Çıkarılacak Alanın Değerlendirilmesi c.1) Proje Sırasında Kesilecek Ağaçların Tür ve Sayıları, Orman Yangınları ve Alınacak Önlemler c.2) Elden Çıkarılacak Tarım Alanlarının Büyüklüğü, Arazi Kullanım Kabiliyeti c.3) Etkilenecek Tabii Bitki Türleri ve Ne Kadar Alanda Bu İşlerin Yapılacağı c.4) Proje Alanında Kültür ve Tabiat Varlıkları Durumu c.5) Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Etkiler ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası) Toprak Özellikleri...62 a) Toprak Yapısı ve Arazi Kullanım Kabiliyeti Sınıflaması b) Yamaç Stabilitesi c) Erozyon d) Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Toprağa Etkiler ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası) Jeolojik Özellikler a) Bölge Jeolojisi b) Proje Alanı Jeolojisi c) Cevherleşme d) Depremsellik e) Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Jeolojik Etkiler ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası) Hidrojeolojik Özellikler a) Bölge ve Proje Alanı Hidrojeolojik Özellikler b) Yüzeysel Su Kaynaklarının Hidrojeolojik Özellikleri vi

8 c) Yeraltı ve Termal Su Kaynaklarının Hidrojeolojik Özellikleri (Su Seviyeleri, Miktarları, Emniyetli Çekim Değerleri, Kaynakların Debileri, Mevcut ve Planlanan Kullanımı) d) Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Hidrojeolojik Etkiler ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası) Hidrolojik Özellikler a) Bölge ve Proje Alanı Hidrolojik Özellikleri b) Projenin Göl, Baraj, Gölet, Akarsu ve Diğer Sulak Alanlara Göre Konumu c) Yüzeysel Su Kaynaklarının Mevcut ve Planlanan Kullanımı (İçme, Kullanma, Sulama Suyu, Su Ürünleri İstihsali, Ulaşım, Turizm, Elektrik Üretimi, Diğer Kullanımlar) d) Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Hidrolojik Etkiler ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası) Meteorolojik ve İklimsel Özellikler a) Bölgesel ve Proje Alanı Meteorolojik ve İklimsel Özellikler b) Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Sırasında Yerel ve Bölgesel İklimde Oluşabilecek Meteorolojik ve İklimsel Etkiler ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası) Flora Fauna a) Proje Alanı ve Proje Etki Alanı Flora ve Fauna b) Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Flora-Fauna Üzerine Etkiler ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası) Koruma Alanları (Ek-V deki Duyarlı Yöreler Listesi Kapsamında) a) Proje Alanı ve Proje Etki Alanı Koruma Alanları b) Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Koruma Alanlarına Etkiler ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası) Devletin Yetkili Organlarının Hüküm ve Tasarrufu Altında Bulunan Araziler (Askeri Yasak Bölgeler, Kamu Kurum ve Kuruluşlarına Belirli Amaçlarla Tahsis Edilmiş Alanlar, 7/16349 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararı İle Sınırlandırılmış Alanlar v.b.) a) Proje Alanı ve Proje Etki Alanı b) Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Etkiler ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası) BÖLÜM 5. PROJE KAPSAMINDAKİ FAALİYETLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ Emisyon Hesaplamaları (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası); Su Kullanımı ve Bertarafı (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası Olmak Üzere Temin Edileceği Kaynaklar, Su Miktarları, İçme ve Kullanma Suyu ve Diğer Kullanım Amaçlarına Göre Miktarları, Kullanımı Sonrası Oluşacak Atıksuların Miktarı ve Bertarafı) Atıklar (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası Olmak Üzere Atık Türleri, Miktarları, Bertarafı) Gürültü Kaynakları ve Seviyeleri (Akustik Rapor) Sağlık Koruma Bandı Mesafesi Doğaya Yeniden Kazandırma Çalışmaları ve Rehabilitasyon Planı Risk Analizi a) Proje Alanı ve Proje Etki Alanı Analizi b) Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Risk Durumlarında Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası) vii

9 5.8. Diğer Hususlar BÖLÜM 6. PROJENİN ALTERNATİFLERİ BÖLÜM 7. İZLEME PROGRAMI Projenin İnşaatı İçin Önerilen İzleme Programı, Projenin İşletmesi ve İşletme Sonrası İçin Önerilen İzleme Programı ve Acil Müdahale Planı ÇED Olumlu Belgesinin Verilmesi Durumunda, Yeterlik Tebliği nde Yeterlik Belgesi Alan Kurum/Kuruluşların Yükümlülükleri Başlığının 4. Maddesinde Yer Alan Hususların Gerçekleştirilmesi İle İlgili Program BÖLÜM 8. HALKIN KATILIMI BÖLÜM 9. SONUÇLAR NOTLAR KAYNAKLAR EKLER (Raporun Hazırlanmasında Kullanılan ve Çeşitli Kuruluşlardan Sağlanan Bilgi, Belge ve Tekniklerden Rapor Metninde sunulmayanlar) ÇED RAPORUNU HAZIRLAYANLARIN TANITIMI viii

10 TABLOLAR DİZİNİ Tablo-1. Zamanlama Tablosu... 3 Tablo Nolu IV. Grup Maden Sahasına Ait İşletme Ruhsatı Koordinatları... 4 Tablo Nolu Maden Sahasına Ait Kuvarsit İşletme İzni Koordinatları... 5 Tablo Nolu Maden Sahasına Ait Kuvars Kumu İşletme İzni Koordinatları... 5 Tablo Tarihinde Alınan ÇED Gerekli Değildir Belgesine Esas Proje Alanı Koordinatları... 5 Tablo Tarihinde Alınan ÇED Gerekli Değildir Belgesine Esas Proje Alanı Koordinatları... 6 Tablo Tarihinde Alınan ÇED Gerekli Değildir Belgesine Esas Proje Alanı Koordinatları... 6 Tablo-8. Kuvarsit Madeni Ocak Alanı Koordinatları... 6 Tablo-9. Kuvarsit Madeni Cevher Hazırlama Tesisi ve Stok Alanı Koordinatları... 7 Tablo Nolu Kuvars Kumu Madeni Ocak Alanı Koordinatları... 7 Tablo Nolu Kuvars Kumu Madeni Ocak Alanı Koordinatları... 8 Tablo Nolu Kuvars Kumu Madeni Ocak Alanı Koordinatları... 8 Tablo Nolu Kuvars Kumu Madeni Cevher Hazırlama Tesisi ve Stok Alanı Koordinatları... 8 Tablo Nolu Kuvars Kumu Madeni Cevher Hazırlama Tesisi ve Stok Alanı Koordinatları... 9 Tablo-15. Kuvarsit Madeni Ocak Alanı Koordinatları Tablo Nolu Kuvars Kumu Madeni Ocak Alanı Koordinatları Tablo Nolu Kuvars Kumu Madeni Ocak Alanı Koordinatları Tablo Nolu Kuvars Kumu Madeni Ocak Alanı Koordinatları Tablo-19. Kuvarsit Madeni Cevher Hazırlama Tesisi ve Stok Alanı Koordinatları Tablo Nolu Kuvars Kumu Madeni Cevher Hazırlama Tesisi ve Stok Alanı Koordinatları Tablo Nolu Kuvars Kumu Madeni Cevher Hazırlama Tesisi ve Stok Alanı Koordinatları Tablo-22. Kuvarsit Ocağı Bitkisel Toprak Depo Alanı Koordinatları Tablo nolu Kuvars Kumu Ocağı Bitkisel Toprak Depo Alanı Koordinatları Tablo ve 3 nolu Kuvars Kumu Ocağı Bitkisel Toprak Depo Alanı Koordinatları Tablo-25. Kuvarsit Ocağı Şantiye Alanı Koordinatları Tablo Nolu Kuvars Kumu Ocağı Şantiye Alanı Koordinatları Tablo ve 3 Nolu Kuvars Kumu Ocağı Şantiye Alanı Koordinatları Tablo-28. Kuvarsit Ocağı Nakliye Yoluna Ait Koordinatlar Tablo-29. Kuvars Kumu Ocakları Nakliye Yoluna Ait Koordinatlar Tablo-30. Kuvarsit Ocağı Pasa Depolama Alanı Koordinatları Tablo Nolu Kuvars Kumu Ocağı Çöktürme Havuzu Koordinatları Tablo Nolu Kuvars Kumu Ocağı Çöktürme Havuzu Koordinatları Tablo-33. Ocak Üretim Kapasiteleri ve Toplam Kapasite Tablo-34. Cevher Hazırlama Tesisi Üretim Kapasiteleri Tablo-35. Mevcut Kuvarsit ve Kuvars Kumu Ocağının Mevcut ve Planlanan Makine ve Ekipman Listesi Tablo-36. Proje Kapsamında Kullanılacak Olan Makine ve Ekipman Listesi Tablo-37. Delik Eğimi Düzeltme Faktörü Tablo-38. İstanbul İli, Çatalca İlçesi, Subaşı ve Akalan Köyü Hudutları Dahilindeki Ruhsat Numaralı Maden Sahasındaki Kuvarsit Ocağına Ait Patlatma Dizaynı Parametreleri Tablo-39. İstanbul İli, Çatalca İlçesi, Subaşı Köyü ile Akalan Köyü Nüfus Bilgileri Tablo-40. Çatalca İlçesi Okuma Yazma Durumu, Cinsiyet ve Yaş Grubuna Göre Nüfus Tablo-41. Çalışacak Personel Sayısı ve Görev Dağılımı Tablo-42. Yıllık İşletme Giderleri Tablo-43. Yıllık İşletme Gelirleri Tablo-44. Yıllık İşletme Karı Tablo-45. Zamanlama Tablosu Tablo-46. İstanbul İli Arazinin Niteliğine Göre Dağılımı Tablo-47. Çatalca İlçesi Arazinin Niteliğine Göre Dağılımı Tablo-48. Çatalca İlçesine Ait 2012 Yılı Tahıl Ürünleri Ekiliş, Verim ve Üretim Değerleri Tablo-49. Çatalca İlçesine Ait 2012 Yılı Sebze Ürünleri Ekiliş, Verim ve Üretim Değerleri Tablo-50. Çatalca İlçesine Ait 2012 Yılı Meyve Ürünleri Ekiliş, Verim ve Üretim Değerleri Tablo-51. Çatalca İlçesi 2012 Yılı Hayvan Adetleri ix

11 Tablo-52. Proje Alanı İçindeki Ağaç Türleri ve Kapladığı Alan Büyüklükleri Tablo-53. Proje Alanı İçindeki Ağaç Türleri Miktarları, Kapladığı Alan Büyüklükleri ve Hektardaki Ağaç Miktarları Tablo-54. Basınç Değerleri Tablo-55. Sıcaklık Değerleri Tablo-56. Yağış Değerleri Tablo-57. Standart Zamanlarda Ölçülen En Yüksek Yağış Miktarı Değerleri Tablo-58. Ortalama Nispi Nem Tablo-59. Ortalama Kar Yağışlı Günler Sayısı Tablo-60. Ortalama Kar Örtülü Günler Sayısı Tablo-61. Ortalama Sisli Günler Sayısı Tablo-62. Ortalama Dolulu Günler Tablo-63. Ortalama Kırağılı Günler Tablo-64. Ortalama Orajlı Günler Tablo-65. Maksimum Kar Kalınlığı Tablo-66. Yönlere Göre Rüzgarın Esme Sayıları Tablo-67. Mevsimler Göre Rüzgarın Esme Sayıları Tablo-68. Uzun Yıllar Yönlere Göre Ortalama Rüzgar Hızı Değerleri Tablo-69. Ortalama Rüzgar Hızı Tablo-70. Maksimum Rüzgar Hızı ve Yönü Tablo-71. Ortalama Fırtınalı Günler Sayısı Tablo-72. Ortalama Kuvvetli Rüzgarlı Günler Sayısı Tablo-73. Uzun Yıllar Fevk Hadiseleri Tablo-74. BERN Sözleşmesi Ek Listeleri ve Açıklamaları (Flora Türleri İçin) Tablo-75. CITES Sözleşmesi Ek Listeleri ve Açıklamaları Tablo-76. Proje Alanı ve Etki Alanı İçerisinde Bulunması Muhtemel Flora Türleri ve Korunma Durumları Tablo-77. Merkez Av Komisyon Kararları ve Açıklamaları Tablo-78. BERN Sözleşmesi Ek Listeleri ve Açıklamaları (Fauna Türleri İçin) Tablo-79. Demirsoy, A. (1996) a göre Red Data Book Kategorileri Tablo-80. Proje Alanı ve Etki Alanı İçerisinde Bulunması Muhtemel Amphibia (İkiyaşamlı) Türleri ve Korunma Durumları Tablo-81. Proje Alanı ve Etki Alanı İçerisinde Bulunması Muhtemel Reptilia (Sürüngen) Türleri ve Korunma Durumları Tablo-82. Proje Alanı ve Etki Alanı İçerisinde Bulunması Muhtemel Aves (Kuş) Türleri ve Korunma Durumları Tablo-83. Proje Alanı ve Etki Alanı İçerisinde Bulunması Muhtemel Mammalia (Memeli) Türleri ve Korunma Durumları Tablo-84. Kurutma İşlemine Tabi Tutulacak Kuvarsit ve Kuvars Kumu Miktarı Tablo-85. LNG Yanma Emisyon Faktörleri Tablo-86. Kütlesel Debiler Tablo-87. Toz Emisyonu Kütlesel Debi Hesaplamalarında Kullanılacak Emisyon Faktörleri Tablo-88. Kuvarsit Ocağında Üretilen Kuvarsitin Cevher Hazırlama Tesisi Ünitelerine Dağılım Miktarı 113 Tablo Nolu Kuvars Kumu Ocağında Üretilen Kuvars Kumunun 1 Nolu Cevher Hazırlama Tesisi Ünitelerine Dağılımı Tablo ve 3 Nolu Kuvars Kumu Ocağında Üretilen Kuvars Kumunun 2 Nolu Cevher Hazırlama Tesisi Ünitelerine Dağılımı Tablo-91. Toz Emisyonu Kütlesel Debileri Tablo-92.Partiküler Madde (PM) Emisyonları İçin Hava Kirlenmesine Katkı Değerleri Tablo-93.Çöken Toz Emisyonları İçin Hava Kirlenmesine Katkı Değerleri Tablo-94. Senaryo-1: Kuvarsit Ocağı Patlatma Aşamasında En Yakın Yerleşim Yerlerinde Görülmesi Muhtemel Hava Kirlenmesine Katkı Değerleri Tablo-95. Senaryo-2: Kuvarsit Ocağı ve Cevher Hazırlama Tesisi ile Kuvars Kumu Ocağı ve Cevher Hazırlama Tesisinin Kontrolsüz Şartlarda En Yakın Yerleşim Yerlerinde Görülmesi Muhtemel Hava Kirlenmesine Katkı Değerleri x

12 Tablo-96. Senaryo-3: Kuvarsit Ocağı ve Cevher Hazırlama Tesisi ile Kuvars Kumu Ocağı ve Cevher Hazırlama Tesisinin Kontrollü Şartlarda En Yakın Yerleşim Yerlerinde Görülmesi Muhtemel Hava Kirlenmesine Katkı Değerleri Tablo-97. Günlük ve Yıllık Su İhtiyacı Tablo-98. Mesafeye Göre Titreşim Hızı Değerleri Tablo-99. Maden ve Taş Ocakları ile Benzeri Alanlarda Patlama Nedeniyle Oluşacak Titreşimlerin En Yakın Yapının Dışında Yaratacağı Zemin Titreşimlerinin İzin Verilen En Yüksek Değerleri Tablo-100. Bina temeli titreşim hızı (V0) değerlerine bağlı olarak patlatma nedeniyle hasar görebilecek bina türleri (Forssbland, 1981) Tablo-101. Patlatma yapılan kaya türü ve bina temeli altındaki kayaç türüne bağlı olarak değişim gösteren K katsayısı asgari ve azami değerleri (Armac Printing Company) Tablo-102. Kuvarsit Ocağı ve Cevher Hazırlama Tesisi ile Kuvars Kumu Ocağı ve Cevher Hazırlama Tesislerinin İnşaat Döneminde Meydana Gelecek Gürültünün Yerleşim Birimlerindeki Eşdeğer Gürültü Seviyeleri Tablo-103. Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği, Ek-VII de yer alan Tablo 5: Şantiye Alanı İçin Çevresel Gürültü Sınır Değerleri Tablo-104. Kuvarsit Ocağı ve Cevher Hazırlama Tesisi ile Kuvars Kumu Ocağı ve Cevher Hazırlama Tesislerinin İşletme Döneminde Meydana Gelecek Gürültünün Yerleşim Birimlerindeki Eşdeğer Gürültü Seviyeleri Tablo-102. Kuvarsit Ocağında Yapılacak Patlatma Sırasında Meydana Gelecek Gürültünün Yerleşim Birimlerindeki Seviyeleri Tablo-106. Endüstri Tesisleri İçin Çevresel Gürültü Sınır Değerleri (Ek-7, Tablo 4) Tablo-107. Kaza Olabilirlik Tanımları ve Değer Aralıkları Tablo-108. Arazinin Hazırlanması ve İnşaat Aşamasında Yapılacak Faaliyetler İçin Risk Analizi xi

13 ŞEKİLLER DİZİNİ Şekil-1. Kuvarsit Madeni Ocak Alanına Ait Fotoğraflar Şekil-2. Kuvars Kumu Madeni Ocak ve Tesis Alanına Ait Fotoğraflar Şekil-3. Kuvarsit Madeni Ocağı ve Cevher Hazırlama Tesisine Ait Genel İş Akım Şeması Şekil-4. Kuvarsit Madeni Cevher Hazırlama Tesisi İş Akım Şeması Şekil-5. Kuvars Kumu Madeni Ocağı ve Cevher Hazırlama Tesisine Ait Genel İş Akım Şeması Şekil-6. 1 Nolu Kuvars Kumu Madeni Cevher Hazırlama Tesisi İş Akım Şeması Şekil-7. 2 Nolu Kuvars Kumu Madeni Cevher Hazırlama Tesisi İş Akım Şeması Şekil-8. Açık Ocak Patlatmasında Uygulanacak Şeş-Beş Delik Düzeni Şekil-9. Nakliye Yolu Güzergahı Şekil-10. Karayolları Trafik Yükü Haritası (2012) Şekil-11. İstanbul İli Depremsellik Haritası Şekil-12. Basınç Değerleri Grafiği Şekil-13. Sıcaklık Değerleri Grafiği Şekil-14. Yağış Değerleri Grafiği Şekil-15. Standart Zamanlarda Ölçülen En Yüksek Yağış Miktarı Değerleri Grafiği Şekil-16. Ortalama Nispi Nem Grafiği Şekil-17. Ortalama Kar Yağışlı Günler Sayısı Grafiği Şekil-18. Ortalama Kar Örtülü Günler Sayısı Grafiği Şekil-19. Ortalama Sisli Günler Sayısı Grafiği Şekil-20. Ortalama Dolulu Günler Sayısı Grafiği Şekil-21. Ortalama Kırağılı Günler Sayısı Grafiği Şekil-22. Ortalama Orajlı Günler Sayısı Grafiği Şekil-23. Maksimum Kar Kalınlığı Grafiği Şekil-24. Esme Sayılarına Göre Yıllık Rüzgar Diyagramı Şekil-25. Mevsimlere Göre Esme Sayıları Rüzgar Diyagramı Şekil-26. Esme Sayılarına Göre Aylık Rüzgar Diyagramları Şekil-27. Ortalama Rüzgâr Hızına Göre Yıllık Rüzgar Diyagramı Şekil-28. Ortalama Rüzgar Hızı Grafiği Şekil-29. Maksimum Rüzgar Hızı Grafiği Şekil-30. Ortalama Fırtınalı Günler Sayısı Grafiği Şekil-31. Ortalama Kuvvetli Rüzgarlı Günler Sayısı Grafiği Şekil-32. P. H Davis in Grid Kareleme Sistemi Şekil-33. Patlatma Sonrası Ortaya Çıkan Titreşimin (Vo) Mesafeye Göre Yayılımı Şekil-34. Acil Müdahale Planı xii

14 EKLER DİZİNİ EK 1: Kurumlardan Alınan Resmi Belge ve Yazılar A Nolu İşletme Ruhsatı ve İşletme İzinleri B. ÇED Gerekli Değildir Belgeleri C. Su Temini ile Evsel Sıvı Atıklara İlişkin İSKİ Yazısı D. Evsel Katı Atıklara İlişkin İstanbul Büyükşehir Belediyesi Yazısı E. Orman Bölge Müdürlüğü Görüşü ile ÇED İnceleme Değerlendirme Formu ve Meşcere Haritası F. Mevcut Kuvarsit Ocağı Orman İzin Evrakları G. Mevcut Kuvars Kumu Ocağı Orman İzin Evrakları H. İstanbul Büyükşehir Belediyesi Yazısı (İmar ve Şehircilik Daire Başkanlığı Yazısı ve Çevre Düzeni Planı ile İSKİ Genel Müdürlüğü Yazısı) İ. Meteoroloji Bülteni EK 2: Yer Bulduru Haritası ve Uydu Görüntüsü EK 3: 1/ Ölçekli Topoğrafik Harita EK 4: 1/ Ölçekli Vaziyet Planı EK 5: 1/150 Ölçekli Çöktüme Havuzu Planı EK 6: 1/2.000 Ölçekli Kuvarsit Sahası Üretim Termin Planı ve Rehabilitasyon Planı EK 7: 1/2.000 Ölçekli Kuvars Kumu Sahaları Üretim Termin Planı ve Rehabilitasyon Planı EK 8: 1/ Ölçekli Jeoloji Haritası EK 9: 1/ Ölçekli Orman Kadastro Haritası EK 10: Rehabilitasyon Projesi EK 11: Akustik Rapor EK 12: Toz Modeli Raporu xiii

15 BÖLÜM 1. PROJENİN TANIMI VE AMACI Tanımı, Hizmet Amaçları, Önem ve Gerekliliği, Projenin Zamanlama Tablosu. Tanımı: Selim Süleyman ÖZDEN tarafından; İstanbul İli, Çatalca İlçesi, Akalan ve Subaşı Köyleri mevkiinde bulunan 1234,2 hektarlık nolu IV. Grup maden sahasında (Bkz. Ek-1-A) Kuvarsit Ocağı ile Kuvars Kumu Ocağı işletmesi yapılmaktadır nolu IV. Grup maden sahasında, tarihinde 6,93 hektarlık alan ve ton/yıl kapasite için Kuvarsit Ocağı ve Kırma-Eleme Tesisi ÇED Gerekli Değildir Belgesi alınmıştır (Bkz. Ek-1-B). Kapasite artırımı projesi kapsamında bu alan kullanılmayacaktır nolu IV. Grup maden sahasında, tarihinde 8,67 hektarlık alan ve ton/yıl ( m 3 /yıl) kapasite için Kuvarsit Ocağı ve Kırma-Eleme Tesisi ÇED Gerekli Değildir Belgesi alınmıştır (Bkz. Ek-1-B). Bu alan içerisinde alınmış olan izne istinaden tesis kurma işlemleri devam etmektedir. En son olarak nolu IV. Grup maden sahasında, tarihinde 9,27 hektarlık alan ve ton/yıl ( m 3 /yıl) kapasite için Kuvars Kumu Ocağı ve Yıkama- Eleme-Kurutma-Mikronize Kırma Tesisi için ÇED Gerekli Değildir Belgesi alınmıştır (Bkz. Ek- 1-B). İzin alınmış olan bu alan içerisinde mevcut durumda kuru eleme tesisi kurulu bulunmakta olup, ÇED sürecinin tamamlanmasını takiben eleme tesisinde yer değişikliği yapılacaktır nolu IV. Grup maden sahasında şu anda ton/yıl kapasiteli kuvarsit ocağı ile ton/yıl kapasiteli kuvars kumu ocağı işletmesi yapılmaktadır. Kapasite artırımı projesi kapsamında 8,67 hektar olan kuvarsit ocağı alanına ek 68,05 hektar eklenerek toplam 76,72 hektara çıkartılması, ton/yıl olan mevcut üretim kapasitesinin ise ton/yıla çıkartılması planlanmıştır. Kapasite artırımı projesi kapsamında; 9,27 hektar olan kuvars kumu ocağı alanına ek 3 farklı ocak alanı eklenerek (kuvars kumu madeni üretimi için mevcut 9,27 hektarlık alana, ek 9,5 hektar eklenerek 18,77 hektara ( 1 nolu kuvars kumu ocağı) çıkartılmasına, ayrıca 4,21 hektar (2 nolu kuvars kumu ocağı) ve 49,21 hektar ( 3 nolu kuvars kumu ocağı) olmak üzere 2 ayrı kuvars kumu ocağı da eklenerek, proje kapsamında 3 ayrı kuvars kumu madeni ocağının işletilmesi planlanmıştır. Daha önce ton/yıl olan kuvars kumu madeni üretiminde kapasite artışına gidilerek, üretim miktarının ton/yıla çıkartılması planlamıştır. Kapasite artırımı projesi kapsamında; bir adet kuvarsit madeni cevher hazırlama tesisi ile iki adet kuvars kumu madeni cevher hazırlama tesisinin kurulması planlanmıştır. Kuvarsit ocağı cevher hazırlama tesisinin kapasitesi ton/yıl, 1

16 1 Nolu Kuvars kumu madeni cevher hazırlama tesisinin kapasitesi ton/yıl ve 2 Nolu Kuvars kumu madeni cevher hazırlama tesisinin kapasitesi ton/yıl olacaktır. Özet olarak söz konusu proje kapsamında; ton/yıl üretim kapasiteli 76,72 hektar büyüklüğünde bir adet kuvarsit ocağı işletmesi, Kuvarsit ocağı alanı içinde kurulması planlanan ton/yıl üretim kapasiteli kuvarsit madeni cevher hazırlama tesisi işletmesi, Toplamda ton/yıl üretim kapasiteli olmak üzere toplamda 72,19 hektar (1 nolu kuvars kumu ocağı; 18,77 ha, 2 nolu kuvars kumu ocağı; 4,21 ha ve 3 nolu kuvars kumu ocağı;49,21 ha) olmak üzere 3 adet kuvars kumu ocağı işletmesi, 1 nolu kuvars kumu ocağı alanı içinde kurulması planlanan ton/yıl üretim kapasiteli 1 nolu kuvars kumu madeni cevher hazırlama tesisi ve 3 nolu kuvars kumu ocağı alanı içinde kurulması planlanan ton/yıl üretim kapasiteli 2 nolu kuvars kumu madeni cevher hazırlama tesisi işletmesi yapılacaktır. Proje alanı, İstanbul İli, Çatalca İlçesi, Akalan ve Subaşı Köyleri mevkiinde bulunmakta olup, proje kapsamında yer alan kuvarsit ocağı Akalan Köyü tarafında, kuvars kumu ocakları ise Subaşı Köyü tarafında yer almaktadır. Proje kapsamında yer alan kuvarsit ocağı Akalan Köyü nün 700 m. güneydoğusunda, 1 nolu kuvars kumu ocağı Subaşı Köyü nün 300 m. kuzeybatısında, 2 nolu kuvars kumu ocağı Subaşı Köyü nün 100 m. kuzeybatısında ve 3 nolu kuvars kumu ocağı Subaşı Köyü nün 400 m. kuzeybatısında yer almaktadır (Bkz. Ek-3 ve Ek-4). Toplam dört poligondan oluşan proje alanlarının tamamı ormanlık alanlar kapsamında yer almaktadır. Kuvarsit madeni ocağı ve kuvarsit madeni cevher hazırlama tesisi ile kuvars kumu madeni ocağı ve kuvars kumu madeni cevher hazırlama tesisinde; yılda 12 ay 312 gün, ayda 26 gün, günde 16 (2 x 8 saat) saat olmak üzere iki vardiya üzerinden çalışma yapılacaktır nolu maden sahasındaki üretim miktarları ÇED raporunda belirtilen kapasiteye ulaşması durumunda, kuvarsit ve kuvars kumu sahaları için ÇED raporunda belirtilen üretim miktarlarına göre Maden İşleri Genel Müdürlüğü ne revize işletme projesi verilecektir. Hizmet Amaçları ile Önem ve Gerekliliği: Kuvarsitin kimyasal bileşimi, kuvars, kumtaşı (kuvarslı gre) ve kuvars kumu gibi SiO 2 olup, ancak kuvarsit içerisinde çeşitli miktarlarda feldspat, mika, kil, manyetit, hematit, granat, 2

17 rutil, kireçtaşı v.b. bulunabilir. Bileşiminde % 95'den fazla SiO 2 bulunan kuvarsitlere "Ortokuvarsit" denilmekte olup, sanayide genellikle ortakuvarsitler kullanılmaktadır. Kuvarsit direnci çok, sağlam ve aşındırıcı kayaçtır. Kuvarsitler SiO 2 içeriği yüksek ve demir içeriği % 0,4'den az olması durumunda cam ve seramik sanayinde kullanılabilmektedir. Ayrıca refrakter (silika tuğla), metalürji (demir ve ferrokrom), inşaat (hafif gazbeton yapı elemanları üretimi) sanayinde de çeşitli amaçlarla kuvarsit kullanılmaktadır. Kuvarsit; kuvars, kuvars kumu, ve kuvarslı grenin kullanıldığı tüm alanlarda kullanılabilir. Başlıca tüketim alanları, cam, seramik, boya, detarjan, dolgu, hafif gazbeton yapı elemanları (Ytong), silika tuğla ve ferrosilisyum üretiminde, hammadde olarak, ayrıca ferrokromun ara ürünü olan silika ferrokrom üretiminde ve demir çelik sanayinde yüksek fırınlarda asit-baz dengesinin sağlanmasında tüketilmektedir. Üretimi gerçekleştirilecek olan kuvars kumu; yapı kimyasalları, epoksi zemin sertleştirici, cam kumu olarak cam imalatında, döküm sanayinde, su arıtmada kullanılan filtre kumuna katılarak, patinaj kumuna katılarak, boya imalatında, izocam yapımında, boru kumlamasında, taş kesici ve aşındırıcı olarak, metallurjide, refrakter özelliğinden faydalanma, zımpara imalatında, seramik sanayinde-sırlamada ve çeşitli yerlerde öğütücü olarak kullanılmak üzere satışa sunulacaktır. Projenin Zamanlama Tablosu: Kuvarsit ocağı ve cevher hazırlama tesisi ile kuvars kumu ocağı ve cevher hazırlama tesisi ile ilgili olarak 5995 sayılı Kanun ile değişik 3213 sayılı Maden Kanunu, 5491 sayılı Kanun ile değişik 2872 sayılı Çevre Kanunu ve bu kanunlara istinaden çıkarılan tüm mevzuat hükümlerine ve diğer Kanun ve Yönetmeliklere göre gerekli izinlerin alınması ile birlikte üretim işlemlerine devam edilecektir. Tablo-1. Zamanlama Tablosu Yapılacak Olan İşlemler 2013 Yılı ÇED Sürecinin Başlatılması X Halkın Katılım Toplantısı X Komisyonun Kapsam ve Özel Format Belirlemesi Toplantısı X ÇED Raporunun Hazırlanması X X X X X X X X 1. İDK Toplantısı X ÇED Süreci Sonu X Gerekli İzinleri Alınması X Kapasite Artışına Geçilmesi X 3

18 BÖLÜM 2. PROJE ALANI VE ETKİ ALANINA AİT MEVCUT DURUMUN BELİRLENMESİ VE ÖZELLİKLERİ. (Proje yeri ve etki alanının mevcut durumu ve planlanan durumu ile ilgili olarak çevresel özelliklerin belirtilmesi.) 2.1. Proje İçin Seçilen Yerin Konumu Faaliyet Yer Seçimi (İlgili Valilik veya Belediye tarafından doğruluğu onanmış olan yerin, Onanlı Çevre Düzeni Planı veya İmar Planı sınırları içinde ise bu alan üzerinde, değil ise mevcut arazi kullanım haritası üzerinde koordinatları ile birlikte gösterimi, projenin kapladığı alan ve koordinatları) Genel Konum Selim Süleyman ÖZDEN tarafından; İstanbul İli, Çatalca İlçesi, Akalan ve Subaşı Köyleri mevkiinde bulunan 1234,2 hektarlık nolu IV. Grup maden sahasında işletilen Kuvarsit Ocağı ve Cevher Hazırlama Tesisi ile Kuvars Kumu Ocağı ve Cevher Hazırlama Tesisi nde kapasite artışına gidilmesi planlanmaktadır. Proje alanı F20 b3 ve c2 paftalarında yer almaktadır. Söz konusu proje alanlarının tamamı ormanlık alanlar kapsamında yer almaktadır nolu IV. Grup maden 1234,2 hektardan meydana gelmektedir. İşletme ruhsatına ait koordinatlar aşağıda verilmiştir. Tablo Nolu IV. Grup Maden Sahasına Ait İşletme Ruhsatı Koordinatları P.No S. No Y (Sağa) X(Yukarı) P.No S. No Y (Sağa) X(Yukarı) Alan:1234,2 Hektar 4

19 nolu 1234,2 hektarlık maden sahası ile ilgili olarak Maden İşleri Genel Müdürlüğü nden tarihinde kuvarsit üretimi için ve tarihinde kuvars kumu üretimi için iki ayrı işletme izni alınmıştır. İşletme izin alanlarına ait koordinatlar aşağıda verilmiştir. Tablo Nolu Maden Sahasına Ait Kuvarsit İşletme İzni Koordinatları Nokta No Y(Sağa) X(Yukarı) Alan: 8,67 Hektar Tablo Nolu Maden Sahasına Ait Kuvars Kumu İşletme İzni Koordinatları Nokta No Y(Sağa) X(Yukarı) Alan: 9,27 Hektar nolu IV. Grup maden sahasında, tarihinde 6,93 hektarlık alan için Kuvarsit Ocağı ve Kırma-Eleme Tesisi projesine ÇED Gerekli Değildir Belgesi alınmıştır. Ancak bu alanda üretim işlemlerine başlanılmamış olup, bundan sonraki süreçte de kullanılmayacaktır. Bu alana ait koordinatlar aşağıda verilmiştir. Tablo Tarihinde Alınan ÇED Gerekli Değildir Belgesine Esas Proje Alanı Koordinatları Nokta No Y(Sağa) X(Yukarı) Alan: 6,93 Hektar 5

20 nolu IV. Grup maden sahasında, tarihinde 8,67 hektarlık alan için Kuvarsit Ocağı ve Kırma-Eleme Tesisi projesine ÇED Gerekli Değildir Belgesi alınmıştır. Üretim çalışmaları devam eden bu alana ait koordinatlar aşağıda verilmiştir. Tablo Tarihinde Alınan ÇED Gerekli Değildir Belgesine Esas Proje Alanı Koordinatları Nokta No Y(Sağa) X(Yukarı) Alan: 8,67 Hektar En son olarak nolu IV. Grup maden sahasında, tarihinde 9,27 hektarlık alan için Kuvars Kumu Ocağı ve Yıkama-Eleme-Kurutma-Mikronize Kırma Tesisi projesine ÇED Gerekli Değildir Belgesi alınmıştır. Üretim çalışmaları devam eden bu alana ait koordinatlar aşağıda verilmiştir. Tablo Tarihinde Alınan ÇED Gerekli Değildir Belgesine Esas Proje Alanı Koordinatları Nokta No Y(Sağa) X(Yukarı) Alan: 9,27 Hektar Kuvarsit ocağı ve cevher hazırlama tesisi ile kuvars kumu ocağı ve cevher hazırlama tesisi kapasite artırımı projesi kapsamında; 76,72 hektar büyüklüğünde bir adet kuvarsit madeni ocağı işletmesi ve m 2 lik alanda kuvarsit madeni cevher hazırlama tesisi yer almakta olup, bu alanlara ait koordinatlar aşağıda verilmiştir. Tablo-8. Kuvarsit Madeni Ocak Alanı Koordinatları Nokta No Y(Sağa) X(Yukarı)

21 Nokta No Y(Sağa) X(Yukarı) Alan:76,72 Hektar Tablo-9. Kuvarsit Madeni Cevher Hazırlama Tesisi ve Stok Alanı Koordinatları Nokta No Y(Sağa) X(Yukarı) Alan: m 2 1 nolu kuvars kumu madeni ocağı; 18,77 hektar, 2 nolu kuvars kumu madeni ocağı; 4,21 hektar ve 3 nolu kuvars kumu madeni ocağı;49,21 hektar olarak üzere toplam 72,19 hektar kuvars kumu madeni ocağı ve m 2 lik alanda 1 nolu kuvars kumu madeni cevher hazırlama tesisi ile m 2 lik alanda 2 nolu kuvars kumu madeni cevher hazırlama tesisi yer almakta olup, bu alanlara ait koordinatlar aşağıda verilmiştir. Tablo Nolu Kuvars Kumu Madeni Ocak Alanı Koordinatları Nokta No Y(Sağa) X(Yukarı)

22 Nokta No Y(Sağa) X(Yukarı) Alan: 18,77 Hektar Tablo Nolu Kuvars Kumu Madeni Ocak Alanı Koordinatları Nokta No Y(Sağa) X(Yukarı) Alan: 4,21 Hektar Tablo Nolu Kuvars Kumu Madeni Ocak Alanı Koordinatları Nokta No Y(Sağa) X(Yukarı) Alan: 49,21 Hektar Tablo Nolu Kuvars Kumu Madeni Cevher Hazırlama Tesisi ve Stok Alanı Koordinatları Nokta No Y(Sağa) X(Yukarı)

23 Nokta No Y(Sağa) X(Yukarı) Alan: m 2 Tablo Nolu Kuvars Kumu Madeni Cevher Hazırlama Tesisi ve Stok Alanı Koordinatları Nokta No Y(Sağa) X(Yukarı) Alan: m 2 Söz konusu proje alanlarına ait 1/ ölçekli topografik harita Ek-3 te verilmiştir Proje Alanı ve Yakın Çevresinin Tanımı Proje alanı, İstanbul İli, Çatalca İlçesi, Akalan ve Subaşı Köyleri mevkiinde bulunan nolu IV. Grup maden sahası içerisinde yer almaktadır. Proje alanı dört poligondan oluşmakta ve toplam 148,91 hektarlık bir alanı kaplamaktadır. Proje kapsamında yer alan Kuvarsit ocağı Akalan Köyü nün 700 m. güneydoğusunda, 1 nolu kuvars kumu ocağı Subaşı Köyü nün 300 m. kuzeybatısında, 2 nolu kuvars kumu ocağı Subaşı Köyü nün 100 m. kuzeybatısında ve 3 nolu kuvars kumu ocağı Subaşı Köyü nün 400 m. kuzeybatısında yer almaktadır (Bkz. Ek-3 ve Ek-4). İstanbul Büyükşehir Belediyesi, İmar ve Şehircilik Daire Başkanlığı nın tarih ve BN:3275 sayılı yazısında (Bkz. Ek-1-H), nolu maden sahasının 1/ Ölçekli İstanbul İl Çevre Düzeni Planında kısmen Kırsal Yerleşim Alanı, kısmen Tarımsal Niteliği Korunacak Alan ve kısmen de Orman Alanı lejantlarında kaldığı belirtilmiştir. Ancak dört ayrı poligondan oluşan proje alanının tamamı, İstanbul Orman Bölge Müdürlüğü, Çatalca Orman İşletme Müdürlüğü, Çatalca Orman İşletme Şefliği sınırları dahilinde bulunan orman alanıdır. Bu kapsamda Orman Bölge Müdürlüğü görüşü ile ÇED İnceleme Değerlendirme Formu ve meşcere haritası Ek-1-E de verilmiştir. 9

24 Şekil-1. Kuvarsit Madeni Ocak Alanına Ait Fotoğraflar 10

25 Şekil-2. Kuvars Kumu Madeni Ocak ve Tesis Alanına Ait Fotoğraflar 11

26 Proje Kapsamındaki Faaliyet Ünitelerinin Konumu (Bütün İdari ve Sosyal Ünitelerin, Teknik Altyapı Ünitelerinin Varsa Diğer Ünitelerin Proje Alanı İçindeki Konumlarının Vaziyet Planı Üzerinde Gösterimi, Bunlar İçin Belirlenen Kapalı ve Açık Alan Büyüklükleri, Binaların Kat Adetleri ve Yükseklikleri) Ocak nolu maden sahasında 76,72 hektar büyüklüğünde bir adet kuvarsit madeni ocağı işletmesi yer almakta olup, bu alana ait koordinatlar aşağıda verilmiştir. Tablo-15. Kuvarsit Madeni Ocak Alanı Koordinatları Nokta No Y(Sağa) X(Yukarı) Alan:76,72 Hektar 76,72 hektarlık alanda İSKİ Genel Müdürlüğü tarafından belirlenen vadi tabanının her iki tarafında 7,5 ar metre olmak üzere toplam 15 metre genişliğindeki alana (Bkz. Ek-6) üretim çalışmaları sırasında müdahale edilmeyecektir nolu maden sahasında üç adet kuvars kumu madeni ocağı işletmesi yer almakta olup, bu alanlara ait koordinatlar aşağıda verilmiştir. Tablo Nolu Kuvars Kumu Madeni Ocak Alanı Koordinatları Nokta No Y(Sağa) X(Yukarı) Alan: 18,77 Hektar 12

27 18,77 hektarlık alanda İSKİ Genel Müdürlüğü tarafından belirlenen vadi tabanının her iki tarafında 7,5 ar metre olmak üzere toplam 15 metre genişliğindeki alana (Bkz. Ek-7) üretim çalışmaları sırasında müdahale edilmeyecektir. Tablo Nolu Kuvars Kumu Madeni Ocak Alanı Koordinatları Nokta No Y(Sağa) X(Yukarı) Alan: 4,21 Hektar Tablo Nolu Kuvars Kumu Madeni Ocak Alanı Koordinatları Nokta No Y(Sağa) X(Yukarı) Alan: 49,21 Hektar 49,21 hektarlık alanda İSKİ Genel Müdürlüğü tarafından belirlenen vadi tabanının her iki tarafında 7,5 ar metre olmak üzere toplam 15 metre genişliğindeki alana (Bkz. Ek-7) üretim çalışmaları sırasında müdahale edilmeyecektir Kırma Eleme Tesisi nolu maden sahasındaki 76,72 hektarlık kuvarsit ocağında kurulacak olan cevher hazırlama tesisine ait koordinatlar aşağıda verilmiştir. Tablo-19. Kuvarsit Madeni Cevher Hazırlama Tesisi ve Stok Alanı Koordinatları Nokta No Y(Sağa) X(Yukarı)

28 Nokta No Y(Sağa) X(Yukarı) Alan: m nolu maden sahasındaki 18,77 hektarlık 1 nolu kuvars kumu ocağında kurulacak olan 1 nolu cevher hazırlama tesisine ait koordinatlar aşağıda verilmiştir. Tablo Nolu Kuvars Kumu Madeni Cevher Hazırlama Tesisi ve Stok Alanı Koordinatları Nokta No Y(Sağa) X(Yukarı) Alan: m nolu maden sahasındaki 49,21 hektarlık 3 nolu kuvars kumu ocağında kurulacak olan 2 nolu cevher hazırlama tesisine ait koordinatlar aşağıda verilmiştir. Tablo Nolu Kuvars Kumu Madeni Cevher Hazırlama Tesisi ve Stok Alanı Koordinatları Nokta No Y(Sağa) X(Yukarı)

29 Nokta No Y(Sağa) X(Yukarı) Alan: m Stok Alanı nolu maden sahası içerisinde yer alan kuvarsit cevher hazırlama tesisinde işlem gören cevher bu tesis alanı içerisinde, her bir kuvars kumu cevher hazırlama tesisinde işlem gören cevher ise kendi tesis alanı içerisinde stoklanacaktır. Bu alanlara ait koordinatlar, Tablo 19, 20 ve 21 de verilmiştir Bitkisel Toprak Depo Alanı. 76,72 hektar büyüklüğündeki kuvarsit madeni ocağı işletmesi içerisinde yer alan ve m 2 den oluşan bitkisel toprak depo alanı koordinatları aşağıda verilmiştir. Tablo-22. Kuvarsit Ocağı Bitkisel Toprak Depo Alanı Koordinatları Nokta No Y(Sağa) X(Yukarı) Alan: m 2 18,77 hektar büyüklüğündeki 1 nolu kuvars kumu madeni ocağı işletmesi içerisinde yer alan ve 920 m 2 den oluşan bitkisel toprak depo alanı koordinatları aşağıda verilmiştir. Tablo nolu Kuvars Kumu Ocağı Bitkisel Toprak Depo Alanı Koordinatları Nokta No Y(Sağa) X(Yukarı) Alan: 920 m 2 49,21 hektar büyüklüğündeki 3 nolu kuvars kumu madeni ocağı işletmesi içerisinde yer alan ve m 2 den oluşan bitkisel toprak depo alanı koordinatları aşağıda verilmiştir. 2 ve 3 nolu kuvars kumu madeni ocaklarından sıyrılarak alınacak olan bitkisel toprak, m 2 lik bitkisel toprak depo alanında depolanacaktır. 15

30 Tablo ve 3 nolu Kuvars Kumu Ocağı Bitkisel Toprak Depo Alanı Koordinatları Nokta No Y(Sağa) X(Yukarı) Alan: m 2 Madencilik faaliyetleri esnasında çıkartılması zorunlu olan bitkisel toprak ile diğer ekonomik değeri olmayan pasa ve hafriyat malzemesi ayrı ayrı stoklanacak ve bitkisel toprak erozyona karşı korunacaktır Şantiye/İdari Bina. Proje kapsamında kuvarsit ocağında çalışacak işçilerin sosyal ihtiyaçlarının karşılanacağı şantiye alanı m 2 den meydana gelmekte olup, bu alana ait koordinatlar aşağıda verilmiştir. Tablo-25. Kuvarsit Ocağı Şantiye Alanı Koordinatları Nokta No Y(Sağa) X(Yukarı) Alan: m 2 Proje kapsamında 1 nolu kuvars kumu ocağında çalışacak işçilerin sosyal ihtiyaçlarının karşılanacağı şantiye alanı 892 m 2 den meydana gelmekte olup, bu alana ait koordinatlar aşağıda verilmiştir. Tablo Nolu Kuvars Kumu Ocağı Şantiye Alanı Koordinatları Nokta No Y(Sağa) X(Yukarı) Alan: 892 m 2 Proje kapsamında 2 ve 3 nolu kuvars kumu ocaklarında çalışacak işçilerin sosyal ihtiyaçlarının karşılanacağı şantiye alanı 838 m 2 den meydana gelmekte olup, bu alana ait koordinatlar aşağıda verilmiştir. Tablo ve 3 Nolu Kuvars Kumu Ocağı Şantiye Alanı Koordinatları Nokta No Y(Sağa) X(Yukarı)

31 Nokta No Y(Sağa) X(Yukarı) Alan: 838 m Nakliye Güzergahı. Kuvarsit madeni ocağı işletmesinde üretilecek olan kuvarsit madeninin nakliyesi için aşağıda koordinatları verilen 800 m. lik mevcut orman yolu kullanılmaya devam edilecektir. Tablo-28. Kuvarsit Ocağı Nakliye Yoluna Ait Koordinatlar Nokta No Y(Sağa) X(Yukarı) Uzunluk: 800 m 1 nolu kuvars kumu madeni ocağı işletmesinde üretilecek olan kuvars kumu madeninin nakliyesi için aşağıda koordinatları verilen m. lik mevcut orman yolu kullanılmaya devam edilecektir. Bu yol aynı zamanda 2 ve 3 nolu kuvars kumu ocaklarından da geçmekte olup, 2 ve 3 nolu kuvars kumu ocaklarında üretilecek olan kuvars kumu madeninin nakliyesi için de kullanılacaktır. Tablo-29. Kuvars Kumu Ocakları Nakliye Yoluna Ait Koordinatlar Nokta No Y(Sağa) X(Yukarı)

32 Nokta No Y(Sağa) X(Yukarı)

33 Nokta No Y(Sağa) X(Yukarı) Uzunluk: m Kuvarsit ocağı ile kuvars kumu ocaklarına ulaşımı sağlayan stabilize orman yolu mevcut olup, yeni bir yol açılmasına gerek bulunmamaktadır. Ancak sahada yeni bir yol açılmasına gerek duyulması halinde, yollar yamaçlardan aşağı toprak kaydırmayacak şekilde ekskavatörle yapılacaktır. Nakliye sırasında kullanılacak orman yollarının bakım ve onarımı yapılacaktır Diğer. 76,72 hektar büyüklüğündeki kuvarsit madeni ocağı işletmesi içerisinde yer alan ve m 2 den oluşan pasa stok alanı koordinatları aşağıda verilmiştir. Tablo-30. Kuvarsit Ocağı Pasa Depolama Alanı Koordinatları Nokta No Y(Sağa) X(Yukarı) Alan: m 2 Pasa döküm alanı belirlenirken erozyona, heyelana sebep olmayacak meyilde arazi seçilmiş olup, çevredeki dere, baraj, gölet sularını kirletmeyecek şekilde gerekli tedbirler alınacak ve izne konu olmayan yerlere ve ormanlara dökülmeyecektir. Proje kapsamında açığa çıkacak hafriyat, pasa vb. malzemenin stoklanacağı alan, orman alanı dışında alternatif sahaların değerlendirilerek orman alanı dışında planlanacak, ancak alternatif sahaların bulunmaması halinde ormanlık alan depolama amaçlı değerlendirilecektir. Benzer şekilde madencilikle ilgili tesislerin yapımı planlanırken öncelikle orman alanı dışında alternatif sahalar araştırılacak, bunun mümkün olmaması halinde ruhsat sahası içinde orman içi açıklık veya bozuk orman alanı tercih edilecektir. 19

34 Kuvars kumu üretimi sırasında bitkisel toprak ve hafriyat malzemesi dışında pasa oluşması beklenmemektedir. Proje kapsamında yer alan 1 ve 3 nolu kuvars kumu ocağı alanı içerisinde her bir gözü 40 m. x 7 m. x 10 m. ebatlarında olan üç gözlü çöktürme havuzu kurulacaktır. 1 nolu kuvars kumu ocak alanı içinde çöktürme havuzunun kurulacağı alan koordinatları aşağıda verilmiştir. Tablo Nolu Kuvars Kumu Ocağı Çöktürme Havuzu Koordinatları Nokta No Y(Sağa) X(Yukarı) Alan: 905 m 2 3 nolu kuvars kumu ocak alanı içinde çöktürme havuzunun kurulacağı alan koordinatları aşağıda verilmiştir. Tablo Nolu Kuvars Kumu Ocağı Çöktürme Havuzu Koordinatları Nokta No Y(Sağa) X(Yukarı) Alan: 905 m Proje İçin ÇED Çalışması Yapılan Sahanın Sınırlarını Gösterir Topoğrafik Harita Proje alanı sınırlarını gösterir topoğrafik harita Ek-3 te verilmiştir Proje Etki Alanının Belirlenmesi ve Etki Alanındaki Mevcut Durum. Proje alanı, İstanbul İli, Çatalca İlçesi, Akalan ve Subaşı Köyleri mevkiinde bulunmakta olup, proje kapsamında yer alan kuvarsit ocağı Akalan Köyü tarafında, kuvars kumu ocakları ise Subaşı Köyü tarafında yer almaktadır. Proje kapsamında yer alan kuvarsit ocağı Akalan Köyü nün 700 m. güneydoğusunda, 1 nolu kuvars kumu ocağı Subaşı Köyü nün 300 m. kuzeybatısında, 2 nolu kuvars kumu ocağı Subaşı Köyü nün 100 m. kuzeybatısında ve 3 nolu kuvars kumu ocağı Subaşı Köyü nün 400 m. kuzeybatısında yer almaktadır (Bkz. Ek-3 ve Ek-4). 20

35 Kuvarsit ocağı ve cevher hazırlama tesisi ile kuvars kumu ocağı ve cevher hazırlama tesislerinin işletilmesi sırasında, projenin etki alanının belirlenmesinde, işletmeden kaynaklı çevresel etkiler göz önünde bulundurulacaktır. Bunlar; Toz Gürültü Patlatma ve Vibrasyon olacaktır. Bu çevresel etkilerin işletme alanı içindeki ve işletme alanı yakın çevresindeki etkileri ÇED raporunun ilgili bölümlerinde yönetmelik sınır değerleri ile karşılaştırılarak değerlendirilmiştir. İşletmeden Kaynaklı Tozlar: Kuvarsit ocağı ve cevher hazırlama tesisi ile kuvars kumu ocakları ve cevher hazırlama tesislerinin işletilmesi sırasında, patlatma (kuvarsit ocağı), sökme, yükleme, boşaltma ve araçların malzemeyi nakli sırasındaki faaliyetler sırasında toz meydana gelecektir. Ek-12 de yapılan toz modellemesindeki hesaplamalarda işletmeden dolayı ortaya çıkan tozlar, tozun çıkış alanlarında tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği nde belirlenen KVS ve UVS değerlerinin altında olduğu görülmüştür. İşletme sırasında ortaya çıkan tozlar, yönetmelik sınır değerlerini işletme alanı içinde sağladığından işletmeden kaynaklı tozların etki alanı işletme alanı sınırları ile sınırlı kalacaktır. İşletmeden Kaynaklı Gazlar: Kuvarsit ocağı ve cevher hazırlama tesisi ile kuvars kumu ocakları ve cevher hazırlama tesislerinin işletilmesi sırasında, kuvarsit ve kuvars kumunun kurutulması işleminde doğalgaz yakılması sırasında gaz emisyonu meydana gelecektir. Bölüm 5.1 de yapılan hesaplamalarda işletmeden dolayı ortaya çıkan gaz emisyonlarının kütlesel debi değerleri, tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği nde Tablo2.1. de belirlenen kütlesel debi sınır değerlerinin çok altında olduğu görülmüştür. İşletmeden Kaynaklı Gürültü: İnşaat ve işletme sırasında araçlardan, cevher hazırlama tesislerinden ve patlatmadan kaynaklı gürültü meydana gelecektir. Faaliyet alanında inşaat döneminde kullanılacak bütün gürültü kaynaklarının aynı anda çalıştığı varsayımı ile ortaya çıkabilecek olan net ses basınç düzeyi Akalan Köyüne ulaştığında 46,45 dba ya, Subaşı Köyüne ulaştığında 59,41 dba ya düşmektedir. İnşaat aşamasında ortaya çıkacak olan gürültü seviyesi, Akalan ve Subaşı Köylerinde Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği Madde 23 de belirtilen, Ek-VII, Tablo 5: Şantiye Alanı İçin Çevresel Gürültü Sınır Değerleri tablosunda Bina için belirtilen 70 dba sınır değerini sağlamaktadır. 21

36 Faaliyet alanında işletme döneminde kullanılacak bütün gürültü kaynaklarının aynı anda çalıştığı varsayımı ile ortaya çıkabilecek olan net ses basınç düzeyi Akalan Köyüne ulaştığında 46,45 dba ya, Subaşı Köyüne ulaştığında 59,41 dba ya düşmektedir. Kuvarsit ocağında yapılacak olan patlatma sırasında ortaya çıkacak olan gürültü, Akalan Köyüne ulaştığında 49,28 dba ya, Subaşı Köyüne ulaştığında 38,53 dba ya düşmektedir. Kuvarsit ocağı ve cevher hazırlama tesisi ile kuvars kumu ocağı ve cevher hazırlama tesisi işletmesinden kaynaklanacak olan gürültünün çevreye olan etkileri tarih ve sayılı Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği Ek-VII de yer alan Tablo- 4 deki sınır değerlere göre kıyaslanmıştır. Buna göre Akalan ve Subaşı Köylerinde söz konusu Yönetmeliğin Ek-7, Tablo 4 de belirtilen sınır değerler aşılmayacaktır. Akalan ve Subaşı Köylerinin işletmeden meydana gelecek gürültüden olumsuz etkilenmesi söz konusu değildir. Projenin işletme aşamasında Tarih ve Sayılı Resmi Gazete de Yayımlanarak Yürürlüğe giren Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliğine titizlikle uyulacaktır. Patlatmadan Kaynaklı Vibrasyon: Kuvarsit ocağının işletmesi sırasında, madenin yerinden sökülebilmesi için ocakta patlatma işlemi uygulanacaktır. Kuvarsit ocağında yapılacak olan patlatma sonrası ortaya çıkan vibrasyon (Vo) değeri, tarih ve sayılı Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği nin belirlemiş olduğu 5 m/sn altına 118,9 metreden itibaren düşmektedir. Patlatmadan kaynaklı vibrasyonun yönetmelik sınır değeri olan 5 mm/sn nin altına 118,9 metreden itibaren düşmesi etki alanını 118,9 metre olarak sınırlamaktadır. Kuvarsit ocağında yapılan patlatmayı binalardaki hasarların titreşim genliği yönünden incelendiğimizde, etki mesafesi yaklaşık olarak 143,6 metre çıkmaktadır. Kuvarsit ocağında yapılan vibrasyon hesaplamasında 5 mm/snlik değerin oluştuğu 118,9 metre içinde ve titreşim hesabında ortaya çıkan emniyet mesafesi olan 143,6 metre içerisinde herhangi bir hassas nokta (bina, köprü, tarihi binalar, mağara vb) bulunmamaktadır Projenin Özellikleri Üretilmesi Planlanan Madenin Özellikleri, Rezerv, Tenör, Cevher Bileşimi. Kuvarsit ve kuvars kumu sahalarına ait cevherleşme ve rezerv bilgileri aşağıda verilmiştir. Kuvarsit Cevherleşmesi Kuvarsitler, çökelme ortamında biriken ufak kuvars tanelerinin arasındaki boşlukların SiO2 yani yine kuvars olan bir madde ile doldurulması sonucunda oluşmuşlardır. 22

37 Sahada masif kütleler halinde bulunan kuvarsitin kimyasal bileşimi, kuvars, kumtaşı (kuvarslı gre) ve kuvars kumu gibi SiO2 den meydana gelmektedir. Cevherin yoğunluğu 2,8-2,9 gr/cm 3 sunmaktadır. olup, pembemsi, grimsi, kehvemsi renkler Daha önce işletmeye geçilmiş olan kuvarsit madeni ocağı ile kapasite artışı projesi kapsamında genişletilecek olan ocak alanında yapılan jeolojik etüdlerde ve açılan yarmalarda kuvarsit madeninin ortalama 50 metre kalınlığında olduğu tespit edilmiştir. Kuvarsit madeni ocağındaki görünür rezerv miktarı; Uzunluk :1000 m Genişlik :500 m Kalınlık :50 m Özgül Ağırlık :2,85 ton/m 3 Görünür Rezerv Miktarı: 1000 x 500 m x 50 m x 2,85 ton/m 3 = ton Kuvars Kumu Cevherleşmesi Kuvars kumu 1/16-2 mm. arasında tane boyutuna sahip silis taneciklerinden ibarettir. Doğada asitçe zengin kayaçların çeşitli nedenlerle alterasyonu sonucunda oluşurlar. Sahadaki kuvars kumlarının yapılan petrografik incelemeler sonucunda başlıca kuvars, yer yer feldispat ve mikadan oluştuğu belirlenmiştir. Sıkı olmayan, homojen, ince taneli gevşek sedimanlardır. Orijinal halde % arasında değişen SiO 2 tenörleri, yıkama işlemiyle % SiO 2 tenörüne kadar yükselebilmektedir. Çok az miktarda Fe 2 O 3, Al 2 O 3, MgO, K 2 ve CaO bileşikleri bulunur. Cevherin ortalama yoğunluğu 1,8 gr/cm 3 olup, beyaz-sarımsı beyaz-krem renklidir. Taneleri köşelidir, ortalama tane büyüklüğü 0,1 mm. maksimum 0,5 mm dir. Sahadaki kuvars kumları sedimanter yataklanma özelliği gösterir. Bu kumlar havzanın gelişimi ile ilgili çekim fayları önünde karasal olarak depolanmış ve Eosen çökelleriyle örtülmüştür. Cevher yüzeylemesi görülmez. Cevher kalınlığı yatağın orta kesimlerinde 20 metreye kadar çıkmaktadır. Sondajlarda 20 m ile 3 m arasında değişen kalınlıklarda kesilmiştir. Daha önce işletmeye geçilmiş olan kuvars kumu ocağı ile kapasite artışı projesi kapsamında yer alan diğer ocak alanlarında yapılan jeolojik etüdlerde ve açılan yarmalarda kuvars kumu madeninin ortalama 20 metre kalınlığında olduğu tespit edilmiştir. Buna göre 1 nolu kuvars kumu ocağındaki görünür rezerv miktarı; 23

38 Uzunluk :750 m Genişlik :250 m Kalınlık :20 m Özgül Ağırlık :1,8 ton/m 3 Görünür Rezerv Miktarı:750 x 250 m x 20 m x 1,8 ton/m 3 = ton 2 nolu kuvars kumu ocağındaki görünür rezerv miktarı; Uzunluk :275 m Genişlik :100 m Kalınlık :20 m Özgül Ağırlık :1,8 ton/m 3 Görünür Rezerv Miktarı: 275 x 100 m x 20 m x 1,8 ton/m 3 = ton 3 nolu kuvars kumu ocağındaki görünür rezerv miktarı; Uzunluk :750 m Genişlik :500 m Kalınlık :20 m Özgül Ağırlık :1,8 ton/m 3 Görünür Rezerv Miktarı: 750 x 500 m x 20 m x 1,8 ton/m 3 = ton Toplam Görünür Rezerv Miktarı: ton Proje Kapsamında Kullanılacak Üretim Yöntemleri, Üretim Miktarları (Toplam Cevher ve İşletilebilir Rezervler), İş Akım Şeması, Çalışacak Personel Sayısı. Proje kapsamında; 1 adet kuvarsit ocağı, 1 adet kuvarsit cevher hazırlama tesisi, 3 adet kuvars kumu ocağı ve 2 adet kuvars kumu cevher hazırlama tesisi yer almaktadır. Kuvarsit Ocağı ve Kuvarsit Madeni Cevher Hazırlama Tesisi İşletmesi: Kapasite artışı kapsamında kuvarsit ocağında gerektiği durumlarda patlayıcı madde kullanılarak açık işletme yöntemi ile üretim işlemlerine devam edilmesi planlanmaktadır. Kuvarsit ocağında mevcut durumda alınmış olan orman izinleri (Bkz. Ek-1-F) ile üretim çalışmaları devam etmekte olup, alan artışına bağlı olarak kullanılacak kısımlar için de orman izni alınacaktır. 24

39 Toz ve Gürültü Bitkisel Toprağın Sıyrılarak Alınması ve Depolanması Toz ve Gürültü Ekskavatör İle Kuvarsit Madeninin Sökülmesi Patlatma İle Toz ve Gürültü Patlatma ve/veya Ekskavatör ile Yerinden Sökülen Madenin Cevher Hazırlama Tesisine Nakledilmesi Toz ve Gürültü Toz ve Gürültü Kuvarsit Madeninin Cevher Hazırlama Tesisinde İşleme Tabi Tutulması Cevher Hazırlama Tesisinden Üretilen Kuvarsitin Geçici Olarak Depolanması ve Satışının Yapılması Toz ve Gürültü Şekil-3. Kuvarsit Madeni Ocağı ve Cevher Hazırlama Tesisine Ait Genel İş Akım Şeması Kuvarsit ocağındaki işletme yöntemi, işletme projesine uygun olarak basamak ve kademeler şeklinde olacaktır. Ocaktaki kademeler 10 m yüksekliğinde ve araçların rahat manevra yapabileceği 5-10 m genişlikte olacaktır. Basamak şev açısı o, ocak genel şev açısı ise o olarak planlanmıştır. Kuvarsit sahasındaki üretim işlemlerinin tamamlanmasından sonra, sahanın kuzey kanadında 6 adet, güney kanadında 5 adet basamak oluşacaktır. 76,72 hektarlık kuvarsit ocağındaki üretim çalışmaları sırasında İSKİ Genel Müdürlüğü tarafından belirlenen vadi tabanının her iki tarafında 7,5 ar metre olmak üzere toplam 15 metre genişliğindeki alana (Bkz. Ek-6) müdahale edilmeyecektir. Kuvarsit ocağına ait üretim planı ve üretim sonrası kademeleri gösterir harita ve kesitleri EK-6 da verilmiştir. Kuvarsit ocağında yapılacak olan patlatma sırasında ortaya çıkabilecek etkilere karşı; 25

40 Kapsül kablolarına ilave edilecek uzatma kablolarının bağlantıları itina ile yapılacak ve izole bantla iyi bir şekilde izole edilecektir. Yemleyici dinamitin kartuşları kablo ile bir demet şeklinde bağlanacak ve bu demet, kablo yardımı ile sarkıtılarak indirilecektir. Sıkılama sırasında elektrik kablolarının zedelenmemesine dikkat edilecektir. Patlayıcı maddelerin ve patlatma için yardımcı elamanların yerleştirilmesinden sonra patlatma işlemi gerçekleştirilecektir. Patlatma öncesi ve patlatma sonrasında; Ateşleme devresi kabloları manyetoya bağlanmadan önce devrenin direnç kontrolü yapılacaktır. Ateşleme yapmadan önce siren ile alarm verilecek ve ayrıca flamalı gözcüler önemli noktalara dikilecektir. Ateşleme kablosu uygun bir uzaklıktaki ateşleme cebine kadar uzatılarak vakit geçirmeden ateşleme yapılacaktır. Yağışlı havalarda statik elektrik tehlikesi göz önüne alınarak gerektiğinde ateşlemeden vazgeçilecektir. Ateşleme sahasına yetkililerden başkası girmeyecektir. Patlatma işlemi uzman kişiler tarafından yapılacaktır. Patlayıcı maddeler ateşleme yerine özel bir araçta getirilecek, dinamit ve kapsüller ayrı ayrı araçlarda nakledilecektir. Patlamayan delikler için gereken emniyet tedbirleri alınacak ve usulüne uygun olarak zararsız hale getirilecektir. Ateşleme yapıldıktan sonra ateşleme bölgesi sorumlu kişiler tarafından kontrol edilecek ve iş makinelerini tehlikeye sokacak bloklar, basamak şevinde askıda kalmış ise gerekli önlemler alınacaktır. Kuvarsit sahasında yapılacak olan patlatma işlemleri 08:00 ile 18:00 saatleri içerisinde yapılacaktır. Kuvarsit ocağı işletmesinde, 5995 sayılı Kanun ile değişik 3213 Sayılı Maden Kanunu ve Madencilik Faaliyetleri Uygulama Yönetmeliği ne uyulacaktır nolu maden sahası içerisinde yer alan ve 76,72 hektardan oluşan kuvarsit madeni ocak alanında üretimi gerçekleştirilecek olan ton/yıl kuvarsit madeni bu alan içerisinde yer alacak olan cevher hazırlama tesisine nakledilecektir. Kuvarsit madeni cevher hazırlama tesisinde dört ayrı ünite bulunacaktır. 1. ünite bunkerine dökülecek olan ton/yıl kuvarsit madeni, kuru eleme işlemine tabi tutulacak ve sahada stoklandıktan sonra kullanım alanlarına nakledilecektir. 2. ünite bunkerine dökülecek olan ton/yıl kuvarsit madeni, kurutma ünitesine geçecektir. LNG (sıvılaştırılmış doğal gaz) kullanılarak kurutma işlemine tabi tutulacak olan kuvarsit madeni, öğütme işlemine tabi tutulmak üzere değirmene geçecektir. Öğütülecek olan kuvarsit madeni elevatör ile seperatöre beslenecektir. Seperatörlerden çıkan kuvarsit silolara 26

41 boşaltılacak ve torbalama işlemi gerçekleşecektir. Torbalanmış nihai ürün saha içinde geçici olarak stoklandıktan sonra kullanım alanlarına nakledilecektir. 3. ünite bunkerine dökülecek olan ton/yıl kuvarsit madeni, çeneli kırıcıda ilk kırma işlemine tabi tutulacaktır. Bu aşamada pasa, ön elekten ayrılacak ve stoklanacaktır. Kuvarsit madeni ikinci kırma işlemine tabi tutulmak üzere konik kırıcıya geçecektir. Daha sonra eleğe geçecek olan kuvarsit üç ayrı boyuta ayrılacak ve elek altına geçen iki ayrı boyuttaki kuvarsit silolara boşaltılacaktır. Elek üstü kalan kuvarsit ise mikronize kırma işlemi için dik milli kırıcıya geçecektir. Dik milli kırıcıda mikronize boyuta gelen kuvarsit elekte boyutlarına göre ayrılarak silolara boşaltılacak ve sahada stoklandıktan sonra kullanım alanlarına nakledilecektir. 4. ünite bunkerine boşaltılacak olan ton/yıl kuvarsit madeni, dik milli kırıcıya geçecek ve mikronize kırma işlemine tabi tutulacaktır. Daha sonra kurutma ünitesine geçecek ve LNG (sıvılaştırılmış doğal gaz) kullanılarak kurutma işlemine tabi tutulacak olan kuvarsit, elevatör ile mikronize eleğe beslenecektir. Kum boyutuna gelmiş olan kuvarsit, elek çıkışında yer alacak olan manyetik seperatöre gelecektir. Manyetik seperatör ile kuvarsit içindeki demir tozu tutularak ayrılacaktır. Bu sayede malzeme saflaştırılmış olacaktır. Manyetik seperatörlerden çıkan kuvarsit silolara boşaltılacak ve torbalama işlemi gerçekleşecektir. Torbalanmış nihai ürün saha içinde geçici olarak stoklandıktan sonra kullanım alanlarına nakledilecektir. Kuvarsit madeni cevher hazırlama tesisine ait iş akım şeması Şekil-4 te verilmiştir. 27

42 K U V A R S İ T O C A Ğ I ( ton/yıl) 1 Nolu Ünite Bunkeri ( ton/yıl) 2 Nolu Ünite Bunkeri ( ton/yıl) 3 Nolu Ünite Bunkeri ( ton/yıl) 4 Nolu Ünite Bunkeri ( ton/yıl) Elek (Kaba Kuru Eleme) Kurutma Pasa Elek Çeneli Kırıcı Dik Milli Kırıcı (Mikronize Kırma) Stok Stok Stok Değirmen Değirmen Pasa Stok Konik Kırıcı Elek Elevatör Elek Nakliye Seperatör Seperatör Silo Silo Kurutma Silo Silo Torbalama Dik Milli Kırıcı (Mikronize Kırma) Elek Elevatör Mikronize Elek Torba Stok Nakliye Silo Silo Silo Silo Silo Silo Silo Silo Manyetik Seperatör Manyetik Seperatör Manyetik Seperatör Manyetik Seperatör Manyetik Seperatör Manyetik Seperatör Stok Silo Silo Silo Silo Silo Silo Nakliye T O R B A L A M A T O R B A S T O K N A K L İ Y E Şekil-4. Kuvarsit Madeni Cevher Hazırlama Tesisi İş Akım Şeması 28

43 Kuvars Kumu Ocağı ve Kuvars Kumu Madeni Cevher Hazırlama Tesisi İşletmesi: Kapasite artışı kapsamında yapılacak olan üretim işlemlerine 1 nolu kuvars kumu ocağında iş makineleri kullanılarak açık işletme yöntemi ile üretim işlemlerine devam edilmesi planlanmakta olup, 2 ve 3 nolu kuvars kumu ocaklarında da aynı yöntem uygulanacaktır. 1 nolu kuvars kumu ocağında mevcut durumda alınmış olan orman izinleri (Bkz. Ek-1-G) ile üretim çalışmaları devam etmekte olup, alan artışına bağlı olarak kullanılacak kısımlar ile 2 ve 3 nolu kuvars kumu ocakları için de orman izni alınacaktır. Bitkisel Toprağın Sıyrılarak Alınması ve Depolanması Toz ve Gürültü Kuvars Kumu Madeninin Sökülmesi Toz ve Gürültü Toz ve Gürültü Kepçe ve/veya Ekskavatör ile Yerinden Sökülen Madenin Cevher Hazırlama Tesisine Nakledilmesi Toz ve Gürültü Toz ve Gürültü Kuvars Kumu Madeninin Cevher Hazırlama Tesisinde İşleme Tabi Tutulması Cevher Hazırlama Tesisinden Üretilen Kuvars Kumunun Geçici Olarak Depolanması ve Satışının Yapılması Toz ve Gürültü Şekil-5. Kuvars Kumu Madeni Ocağı ve Cevher Hazırlama Tesisine Ait Genel İş Akım Şeması Kuvars kumu ocağındaki işletme yöntemi, işletme projesine uygun olarak basamak ve kademeler şeklinde olacaktır. Ocaktaki kademeler 10 m yüksekliğinde ve araçların rahat manevra yapabileceği 5-10 m genişlikte olacaktır. Basamak şev açısı o, ocak genel şev açısı ise o olarak planlanmıştır. 29

44 Üretim işlemlerinin tamamlanmasından sonra; 1 nolu kuvars kumu sahasının kuzey kanadında 3 adet, güney kanadında 2 adet, 2 nolu kuvars kumu sahasında 2 adet, 3 nolu kuvars kumu sahasının doğu kanadında 2 adet, orta kısmında 2 adet ve batı kanadında 4 adet basamak oluşacaktır. 1 ve 3 nolu kuvars kumu ocağındaki üretim çalışmaları sırasında İSKİ Genel Müdürlüğü tarafından belirlenen vadi tabanının her iki tarafında 7,5 ar metre olmak üzere toplam 15 metre genişliğindeki alana (Bkz. Ek-7) müdahale edilmeyecektir. Kuvars kumu ocaklarına ait üretim planı ve üretim sonrası kademeleri gösterir harita ve kesitleri EK-7 de verilmiştir. Kuvars kumu ocağı işletmelerinde, 5995 sayılı Kanun ile değişik 3213 Sayılı Maden Kanunu ve Madencilik Faaliyetleri Uygulama Yönetmeliği ne uyulacaktır nolu maden sahası içerisinde yer alan 1 nolu kuvars kumu madeni ocak alanında üretimi gerçekleştirilecek olan ton/yıl kuvars kumu bu alan içerisinde yer alacak olan 1 nolu kuvars kumu cevher hazırlama tesisine, 2 nolu kuvars kumu madeni ocak alanında üretimi gerçekleştirilecek olan ton/yıl kuvars kumu ile 3 nolu kuvars kumu madeni ocak alanında üretimi gerçekleştirilecek olan ton/yıl kuvars kumu ise 3 nolu kuvars kumu madeni ocak alanında yer alacak olan 2 nolu kuvars kumu cevher hazırlama tesisine nakledilecektir. 1 nolu kuvars kumu madeni cevher hazırlama tesisinde dört ayrı ünite bulunacaktır. 1. ünite bunkerine dökülecek olan ton/yıl kuvars kumu madeni, kuru eleme işlemine tabi tutulacak ve torbalama işlemi gerçekleşecektir. Torbalanmış nihai ürün saha içinde geçici olarak stoklandıktan sonra kullanım alanlarına nakledilecektir. 2. ünite bunkerine dökülecek olan ton/yıl kuvars kumu madeni, kurutma ünitesine geçecektir. LNG (sıvılaştırılmış doğal gaz) kullanılarak kurutma işlemine tabi tutulacak olan kuvars kumu madeni, öğütme işlemine tabi tutulmak üzere değirmene geçecektir. Öğütülecek olan kuvars kumu madeni elevatör ile seperatöre beslenecektir. Seperatörlerden çıkan kuvars kumu silolara boşaltılacak ve torbalama işlemi gerçekleşecektir. Torbalanmış nihai ürün saha içinde geçici olarak stoklandıktan sonra kullanım alanlarına nakledilecektir. 3. ünite bunkerine dökülecek olan ton/yıl kuvars kumu madeni, döner yıkama ünitesinde yıkama işlemine tabi tutulacaktır. Döner yıkamada kullanılan yıkama suyu yıkamadan sona üç gözlü çöktürme havuzunda dinlendirildikten sonra döner yıkama ünitesine geri basılarak tekrar kullanılacaktır. Döner yıkama ünitesinde 100 litre/ton su kullanımı söz konusudur. Bu suyun yaklaşık %20 si maden üzerinde ve buharlaşma olarak kaybolacağından sisteme geri dönen su miktarı yaklaşık olarak 80 litre/ton olacaktır. Bu nedenle kaybolan 20 litre/tonluk su dışarıdan eklenecektir. Yıkanan kuvars kumu madeni elekte çeşitli boyutlarda eleme işlemine tabi tutulduktan sonra, elekaltı malzeme pompa ile ikinci bir elek sistemine iletilecek olup, burada eleme işlemine 30

45 tabi tutulan malzemenin elek üstü malzemesi geçici olarak depolanacaktır. Elek altı malzeme ise susuzlaştırma eleğine nakledilerek, kuvars kumu madenindeki su alınacaktır. Suyu alınan kuvars kumu madeni geçici olarak depolanacaktır. Susuzlaştırma eleğinden geçen kuvars kumu madeninde renklendirme yapılarak torbalanacaktır. Döner yıkamadan sona elenen kuvars kumu madeninin elek üstü malzemesi geçici olarak depolanacaktır. Boyutlarına göre geçici olarak depolanan kuvars kumu madeni, yine boyutlarına göre torbalama işlemine tabi tutulacaktır. Torbalanmış nihai ürün saha içinde geçici olarak stoklandıktan sonra kullanım alanlarına nakledilecektir. 4. ünite bunkerine boşaltılacak olan ton/yıl kuvars kumu madeni, konik kırıcıda ilk kırma işlemine ve daha sonra dik milli kırıcıda ikinci kırma işlemşne tabi tutulacaktır. Daha sonra kurutma ünitesine geçecek ve LNG (sıvılaştırılmış doğal gaz) kullanılarak kurutma işlemine tabi tutulacak olan kuvarsit, elevatör ile fan filtre eleklere beslenecektir. Elekten çıkan kuvars kumu silolara boşaltılacak ve torbalama işlemi gerçekleşecektir. Torbalanmış nihai ürün saha içinde geçici olarak stoklandıktan sonra kullanım alanlarına nakledilecektir. 2 nolu kuvars kumu madeni cevher hazırlama tesisinde iki ayrı ünite bulunacaktır. 1. ünite bunkerine dökülecek olan ton/yıl kuvars kumu madeni, döner yıkama ünitesinde yıkama işlemine tabi tutulacaktır. Döner yıkamada kullanılan yıkama suyu yıkamadan sona üç gözlü çöktürme havuzunda dinlendirildikten sonra döner yıkama ünitesine geri basılarak tekrar kullanılacaktır. Döner yıkama ünitesinde 100 litre/ton su kullanımı söz konusudur. Bu suyun yaklaşık %20 si maden üzerinde ve buharlaşma olarak kaybolacağından sisteme geri dönen su miktarı yaklaşık olarak 80 litre/ton olacaktır. Bu nedenle kaybolan 20 litre/tonluk su dışarıdan eklenecektir. Yıkanan kuvars kumu madeni elekte çeşitli boyutlarda eleme işlemine tabi tutulduktan sonra, elekaltı malzeme pompa ile ikinci bir elek sistemine iletilecek olup, burada eleme işlemine tabi tutulan malzemenin elek üstü malzemesi geçici olarak depolanacaktır. Elek altı malzeme ise susuzlaştırma eleğine nakledilerek, kuvars kumu madenindeki su alınacaktır. Suyu alınan kuvars kumu madeni geçici olarak depolanacaktır. Susuzlaştırma eleğinden geçen kuvars kumu madeninde renklendirme yapılarak torbalanacaktır. Döner yıkamadan sona elenen kuvars kumu madeninin elek üstü malzemesi geçici olarak depolanacaktır. Boyutlarına göre geçici olarak depolanan kuvars kumu madeni, yine boyutlarına göre torbalama işlemine tabi tutulacaktır. Torbalanmış nihai ürün saha içinde geçici olarak stoklandıktan sonra kullanım alanlarına nakledilecektir. 2. ünite bunkerine boşaltılacak olan ton/yıl kuvars kumu madeni, konik kırıcıda ilk kırma işlemine ve daha sonra dik milli kırıcıda ikinci kırma işlemşne tabi tutulacaktır. Daha sonra kurutma ünitesine geçecek ve LNG (sıvılaştırılmış doğal gaz) kullanılarak kurutma işlemine tabi tutulacak olan kuvarsit, elevatör ile fan filtre eleklere beslenecektir. Elekten çıkan kuvars kumu silolara boşaltılacak ve torbalama işlemi gerçekleşecektir. Torbalanmış nihai ürün saha içinde geçici olarak stoklandıktan sonra kullanım alanlarına nakledilecektir. 31

46 1 ve 2 nolu kuvars kumu cevher hazırlama tesisinde döner yıkamada kullanılan yıkama suyu yıkamadan sona üç gözlü çöktürme havuzunda dinlendirildikten sonra döner yıkama ünitesine geri basılarak tekrar kullanılacaktır. Döner yıkama ünitesinde 100 litre/ton su kullanımı söz konusudur. Bu suyun yaklaşık %20 si maden üzerinde ve buharlaşma olarak kaybolacağından sisteme geri dönen su miktarı yaklaşık olarak 80 litre/ton olacaktır. Bu nedenle kaybolan 20 litre/tonluk su dışarıdan eklenecektir. Proje kapsamında yer alan 1 ve 3 nolu kuvars kumu ocağı alanı içerisinde yapılacak olan üç gözlü çöktürme havuzunun her bir gözü 40 m. x 7 m. x 10 m. ebatlarında olacaktır. Çöktürme havuzu planı Ek-5 te verilmiştir. 1 nolu kuvars kumu madeni cevher hazırlama tesisine ait iş akım şeması Şekil-6 da, 2 nolu kuvars kumu madeni cevher hazırlama tesisine ait iş akım şeması Şekil-7 de verilmiştir. 32

47 1 N O L U K U V A R S K U M U O C A Ğ I (18,77 H E K T A R) ( ton/yıl) 1 Nolu Ünite Bunkeri ( ton/yıl) 2 Nolu Ünite Bunkeri ( ton/yıl) 3 Nolu Ünite Bunkeri ( ton/yıl) 4 Nolu Ünite Bunkeri ( ton/yıl) Elek (Kaba Kuru Eleme) Kurutma 3 Gözlü Çöktürme Havuzu Su Döner Yıkama Konik Kırıcı Stok Stok Stok Değirmen Değirmen Su Pompa Elek Dik Milli Kırıcı (Mikronize Kırma) Torbalama Elevatör Susuzlaştırma Eleği Elek Stok Stok Stok Stok Elek Torba Stok Seperatör Seperatör Stok Stok Stok Stok Kurutma Nakliye Silo Silo Torbalama Renklendirme Tesisi T O R B A L A M A T O R B A S T O K Elevatör Fan Filtre Elekler Torba Stok N A K L İ Y E Silo Silo Silo Silo Silo Silo Silo Silo Nakliye T O R B A L A M A T O R B A S T O K N A K L İ Y E Şekil-6. 1 Nolu Kuvars Kumu Madeni Cevher Hazırlama Tesisi İş Akım Şeması 33

48 2 N O L U K U V A R S K U M U O C A Ğ I (4,21 H E K T A R) ( ton/yıl) 3 N O L U K U V A R S K U M U O C A Ğ I (49,21 H E K T A R) ( ton/yıl) 2 V E 3 N O L U K U V A R S K U M U O C A Ğ I T O P L A M ( ton/yıl) 1 Nolu Ünite Bunkeri ( ton/yıl) 2 Nolu Ünite Bunkeri ( ton/yıl) 3 Gözlü Çöktürme Havuzu Su Döner Yıkama Konik Kırıcı Su Pompa Elek Dik Milli Kırıcı (Mikronize Kırma) Susuzlaştırma Eleği Elek Stok Stok Stok Stok Elek Stok Stok Stok Stok Kurutma T O R B A L A M A Elevatör T O R B A S T O K Fan Filtre Elekler N A K L İ Y E Silo Silo Silo Silo Silo Silo Silo Silo T O R B A L A M A T O R B A S T O K N A K L İ Y E Şekil-7. 2 Nolu Kuvars Kumu Madeni Cevher Hazırlama Tesisi İş Akım Şeması 34

49 Üretim Miktarı Üretim Miktarı SELİM SÜLEYMAN ÖZDEN Kuvarsit ve kuvars kumu ocaklarında üretimi gerçekleştirilecek olan maden cevher hazırlama tesislerinde, kırma-eleme-öğütme-mikronize-kırma-yıkama işlemlerine tabi tutulacaktır. Cevher hazırlama tesislerinde herhangi bir biyolojik, kimyasal, elektrolitik ya da ısıl işlem uygulanmayacaktır. Kuvarsit ve kuvars kumu cevher hazırlama tesislerinde yıkıntı atığı ve hafriyat malzemesi işlenmeyecektir. Kuvarsit madeni ocağı ve kuvarsit madeni cevher hazırlama tesisi ile kuvars kumu madeni ocağı ve kuvars kumu madeni cevher hazırlama tesisinde; yılda 12 ay 312 gün, ayda 26 gün, günde 16 (2 x 8 saat) saat olmak üzere iki vardiya üzerinden çalışma yapılacaktır. Proje kapsamında yer alan kuvarsit ocağı ve kuvarsit cevher hazırlama tesisi ile kuvars kumu ocakları ve kuvars kumu cevher hazırlama tesislerinin üretim kapasitelerine ilişkin bilgiler aşağıdaki tablolarda verilmiştir. Tablo-33. Ocak Üretim Kapasiteleri ve Toplam Kapasite Kuvarsit Ocağı Üretim Kapasitesi (ton) 1 Nolu Kuvars Kumu Ocağı Üretim Kapasitesi (ton) 2 Nolu Kuvars Kumu Ocağı Üretim Kapasitesi (ton) 3 Nolu Kuvars Kumu Ocağı Üretim Kapasitesi (ton) Toplam Kuvars Kumu Üretim Kapasitesi (ton) Toplam Ocak Üretim Kapasitesi (ton) Yıllık Aylık , , Günlük ,1 310, , Saatlik ,3 19,4 180, Tablo-34. Cevher Hazırlama Tesisi Üretim Kapasiteleri Kuvarsit 1 Nolu Kuvars Cevher Kumu Cevher Hazırlama Hazırlama Tesisi Üretim Tesisi Üretim Kapasitesi Kapasitesi (ton) (ton) 2 Nolu Kuvars Kumu Cevher Hazırlama Tesisi Üretim Kapasitesi (ton) Toplam Kuvars Kumu Cevher Hazırlama Tesisi Üretimi Kapasitesi (ton) Toplam Cevher Hazırlama Tesisi Üretim Kapasitesi (ton) Yıllık Aylık , Günlük , , Saatlik ,3 199, nolu maden sahasındaki üretim miktarı ÇED raporunda belirtilen kapasiteye ulaşması durumunda, kuvarsit ve kuvars kumu sahaları için ÇED raporunda belirtilen üretim miktarlarına göre Maden İşleri Genel Müdürlüğü ne revize işletme projesi verilecektir. 35

50 Çalışacak Personel Sayısı Sahada mevcut durumda 10 personel kuvarsit ocağında ve 10 personel kuvars kumu ocağında olmak üzere 20 personel çalışmaktadır. Kapasite artırımı ile birlikte kuvarsit ocağına 25 ve kuvars kumu ocaklarına 25 yeni personelin alınması planlanmaktadır. Bu durumda kapasite artışı ile kuvarsit sahasında 35 ve kuvars kumu sahalarında 35 personel olmak üzere toplamda 70 personel çalıştırılacaktır Üretimde Kullanılacak Makinelerin, Araçların ve Aletlerin Miktar ve Özellikleri. Mevcut kuvarsit ocağı ile kapasite artırımı kapsamındaki 1 nolu kuvars kumu ocağı içerisinde yer alan mevcut kuvars kumu ocağında bulunan makine ve ekipman ile kapasite artışı ile birlikte ilave edilecek miktarlar Tablo-35 de, kuvarsit ocağı ve cevher hazırlama tesisi ile kuvars kumu ocağı ve cevher hazırlama tesislerinde kullanılacak olan toplam makine ve ekipman listesi Tablo-36 da verilmiştir. Tablo-35. Mevcut Kuvarsit ve Kuvars Kumu Ocağının Mevcut ve Planlanan Makine ve Ekipman Listesi Makine ve Ekipman Kuvarsit Ocağı Mevcut Kuvarsit Ocağı İlave Kuvarsit Ocağı Toplam 1 nolu Kuvars Kumu Ocağı Mevcut 1 nolu Kuvars Kumu Ocağı İlave 1 nolu Kuvars Kumu Ocağı Toplam Ekskavatör 1 Adet 1 Adet 2 Adet 1 Adet Adet Yükleyici 1 Adet 1 Adet 2 Adet 1 Adet Adet Kamyon 3 Adet 7 Adet 10 Adet 3 Adet 1 Adet 4 Adet Kompresör 1 Adet Adet 1 Adet Adet Delici 1 Adet Adet Mobil Arazöz 1 Adet Adet 1 Adet Adet Cevher Hazırlama Tesisi 1 Ünite 3 Ünite 4 Ünite 3 Ünite 1 Ünite 4 Ünite LNG Tankı Adet 1 Adet Adet 1 Adet Mazot Tankı 1 Adet Adet 1 Adet Adet Kantar 1 Adet Adet 1 Adet Adet Tablo-36. Proje Kapsamında Kullanılacak Olan Makine ve Ekipman Listesi 1 nolu Kuvars 2 nolu Kuvars 3 nolu Kuvars Toplam Makine ve Ekipman Kuvarsit Ocağı Kumu Ocağı Kumu Ocağı Kumu Ocağı Kapasite Ekskavatör 2 Adet 1 Adet 1 Adet 1 Adet 5 Adet Yükleyici 2 Adet 1 Adet 1 Adet 1 Adet 5 Adet Kamyon 10 Adet 4 Adet 1 Adet 5 Adet 20 Adet Kompresör 1 Adet 1 Adet Adet 3 Adet Delici 1 Adet Adet Mobil Arazöz 1 Adet 1 Adet Adet 1 Takım 1 Takım 1 Takım Cevher Hazırlama Tesisi Takım (4 Ünite) (4 Ünite) (2 Ünite) LNG Tankı 1 Adet 1 Adet Adet 3 Adet Mazot Tankı 1 Adet 1 Adet Adet 3 Adet Kantar 1 Adet 1 Adet Adet 3 Adet 36

51 Üretim Sırasında Tehlikeli, Toksik, Parlayıcı ve Patlayıcı Maddelerin Kullanım Durumları, Taşınmaları ve Depolanmaları nolu saha içerisinde gerçekleştirilecek olan Kuvarsit Ocağı ve Cevher Hazırlama Tesisi ile Kuvars Kumu Ocağı ve Cevher Hazırlama Tesisi projesi kapsamında sadece kuvarsit ocağında patlatma yapılacak olup, kuvars kumu ocağındaki üretim çalışmaları iş makinaları kullanılarak gerçekleştirilecektir. Kapasite artırımına bağlı olarak kuvarsit ocağının kapasitesi ton/yıl olacaktır. Bu miktarın patlatma yapılarak sökülecek kısmı ise ton/yıl olacaktır. Geriye kalan ton/yıl ise iş makinaları kullanılarak sökülecektir. Patlamalar ehliyetli kişilerce ve gerekli emniyet tedbirleri alındıktan sonra yapılacaktır. Faaliyet alanında patlayıcı madde olarak ANFO ismiyle adlandırılan Amonyum Nitrat ve Motorin karışımından oluşan madde kullanılacaktır. Bu patlayıcı emülsiyon tipi dinamit ve milisaniye gecikmeli elektrikli/elektriksiz kapsüller yardımıyla patlatılacaktır. İSTANBUL İLİ, ÇATALCA İLÇESİ, SUBAŞI VE AKALAN KÖYÜ HUDUTLARI DAHİLİNDEKİ RUHSAT NUMARALI MADEN SAHASINDAKİ KUVARSİT OCAĞINA AİT PATLATMA DİZAYNI PARAMETRELERİ Açık maden işletmelerinde işletmecilik basamaklar oluşturularak yapılır. Burada yapılan patlatmalara basamak patlatması denilmektedir nolu maden sahasındaki kuvarsit ocağı işletmesi basamak patlatmalarında kullanılacak tasarım elemanları ve bunlara ilişkin hesaplamalar aşağıda sıralanmıştır. Basamak Yüksekliği (K): Basamak yüksekliğinin delme patlatma ve yükleyici makineler açısından önemi vardır. Patlatmaya yönelik delici makinelerin optimum verimle çalıştıkları bir derinlik önerilir. Bu derinlik gereğinden kısa tutulduğunda, delici makineden tam verim alınmamış olur. Aksine, deliğin fazla derin olması halinde, hem delme hızının düşmesi, delgi ve patlayıcı madde doldurma hatalarının artması, hem de makinelerin zorlanması kaçınılmaz olur. Yükleyici makinelerin, güvenli ve verimli çalışabilmeleri açısından, karşılarında uygun bir ayna yüksekliği olması gerekir. Tarif olarak bu kepçe erişebilme yüksekliğidir. Genel olarak basamak yüksekliğinin 3 ile 18 metre arasında değiştiğini söylenebilir nolu maden sahasındaki kuvarsit ocağında basamak yüksekliği 10 m. olarak belirlenmiştir. K 10 m. 37

52 Delik Çapı (d): Patlatılacak kaya yapılarının içerisine patlayıcı madde yerleştirmenin en verimli yolu, bu kaya yapılarına delik delmektir. Genel kural olarak bilinir ki, patlayıcı, kaya yapısının içerisine ne kadar iyi dağıtılırsa, o kadar iyi verim alınır nolu maden sahasındaki kuvarsit ocağında delikler 89 mm. çapında delinecektir. d 89 mm. Şarj Konsantrasyonu (Ib): Şarj konsantrasyonu, metre başına yerleştirilecek ANFO miktarıdır. Ib ( r 2 h) ANFO Yoğunluğu r : Delik yarıçapı, m Ib (3,14 (0,089/2) 2 1) 820 kg/ Ib 5 kg/m Maksimum Yük Mesafesi (B max ): Maksimum yük mesafesi (dilim kalınlığı), delik ekseni ile basamak ayna yüzeyi arasındaki en kısa mesafedir. 1,36 Ib R 1 B max : Maksimum yük mesafesi, m Ib : Şarj konsantrasyonu, kg/m 1,36 5 0,95 R 1 : Delik eğimi düzeltme faktörü 2,88 m. R 1 için Bkz. Tablo-37 Tablo-37. Delik Eğimi Düzeltme Faktörü Eğim Düşey 10:1 5:1 3:1 2:1 1:1 R 1 0,95 0,96 0,98 1,00 1,03 1,10 Dip Delgi (U): Yerinde basınç dağılımı ve patlayıcının etkinliği açısından konu incelendiğinde görülür ki, aynaların tabanında kırılması güç bir kısım vardır. Eğer delikler tam basamak yüksekliğinde delinirse, kırılmanın tam 90 olmaması nedeni ile tırnak dediğimiz sert bir kısım kalacaktır. Bu ise kazıcı ve yükleyici makineler açısından istenmeyen bir olaydır. Bu nedenle delikler, aynayı tam tabanından kesecek gibi biraz derin delinir. Bu fazlalığa dip delgi denir. U 0,3 B max U : Dip delgi, m B max : Maksimum yük mesafesi, m U 0,3 2,88 U 0,86 1 m. 38

53 Delik Boyu (H): Düzgün ve yatay bir basamak taban profili oluşturabilmek için deliklerin taban seviyelerinin aynı kotta olması gerekir. Bunu sağlamak için düzgün basamaklarda eşit boyda, engebeli basamaklarda ise değişik boyutlarda delikler delmek gerekir. Düzgün bir basamakta, eşit boyda olmayan deliklerden kısa olanı ön sırada ise tabanda tırnak kaldığı gibi arka sıralardaki deliklerinde başarısını olumsuz etkiler. H K U H : Delik boyu, m K : Basamak yüksekliği, m H 10 1 U : Dip delgi, m H 11 m. Delme Hatası (E): Deliklerin delinmesi sırasında ne kadar özen gösterilse de bazı sapmalar olmaktadır. Delici operatörünün delici ucu işaretlenen yere nişanlayamaması durumu için d/1000 kadar yanılma payı kabul edilmelidir. Ayrıca delme işlemi sırasında deliğin sapması kaçınılmazdır. Bunun için de delik boyunun %3 ü kadar yanılma payı kabul görmüştür. E E d ,03 H 0,03 11 E d H : Delme hatası : Delik çapı, mm : Delik boyu, m E 0,42 m. Gerçek Yük Mesafesi (B): Hesaplama ile bulunan maksimum yük mesafesinden delme hatasının çıkarılması ile uygulamadaki delik ekseni ile basamak ayna yüzeyi arasındaki mesafe yani gerçek yük mesafesi bulunur. B B max E B : Gerçek yük mesafesi, m B max : Maksimum yük mesafesi, m B 2,88 0,42 E : Delme hatası B 2,46 m. 2,5 m. Delikler Arası Mesafe (S): Delik çapı, derinlik, kaya türü ve delik şarj boyu belirleyici etkenlerdir. Delikler arası mesafe gereğinden fazla olursa, aynı sıradaki deliklerin yardımlaşmasının azalmasına, bu delikler arasında çatlak oluşumuna, öteleme enerjisinin yukarı doğru yönlenmesine, sıkılamanın 39

54 gereğinden önce bozulmasına, iri parça çıkmasına sebep olur. Delikler arası mesafe gereğinden az olursa, patlatma maliyeti gereksiz yere artırılmış olur. Delikler arası mesafe dilim kalınlığının bir fonksiyonu olarak belirlenmektedir. S 1,25 B S : Delikler arası mesafe, m B : Gerçek yük mesafesi, m S 1,25 2,46 S 3,07 m. Bir Sıradaki Delik Sayısı (N): N N S 60 3,07 N w S : Bir sıradaki delik sayısı : Ayna uzunluğu, m : Delikler arası mesafe, m N 20 adet Pratikteki Delikler Arası Mesafe (S): S sıra sayısı S w : Delikler arası mesafe, m : Ayna uzunluğu, m S S 3 m. Spesifik Delgi (b): b b N H B K , b 0,149 m/ b : Spesifik delgi, m/m 3 N : Bir sıradaki delik sayısı H : Delik boyu, m B : Gerçek yük mesafesi, m K w : Basamak yüksekliği, m : Ayna uzunluğu, m Sıkılama Boyu (h o ): Sıkılama, patlatma sonrası oluşan yüksek basınçlı gazları hapsederek, gazın serbest yüzeye doğru yönlenmesini ve malzemenin öne doğru ötelenmesini sağlar. Ayrıca atmosfere gaz kaçışına 40

55 engel olarak parçalanmayı artırdığı gibi hava şoku (gürültü) ve taş savrulmasını engeller. Sıkılama boyu en az yük mesafesi kadar alınmalıdır. B h o : Sıkılama boyu, m B : Gerçek yük mesafesi, m 2,5 m. Şarj Boyu (h): Delik boyundan sıkılama boyu çıkarılarak bir deliğin ANFO şarj edilecek kısmı belirlenir. h H h o h : Şarj boyu, m H : Delik boyu, m h 11 2,5 h o : Sıkılama boyu, m h 8,5 m. Şarj Miktarı (Q): Bir delikteki ANFO şarj edilecek miktar; Ib h Q : Şarj miktarı, kg Ib : Şarj konsantrasyonu, kg/m 5 8,5 h : Şarj boyu, m 42,5 kg Hesaplama ile bulunan şarj miktarı 42,5 kg olmasına rağmen nolu maden sahasındaki kuvarsit ocağında bir deliğe uygulanacak olan şarj miktarı 38 kg olacaktır. Özgül Şarj Miktarı (q): Özgül şarj miktarı anlam olarak, 1 m³ kayayı patlatmak için kullanılan patlayıcı madde miktarını gösterir. B S K 39 2, q : Özgül şarj miktarı, kg/m 3 Q : Şarj miktarı (ANFO dinamit), kg B : Gerçek yük mesafesi, m S : Delikler arası mesafe, m K : Basamak boyu, m 0,52 41

56 Delik düzeni: Delik düzeni, basamakta açılan patlayıcı deliklerinin sıralanma şeklidir maden sahasındaki kuvarsit ocağında açılacak delikler şeş-beş düzeninde olacaktır. Şeş-beş delik düzeninin plan görünümü Şekil-8. de verilmiştir. Şekil-8. Açık Ocak Patlatmasında Uygulanacak Şeş-Beş Delik Düzeni Patlayıcının Ateşlenmesi: nolu maden sahasındaki kuvarsit ocağında açılacak her deliğe farklı gecikme süresi ile ateşleme imkanı tanıyan kısa gecikmeli elektriksiz (non electric) kapsüller kullanılacaktır. Sadece ilk ateşleme sırasında elektrikli kapsül kullanılacaktır. Havanın durumuna göre ilk ateşleme sisteminde iki farklı yöntem uygulanacaktır bunlar; Hava açık ise; Elektrikli kapsül: 2 adet, Hava kapalı veya yüklü ise; Emniyetli fitil 24 metre ve 8 nolu tahrip kapsülü 2 adet olacaktır. Patlatma Dizaynı Patlatma tasarımına ilişkin hesaplamalar yukarıda verilmiş olup, nolu maden sahasındaki kuvarsit ocağında uygulanacak olan patlatmaya ilişkin parametreler aşağıdaki tabloda verilmiştir. Tablo-38. İstanbul İli, Çatalca İlçesi, Subaşı ve Akalan Köyü Hudutları Dahilindeki Ruhsat Numaralı Maden Sahasındaki Kuvarsit Ocağına Ait Patlatma Dizaynı Parametreleri Parametreler Miktar Birim Formasyon Kuvarsit Kayaç Yoğunluğu 2,85 ton/m 3 Yıllık Çalışma Süreleri 312 gün/yıl Yıllık Üretim Miktarı (Patlatma İle Sökülecek Miktar) ton/yıl Aylık Üretim Miktarı ton/ay 42

57 Aylık Üretim Miktarı m 3 /ay Günlük Üretim Miktarı 3.288,5 ton/gün Günlük Üretim Miktarı 1.153,8 m 3 /gün Kaç Günde Bir Patlatma Yapacağı ~ 3 gün Aylık Patlatma Sayısı 8 adet Yıllık Patlatma Sayısı 96 adet Delik Paterni Şeş-Beş Delik Çapı 89 mm Delik Eğimi 90 derece Basamak Boyu 10 m Dip Delgi 1 m Delik Boyu 11 m Sıkılama Boyu 2,5 m Yük Mesafesi 2,5 m Delikler Arası Mesafe 3 m Bir Delikteki Yüzey/Delik İçi Gecikme Süreleri ms Sıralar Arası Gecikme Süresi ms Bir Delikten Elde Edilen Teorik Hacim 75 m 3 Bir Delikten Elde Edilen Teorik Hacim 213,75 ton Bir Deliğe Doldurulan Patlayıcı Madde Miktarları Ana Şarj (ANFO) Miktarı 38 kg Yemleyici (Dinamit) Miktarı 1 kg Elektriksiz Kapsül Miktarı 1 adet Bir Delikteki Toplam Patlayıcı Madde Miktarı 39 kg Birim Tüketimler ANFO 0,507 kg/m 3 Yemleyici (Dinamit) 0,013 kg/m 3 Elektriksiz Kapsül 0,026 adet/m 3 Elektrikli Kapsül 0,026 adet/m 3 Sıralar Arası Gecikme Kapsülü 0,026 adet/m 3 Emniyetli Fitil 0,32 m/ m 3 8 Nolu Tahrip Kapsülü 0,026 adet/ m 3 Fitil (Sadece Ön Kesme Uygulamaları İçin) 0,00 m/m 3 Delgi 0,147 m/m 3 Bir Atımdaki Tüketimler Bir Atımdaki Üretim m 3 /atım ANFO kg/atım Dinamit 50 kg/atım Elektriksiz Kapsül 100 adet/atım Elektrikli Kapsül 2 adet/atım Sıralar Arası Gecikme Kapsülü 2 adet/atım Emniyetli Fitil 24 m/atım 8 Nolu Tahrip Kapsülü 2 adet/atım Fitil (Sadece Ön Kesme Uygulamaları İçin) 0 m/atım 43

58 Bir Atımdaki Delinmesi Gereken Delik Sayısı Delik Sayısı 50 adet/atım Projenin Toplam Patlayıcı Madde Miktarı ANFO kg/yıl Dinamit kg/yıl Elektriksiz Kapsül adet/yıl Elektrikli Kapsül 192 adet/yıl Sıralar Arası Gecikme Kapsülü 192 adet/yıl Fitil (Sadece Ön Kesme Uygulamaları İçin) 0 m/yıl Emniyetli Fitil m/yıl 8 Nolu Tahrip Kapsülü 192 adet/yıl nolu maden sahasındaki kuvarsit ocağında uygulanacak olan patlatmalar sırasında; Çevresel düzenleme ve yaptırımlara uyulacak ve her deliğe farklı gecikme süresi ile ateşleme imkânı tanıyan kısa gecikmeli elektriksiz kapsül (Non Electric) kullanacak, sadece ilk ateşleme sırasında elektrikli kapsül kullanılacak, Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği nde belirtilen limitlere uyularak çalışma yapılacak, Patlatmalardan kaynaklı sarsıntı ölçümleri sismograf cihazıyla ilk patlatmada ve yılda bir periyodik olarak yapılacak ve sonuçlarının cihaz çıktıları ile birlikte rapor halinde Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü ne sunulacak, 2872 sayılı Çevre Kanununa istinaden yürürlüğe giren ilgili yönetmeliklere ve Tablo-45 de belirtilen hususlara uyulacak ve diğer meri mevzuat kapsamında çevrenin korunması ve kirliliğin önlenmesi için gerekli izinlerin alınacaktır. Patlatma öncesi gerekli güvenlik önlemleri alınarak kontrollü bir şekilde yapılacaktır. Sorumlu kişi tarafından ateşleme yapıldıktan sonra, ateşleme alanı yine sorumlu kişiler tarafından kontrol edilerek iş makinelerinin ve can güvenliğini tehlikeye sokacak olan bloklar, askıda kalmış olan bloklar kepçe ve ekskavatör yardımı ile sabit bir alana indirgenecektir. Patlatma işlemleri gündüz saatlerinde 08:00 ile 18:00 saatlari arasında yapılacaktır. Patlatma işlemi yapılmadan bir gün önce yakın yerdeki yerleşimlere haber verilecektir. İşletmede ihtiyaç olunan patlayıcı madde, patlatmanın yapılacağı gün şehir merkezinden getirilecektir. Saha içinde patlayıcı madde deposu bulunmayacaktır. Kuvarsit ocağında yapılacak olan patlatma sonrası, ocak alanında patlamamış patlayıcı maddelerin kalıp kalmadığı yetkili ateşleyici tarafından kontrol edilecektir. Patlamamış patlayıcılar yerinde tekrar patlatılacaktır. İşletmede kullanılacak olan patlayıcı maddelerin ambalajları, patlatmayı gerçekleştiren kişi veya kuruluşlar tarafından ocak alanından alınarak saha dışına çıkartılacaktır. 44

59 İşletme sırasında çevre ve toplum sağlığını olumsuz etkileyecek hususlar ile yangın ve patlamalara karşı gerekli tedbirler alınacaktır. Patlayıcı maddelerin getirilmesi ve kullanımında Tekel Dışı Bırakılan Patlayıcı Maddelerle Av Malzemesi ve Benzerlerinin Üretimi, İthali, Taşınması, Saklanması Depolanması Satışı, Kullanılması, Yok Edilmesi, Denetlenmesi Usul ve Esasları na ilişkin tarih ve sayılı, 87/12028 karar sayılı Tüzük hükümlerine uyulacaktır. Kazı ve Patlatma Sırasında Maden ve Taş Ocakları İsletmelerinde ve Tünel Yapımında Alınacak İşçi Sağlığı ve Güvenliği Önlemlerine İlişkin Tüzük ve Parlayıcı, Patlayıcı, Tehlikeli ve Zararlı Maddelerle Çalışılan İşyerlerinde Alınacak Tedbirler Hakkındaki Tüzük te belirtilen hususlara uyulacaktır Proje Kapsamındaki Ulaştırma Altyapısı Planı (Ulaştırma Güzergâhı, Güzergâh Yollarının Mevcut Durumu ve Kapasitesi, Hangi Amaçlar İçin Kullanıldığı, Mevcut Trafik Yoğunluğu, Yerleşim Yerlerine Göre Konumu, Yapılması Düşünülen Tamir, Bakım ve İyileştirme Çalışmaları vb.). Kuvarsit ocağı ve cevher hazırlama tesisi ile kuvars kumu ocağı ve cevher hazırlama tesisleri işletmesinde üretilen ürünlerin nakliyesi için mevcut ocak yolu ile bu yolun bağlandığı asfalt yol kullanılacaktır. Proje Alanları Nakliye Güzergahı Şekil-9. Nakliye Yolu Güzergahı 45

60 Kuvarsit ocağı ile kuvars kumu ocaklarına ulaşımı sağlayan stabilize orman yolu mevcut olup, yeni bir yol açılmasına gerek bulunmamaktadır. Ancak sahada yeni bir yol açılmasına gerek duyulması halinde, yollar yamaçlardan aşağı toprak kaydırmayacak şekilde ekskavatörle yapılacaktır. Nakliye sırasında kullanılacak orman yollarının bakım ve onarımı yapılacaktır. Nakliye güzergahı olarak kullanılacak olan yolardaki tozlanmayı en aza indirgemek amacıyla, tesisten asfalt yola kadar olan nakliye yolu stabilize malzeme ile kaplanacak ve düzenli sulama aracı ile sulanacaktır. Kuvarsit sahasından yılda ton ve kuvars kumu sahalarından yılda toplam ton olmak üzere proje kapsamında toplam ton/yıl üretim yapılacaktır. Üretilen kuvarsit ve kuvars kumunun tamanının naklinin yapıldığı kabul edilir ise günde ton malzemenin nakli yapılacaktır. Yakın bölgedeki karayolundaki mevcut trafik yük aşağıda verilmiştir. Şekil-10. Karayolları Trafik Yükü Haritası (2012) Nakliye güzergahına ait trafik yükü haritasına bakıldığında, 2012 yılı verilerine göre 591 adet mevcut kamyon trafiğinin olduğu görülmektedir. Karayoları trafik kanunu gereği 25 ton kapasiteli nakliye kamyonları kullanılacağından ortalama günde ( ton/gün 25 ton/sefer=512 adet kamyon) 512 adet ek trafik yükü oluşacaktır. Tesisten üretilen malzemenin şehir merkezine nakliyesi sırasında trafik yasası ile belirlenmiş tonaj sınırlarına uyulacaktır. Nakliye sırasında, araçlar yerleşim yerlerinden geçerken, trafik kurallarına riayet edeceklerdir. Nakliye işlemleri sırasında Karayolları Trafik Yönetmeliği nin belirlemiş olduğu hükümlere uyulacaktır. 46

61 BÖLÜM 3. PROJENİN EKONOMİK VE SOSYAL BOYUTLARI Proje ve Etki Alanının Mevcut ve Planlanan Sosyo Ekonomik Özellikleri Ekonomik Özellikler (Yörenin Ekonomik Yapısını Oluşturan Başlıca Sektörler). İlçe ekonomisi hayvancılık, tarım ve sanayiye dayalıdır. Sanayi bitkisi olan ayçiçeği, tarım sahalarında en fazla ekilen ürünlerdendir. Bunların dışında arpa, kavun, karpuz ve çeşitli sebzeler diğer ürünler arasındadır. Çatalca ilçesinde önemli ölçüde hayvansal gıda üretilir. Tereyağı, peynir ve yoğurt bunların başlıcalarıdır. Tekstil fabrikaları ve çeşitli gümrüklü depolama alanları Çatalca'nın önde gelen işletmeleri arasında yer alır. Trakya Serbest Bölgesi, Çatalca'da yer almaktadır Nüfus (Yöredeki kentsel ve kırsal nüfus, nüfusun yaş sınıflarına göre dağılımı, hane halkı yapısı). Proje alanı İstanbul İli, Çatalca İlçesi, Subaşı Köyü ile Akalan Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır. Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Veri Tabanı, 2012 Nüfus Sayımı sonuçlarına göre İstanbul İli, Çatalca İlçesi, Subaşı Köyü ile Akalan Köyü nüfus bilgileri aşağıdaki verilmiştir. Tablo-39. İstanbul İli, Çatalca İlçesi, Subaşı Köyü ile Akalan Köyü Nüfus Bilgileri Yerleşim İl / İlçe Merkezi Belde / Köy Toplam Alanı Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın İstanbul Çatalca Subaşı Köyü Akalan Köyü Kaynak: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Veri Tabanı (TÜİK) Sağlık (Bölgedeki mevcut endemik hastalıklar). Bölgede mevcut endemik hastalık bulunmamaktadır İnsan Sağlığı ve Çevre Açısından Riskli ve Tehlikeli Faaliyetler. İşletme sırasından faaliyetlerden dolayı tehlike ve riskler ortaya çıkabilmektedir. Bu tehlike ve riskleri önlemek amacıyla; 47

62 Patlatma Sırasında; Kapsül kablolarına ilave edilecek uzatma kablolarının bağlantıları itina ile yapılacak ve izole bantla iyi bir şekilde izole edilecektir. Yemleyici dinamitin kartuşları kablo ile bir demet şeklinde bağlanacak ve bu demet, kablo yardımı ile sarkıtılarak indirilecektir. Sıkılama sırasında elektrik kablolarının zedelenmemesine dikkat edilecektir. Ateşleme devresi kabloları manyetoya bağlanmadan önce devrenin direnç kontrolü yapılacaktır. Ateşleme yapmadan önce siren ile alarm verilecek ve ayrıca flamalı gözcüler önemli noktalara dikilecektir. Ateşleme kablosu uygun bir uzaklıktaki ateşleme cebine kadar uzatılarak vakit geçirmeden ateşleme yapılacaktır. Yağışlı havalarda statik elektrik tehlikesi göz önüne alınarak gerektiğinde ateşlemeden vazgeçilecektir. Ateşleme sahasına yetkililerden başkası girmeyecektir. Patlatma işlemi uzman kişiler tarafından yapılacaktır. Patlayıcı maddeler ateşleme yerine özel bir araçta getirilecek, dinamit ve kapsüller ayrı ayrı araçlarda nakledilecektir. Patlamayan delikler için gereken emniyet tedbirleri alınacak ve usulüne uygun olarak zararsız hale getirilecektir. Ateşleme yapıldıktan sonra ateşleme bölgesi sorumlu kişiler tarafından kontrol edilecek ve iş makinelerini tehlikeye sokacak bloklar, basamak şevinde askıda kalmış ise gerekli önlemler alınacaktır. Patlayıcı maddelerin sahaya taşınması, kullanımı ve depolanması ilgili olarak 29 Eylül 1987 tarih ve sayılı Tekel Dışı Bırakılan Patlayıcı Maddelerle, Av Malzemesi ve Benzerlerinin Üretimi, İthali, Taşıması, Saklanması, Depolanması, Satışı, Kullanılması, Yok Edilmesi, Denetlenmesi, Usul ve Esasları Tüzüğü hükümlerine uyulacaktır. Kazı ve Patlatma Sırasında Maden ve Taş Ocakları İşletmelerinde ve Tünel Yapımında Alınacak İsçi Sağlığı ve Güvenliği Önlemlerine İlişkin Tüzük ve Parlayıcı, Patlayıcı, Tehlikeli ve Zararlı Maddelerle Çalışılan İşyerlerinde Alınacak Tedbirler Hakkındaki Tüzük te belirtilen hususlara kesinlikle uyulacaktır. Yangınlara Karşı; Faaliyet alanında, çıkabilecek herhangi bir yangına karşı çalışan elaman sayısı kadar yangın söndürme ekipmanı ( yangın söndürme tüpü, su kovası, kazma, kürek vs.) hazır bulundurulacaktır. İşletmede yangın ihtimaline karşı her türlü tedbir alınacak ve ilgili İdare ile ilişki kurulacaktır. Bütün Faaliyetler Sırasında; Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı nın gün ve sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği nin gerektirdiği her türlü önlem alınacaktır tarih ve sayılı Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği nde belirlenen tüm hususlara uyulacaktır. İşçilerin toz ve gürültüden etkilenmemeleri için toz maskesi ve kulaklık kullanmaları sağlanacaktır. Ayrıca araç, makine ve teçhizatın kullanımından dolayı da iş kazaları (araç devrilmesi, çarpması, araç çarpışması vs.) olabilir. Tüm bu kazaları azaltmak ve 48

63 engellemek için personele eğitim yaptırılacak, gerekli uyarılar yapılacak ve ilgili yerlere uyarı levhaları asılacaktır. İşletme sahasına, çalışanların dışında kimsenin girmesi de engellenecektir. Patlatma yapılan ocaktaki alan güvenliği alınmadan, sahaya makine ekipman ve personel sokulmayacaktır. Çalışanların sağlık ve güvenliklerini sağlayabilmek için 4857 sayılı yasaya bağlı olarak hazırlanıp yayınlanmış olan ve yürürlükte bulunan mevzuata uyulacaktır. Kullanılan teknoloji ve malzemelerden kaynaklanabilecek kaza riskine karşı tarih ve sayılı Maden ve taşocakları işletmelerinde ve tünel yapımında alınacak işçi sağlığı ve iş güvenliği önlemlerine ilişkin tüzüğe uyulacaktır. Bu tüzüğe göre sahanın fenni nezaretçisi, işçi sağlığı ve iş güvenliği gereklerinin yerine getirilmesinden ve işletmenin teknik esaslar çerçevesinde çalıştırılmasından sorumludur. Ayrıca olası bir iş kazası ihtimaline karşı ocak alanında uygun bir yerde yeterli donanımda bir ecza dolabı ve en yakın sağlık ocağına ulaşmak için bir araç hazır bulundurulacaktır. Kullanılacak teknoloji ve malzemelerden kaynaklanabilecek kazalardan bir diğeri de ocak ile satış noktaları arasında malzeme taşımada kullanılan kamyonlardan kaynaklanabilecek olası trafik kazalarıdır. Bunlara mahal vermemek için sürücülerin trafik kurallarına ve hız limitlerine uymaları sağlanacaktır. Herhangi bir kaza durumunda en yakin sağlık merkezinden gerekli yardım istenecektir. Ayrıca tesislerden üretilen ürünlerin nakliyesi sırasında Karayolları Trafik Yönetmeliği hükümlerine uyulacaktır. Kırma-eleme tesisinde de az da olsa kaza riski mevcuttur. Teorik olarak bunlar; çeneler arasına düşmek, volan kayışlarına takılmak ve hatta döner kasnaklardan fırlayabilecek tas parçalarına hedef olmak vs. gibi risklerdir. Ocak sahasında sürekli kask, koruyucu gözlük, gürültü önleyici kulaklık takılarak ve uygun ayakkabılarla çalışılarak bu kaza risklerinden korunmak mümkündür. Üretimle ve iş yeriyle ilgisi olmayan insan ve evcil ve yabani hayvanların ocak ve tesis alanına girmelerini önlemek amacıyla maden sahasına girişin tehlikeli ve yasak olduğunu bildirir yazılı levhalar asılacak ve güvenlik önlemlerinden ve bunlara uyulmasından sorumlu bir personel görevlendirilecektir. Proje kapsamında yapılacak olan patlatma öncesinde ve sonrasında bölgede yaşayan insanların mal ve can güvenliğinin emniyetine yönelik oluşturacağı tehlikeler göz önünde bulundurularak önceden gerekli bilgiler verilecek ve gerekli güvenlik önlemleri alınacaktır. İşçilerin sağlık ve güvenliğinin korunması için işyerinde risk faktörleri belirlenerek çalışanların ihtiyacı olan araç ve gereçler noksansız olarak bulundurulacak, işçi sayısına bağlı olarak gerekli ve yeterli miktarda ilkyardım malzelemeleri şantiye binasında hazır bulundurulacaktır. Ocak alanlarında yapılacak ürertimler sonrasında derin çukurlar bırakılmayacak, ocak alanlarının rehablitasyonu yapılacak, saha etrafında işaretlenecek olan röper noktalarına teknik esaslara uygun ikaz ve uyarı levhaları asılacaktır. Şantiye binasında haşerilere, kemirici ve diğer zararlılara karşı düzenli olarak gerekli ilaçlama işlemleri yapılacaktır. Proje kapsamında yer alan faaliyetler ile ilgili olarak çevre ve toplum sağlığını olumsuz etkileyecek hususlar ile yangın ve patlatmalara karşı gerekli tedbirler alınacaktır. 49

64 Gerçekleşmesi Beklenen Gelir Artışları; Yaratılacak İstihdam İmkânları, Nüfus Hareketleri. Kuvarsit ocağı ve cevher hazırlama tesisi ile kuvars kumu ocağı ve cevher hazırlama tesisleri işletmesinde 20 personel çalıştırılmakta olup, kapasite artırımı ile birlikte 50 yeni personel alımına gidilerek toplamda 70 personelin çalıştırılması planlanmaktadır. İşletmedeki personelin yakın çevredeki yerleşim yerlerinden karşılanmasına özen gösterilecektir. İşletme ile birlikte büyük oranda gelir artışı yaşanmayacaktır. Proje alanının yerleşim yerlerine yakın olması nedeniyle, kapasite artışı ile birlikte nüfus hareketi yaşanmayacaktır Yöredeki Sosyal Altyapı Hizmetleri (Eğitim, sağlık, kültür hizmetleri). Eğitim Hizmetleri: Çatalca İlçe Milli Eğitim Müdürlüğüne 68 adet okul ve kurumda, 496 öğretmen görev yapmakta olup, toplam öğrenci sayısı tir. Derslik başına düşen öğrenci sayısı, ilköğretim için 20, ortaöğretim için 32, mesleki ve teknik eğitim için 64 öğrencidir. Tablo-40. Çatalca İlçesi Okuma Yazma Durumu, Cinsiyet ve Yaş Grubuna Göre Nüfus Yaş grubu Cinsiyet Okuma Yazma Okuma Yazma Bilmeyen Bilen Bilinmeyen Toplam Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek

65 Yaş grubu Cinsiyet Okuma Yazma Okuma Yazma Bilmeyen Bilen Bilinmeyen Toplam Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Toplam Kaynak:TUİK-2012 Sağlık Hizmetleri: Çatalca İlçesinde sağlığın temeli olan Koruyucu Sağlık Hizmetleri Kurumları (birinci basamak sağlık kuruluşları) ve Tedavi Edici Sağlık Kurumları (ikinci basamak sağlık kurumları) kapsamında; 1 adet Devlet Hastanesi, 10 adet ASM (Aile Sağlığı Merkezi), 1 adet Verem Savaş Dispanseri, 3 adet Acil Yardım İstasyonu bulunmaktadır. Kültür Hizmetleri: Çatalca İlçesinde 28 yataklı Öğretmen evi bulunmaktadır. İlçede toplam 6 kapalı spor salonu, 1 yarı olimpik yüzme havuzu ve 1 futbol sahası ile 1 kültür merkezi bulunmaktadır Çalışacak Personelin ve Bu Personele Bağlı Nüfusun Konut ve Diğer Teknik/Sosyal Altyapı İhtiyaçları. İşletmede çalışan personelin sosyal ihtiyaçları, proje alanı içinde mevcut olan prefabrika şantiye binasından karşılanmaktadır. Personelin konaklama ihiyaçları ise yakın çevredeki köylerden ve şehir merkezindeki konutlardan karşılanmaktadır. Çalışan personelin proje alanına nakilleri günü birlik servisler ile karşılanmaktadır Projenin Fayda-Maliyet Analizi. İşletme Giderleri Kuvarsit ocağı ve cevher hazırlama tesisi ile kuvars kumu ocağı ve cevher hazırlama tesislerinde ayda 26 gün ve yılda 12 ay çalışma yapılması planlanmaktadır. Personel Giderleri: Kuvarsit ocağı ve cevher hazırlama tesisi ile kuvars kumu ocağı ve cevher hazırlama tesislerinde toplam 70 personel 12 ay boyunca istihdam edilecek olup söz konusu personelin görev dağılımı ve ücretleri aşağıdaki tabloda verilmektedir. 51

66 Tablo-41. Çalışacak Personel Sayısı ve Görev Dağılımı Personel Görev Yeri Sayısı Aylık Ücreti (TL) Yıllık Tutar (TL) Teknik Nezaretçi (Maden Mühendisi) , ,00 İş Makinesi Operatörü , ,00 Şoför , ,00 İşçi , ,00 Aşçı , ,00 Bekçi , ,00 Toplam ,00 Kuvarsit ocağı ve cevher hazırlama tesisi ile kuvars kumu ocağı ve cevher hazırlama tesislerinde çalışan personelin konaklamaları yakın çevredeki yerleşim yerlerinden karşılanacaktır. İşletmede çalışacak olan personelin giderleri yıllık ,00-TL olacaktır. Proje kapsamında kullanılacak iki tür enerji kaynağından biri elektrik, diğeri motorindir. Elektrik enerjisi, cevher hazırlama tesisi ünitelerinde ve şantiye binasında; motorin, ekskavatörler, kamyonlar, yükleyici vb. iş makinelerinde kullanılacaktır. Elektrik enerjisi enerji nakil hattından karşılanmaktadır. Motorin ise yakın çevredeki akaryakıt satış istasyonlarından sağlanacak ve alanda bulundurulması planlanan motorin tankında bekletilecektir. Tablo-42. Yıllık İşletme Giderleri Harcama Kalemleri Tutarı (TL) İşçilik ve Personel Giderleri ,00 Elektrik Giderleri ,00 Yakıt Giderleri ,00 Patlayıcı Madde Giderleri ,00 Bakım ve Onarım Giderleri ,00 İdari vb. Giderler ,00 İş Sağlığı - Güvenliği Giderleri ,00 Beklenmeyen Giderler ,00 Toplam İşletme Giderleri ,00 İşletme Gelirleri Kuvarsit sahasından yılda ton kuvarsit madeni ve kuvars kumu sahalarından yılda toplam ton kuvars kumu madeni üretimi gerçekleştirilecek ve üretilen kuvarsit ile kuvars kumu cevher hazırlama tesislerine iletilecektir. Toplam ton kapasiteye sahip olacak olan tesisten yılda ton civarında elde edilecek boyutlandırılmış malzeme satışa sunulacaktır. Bu kapsamda öngörülen satış hâsılatı aşağıdaki tabloda verilmiştir. Tablo-43. Yıllık İşletme Gelirleri Malzemenin Birim Fiyatı Yıllık Üretim Miktarı Toplam Hâsılat Kuvarsit Boyutlandırılmış Ürün 6 TL/ton ton ,00-TL Kuvars Kumu Boyutlandırılmış Ürün 6 TL/ton ton ,00-TL Toplam ton ,00-TL 52

67 Tablo-44. Yıllık İşletme Karı Toplam İşletme Gelirleri Toplam İşletme Giderleri Brüt Karı Devlet Hakkı( % 4) Ek Devlet Hakkı (%30) Toplam Devlet Hakkı Gayrisafi Kar Kurumlar Vergisi (%30) Kullanılabilir Kar ,00-TL ,00-TL ,00-TL ,00-TL ,20-TL ,20-TL ,80-TL ,00-TL ,80-TL Bu kapsamda; piyasa araştırması sonucunda yapılan hesaplamalarda işletmenin giderleri yaklaşık olarak ,00-TL, işletme gelirleri ise yaklaşık olarak ,00-TL olarak belirlenmiştir. İşletmedeki kullanılabilir kar ,80-TL olacaktır. Söz konusu projeler için, yıllık ,20-TL Devlet Hakkı ve ,00-TL Kurumlar Vergisi ödenecek olup devlet ekonomisine katkıda bulunulacaktır Projeden Etkilenen Yerleşim Yerleri. Proje alanı, İstanbul İli, Çatalca İlçesi, Akalan ve Subaşı Köyleri mevkiinde bulunmakta olup, proje kapsamında yer alan kuvarsit ocağı Akalan Köyü tarafında, kuvars kumu ocakları ise Subaşı Köyü tarafında yer almaktadır. Proje kapsamında yer alan kuvarsit ocağı Akalan Köyü nün 700 m. güneydoğusunda, 1 nolu kuvars kumu ocağı Subaşı Köyü nün 300 m. kuzeybatısında, 2 nolu kuvars kumu ocağı Subaşı Köyü nün 100 m. kuzeybatısında ve 3 nolu kuvars kumu ocağı Subaşı Köyü nün 400 m. kuzeybatısında yer almaktadır (Bkz. Ek-3 ve Ek-4) Projenin Ekonomik Ömrü nolu maden sahasında daha önce işletmeye geçilmiş olan kuvarsit madeni ocağı ile kapasite artışı projesi kapsamında genişletilecek olan ocak alanında yapılan jeolojik etüdlerde ve açılan yarmalarda kuvarsit madeninin ortalama 50 metre kalınlığında olduğu tespit edilmiştir. Kuvarsit madeni ocağındaki görünür rezerv miktarı; Uzunluk :1000 m Genişlik :500 m Kalınlık :50 m Özgül Ağırlık :2,85 ton/m 3 Görünür Rezerv Miktarı: 1000 x 500 m x 50 m x 2,85 ton/m 3 = ton Kuvarsit madeni işletmesinin ömrü ton ton 36 yıl nolu maden sahasında daha önce işletmeye geçilmiş olan kuvars kumu ocağı ile kapasite artışı projesi kapsamında yer alan diğer ocak alanlarında yapılan jeolojik etüdlerde ve açılan yarmalarda kuvars kumu madeninin ortalama 20 metre kalınlığında olduğu tespit edilmiştir. 53

68 Buna göre 1 nolu kuvars kumu ocağındaki görünür rezerv miktarı; Uzunluk :750 m Genişlik :250 m Kalınlık :20 m Özgül Ağırlık :1,8 ton/m 3 Görünür Rezerv Miktarı:750 x 250 m x 20 m x 1,8 ton/m 3 = ton 2 nolu kuvars kumu ocağındaki görünür rezerv miktarı; Uzunluk :275 m Genişlik :100 m Kalınlık :20 m Özgül Ağırlık :1,8 ton/m 3 Görünür Rezerv Miktarı: 275 x 100 m x 20 m x 1,8 ton/m 3 = ton 3 nolu kuvars kumu ocağındaki görünür rezerv miktarı; Uzunluk :750 m Genişlik :500 m Kalınlık :20 m Özgül Ağırlık :1,8 ton/m 3 Görünür Rezerv Miktarı: 750 x 500 m x 20 m x 1,8 ton/m 3 = ton Toplam Görünür Rezerv Miktarı: ton Kuvars kumu madeni işletmesinin ömrü ton ton 11 yıl Proje kapsamında yer alan kuvarsit madeni cevher hazırlama tesisi ile kuvars kumu madeni cevher hazırlama tesislerinin ömrü nolu IV. Grup maden sahasının ömrüne bağlı olacaktır nolu IV. Grup maden sahası için alınan işletme ruhsatı 10 yıl süreli olup, 10 yılın sonunda piyasa ve ekonomik koşullara göre işletmeye devam edilmesi durumunda 3213 sayılı Maden Kanunu na göre işletme ruhsatının süresi uzatılacaktır Zamanlama Tablosu. Kuvarsit ocağı ve cevher hazırlama tesisi ile kuvars kumu ce cevher hazırlama tesisi kapasite artırımı projesi ile ilgili olarak 3213 sayılı Maden Kanunu, 5491 sayılı Kanundan değişiklik 2872 sayılı Çevre Kanunu ve bu kanuna istinaden çıkarılan tüm mevzuat hükümlerine ve diğer Kanun ve Yönetmeliklere göre gerekli izinlerin alınması ile birlikte kapasite artışına gidilecektir. 54

69 Tablo-45. Zamanlama Tablosu Yapılacak Olan İşlemler 2013 Yılı ÇED Sürecinin Başlatılması X Halkın Katılım Toplantısı X Komisyonun Kapsam ve Özel Format Belirlemesi Toplantısı X ÇED Raporunun Hazırlanması X X X X X X X X 1. İDK Toplantısı X ÇED Süreci Sonu X Gerekli İzinleri Alınması X Kapasite Artışına Geçilmesi X 3.2. Diğer Hususlar. Bu bölümde belirtilmesi gereken başka bir husus bulunmamaktadır. 55

70 BÖLÜM 4. MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLER VE DOĞAL KAYNAKLARIN KULLANIMI. (Bölgesel ve çalışma alanı baz alınarak mevcut ve planlanan durum verilmelidir.) 4.1. Arazi Kullanım ve Mülkiyet Durumu. Proje kapsamında yer alan ve dört ayrı poligon halinde toplam 148,91 hektarlık alanı kaplayan proje alanının tamamı, İstanbul Orman Bölge Müdürlüğü, Çatalca Orman İşletme Müdürlüğü, Çatalca Orman İşletme Şefliği sınırları dahilinde bulunan orman alanıdır. Orman Bölge Müdürlüğü görüşü ile ÇED İnceleme Değerlendirme Formu ve meşcere haritası Ek-1-E de verilmiştir. Orman alanları için kamulaştırma söz konusu olmadığından, bu alanlarda 6831 sayılı Orman Kanunu nun 16 ıncı maddesi gereğince izin alınacaktır. Kuvarsit ve 1 nolu kuvars kumu ocaklarında mevcut durumda alınmış olan orman izinleri (Bkz. Ek-1-F ve Ek-1-G) ile üretim çalışmaları devam etmekte olup, alan artışına bağlı olarak kullanılacak orman alanları için kamulaştırma söz konusu olmadığından, bu alanlarda 6831 sayılı Orman Kanunu nun 16 ıncı maddesi gereğince izin alınacaktır. a) Tarım ve Hayvancılık. a.1) Sulu ve Kuru Tarım Arazilerinin Büyüklüğü. Proje alanının tamamı orman arazileri kapsamında yer almakta olup, İstanbul İli ile Çatalca İlçesi tarım arazilerine ait bilgiler aşağıdaki tablolarda verilmiştir. Tablo-46. İstanbul İli Arazinin Niteliğine Göre Dağılımı Tahıllar ve Diğer Bitkisel Ürünlerin Alanı Meyveler, İçecek ve Baharat Bitkileri Süs Bitkileri Alanı (dekar) Toplam Alan (dekar) Ekilen Alan (dekar) Nadas Alanı (dekar) Sebze Bahçeleri Alanı (dekar) Alanı (dekar) , , , , ,00 595,00 Tablo-47. Çatalca İlçesi Arazinin Niteliğine Göre Dağılımı Tahıllar ve Diğer Bitkisel Ürünlerin Alanı Meyveler, İçecek ve Baharat Bitkileri Süs Bitkileri Alanı (dekar) Toplam Alan (dekar) Ekilen Alan (dekar) Nadas Alanı (dekar) Sebze Bahçeleri Alanı (dekar) Alanı (dekar) , ,00 0, ,00 604,00 11,70 Kaynak: TÜİK.2012 a.2) Ürün Desenleri ve Bunların Yıllık Üretim Miktarları. Proje alanı içerisinde tarım alanı bulunmamakta olup, Çatalca İlçesine ait tarımsal ürünler ve bunların yıllık üretim miktarları aşağıdaki tablolarda verilmiştir. 56

71 Tablo-48. Çatalca İlçesine Ait 2012 Yılı Tahıl Ürünleri Ekiliş, Verim ve Üretim Değerleri Ekilen alan Hasat edilen alan Grup adı Ürün adı (dekar) (dekar) Patates-Kuru Baklagiller- Yenilebilir Kök ve Yumrular Saman ve Ot Tahıllar Yağlı Tohumlar Kaynak: TÜİK.2012 Üretim (ton) Verim (kg/da) Nohut Fasulye (Kuru) Fiğ (Yeşil Ot) Yonca (Yeşil Ot) Yulaf (Yeşil Ot) Mısır (Silajlık) Hayvan Pancarı Buğday (Diğer) Mısır (Dane) Çeltik Arpa (Biralık) Arpa (Diğer) Tritikale (Dane) Ayçiçeği (Yağlık) Kolza (Kanola) Tablo-49. Çatalca İlçesine Ait 2012 Yılı Sebze Ürünleri Ekiliş, Verim ve Üretim Değerleri Grup adı Ürün adı Ekilen Alan (dekar) Üretim(ton) Diger Sebzeler (Başka Yerde Sınıflandırılmamış) Kök ve Yumru Sebzeler Meyvesi İçin Yetiştirilen Sebzeler Lahana (Beyaz) Marul (Kıvırcık) Marul (Göbekli) Ispanak Semizotu Maydonoz Roka Tere 2 4 Nane 10 6 Soğan (Taze) Sarımsak (Kuru) Pırasa Turp (Bayır) 5 4 Turp (Kırmızı) Domates (Sofralık) Domates (Salçalık) Hıyar (Sofralık)

72 Grup adı Ürün adı Ekilen Alan (dekar) Üretim(ton) Biber (Dolmalık) Biber (Sivri) Patlıcan Kabak (Sakız) Balkabağı Bezelye (Taze) Fasulye (Taze) Bakla (Taze) Kavun Kavun Kaynak: TÜİK.2012 Tablo-50. Çatalca İlçesine Ait 2012 Yılı Meyve Ürünleri Ekiliş, Verim ve Üretim Değerleri Ağaç Meyve Toplu başına veren meyveliklerin Üretim Grup adı Ürün adı ortalama yaşta alanı (ton) verim ağaç (dekar) (kg) sayısı Taş Çekirdekliler ve Yumuşak Çekirdekliler Üzüm Meyve vermeyen yaşta ağaç sayısı Toplam ağaç sayısı Elma (Golden) Elma (Starking) Elma (Diğer) Armut Ayva Erik Kiraz Çilek Üzüm (Sofralık- Çekirdekli) Zeytin ve Diğer Sert Ceviz Kabuklular Kaynak: TÜİK.2012 Proje alanının tamamı orman alanları kapsamında yer almakta olup, alan içine tapulu şahıs arazileri ve tarım arazileri bulunmamaktadır. 58

73 a.3) Hayvancılık Türleri, Adetleri ve Beslenme Alanları. Çatalca İlçesine ait hayvan adetleri aşağıdaki tablolarda verilmiştir. Tablo-51. Çatalca İlçesi 2012 Yılı Hayvan Adetleri Sağılan Hayvan Süt Hayvan Adı Yetişkin Genç-Yavru Toplam Sayısı (Baş) (Ton) Sığır (Yerli) ,017 Manda ,160 Sığır (Kültür) ,580 Sığır (Melez) ,790 Koyun (Yerli) ,800 Keçi (Kıl) ,970 Kaynak: TÜİK.2011 Büyükbaş hayvancılık genelde ahırlarda besicilik olarak yapılmaktadır. Küçükbaş hayvancılık ise kış ayların dışındaki aylarda yakın çevredeki mera alanlarında otlatılarak, kış aylarında ise evlerdeki ahırlarda beslenerek yapılmaktadır. b) Orman Alanları. b.1) Ağaç Türleri ve Miktarları veya Kapladığı Alan Büyüklükleri. Proje kapsamında yer alan kuvarsit ocağı ve cevher hazırlama tesisi ile kuvars kumu ocağı ve cevher hazırlama tesisi işletmesi içerisinde yer alan ağaç cinsi meşe olup bölme numaraları ve bu bölmelerdeki mesçere tipleri ve kapladığı alan miktarları aşağıdaki tabloda verilmiştir. Tablo-52. Proje Alanı İçindeki Ağaç Türleri ve Kapladığı Alan Büyüklükleri Ma (Kapladığı Alan m 2 ) Ma3 (Kapladığı Alan m 2 ) Mab3 (Kapladığı Alan m 2 ) 323 Nolu Bölme Nolu Bölme Nolu Bölme Nolu Bölme Nolu Bölme Nolu Bölme Nolu Bölme Nolu Bölme Nolu Bölme Toplam Kuvarsit ve 1 nolu kuvars kumu ocaklarında mevcut durumda alınmış olan orman izinleri (Bkz. Ek-1-F ve Ek-1-G) ile üretim çalışmaları devam etmekte olup, alan artışına bağlı olarak kullanılacak orman alanları için kamulaştırma söz konusu olmadığından, bu alanlarda 6831 sayılı Orman Kanunu nun 16 ıncı maddesi gereğince izin alınacaktır. 59

74 b.2) Ocak Yerinin İşlendiği Meşcere Haritası ve Yorumu. Proje alanı olan m 2 lik (148,91 ha) alanın tamamı İstanbul Orman Bölge Müdürlüğü, Çatalca Orman İşletme Müdürlüğü, Çatalca Orman İşletme Şefliği sınırları dahilinde bulunan orman alanıdır. Orman Bölge Müdürlüğü görüşü ile ÇED İnceleme Değerlendirme Formu ve proje alanını gösterir meşcere haritası Ek-1-E de verilmiştir. Mesçere haritasına göre proje alanı içinde Ma (Meşe, a çağ sınıfı), Ma3 (Meşe, a çağ sınıfı 3 kapalı) ve Mab3 (Meşe, a ve b çağ sınıfı, 3 kapalı) mesçere tipleri yer almaktadır. b.3) Sahanın Yangın Görüp Görmediği. İstanbul Orman Bölge Müdürlüğü nden alınan inceleme değerlendirme formuna göre proje alanı ve yakın çevresinde yangın görmüş alan bulunmamaktadır. c) Proje Yerinde Elden Çıkarılacak Alanın Değerlendirilmesi. c.1) Proje Sırasında Kesilecek Ağaçların Tür ve Sayıları, Orman Yangınları ve Alınacak Önlemler. Proje alanları ile ilgili olarak Çatalca Orman İşletme şefliğinden alınan hektardaki ağaç miktarı ile hektardaki servet bilgileri Tablo-53 te verilmiştir. Tablo-53. Proje Alanı İçindeki Ağaç Türleri Miktarları, Kapladığı Alan Büyüklükleri ve Hektardaki Ağaç Miktarları Hektardaki Bölme Mesçere Kapladığı Alan Kesilecek Hektardaki Kapalılığı Ağaç Türü Ağaç No Tipi (hektar) Ağaç Sayısı Servet Miktarı 323 Ma 17, Meşe Ma 25, Meşe Ma3 22,7100 % Meşe Ma3 11, Meşe Ma 19, Meşe Mab3 27,7300 % Meşe Ma3 5,5411 % Meşe Ma3 15,2453 % Meşe Ma 4, Meşe ,30 metre yüksekliğindeki ağaçların gövde çapına göre servet değeri belirlenir metre boyda gövde çapı 8 cm nin altında olduğunda servet yoktur. Bu tanımlamaya göre Çatalca Orman İşletme Şefliği Orman Amenajman haritasından ve saha döküm tablolarından edinilen bilgiye göre; Ma ve Mab3 = Servet yoktur. Kuvarsit ocağı ve cevher hazırlama tesisi ile kuvars kumu ocağı ve cevher hazırlama tesisindeki üretim işlemleri tamamlandıktan sonra tarih ve sayılı Orman Kanununun 16 ıncı Maddesinin Uygulama Yönetmeliği ne göre, arazinin rehabilitasyonu yapılacaktır. 60

75 Kuvarsit ve kuvars kumu ocaklarında yapılacak olan rehabilitasyon sonrası, arazi Orman Bölge Müdürlüğü ne teslim edilecektir. Orman Bölge Müdürlüğü bu alanları ileriki dönemlerde ağaçlandırma programına alarak ağaçlandırma işlemlerini gerçekleştirecektir. Faaliyet alanı ve yakın çevresinde çıkabilecek herhangi bir yangına karşı yeterli sayıda yangın söndürme ekipmanı (yangın söndürme tüpü, su kovası, kazma, kürek vs.) hazır bulundurulacaktır. Ortaya çıkabilecek olan yangına karşı öncelikle sahada çalışan personel ve makine-ekipmanlar ile ilk müdahale yapılarak, en yakın Orman İşletme Müdürlüğü ne ve itfaiyeye haber verilecektir. Proje alanında ve yakın çevresinde faaliyetlerden dolayı ortaya çıkabilecek olan yangınların önlenmesi amacıyla, işletmede çalışan personele gerekli eğitimler verilerek önlemler alınacaktır. Faaliyet alanı içinde ve yakın çevresinde açıkta ateş yakılması, sigara izmaritlerinin çevreye atılması engellenecek ve gerekli eğitimler çalışanlara verilecektir. Yangına karşı işletme alanı ve yakın çevresinde uyarıcı levhalar asılarak faaliyet alanındaki ve yakın çevredeki halk uyarılacaktır. Üretim sırasında yapılacak olan patlatma işlemleri gerekli güvenlik önlemleri alınarak jandarma kontrolünde yapılacaktır. Patlatma sırasında yangın söndürme ekipmanı ilk müdahale için hazır vaziyette bekletilecektir. Pasa döküm alanı belirlenirken erozyona, heyelana sebep olmayacak meyilde arazi seçilmiş olup, çevredeki dere, baraj, gölet sularını kirletmeyecek şekilde gerekli tedbirler alınacak ve izne konu olmayan yerlere ve ormanlara dökülmeyecektir. Proje kapsamında açığa çıkacak hafriyat, pasa vb. malzemenin stoklanacağı alan, orman alanı dışında alternatif sahaların değerlendirilerek orman alanı dışında planlanacak, ancak alternatif sahaların bulunmaması halinde ormanlık alan depolama amaçlı değerlendirilecektir. Benzer şekilde madencilikle ilgili tesislerin yapımı planlanırken öncelikle orman alanı dışında alternatif sahalar araştırılacak, bunun mümkün olmaması halinde ruhsat sahası içinde orman içi açıklık veya bozuk orman alanı tercih edilecektir. Kuvarsit ocağı ile kuvars kumu ocaklarına ulaşımı sağlayan stabilize orman yolu mevcut olup, yeni bir yol açılmasına gerek bulunmamaktadır. Ancak sahada yeni bir yol açılmasına gerek duyulması halinde, yollar yamaçlardan aşağı toprak kaydırmayacak şekilde ekskavatörle yapılacaktır. Nakliye sırasında kullanılacak orman yollarının bakım ve onarımı yapılacaktır. c.2) Elden Çıkarılacak Tarım Alanlarının Büyüklüğü, Arazi Kullanım Kabiliyeti. Proje alanının tamamı devlet ormanı içinde kalmakta olup, proje alanı içinde tarım alanları bulunmamaktadır. 61

76 c.3) Etkilenecek Tabii Bitki Türleri ve Ne Kadar Alanda Bu İşlerin Yapılacağı. Proje alanı ve yakın çevresindeki bitki türleri Bölüm 4.7 başlığı altında verilmiştir. Alan üzerinde bulunan bitki türleri işletmeye paralel olarak yürütülecek olan bitkisel toprak hafriyatı ile birlikte yüzeyden toprakla birlikte sıyrılarak alınacaktır. Madencilik faaliyetleri esnasında çıkartılması zorunlu olan bitkisel toprak ile diğer ekonomik değeri olmayan pasa ve hafriyat malzemesi ayrı ayrı stoklanacak ve bitkisel toprak erozyona karşı korunacaktır. c.4) Proje Alanında Kültür ve Tabiat Varlıkları Durumu. Proje alanı ve yakın çevresinde herhangi bir kültür ve tabiat varlığı bulunmamaktadır. c.5) Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Etkiler ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası). Proje alanı ve yakın çevresinde herhangi bir kültür ve tabiat varlığı bulunmamaktadır. Ancak, işletmeye geçildikten sonra alan üzerinde herhangi bir kültür varlığına rastlanılması durumunda, faaliyetler durdurularak İstanbul Kültür ve Turizm İl Müdürlüğüne bilgi verilecektir Toprak Özellikleri. a) Toprak Yapısı ve Arazi Kullanım Kabiliyeti Sınıflaması. Proje kapsamında yer alan ve dört ayrı poligon halinde toplam 148,91 hektarlık alanı kaplayan proje alanının tamamı, İstanbul Orman Bölge Müdürlüğü, Çatalca Orman İşletme Müdürlüğü, Çatalca Orman İşletme Şefliği sınırları dahilinde bulunan orman alanıdır. Mesçere haritasına göre proje alanı içinde Ma, Ma3 ve Mab3 mesçere tipleri yer almaktadır. İşletme alanlarında kalınlığı 0-10 cm olan bitkisel toprak mevcuttur. b) Yamaç Stabilitesi. Faaliyete başlandıktan sonra planlanan işletme yöntemine bağlı olarak açılacak şevlerde malzemenin fiziksel özellikleri göz önünde bulundurularak, heyelan meydana gelip gelmeyeceğini tespit amacıyla genel şev açısı 60 derece eğime sahip olacak şevler için güvenlik kat sayısı dairesel ve düzlemsel kayma için hesaplanmıştır. (Bkz. Ek-10) Düzlemsel kayma için yapılan hesaplamalarda şev güvenlik katsayısı kuvarsit ve kuvars kumu için (F)>2 bulunmuştur. Bu durumda kuvarsit ve kuvars kumu sahalarındaki şevler dengeli olacak ve şev duraylılığının sağlanması amacı ile duvar yapılmasına gerek kalmayacaktır. 62

77 Dairesel kayma için yapılan hesaplamalarda şev güvenlik katsayısı kuvarsit için (F)>2, kuvars kumu için (F) 1,6 bulunmuştur. Bu durumda kuvarsit ve kuvars kumu sahalarındaki şevler dengeli olacak ve şev duraylılığının sağlanması amacı ile duvar yapılmasına gerek kalmayacaktır. c) Erozyon. İşletme sırasında ortaya çıkacak olan şev ve basamaklar erozyona ve heyelana maruz kalmayacak şekilde gerekli güvenlik önlemleri alınarak düzenlenecektir. İşletme sırasında ortaya çıkan çukurlar kapatılarak düzenlenecek ve alan üzerinde su birikimini engellemek için yağmur suyu yönlendirme kanalları açılarak, ocak alanlarındaki yağmur sularının ocak alanları dışına yönlendirilmesi sağlanacaktır. İşletme sırasında kuvarsit ocağında patlayıcı madde ile üretim işlemleri gerçekleştirileceğinden, patlatma sonrası ocak alanındaki kuvarsitte gevşeme olacaktır. Gevşeyen malzemenin ve basamaklarda askıda kalan malzemenin tehlike arz etmemesi ve alanın erozyona uğramaması için, askıda kalan malzemeler kepçe ile yerinden sökülerek basamak tabanlarına indirilecektir. Basamakların şev açıları erozyona ve toprak kaymasına maruz kalmayacak şekilde duraylılıkları sağlanacaktır. d) Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Toprağa Etkiler ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası). İşletme alanı üzerinde 0-10 cm. kalınlığında bitkisel toprak bulunmaktadır. Faaliyetler sırasında ortaya çıkacak olan sıvı ve katı atıklar ile atık yağlar hiçbir şekilde toprağa bırakılmayacaktır. Sahadaki üretim faaliyetleri sırasında, işletme alanı üzerinde bulunan bitkisel toprak yüzeyden sıyrılarak alınacak ve rehabilitasyon çalışmalarında kullanılmak üzere bitkisel toprak depolama alanlarında depolanacaktır. Yüzeydeki bitkisel toprağın verimli olması nedeniyle, toprağın alınması sırasında dikkat edilerek toprağın verim kaybının önlenmesi sağlanacaktır. Faaliyetler sırasında; tarih ve sayılı Toprak Kirliliğinin Kontrolü ve Noktasal Kaynaklı Kirlenmiş Sahalara Dair Yönetmelik hükümlerine uyulacaktır Jeolojik Özellikler. a) Bölge Jeolojisi. Proje alanı ve yakın çevresinde kuvaterner yaşlı Alüvyon, Pliyosen yaşı oksidasyonlu, çakıl, kum, kil, Pliyosen-Miyosen yaşlı, kil hamurlu, genellikle kuvars, kuvarsit, gnays ve şist çakıllı, kum ve kil, Miyosen yaşlı tuturulmuş kum, kil, çakıl, Üst Eosen yaşlı, kumlu, killi seviyeli, 63

78 fosilli kireçtaşı ve çakıltaşı ve kumtaşı taban birimli, killi, kumlu kireçtaşı ardalanması ile kumtaşı, marn, Eosen yaşlı kumtaşı, marn, marnlı kireçtaşı, resifal kireçtaşı, Triyas yaşlı killi klorit şistler ve yer yer kalkşitler ve Devoniyen yaşlı kuvarsitler bölgede yayılım göstermektedir. b) Proje Alanı Jeolojisi. Kuvarsit Ocak Alanı Jeolojisi: Kuvarsit ocağının bulunduğu birim, jeolojik haritada Ptrş ile simgelenmiş kuvarsitler içerisinde yer almaktadır. Kuvarsitler, beyaz, açık gri, kirli beyaz renkli kıt beyaz mikalı ve feldispatlı, çoğun şist, ince kayma yüzeylerinde beyaz mikalı masif, kataklastik kesimlerde kolayca ufalanabilen bir yapı sunmaktadır. Kuvars Kumu Ocak Alanı Jeolojisi: Kuvars kumu ocağının bulunduğu birim, jeolojik haritada Tei ile simgelenmiş olan çakıltaşı ve kumtaşı taban birimli, killi, kumlu kireçtaşı ardalanması ile kumtaşı, marndan oluşan birim içerisinde yer almaktadır. Kuvars kumu ocak alanında işletilmesi planlanan kuvars kumları bölgenin temelini oluşturan Istranca Masifinin ayrışmasıyla (gnays) oluşmuş olabilecektir. Proje alanı ve yakın çevresine ait Jeoloji Haritası Ek-8 de verilmiştir. Kaynak: Türkiye Jeoloji Haritaları Serisi Kırklareli C6 Paftası, MTA Genel Müdürlüğü, 1998 c) Cevherleşme. Kuvarsit ve kuvars kumu sahalarına ait cevherleşme bilgileri aşağıda verilmiştir. Kuvarsit Cevherleşmesi Kuvarsitler, çökelme ortamında biriken ufak kuvars tanelerinin arasındaki boşlukların SiO2 yani yine kuvars olan bir madde ile doldurulması sonucunda oluşmuşlardır. Sahada masif kütleler halinde bulunan kuvarsitin kimyasal bileşimi, kuvars, kumtaşı (kuvarslı gre) ve kuvars kumu gibi SiO2 den meydana gelmektedir. Cevherin yoğunluğu 2,8-2,9 gr/cm 3 sunmaktadır. olup, pembemsi, grimsi, kehvemsi renkler Kuvars Kumu Cevherleşmesi Kuvars kumu 1/16-2 mm. arasında tane boyutuna sahip silis taneciklerinden ibarettir. Doğada asitçe zengin kayaçların çeşitli nedenlerle alterasyonu sonucunda oluşurlar. Sahadaki kuvars kumlarının yapılan petrografik incelemeler sonucunda başlıca kuvars, yer yer feldispat ve mikadan oluştuğu belirlenmiştir. Sıkı olmayan, homojen, ince taneli gevşek sedimanlardır. Orijinal halde % arasında değişen SiO 2 tenörleri, yıkama işlemiyle % SiO 2 tenörüne kadar yükselebilmektedir. Çok az miktarda Fe 2 O 3, Al 2 O 3, MgO, K 2 ve CaO bileşikleri bulunur. 64

79 Cevherin ortalama yoğunluğu 1,8 gr/cm 3 olup, beyaz-sarımsı beyaz-krem renklidir. Taneleri köşelidir, ortalama tane büyüklüğü 0,1 mm. maksimum 0,5 mm dir. Sahadaki kuvars kumları sedimanter yataklanma özelliği gösterir. Bu kumlar havzanın gelişimi ile ilgili çekim fayları önünde karasal olarak depolanmış ve Eosen çökelleriyle örtülmüştür. Cevher yüzeylemesi görülmez. Cevher kalınlığı yatağın orta kesimlerinde 20 metreye kadar çıkmaktadır. Sondajlarda 20 m ile 3 m arasında değişen kalınlıklarda kesilmiştir. d) Depremsellik. Proje alanı 18 Nisan 1996 tarihli mülga Bayındırlık ve İskân Bakanlığı Türkiye Deprem Haritası verilerine göre 3. Derece deprem alanı içerisinde yer almaktadır. Proje alanını gösteren İstanbul İline ait Depremsellik Haritası aşağıda verilmiştir. Proje Alanı Şekil-11. İstanbul İli Depremsellik Haritası e) Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Jeolojik Etkiler ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası). Söz konusu faaliyet kuvarsit ocağı ve cevher hazırlama tesisi ile kuvars kumu ocağı ve cevher hazırlama tesisi işletmesi olup, saha üzerinde bulunan kuvarsit madeni hem iş makineleri hem de patlatma yöntemi uygulanarak, kuvaras kumu ise sadece iş makineleri kullanılarak yerinden sökülecek ve sökülen kuvarsit ve kuvars kumu madeni cevher hazırlama tesislerine nakledilecektir. 65

80 Jeolojik yapının kuvarsit ocağı işletmesine olan etkilerin başında, alandaki jeolojik birimde kırık ve çatlak oranı yüksek ise, patlama öncesinde açılan deliklerdeki sıkılamanın iyi yapılması gerekmektedir. Sıkılama iyi yapılmaz ise ocak alanında yapılan patlatmanın verimi düşük, patlatma sonrası taş fırlama yüzdesi ise yüksek olur. Patlatmanın yapılacağı ocak alanın jeolojik şartları, çevre şartları, kaya özellikleri, istenen ürünün tane boyu, ürün tane boyu için izin verilen homojenlik değerleri gibi birçok parametre göz önünde tutularak en uygun delik çapını seçmek; patlatma işlem ve ekonomisi açısından önemli bir çalışma olacaktır. Diğer yandan, kuvarsit ve kuvars kumu ocaklarında şevler oluşturulurken, jeolojik yapı dikkate alınacak, güvenlik açısından şev duraylılığı sağlanacaktır. Faaliyete başlandıktan sonra planlanan işletme yöntemine bağlı olarak açılacak şevlerde kuvarsitin ve kuvars kumunun fiziksel özellikleri göz önünde bulundurularak, heyelan meydana gelip gelmeyeceği tespit edilecek, üretim çalışmaları sırasında oluşturulacak şevler dengeli olacak ve şev duraylılığı sağlanacaktır. Üretimin tamamlanmasını takiben basamaklarda yapılacak olan dolgu çalışmaları ile şev eğimleri ve basamak yükseklikleri azaltılarak basamakların daha güvenli hale gelmesi sağlanacaktır Hidrojeolojik Özellikler. a) Bölge ve Proje Alanı Hidrojeolojik Özellikler. Proje alanı içerisinde yaygın olarak gözlenen Mahya şisti ve Şermat kuvarsitinden oluşan metamorfik birimler çatlaklı olduğu yerlerde yerel çatlaklı zayıf akifer niteliğini kısmen taşımaktadır. Çoğu yerde geçirimsiz olup, nadiren geçirimli olduğu yerlerde az miktarda su taşımaktadır. Bu kısımlardan akifere yeraltından beslenim beklenmemektedir. Proje alanı içerisinde yer almamakla birlikte bölgede bulunan Kırklareli Kireçtaşına ait kireçtaşları çatlaklı, geçirimli, karbonatlı yapıya sahip olup yeraltı suyu akiferinin beslenme alanıdır. b) Yüzeysel Su Kaynaklarının Hidrojeolojik Özellikleri. Proje alanı içinde yeraltı ve yerüstü suyu beslenimine sahip yüzeysel su kaynağı ve herhangi bir akar dere bulunmamaktadır. Alan içinde ve yakın çevresinde sadece kuru dere yatakları yer almaktadır. Bölgedeki yüzeysel su kaynakları tamamen yağmur suları ile beslenim göstermektedir. Proje alanları içinde yer alan mevcut olan kuru dere yatakları sadece yağışlı dönemlerde kuzeyden güneye doğru akış göstermektedir. 66

81 c) Yeraltı ve Termal Su Kaynaklarının Hidrojeolojik Özellikleri (Su Seviyeleri, Miktarları, Emniyetli Çekim Değerleri, Kaynakların Debileri, Mevcut ve Planlanan Kullanımı). Proje alanının yer aldığı bölgede termal su kaynağı bulunmamaktadır. Proje alanını kapsayan metamorfik birimler yeraltı suyu akiferini beslenme özelliği göstermemektedir. Proje kapsamında bulunan 1 nolu kuvars kumu sahasının doğusunda 3 nolu kuvars kumu sahasının güneyinde yer alan kireçtaşları bölgenin yeraltısuyu rezervinin olduğu alanlardır. Proje alanının kireçtaşı birimi üzerinde yer almaması dolayısıyla yeraltı suyuna bir etki beklenmemektedir. d) Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Hidrojeolojik Etkiler ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası). Proje kapsamında bulunan 1 nolu kuvars kumu sahasının doğusunda 3 nolu kuvars kumu sahasının güneyinde yer alan kireçtaşları bölgenin yeraltısuyu rezervinin olduğu alanlardır. Proje alanının kireçtaşı birimi üzerinde yer almaması dolayısıyla yeraltı suyuna bir etki beklenmemektedir. Proje kapsamında arazi hazırlığı, işletme ve işletme sonrası dönemlerinde bölgenin hidrojeolojik yapısında olumsuz bir etki meydana gelmemesi için katı ve sıvı atıklar ile ortaya çıkabilecek olan atık yağlar ve tehlikeli atıklar sızdırmasızlığı sağlanmış alan ve kaplarda biriktirilecek olup, alıcı ortama kesinlikle deşarj edilmeyecektir. Kuvarsit ve kuvars kumu ocaklarında üretimi gerçekleştirilecek olan maden cevher hazırlama tesislerinde, kırma-eleme-öğütme-mikronize-kırma-yıkama işlemlerine tabi tutulacaktır. Cevher hazırlama tesislerinde herhangi bir biyolojik, kimyasal, elektrolitik ya da ısıl işlem uygulanmayacaktır. Cevher zenginleştirme tesislerinde yıkama sonrası açığa çıkacak olan su, çöktürme havuzlarına alınacak ve dinlendirildikten sonra tekrar yıkama işleminde kullanılacaktır. Bu işlem sırasında alıcı ortama deşarj yapılmayacak olup yeraltı ve yerüstü sularını kirletici etkisi de olmayacaktır. Aynı şekilde projenin işletme öncesi, işletme süresi ve işletme sonrasında gerçekleştirilecek işlemler sırasında da alıcı ortama su deşarjı yapılmayacağı için su kalitesinin izlenmesine ilişkin işlemlerin yapılmasına da gerek bulunmamaktadır. Patlatma sırasında ortaya çıkabilecek olan vibrasyonun yer altı suyuna etkilerini azaltmak amacıyla, patlatma sırasında gecikmeli milisaniye gecikmeli elektrikli/elektriksiz kapsüller kullanılarak ortaya çıkan vibrasyonun ocak alanı içinde sönümlenmesi sağlanacaktır. İşletme sırasında ortaya çıkan çukurlar kapatılarak düzenlenecek ve alan üzerinde su birikimini engellemek için yağmur suyu yönlendirme kanalları açılarak, ocak alanlarındaki yağmur sularının ocak alanları dışına yönlendirilmesi sağlanacaktır. İşletme sonrası sahadaki patlatma işlemleri sona ereceğinden ve üretim yapılan alanlar tekrar doğaya yeniden kazandırılacağından, işletme sırasındaki etkiler ortadan kalkacak olup, işletmenin sonunda hidrojeolojik etkiler oluşmayacaktır. 67

82 Faaliyet kapsamında yüzey ve yeraltısularına olumsuz etkide bulunabilecek tüm kirletici unsurlar ile ilgili gerekli tüm önlemler faaliyet sahibi tarafından alınacaktır Hidrolojik Özellikler. a) Bölge ve Proje Alanı Hidrolojik Özellikleri. Proje alanı içinde herhangi bir akar dere bulunmamaktadır. Proje alanı içinde kuru dere yatakları bulunmaktadır. İşletme sırasında, kalker ocağı çevresinde bulunan kuru dere yataklarına herhangi bir müdahale yapılmayacak, derelerin akış yönleri değiştirilmeyecek, üretim işlemleri sırasında hiçbir şekilde sıvı, katı ve hafriyat atığı atılmayacak. Faaliyetler sırasında meydana gelebilecek olan çevresel kirliliğin engellenmesi için gerekli tedbirler ve önlemler alınacaktır. Faaliyetler kapsamında yüzey ve yeraltısularına olumsuz etki bulunabilecek tüm kirletici unsurlara karşı gerekli tüm önlemler faaliyet sahibi tarafından alınacaktır. Faaliyetler sırasında 167 sayılı Yeraltısuları Hakkında Kanun, Su Kirliliği ve Kontrolü Yönetmeliği, Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği, Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği, tarih ve sayılı Dere Yatakları ve Taşkınlar adı altında yayınlanan 2006/27 nolu Başbakanlık Genelgesi ve ilgili diğer mevzuatların ilgili hükümlerine uyulacaktır. b) Projenin Göl, Baraj, Gölet, Akarsu ve Diğer Sulak Alanlara Göre Konumu. Proje alanı ve yakın çevresinde herhangi bir göl, baraj, gölet, akarsu bulunmamaktadır. c) Yüzeysel Su Kaynaklarının Mevcut ve Planlanan Kullanımı (İçme, Kullanma, Sulama Suyu, Su Ürünleri İstihsali, Ulaşım, Turizm, Elektrik Üretimi, Diğer Kullanımlar). Proje alanı ve yakın çevresinde akar durumda olan herhangi bir yüzeysel su kaynağı bulunmamaktadır. d) Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Hidrolojik Etkiler ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası). Proje alanlarındaki arazi hazırlık ve işletme sırasında faaliyet alanı ve çevresindeki mevsimsel akış gösteren kuru dere yataklarına faaliyetler sırasında zarar verilmeyecek, dere yataklarına ve dere yataklarına ulaşması söz konusu olabilecek yerlere pasa, hafriyat atıkları, katı ve sıvı atıklar atılmayacak, dere yatakları değiştirilmeyecek, dere yataklarında hiçbir şekilde üretim yapılamayacak olup, oluşabilecek çevre kirliliğinin engellenmesi için gerekli tedbirler ve önlemler alınacaktır. Dere yataklarına koruma bandı bırakılacak, hiçbir şekilde müdahale edilmeyecek, dere kesitleri daraltılmayacak ve akışı engelleyici hiçbir faaliyet yapılmayacaktır. 68

83 Proje alanı içinden, sınırından veya yakınlarından geçmekte olan yüzeysel su kaynakları üzerinde yol geçişinin sağlanması durumunda DSİ 14. Bölge Müdürlüğü görüşleri doğrultusunda geçiş sağlanacaktır. Faaliyetler sırasında 167 sayılı Yeraltısuları Hakkında Kanun, Su Kirliliği ve Kontrolü Yönetmeliği, Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği, Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği, tarih ve sayılı Dere Yatakları ve Taşkınlar adı altında yayınlanan 2006/27 nolu Başbakanlık Genelgesi ve ilgili diğer mevzuatların ilgili hükümlerine uyulacaktır. Kuvarsit ocağı ve cevher hazırlama tesisi ile kuvars kumu ocağı ve cevher hazırlama tesisleri faaliyeti sırasında tarihli sayılı Resmi Gazete de yayınlanan Su Havzalarının Korunması ve Yönetim Planlarının Hazırlanması Hakkında Yönetmelik hükümlerine uyulacaktır. Faaliyetler kapsamında yüzey ve yeraltısularına olumsuz etki bulunabilecek tüm kirletici unsurlara karşı gerekli tüm önlemler faaliyet sahibi tarafından alınacaktır. Faaliyete ilişkin hazırlık, işletme ve nakliye çalışmaları sırasında ortaya çıkacak ocak atığı, cevher ve erozyonla oluşabilecek rüsubatın dere yataklarına ulaşması ve dere yataklarını etkilememesi için faaliyet sahibi tarafından gerekli önlemler alınacaktır. Taşkın Riski: Proje alanları içinde herhangi bir akar dere bulunmamaktadır. Bu nedenle taşıkına uğraması söz konusu değildir. Proje kapsamında, tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Yeraltı Sularının Kirlenmeye ve Bozulmaya Karşı Korunması Hakkında Yönetmelik te belirtilen hususlara uyulacaktır. Projenin inşaat ve işletme döneminde su kaynaklarına olası etkilerle ilgili tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Yüzeysel Su Kalitesi Yönetimi Yönetmeliği göz önünde bulundurulacak ve söz konusu yönetmeliğin ilgili hükümlerine uyulacaktır. Proje kapsamında tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren İçme Suyu Elde Edilen veya Elde Edilmesi Planlanan Yüzeysel Suların Kalitesine Dair Yönetmelik te belirtilen hususlara uyulacaktır. Proje kapsamında tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Su Havzalarının Korunması ve Yönetim Planlarının Hazırlanması Hakkında Yönetmelik hükümlerine uyulacaktır. 69

84 4.6. Meteorolojik ve İklimsel Özellikler. a) Bölgesel ve Proje Alanı Meteorolojik ve İklimsel Özellikler. Bölgede ılıman iklim hüküm sürmekte olup kışları ılık ve yağışlı, yazları ise sıcaktır. Florya Meteoroloji istasyonunun yıllarına ait, meteoroloji bülteni Ek-1-İ de verilmiştir. Basınç: Florya Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre yılık ortalama basınç değeri 1011,9 hpa olarak gerçekleşmiştir. Ölçülen maksimum basınç değeri 1038,8 hpa ile Ocak ayında gerçekleşmiştir. Ölçülen minimum basınç ise 986,1 hpa ile Aralık ayında gerçekleşmiştir. Tablo-54. Basınç Değerleri Ortalama Basınç (hpa) Maksimum Basınç (hpa) Minimum Basınç (hpa) Ock Şbt Mrt Nsn Mys Hzn Temz Agus Eyl Ekm Ksm Arlk Yıllık 1015,2 1013,6 1012,7 1009,7 1010,1 1009,0 1007,9 1008,7 1011,6 1014,2 1014,7 1014,9 1011,9 1038,8 1033,4 1037,6 1027,7 1021,1 1019,8 1017,4 1018,0 1023,9 1027,1 1030,7 1037,3 1038,8 986,5 988,5 988,2 987,5 996,5 993,9 996,7 997,6 995,2 996,5 987,8 986,1 986,1 1050,0 1040,0 1030,0 1020,0 1010,0 1000,0 990,0 980,0 970,0 960,0 950,0 Ock Şbt Mrt Nsn Mys Hzn Temz Agus Eyl Ekm Ksm Arlk Ortalama Basınç (hpa) Maksimum Basınç (hpa) Minimum Basınç (hpa) Şekil-12. Basınç Değerleri Grafiği Sıcaklık: Florya Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre yıllık ortalama sıcaklık 14,3 0 C olarak gerçekleşmiştir. Ölçülen maksimum sıcaklık 37,4 0 C ile Temmuz ayında, ölçülen minimum sıcaklık ise C ile Şubat ayında gerçekleşmiştir. Tablo-55. Sıcaklık Değerleri Ock Şbt Mrt Nsn Mys Hzn Temz Agus Eyl Ekm Ksm Arlk Yıllık Ortalama Sıcaklık ( C) 5,8 5,7 7,5 11,8 16,5 21,3 23,9 23,8 20,2 15,9 11,3 7,9 14,3 Maksimum Sıcaklık ( C) 19, ,5 33,5 36,2 37,4 38,5 34,2 31,5 26,4 23,1 37,4 Minimum Sıcaklık ( C) -9, ,6-1,4 1,4 8, ,4 6,7 1,8-1,3-5,6-10,0 70

85 Ortalama Sıcaklık ( C) Maksimum Sıcaklık ( C) Minimum Sıcaklık ( C) 0-10 Ock Şbt Mrt Nsn Mys Hzn Temz Agus Eyl Ekm Ksm Arlk -20 Şekil-13. Sıcaklık Değerleri Grafiği Yağış: Florya Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre yıllık ortalama toplam yağış miktarı 644,0 mm dir. Maksimum yağış ise Ekim ayında 111,0 mm olarak gerçekleşmiştir. Tablo-56. Yağış Değerleri Toplam Yağış Ortalaması (mm) Maksimum (mm) Yağış Ock Şbt Mrt Nsn Mys Hzn Temz Agus Eyl Ekm Ksm Arlk Yıllık 79,2 67,8 58,3 50,3 29,5 29,3 21, ,4 74, ,3 644,0 49,9 44,8 45,1 50,5 48,8 41,8 57,9 76,5 62,7 111,0 58,4 65, ,0 100,0 80,0 60,0 40,0 Toplam Yağış Ortalaması (mm) Maksimum Yağış (mm) 20,0 0,0 Şekil-14. Yağış Değerleri Grafiği Standart Zamanlarda Ölçülen En Yüksek Yağış Miktarı, Tekerrür Grafikleri: Floryta Meteoroloji istasyonu gözlem kayıtlarına göre standart zamanlarda ölçülen en yüksek yağış miktarı 151,7 mm olarak gerçekleşmiştir. 71

86 Standart zamanlarda ölçülen en yüksek yağış miktarı değerleri aşağıdaki tabloda verilmiştir. Tablo-57. Standart Zamanlarda Ölçülen En Yüksek Yağış Miktarı Değerleri GÖZLEM DAKİKA S A A T YILI ,5 10,1 13,1 21,7 22,6 26,3 33,5 35,7 38,9 40,8 43,3 44,8 47,3 51, ,5 12,4 15,9 23,0 24,1 27,8 30,8 40,8 45,9 46,0 46,0 46,2 68,0 85, ,5 6,5 9,3 11,5 14,0 19,9 22,0 27,7 34,2 40,9 46,3 59,1 80,4 85, ,7 7,9 9,1 10,2 13,7 21,0 24,6 25,1 25,4 27,5 29,6 33,8 36,3 41, ,8 11,1 13,6 17,8 23,6 23,8 23,8 23,9 23,9 23,9 23,9 23,9 24,0 24, ,9 9,1 13,4 20,8 32,1 40,8 45,5 45,5 46,9 47,0 48,4 50,9 55,7 63, ,9 7,4 9,3 12,7 22,5 39,2 53,2 62,4 68,8 78,3 84,3 95,4 103,6 103, ,3 4,2 6,2 9,7 13,4 16,3 16,8 17,9 18,0 19,0 22,7 28,6 34,9 35, ,3 5,4 6,6 9,1 10,0 13,9 16,5 17,8 17,9 17,9 18,0 25,1 29,7 35, ,4 16,8 19,7 28,2 34,4 37,8 37,9 38,3 39,7 40,8 41,3 48,5 58,1 59, ,1 5,7 7,8 11,1 17,9 21,3 21,8 21,9 26,3 27,4 27,4 29,6 29,6 29, ,2 7,9 12,9 14,1 15,9 16,2 22,7 30,3 35,3 39,5 42,7 43,7 43,9 43, ,9 7,1 8,9 14,1 21,1 29,7 36,7 47,1 51,3 54,9 58,3 61,4 66,2 66, ,7 13,5 15,2 20,3 27,5 42,4 59,5 62,6 75,9 84,3 104,4 125,2 164,1 173, ,0 15,8 20,8 27,0 29,5 32,4 32,6 34,3 34,3 34,3 34,3 34,3 34,5 40, ,4 10,3 12,9 14,8 19,0 20,8 20,9 20,9 25,6 26,5 26,5 26,6 34,9 34, ,3 16,2 17,8 29,7 41,3 49,9 52,0 52,0 52,0 52,0 52,1 52,4 52,5 52, ,0 8,9 10,1 17,5 19,7 20,5 23,1 23,1 23,1 23,7 27,3 31,7 34,4 39, ,2 11,7 14,4 19,8 20,2 20,2 20,3 26,2 26,3 26,3 26,3 26,3 26,3 26, ,8 8,0 8,8 17,4 27,1 31,9 32,9 33,0 44,6 45,1 45,1 45,1 45,1 45, ,2 7,1 8,9 9,2 11,4 20,6 24,1 26,8 27,5 29,3 33,9 35,7 37,9 38, ,9 3,9 4,8 9,6 13,2 19,8 23,5 25,7 28,6 31,2 33,3 33,8 34,0 41, ,0 8,2 8,4 9,6 10,0 12,0 12,9 14,4 17,1 19,5 25,0 33,5 45,3 53, ,7 9,9 10,8 20,7 24,0 24,0 24,9 29,3 32,8 35,9 39,7 44,1 60,5 65, ,5 9,9 11,4 11,4 11,4 15,3 19,5 21,9 28,6 33,5 35,4 35,4 35,4 35, ,4 4,9 5,4 7,9 15,2 24,5 38,3 44,5 51,5 53,5 55,5 59,1 64,6 68, ,6 17,1 19,5 21,6 22,2 22,7 24,7 26,2 28,3 28,4 28,7 31,0 31,2 33, ,2 7,2 9,0 12,8 12,8 14,6 14,7 17,9 18,1 18,1 22,3 22,3 22,3 42,7 * ,5 4,2 4,7 7,0 10,7 13,8 14,0 14,1 14,1 14,3 17,3 23,7 24,3 29, ,7 10,2 10,6 12,3 18,1 19,5 22,4 23,2 23,4 25,4 26,6 27,4 34,9 55, ,8 10,8 12,8 13,5 14,5 19,5 19,7 25,5 30,7 39,0 41,3 42,8 43,7 46, ,2 15,6 17,6 27,8 31,5 47,0 56,9 58,5 61,3 62,1 69,1 70,1 70,8 70, ,1 8,2 9,2 16,5 25,6 42,5 57,4 66,1 81,7 87,0 97,4 110,0 111,8 116, ,9 8,0 13,5 23,1 29,2 31,9 31,9 33,5 36,0 37,0 42,1 57,8 57,9 57, ,0 14,5 18,0 23,3 26,0 28,3 29,3 29,6 29,6 29,6 29,6 32,0 32,0 32, ,3 9,9 12,4 23,2 30,4 33,1 37,0 43,9 44,8 48,4 48,4 48,4 48,4 48, ,8 10,4 11,9 14,5 18,2 20,5 20,5 22,0 22,4 23,0 23,0 29,4 40,4 48, ,4 10,8 15,0 16,7 17,7 17,7 17,7 17,7 17,7 17,7 17,7 17,7 17,7 23, ,4 14,3 20,8 29,9 36,1 58,2 62,4 67,8 71,9 72,5 74,9 76,1 76,5 76, ,2 2,5 2,8 5,5 7,8 10,1 13,5 16,0 17,9 19,6 21,9 26,9 28,3 30, ,5 9,3 10,1 13,7 19,2 26,7 26,7 34,2 43,4 52,5 57,6 63,0 63,2 63, ,5 8,3 8,4 8,9 11,0 12,3 12,3 14,4 18,0 21,2 25,5 32,2 32,4 32, ,0 21,0 23,1 24,0 24,0 27,1 29,4 29,4 29,4 29,4 29,4 30,9 35,1 43, ,8 14,7 15,9 24,3 24,3 31,1 31,7 31,7 31,7 31,7 31,7 31,7 31,7 31, ,5 17,8 20,0 20,0 20,0 20,0 20,0 20,0 20,0 20,0 20,8 25,6 38,1 49, ,2 9,2 11,0 18,4 18,4 18,9 20,6 23,2 24,8 26,1 36,5 46,4 50,6 52, ,5 8,0 9,8 12,6 16,3 21,5 21,5 21,5 21,5 22,5 26,7 36,8 36,8 54, * * * * * * ,2 12,0 12,0 12,0 12,0 12,0 12,0 12,0 12,0 12,0 15,0 16,2 24,3 32, ,8 6,0 7,3 7,3 7,3 7,3 7,3 7,3 10,6 14,2 15,7 18,1 27,0 36, ,5 5,5 6,2 6,5 7,5 7,5 16,3 21,5 21,5 32,2 32,2 43,0 64,5 86, ,0 14,0 18,0 18,5 18,7 18,7 18,7 18,7 18,7 18,7 18,7 18,7 21,0 28, ,5 3,0 4,5 8,3 9,5 11,2 11,2 11,2 11,2 11,2 11,2 15,6 23,3 31, ,0 6,0 9,0 10,3 11,2 11,2 11,2 11,2 11,2 21,8 21,8 21,8 32,7 43, ,6 5,2 10,4 10,5 10,5 10,5 15,0 16,3 17,6 17,6 27,4 29,8 44,7 59, ,9 2,9 3,9 7,7 9,5 11,2 14,6 16,2 16,2 20,4 20,8 27,9 41,8 55, * 72

87 1948 6,6 6,6 6,6 6,6 10,0 15,0 15,0 17,0 22,0 22,0 22,0 27,4 41,0 54, ,5 17,8 17,8 17,8 29,0 29,0 29,0 29,0 29,0 29,0 29,0 29,0 29,0 35, * ,0 3,3 3,8 4,5 8,0 9,2 9,2 9,2 9,2 15,0 15,0 17,6 26,4 35, ,0 8,8 8,8 9,5 9,5 14,0 14,0 14,0 20,0 20,0 21,7 21,7 32,6 43, ,5 4,0 4,0 5,1 10,2 19,0 19,0 19,0 27,0 27,0 35,0 40,5 60,8 81, ,0 6,0 8,0 16,0 25,5 25,5 25,5 25,5 25,5 30,0 42,0 56,3 84,4 112, ,5 7,0 8,8 17,5 17,5 17,5 17,5 17,5 17,5 17,5 17,5 22,1 33,2 44, ,7 3,7 4,2 8,3 10,0 12,5 19,0 19,0 19,4 19,9 23,5 26,8 36,0 48, ,0 7,7 8,2 8,5 12,5 13,5 13,5 13,5 13,5 20,3 20,3 24,6 36,9 49, ,4 5,4 6,0 6,5 11,8 12,8 12,8 12,8 12,8 12,8 12,8 18,8 28,1 37,5 N Y-ORT 6,4 9,2 11,1 15,0 18,5 22,6 25,3 27,5 30,1 32,3 35,0 39,2 46,0 52,3 52,2 Y-EB 16,0 21,0 23,1 29,9 41,3 58,2 62,4 67,8 81,7 87,0 104,4 125,2 164,1 173,3 173,3 Std.S 2,76 4,30 4,97 6,76 8,08 10,86 12,99 14,38 16,37 17,22 19,15 21,23 24,37 25,67 25,49 Car.K 0,75 0,66 0,49 0,48 0,63 1,11 1,31 1,25 1,38 1,49 1,74 2,02 2,44 2,27 2,29 UDF LP3 LP3 LP3 LP3 LP3 LP3 LP3 LP3 LP3 LP3 LP3 LP3 LP3 LP3 LP3 2 YIL 6,1 8,5 10,3 13,7 16,9 20,3 22,2 24,1 26,0 27,9 30,1 33,6 39,3 45,6 45,5 5 YIL 8,7 12,6 15,1 20,2 24,6 30,1 33,5 36,8 40,2 42,5 45,9 50,6 58,0 65,9 65,6 10 YIL 10,2 15,2 18,1 24,5 29,7 37,1 42,0 46,1 51,0 53,9 58,4 64,3 73,6 82,2 81,8 25 YIL 11,9 18,4 21,6 29,9 36,4 46,2 53,8 59,0 66,2 70,4 76,6 84,8 97,3 106,7 106,0 50 YIL 13,0 20,7 24,0 33,8 41,4 53,3 63,3 69,3 78,7 84,2 91,9 102,6 118,4 127,8 127,1 100 YIL 14,0 22,9 26,2 37,6 46,5 60,6 73,6 80,2 92,1 99,5 108,9 122,8 142,6 151,7 150,9 PLF 0,12 0,17 0,21 0,28 0,35 0,43 0,50 0,55 0,61 0,65 0,70 0,78 0,90 1,00 1,00 PLV 0,14 0,21 0,25 0,33 0,40 0,47 0,52 0,55 0,60 0,64 0,68 0,76 0,88 1,00 1,00 73

88 Şekil-15. Standart Zamanlarda Ölçülen En Yüksek Yağış Miktarı Değerleri Grafiği 74

89 Ortalama Nispi Nem: Florya Meteoroloji istasyonu gözlem kayıtlarına göre yıllık ortalama nem %72,9 olarak gerçekleşmiştir. Tablo-58. Ortalama Nispi Nem Ock Şbt Mrt Nsn Mys Hzn Temz Agus Eyl Ekm Ksm Arlk Yıllık Ortalama Nem (%) 76,9 75,8 74,8 72,7 72,2 68,7 67,3 68,9 70,7 74,8 75,9 76, Ortalama Nem (%) Ock Şbt Mrt Nsn Mys Hzn Temz Agus Eyl Ekm Ksm Arlk Şekil-16. Ortalama Nispi Nem Grafiği Sayılı Günler Ortalama Kar Yağışlı Günler Sayısı: Florya Meteoroloji istasyonu gözlem kayıtlarına göre yıllık ortalama kar yağışlı gün sayısı 12,5 gündür. Tablo-59. Ortalama Kar Yağışlı Günler Sayısı Ock Şbt Mrt Nsn Mys Hzn Temz Agus Eyl Ekm Ksm Arlk Yıllık Ortalama Kar Yağışlı Günler Sayısı 3,9 4,1 2,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,3 2,2 12,5 4,5 4,0 3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 Kar Yağışlı Günler Sayısı Ock Şbt Mrt Nsn Mys Hzn Temz Agus Eyl Ekm Ksm Arlk Şekil-17. Ortalama Kar Yağışlı Günler Sayısı Grafiği 75

90 Ortalama Kar Örtülü Günler Sayısı: Florya Meteoroloji istasyonu gözlem kayıtlarına göre yıllık ortalama kar örtülü gün sayısı 6,5 gündür. Tablo-60. Ortalama Kar Örtülü Günler Sayısı Ock Şbt Mrt Nsn Mys Hzn Temz Agus Eyl Ekm Ksm Arlk Yıllık Ortalama Kar Örtülü Günler Sayısı 2,1 2,9 0,7 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,8 6,5 3,5 Kar Örtülü Günler Sayısı 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 Ock Şbt Mrt Nsn Mys Hzn Temz Agus Eyl Ekm Ksm Arlk Şekil-18. Ortalama Kar Örtülü Günler Sayısı Grafiği Ortalama Sisli Günler Sayısı: Florya Meteoroloji istasyonu gözlem kayıtlarına göre yıllık ortalama sisli gün sayısı 15,3 gündür. Tablo-61. Ortalama Sisli Günler Sayısı Ock Şbt Mrt Nsn Mys Hzn Temz Agus Eyl Ekm Ksm Arlk Yıllık Ortalama Sisli Günler Sayısı 2,5 1,8 1,9 1,3 0,5 0,4 0,1 0,2 0,5 1,3 2,4 2,4 15,3 3,0 Sisli Günler Sayısı Ortalaması 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 Ock Şbt Mrt Nsn Mys Hzn Temz Agus Eyl Ekm Ksm Arlk Şekil-19. Ortalama Sisli Günler Sayısı Grafiği 76

91 Ortalama Dolulu Günler Sayısı: Florya Meteoroloji istasyonu gözlem kayıtlarına göre yıllık ortalama dolulu gün sayısı 0,2 gündür. Tablo-62. Ortalama Dolulu Günler Ock Şbt Mrt Nsn Mys Hzn Temz Agus Eyl Ekm Ksm Arlk Yıllık Ortalama Dolulu Günler Sayısı 0,0 0,1 0,1 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,2 0,12 Dolulu Günler Sayısı Ortalaması 0,1 0,08 0,06 0,04 0,02 0 Ock Şbt Mrt Nsn Mys Hzn Temz Agus Eyl Ekm Ksm Arlk Şekil-20. Ortalama Dolulu Günler Sayısı Grafiği Ortalama Kırağılı Günler Sayısı: Florya Meteoroloji istasyonu gözlem kayıtlarına göre yıllık ortalama kırağılı gün sayısı 11,9 gündür. Tablo-63. Ortalama Kırağılı Günler Ock Şbt Mrt Nsn Mys Hzn Temz Agus Eyl Ekm Ksm Arlk Yıllık Ortalama Kırağılı Günler Sayısı 3,2 3,0 2,6 0,3 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,9 1,9 11,9 3,5 Kırağılı Günler Sayısı Ortalaması 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 Ock Şbt Mrt Nsn Mys Hzn Temz Agus Eyl Ekm Ksm Arlk Şekil-21. Ortalama Kırağılı Günler Sayısı Grafiği 77

92 Ortalama Orajlı Günler Sayısı: Florya Meteoroloji istasyonu gözlem kayıtlarına göre yıllık ortalama orajlı gün sayısı 12,9 gündür. Tablo-64. Ortalama Orajlı Günler Ock Şbt Mrt Nsn Mys Hzn Temz Agus Eyl Ekm Ksm Arlk Yıllık Ortalama Orajlı Günler Sayısı 0,2 0,3 0,4 0,7 1,5 2,0 1,7 1,9 1,7 1,2 0,8 0,5 12,9 2,5 Toplam Orajlı Günler Sayısı Ortalaması 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 Ock Şbt Mrt Nsn Mys Hzn Temz Agus Eyl Ekm Ksm Arlk Şekil-22. Ortalama Orajlı Günler Sayısı Grafiği Maksimum Kar Kalınlığı: Florya Meteoroloji istasyonu gözlem kayıtlarına göre maksimum kar kalınlığı 60 cm ile Mart ayında gerekleşmiştir. Tablo-65. Maksimum Kar Kalınlığı Ock Şbt Mrt Nsn Mys Hzn Temz Agus Eyl Ekm Ksm Arlk Yıllık Maksimum Kar Kalınlığı (cm) 28,0 34,0 60,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 13,0 60,0 70,0 Maksimum Kar Kalınlığı (cm) 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0 Ock Şbt Mrt Nsn Mys Hzn Temz Agus Eyl Ekm Ksm Arlk Şekil-23. Maksimum Kar Kalınlığı Grafiği 78

93 Rüzgar: Yıllık, Mevsimlik, Aylık Rüzgar Yönü: Florya Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre yönlere göre rüzgarın esme sayıları toplamları aşağıdaki tablo da verilmiştir. Tablo-66. Yönlere Göre Rüzgarın Esme Sayıları Meteorolojik Yıllık Elemanlar Ock Şbt Mrt Nsn Mys Hzn Temz Agus Eyl Ekm Ksm Arlk N NNE NE ENE E ESE SE SSE S SSW SW WSW W WNW NW NNW Florya Meteoroloji istasyonu gözlem kayıtlarına göre birinci derecede hakim rüzgar yönü NNE (kuzeykuzeydoğu) dir. İkinci derecede hakim rüzgar yönü ise NE (kuzeydoğu) dir. Üçüncü derecede hakim rüzgar yönü ise ENE (doğukuzeydoğu) dir. WNW W NW NNW N NNE NE ENE E WSW ESE SW SE SSW S SSE Şekil-24. Esme Sayılarına Göre Yıllık Rüzgar Diyagramı 79

94 Tablo-67. Mevsimler Göre Rüzgarın Esme Sayıları İlkbahar Yaz Sonbahar Kış N NNE NE ENE E ESE SE SSE S SSW SW WSW W WNW NW NNW NNW20000 NW WNW 5000 W 0 N NNE NE ENE E NNW25000 NW WNW W 0 N NNE NE ENE E WSW ESE WSW ESE SW SSW S SSE SE SW SSW S SSE SE İlkbahar Yaz NNW25000 NW WNW W 0 N NNE NE ENE E NNW20000 NW WNW 5000 W 0 N NNE NE ENE E WSW ESE WSW ESE SW SSW S SSE SE SW SSW S SSE SE Sonbahar Kış Şekil-25. Mevsimlere Göre Esme Sayıları Rüzgar Diyagramı 80

95 7000 N NNW NNE 6000 NW 5000 NE 4000 WNW 3000 ENE W 0 E 6000 N NNW NNE 5000 NW 4000 NE WNW ENE W 0 E 7000 N NNW NNE 6000 NW 5000 NE 4000 WNW 3000 ENE W 0 E WSW ESE WSW ESE WSW ESE SW SSW S SE SSE SW SSW S SE SSE SW SSW S SE SSE Ocak Şubat Mart 6000 N NNW NNE 5000 NW 4000 NE WNW ENE W 0 E 7000 N NNW NNE 6000 NW 5000 NE 4000 WNW 3000 ENE W 0 E 7000 N NNW NNE 6000 NW 5000 NE 4000 WNW 3000 ENE W 0 E WSW ESE WSW ESE WSW ESE SW SSW S SE SSE SW SSW S SE SSE SW SSW S SE SSE Nisan Mayıs Haziran N NNW NNE NW NE WNW ENE W 0 E N NNW NNE NW NE WNW ENE W 0 E 8000 N NNW NNE NW 6000 NE WNW ENE W 0 E WSW ESE WSW ESE WSW ESE SW SSW S SE SSE SW SSW S SE SSE SW SSW S SE SSE Temmuz Ağustos Eylül 8000 N NNW NNE NW 6000 NE WNW ENE W 0 E 6000 N NNW NNE 5000 NW 4000 NE WNW ENE W 0 E 7000 N NNW NNE 6000 NW 5000 NE 4000 WNW 3000 ENE W 0 E WSW ESE WSW ESE WSW ESE SW SSW S SE SSE SW SSW S SE SSE SW SSW S SE SSE Ekim Kasım Aralık Şekil-26. Esme Sayılarına Göre Aylık Rüzgar Diyagramları 81

96 Uzun Yıllar Yönlere Göre Ortalama Rüzgar Hızı Değerleri: Florya Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre, yönlere göre ortama rüzgar hızları tabloda verilmiştir. Tablo-68. Uzun Yıllar Yönlere Göre Ortalama Rüzgar Hızı Değerleri Ock Şbt Mrt Nsn Mys Hzn Temz Agus Eyl Ekm Ksm Arlk Yıllık N 2,2 2,2 2,2 1,9 1,7 1,8 2,0 2,0 1,9 1,9 2,0 2,2 2,0 NNE 2,5 2,6 2,5 2,3 2,2 2,1 2,5 2,6 2,4 2,2 2,1 2,4 2,4 NE 2,6 2,7 2,8 2,4 2,2 2,3 2,7 2,8 2,5 2,4 2,2 2,4 2,5 ENE 2,3 2,4 2,5 2,2 2,0 2,1 2,5 2,7 2,3 2,2 2,1 2,3 2,3 E 2,2 2,3 2,0 1,7 1,6 1,7 1,9 2,1 1,8 1,8 2,1 2,4 2,0 ESE 2,0 2,0 1,8 1,5 1,4 1,5 1,6 1,7 1,6 1,6 1,9 2,3 1,7 SE 1,8 1,9 1,8 1,5 1,3 1,4 1,6 1,6 1,5 1,5 1,7 2,0 1,6 SSE 2,0 1,9 1,7 1,7 1,4 1,6 1,8 1,9 1,6 1,5 1,8 2,0 1,7 S 2,5 2,2 1,8 1,6 1,5 1,6 1,7 1,9 1,6 1,7 2,3 2,6 1,9 SSW 3,0 2,7 2,3 1,9 1,8 1,8 1,8 1,9 1,9 2,1 2,8 3,2 2,3 SW 3,0 2,6 2,4 2,1 1,9 1,9 1,9 1,9 2,0 2,1 2,6 3,1 2,3 WSW 2,5 2,3 2,2 2,1 1,9 2,0 2,0 2,0 1,9 2,0 2,4 2,5 2,2 W 2,3 2,2 2,1 2,0 1,9 1,8 2,0 2,0 1,8 1,9 2,2 2,4 2,1 WNW 1,8 1,8 2,0 1,8 1,7 1,7 1,6 1,8 1,8 1,7 1,8 2,0 1,8 NW 1,9 1,9 1,8 1,7 1,5 1,7 1,6 1,8 1,7 1,6 1,7 2,0 1,7 NNW 2,2 2,2 2,1 1,8 1,7 1,7 1,9 2,0 1,8 1,9 2,0 2,2 2,0 NNW 2,5 N NNE NW 2,0 NE 1,5 WNW W 1,0 0,5 0,0 ENE E WSW ESE SW SE SSW S SSE Şekil-27. Ortalama Rüzgâr Hızına Göre Yıllık Rüzgar Diyagramı 82

97 Ortalama Rüzgar Hızı: Florya Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre yıllık ortalama rüzgar hızı 2,6 m/sn olarak gerçekleşmiştir. Tablo-69. Ortalama Rüzgar Hızı Ock Şbt Mrt Nsn Mys Hzn Temz Agus Eyl Ekm Ksm Arlk Yıllık Ort. Rüz. Hızı (m/s) 2,9 2,9 2,7 2,3 2,3 2,3 2,7 2,7 2,4 2,5 2,6 2,9 2,6 3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 Ortalama Rüzgar Hızı (m_sec) Ock Şbt Mrt Nsn Mys Hzn Temz Agus Eyl Ekm Ksm Arlk Şekil-28. Ortalama Rüzgar Hızı Grafiği Maksimum Rüzgar Hızı ve Yönü: Florya Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre maksimum rüzgarın yönü SSW (güneygüneybatı) olup, maksimum rüzgarın hızı ise 28,1 m/sn ile Kasım ayında görülmüştür. Tablo-70. Maksimum Rüzgar Hızı ve Yönü Ock Şbt Mrt Nsn Mys Hzn Temz Agus Eyl Ekm Ksm Arlk Yıllık Maksimum Rüzgar Hızı (m_sec) Maksimum Rüzgar Yönü 27,6 22,3 19,3 19,8 18, ,1 19,1 18,5 21,1 28,1 21,7 28,1 SSW SSW SSW N NE N WSW NNW WSW SSW SSW SSW SSW 30 Maksimum Rüzgar Hızı Ock Şbt Mrt Nsn Mys Hzn Temz Agus Eyl Ekm Ksm Arlk Şekil-29. Maksimum Rüzgar Hızı Grafiği 83

98 Ortalama Fırtınalı Günler Sayısı Florya Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre yıllık ortalama fırtınalı günler sayısı 2 dir. Tablo-71. Ortalama Fırtınalı Günler Sayısı Ortalama Fırtınalı Günler Sayısı Ock Şbt Mrt Nsn Mys Hzn Temz Agus Eyl Ekm Ksm Arlk Yıllık 0,6 0,1 0,3 0,1 0, ,1 0,1 0,3 0,3 2 0,7 Ortalama Fırtınalı Günler Sayısı 0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 0,1 0 Ock Şbt Mrt Nsn Mys Hzn Temz Agus Eyl Ekm Ksm Arlk Şekil-30. Ortalama Fırtınalı Günler Sayısı Grafiği Ortalama Kuvvetli Rüzgarlı Günler Sayısı: Florya Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre yıllık ortalama kuvvetli rüzgarlı günler sayısı 41,1 dir. Tablo-72. Ortalama Kuvvetli Rüzgarlı Günler Sayısı Ortalama Kuvvetli Rüzgarlı Günler Sayısı Ock Şbt Mrt Nsn Mys Hzn Temz Agus Eyl Ekm Ksm Arlk Yıllık 5,2 5,2 4,4 2,8 1,4 1,5 3 3,3 2,4 3,1 3,4 5,4 41,1 6 Ortalama Kuvvetli Rüzgarlı Günler Sayısı Ock Şbt Mrt Nsn Mys Hzn Temz Agus Eyl Ekm Ksm Arlk Şekil-31. Ortalama Kuvvetli Rüzgarlı Günler Sayısı Grafiği 84

99 Fevk Rasatları: Florya Meteoroloji İstasyonu fevk rasatları aşağıdaki tabloda verilmiştir. Tablo-73. Uzun Yıllar Fevk Hadiseleri TARİH YER OLAY ZARAR Florya/İstanbul Kar Karayolu ulaşımında aksamalar olmuş Florya/İstanbul Yağış ve sel Bazı evlerin alçak katlarına sellerden dolayı zarar olmuş b) Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Sırasında Yerel ve Bölgesel İklimde Oluşabilecek Meteorolojik ve İklimsel Etkiler ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası). Kuvarsit ocağı ve cevher hazırlama tesisi ile kuvars kumu ocağı ve cevher hazırlama tesislerinin faaliyetleri sırasında bölgesel iklimde değişikliğe yol açacak herhangi bir iş veya işlemler yoktur Flora Fauna. a) Proje Alanı ve Proje Etki Alanı Flora ve Fauna. FLORA Söz konusu proje alanının flora analizi için literatür çalışmaları referans olarak kullanılmıştır. Literatür çalışmalarında; TÜBİTAK Türkiye Bitkileri Veri Sisteminden (TUBİVES) yararlanılmıştır. Flora türlerinin Türkçe adlarının tespitinde ise Prof. Dr. Turhan Baytop un Türkiye Bitkileri Sözlüğü adlı eserinden yararlanılmıştır. Floraya ilişkin endemizm ve tehlike sınıfları ise Prof. T. Ekim ve arkadaşlarının hazırlamış olduğu Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı (Red Data Book of Turkish Plants, 2000, Türkiye Tabiatı Koruma Derneği ve Van 100. Yıl Üniversitesi) adlı esere göre değerlendirilmiştir. Ayrıca söz konusu türler Avrupa nın Yaban Hayatı ve Doğal Yaşama Ortamlarını Koruma Sözleşmesi (Bern Sözleşmesi) ek listelerine göre de değerlendirilmiştir. Söz konusu proje alanı ve etki alanı P. H Davis in Grid kareleme sistemine (Flora Of Turkey and the East Aegean Islands) göre A2 karesine girmektedir. 85

100 Şekil-32. P. H Davis in Grid Kareleme Sistemi Ülkemiz bitki coğrafyası bakımından Holoarktik Kingdom içerisinde yer almaktadır. Holoarktik Kingdom a ait 3 fitocoğrafik bölge de (Region) ülkemizde birleşmektedir. Bu bölgeler; - Avrupa- Sibirya (Euro-Siberian) Fitocoğrafik Bölgesi - Akdeniz (Mediterranean) Fitocoğrafik Bölgesi - İran- Turan (İrano-Turanien) Fitocoğrafik Bölgesi Söz konusu proje alanı ve etki alanı bitki coğrafyası bakımından Avrupa-Sibirya fitocoğrafik bölgesinin etkisi altındadır. Vejetasyon Yapısı; İklim etkisiyle orman ekosistemleri toprak-iklim-bitki ilişkilerine bağlı olarak deniz seviyesinden itibaren dağların en yüksek kısımlarına kadar değişik vejetasyon serileri oluştururlar. Her vejetasyon serisinin içerisinde de diğer ekolojik parametrelere bağlı olarak farklı orman ekosistemleri gelişim gösterir. Avrupa-Sibirya fitocoğrafik alanda bulunan proje alanı ve çevresi; göl sahası ve etrafından oluşmakta olup, göl sahasının sağ ve sol sahilleri küçük tepeciklerden oluşmakta ve bu tepecikler üzerinde dağınık orman ağaçları ile çalılıklar yer almaktadır. Maksimum su kotu üzerinde ve mutlak koruma alanı içerisinde kalan ormanlar ise genellikle yapraklarını döken meşe, palamut cinsi ağaçlardan oluşmaktadır. Baraj gölalanı içinde kalan meşcere tipleri genellikle maki ve dişbudak türleridir. Söz konusu projenin Marmara (Geçiş) iklimi içerisinde yer almasının da etkisi ile ormanlarla çevrelenmiş olduğuna ve tarım arazileri ile ormanlık alanlar iç içe bulunmaktadır. Çoğunlukla Avrupa-Sibirya ve Akdeniz fitocoğrafik alanda yer alan proje bölgesinin etrafında genellikle yaprak döken ormanlar görülür ve yaygın olarak uercus (meşe) cinsi ağaçlar görülür. Mezofitik bir vejetasyonu oluşturan bu yaprak döken ormanlar bölgede çoğu yerde deniz 86