T.C. ÇANKIRI VALİLİĞİ İl Milli Eğitim Müdürlüğü Öğrenen Öğretmenden Öğrenen Okula MESLEKTAŞIMLA DENEYİMLERİMİZİ PAYLAŞIYORUZ PROJESİ ÇANKIRI-2012
PROJENİNİN ADI : Meslektaşımla Deneyimlerimizi Paylaşıyoruz Projesi PROJENİN SÜRESİ: 2011-2012 Eğitim Öğretim Yılı PROJENİN AMAÇLARI Bu proje ile Toplam Kalite Yönetimi nin öğrenen birey ilkesi gereğince, öğretmenlerimizin aynı işi yapan meslektaşlarından öğrenme fırsatı bulacakları ortamlar oluşturularak öğretmen yeterliklerinin artırılması amaçlanmaktadır. Bu temel amacı gerçekleştirmeye yönelik olarak; 1. Öğretmenleri eğitim-öğretim alanı ile ilgili bilimsel araştırmalara yönelterek kişisel ve mesleki gelişimlerine katkı sağlamak, 2. Öğretmenlerin bilgi, beceri, tecrübe ve araştırmalarını meslektaşları ile paylaşabilecekleri ortamlar oluşturmak, 3. Eğitim-öğretim uygulamalarında karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerilerinin paylaşılmasına; bilgi ve deneyim paylaşımı ile iyi uygulamaların yaygınlaşmasına katkı sağlamak, 4. İlk ve orta öğretimde yenilenen müfredat programları, yeni öğretim yöntem ve tekniklerinin, alternatif ölçme ve değerlendirme araç ve yöntemleri ile ilgili uygulamaların yaygınlaşmasını sağlamak, 5. Öğrenen bireyden, öğrenen okula yaklaşımıyla kurum kültürü oluşturmak hedeflenmiştir. PROJENİN GEREKÇESİ Okullarda sunulan eğitim hizmetlerinin kalitesi öğretmenlerin kişisel özellikleri ve mesleki yeterlilikleriyle doğrudan ilgilidir. Eğitim öğretimin bütün boyutları ile dinamik bir yapıya sahip olması, bu süreçte önemli bir rol üstlenen öğretmenin görevinin ve bu görevin gerektirdiği niteliklerin sürekli sorgulanmasını ve geliştirilmesini gerekli kılmıştır. İdeal Öğretmen Üzerine Bir Araştırma konulu makalede; öğrencilerin ideal öğretmen tanımları; öğrencileriyle dostça ve iş birliği içinde çalışma alışkanlığı kazanmış, alan bilgisi tam, öğrencisinin tabiatını ve ihtiyacını anlayan, genel eğitiminde ve bilimsel tavrında eksiği olmayan, saygılı, sevgi dolu, öğrenciler arasındaki bireysel ayrılıkları analiz edebilen, derslerinde çeşitli metot ve teknikleri kullanabilen öğretmen. olarak ifade edilmiştir. (Çetin, 2001) Çağdaş literatüre göre bir öğretmende bulunması gereken üç genel özellik vardır. Bunlar; alan bilgisi, genel kültür ve öğretmenlik meslek bilgisidir. Bu özelliklere sahip olan öğretmen, idealize edilmiş öğretmen davranış gruplandırmalarının birçoğunda ortak olan sevgi, saygı, hoşgörü, iş birliği gibi özelliklere sahip olduğu zaman öğrencileri ile daha etkin bir iletişime geçebilir. Öğretmenin en büyük görevi, kendi eksiklerini görmek ve onu en kısa sürede gidermektir. Kişisel eksiklikleri tamamlamanın önemli yollarından biri de mesleği ilgili bilgi alış-verişinde bulunmaktır. Bu anlamda geleneksel öğretmen rolünün yerine, öğrenen ve öğreten, paylaşımcı, katılımcı öğretmen modelinin öne çıkarılması gerekmektedir. Sınıf Öğretmenlerinin Kendi Meslekî Gelişimleriyle İlgili Görüşleri, Beklentileri ve Önerileri adlı araştırmada İki öğretmen, birbirlerinin öğretmenliğini geliştirme ile ilgili 1
olarak birbirlerine ne tür yardımlarda bulunabilirler? sorusunu yanıtlayan 220 katılımcı öğretmenlerin temel olarak, meslekî konuları ve sınıflarında karşılaştıkları sorunları tartışabileceklerini, fikir alış verişinde bulunabileceklerini (% 30), öğretim plânlarını birlikte hazırlayabileceklerini, çeşitli sınıf etkinliklerini plânlamada ve uygulamada iş birliği yapabileceklerini (%23), meslektaşlarını, öğretmenliklerini gözlemek üzere kendi sınıflarına davet edebileceklerini ve ayrıca birbirlerinin sınıfında ders verebileceklerini (%15), birbirlerine karşı açık ve dürüst olarak birbirlerinin sorunları hakkında konuşabileceklerini ve sorunlarına çözüm yolları araştırabileceklerini (%14) ve eğitsel materyalleri ve diğer kaynakları değiş tokuş yapabileceklerini (%10) belirtmektedirler (Seferoğlu, 2001). Meslektaşımla Deneyimlerimizi Paylaşıyoruz Projesi ile Milli Eğitim Bakanlığı na bağlı okullarda aynı dersi okutan öğretmenler bir araya getirilerek bilgi ve deneyim paylaşımında bulunabilecekleri bir ortam oluşturulması düşünülmektedir. Bunun yanı sıra MEB öğretmenlerinin üniversite akademik personeli ile de buluşmaları sağlanarak öğretmenlerimizin alanlarındaki yenilik ve gelişmelerden haberdar olmaları, farklı bakış açıları kazanmalarına yardımcı olunması, çağın ve yeni müfredatın gerektirdiği yetkinliğe sahip olmalarına katkı sağlanması hedeflenmektedir. Öğretmenlerin deneyim paylaşımı, derslerin işlenişinde özgün yöntem ve metotların tespiti ve iyi uygulamaların yaygınlaştırılması konusunda öğretmenlere imkân tanımakta ve öğretmenlere farklı deneyim ve uygulamaları görme ve yararlanma imkânı sunmaktadır. PROJENİN DAYANAKLARI Türkiye Cumhuriyeti Anayasası 3797 Sayılı Milli Eğitim Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun 1739 Sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu Milli Eğitim Müdürlükleri Yönetmeliği Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği İlköğretim Kurumları Yönetmeliği Milli Eğitim Bakanlığı Eğitim Bölgeleri ve Eğitim Kurulları Yönergesi Milli Eğitim Bakanlığı Stratejik Planı Çankırı İl Milli Eğitim Müdürlüğü Stratejik Planı MEB Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlilikleri PROJENİN YÜRÜTME KURULU* İl Milli Eğitim Müdürü Yaşar PETEK Eğitim Denetmeni Ayhan GÜLSEVEN İl Milli Eğitim Müdür Yardımcısı Turgut ÜNAL İl Milli Eğitim Müdürlüğü Ar-Ge Birimi Görevlisi Sevgi SERDAR KAHVECİ İl Zümre Başkanları * İlçe Milli Eğitim Müdürlükleri, kendi Yürütme Kurullarını oluşturacaktır. 2
PROJE FAALİYETLERİ S.N. FAALİYET ADI YER* TARİH* 1 Okul Öncesi Öğretmenleri Buluşması 1. Sınıf Öğretmenleri 2 Sınıf Öğretmenleri Buluşması 2. Sınıf Öğretmenleri 3. Sınıf Öğretmenleri 4. Sınıf Öğretmenleri 5. Sınıf Öğretmenleri 3 Sosyal Bilgiler Öğretmenleri Buluşması 4 Türkçe Öğretmenleri Buluşması 5 İlköğretim Matematik Öğretmenleri Buluşması 6 Fen ve Teknoloji Öğretmenleri Buluşması 7 Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenleri Buluşması 8 Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenleri Buluşması 9 Tarih Öğretmenleri Buluşması 10 Coğrafya Öğretmenleri Buluşması 11 Felsefe Gurubu Öğretmenleri Buluşması 12 Matematik Öğretmenleri Buluşması 13 Fizik Öğretmenleri Buluşması 14 Kimya Öğretmenleri Buluşması 15 Biyoloji Öğretmenleri Buluşması 16 Bilişim Teknl./Bilgisayar Öğretmenleri Buluşması 17 İlköğretim İngilizce Öğretmenleri Buluşması 18 Ortaöğretim İngilizce Öğretmenleri Buluşması 19 Müzik Öğretmenleri Buluşması 3
20 Görsel Sanatlar Öğretmenleri Buluşması 21 Teknoloji ve Tasarım Öğretmenleri Buluşması 22 Beden Eğitimi Öğretmenleri Buluşması 23 Rehber Öğretmenler Buluşması 24 Zihin Engelliler Sınıfı Öğretmenliği 25 Elektrik-Elektronik Tek./Elektrik/Elektronik 26 Makine Tek./Makine ve Kalıp 27 Metal Teknolojisi 28 Motorlu Araçlar Teknolojisi 29 Mobilya ve İç Mekân Tasarımı 30 Makine Tek./Makine ve Kalıp 31 İnşaat Tek./Yapı Tasarımı 32 Muhasebe ve Finansman 33 Büro Yönetimi 34 İ.H.L. Meslek Dersleri 35 Çocuk Gelişimi ve Eğitimi 36 El San.Tek./El Sanatları 37 Giyim Üretim Teknolojisi 38 Sağlık/Acil Sağlık Hizmetleri/Hemşirelik 39 Arapça 40 Almanca 41 Fransızca * Yer ve tarihler, çakışma olmaması açısından Zümre Başkanları tarafından meslektaşları ile görüşülerek ve Ar-Ge Birimi ile işbirliği yapılarak belirlenecektir. 4
Çankırı İli İlçelere Göre Branşlar Bazında Öğretmen Dağılımı Branşlar Almanca Arapça Beden Eğitimi Bilişim Teknolojileri Biyoloji Büro Yönetimi Coğrafya Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Din Kült. ve Ahl.Bil. El San.Tek./El Sanatları Elektrik-Elektronik Tek./Elektrik/Elektronik Felsefe Fen ve Teknoloji Fizik Fransızca Giyim Üretim Teknolojisi Görsel Sanatlar/Resim İ.H.L. Meslek Dersleri İlköğretim Matematik Öğr. İlçe Atkaracalar 1 2 1 1 6 1 2 2 1 2 3 1 13 2 2 1 2 2 45 Bayramören 2 1 1 1 1 1 1 1 5 1 1 1 1 18 Çerkeş 3 4 3 3 5 2 1 6 1 1 1 2 3 8 2 3 2 1 8 1 1 38 6 3 2 9 3 122 Eldivan 1 1 2 2 1 3 2 2 2 2 1 7 19 1 1 1 3 2 1 54 Ilgaz 1 1 3 2 1 1 3 3 2 4 1 1 2 3 4 6 2 4 2 1 7 1 4 32 2 8 1 7 5 114 Kızılırmak 1 2 2 2 1 1 2 2 2 1 1 2 28 2 2 4 55 Korgun 2 1 1 2 2 2 1 1 2 1 2 2 1 9 1 1 3 34 Kurşunlu 1 2 1 1 3 1 2 1 1 1 5 2 1 3 1 4 3 22 5 2 4 3 69 Merkez 6 3 30 25 24 7 19 9 45 3 18 12 34 17 3 6 16 10 33 82 4 17 15 46 8 6 8 8 13 76 31 17 289 29 31 21 57 46 11 1135 Orta 1 3 2 1 2 1 1 2 2 1 3 5 6 1 3 5 2 33 3 2 2 5 6 92 Şabanözü 3 1 4 1 1 2 2 3 3 1 1 2 1 25 2 1 2 4 2 1 62 Yapraklı 2 3 1 1 2 1 5 3 5 4 2 1 27 3 1 3 3 67 Genel Toplam 6 5 44 48 37 7 34 13 69 3 34 22 60 23 6 7 23 16 59 124 4 27 16 68 8 6 8 16 19 111 45 29 540 52 56 32 100 77 13 1867 İngilizce İnşaat Tek./Yapı Tasarımı Kimya/Kimya Teknolojisi Makine Tek./Makine ve Kalıp Matematik Metal Teknolojisi Mobilya ve İç Mekan Tasarımı Motorlu Araçlar Teknolojisi Muhasebe ve Finansman Müzik Okul Öncesi Öğrt Rehber Öğretmen Sağlık/Acil Sağlık Hizmetleri/Hemşirelik Sınıf Öğretmenliği Sosyal Bilgiler Tarih Teknoloji ve Tasarım Türk Dili ve Edebiyatı Türkçe Zihin Engelliler Sınıfı Öğretmenliği Genel Toplam
Öğretmenlerimizin il/ilçelere dağılımı dikkate alınarak projenin uygulanmasında aşağıdaki hususlar göz önünde bulundurulacaktır. 1. Faaliyetler her ay en az bir kez olmak üzere hafta içi 15.00 17.00 saatleri arasında ya da gönüllülük esasına dayalı olarak hafta sonları gerçekleştirilecektir. 2. Faaliyetler, öğretmenlerimizin bulundukları ilçelerde gerçekleştirilecektir. Ancak gönüllülük esas olmak koşuluyla ilçelerde çalışan öğretmenlerimiz İlçe Milli Eğitim Müdürlüklerinden görevli izinli onayı almak suretiyle faaliyetleri birkaç ilçe ile birlikte gerçekleştirebileceklerdir. (Öğretmen sayıları 3 kişiden az olan branşlarda Atkaracalar, Bayramören, Kurşunlu, Ilgaz, Orta, Çerkeş, Eldivan, Şabanözü ilçeleri faaliyetleri gruplama yaparak birlikte organize edebilir; Kızılırmak, Korgun ve Yapraklı ilçelerinde çalışan öğretmenlerimiz faaliyetleri Merkez İlçede gerçekleştirecek şekilde planlayabilirler. İlçelerimizdeki Arapça Dersi Öğretmenleri ve Zihin Engelliler Sınıfı Öğretmenleri, faaliyetleri Merkez İlçedeki meslektaşlarıyla birlikte gerçekleştirebilir.). 3. Öğretmeni sayısı 30 un üzerinde olan branşlarda başkanını il zümre başkanının belirleyeceği 2.-3. gruplar oluşturularak faaliyetler gerçekleştirilecektir. Örneğin Merkez İlçede Sınıf Öğretmenlerinin sayısı 272 dir. Bu sayıyı 5 sınıfa paylaştırdığımızda her sınıfa ortalama 55 öğretmen düşmektedir. Bu durumda 1. sınıf öğretmenleri 2 grup, 2. sınıf öğretmenleri 2 grup, 3. sınıf öğretmenleri 2 grup, olacak şekilde planlama yapılacaktır. Yine Merkez İlçede sayıları 30 kişinin üzerinde olan Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi, Fen ve Teknoloji, Matematik, Türk Dili ve Edebiyatı, Türkçe Öğretmenleri 2; Okul Öncesi Öğretmenleri 3 grup halinde; İngilizce Öğretmenleri ilköğretim ve ortaöğretimdeki sayılarına göre gruplandırılarak deneyim paylaşımında bulunacaklardır. Beden Eğitimi, Tarih ve Rehber Öğretmenlerin kendi içlerinde gruplandırılıp gruplandırılmayacağına Zümre Başkanları karar verecektir. 4. Öğretmenlerimizi zümre zümre bir araya getirecek şekilde 20 şer/30 ar kişilik gruplar halinde sosyal etkinlikler tertip edilebilir.
.... Öğretmenleri Deneyim Paylaşımı Faaliyet Planı S.N Faaliyet Adı Yapılacak Çalışmalar Sorumlular 1.. Öğretmenleri Buluşması Yürütme Komisyonunun oluşturulması İl Milli Eğitim Müdürlüğünce ilgili branş öğretmenlerinden yürütme komisyonunun oluşturulması ve bilgilendirme toplantısı yapılması İl Milli Eğitim Müdürlüğü Not (Tarih) 2 Öğretmenleri Buluşmasının duyurulması 1. Valilik Olur u alınması, 2. Projenin tüm okul/kurumlara dağıtılması 3. Program esnasında kullanılacak afiş ve logoların hazırlanması 4. Faaliyet program akışının hazırlanması Yürütme Komisyonu* 3 Ön Hazırlıklar 1. Katılımcı isimlerinin belirlenmesi, 2. Salon, ikramlar vs. ayarlanması, 3. Proje faaliyetleri memnuniyet anketi hazırlanması, 4. Üniversite akademik personeli ile ilgili görüşmelerin yapılması, 5. Müfredat programları hakkında bilgi vermek üzere MEM ile işbirliği yapılması. Yürütme Komisyonu 4.. Öğretmenleri Buluşması etkinliğinin uygulanması Hazırlanan faaliyet program akışı çerçevesinde etkinliğin uygulanması Yürütme Komisyonu Mart Nisan Mayıs 2012 5 Çıktılar 1. Proje faaliyetleri memnuniyet anketinin uygulanması, 2. Faaliyet raporu hazırlanması, 3. Bildiri ve sunumların www.cankiriarge.com adresinde yayınlanarak katılımcılara ulaştırılması Yürütme Komisyonu * Merkez ilçede her branş için ayrı yürütme komisyonu oluşturulacaktır. Katılımcılar proje kapsamında; Okuma kültürü oluşturmaya yönelik hususları, Bir konuyu derste nasıl işlediklerini, Verimli sonuçlar elde ettikleri bir ödevi ve sürecini, Bir ünitede vurgulanmasını istedikleri noktaları, Bir ünitenin öğretiminde ön planda tuttukları ilkeleri, Faydalı sonuçlar aldıkları bir etkinlik sürecini, Çok önem verdikleri bir ders dışı etkinliği, Bir dersi işleme yöntemini, Bir yöntem ve tekniğin bir konuya uygulanışını, Ders işleme sürecinde karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerilerini, Branşları veya genel eğitim alanı ile ilgili yapmış oldukları araştırma, gözlem ve uygulamaların sonuçlarını, Tanık oldukları, paylaşılmasında eğitim-öğretim açısından faydalı olacağını düşündükleri uygulamaları, Farklı ülke, il ve okullardaki iyi örnekleri, Genel olarak eğitim-öğretim alanı ile ilgili herhangi bir konuda örnek oluşturabilecek uygulamaları yazarak katılımcılar ile paylaşabilir. İlgili alanlarda çeşitli üniversitelerden akademik personel ile görüşmeler yapılarak katılımları sağlanabilir. 7
Öğretmen buluşmalarında; 1. Okul, öğrenci, veli ve öğretmen ismi verilmemeli; sadece olay anlatımı ve beklenti paylaşımı yapılmalıdır. Mutlaka isim belirtmek gerekiyorsa farazi isimler verilmelidir. 2. Paylaşımlar teorik bilgilerden çok, pratik uygulamaları içermelidir. 3. Ortak kararlar alınmalı ve bir sonraki toplantıda alınan kararların uygulanma durumu, elde edilen sonuçlar vb. üzerinde tartışılmalıdır. Taslak Gündem* 1. Müfredat programı hakkında genel bilgi 2... öğretimi, sorunlar ve çözümler - Öğrenci odaklı - Öğretmen odaklı - İl/İlçe Milli Eğitim Müdürlüklerinden beklentiler - Milli Eğitim Bakanlığı ndan beklentiler 3. Eğitimde iyi uygulamaların paylaşımı 4. Öğretim yöntem ve teknikleri 5. Ölçme değerlendirme yöntem ve teknikleri 6. Sınıf içi öğrenci davranışlarının eğitim-öğretim faaliyetlerine yansımaları 7. Öğrenci tanıma teknikleri / Öğrenci davranışlarını değerlendirme 8. Motivasyon sağlama/artırma teknikleri 9. Eğitim öğretim sürecine aile katılımı yaklaşımları 10. Sorun çözme teknikleri 11. Öğrenci ve velilerle etkili iletişim 12. Öğretmen davranış standartları 13. * Taslak gündem maddeleri yürütme komisyonları tarafından yeniden düzenlenebilir. 8