HIV ve AIDS ve Çalışma Dünyası ile ilgili Tavsiye Kararı, 2010 (No. 200) Uluslararası Çalışma Ofisi



Benzer belgeler
187 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNİ GELİŞTİRME ÇERÇEVE SÖZLEŞMESİ, 2006

Sivil Yaşam Derneği. 4. Ulusal Gençlik Zirvesi Sonuç Bildirgesi

İş Yeri Hakları Politikası


A. Giriş. B. Olumlu Unsurlar

Kadına YÖNELİK ŞİDDET ve Ev İçİ Şİddetİn Mücadeleye İlİşkİn. Sözleşmesi. İstanbul. Sözleşmesİ. Korkudan uzak Şİddetten uzak

ICEM ile Eni arasındaki Küresel Sözleşmenin Metni

Toplam Erkek Kadin Ermenistan Azerbaycan Gürcistan Kazakistan Kırgızistan Moldova Cumhuriyeti. Rusya Federasyonu

İSG için Uluslararası İşbirliğinde ILO Araçları ve Rolü ILO Türkiye Ofisi

ÜLKEMİZDE KADIN SAĞLIĞI KADINLA İLGİLİ YAPILAN ULUSLAR ARASI TOPLANTILAR

Dünya Hekimler Birliği, Hasta Hakları Bildirgesi 1

G20 BİLGİLENDİRME NOTU

KADINA YÖNELİK ŞİDDETLE MÜCADELEDE ULUSLARARASI BELGELER VE KORUMA MEKANİZMALARI

IFLA İnternet Bildirgesi

İŞGÜCÜ PİYASASINDA GÜVENCE VE ESNEKLİĞİN SAĞLANMASI İŞBİRLİĞİ YAPILACAK KURUM/KURULUŞ SÜRE SGK. Sosyal Taraflar

T.C. AİLE VE SOSYAL POLİTİKALAR BAKANLIĞI Trabzon Koza Şiddet Önleme ve İzleme Merkezi PINAR ÖŞME PSİKOLOG

SCA Davranış Kuralları

ÇALIŞMA YAŞAMININ GELECEĞİ GİRİŞİMİNDEN SORUMLU BİRİM 2017

Indorama Ventures Public Company Limited

ULUSAL KURULUŞLARIN İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ UYGULAMALARI VE ULUSLARARASI KURULUŞLARLA KARŞILAŞTIRILMASI

BSCI denetleme sürecine dahil edilecek İş Ortakları (Üreticiler) için Uygulama Koşulları 1

Sorun alanları TBMM Raporu nda yer alan öneriler Mevsimlik Gezici Tarımda Çocuk İşçiliği Yuvarlak Masa toplantılarından çıkan öneriler

Bu amaç çerçevesinde Yükseköğretim Kurumları aşağıda belirtilen faaliyetlerde bulunmayı taahhüt ederler:

Özürlü Bireylerin Bilgi ve İletişim Teknolojisinin (BİT) Kullanımının Artırılmasına İlişkin Birleşmiş Milletler Yaklaşımı. Dr.

ÇALIŞMA HAYATINDA DEZAVANTAJLI GRUPLAR. Şeref KAZANCI Çalışma Genel Müdür Yardımcısı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı MART,2017

151 NOLU SÖZLEŞME KAMU HİZMETİNDE ÖRGÜTLENME HAKKININ KORUNMASI VE İSTİHDAM KOŞULLARININ BELİRLENMESİ YÖNTEMLERİNE İLİŞKİN SÖZLEŞME

CİNSİYET EŞİTLİĞİ MEVZUAT ÇERÇEVESİ: AB/TÜRKİYE

VERİLERLE TÜRKİYE ve DÜNYADA DİYABET. YARD.DOÇ.DR. GÜLHAN COŞANSU İstanbul Üniversitesi Diyabet Hemşireliği Derneği

HIV/AIDS epidemisinde neler değişti?

İSTANBUL KEMERBURGAZ ÜNİVERSİTESİ ANAYASASI

ULUSAL PNÖMOKONYOZ ÖNLEME EYLEM PLANI

IFLA/UNESCO Çok Kültürlü Kütüphane Bildirisi

Namus adına kadınlara ve kızlara karşı işlenen suçların ortadan kaldırılmasına yönelik çalışma

Eğitimde ve Toplumsal Katılımda Cinsiyet Eşitliğinin Sağlanması Projesi

3 Temmuz 2009 İngiltere Büyükelçiliği Konutu, Ankara Saat: 16:00. Çevre ve Orman Bakanlığı nın Saygıdeğer Müsteşar Yardımcısı,

İSG Hizmet Yönetim Rehberi

Doç.Dr.Gülbiye Y. YAŞAR

Birleşmiş Milletler Küresel İlkeler Sözleşmesi (UN Global Compact)

AB nin İstihdam ve Sosyal Politikası

ULUSAL ÇALIŞTAY SONUÇLARI

2008 TÜRKİYE İLERLEME RAPORU NUN İSTİHDAM VE SOSYAL POLİTİKA BAŞLIKLI 19

(Resmî Gazete ile yayımı: Sayı : Mükerrer)

İSTANBUL ATIK MUTABAKATI

AVRUPA BİRLİĞİ BAKANLIĞI

28 Kasım 2007 tarihinde Hilton Otel Ankara da gerçekleştirilen Türkiye İş Kurumu IV. Genel kurulunda aşağıda belirtilen kararlar alınmıştır.

İŞGÜCÜ PİYASASINDA GÜVENCE VE ESNEKLİĞİN SAĞLANMASI İŞBİRLİĞİ YAPILACAK KURUM/KURULUŞ SÜRE. İŞKUR SGK Sosyal Taraflar

trafikte bilinçli bir nesil için

Çocuğa Yönelik Şiddetin Önlenmesi Teknik Destek Projesi

İŞ SAĞLIĞI HİZMETLERİNE İLİŞKİN 161 SAYILI ILO SÖZLEŞMESİ

Ne hizmetli ne de ailenin bir ferdi olmak istiyoruz! Đşçi olarak tanınmak ve insan olarak saygı görmek istiyoruz!

HAZIRLIK VE İSTİŞARE TOPLANTISI

TAVSİYE KARARI 160/ KEİ Üye Devletlerinde Genç Aileler için Sosyal Koruma ve Yardımlar

Quintiles tedarikçiler için davranış kuralları

Sivil Toplum Örgütleri HIV Epidemisinin Önlenmesinde Neler Yapabilir. Tekin Tutar

AB de İşyeri Sağlığı ve Güvenliği

HIV/AIDS KÜRESEL ÖZET 2013

BS 8800 İŞ SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLİĞİ YÖNETİM REHBER STANDARDI

KÖTÜ ŞARTLARDAKİ ÇOCUK İŞÇİLİĞİNİN YASAKLANMASI VE ORTADAN KALDIRILMASINA İLİŞKİN 182 SAYILI ACİL ÖNLEMLER SÖZLEŞMESİ

İSTİHDAM VE SOSYAL YENİLİK PROGRAMI. EMPLOYMENT AND SOCIAL INNOVATION PROGRAMME (EaSI)

KADIN DOSTU AKDENİZ PROJESİ

Çevresel ve Sosyal Eylem Planı

ULUSAL VEYA ETNİK, DİNSEL VEYA DİLSEL AZINLIKLARA MENSUP OLAN KİŞİLERİN HAKLARINA DAİR BİLDİRİ

AB GENÇLİK POLİTİKALARINDA SAĞLIK

BELGESİ. YÜKSEK PLANLAMA KURULU KARARI Tarih: Sayı: 2009/21

ULUSLARARASI İŞGÜCÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ T.C. AİLE, ÇALIŞMA VE SOSYAL HİZMETLER BAKANLIĞI

ERICSSON Davranış Kuralları

T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ İdari ve Mali İşler Daire Başkanlığı HATA BİLDİRİM FORMU (Usulsüzlük, Yolsuzluk, Etik Kural İhlali)

UNESCO MİLLÎ KOMİSYONLAR TÜZÜĞÜ

Dr. Şükrü Keleş, PhD Tıp Tarihi ve Etik Anabilim Dalı 3 Mayıs 2017 Çarşamba

ÇOCUK HAKLARI HAFTA 2

Kadına Yönelik Şiddet mi? Aile İçi Şiddet mi? Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet

amfori BSCI Sistem Kitapçığı Şablon 3

amfori BSCI Sistem Kitapçığı Ek 9

amfori BSCI Referansları 1

Kadın İstihdamı: Sorun Alanları, Çözüm Önerileri. Ülker Şener

Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 47. Dönem Toplantısı

Indorama Ventures Public Company Limited

[Dünya Tabipler Birliği nin Eylül 1995, Bali, Endonezya da yapılan toplantısında kabul edilmiştir.]

Yaygın Eğitim Enstitüsü Müdürlüğü TÜRKİYE DE YAYGIN EĞİTİM

SOSYAL GÜVENLİK KURUMU

İŞBİRLİĞİ YAPILACAK KURUM/KURULUŞ. Hazine Müstaşarlığı Kalkınma Bakanlığı Maliye Bakanlığı Sosyal Taraflar

TÜRKİYE DE HIV/AIDS YÜRÜTÜLEN HİZMETLER. Dr. Ayla Aydın Bulaşıcı Hastalıklar Daire Başkanlığı

gelişmesini sağlaması için gerekli birçok maddeye yer verilmiştir. Sözleşmede yer alan

1. Bakanlar Komitesi, Avrupa Konseyi Yasasının 15.b maddesi hükümleri uyarınca;

Bu proje Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti tarafından finanse edilmektedir ÇALIŞMA HAYATINDA SOSYAL DİYALOĞUN GELİŞTİRİLMESİ PROJESİ

Karar -/CP.15. Taraflar Konferansı, 18 Aralık 2009 tarihli Kopenhag Mutabakatını not alır.

Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Mekanizması: Normlar, Standartlar, Göstergeler. Cinsiyet Eşitliği İzleme Derneği

ÖNLEYİCİ SAĞLIK VE GÜVENLİK KÜLTÜRÜNÜN OLUŞTURULMASI

AMASYA ÜNİVERSİTESİ SABUNCUOĞLU ŞEREFEDDİN SAĞLIK HİZMETLERİ MESLEK YÜKSEKOKULU

Başarılı Mesleki Beceri ve İstihdam Politikaları

Daimler grubunda sosyal sorumluluk ile ilkeler. Daimler sosyal sorumluluğunun bilincinde olup Küresel Anlaşma (Global Compact) için baz

İSO Kadın Sanayiciler Platformu 8 MART MANİFESTOSU

Mirbad Kent Toplum Bilim Ve Tarih Araştırmaları Enstitüsü. Kadına Şiddet Raporu

GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI EĞİTİM YAYIM VE YAYINLAR DAİRESİ BAŞKANLIĞI Kırsal Kesimde Kadın Kooperatifleri

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ VE ÇALIŞMA ORTAMINA İLİŞKİN 155 SAYILI SÖZLEŞME

İşçi ve İşveren Tanımları

KADINLARA KARŞI ŞIDDETIN TASFIYE EDILMESINE DAIR BILDIRI. Genel Kurulunun 20 Aralık 1993 tarihli ve 44/104 sayılı Kararıyla ilan edilmiştir.

Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası YENİ TEŞVİK MEVZUATI DESTEKLERİ İÇİN NİHAİ ÖNERİLERİMİZ RAPORU 2012

Aile Sorumlulukları Bulunan İşçiler Hakkında Sözleşme 45,46,47

21. BM/INTOSAI SEMPOZYUMU: KAMUDA HESAP VEREBİLİRLİĞİN GELİŞTİRİLMESİ İÇİN SAYIŞTAY VE VATANDAŞLAR ARASINDA ETKİN İŞBİRLİĞİ

Transkript:

HIV ve AIDS ve Çalışma Dünyası ile ilgili Tavsiye Kararı, 2010 (No. 200) Uluslararası Çalışma Ofisi

HIV ve AIDS ve Çalışma Dünyası ile ilgili Tavsiye Kararı, 2010 (No. 200)

Copyright Uluslararası Çalışma Örgütü 2011 Birinci Baskı: 2011 ILO nun yayınları, Uluslararası Telif Hakları Sözleşmesi nin 2 sayılı Protokolü çerçevesinde telif hakkına sahiptir. Ancak, kaynak gösterilmek koşuluyla bu yayınlardan kısa alıntılar izin alınmaksızın yapılabilir. Yeniden basım veya çeviri hakları için şu adrese başvurulmalıdır: ILO Publications (Rights and Permissions), International Labour Office, CH-1211 Geneva 22, Switzerland veya e-posta ile: pubdroit@ilo.org. ILO bu tür başvuruları memnuniyetle karşılayacaktır. Kütüphaneler, kurumlar ve yeniden basım haklarıyla ilgili kuruluşlara kaydı olanlar, kendilerine bu amaçla tanınan izin çerçevesinde yayınları çoğaltabilirler. Ülkenizdeki bu tür kuruluşlar için: www.ifrro.org HIV ve AIDS ve Çalışma Dünyası ile ilgili Tavsiye Kararı, 2010 (No. 200) Ankara, Uluslararası Çalışma Ofisi, 2011 ISBN: 978-92-2-826217-9 (print) ISBN: 978-92-2-826218-6 (Web pdf) HIV / AIDS / iş sağlığı / iş güvenliği / işçi hakları / ILO Tavsiye Kararı / metin 15.04.2 Aynı zamanda, İngilizce: Recommendation concerning HIV and AIDS and the world of work, 2010 (No. 200) (ISBN: 978-92-2-123-819-5), Cenevre, 2010; Fransızca: Recommandation (No. 200) concernant le VIH et le sida et le monde du travail, 2010, (ISBN: 978-92-2-223819-4), Cenevre, 2010; İspanyolca: Recomendación sobre el VIH y el sida y el mundo del trabajo, 2010 (núm. 200) (ISBN: 978-92-2-323819-3), Cenevre, 2010; adları altında da yayınlanmıştır. ILO Yayın Katalogları Verileri ILO yayınlarında kullanılan ve Birleşmiş Milletler uygulamaları ile uyumlu olan tasarımlar ve belgelerde yer alan materyallerin sunulması, her ne surette olursa olsun Uluslararası Çalışma Ofisi nin herhangi bir ülkenin hukuki statüsü, coğrafi bölgesi veya yetkilileri veya sınırları ile ilgili görüş beyanı olarak yorumlanamaz. İmzalı makalelerde, araştırmalarda veya başka katkılarda dile getirilen görüşler yalnızca yazarlarını bağlar ve yayının çıkmış olması bu görüşlerin ILO tarafından onaylandığı anlamına gelmez. Firmalara, ticari ürünlere ve süreçlere yapılan atıflar, bunların ILO tarafından onaylandıkları anlamına gelmediği gibi, herhangi bir firmadan, ticari üründen veya süreçten söz edilmemiş olması da bunların tasvip edilmediğini göstermez. ILO yayınları ve elektronik ürünleri belli başlı kitapevlerinden veya ILO nun birçok ülkede bulunan ofislerinden temin edilebileceği gibi, ILO Yayın Bölümü nden de şu adrese başvurularak istenebilir: International Labour Office, CH-1211 Geneva 22, Switzerland. Yeni yayınların katalogları veya listeleri de yukarıdaki adresten ücretsiz olarak temin edilebilir veya e-posta ile istenebilir: pubvente@ilo.org Web sayfamız: www.ilo.org/publns

Önsöz Bu kitapçık, HIV/AIDS ve çalışma yaşamı ile ilgili 2010 yılı 200 sayılı ILO Tavsiye Kararı nın, ayrıca bu karara eşlik eden ve ILO yu meydana getiren üç tarafın güçlü desteğini yansıtan Tavsiye Kararı nın yaygınlaştırılması ve uygulanması ile ilgili kararın metnini içermektedir. HIV pandemisi bugün sağlık, gelişme, ekonomik ve sosyal ilerleme alanlarında dünyanın karşılaştığı en önemli sorunlardan birini oluşturmaktadır. Bu durumdan en ağır biçimde etkilenen ülkelerde kalkınma alanında on yıllar boyunca elde edilen kazanımlar erozyona uğramış, ekonomiler zayıflamış, toplumlar istikrarsızlığa sürüklenmiştir. HIV ın birçok ülkede ve nüfus kesimi içinde başlıca ölüm ve hastalık nedenlerinden biri olarak etkisini sürdüreceği tahmin edilmektedir. HIV, insana yakışır işlerde çalışma ve sürdürülebilir kalkınma açısından önemli bir engel oluşturmaktadır. HIV/AIDS li veya bu durumdan etkilenen milyonlarca insanın yaşamı bu yüzden yitip gitmiştir. HIV/AIDS in etkileri en üretken yaş gruplarında yoğunlaşmaktadır ve işletmeler düşen verimlilik, artan işgücü maliyetleri, yitirilen beceri ve deney birikimiyle bu durumdan çok ağır biçimde etkilenmektedir. Ayrıca, çalışma yaşamındaki temel haklar gerçek olsun yakıştırma olsun insanların HIV lı olması nedeniyle çoğu kez ihlal edilmekte, bu ihlal özellikle HIV/AIDS li veya bu durumdan etkilenen işçilere yönelik ayrımcılık ve damgalama şeklinde ortaya çıkmaktadır. İşin daha kötüsü, salgın toplumdaki fay kırıkları boyunca ilerlemekte, esasen dezavantajlı veya marjinal konumda olan grupları özellikle etkilemektedir. Çalışma dünyası HIV/AIDS sorununun ele alınmasında belirleyici bir rol oynamaktadır. Burada, erkek ve kadın çalışanlara yaşamlarının büyük bölümünü geçirdikleri bir ortamda ulaşmak açısından değerli bir giriş noktası bulunmaktadır: İşyeri. HIV/AIDS le ilgili işyeri politika ve programlarının geliştirilmesi ve uygulanması, işçilere, ailelerine ve bağımlılarına yönelik önleme, tedavi, bakım ve destek hizmetlerine erişimi kolaylaştırmakta, böylece daha geniş anlamda topluma da ulaşılabilmektedir. Ne var ki, salgına karşı mücadelede çalışma yaşamının bu önemli rolünden en iyi şekilde yararlanıldığı söylenemez. Eğer salgına karşı mücadeleye tam bir katkı sağlanacaksa, bunun için çalışma dünyasının ulusal HIV/AIDS politika, program ve stratejilerinin ayrılmaz bir parçası haline gelmesi gerekmektedir. ILO 2001 yılında HIV/AIDS ve çalışma dünyası ile ilgili Davranış Kuralları nı benimsemiştir ve bu kurallar birçok ülkede geniş kabul görmüş olup fiilen uygulanmaktadır. 2007 yılında Kuruluşun bileşenleri çalışma dünyasının HIV/AIDS karşısındaki tutumunun bir uluslararası standardın geliştirilip benimsenmesiyle farklı bir düzeye taşınması kararını almıştır. Bunun sonucunda ortaya çıkan 200 sayılı Tavsiye Kararı, ILO üyesi ülkelerin ve işçi-işveren kesimi temsilcilerinin bu konudaki kesin taahhüdünü yansıtmaktadır. Buna göre kararı benimseyenler, HIV lı kişilerin

kuruluşları ve başta UNAIDS olmak üzere ortak uluslararası kuruluşlarla yakın işbirliği içinde çalışma dünyasının önleme, tedavi, bakım ve desteğe herkesin erişimini sağlamak üzere ellerindeki büyük kaynakları harekete geçireceklerdir. Tavsiye Kararı, işyeri bazındaki önleyici çabaların güçlendirilmesi ve HIV/AIDS li olan veya bunlardan etkilenen kişilerin tedaviye erişimini kolaylaştırma gerekliliğini yansıtmaktadır. Ülke ölçeğinde üç taraflı işyeri politika ve programlarının geliştirilip uygulanması, bu politika ve programların HIV/AIDS, gelişme ve sosyal politika ile ilgili genel ulusal stratejiler ve politikalarla bütünleştirilmesi çağrısında bulunmaktadır. Karar ayrıca tüm çalışanların temel insan haklarına saygı gösterilmesini istemektedir. Bu çerçevede toplumsal cinsiyet eşitliği ilkesi, zorla teste tabi tutulmama ve HIV durumunun açıklanmaması özgürlüğü gözetilirken, herkes mümkün olan en kısa sürede kendi rızalarıyla ve sonuçları gizli tutulmak üzere HIV danışmanlığı ve testi için özendirilmektedir. Tavsiye Kararı ayrıca üye devletleri, içerdiği hükümleri yerine göre iç hukuku değiştirerek veya yeni yasalar getirerek yaşama geçirmeye davet etmektedir. Çalışanların, gerçek olsun yakıştırma olsun HIV taşıma durumu nedeniyle damgalanmadığı ve ayrımcılığa maruz kalmadığı yerlerde gerek kendileri gerekse bakmakta oldukları kişiler ulusal ve işyeri düzeylerinde HIV eğitimine, bilgilerine, tedaviye, bakım ve destek hizmetlerine daha ileri düzeyde erişimden yararlanabilmektedir. Bu erişim sayesinde insanlar uzun ve üretken bir yaşam sürdürebilmekte, topluluklarına ve ülke ekonomisine katkıda bulunabilmektedir. ILO, tavsiyeler ve buna eşlik eden karar temelinde, HIV/AIDS li veya bunlardan etkilenen tüm çalışanların haklarını ve saygınlıklarını korumak üzere, ulusal ve uluslararası taahhütlerin yaşama geçirilmesine yönelik girişimlerini güçlendirmeye kararlıdır. Cenevre, Haziran 2010 Juan Somavia, Genel Müdür iv

Tavsiye Kararı No. 200 ULUSLARARASI ÇALIŞMA KONFERANSI HIV-AIDS VE ÇALIŞMA DÜNYASI İLE İLGİLİ TAVSİYE KARARI Uluslararası Çalışma Örgütü Genel Konferansı, Uluslararası Çalışma Ofisi Yönetim Kurulu tarafından Cenevre de düzenlenen toplantıda 99. Oturumunu 2 Haziran 2010 tarihinde gerçekleştirmiş, HIV/AIDS in toplum ve ekonomiler, gerek kayıtlı gerekse kayıt dışı sektörlerdeki çalışma dünyası, çalışanlar, aileleri ve bakmakla yükümlü oldukları kişiler, işçi ve işveren kuruluşları, kamusal ve özel işletmeler üzerinde ciddi etkiler yarattığını, insana yakışır iş ve sürdürülebilir kalkınma hedeflerine ulaşılması önünde engel oluşturduğunu kaydederek, Uluslararası Çalışma Örgütü nün çalışma dünyasında HIV/AIDS sorununun ele alınmasındaki rolünü, kuruluşun tüm çalışmalarında ve görev alanındaki bütün meselelerde sosyal adaleti gerçekleştirme, HIV/AIDS bağlantılı damgalama ve ayrımcılık gibi tutumlara karşı mücadele çabalarını güçlendirme gerekliliğini teyit ederek, İnsana yakışır işler yaratıp sürdürülebilir gelişmeyi sağlayarak kayıt dışı ekonomiyi daraltmanın ve böylelikle çalışma dünyasını HIV/AIDS e karşı daha iyi harekete geçirmenin önemini anımsatarak, Aşırı derecelerde sosyal ve ekonomik eşitsizliklerin, bilgisizlik ve duyarsızlığın, gizliliğin korunamayışının, tedaviye erişememenin ve erişildiğinde gereklerini yerine getirememenin, HIV riskini, ölümlerini, annesini, babasını veya her ikisinin de bu yüzden yitiren çocukların sayısını ve kayıt dışı sektörde çalışanları artırdığını dikkate alarak, Yoksulluğun, sosyal ve ekonomik eşitsizliklerin önleme, tedavi, bakım ve destek hizmetlerine erişimi güçleştirerek enfeksiyon riskini artırdığını gözeterek, HIV/AIDS ten etkilenen kişilere yönelik damgalama, ayrımcılık ve iş yitirme riskinin kişinin kendi HIV durumunu öğrenmesi önünde engel teşkil ettiğini, dolayısıyla çalışanları HIV a daha açık hale getirdiğini ve haklarından yararlanmalarını engellediğini kaydederek, HIV/AIDS in güç durumdaki ve risk altındaki gruplar üzerindeki etkilerinin daha ağır olduğunu gözeterek, HIV ın hem erkekleri hem de kadınları etkilediğini, ancak kadınların ve kızların HIV enfeksiyonuna daha açık olduklarını, toplumsal cinsiyet eşit- 2

sizliği nedeniyle HIV salgınından erkeklere göre daha fazla etkilendiklerini, bu durumda HIV/AIDS e karşı küresel mücadelede kadınlarının güçlendirilmelerinin temel bir faktör olduğunu göz önünde bulundurarak, Çalışanları kapsamlı iş güvenliği ve sağlığı ve güvenliği programlarıyla korumanın önemini anımsatarak, ILO nun HIV/AIDS ve Çalışma Yaşamı ile ilgili davranış kurallarının (2001) değerine, uygulamada sınırlılıklar ve boşluklar olduğu gerçeğinden hareketle bu belgenin etkisini artırma gerekliliğine dikkat çekerek, Çalışma yaşamına ilişkin uluslararası sözleşmelerin ve tavsiye kararlarının, bu arada mümkün olan en üst sağlık ve insana yakışır yaşam standardına ulaşma hakkını tanıyanlar dahil olmak üzere HIV/AIDS ve çalışma dünyası ile ilgili diğer uluslararası belgeleri yaygınlaştırma ve yaşama geçirme gerekliliğinin altını çizerek, Çalışma dünyasında ve onun aracılığıyla HIV/AIDS mücadelesi kapsamındaki ulusal ve uluslararası çabaların yaygınlaştırılmasında ve desteklenmesinde işçi ve işveren kuruluşlarının özel rolünü anımsatarak, HIV/AIDS e karşı ülke ölçeğinde verilen mücadelelerde önleme, tedavi, bakım ve destek hizmetlerine erişimle ilgili bilgilerin edinilmesi açısından işyerinin oynadığı önemli rolün altını çizerek Özellikle Birleşmiş Milletler HIV/AIDS Ortak Programı çerçevesinde bu alandaki uluslararası işbirliğini sürdürme ve geliştirme ve bu Tavsiye Kararı nın yaşama geçirilmesini destekleme gerekliliğini teyit ederek, Başta HIV lı kişileri temsil edenler olmak üzere ilgili kuruluşlar ve sağlık sektörü dahil HIV/AIDS alanında çalışmalar yapan kuruluşlarla ulusal, bölgesel ve uluslararası düzeylerdeki işbirliğinin değerini anımsatarak, Her düzeydeki rollerini ve sorumluluklarını tanımlamalarında hükümetleri, işçi ve işveren kuruluşlarını yönlendirecek bir uluslararası standart getirilmesi gerekliliğini bir kez daha teyit ederek, HIV/AIDS ve çalışma dünyası ile ilgili belirli önerilerin benimsenmesine karar vererek, Bu önerilerin bir Tavsiye Kararı şeklinde olmasını kararlaştırarak, İki bin on yılı Haziran ayının on yedinci gününde, HIV/AIDS Tavsiye Kararı 2010 olarak anılabilecek aşağıdaki Tavsiye Kararı nı benimsemiş bulunmaktadır. I. TANIMLAR 1. Bu Tavsiye Kararının amaçları açısından, kullanılan terimlerin anlam ve karşılıkları şöyledir: 2

a) HIV : insanlarda bağışıklık sistemine zarar veren bağışıklık yetmezliği virüsü. Enfeksiyon, uygun önlemler alınarak önlenebilir; b) AIDS : HIV enfeksiyonunun ileri aşamalarında ortaya çıkan edinilmiş bağışıklık yetmezliği sendromu; opportünist enfeksiyonlar, HIV kanserleri veya her ikisi şeklinde tezahür edebilir; c) HIV lı kişiler : HIV enfeksiyonu olanlar; d) Damgalanma : bir kişiyle ilişkilendirildiğinde genellikle o kişinin marjinal konuma itilmesiyle sonuçlanan, HIV enfeksiyonu olan veya bundan etkilenen kişinin toplumsal yaşama tam olarak katılmasını engelleyen damga; e) Ayrımcılık : 1958 tarihli Ayrımcılık (İstihdamda ve Mesleklerde) Sözleşmesinde ve 1958 tarihli Tavsiye Kararı nda belirtildiği gibi, istihdamda veya meslekte fırsat veya muamele eşitliğini ortadan kaldıran veya zedeleyen herhangi bir ayrım, dışlama veya tercih; f) Etkilenen kişiler : salgının daha geniş anlamdaki etkisi yüzünden yaşamları HIV/AIDS nedeniyle değişen kişiler; g) Makul düzenlemeler : bir işte veya işyerinde yapılabilecek, HIV/ AIDS li kişinin istihdama ulaşmasına veya işinde ilerlemesine imkân tanıyacak, makul ölçüler içindeki değişiklik veya uyarlamalar; h) Açıklık : sosyal, kültürel, siyasal ve ekonomik etmenlerden kaynaklanıp bir kişiyi HIV enfeksiyonuna ve AIDS in ortaya çıkmasına daha açık hale getiren fırsat eşitsizlikleri, toplumsal dışlanmışlık, işsizlik veya geleceği belirsiz istihdam gibi durumlar; i) İşyeri : çalışanların işlerini yaptıkları herhangi bir yer; j) İşçi : herhangi bir düzenleme çerçevesinde çalışan kişiler. II. KAPSAM 2. Bu Tavsiye Kararı aşağıdakileri kapsamaktadır: a) aşağıda belirtilenler dahil olmak üzere, her tür işyerinde ve her tür düzenleme altında çalışan tüm işçiler: i. Herhangi bir istihdam veya meslek kapsamında yer alan kişiler; ii. Stajyerler ve çıraklar dahil olmak üzere eğitim alanlar; iii. Gönüllüler; iv. İş arayanlar ve iş için başvuruda bulunanlar; v. İşten çıkarılan veya işlerine ara verilenler; b) özel sektör ve kamu sektörü ile kayıtlı ve kayıt dışı ekonomiler dahil 3

olmak üzere ekonomik faaliyetin tüm sektörleri c) silahlı kuvvetler ve üniformalı hizmetler. III. GENEL İLKELER 3. Aşağıdaki genel ilkeler, çalışma dünyasında HIV/AIDS e ülke ölçeğinde müdahale kapsamındaki tüm etkinlikler ve çalışmalar için geçerli olmalıdır: a) HIV/AIDS e karşı mücadele, çalışanlar, aileleri ve kendilerine bağımlı olanlar dahil olmak üzere herkes için insan haklarının, temel özgürlüklerin ve toplumsal cinsiyet eşitliğinin gerçekleşmesine katkıda bulunan bir etkinlik olarak görülmelidir; b) HIV/AIDS bir işyeri sorunu olarak görülmeli ve buna göre davranılmalı; işçi ve işveren kuruluşlarının tam katılımıyla salgına karşı verilecek ulusal, bölgesel ve uluslararası tepkinin temel unsurları arasında yer almalıdır; c) gerçek veya yakıştırılan HIV durumu, HIV enfeksiyonu açısından daha riskli durumda oldukları düşünülen coğrafyalara veya nüfus kesimlerine mensup olmaları gibi gerekçelerle, başka iş arayanlar ve iş başvurusunda bulunanlar olmak üzere çalışanlara karşı hiçbir ayrımcılık yapılmamalı, hiçbir şekilde bu kesimlerin damgalanması yoluna gidilmemelidir; d) HIV bulaşmasının her yolunun önlenmesi temel öncelik olarak kabul edilmelidir; e) çalışanlar, aileleri ve bakmakla yükümlü oldukları kimseler HIV/ AIDS le ilgili önleme, tedavi, bakım ve destek hizmetlerine erişip bu hizmetlerden yararlanabilmeli ve işyerleri de bu hizmetlere erişimi kolaylaştırıcı rol oynamalıdır; f) ulusal ve işyeri bazındaki programların tasarımına, uygulanmasına ve değerlendirilmesine işçilerin katılımı ve bu işlerde görev almaları kabul görmeli ve pekiştirilmelidir; g) çalışanlar, HIV ın ve tüberküloz gibi bununla bağlantılı bulaşıcı hastalıkların meslek nedeniyle bulaşma riskini önleyici programlardan yararlanmalıdır; h) çalışanlar, aileleri ve bakmakla yükümlü oldukları kimseler, başta kendi HIV durumları olmak üzere HIV/AIDS le ilgili meselelerde gizlilik dahil kendi özel bilgilerinin korunmasından yararlanmalıdırlar; i) hiçbir işçi HIV testi yaptırmaya ve HIV durumunu açıklamaya zorlanmamalıdır; j) çalışma yaşamında HIV/AIDS i ele almaya yönelik önlemler, çalışma yaşamına, eğitime, sosyal güvenliğe ve sağlığa ilişkin olanlar dahil 4

olmak üzere ulusal kalkınma politika ve programlarının parçası haline getirilmelidir; k) HIV bulaşma riskine özellikle açık mesleklerde çalışanların korunmaları. IV. ULUSAL POLİTİKALAR VE PROGRAMLAR 4. Üyelerin yapmaları gerekenler: a) HIV/AIDS ve çalışma dünyası, iş sağlığı ve güvenliği alanlarında ulusal politikalar ve programlar - bunların henüz olmadığı yerlerde- belirlenmesi; b) HIV/AIDS ve çalışma dünyası ile ilgili politikaların ve programların kalkınma planlarına ve yoksullukla mücadele stratejilerine içselleştirilmesi, bu arada yerine göre insana yakışır iş, sürdürülebilir işletmeler ve gelir getirici stratejiler gibi unsurlara da yer verilmesi. 5. Yetkili merciler, ulusal politika ve programları geliştirirken ILO nun 2001 tarihli HIV/AIDS davranış kurallarını, bu metinde daha sonra yapılacak değişiklikleri, Uluslararası Çalışma Örgütü nün ilgili diğer belgelerini ve bu alana ilişkin olup da benimsenmiş uluslararası yönlendirici ilkeleri dikkate almalıdırlar. 6. Ulusal politikalar ve programlar, yetkili merciler tarafından, işçi ve işveren kesimlerinin temsil kabiliyeti en fazla olan kuruluşlarına, HIV lı kişilerin örgütlerine danışılarak, bu arada başta sağlık sektörü olmak üzere ilgili sektörlerin görüşleri dikkate alınarak geliştirilmelidir. 7. Ulusal politikalar ve programlar geliştirilirken, yetkili merciler, önleme, tedavi, bakım ve destek açısından işyerinin rolünü de gözetmeli, bu arada yerel topluluklarla işbirliği halinde gönüllü danışmanlık ve test hizmetlerini yaygınlaştırmalıdır. 8. Üyeler, işçi ve işveren kuruluşları, HIV/AIDS alanında çalışma yapan birimler ve kamuoyu bilgilendirme kanalları aracılığıyla HIV/AIDS ve çalışma dünyasına ilişkin politika ve programları hakkındaki bilgileri yaygınlaştırmak için her fırsattan yararlanmalıdırlar. Ayrımcılık, fırsat ve tedavi eşitliğinin sağlanması 9. Hükümetler, temsil kabiliyeti en fazla olan işçi ve işveren kuruluşlarının görüşlerini de alarak, gerçek veya yakıştırılan HIV durumundan kaynaklanan ayrımcılığı önlemek üzere 1958 tarihli Ayrımcılık (İstihdamda ve Mesleklerde) Sözleşmesi ndekine eşdeğer korumanın sağlanması konusu üzerinde durmalıdırlar. 5

10. Gerçek veya yakıştırma HIV durumu, işe alınmayı ve işte devamı, 1958 tarihli Ayrımcılık (İstihdamda ve Mesleklerde) Sözleşmesi nde yer alan hükümler çerçevesinde fırsat eşitliğini engelleyici bir gerekçe oluşturmamalıdır. 11. Gerçek veya yakıştırma HIV durumu, kişinin işine son vermenin gerekçesi yapılmamalıdır. HIV/AIDS le ilgili hastalık veya bir hastaya bakma sorumluluğu nedeniyle geçici olarak işe gelememe, 1982 tarihli İşe Son Verme Sözleşmesi de dikkate alınarak, başka sağlık nedenleriyle işe gelememe durumlarında geçerli uygulamalar neyse aynı çerçevede ele alınmalıdır. 12. İşyerinde ayrımcılığa karşı mevcut önlemler HIV/AIDS temelindeki bir ayrımcılığa karşı etkili koruma sağlanmasında yetersiz kalıyorsa, üyeler mevcut önlemleri buna göre de uyarlamalı, yeni önlemler getirmeli, bunların etkili ve saydam biçimde uygulanmasını sağlamalıdırlar. 13. HIV la ilgili hastalığı olan kişiler tıbben bunu yapabilecek durumda oldukları sürece, gerektiğinde özel kolaylıklar da sağlanarak, işlerine devam etme fırsatından yoksun bırakılmamalıdır. İlgili Uluslararası Çalışma Örgütü ve Birleşmiş Milletler belgeleri de dikkate alınarak, bu kişileri kendi durumlarına daha uygun işlerin yapıldığı bölümlere aktaracak, eğitim yoluyla başka bir işte çalışmalarını sağlayacak veya işe yeniden dönmelerini mümkün kılacak önlemler alınmalıdır. 14. Aşağıda belirtilen yollara başvurularak, HIV bulaşmasını azaltmak ve etkilerini hafifletmek üzere işyerlerinde veya işyerleri aracılığıyla alınacak önlemler: a) insan haklarına ve temel özgürlüklere saygı gösterilmesini sağlama; b) toplumsal cinsiyet eşitliğini sağlama ve kadını güçlendirme; c) işyerlerinde şiddet ve tacizi önleyip yasaklayacak girişimlerde bulunma; d) HIV/AIDS mücadelesine gerek erkeklerin gerekse kadınların aktif katılımlarını sağlama; e) cinsel yönelimlerine, olumsuz etkilere açık gruplara mensup olup olmadıklarına bakılmaksızın tüm çalışanların katılımını ve güçlenmesini sağlama; f) kadınların ve erkeklerin cinsel ve üreme sağlığının ve haklarının daha ileri düzeyde korunması; g) tıbbi olanlar dahil kişisel bilgilerin gizli ve özel kalmasını sağlama. Önleme 15. Önleyici stratejiler ülkedeki koşullara ve işyeri türüne göre uyarlanmalı; cinsiyet, kültürel, sosyal ve ekonomik duyarlılıkları dikkate almalıdır. 6

16. Önleyici programlar şunları sağlamalıdır: a) doğru, güncel ve zamanında bilgilerin herkese kültürel açıdan duyarlı bir şekilde ve dilde, mevcut farklı iletişim kanallarından ulaştırılması; b) anneden çocuğuna geçme dahil olmak üzere HIV bulaşmasının her yolunda riski anlamaları ve azaltmaları için kadınlara ve erkeklere yönelik kapsamlı eğitim programları hazırlanması; enfeksiyonla ilgili riskli davranışları değiştirmenin öneminin kavratılması; c) iş sağlığı ve güvenliği alanında etkili önlemler alınması; d) çalışanları kendi HIV durumlarını gönüllü danışmanlık ve testlerle anlamaya yöneltecek önlemlerin alınması; e) yerine göre bunların nasıl kullanılacağına ilişkin bilgilerle birlikte kadınlar ve erkekler için kondomlar başta olmak üzere gerekli malzemelerin elde hazır bulundurulmasını ve maruz kalma sonrası profilaksi imkânlarıyla birlikte önleyici her tür araç ve yola erişim sağlanması; f) en fazla risk altında olan kesimleri de kapsayacak şekilde, HIV vakalarının sayısını azaltma hedefi de gözetilerek, yüksek riskli davranışları azaltmaya yönelik etkili önlemler alınması; g) Dünya Sağlık Örgütü (WHO), HIV/AIDS BM Ortak Programı (UNAIDS) ve Birleşmiş Milletler Uyuşturucu ve Suç Dairesi (UNODC) tarafından hazırlanan yönlendirici ilkeler temelinde geliştirilen zarar azaltma stratejileri uygulanması. Tedavi ve bakım 17. Üyeler, işyerlerinde sağlıkla ilgili müdahaleleri öngören ulusal politika ve programlarının işçiler, işverenler ve temsilcilerine danışılarak belirlenmesini ve bunların halk sağlığı hizmetleriyle ilişkilendirilmesini sağlamalıdırlar. Üyeler, HIV/AIDS i önlemek ve etkilerini kontrol etmek üzere uygun ve etkili müdahaleleri en geniş kapsamda gerçekleştirmelidirler. 18. Üyeler, HIV taşıyan işçilerin ve bakmakla yükümlü oldukları kişilerin, ister halk sağlığı, ister sosyal sigorta sistemleri, ister diğer sistemler çerçevesinde olsun, sağlık hizmetlerinden eksiksiz biçimde yararlanmalarını sağlamalıdırlar. Üyeler ayrıca sağlık hizmetlerine erişimlerini kolaylaştırmak üzere çalışanları eğitmeli, farkındalık yaratmalıdırlar. 19. HIV taşıyan işçiler, aileleri ve bakmakla yükümlü oldukları kişiler dahil bu Tavsiye Kararı kapsamındaki herkes sağlık hizmetlerinden yararlanabilmelidir. Bu hizmetler, aşağıda belirtilenleri ücretsiz veya düşük bir ücret karşılığı sağlamalıdır: a) gönüllülük temelinde danışmanlık ve test; b) antiretroviral tedavi, tedavinin sürekliliği için eğitim, bilgilendirme 7

ve destek; c) uygulanan tedaviye uygun beslenme; d) oportünist enfeksiyonlar ve cinsel ilişki yoluyla geçen enfeksiyonların, başta tüberküloz olmak üzere HIV la ilgili başka hastalıkların tedavisi; e) HIV taşıyanlara, psikolojik destek dahil destek ve önleme programları uygulanması. 20. Çalışanlara ve yakınlarına, gerçek veya yakıştırılan HIV durumu nedeniyle bu kişilerin sosyal güvenlik ve mesleki sigorta sistemleri kapsamında yer almaları açısından herhangi bir ayrımcılık yapılmamalı; bu sigortalar kapsamında sağlanacak hak ve yardımlardan, örneğin tedavi, maluliyet, vefat durumunda geride kalanlara bağlanacak maaş gibi imkânlarda herhangi bir ayrımcılık uygulanmamalıdır. Destek 21. Bakım ve destek programları, ülke koşullarını da dikkate alarak, HIV lı veya bu virüsle ilgili hastalıkları olan kişilere işyerlerinde makul kolaylıklar sağlayacak önlemleri içermelidir. Çalışma yaşamı, HIV/AIDS in episodik niteliğini ve tedavinin olası yan etkilerini karşılayacak şekilde düzenlenmelidir. 22. Üyeler, HIV lı kişileri işlerinde tutmaya ve bu konumdakileri işe almaya yönelik özendirici tedbirler uygulamalıdır. Üyeler, kişi işteyken de işsizken de destek vermeyi gözetmeli, gerektiğinde HIV lı veya HIV/ AIDS ten etkilenen kişiler için gelir getirici fırsatlar yaratmalıdır. 23. Bir meslekle enfeksiyon riski arasında doğrudan bağlantı kurulabildiği durumlarda, AIDS ve HIV enfeksiyonu ülkedeki tanımlar ve usuller çerçevesinde, 2002 tarihli Mesleki Hastalıklar Tavsiye Kararı nda yer alan listeye ve ilgili Uluslararası Çalışma Örgütü belgelerine göre bir mesleki hastalık veya kaza olarak tanınmalıdır. Test, özel yaşam ve gizlilik 24. Test işlemleri gerçekten gönüllülük temelinde ve herhangi bir zorlama olmadan yapılmalı, test programları ise gizlilik, danışmanlık ve onayla ilgili uluslararası kurallara saygılı olmalıdır. 25. HIV testi ve HIV la ilgili başka taramalar, göçmen işçiler, iş arayanlar ve iş başvurusunda bulunanlar için zorunlu tutulmamalıdır. 26. HIV testi sonuçları gizli tutulmalı, test sonuçları işe girmeyi, iş güvencesini veya meslekte ilerleme imkânlarını engelleyici bir veri olarak kullanılmamalıdır. 27. Göçmen işçilerden, iş arayanlardan ve işe başvuranlardan, menşe, 8

geçiş veya varış ülkelerinde, kendileri veya başkaları hakkındaki HIV la ilgili bilgileri açıklamaları istenmemelidir. Bu tür bilgilere erişim, çalışanların kişisel bilgilerinin korunmasına ilişkin 1997 tarihli ILO kuralları ve ilgili diğer uluslararası veri koruma standartları uyarınca gizlilik kurallarına tabi olmalıdır. 28. Göçmen işçiler veya iş bulmak için başka yerlere göç etmeyi düşünenler gerçek veya yakıştırılan HIV durumları nedeniyle menşe, geçiş veya varış ülkelerinde bu haklarından yoksun bırakılmamalıdırlar. 29. Üyeler, yukarıda değinilen haklarının ihlal edilmiş olması durumunda çalışanlara tazminatı da öngören, kolay erişilebilir ihtilaf çözüm usullerini uygulamaya koymalıdırlar. Mesleki güvenlik ve sağlık 30. Çalışma ortamları, işyerlerinde HIV bulaşmasını önlemek için güvenli ve sağlıklı tutulmalıdır. Bu hususta, 1981 tarihli Mesleki Güvenlik ve Sağlık Sözleşmesi ve ilgili Tavsiye Kararı, 2006 tarihli Mesleki Güvenlik ve Sağlık Sözleşmesi ni Geliştirici Çerçeve ve Uluslararası Çalışma Ofisi ve WHO nun ortak yol gösterici ilkeleri gibi ilgili diğer uluslararası belgeler dikkate alınmalıdır. 31. Çalışanların çalışmaları sırasında HIV a maruz kalmalarının önlenmesine yönelik güvenlik ve sağlık önlemleri, evrensel geçerlilik taşıyan tedbirleri, kaza ve tehlike önleme tedbirlerini içermelidir. Bunların arasında, organizasyonel önlemler, mühendislik ve iş pratiği denetimleri, yerine göre kişisel koruyucu donanım, çevre denetim önlemleri, maruz kalma sonrası profilaksi ve sağlık sektörü başta olmak üzere en fazla risk taşıyan mesleklerde HIV ve tüberküloz riskini asgariye indirecek diğer güvenlik önlemleri yer almaktadır. 32. Çalışma sırasında HIV a maruz kalma olasılığı varsa, işçilere bulaşma yolları, maruz kalmayı ve enfeksiyonu önleyecek tedbirler konusunda eğitim verilmelidir. Üyeler, önleme, güvenlik ve sağlık düzenleme ve önlemlerinin ilgili standartlara göre gerçekleşmesini sağlamalıdırlar. 33. Farkındalık yaratmaya yönelik önlemlerde, HIV ın sıradan fiziksel temasla bulaşmadığı ve HIV lı bir kişinin işyerinde bulunmasının bir işyeri tehlikesi oluşturmadığı vurgulanmalıdır. 34. Mesleki sağlık hizmetleri ve iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili işyeri mekanizmaları, 1985 tarihli Mesleki Sağlık Hizmetleri Sözleşmesi, 2005 tarihli sağlık hizmetleri ve HIV/AIDS ile ilgili ILO/WHO Ortak Kılavuzları, bunlar üzerinde daha sonra yapılan değişiklikler ve ilgili diğer uluslararası belgeleri de dikkate alarak HIV/AIDS i de kapsamalıdır. 9

Çocuklar ve gençler 35. Üyeler AIDS yüzünden aile üyelerinin veya bakıcıların ölmelerinden veya hastalanmalarından kaynaklanabilecek çocuk işçiliği ve çocuk kaçakçılığı gibi olgularla mücadele için gerekli önlemleri almalıdırlar. Bu arada, Çalışma Yaşamında Temel İlkeler ve Haklar ILO Sözleşmesi (1988), İstihdamda Asgari Yaş Sözleşmesi (1973), En Kötü Biçimlerdeki Çocuk İşçiliği Sözleşmesi (1999) ve Tavsiye Kararı (1999) dikkate alınarak çocukların HIV a maruz kalma riski azaltılmalıdır. Bu çocukları cinsel istismar ve sömürüden korumak üzere özel önlemler alınmalıdır. 36. Üyeler, genç işçileri HIV enfeksiyonundan korumak, ulusal politikalar ve programlarda HIV/AIDS e karşı mücadele bağlamında çocukların ve gençlerin özel ihtiyaçlarını da gözetmek için gerekli önlemleri almalıdırlar. Bu kapsamda, nesnel temellere dayalı cinsel ve üreme sağlığı eğitimleri verilmeli, mesleki eğitim, gençlik istihdam programları ve hizmetleri aracılığıyla HIV/AIDS bilgilerinin yaygınlaştırılmasına özel önem verilmelidir. V. UYGULAMA 37. HIV/AIDS ve çalışma dünyası ile ilgili ulusal politikalar ve programlar şu özellikleri taşımalıdır: a) bu politika ve programlar, işçi ve işveren kesimlerini temsil kabiliyeti en fazla olan kuruluşların ve ilgili diğer tarafların görüşleri alınarak uygulanmalıdır. Bunlara, aşağıdaki yollardan biriyle veya bunların bir karışımıyla ilgili kamusal ve özel mesleki sağlık yapılanmaları da dahil edilmelidir: i. ulusal yasa ve yönetmelikler; ii. toplu sözleşmeler; iii. ülke ve işyeri bazındaki politikalar ve eylem programları, iv. bu Sözleşme kapsamındaki kişilerin en fazla risk altında oldukları sektörlere özel önem verilerek geliştirilecek sektör stratejileri. b) çalışma yaşamına ilişkin konularda yetkin yargı mensupları ile idarecilerin, politikaların ve programların planlama ve uygulama süreçlerine dahil edilmeleri, kendilerine bu alanda eğitim verilmesi; c) ulusal yasa ve yönetmeliklerde özel yaşam ve gizliliği ihlal fiillerine karşı önlemlere yer verilmesi ve bu Tavsiye Kararı nda öngörülen diğer koruma gereksinimlerinin karşılanması; d) sigorta ve yardım programları ve diğer programlar dahil olmak üzere, kamu yetkilileri ve ilgili kamusal ve özel hizmetler arasında işbirliği ve eşgüdüm sağlanması; 10

e) tüm işletmelere ulusal politika ve programların uygulanmasında teşvik ve destek sağlanması; bu amaçla işletmelerin tedarik zincirleri ve dağıtım ağlarının da kullanılması; sürece işveren ve işçi kuruluşlarının da dahil edilmesi ve ihraç ürünleri işleme bölgelerinde yer alan işletmelerin de bunlara uymalarının sağlanması; f) 1976 tarihli Üçlü Danışma İstişare (Uluslararası Çalışma Standartları) Sözleşmesi doğrultusunda, istişare ve karşılıklı görüşmeler dahil olmak üzere sosyal diyalogun geliştirilmesi; mesleki sağlık personelinin, HIV/ AIDS uzmanlarının, bu arada HIV lı kişilerin, uluslararası kuruluşların, ilgili sivil toplum kuruluşlarının ve ülkedeki eşgüdüm mekanizmalarının görüşleri de alınarak hükümet yetkilileri, kamu ve özel kesim işverenleri, çalışanları ve temsilcileri arasında diğer işbirliği biçimlerinin geliştirilmesi; g) en son bilimsel ve sosyal gelişmeler, toplumsal cinsiyet ve kültür bağlantılı duyarlılıklar da dikkate alınarak politika ve programların bunlara göre hazırlanması, uygulanması, düzenli olarak gözden geçirilmesi ve güncellenmesi; h) diğer alanlardaki politika ve programların yanı sıra çalışma yaşamı, sosyal güvenlik ve sağlık politika ve programları ile eşgüdüm sağlanması; i) ülke koşulları, bu arada işverenlerin ve işçilerin kapasiteleri de dikkate alınarak üyelerin politika ve programların uygulanabilmesi için makul düzeyde kaynak ve araç tahsis etmelerinin sağlanması. Sosyal diyalog 38. HIV/AIDS le ilgili politika ve programların uygulanması, işverenler, işçiler ve temsilcileri ve hükümetler arasında işbirliği ve güven anlayışına dayanmalı, HIV lı kişilerin kendi işyerlerindeki aktif katılımını esas almalıdır. 39. İşveren ve işçi kuruluşları, üyelerine eğitim vererek ve bilgi sağlayarak, önleme ve ayrım gözetmeme boyutları dahil HIV/AIDS konusunda farkındalığı artırıp yaygınlaştırmalıdır. Bu çabalarda toplumsal cinsiyet ve kültürle ilgili duyarlılıklara özen gösterilmelidir. Eğitim, enformasyon ve danışma 40. İşyerlerinde HIV/AIDS le ilgili eğitim, güvenlik yönergeleri ve gerekli herhangi bir kılavuz tüm çalışanlara net bir dille ve kolay erişilebilir biçimde sağlanmalıdır. Burada, göçmen işçiler, yeni işe alınan veya deneyimsiz işçiler, genç işçiler ve henüz eğitim alanlar, bu arada stajyerler ve çıraklar özellikle gözetilmelidir. Eğitim, yönergeler ve kılavuzlar toplumsal cinsiyet ve kültür gibi konularda hassas olmalı, işgücü açısından geçerli risk etkenleri de dikkate alınarak işgücünün özelliklerine göre uyarlanmalıdır. 41. Güncel bilimsel ve sosyoekonomik bilgiler, gerektiğinde HIV/ 11

AIDS le ilgili eğitim, işyerlerinde gerekli önlemleri almalarında kendilerine yardımcı olmak üzere işverenlere, yöneticilere ve işçi örgütlerine verilebilmelidir. 42. Stajyerler, kursiyerler ve gönüllüler dahil olmak üzere çalışanlar, işyeri kazaları ve ilk yardım bağlamında HIV kontrol işlemlerinde farkındalık yaratıcı bilgiler ve eğitim almalıdırlar. İşleri gereği insan kanı, kan ürünleri ve bedensel sıvılarla temas etme durumu nedeniyle risk altında olan çalışanlar ise, maruz kalma durumlarının önlenmesi, maruz kalma kaydı ve maruz kalma sonrası profilaksi gibi konularda ek eğitim almalıdırlar. 43. İşçiler ve temsilcileri, HIV/AIDS le ilgili işyeri politika ve programlarının uygulanmasına ilişkin önlemler konusunda bilgilenme ve kendilerine danışılma hakkına sahip olmalıdırlar. İşçilerin ve işverenlerin temsilcileri, ülkede geçerli uygulamalar çerçevesinde işyeri teftişlerinde yer almalıdırlar. Kamu hizmetleri 44. İş teftişi dahil olmak üzere idari hizmetlerin ve çalışma yaşamına ilişkin konularda yetkili yargı mercilerinin HIV/AIDS mücadelesindeki rolleri gözden geçirilmeli ve gerekiyorsa güçlendirilmelidir. 45. Önleme, tedavi, bakım ve destek hizmetlerine daha rahat erişim sağlama ve özellikle de sağlık çalışanlarına HIV/AIDS ten kaynaklanan fazladan yükün azaltılması açısından, halk sağlığı sistemleri güçlendirilmeli ve bu hizmetler sağlık hizmetleri ile ilgili ILO/WHO HIV/AIDS ortak ilkeleri (2005) ile bunun üzerinde daha sonra yapılan değişikliklere uygun hareket etmelidir. Uluslararası işbirliği 46. Bu Tavsiye Kararı nın yaşama geçirilmesi açısından üyeler, ikili veya çok taraflı anlaşmalarla, çok taraflı sisteme katılımla veya etkili diğer yollarla işbirliğine gitmelidirler. 47. Göçmen işçilerin HIV önleme, tedavi, bakım ve destek hizmetlerine erişimini sağlamaya yönelik önlemler menşe, geçiş ve varış ülkelerince alınmalı ve gerektiğinde ilgili ülkeler arasında bu konulara ilişkin anlaşmalar yapılmalıdır. 48. Üyelerin kendi aralarında, üyelerle onların HIV/AIDS le ilgili kurumları ve ilgili uluslararası kuruluşlar arasında işbirlikleri özendirilmeli, bu işbirlikleri kapsamında HIV salgınına karşı mücadelede alınan önlemler sistematik biçimde bir taraftan diğerine aktarılmalıdır. 49. Üyeler ve çok taraflı kuruluşlar, HIV la ilgili önleme, tedavi, bakım ve destek konusunda uluslararası stratejiler ve programlar geliştirilmesinde, eşgüdüme ve başta prevalansın yüksek olduğu ülkeler olmak üzere tüm 12

ülkelerin bu alandaki ihtiyaçlarını karşılayacak kaynakların sağlanmasına özel önem vermelidirler. 50. Üyeler ve uluslararası kuruluşlar, HIV ile diğer oportünist enfeksiyonların ve HIV la bağlantılı kanser vakalarının önlenmesinde, tedavisinde ve bakımında gereken her tür materyalin fiyatını düşürmeye çalışmalıdırlar. VI. TAKİP 51. Üyeler, HIV/AIDS ve çalışma dünyası ile ilgili gelişmelerin izlenmesi için uygun bir mekanizma oluşturmalı veya mevcut herhangi bir mekanizmayı bu amaçla da kullanmalı, bu tür mekanizmaların geliştirilmesi ve işletilmesi konusunda tavsiyeler geliştirmelidir. 52. Ulusal politika çerçevesindeki gelişmelerin izlenmesini sağlayacak mekanizmada, işçi ve işveren kesimlerinin temsil kabiliyeti en yüksek kuruluşları da eşit biçimde yer almalıdır. Ayrıca, HIV lı kişilerin kuruluşlarının görüşleri, uzman raporları veya teknik çalışmalar da dikkate alınarak, bu kuruluşların görüşlerine gereken sıklıkta başvurulmalıdır. 53. Üyeler, mümkün olduğu ölçüde, HIV/AIDS ve çalışma dünyasında ulusal ve uluslararası düzeylerde meydana gelen gelişmelerle ilgili bilgi ve istatistik veri toplamalı, araştırmalar yürütmelidir. Bu çalışmalar sırasında kadınlarla erkeklerin ve ilgili diğer etkenlerin dağılımı da dikkate alınmalıdır. 54. Uluslararası Çalışma Örgütü Anayasası nın 19. Maddesi çerçevesinde belirtilen raporlamaya ek olarak, bu Tavsiye Kararı çerçevesinde gerçekleştirilen girişimlerin düzenli aralıklarla değerlendirilmesi, UNAIDS e verilecek ulusal raporlarla ilgili uluslararası belgeler bağlamında verilmesi gereken diğer raporlarda da yer alabilir. 11

ULUSLARARASI ÇALIŞMA KONFERANSI TARAFINDAN 99 UNCU OTURUMUNDA KABUL EDILEN KARARLAR (Cenevre, Haziran 2010) II HIV/AIDS ve Çalışma Dünyası ile ilgili Tavsiye Kararı nın (2010) tanıtılması ve uygulanması ile ilgili Karar 1 Uluslararası Çalışma Örgütü Genel Konferansı 2010 yılındaki 99 uncu oturumunda, 2010 tarihli HIV/AIDS ve çalışma dünyası başlıklı Tavsiye Kararı nı benimseyerek, Tavsiye Kararı nın uygulamadaki başarısının, gerektirdiklerinin etkili biçimde tanıtılması ve yaşama geçirilmesine bağlı olduğunu kaydederek, Kuruluşun temel görevinin insana yakışır işlerin ve sürdürülebilir işletmelerin yaygınlaştırılması olduğunu dikkate alarak, ILO nun HIV/AIDS sorunlarının ele alınmasına yönelik çabalarda Birleşmiş Milletler HIV/AIDS Ortak Programı na üç taraflı bir kuruluş olarak katıldığını kaydederek, 1. Uluslararası Çalışma Ofisi Yönetim Kurulunu, Tavsiye Kararı nın çalışma dünyasında üç tarafla birlikte yaşama geçirilmesi için mevcut bütçesi içinde kaynak tahsis etmeye ve bütçe dışı ek kaynak aramaya davet eder. 2. Yönetim Kurulu nu, HIV/AIDS ve işyeri konularında çeşitli uluslararası kuruluşların birlikte harekete geçilmesini sağlayacak çabaları sergilemeye davet eder. 3. Yönetim Kurulu nu, HIV/AIDS in işyeri bazındaki etkilerini azaltmak üzere Tavsiye Kararı nın yaygın biçimde uygulanmasını sağlayacak bir Küresel Eylem Planı nın hazırlanmasını talep etmeye davet eder. Bu eylem planı, UNAIDS in, HIV/AIDS li kişileri temsil eden kuruluşların ve ilgili diğer tarafların görüşleri de alınarak, işçileri ve işverenleri temsil eden kuruluşlarla birlikte hazırlanmalıdır. 4. Yönetim Kurulunu, Genel Müdür den, Ofisin teknik işbirliği kaynaklarının ülkelere adil biçimde tahsisi konusuna gerekli önemi vermesini talep etmeye davet eder. Üye Devletler le temsil kabiliyeti en büyük olan işçi ve işveren kuruluşları, Tavsiye Kararının aşağıda örneklenen alanlarda yaşama geçirilmesi için yardım talebinde bulunabilirler: a. bu Tavsiye Kararı nın gereklerinin yerine getirilmesine yönelik üç taraflı ulusal politikaların, programların ve yasal düzenlemelerin geliştirilip uygulanmasında teknik destek; 1 16 Haziran 2010 tarihinde benimsenmiştir. 12

b. aşağıdaki alanlarda eğitime, iletişime, izlemeye, uygulamaya ve tanıtım-savunu çalışmalarına yönelik destek sağlanması ve kapasite geliştirilmesi: i. sektörel odaklı olanlar dahil, kapasite geliştirmeye yönelik eğitim programları ve materyalleri geliştirilmesi; ii. işçi ve işveren temsilcileri ile çalışma yaşamı idarecileri dahil olmak üzere HIV/AIDS işleri odak kişilerinin ve eğitimcilerinin eğitilmesi; iii. Tavsiye Kararı yla ilgili tanıtıcı materyallerin ve tanıtım-savunu araçlarının hazırlanması; iv. Tavsiye Kararı nı tanıtıcı ulusal ve bölgesel seminerlerle çalıştaylar düzenlenmesi. 5. Üye Devletler i, çalışma yaşamıyla ilgili HIV/AIDS ulusal politika ve programlarının uygulanması bağlamında sağlanan ilerlemeleri değerlendirmeye, gelişmeleri izlemeye ve örnek uygulamaları paylaşmaya yönelik mevcut mekanizmaları işletmeye veya buna yönelik mekanizmaları ulusal düzeyde oluşturmaya davet eder. 6. Yönetim Kurulu nu, başta Genel Araştırmalar olmak üzere, mevcut rapor mekanizmalarının bir parçası olarak ve ILO Anayasası nın 19 uncu Maddesi uyarınca taraf Devletlerden bu alanda düzenli raporlar istemeye davet eder. HIV/AIDS le ilgili Hükümet raporları, sağlanan ilerlemeye ilişkin ayrıntıları ve mümkün olduğu yerlerde bu alandaki örnek uygulamaları da içerecek şekilde, işçi ve işveren kesimlerinin temsil kabiliyeti en fazla olan kuruluşlarıyla birlikte hazırlanmalıdır. 7. Yönetim Kurulu nu, bu tavsiye Kararı nın uygulanmasında sağlanan ilerlemeleri düzenli aralıklarla gözden geçirmeye davet eder. 8. Yönetim Kurulu nu, 1958 tarihli Ayrımcılık (İstihdam ve Mesleklerde) Sözleşmesi nin 1 (1) (b) maddesinin, bu Sözleşme ile sağlanan korumanın gerçek veya yakıştırılan HIV durumlarını da kapsayacak şekilde yorumlamaları için üye Devletler nezdinde girişimlerde bulunmaya davet eder.

ISBN: 978-92-2-826217-9