SIVI KR STAL VE PLAZMA GÖRÜNTÜ TEKNOLOJ LER

TC GAZ ÜN VERS TES GAZ E T M FAKÜLTES ORTA Ö RET M FEN VE MATEMEAT K ALANLARI E T M BÖLÜMÜ F Z K E T M ANAB L M DALI SIVI KR STAL VE PLAZMA GÖRÜNTÜ TEKNOLOJ LER DANI MAN: Yrd.Doç.Dr. MUSTAFA KARADA HAZIRLAYAN: CEREN AKÇAY -040557002- ANKARA 2007

Ç NDEK LER TE EKKÜRLER Monitörler 1. Cathode Ray Tube (CRT) 1.1 CRT Nedir? 1.2 CRT Çal ma Sistemi CRT-LCD,Plazma Kar la t r lmas 2. Liquid Crystal Display(LCD) 2.1 S v Kristal Nedir? 2.2 S v Kristal Çe itleri 2.2.1 Smetic 2.2.2 Nematic 2.2.3 Cholesteric 2.3 LCD Paneller 2.3.1 Common-Plane LCD 2.3.2 Passive-Matrix LCD 2.3.3 Active Matrix LCD 2.4 Polarizörler 2.5 LCD Televizyon Teknolojisi Nedir? 2.6 LCD Çal ma Prensibi 2.7 High Definition TV(HDTV) Nedir? 2.7.1 HDTV Yararlar Nelerdir? 2.8 LCD Ekran Temizli inde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar 3. Plazma 3.1 Plazma Nedir? 3.2 Plazma Teknolojisi 3.3 Plazma TV 3.4 Plazma Ekran-Plazma TV Aras ndaki Fark Nedir? 3.5 Burn-in (Yanma Etkisi) Nedir? LCD-Plazma Kar la t r lmas LCD-Plazma Al rken Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar - 2 -

TE EKKÜRLER Ara t rmamda eme i geçen say n hocam Dr. Mustafa KARADA a katk lar ndan ve yard mlar ndan dolay te ekkürlerimi sunar m. - 3 -

MON TÖRLER 1. Cathode Ray Tube(CRT) 2. Liquid Crystal Display(LCD) 3. Plazma olarak 3 e ayr l r. 1. Cathode Ray Tube(CRT) 1.1 CRT Nedir? CRT monitörler,standart renkli televizyon teknolojisi olan elektronlar n do rudan bir cam tüpün arkas na nland tüp teknolojisi ile çal rlar. 1.2 CRT Çal ma Sistemi CRT monitörlerde,elektron tabancas ndan ç kan elektronlar n monitör yüzeyindeki fosfor tabakas na çarpmas sonucunda meydana gelen ma sonras nda resim (pixel olarak) olu ur. Elektron taramas ekran n sol üst kö esinden ba layarak soldan sa a do ru yap l r. Bu tarama i lemi saniyede 85 kereden az oldu unda titreme görürüz. Bu titreme tarama yap l rken n çok k sa bir süre sönmesinden kaynaklan r. Tarama tazeleme h z Hz. (hertz) birimi ile ölçülür. Tazeleme oran 85Hz üstünde ise titremeyi hissetmeyiz. Örn: 60 Hz. in anlam ;saniyede 60 kez tarama yap lmas d r. Dot pitch, ekran üzerindeki iki nokta aras ndaki mesafedir. Dot pitch aral CRT monitörlerde gölgeleme maskesi ile kontrol edilir. Her pixel üç ana renk olan k rm z,mavi ve ye il renk(rgb) grubunu üç ayr nokta halinde üzerinde bulundurur. Tabancadan ç kan nlar n pixeldeki renk noktalar ndan hangilerine hangi oranda dü ece ini kontrol alt na almak amac yla, elektron tabancas ile ekran aras na delikli bir metal eklinde olan gölgeleme mask esi konulmu tur. - 4 -

Teknoloji ilerledikçe;günümüzde birçok evde bulunan bu tüplü televizyonlar n (CRT) yerini, LCD ve plazma televizyonlar ald. CRT-LCD,Plazma Kar la t r lmas CRT LCD,PLAZMA 4:3 en boy oran 16:9 oran nda geni ekranlar Çok yer kaplar Bombeli ekranlar n n kenarlar nda görüntüde bozulmalar olur. Ekran parlakl homojen de ildir. A rd r. I k ve renk elektron nlar kullan larak olu tu undan elektromanyetik alanlara kar hassast r. çinde m knat s bulunan cihazlar tv ye yakla t r ld nda görüntüde bozulmalar olur. Az yer kaplarlar,ince yap l d rlar. Ekranlar dümdüzdür,görüntüde bozulma olmaz. Parlakl k ekran n heryerinde ayn d r. Hafiftir.Duvara monte edilir,tavandan sark t l r. I k ve renk farkl yöntemle olu tu undan manyetik alanlardan etkilenmezler. Tümü tam yüksek tan ml çözünürlük sa lamaz. yi fiyat/performans oran Yüksek çözünürlüklü görüntü almak daha kolay Yüksek fiyatlar - 5 -

CRT LCD,PLAZMA Tüpü elektron n yla yukar dan a a ya do ru tarad için ekranda çizgiler olu ur. Odaklanma sorunu olur Odaklanma sorunu yok,göz yormaz. Pixel teknolojisi kullan ld için tarama çizgisi bulunmaz. Güzel renkler Daha keskin ve net görüntüler 2. Liquid Crystal Display (LCD) 2.1 S v Kristal Nedir? Hemen hemen bütün maddeler molekul yap lar na göre farkl l klar göstermektedirler, yan yap lar kat dan s v ya veya gaza s ya ba l olarak de i ir. Mesela su 100 C buharla r, 0 C de ise kat duruma gelir, bu iki s de eri aras nda bu farkl l göstermektedir. Baz istisnai durumlar vard r, yani kat ve s v maddeler aras nda, onun için bir gruba dahil etmek zordur. Yap olarak kat özellikleri ta rlar fakat görünü olarak s v d rlar. Yukarda aç klanm olan karekterdeki materyaller Kristal S v olarak adland r l rlar (LC Liquid Crystal). Likit kristal 1888 y l nda Avusturyal bitki bilimci Fredreich Rheinizer taraf ndan ke fedildi. Sabunlu suya benzeyen bu yar kat yar likit madde 1960'l y llar n ortalar nda farkl bir özelli i ile ön plana ç kt. 1963'de bir ara t rmac olan Williams, kristal s v dan geçen n de i ti ini ve bir elektrik gücüne dönü tü ünü ke fetti. Be y l sonra, bir ba ka ara t rmac Heilmeyer bu bulu lardan yararlanarak bir prototip ekran gerçekle tirdi. Bu prototipin ba ar s s v kristalli ekranlar n modern teknolojisi ile yeni bir ç r açm t r. D ardan verilen bir elektrik ak m ile uyar ld nda, likit kristaller;üzerinden geçen n özelli ini de i tirebiliyordu. Kristal s v n n olu umu için belli bir s ve sabit s aral klar na ihtiyaç vard r. Bu özellik, ekran n gerçekle tirilmesinde de önemli bir rol oynamaktad r. LC bu s aral klar nda elde edilir T1->T2 ve T2 ->T1 T1 ve T1 de erleri erime noktalar olarak adland r l rlar (MP = Melting Point), T2 ve T2 özgürlük ya da buharla ma de erleri olarak (CP = Clearing Point).T1 ve T2 ile belirtilen s cakl klar, T1 ve T2 ile belirtilenlerle tam olarak ayn de illerdir, aradaki fark 0,5 C ile 3 C aras nda de i ir. 2.2 S v Kristal Çe itleri Kristal s v lar n moleküllerinin s ralan a a da belirtildi i gibi üç de i ik ekile dayanmaktad r. - 6 -

2.2.1 Smetic Moleküller yatay oldu u kadar dikey bir hat üzerinde s ralanm lard r. 2.2.2 Nematic Moleküller sadece dikey bir hatta s ralanm lard r. 2.2.3 Cholosteric NEMATIC tipindeki s ralan her tabaka için yatay fakat yönleri dikey yöne do ru atlayarak spiral olarak s ralanm lard r. Genelde, kristal s v ile üretilen ekranlarda NEMATIC model kullan l r, LCD i areti bu tip ürünü göstermektedir. (display TN = Twist NEMATIC). LC molekülleri bir levha ya da çubuk gibi uzun ve ince bir forma sahiptirler. Ayr ca elektrikli bir hatta sahip olmalar da onlar karakterize eden etkenlerden biridir. (Her molekül kutupludur), yatay olan kenara göre ya yatay ya da dikey olabilirler. Moleküller elektrik alanlar na duyarl d rlar ve böyle durumlarda hepsi ayn hizaya girip ayn pozisyonu al rlar. - 7 -

2.3 LCD Paneller Renkli grafik elde edebilmek için üç farkl teknoloji mevcuttur. Common-Plane Passive-Matrix Active-Matrix 2.3.1 Common-Plane LCD Az say da pixele sahiptirler. Saat, reklam panolar vb. uygulamalarda kullan l r. Daha karma k Common-Plane LCD ekranlar ile hesap makinesi, hat rlatma cihazlar,avuç içi oyun uygulamalar nda kullan lmaktad r. 2.3.2 Passive-Matrix LCD ki parça cam kullan larak yap l r. Camlardan biri yatay düzlemde di eri ise dikey düzlemde kullan lan yar iletken özel bir maddeye geçirgenlik sa lar. Liquid Crystal zgara eklinde uzanan iki cam parças aras nda kal r ve elektrik ak m ile yönlendirilir. 2.3.3 Active-Matrix LCD LCD monitörlerin bu çe idi TFT (Thin Film Transistor) teknolojisi ile üretilmi tir. TFT ve Kondansatörlerin cam bir tabaka içinde birle tirilmesi ve LCD yap n n içine konulmas yla bu yap ortaya ç km t r. Her pixel 1 ile 4 aras nda de i en TFT kal b ile kontrol edilir. Passive-Matrix yap da oldu u gibi sat r ve sütunlara elektrik ak m uygulanmaktad r. Elektrik ak m ekran üzerinde ilerlerken sadece do ru adreslere u rad noktalarda durur. Bu i lem her pixeli kontrol alt nda tutan transistörler sayesinde gerçekle ir.kondansatörlerin görevi ise iki tazeleme i lemi aras nda geçen sürede hedef pixel adresindeki elektri i üzerinde tutarak süreklili i sa lamakt r. LCD ekranlarda her pixelin alt nda üç alt pixel vard r. Üç ana renk olan, k rm z -,ye il ve mavi renkler alt pixeller üzerinde tutulur. Active-Matrix ekranlarda her alt pixeldeki renklerin kar m sonucunda 16.8 milyon renk elde edilmi tir. LCD panellerin çal ma prensibi 4 temel özellik üzerine kuruludur: 1.I k polarize edilebilir. 2.S v kristaller polarize edilmi geçirebilme özelli ine sahiptir. 3.S v kristallerin molekül dizilimleri elektrik ak m ile de i tirilebilir. 4.Elektrik ak m n iletecek effaf maddeler mevcuttur. - 8 -

2.4 Polarizörler Ultraviyole nlar n kesip di er k demetlerinin kristal s v n n ''hücresine'' s zmas na olanak verir. Polarizörden geçmi bir dalga çizgisel bir dalga haline gelir ve sadece bir yönde hareket eder. 2.5 LCD Televizyon Teknolojisi Yeni geli en teknoloji sonucunda ortaya ç kan düz ekran teknolojilerinden biri olan lcd tvler; s v kristal ekran özelli i ile, elektrikle kutuplanan s v n n, geçirmesi ve önüne eklenen bir filtre ile gözle görülebilmesi ilkesine dayanan bir görüntü teknolojisidir. 2.6 LCD Çal ma Prensibi LCD paneller, iki kat polarize cam aras nda yer alan yüzbinlerce likit kristal hücreden olu ur. Panelin arkas nda bulunan güçlü lambalardan gelen k, yay lmay sa layan tabakadan geçerek ekrana homojen bir ekilde da l r. - 9 -

I k daha sonra TFT (Thin Film Transistor) ad verilen ince film transistor tabakas ndan ve arkas ndan da her likit kristal hücresine iletilen,elektrik miktar n ayarlayan,renk filtrelerinden geçer. Voltaj fark na göre likit kristaller harekete geçer. Bu hareket ekline göre arkadan verilen n iddeti ve kutupla ma yönü de i ir. Bu i lemlerin sonucunda da farkl oranda ve parlakl kta k rm z, mavi ve ye il renkleri olu turan ve nihai görüntüyü sa layan yüzbinlerce piksel elde edilmi olur. - 10 -

TFT- LCD televizyonlar PC monitörü olarak kullan labilir. Daha yüksek h zda ekran tazelenmesi görüntülerin ard nda olu abilen gölgeleri engeller, daha keskin ve gözü yormayan görüntülerin ekranda olu mas n sa lar. - 11 -

LCD TV'ler için parlakl k de eri piyasada sat lan ço u ortalama modeller için 500 cd/m2 civar ndad r. LCD pikselleri arkalar ndaki bir k kayna ndan k ald klar için; ço u LCD ekranlar 45 derece kadar küçük aç larla izlenseler bile kontrast ve renk kayb ya ayabilirler. Günümüzde izlenme aç lar 160 dereceye kadar yükseltilmi olsa da geni aç lardan bak ld nda yine de görüntüde kay plar ya anmaktad r. LCD ekranlarda teknolojinin elveri lili i nedeniyle yüksek çözünürlüklü görüntü almak daha kolayd r. Günümüzde ço u LCD ekranlar HD Ready logosu ile sat a sunulur. HD Ready, HDTV yay nlar na uyumluluk anlam na gelmektedir. Bu yay nlar HD Ready bandrollü ekranlarda izlenebilir fakat HD yani yüksek çözünürlülü e sahip yay nlardan tam verim alabilmek için ürünün HD Full etiketine sahip olmas gerekir. 2.7 High Definition TV (HDTV) Nedir? Büyük boyutlu ekranlarda;yüksek tan ml görüntü daha keskin ve berrakt r.yüksek tan ml görüntü izleyebilmek için HD destekli görüntü birimi gerekmektedir.bunun için LCD veya plazmaya sahip olman z gerekiyor. Yüksek taramal görüntü 720p ve 1080i olarak iki farkl çözünürlüktedir. Geleneksel televizyon yay nlar 625 sat r içerirken, High Definition (HDTV) 720 ya da 1080 sat r içerir. Sat r say s ndaki bu art daha yüksek çözünürlüklü daha net görüntüler sa lar. 1080 sat r en gerçekçi görüntüyü sunar. Ancak 1080 biçimindeki video, yay nc aç s ndan daha fazla bant geni li i kullan r ve üretilmesi 720 sat rdan çok daha pahal d r. - 12 -

Progressive(p) tarama yöntemi; ard k bir ekilde 720 enine hatt doldurarak bütün resmi bir anda görüntüler. Interlaced(i) tarama yöntemi; önce tek say lardaki hatlar ekrana yerle tirir sonra çift say lardaki ekrana doldurmaya ba lar.bu yöntem 1080 adet hatt n tamam doldurulana kadar iki geçi yap lmas n gerektirir. Progressive tarama interlaced taramaya göre saniyede iki kat daha fazla kare görüntüleyerek ayn zaman içerisinde daha zengin görüntü sa lar. Bütün resim için yaln zca bir tarama i lemi yeterli olmaktad r,resimler daha belirgin ve parlak olabilmektedir. Genellikle interlaced tarama sistemlerinde ya anan görüntüde titre im durumunu ortadan kald r r. 2.7.1 HDTV Teknolojisinin Yararlar Çok üstün resim kalitesi Çok zengin renk Mükemmel net görüntüler Yüksek ayr nt seviyesi Geni ekran yay n 5.1 Dolby Digital ses (uygun yay nlarda) - 13 -

HDTV ile baz görüntüler: - 14 -

2.8 LCD Ekran Temizli inde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar Ka t havlu, ka t mendil, standart temizlik bezi kullanmay n! LCD temizli inde musluk suyu kullanmay n. Normal su içerisinde yer alan mineraller zaman içinde ekran yüzeyinde toplanmakta ve lekeler olu turmaktad r. Su içinde bulunan klor ekran yüzeyindeki koruyucu katmana zarar verir. Ekran üzerine direkt s v püskürtmeyin! S v y mendil/bez üzerine püskürtün ve nemli mendil/bez ile ekran n z temizleyin. Ekrana fazla bast rmay n ve parmak ile dokunmay n! Fazla bas nç ekranda çizik veya ölü piksel olu mas na neden olabilir. Aseton, Etil Alkol, Amonyak, Toluen, Etil Asit içeren temizlik malzemelerini kesinlikle LCD ekran temizli inde kullanmay n! Bu tip malzemeler ekranda sararmaya, anti-glare tabakan n da lmas na veya ince film tabakas n n çatlamas na neden olabilir. Temizli inde;antistatik bez ve alkol içermeyen köpükler veya spreyler kullan lmal d r. - 15 -

3. Plazma 3.1 Plazma Nedir? Günlük hayat m zda maddenin üç farkl haliyle içiçeyiz. Hepimizin bildi i gibi bu haller; kat, s v ve gazd r. Ancak maddenin dördüncü bir halinin de varoldu u l879da bir ngiliz fizikçisi olan William Crookes taraf ndan ortaya at lm ve 1929 y l nda Amerikal bilim adam Dr. Irwing Langmuir taraf ndan bu hal "plazma" olarak adland r lm t r. "Plazma" terimi, iyonla m gaz halini ifade etmektedir. yonla m durumdaki gaz, pozitif yüklü molekül veya atomlar ve negatif yüklü elektronlar içermektedir. Maddenin plazma hali çok yüksek s cakl klarda veya güçlü elektrik veya manyetik alanlarla olu turulabilir. 10.000 Kelvinin üzerindeki s cakl klarda tüm molekül ve atomlar iyon haline geçerler. 3.2 Plazma Teknolojisi Plazma teknolojisinde her pikselde içleri özel bir gaz kar m (neon-ksenon) ile dolu dü ük bas nçl kapal cam bölmecikleri vard r. Cihaza elektrik verildi inde bu bölmelerin içindeki özel gaz kar m, maddenin üç halinden farkl olan plazma haline dönü ür ve görünmeyen UV n yayarlar. - 16 -

Bu n k rm z, mavi ve ye il fosfor tabakas na çarparak görünür ve dolay s yla renkleri olu turur. - 17 -

ISM(IMAGE STICKING MINIMIZATION MODE) Plazma panellerinde ekranda sabit bir görüntü sürekli kald nda; fosfor maddelerinde olu an iyon etkisi, plazman n parlakl k ömrünü azalt r. ISM modu sabit bir görüntü ekranda uzun süre kald nda aktif hale gelerek parlakl k seviyesini 10 dakika içinde yar yar ya dü ürür. Bunu kademe kademe yapt için göz alg lamaz. Sonuçta ISM özelli i olan plazma, standart plazmalara göre daha uzun ömürlüdür. 3.3 Plazma TV Standart televizyonlara göre çok daha yüksek olan çözünürlük ve parlak renklerden olu an yüksek kalitede görüntü sa larken; yüksek kontrast ve parlakl k oran detaylar n daha net görünmesini ve ayd nl k ortamlarda bile mükemmel izlenmesini sa lar. Yatay ve dikey olarak 160 derecelik izleme aç s ile farkl konumlardan ekran rahatl kla görebilir; en küçük detay bile kaç rmazs n z. - 18 -

I k ve renk standart televizyonlarda elektron nlar kullan larak olu tu undan ekran manyetik alanlara kar hassast r. Dolay s yla hoparlör gibi içinde kuvvetli m knat s bulunan cihazlar televizyona yakla t r ld nda görüntüde bozulma olur. Plazma teknolojisinde ise k ve renk farkl bir yöntemle olu turuldu undan manyetik alanlardan etkilenmez. Hem tv hem pc monitörü olarak kullan labilir. Plazma ekranlar renkler kullan lmad zaman pixelleri tamamen kapatabilme (pixel blocking) teknolojisi ile çal r. Bu durumda renkler LCD ekranlara göre daha hatas z olu ur ve daha gerçekçi görünür. Plazma TV ler, do rudan ekran hücrelerinden veya piksellerinden yaymalar sayesinde, renkte ve kontrastta ciddi herhangi bir kay p olmaks z n çok geni aç lardan izlenebilirler. Bu durum ortam n her yerinden ayn derecede yüksek kalitede görüntünün al nmas na sebep olur. Renk derinli i, renklerin içerisinde bulunan grilik miktar ile alakal d r. Renkte daha çok gri bulunmas rengin daha sönük gözükmesine sebep olur. LCD ekranlar Plazma'lar gibi pixellerdeki bloklama özelli ine sahip olmad klar ndan renk geçi lerinde sorunlar görülebilmektedir. Plazma ekranlarda yüksek boyutlara kolayca ula labilmesine kar n HD Full etiketli ürünlere daha az rastlan r bu durum teknolojinin yüksek çözünürlüklere LCD ekranlar kadar yatk n olmamas ndan dolay d r. Yine de piyasada ki pek çok plazma ekran HD yay nlara uygun üretilmi tir. Plazma ekranlarda LCD'lere nazaran çok daha nadir HD Full etiketli ürüne rastlan r ve bu ürünlerin fiyatlar LCD ekranlara göre oldukça yüksek boyuttad r. - 19 -

I k ve renk standart televizyonlarda elektron nlar kullan larak olu tu undan ekran manyetik alanlara kar hassast r. Dolay s yla hoparlör gibi içinde kuvvetli m knat s bulunan cihazlar televizyona yakla t r ld nda görüntüde bozulma olur. Plazma teknolojisinde ise k ve renk farkl bir yöntemle olu turuldu undan manyetik alanlardan etkilenmez. Günümüzde piyasada bulunan plazma ekranlar n parlakl k de erleri 500-2000 cd/m2 aras nda de i mektedir. Yüksek kontrast de erleri daha parlak görüntü demektir. Plazma ekranlar yüksek kontrast de erlerine rahatl kla ç kabilmektedir. Bu durumda piyasada bulunabilecek plazma ekranlar aras nda dü ük kontrast de erlerine sahip ürünler bulmak neredeyse imkans zd r. Ortalama en dü ük kontrast de eri 10000:1 civar ndad r. 3.4 Plazma Ekran ile Plazma TV Aras ndaki Fark Nedir? Plazma ekranlarda tuner olmad ndan anten giri i yoktur ve analog televizyon / kablo TV yay nlar n izlemek mümkün de ildir. Bu kaynaklardan görüntü al m için harici bir tuner çözümü gerekmektedir. 3.5 Burn-in (Yanma Etkisi) Nedir? Yanma Etkisi (Burn-in), plazma tv'lerde ekranda ayn görüntünün uzun süre durmas sonucu( kanal logosu gibi) görüntü gittikten sonra da izinin ekranda kalmas na denir. Her eyden önce, günümüzün plazma televizyonlar nda, daha eski plazma ekranlar ve TV'leri etkileyen burn-in, burn-out gibi erken görüntü ya lanmalar ya anm yor. Bunun nedeni, plazma panellerde kullan lan gaz kar m n plazman n ömrünü uzatacak ekilde de i tirilmesidir. - 20 -

LCD- PLAZMA Kar la t r lmas LCD Yüksek h zda ekran tazeleme Parlakl k 500cd/m2 PLAZMA Daha gerçekçi renkler Daha yüksek parlakl k(500-2000cd/m2) Daha dü ük enerji tüketimi Daha yüksek enerji tüketimi Daha dü ük kontrast( 800:1-5000:1) Burn-in etkisine rastlanmaz. Daha yüksek kontrast(10000:1-..) Burn-in etkisi gözlemlenir Ekran boyutu 13 inç-45 inç aras I bloklama özelli ine sahip de il(renk geçi lerinde sorunlar olabilir) Daha uzun kullan m ömrü Ekran boyutu 32 inç-65 inç aras I bloklama özelli i var Daha dü ük kullan m ömrü HD yay nlar destekler HD etiketine daha nadir rastlan r Daha dü ük izleme aç s Daha geni izleme aç s Daha yüksek tepki süresi Yüksek ekran boyutunda daha yüksek fiyatlar Hem tv hem pc monitörü Ayd nl k ortamlarda daha iyi görüntü Video oyunlar nda Bilgisayar ba lant lar nda daha elveri li Ekran n nokta aral klar n göremez. Yüksek çözünürlüklerde fiyat fark çok Daha dü ük tepki süresi Yüksek ekran boyutunda daha uygun fiyatlar Hem tv hem pc monitorü Karanl k ortamlarda da çok iyi görüntü Film,spor izlerken H zl hareketlerin gösteriminde daha kaliteli görüntü Yüksek çözünürlüklerde fiyat fark çok DVI ç k n destekler.(dijital ba. yapmay sa lar) - 21 -

DVI (Digital Visual Interface) : Yeni nesil grafik kartlar nda bulunan bir dijital arabirimi. Dijital ses için gerekli olan s k t rmaya ve yeniden yaratmaya yarayan bir teknoloji. Yatay çözünürlük ne i e yarar? Yatay çözünürlük ekran n bir ucundan di er ucuna çözülebilen dikey çizgi say s d r. (Analog TV yay nlar nda 330 sat r, DVD Player larda 500 sat r gibi) Teoride daha yüksek say daha detayl resim anlam na gelse de, ekranda gördü ünüz çözünürlük video sinyal kayna n z n kalitesi ile ilgilidir. Çözünürlük : Bir görüntünün içinde bulundurdu u detay miktar n n piksel ya da ''pollice'' noktalar olarak ölçümlenmesidir. Netlik ve ayd nl k çözünürlü ünün artmas na yard mc olmaktad rlar. Plazma televizyonlar n ömrü ne kadard r? Tipik bir plazma tv, 30 bin saat kadar bir yar ömre sahiptir ( imdi, baz yeni ku ak modellerin 60 bin saat ömrü oldu u iddia ediliyor). Yar m ömür demek, bu süre içinde parlakl n n a a yukar % 50'sini (yar s n ) kaybedece i anlam na geliyor. 30 bin saat olarak dü ünülürse, plazma televizyonunuz haftan n yedi günü, günde 8 saat aç k kal rsa, yar ömrü 9 y l olacakt r ya da günde 4 saat kullan l rsa, yar ömrü 18 y l olacakt r. Bu arada unu da unutmay n ki, standart bir televizyon, 20 bin saat kullan ld ktan sonra parlakl n n yüzde 30'unu kaybeder. Bu süreç çok yava ilerledi i için kullan c ço u zaman fark na varmaz. Yaln zca, zaman geçtikçe ayarlar yla oynamak zorunda kalabilir. Markadan markaya plazma televizyonlar n performans de i ebilse de genel bir ürün s n f olarak ele al nd nda plazman z uzun y llar sürecek keyifli bir seyir deneyimi sunacakt r. LCD-PLAZMA Al rken Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar LCD televizyon al rken dikkat edilmesi gereken iki önemli nokta var. Biri kontrast oran di eri ise ekran tazeleme süreleri. KONTRAST: Bir imaj n en aç k ve en koyu yeri aras ndaki ayd nl k farkl l n ölçer. Çok kontastlarla meydana gelen bir imaj n aç k k s mlar çok parlak olup, koyu k s mlar ise çok fazla koyu olmaktad r. - 22 -

Plazma ve lcd ekran tv al rken dikkat edilmesi gereken hususlar n ba nda gelir. Mesela kontrast çözünürlü ü 1000 olan bir cihaz almak yerine 10000 olan bir cihaz almak daha mant kl d r. Tabii bunun maddi külfetini kar lamak art yla. Örne in; önünüzde iki tv var. ikiside ayn fiyat. lk bakman z gereken ey kontrast ayar d r. Hangisinin kontrast ayar yüksekse onu tercih etmeniz sizin için iyi olacakt r. 1/1000 kontrast çözünürlü ü u demek oluyor : Uydudan gelen görüntüyü bin kez parçalayarak ekrana getiriyor. 1/10000 kontrast çözünürlü ü ise onbin defa bölmek demektir. Yani ne kadar çok bölünürse görüntü o kadar iyi oluyor. TAZELEME SÜRES : Daha yüksek h zda ekran tazelenmesi görüntülerin ard nda olu abilen gölgeleri engeller, daha keskin ve gözü yormayan görüntülerin ekranda olu mas n sa lar. Plazma televizyonlarda kaliteyi toplam performans belirler. Plazma al rken görüntü kalitesi ve parlakl k, sat n alma karar n etkileyen faktörlerin ba nda gelir. Bunlar n yan nda plazma televizyonlarda kaliteyi belirleyen di er unsurlar renk, çözünürlük, tasar m ve panel ömrüdür. Bu unsurlar n da plazma televizyon al rken tüketici taraf ndan dikkatle incelenmesi ve irdelenmesi gerekir. - 23 -

KAYNAKÇA http://www.microsoft.com/windows/windowsmedia/tr/content_provider/film/dis playtechnology.aspx http://www.vestel.com.tr/dijital/tft_main.asp http://tr.wikipedia.org/wiki/s%c4%b1v%c4% B1_kristal_ekran http://www.ksu.edu.tr/data/fefyayin/y359_3838.pdf http://robot.metu.edu.tr/dokumanac.php?id=14 http://www.forumex.net/teknoloji-haberleri/32692-plazma-lcd-projeksiyon-vecrt-tvler-hakkinda-bilgiler.html http://www.ozmena.com/plazma-plasma-tv/plazma-panellerin-calisma-prensibi- 96043.html http://www.pcsatis.net/site/page.asp?dsy_id=3510 http://www.eniyisanal.com/forum/archive/index.php/t-3226.html http://www.eniyisanal.com/forum/archive/index.php/t-782.html http://www.kutuphanem.net/goruntule.asp?islem=goruntule&dok_no=170757 http://www.kutuphanem.net/default.asp?islem=ara&kelime=lcd&r=1&nerden=0 &kackayit=50&kategori=0&dil=0&sayfa_alt=3&sayfa_ust=1000&tur=0&kaynakc a=0&dipnot=0&resim=0&tablo=0 An Yay nc l k Modern Fizik 4-24 -

- 25 -

- 26 -

- 27 -