IX TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANAYASA MAHKEMESİ GENEL KURUL KARAR N.B.B. BAŞVURUSU (2) (Başvuru Numarası: 2014/17143) Karar Tarihi: 1/3/2017 R.G. Tarih ve Sayı: 22/3/2017-30015
Başvuru Numarası : 20 î 4/17143 Karar Tarihi : 1 3 2017 GENEL KURUL KARAR GİZLİLİK TALEBİ KABUL Başkan ler Raportör Başvurucu Vekili : Zühtü ARSLAN : Burhan ÜSTÜN : Engin YILDIRIM : Serdar ÖZGÜLDÜR Osman Alifeyyaz PAK.SÜT Recep KÖMÜRCÜ Nuri NECİPOĞLU Celal Mümtaz AKINCI Muammer TOPAL M. Emin KUZ Haşan Tahsin GÖKCAN Kadir ÖZKAYA Rıdvan GÜLEÇ Recai AKYEL Yusuf Şevki HAKYEMEZ : Murat ŞEN : N.B. B. : Av. Ahmet Volkan MEMİŞ I. BAŞVURUNUN KONUSU 1. Başvuru, bir gazetenin İnternet haber arşivinde erişilebilir durumda olan haber ve yayınlar ile ilgili içeriğin yayından kaldırılması yönündeki talebin reddedilmesinin şeref ve itibarın korunması hakkını ihlal ettiği iddiasına ilişkindir. II. BAŞVURU SÜRECİ 2. Başvuru 17/10/2014 tarihinde Bakırköy 2. Sulh Ceza Hâkimliği vasıtasıyla yapılmıştır. Başvuru formu ve belgelerinin idari yönden yapılan ön incelemesi neticesinde başvurunun Komisyona sunulmasına engel teşkil edecek bir eksikliğinin bulunmadığı tespit edilmiştir. 2
Karar Tarihi : 1/3/2017 3. Birinci Bölümün Üçüncü Komisyonunca başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir. 4. Birinci Bölüm tarafından 11/1/2017 tarihinde yapılan toplantıda başvurunun niteliği itibarıyla Genel Kurul tarafından karara bağlanması gerekli görüldüğünden Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü'nün (İçtüzük) 28. maddesinin (3) numaralı fıkrası uyarınca Genel Kurula şevkine karar verilmiştir. III. OLAY VE OLGULAR A. Olaylar 5. Başvuru formu ve eklerinde ifade edildiği şekliyle olaylar özetle şöyledir: 6. Ulusal ölçekte yayımlanan bir gazetenin İnternet arşivi sayfalarında, başvurucu hakkında uyuşturucu kullandığı iddiası ile yürütülen bir ceza kovuşturması neticesinde adli para cezasına hükmedilen olaya ilişkin olarak 1999 yılında bir haber yayımlanmıştır. 7. Başvurucu, ilgili basın kuruluşunun İnternet sayfasının arşiv bölümünde hakkındaki haberlerin yayınına devam ettiğini belirterek 4/5/2007 tarihli ve 5651 sayılı Internet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun un 9/A maddesi gereğince İnternet yayınının kaldırılması için 11/7/2014 tarihinde (kapatılan) Bakırköy 5. Sulh Ceza Mahkemesine başvurmuştur. 8. Anılan Mahkeme, 11/7/2014 tarihli ve 2014/848 Değişik İş sayılı karan ile talebin reddine karar vermiştir. 9. Başvurucunun anılan karara karşı yaptığı itiraz, Bakırköy 5. Sulh Ceza Hâkimliğinin 21/8/2014 tarihli ve 2014/716 Değişik İş sayılı kararlarıyla reddedilmiştir. 10. Karar 17/9/2014 tarihinde başvurucu vekiline tebliğ edilmiştir. 11. Başvurucu 17/10/2014 tarihinde bireysel başvuruda bulunmuştur. B. İlgili Hukuk 12. 6/2/2014 tarihlive 6518 sayılı Kanun ile değişik 5651 sayılı Kanun un 9. ve 9/A maddeleri, 19/6/2004 tarihlive 5187 sayılı BasınKanunu nun 3. maddesi. 13. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 17/6/2015 tarihli ve E.2014/4-56, K.2015/1679 sayılı kararının ilgili kısmı şöyledir: "...Unutulma hakkına gelince; unutulma hakkı ve bununla ilişkili olan gerektiği Ölçüde ve en kısa süreliğine kişisel verilerin depolanması veya tutulması konuları, aslında kişisel verilerin korunması hakkının çatısını oluşturmaktadır. Her iki hakkın temelinde bireyin kişisel verileri üzerinde serbestçe tasarruf edebilmesini, geçmişin engeline takılmaksızın geleceğe yönelik plan yapabilmesini, kişisel verilerin kişi aleyhine kullanılmasının engellenmesini sağlamak yatmaktadır. Unutulma hakkı ile geçmişinde kendi iradesi ile veya üçüncü kişinin neden olduğu bir olay nedeni ite kişinin geleceğinin olumsuz bir şekilde etkilenmesinin engellenmesi sağlanmaktadır. Bireyin geçmişinde yaşadığı olumsuz etkilerden kurtularak geleceğini şekillendirebilmesi bireyin yararına olduğu gibi toplumun kalitesinin gelişmişlik seviyesinin yükselmesine etkisi de tartışılmazdır. Unutulma hakkı: üstün bir kamu yaran olmadığı sürece, dijital hafızada yer alan geçmişte yaşanılan olumsuz olayların bir süre sonra unutulmasını, başkalarının bilmesini istemediği kişisel verilerin silinmesini ve yayılmasının önlemesini isteme hakkı olarak ifade edilebilir. 3
Karar Tarihi : 1 3 2017 IV. İNCELEME VE GEREKÇE 14. Mahkemenin 1/3/2017 tarihinde yapmış olduğu toplantıda başvuru incelenip gereği düşünüldü: A. Başvurucunun İddiaları 15. Başvurucu; hakkında yapılan ceza yargılaması sonucunda adli para cezası ödemeye mahkûm edildiği olay ile ilgili olarak bir basın yayın organının İnternet sitesinde 1999 yılında haber ve yayınlar yapıldığını, ilgili yayın kuruluşunun İnternet sitesinin arşiv bölümlerinde hakkındaki haber ve yayının yer almaya devam ettiğini, yayına erişimin engellenmesi talebinin reddedildiğini belirterek Anayasa'nın 12., 17., 20., 25., 26., 27. ve 32. maddelerinde tanımlanan haklarının ihlal edildiğini iddia etmiştir. B. Değerlendirme 16. Başvurucu; gerçeğe aykırı veya uydurma haber olduğunu ileri sürmediği 1999 yılında hakkında yapılan bir yargılamaya ilişkin haberin hâlen arşivde yer alması ve İnternet üzerinden habere kolayca ulaşılabilir olması nedenleriyle özel ve iş hayatının olumsuz etkilendiğini, itibarının zedelendiğini iddia etmiştir. Başvurucu, bu iddialarını 22/7/2013 tarihli ve 2013/5653 numaralı bireysel başvurusunda da dile getirmiştir. Anayasa Mahkemesi, anılan başvuruyu 3/3/2016 tarihinde Anayasa'nın 17. maddesinin birinci fıkrasında güvence altına alınan şeref ve itibarın korunması hakkının ihlal edildiğine karar vererek sonuçlandırmıştır (N.B.B. [GK], B. No: 2013/5653, 3/3/2016). 17. Başvurucu, ihlal kararı ile sonuçlanan başvurusunda incelenen bu başvurusuna konu olaya ilişkin olarak sadece 1999 tarihinde yapılan habere değil 1998 yılında yapılan habere ilişkin de şeref ve itibarının zedelendiğini de ileri sürmüştür. İki başvuruda İnternet arşivinde haber içeriğini yayımlayan basın kuruluşları ve erişimin engellenmesi talep edilen derece mahkemeleri farklıdır. Öte yandan her iki başvuru açısından İnternet arşivindeki haberin içeriği, başvurucunun 1998 ve 1999 yıllarında uyuşturucu kullandığı iddiası ile yürütülen aynı ceza kovuşturması neticesinde adli para cezası almasına neden olan olaya ilişkindir. Ayrıca her iki başvuruda da şikâyetler aynı şekilde kaleme alınmış aynı hususları kapsamaktadır. Başvurucu 3/3/2016 tarihli ve 2013/5653 numaralı başvurudan farklı olarak mevcut başvuruda herhangi bir iddia ileri sürmemiştir. 18. Dolayısıyla mevcut başvurunun, Anayasa Mahkemesinin 3/3/2016 tarihli ve 2013/5653 numaralı kararının içeriğinden farklı bir yönü bulunmamaktadır. Başvurular arasındaki tek fark aynı haberin farklı gazetelerin İnternet arşivlerinde yayımlanmasıdır. 19. İçtüzük ün 80. maddesinin (1) numaralı fıkrasının (ç) bendi şöyledir: "(!) Bölümler ya da Komisyonlarca yargılamanın her aşamasında aşağıdaki hâllerde düşme karan verilebilir: ç) Bölümler ya da Komisyonlarca saptanan herhangi bir başka gerekçeden ötürü, başvurunun incelenmesinin sürdürülmesini haklı kılan bir neden görülmemesi. " 20. Yukarıda belirtildiği gibi başvurucunun aynı içerikli şikâyetlerine ilişkin olarak Anayasa Mahkemesi 3/3/2016 tarihinde, başvurucunun Anayasa nın 17. maddesinin birinci fıkrasında güvence altına alınan şeref ve itibarın korunması hakkının ihlal edildiğine karar vermiştir. Her ne kadar mevcut başvuruda, başvurucu farklı bir gazetenin İnternet arşivindeki habere ilişkin olarak farklı bir mahkemeden içeriğe erişimin engellenmesini talep etmiş ise de şikâyete konu haber içeriği aynıdır. Bununla birlikte başvurucunun anılan kararda ileri sürdüğü aynı yöndeki iddialarına ilişkin olarak Bakırköy 5. Sulh Ceza Mahkemesi, Anayasa 4
Karar Tarihi : 13 2017 Mahkemesinin ihlal kararından önce talebin reddine karar vermiştir. Bu karara rağmen, Anayasa Mahkemesinin anılan kararını referans alarak başvurucunun yetkili yargı mercilerinden tekrar içeriğe erişimin engellenmesini talep edebileceğinde herhangi bir tereddüt bulunmamaktadır. Bu itibarla başvurunun incelenmesinin sürdürülmesini haklı kılan bir neden kalmadığı anlaşılmıştır. 21. Bu nedenlerle başvurunun diğer kabul edilebilirlik koşullan yönünden inceietımeksizin düşmesine karar verilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır. V. HÜKÜM Açıklanan gerekçelerle; A. Kamuya açık belgelerde başvurucunun kimliğinin gizli tutulması talebinin KABULÜNE, B. Başvurunun incelenmesinin sürdürülmesini haklı kılan bir nedenin kalmamış olması nedeniyle DÜŞMESİNE, C. Yargılama giderlerinin başvurucu üzerinde BIRAKILMASINA 1/3/2017 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi. Başkan Zühtü ARSLAN Burhan ÜSTÜN Engin YILDIRIM Serdar ÖZGÜLDÜR Osman Alifeyyaz PAKSÜT Recep KÖMÜRCÜ Nuri NECİPOĞLU Celal Mümtaz AKINCI Muammer TOPAL M. Emin KUZ Haşan Tahsin GÖKCAN Kadir ÖZKA YA Rıdvan GÜLEÇ Recai AKYEL Yusuf Şevki HAKYEMEZ 5