K.K.T.C`DE DİYABETİN EPİDOMİYOLOJİSİ UZM.HEM. AYNUR BAYKAL Dr.Burhan Nalbantoğlu Devlet Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Merkezi
Dünya genelinde 4.ölüm nedenidir. Her yıl diyabete bağlı olarak 3 milyon kişi ölmektedir. http://www.istanbulsaglik.gov.tr/w/ anasayfalinkler/ belge/dunyada_turkiyede.pdf
Türkiyede Diyabet Epidemiyolojisi TURDEP 1 Tip 2 diyabet prevelansı % 7.2, Bozulmuş glukoz toleransı(bgt) sıklığı %6.7 TURDEP 2 Tip 2 diyabet prevelansı %13.7
Araştırma sonuçları ne diyor? KIBRIS`TA DİYABETE GENEL BAKIŞ
K.K.T.C Diyabet Prevelansı 1996 2008 2001-2016 arasında Prediyabet %13,5 %18,0 Diyabet %7,3 %11,5 Toplam TİP 1 DM %20.8 %29.5 106 yeni vaka 16 yaştan küçük www.k.k.t.c.sağlıkbakanliği
2008 DİYABET TARAMASI Diyabet prevelans araştırması Ortaya çıkan diyabetli kişilerin oranı Bozulmuş glikoz oranı %29.5 Her 10 kişiden 3 kişinin diyabetli olduğu anlamına gelmektedir. www.k.k.t.c.sağlıkbakanliği
Yüzdeler 5.1 11.3 17.9 7-8 yaş 12-15 yaş 16-17 yaş Çocuk ve Gençlerde Obezite Yaygınlığı 2005, K.K.T.C www. Diyabetderneği.com
20 18 16 14 12 10 8 6 4 2007 Fazla kilo 18,3 2007 2005 Fazla kilo 14,8 2005 Obez 11,3 Obez 13,7 2 0 Gençlerde (7-17 Yaş) Obezite Yaygınlığı 2005-2007 verileri, K.K.T.C
Kuzey ve Güney Kıbrıs a Bakış
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) 1.Diyabet taraması DM prevelansı %7.3 2.Diyabet taraması DM prevelansı %11.5 Güney Kıbrıs Cumhuriyeti DM prevelansı %10.4 pre-diyabet %16.3 www.idf.org/membership/eur/cyprus/cyprus-diabetic-associ www.k.k.t.c.sağlıkbakanliği
K.K.T.C`de 2010 yılı Diyabet Çalıştayı Sonuçları Sonuç 1 Tüm bölgelerde diyabet merkezlerinin açılması Sonuç 2 Diyabet bakım kalitesinin yükseltilmesi Sonuç 3 Yaşam tarzı değişikliği ile diyabetin yaygınlaşmasının önlenmesi
K.K.T.C`de 2015 yılı Diyabet Çalıştayı Sonuçları Sonuç 1 Birinci basamak sağlık hizmetlerinin geliştirilmesi Sonuç 2 prediyabet olanların bilinçlendirilmesi Sonuç 3 Diyabet tanısı almış kişilerin bilgilendirerek yaşam kalitelerinin artırılması
Bir Ulusal Diyabet Planı na ihtiyacımız yok mu? Akılcı Ülke ihtiyaçlarına ve gerçeklerine uygun Kapsayıcı Diyabeti tüm yönleri ile ele alan Katılımcı İlgili tüm tarafların katılımı ile hazırlanmış
Ulusal diyabet planı Neleri kapsar? Diyabetin ulusal olarak ciddiye alındığını gösteren önemli bir adımdır. Diyabetli bireyler için iyi bir sistematik bakım hizmetlerini sağlamaya yöneliktir. Ortak bakım standartları sağlanmalıdır. Bireyler için ulaşılabilir, yerel olarak erişebilir olmalıdır. Multidisipliner yaklaşımla yürütülür. Hükümet, hasta dernekleri,meslek örgütleri gönüllü kuruluşlar. Diyabetin etkili ve etkin kontrolünü ve sağlık kaynaklarının etkin kullanımını desteklemek üzere düzenli hastalık maliyeti çalışmaları yürütülür.
K.K.T.C DE DİYABET NEDEN ARTIYOR? Spor alışkanlığında yetersizlik Bilgisayar başında geçirilen zamanda artış Ülkemizde Fast food` kültürünün yaygınlaşması Genetik
K.K.T.C`de DİYABETİ KOTROL ALTINDA TUTMAK İÇİN ATILAN ADIMLAR 2010 ve2015 de Diyabet çalıştayı K.K.T.D Diyabet okulu diyabet kampları bölgesel diyabet eğitimleri ve sohbetler K.K.T.D Diyabet farkındalığı ile ilgili Afiş ve broşürler Sağlık Bakanlığı Okul kantinlerinde yiyecek ve içeceklerin denetimi
ÖNEMLİ BİR ADIM Cumhurbaşkanlığı diyabetle ilgili devlet ve sivil toplum örgütleriyle birlikte büyük bir projeyi başlatacağını belirtti. Cumhurbaşkanlığı himayelerinde Ulusal Diyabet Kontrol Programı hazırlanıyor.
ELDE
591 kişi Diyabet göz polikliniğine başvuru 1000 kişi Diyabet ayak bakımı ünitesine başvuru 79 kişi diyabet nedeniyle diyalize giren K.K.T.C`de diyabet komplikasyonları www.k.k.t.c.sağlıkbakanliği www. Diyabetderneği.com
Nöropati ile ilgili herhangi bir veri bulunmamaktadır. Ayak amputasyonlarıyla ilgili her hangi bir veri bulunmamaktadır. K.K.T.C`de diyabet komplikasyonları verileri yeterli mi?
Diyabet komplikasyonları ile ilgili veriler olmalı ATEROSKLEROZ HİPERTANSİYON İSKEMİK KALP HASTALIĞI SEROBROVASKÜLER ATAK DİYABETİK AYAK
K.K.T.C`de Sağlık Hizmetleri Diyabet açısından riskli bireylerin diyabetten korunması Diyabet olan kişilerin tedavi ve takipleri Diyabet komplikasyonların önlenmesi açısından sonuçlar yetersizdir. Bireyin ve toplumun yaşam kalitesi etkilenecektir. Diyabet kontrolünü iyileştirmek için adımlar atılmadığı taktirde harcamalar giderek artacaktır. Yüksek diyabet prevelans nedeniyle buna bağlı maliyetler ekonomiyi olumsuz etkileyecektir. DUYURU
Sorun artık ulusal bir boyut kazanmıştır.
DİYABET İÇİN HEDEFLERİMİZ Diyabet prevelansının azaltılması Gerekli finansın yaratılması Toplumsal farkındalık eğitimleri Diyabetle ilgili sağlık politikaları geliştirilmesi Diyabet hizmetleri için insan gücü yetiştirilmesi
DİYABET İÇİN HEDEFLERİMİZ Sertifikalı diyabet hemşirelerin tüm bölgelerde bulunması Veri tabanının oluşturulması Diyabetle ilgili komplikasyonları n tanımlanması Diyabet hastalarının yaşam kalitesinin arttırılması Medyanın etkin ve doğru kullanımı
Teşekkürler
Olgun N, Diyabetin Önemi http://www.istanbulsaglik.gov.tr/w/ anasayfalinkler/ belge/dunyada_turkiyede.pdf indirme tarihi: 2.03.2017 Sav,H.,Köseoğluları,O., Taşyürek,A., Kayımbaşıoğlu, S.,Özbalıkcı,S., Faiz,M.,Özyazar,M.,(2009).Redetermination of Diyabetes, İmpaired Glucose Tolerance and Related Factors Among Türkişh Cypriot Community. İnternational Diyabetes Federation.20th World Diyabetes Congress. Montreal, Canada,18-20 October American Diabetes Association Standards of medical care in Diabetes-2015 classification and Diagnosis of diabetes Diabetes care 2015;38(suppl.1):S8- S16/DOI:10.2337/dc ıs-s005 Baykal.A., Tip 2 Diyabetes Mellitus Tanısı Almış Hastaların Tedavilerine Uyumlarının Değerlendirilmesi, Danışman: Yrd.Doç.Dr:Sevgisun Kapucu, Yakın Doğu Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Programı Yüksek Lisans Tesi, 2011, Lefkoşa www.k.k.t.c.sağlıkbakanliği KAYNAKÇA
TİP 2 diabetes and its correlates in a fırst nationwide study among cypriot adults April 2017 volume ıı,ıssue 2. pages 112-118 primary care diabetes. Tatar M (2013).managment of Diabetes and Diabetes policies in Turkey. Globalization and Health 2013,9:16,Accessed october 17,2013 at http//w.w.w.globalizationan and health.com/content/9/1/16 2020Türkiye Diyabet programı 2015- diyabet.gov.tr/conten/guncel/turkiye_diyabet_programi.pdf indirme tarihi:11.03.2017 Cyprus international Diabetes Federation www.idf.org/membership/eur/cyprus indirme tarihi:11.03.2017 TURDEP II Sonuçları, URL: http://www.turkendokrin.org/files/file/turdep_ii_2011.pdf, Erişim tarihi:11.3.2017 KKTC Diyabet Taraması Sonuçları. www.kktc.sağlıkbakanliği.gov.tr. Erişim tarihi:13.03. 2017. www.herkesebilimteknoloji.com/.../diyabet-artis-orani-acisindan-avrupabirincisiyiz indirme tarihi 12.03.2017 KAYNAKÇA