G20 2017 LİDERLER ZİRVESİ SONUÇ BİLDİRGESİ HAMBURG 7 8 TEMMUZ 2017 Hazırlayan: Sıla Özsümer Uluslararası İlişkiler Müdürlüğü AB ve Ulus. Org. Şefliği Uzman Yardımcısı
G20 2017 Liderler Zirvesi Sonuç Bildirgesi G20 Liderleri Almanya da 7 8 Temmuz 2017 tarihinde küresel ekonomik sorunlara çözüm aramak ve gelişmeyi desteklemek amacı ile toplanmıştır. Çağımızın sorunlarına çözüm aramak ve birbirine bağlı bir dünyayı şekillendirmek G20 nin en önemli ve ortak amacıdır. G20 10 yıl önce ortaya çıkan küresel ekonomik ve finansal krizde piyasayı istikrara kavuşturma konusundaki gücünü göstermiştir. Bu noktada ulaşılan sonuç; birlikle hareket edilerek elde edinilen kazanımın bireyselden çok daha fazla olduğunun görülmesidir. G20 için güçlü, sürdürülebilir, dengeli ve kapsayıcı büyüme hedeflerinin önemi devam etmektedir. Küreselleşme ve teknolojik gelişimler ekonomik büyüme ve hayat standartlarının yükseltilmesine önemli katkılarda bulunmuştur. Fakat küreselleşme aynı zamanda riskler de meydana getirmiştir. G20, Gelişmiş ve gelişmekte olan ekonomileri bir araya getirerek küreselleşmenin faydalarını eşit olarak dağıtmayı amaçlamaktadır. G20 terörizm, göç, yoksulluk, açlık, sağlık tehditleri, istihdam, iklim değişikliği, enerji güvenliği, eşitsizlik gibi küresel sorunların çözümü konusunda çalışmayı hedeflemektedir. Daha önce gerçekleştirilen zirvelerde, özellikle de 2016 yılında Hangzhou Zirvesi nde alınan sonuçları geliştirerek esnekliği ve sürdürülebilirliği geliştirme ve sorumluluk alma alanlarında somut adımlar atılmasına karar verilmiştir. KÜRESELLEŞMENİN FAYDALARINI PAYLAŞMAK Küresel ekonomiyi zenginleştirmek Halihazırda küresel ekonomi büyüme verileri beklenenden zayıf olsa da umut vericidir. Uluslararası ekonomik ve finansal işbirliği aracılığıyla büyümeyi destekleme amacını yeniden belirtmiştir. Bu kapsamda bireysel ve toplu olarak parasal, mali ve yapısal bütün politikaları kullanarak güçlü, sürdürülebilir, dengeli ve kapsayıcı büyüme hedefine yönelik çalışacaktır. Para politikası merkez bankalarının yönetiminde ekonomik aktiviteyi canlandırmak için fiyat istikrarını sağlayacak şekilde uygulanacaktır. Mali politikanın, borcun sürdürülebilir olması koşuluyla büyümeyi destekleyici olarak yürütüleceği dile getirilmiştir. Aynı zamanda yapısal reformlar ve döviz kurları konularındaki taahhüt yenilenmiştir. Bu kapsamda Hamburg Aksiyon Planı kabul edilmiştir. Ticaret ve Yatırım Uluslararası ticaret ve yatırım, büyüme, üretkenlik inovasyon, istihdam için önem teşkil etmektedir. G20 ülkeleri pazarlarını karşılıklı avantaj, eşitlik, korumacılığa karşı ortak duruş gibi ilkelere uygun olarak serbest bırakacaklardır. Bu kapsamda ticaret ve yatırım ortamı oluşturulması için gerekli çalışmaların yapılmasına karar verilmiştir. Ticaret ilişkilerinin karşılıklı olarak faydalı ve tahmin edilebilir olabilmesi adına şeffaflık son derece önemlidir. Bu kapsamda Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ), Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD) ve Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD) gibi kurumların denetleme aktivitelerine önem verilmektedir. 1
G20 içerisindeki ticaret ve yatırım işbirliğini arttırmak hedeflenmektedir. Liderler OECD, Dünya Ticaret Örgütü (WTO),Dünya Bankası Grubu (WB) ve Uluslararası Para Fonu (IMF) için ticaret ile ilgili çalışmalarına devam ederek 2018 yılında çalışmalarını raporlamalıdır. Uluslararası ticaret ve yatırımdan elde edilen faydaların yeteri kadar geniş bir şekilde dağıtılmadığını düşünülmektedir. İnsanların fırsatlara ve ekonomik küreselleşmenim faydalarına eşit ulaşmaları konusu gündeme getirilmiştir. Bildiride kural temelli uluslararası ticaret sisteminin de önemine değinilmiştir. Bu kapsamda ikili, bölgesel ve çok taraflı serbest ticaret anlaşmaları şeffaf, açık, kapsayıcı ve Dünya Ticaret Örgütü kuralları ile uyum içerisinde olmalıdır. Bildiride aynı zamanda Dünya Ticaret Örgütü tarafından oluşturulan Ticaret Kolaylaştırıcı Anlaşma onaylanmıştır ve gelişmekte olan ülkelere teknik yardım da dahil olmak üzere anlaşmanın bütün maddelerinin uygulanması faydalıdır. Dünya Ticaret Örgütü ile işbirliği içinde çalışılarak ticaret kurallarına uyumun, müzakerelerin, denetlemenin ve uyuşmazlıkların çözümü konularında Dünya Ticaret Örgütü nün daha aktif hale gelmesi hedeflenmektedir. Yine işbirliği ile uluslararası yatırımın kolaylaştırılması amaçlanmaktadır. Aşırı Kapasite Sanayideki aşırı kapasiteye bağlı olarak iç üretim, ticaret ve istihdam da olumsuz etkilenmektedir. Bu olumsuzluğu ortadan kaldırmak için kolektif çalışılması gerektiği belirtilmiştir. Bu noktada hükümetlerin pazara girişi caydırıcı önlemleri ve benzeri uygulamaları durdurmaları gerekmektedir. Bu kapsamda Hangzhou Zirvesi nde kurulan ve OECD tarafından takip edilen Çelik Aşırı Kapasite Küresel Forumu nun 2017 yılı Kasım ayına kadar taahhütlerini yerine getirerek somut bir sonuca ulaşması önemlidir. Sürdürülebilir Küresel Tedarik Zincirleri Küresel tedarik zincirleri dengeli ekonomik büyüme ve istihdam için önemli bir kaynaktır. Sürdürülebilir bir tedarik zincirinin oluşturulması için işçi, sosyal, çevre ve insan hakları konularına uygun bir çerçeve uygulanması gerekmektedir. Bu kapsamda G20 ülkeleri yeterli politika çerçevesinin oluşturulması için ulusal aksiyon planları oluşturacaktır. 2025 yılına kadar çocuk işçiliğin, insan kaçırmanın, zorla çalıştırmanın ve her türlü modern köleliğin önüne geçilmesi için önlemler alınacaktır. İşyeri kaynaklı ölümlerin ve yaralanmaların önüne geçilmesi için Sıfır Fon Vizyonu uygulaması desteklenmektedir. Adil maaş ve sosyal diyalog ise sürdürülebilir ve kapsayıcı bir tedarik zinciri için önemlidir. Bu kapsamda çok uluslu şirketlerde uluslararası çerçeve anlaşmalarının uygulanması desteklenmektedir. Dijitalleşme Dijital dönüşüm küresel inovasyonun ve sürdürülebilir büyümenin itici gücüdür. Dijitalleşme aynı zamanda eşitsizliklerin azaltılması ve Sürdürülebilir Büyüme 2030 Gündemi nin gerekliliklerinin yerine getirilmesi kapsamında da önemlidir. 2025 yılına kadar bütün G20 ülke vatandaşlarının dijital olarak birbirlerine bağlanması amaçlanmaktadır. Dijital okuma yazmanın ve becerilerin arttırılması için her türlü eğitim programı desteklenecektir. Girişimcilik ve yeni iş oluşumları için KOBİ ler önemlidir. Bu kapsamda mali kaynaklara ve hizmetlere ulaşımda KOBİ lere destek olunması gerekmektedir. Dijital ekonominin gelişimi için gerekli 2
koşulların oluşturulması amaçlanmaktadır. Aynı zamanda yatırımın ve inovasyonun arttırılması için etkili rekabet de önemlidir. Dijital teknolojilere olan güvenin arttırılması için tüketici ve fikri mülkiyet haklarını koruyucu, şeffaf ve güvenli bir iletişim teknolojisine sahip olunması gerekmektedir. Bu kapsamda G20 tarafından oluşturulmuş olan G20 Dijitalleşme Yol Haritasının gelecekte faydalı olacağı düşünülmektedir. G20 nin Dünya Ticaret Örgütü tarafından yürütülen e ticaret müzakerelerinde yer alınması planlanmaktadır. İstihdamı Arttırmak İyi işleyen istihdam piyasası ekonomiyi destekleyecektir. Ekonominin dijitalleşmesi yeni işlerin yaratılması konusunda önem taşımaktadır. Aynı zamanda dijitalleşmeye uygun iş gücünü oluşturulması için eğitim önemlidir. İstihdam piyasası küreselleşme, dijitalleşme, demografik değişimler ve değişen iş koşullarına uygun hale getirilmelidir. Bu süreçte istihdam piyasasına uygun iş fırsatlarının yaratılması önemlidir. Mesleki eğitim, kalifiye çıraklık gibi alanlarla gençlerin istihdam piyasasına eklenmesini sağlayacaktır. Bu noktada okul ve iş yeri bazlı öğretimlerin koordine edilmesi ile fayda elde edilecektir. Bu işbirliği devlet, iş dünyası ve sosyal ortaklar ile sağlanabilecektir. DAYANIKLILIK VE ESNEKLİK OLUŞTURMAK Dayanıklı ve Esnek Küresel Finans Sistemi Şeffaf ve esnek bir finans sistemi uluslararası standartlar aracılığıyla sağlanabilecektir. Sağlam bir finans sistemi küresel büyüme için kaçınılmaz bir zorunluluktur. Bu kapsamda G20 tarafından oluşturulmakta olan finans sektörü gündemine verilen önemden bahsedilmiştir. Küresel finansal sistemin G20 tarafından yakinen takip edilerek finansal sistem de oluşabilecek riskler belirlenecektir. Uluslararası Finansal Mimari Küresel büyüme ve kalkınma için iyi planlanmış bir küresel finansal yönetime ihtiyaç bulunmaktadır. Hamburg Aksiyon Planı nda dile getirildiği gibi uluslararası sermaye akışları takip edilerek güvenli bir finansal sistemin oluşturulmasına çalışılacaktır. Uluslararası finansal mimariyi geliştirip küresel finansal güvenlik ağını ve yeterli kaynağa sahip, kota tabanlı çalışan bir IMF sistemi oluşturulmalıdır. Uluslararası Vergi İşbirliği ve Finansal Şeffaflık Uluslararası adil ve modern bir vergi sistemi oluşturulması için G20 ülkelerinin çalışmaya devam edeceği belirtilmiştir. Bu kapsamda G20 büyüme destekleyici vergi sistemine önem vermektedir. Yine gelişmekte olan ülkelere etkili bir vergi sisteminin oluşturulması kapsamında destek verilmesi dile getirilmiştir. Sağlık Krizlerine Karşı Korunma ve Güçlendirilmiş Sağlık Sistemi G20 küresel sağlık sorunlarına hızlı yanıt verilmesi konusuna önem vermektedir. 2030 Gündeminde küresel bir sağlık sistemi kurulması ve sağlık krizlerine hızlı yanıt verilmesi önemlidir. BM nin küresel sağlık konusunu politik gündemin üstlerinde tutması gerekmektedir. Bu sayede dünyadaki sağlık sisteminin güçlendirilmesi için işbirliği amaçlanmaktadır. 3
Aynı zamanda çok sayıda insanın göçü veya yer değiştirmesi ile ciddi sağlık tehditlerinin ortaya çıkması mümkündür. Dolayısıyla hızlı müdahale ve acil durumlar için küresel sağlık sisteminin kuvvetlendirilmesi önemlidir. Bu kapsamda gerekli fonların sağlanmasının ve acil durumlarda hızlı fon mekanizmalarının yaratılması için Dünya Sağlık Örgütü Acil Sağlık Programı nın desteklenmektedir. Ek olarak Dünya Sağlık Örgütü moderatörlüğünde AR-GE çalışmalarının yürütülmesi faydalı olacaktır. SÜRDÜRÜLEBİLİR HAYATIN DESTEKLENMESİ Enerji ve İklim Güçlü ekonomi ve sağlıklı bir dünya birbirini destekleyen noktalardır. Bu sebeple G20 inovasyon, sürdürülebilir büyüme, rekabetçilik ve istihdamı desteklemek için yenilenebilir enerji ve temiz enerji kaynaklarına yatırımın arttırılması desteklenmektedir. Karbon salınımını azaltmak için temiz enerji kaynaklarının kullanımının arttırılması faydalıdır. Bu kapsamda G20 üyeleri uzun vadede temiz enerji sistemine dönmek için 2030 Gündemine uygun şekilde işbirliği yapacaktır. Enerji güvenliği de bu kapsamda son derece önemli olup, enerji teknolojileri geliştirilmelidir. Bu alanda uluslararası işbirliği desteklenmektedir. Çok taraflı Yatırım Bankaları, ulusal ve bölgesel olarak ulaşılabilir, güvenilir, sürdürülebilir ve temiz enerji konusunda destekleyici olmalıdır. ABD nin Paris Anlaşması ndan ayrıldığı Anlaşmaya verdiği desteği ve karbon salınımını azaltmayı kabul eden taahhüdünü bozduğu not edilmiştir. G20 Liderleri Paris Anlaşması nın geri döndürülemez olduğunu düşünmektedir. Bu kapsamda gelişmiş ülkelerin gelişmekte olan ülkelere karbonsuz ekonomiye geçiş kapsamında vermekte olduğu destekler önemlidir. Kadınların Güçlendirilmesi Mülkiyet, istihdam piyasasına giriş ve finansal hizmetler gibi konularda kadınların erkekler ile aynı fırsatlara sahip olması cinsiyet eşitliği ve kişisel haklar için önemli bir koşuldur. 2014 yılında belirlenen Brisbane taahhüdü kapsamında istihdam piyasasında cinsiyet eşitliği konusunda önemli adımlar atılmıştır. Fakat yine de daha fazla çalışma yapılması gerekmektedir. Bu kapsamda kadınların iş gücüne daha fazla girmesi adına eğitimi destekleyici altyapı, kamu hizmetleri, sosyal koruma politikaları ve yasal reformlar önemlidir. Gıda ve Su Güvenliği ve Kırsal Genç İstihdamı Gıda güvenliğinin arttırılması için tarımsal üretkenliğin sürdürülebilir bir şekilde arttırılması gerekmektedir. Bu kapsamda su tüketiminin de verimli ve çevre dostu olması gerekmektedir. G20 Liderleri gıda pazarında şeffaflığın arttırılması için Tarımsal Pazar Bilgi Sisteminin kuvvetlendirilmesi ve bütün G20 üyelerinin sisteme aktif olarak katılımının faydalı olduğu kararını almıştır. Hem tüketiciler hem de üreticilerin yerel, bölgesel ve uluslararası pazarlara ulaşması önemlidir. G20 ülkeleri Kırsal Genç İstihdamı İnisiyatifi ni gelişmekte olan ülkelerde ve özellikle de Afrika odaklı olarak başlatma kararı almıştır. İnisiyatifin hedefi 2022 yılında gelişmekte olan ülkelerde diğer gelişme stratejileri ile birlikte 1,1 milyon yeni istihdam yaratmaktır. Güney Sudan, Somali, Yemen ve Nijerya da bazı bölgelerde kıtlık sorununun göz önüne alınması, BM ve diğer insani örgütler ile işbirliği içerisinde koordineli bir çalışma yapılması kararı alınmıştır. G20 ülkeleri insani yardım çalışmaları ve ekonomik krizlerin altında yatan sebeplere yönelmek konusunda kararlılığını tekrarlamaktadır. 4
SORUMLULUK ALMAK Afrika Ortaklığı 2030 Gündem i kapsamında ve Afrika nın ihtiyaçlarının karşılanması doğrultusunda G20 Afrika Ortaklık Programı kurulmasına karar verilmiştir. Ortak çalışma kapsamında Afrika da dış göçün asıl sebebi olan sorunlara çözüm bulunması, bölgede sürdürülebilir kalkınma ve kapsayıcı ekonomik büyüme yaratılması, özellikle kadın ve genç istihdamın arttırılması, dolayısıyla eşitsizlik ve yoksulluğa çözüm bulunması hedeflenmektedir. Bu ortaklığın girişimleri arasında Afrika Yenilenebilir Enerji, Kırsal Genç İstihdamı, #eskills4girls (Kız çocukları için bilişim becerileri) gibi noktalar bulunmaktadır. Zorla Yerinden Edilen Kişiler ve Göç için Koordinasyon ve İşbirliği Oluşturulması Dünya son dönemde tarihsel olarak en büyük göç ve zorla yerinden çıkarılma sorunu yaşamaktadır. Göç birçok sosyal, ekonomik ve politik gelişmeden etkilenmekte iken zorla yerinden edilmenin ağırlıklı nedenleri olarak çatışmalar, doğal afetler ve insan hakları ihlalleri bulunmaktadır. Mülteci ve göçmenlerin, özellikle kendi bölgelerinin yakınına ve gerektiğinde evlerine güvenli bir şekilde dönmelerini sağlamak için farklı ihtiyaçlarına cevap verilmelidir. Aynı zamanda risk altındaki kadınlar ve özellikle de çocuklar olmak üzere savunmasız gruplara özel önem verilmeli ve durumlarından bağımsız olarak tüm insanların hakları korunmalıdır. Göç yönetiminin iyileştirilmesi ve zorla yerinden edilmeye kapsamlı tepkiler vermesi için uygun araç ve kurumsal yapıların geliştirilmesi ihtiyacının fark edilmesi gerekmektedir. Bu nedenle, 2018 yılında kabul edilmesi öngörülen Birleşmiş Milletlerin Mültecilerle ilgili Küresel İlkeler Sözleşmesi'ne ve Güvenli, Düzgün ve Düzenli Göç'e ilişkin sürecin sonucu beklenmektedir. Küresel yer değiştirme ve göçün yanı sıra ekonomik sonuçlarının izlenmesi ihtiyacı bulunmaktadır. Bu amaçla, Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO), Uluslararası Göç Örgütü (IOM) ve Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (BMMYK) ile işbirliği içinde OECD'den her yıl gidişat ve politika zorluklarıyla ilgili güncelleme yapması talep edilmektedir. Yolsuzlukla mücadele Uluslararası işbirliği yolsuzlukla mücadelede önemlidir. 2017-2018 G20 Yolsuzlukla Mücadele Eylem Planı nın tam olarak uygulanmasına devam edilecektir. G20 ülkeleri kamu yönetimlerini yolsuzluğa karşı daha dirençli hale getirecektir. Yolsuzluğa karşı sürdürülen mücadele devam ettirilecektir. Aynı zamanda yaban hayatı ve ürünlerine karşı kaçak ticaretin önüne geçilmesi için çalışılacaktır. Yaban hayatı kaçak ticareti, dünyanın biyo çeşitliliğini, ekonomik gelişmeyi ve sağlık ve güvenliğini tehdit etmektedir. Ek olarak G20 Gümrüklerde Yolsuzluk Karşıtı Yüksek Seviyeli Kurallar ı benimsemekte ve bu alanda uluslararası işbirliği beklemektedir. 5