Acil Bakımda İletişim Öğr. Gör. Ahmet Emre AZAKLI İletişim Nedir? İletişim, iki veya daha fazla kişi arasında meydana gelen duygu veya düşünce alışverişidir. İletişim hayatımızın her yerinde ve her anındadır. Şu anda dinlediğiniz bu derste Kendi kendinize konuştuğunuz iç sesinizde Alışveriş yaptığınız mahalle bakkalında İzlediğiniz sinema filminde Sosyal paylaşım sitelerinde Yürüdüğünüz yolda, sokakta gözgöze geldiğiniz insanların gözlerinin içinde İnsan toplumsal bir varlıktır ve sürekli olarak çevresiyle etkileşim hali içerisindedir. 1
İletişim Çeşitleri 1. Sözel iletişim Kullanılan sözcükler Bilgi ileten (Denotative) Duygu yaratan (Connatative) Eğer mesaj gönderen kişi, sözcükleri mesajı alan kişinin kullandığı şekilde kullanmıyorsa kolayca yanlış anlamalar olabilir. Ses tonu Kullanılan sözcükler ve ses tonu uyumlu olmadığı zaman, yanlış anlaşılmalar ve iletişim problemleri ortaya çıkar. Lisan Özellikle hasta yakınlarına terminolojik terimlerle konuşmak, ciddi strese neden olur ve iletişimi engeller. 2. Sözel olmayan iletişim / Beden dili Vücut hareketleri, mimikler, yüz ifadesi, pozisyon, göz teması vb. İletişim Süreci 2
İletişimi Kolaylaştıran Faktörler Hastaya ve hasta yakınına yeterli düzeyde bilgi verilmesi. Hasta ve hasta yakını hakkında yeterli düzeyde veriye sahip olmak. Fikrini yansıtma. Yoğunlaşma / Odaklanma. Sözel ifadelerle ve mimiklerle onaylar halde olma. Sessizliği kullanma. Değerlendirme. Özetleme. İletişimi Engelleyen Faktörler Çevresel faktörler iletişimi engelleyebilir. Gürültü kirliliği, Fazla uyaran varlığı, Ayaküstü, mesafeli, rahatsız bir mekan. Bireysel engeller, iletişimi engelleyebilir. Algısal farklılıklar, Dinleyenin psikolojik hal ve durumu, kaygıları, sıkıntıları Yanlış sözcükler seçmek Anlatılanlarla tutarsız davranışlar içinde bulunulması Kültürel değerlerde ve dini inançlarda farklılık. Hızlı konuşma Klişe sözler kullanma 3
Acil Bakımda Doğru İletişim İletişimin doğru, standart bir kalıbı yoktur. Doğru iletişimi bireyler, ortam ve durum belirler. Aynı yaklaşım, farklı hastalarda farklı sonuçlanabilir. Bazı teknikler, doğru iletişim yolunu bulmada bize yol gösterici olabilir: Terapotik iletişimde destekleyici teknikler Hastayı ya da yakınlarını yargılamayın. Eylemleri konusunda onu suçlamayın. Ona yaptıkları konusunda destekleyici bir rol üstlenin. Acil servisin camlarını indiren hasta ya da yakını, olayın akut anını takiben yatışana kadar destekleyici iletişim tekniği kullanılabilir. Yargıladıkça, hastanın ya da yakınının öfke ve anksiyetesi de artacaktır. Terapotik iletişimde sessizlik Hastanın ya da yakınının duygularını tam olarak yansıtabilmesine izin vermeyi içeren bir yaklaşımdır. Tam olarak kendilerini ifade etmelerine ve duygularını boşaltmalarına izin verin. Terapotik iletişimde dinleme Dinlemek, hasta hakkında pek çok veriye ulaştırarak daha kaliteli bir iletişim kurabilmeyi mümkün kılabilir. Hasta ve Yakınlarıyla Doğru İletişim Hastanızın durumu kritik Doğru. Hastanızın durumu net değil, iyileşmesini umuyoruz Yanlış. Dürüst ve net olunmalı! Lütfen birkaç dakika daha bekler misiniz, sizinle bu sayede daha çok ve rahat şekilde ilgilenebiliriz. Doğru. Hasta var, çık dışarı! Yanlış. Emir verici cümleler, herkesi irrite eder! Burda yoğun bakım yatağı yok, hastanızı alamayız, hastanıza yer bulunacak! Yanlış! Yoğun bakımımızda çok sayıda hasta var ve yer yok. Eğer başka bir hastanede yer bulunursa, tedavisi daha sağlıklı bir şekilde devam edecektir. Doğru! Bağırma! Yanlış! Lütfen benimle biraz daha sessiz konuşabilir misiniz? Doğru! 4
Empati Nedir? Sen Dili / Ben Dili Sen dili: Sen hatalısın! Çok yanlış davranıyorsun! Ben dili: Senin bu davranışın beni incitti, üzüldüm! Sen dili: Çok kabasın! Her zaman sözümü kesiyorsun! Ben dili: Bir şey söylemeye başlayıp da bir türlü sonunu getiremediğim zaman çok rahatsız oluyorum, dikkatim dağılıyor. 5
Sorusu Olan? 11 6