Kanserli Hasta Yönetiminde Danışman Hemşirenin Rolü

Transkript

1 Kanserli Hasta Yönetiminde Danışman Hemşirenin Rolü Yük. Hem. Gül Şav Özaydemir Danışman Hemşire EUKAM E.Ü.T.F. Radyasyon Onkolojisi ABD XIX. Ege Onkoloji Günleri 6-7 Nisan 2015 İzmir

2 «Kanserle mücadele bedenin ve beynin ortak mücadelesidir» Prof. Dr. Sedat Özkan

3 Kanser; sözcüğü bile başlı başına ölümü çağrıştırır. Kanser tanısı alındığında olumsuz duygu ve düşüncelerin gelişmesiyle kriz kaçınılmazdır.

4 Kriz; sağlıklı yaşamdan hastalık ve ölüm tehdidine uyuma uzanan bir süreçtir.

5 Uyum sürecinde; Şok inanamama, inkar, kaygı, panik Tepki red, öfke, çaresizlik, kızgınlık Direnme isyanı ifade edememe, dikkat ve iştah bozukluğu Uyum yüzleşme, kabul, mücadele UYUM BOZUKLUĞU - DEPRESYON

6 KLP (Konsültasyon Liyezon Psikiyatrisi) Tıbbi hastalığı olan bireylere ve yakınlarına psikiyatrik ve psikososyal hizmetleri sunan bilim dalıdır.

7 PSİKOONKOLOJİ (Psikiyatrik Onkoloji) Kanserin hasta, aile ve tedavi ekibi üzerindeki etkilerini, psikolojik ve davranışsal faktörlerin kanser risk ve seyrindeki etkilerini araştıran ve kanser hastalarına psikolojik tıp hizmetlerini sunan bir disiplindir.

8 Psikoonkoloji Ekibi Psikiyatr (KLP ve Psikoonkoloji eğitimli) Klinik Psikolog Danışman Hemşire Sosyal Hizmet Uzmanı

9 Herkes, hastalık dönemlerinde eğitimli, güvenilir ve bilinçli kişiler tarafından bakılmak ister

10 Bu kalitede bakım vermesi beklenen birinci kişi HEMŞİRE dir.

11 Her alanda olduğu gibi, hemşirelikte de uzmanlık BAKIMDA KALİTE demektir.

12 Danışman Hemşirelik kavramı Yerleşik, klasik bir kavram değil Danışman Hemşirelik genel anlamda Kişilerin kendi sorunlarını anlamasında yakın çevresi ile ilişkilerini düzenlemesinde bir sorunu varsa bu alanda yardım alabilmesinde yardımcı olan bir sistem

13 Danışman Hemşire Ne Zaman Görev Alır? İlk başvuruda Tetkik ve tanı aşamasında Tedavi sürecinde Rehabilitasyon ve yaşama uyum aşamasında Terminal dönemde

14 Danışman Hemşire Nasıl Çalışır? İyi bir gözlem İyi bir öykü alma İyi bilgilendirme Doğru karar verme

15 Görüşme Sonucu Eksik bilgileri tamamlama Yanlış bilgileri düzeltme Soruna dikkat çekme Yardım önerme Sürekli izlem

16 İlk başvuruda Sorun Gerçeklik duygusu ve inançlarda sarsılma

17 Yapılan, İYİ GELEN nedir? Hastanın Güven verici, sakin ve doğal bir ortamda bilgilendirilmesi (sadece bilmek istediği kadar); sağlam yanların ortaya çıkarılması hastanın ruhsal travmasını azaltır

18 Tetkik ve tanı aşamasında Sorunlar Hastanın bilmediği sözcükler, işlemler Çevresindeki kaygılı kalabalık Belirsizlik

19 Yapılan iş Bilinmeyen sözcük ve işlemleri açıklamak En kötü dönemin bu dönem olduğunu bildirmek Dinlemek

20 Tedavi sürecinde Sorunlar Hastanın yaşam ve ölümle yüzleşmesi KT ve RT nin zorlukları Her iki tedavinin yol açtığı bedensel güçsüzlük ve giderek kötülüyorum, ölüyorum? sorusu.

21 Danışman Hemşire ne yapıyor? RT ve KT yan etkileri ve neler yapılması gerektiği konularında bilgilendirme

22 Rehabilitasyon ve yaşama uyum aşamasında Sorun Ölmüyorum, şimdi ne olacak? Bu hastalıkla nasıl yaşayacağım? (Bu arada iş, eş, organ, işlev gibi birçok alanda kayıplar ortaya çıkmış olabilir)

23 Rehabilitasyon evresinde neler yapılıyor? İyi bir kulak ve iyi bir ağız olmak Yaşamın hastalıkla birlikte nasıl süreceği Bedensel belirtiler konusunda uyanık olma Kontrolleri hatırlatma Kendine önem verme

24 Terminal dönemde Sorun Ölümün yaklaştığının bilinmesi (UMUTSUZLUK) Ölümün konuşulamaması Vedalaşamama

25 Terminal dönemde ne yapılır??? Yalnız bırakmama Ölüm hakkında konuşma ortamı sağlama Vedayı konuşma, vedalaşma Her an yardım alabileceğinin güvencesini verme (Özellikle AĞRI)

26 Danışman Hemşirelik, yalnızca hasta ve hasta yakınına yönelik bilgilendirme ve yönlendirme değil, aynı zamanda ekip üyelerine de aynı hizmeti sunmaktadır.

27 Bu hizmetler diğer disiplinlerle eşzamanlı ve birlikte yürütülmeyi gerektirir

28 Hastaya gerçekte İYİ GELEN Her ihtiyacı olduğunda onu dinleyen, yol gösteren, destekleyen, yanında olan BİRİnin var olduğunu bilmek

29