TEKSTİL FABRİKASI KAPASİTE ARTIŞI (KUMAŞ BOYAMA BÖLÜMÜ) DENİZLİ İLİ, ACIPAYAM İLÇESİ, YASSIHÜYÜK BELDESİ, 101 ADA, 6 PARSEL ÇED RAPORU TEMMUZ-2013 AK-TEL MÜHENDİSLİK EĞT.TUR.GD.SAN.TİC.LTD. ŞTİ. Adres:1330.Sokak No: 16/16 Aşağı Öveçler Posta Kodu 06460, ANKARA, TÜRKİYE Telefon Faks Mobil e-posta web : +90 312 472 40 17 : +90 312 472 31 69 : +90 532 333 87 39 : aktel1@aktel1.com : www.aktel1.com Bu rapor, ISO 9001:2000 Kalite Yönetim Sistemine uygunluğu TR1210-QC lisans nolu sertifika ile TQCSI tarafından belgelendirilmiş olan AK-TEL MÜHENDİSLİK Eğt. Tur. Gd. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından hazırlanmıştır. This report is prepared by AK-TEL ENGINEERING CO. whose ISO 9001:2000 Quality Management System is certified by TQCSI. (License no: TR1210-QC)
PROJE SAHİBİNİN ADI ADRESİ TELEFON VE FAKS NUMARALARI PROJENİN ADI PROJE BEDELİ PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN AÇIK ADRESİ (İLİ, İLÇESİ, MEVKİİ) PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KOORDİNATLARI, ZONE BEZ TEKSTİL BURDUR YOLU ÜZERİ 2. KM YASSIHÜYÜK ACIPAYAM / DENİZLİ TELEFON : 0 258 564 45 01 FAKS : 0 258 564 45 54 TEKSTİL FABRİKASI KAPASİTE ARTIŞI (KUMAŞ BOYAMA BÖLÜMÜ) 9.000.000 TL DENİZLİ İLİ, ACIPAYAM İLÇESİ, YASSIHÜYÜK BELDESİ, 101 ADA, 6 PARSEL Fabrika Alanı Koordinatları Koor. Sırası : Sağa,Yukarı Koor. Sırası : Enlem, Boylam Datum : ED-50 Datum : WGS-84 Türü : UTM Türü : COĞRAFİK D.O.M : 27 D.O.M. : -- Zon : 35 Zon : -- Ölçek Fak. : 6 derecelik Ölçek Fak : -- 706607.000 4154242.000 706835.000 4153908.000 706482.000 4153862.000 706392.000 4154174.000 37.51036067 29.33711541 37.50730159 29.33959914 37.50696633 29.33559553 37.50979635 29.33466563 TOPLAM 100.858 M 2 Proje Alanı Koordinatları Koor. Sırası : Sağa,Yukarı Koor. Sırası : Enlem, Boylam Datum : ED-50 Datum : WGS-84 Türü : UTM Türü : COĞRAFİK D.O.M : 27 D.O.M. : -- Zon : 35 Zon : -- Ölçek Fak. : 6 derecelik Ölçek Fak : -- 706687.570 4154099.213 706756.998 4154000.223 706707.708 4153965.653 706638.280 4154064.643 37.50905670 29.33798618 37.50814964 29.33874326 37.50784934 29.33817631 37.50875639 29.33741922 TOPLAM 7.275 M 2 Koor. Sırası : Sağa,Yukarı Koor. Sırası : Enlem, Boylam Datum : ED-50 Datum : WGS-84 Türü : UTM Türü : COĞRAFİK D.O.M : 27 D.O.M. : -- Zon : 35 Zon : -- Ölçek Fak. : 6 derecelik Ölçek Fak : -- 706617.979 4154051.637 706638.280 4154064.643 706684.290 4153999.042 706664.754 4153985.761 37.50864379 29.33718605 37.50875638 29.33741922 37.50815528 29.33792094 37.50804004 29.33769635 TOPLAM 1.900 M 2
PROJENİN ÇED YÖNETMELİĞİ KAPSAMINDAKİ YERİ (SEKTÖRÜ, ALT SEKTÖRÜ) ÇED HAZIRLAYAN KURULUŞ/ÇALIŞMA GRUBUNUN ADI ÇED HAZIRLAYAN KURULUŞUN/ÇALIŞMA GRUBUNUN ADRESİ, TELEFON, VE FAKS NUMARALARI SUNUM TARİHİ (GÜN, AY, YIL) EK-I: MADDE 27- TERBİYE İŞLEMLERİNDEN KASAR (HAŞIL SÖKME, AĞARTMA, MERSERİZASYON, KOSTİKLEME VE BENZERİ.) VEYA BOYAMA BİRİMLERİNİ İÇEREN İPLİK, KUMAŞ VEYA HALI FABRİKALARI, (3.000 TON/YIL VE ÜZERİ). AK-TEL MÜH. EĞT. TRZ. GD. SAN. TİC. LTD. ŞTİ. Adres : 1330. Sokak No: 16/16 Aşağı Öveçler / ANKARA Telefon : (312) 472 40 17 Faks : (312) 472 31 69 01.07.2013
İçindekiler Sayfası Sayfa No BÖLÜM 1. PROJENİN TANIMI VE GAYESİ 1 1.1 1.2 1.3 1.4 Projenin konusu, yatırımın tanımı, işletme süresi (hesaplamalar), hizmet maksatları, projenin sosyal ve ekonomik yönden gerekliliği, zamanlama tablosu, Proje kapsamındaki tüm ünitelerin özellikleri, üretim yöntemleri ile teknolojiler, proses akım şeması, (şema üzerinde kirletici kaynakların gösterilmesi emisyon ve atıksu), kapasiteleri, faaliyet üniteleri dışındaki diğer ünitelerde sunulacak hizmetler, Proje için gerekli hammadde ve yardımcı maddelerin miktarları, nasıl ve nereden temin edileceği, Projede üretilecek nihai ve yan ürünlerin üretim miktarları, nerelere ne kadar nasıl pazarlanacakları ve depolanması, 1.5 Proje kapsamında kullanılacak makinaların, araçların ve aletlerin miktar ve özellikleri, 16 1.6 Proje için seçilen yer ve kullanılan teknoloji alternatiflerinin değerlendirilmesi, 18 BÖLÜM 2. PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KONUMU 19 1 6 13 15 2.1 2.2 2.3 2.4 Bölgeye ilişkin varsa 1/25.000, 1/5.000 ve 1/1.000 ölçekli yürürlükte bulunan planlar (bu planların proje özeti ekine plan hükümleri ve lejant paftası ile birlikte verilmesi ve aslının aynıdır damgasının vurulması) ve faaliyet alanının 1/100.000 ölçekli harita üzerinde işaretlenmesi, 1/25.000 ve 1/5000 lik halihazır harita üzerinde faaliyet alanı merkezli 1 km lik yarıçap üzerinde yer altı sularını, yerüstü sularını ve deprem kuşaklarını gösterir analiz, jeolojik yapı, köy yerleşik ve sanayi alanları, ulaşım ağı, enerji nakil hatları, arazi kabiliyeti, koruma alanları, diğer stratejik bölgeler ve bu stratejik bölgelerin etkilenen alanlarının gösterimi, Proje Kapsamındaki Ünitelerin Konumu (Bütün idari ve sosyal ünitelerin, teknik altyapı ünitelerinin varsa diğer ünitelerin proje alanı içindeki konumlarının vaziyet planı üzerinde gösterimi, bunlar için belirlenen kapalı ve açık alan büyüklükleri, binaların kat adetleri ve yükseklikleri,) Arazinin mülkiyet durumu, koordinatları, faaliyet alanına ait panoramik fotoğrafların eklenmesi, 19 19 19 20 BÖLÜM 3. PROJE YERİ VE ETKİ ALANININ MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİ (Fiziksel ve Biyolojik çevrenin özellikleri ve doğal kaynakların kullanımı) 22 3.1 Jeolojik Özellikler (Bölge ve inceleme alanı jeolojisi, büyük ölçekli jeolojik harita ve stratigrafik kesit) 22 3.2 Doğal Afet ve Deprem Durumu 26 3.2.a Doğal Afet Durumu ( Heyelan, kaya düşmesi, çığ ve su baskını gibi 7269 sayılı yasa kapsamındaki afet durumuna yönelik açıklamalar) 26 3.2.b Deprem Durumu (Faaliyet alanını içine alan büyük ölçekli diri fay haritasının eklenmesi, raporda fayların proje alanına uzaklıkları ve etkileri, Türkiye Deprem Bölgesi 28 Haritasının eklenmesi) 3.3 Hidrojeolojik özellikler ve yeraltı su kaynaklarının mevcut ve planlanan kullanımı, faaliyet alanına mesafeleri ve debileri (Sahanın genel karakteri, yeraltı su seviyesi, yeraltı suyundan faydalanma durumu, mevcut her türlü keson, derin, artezyen v.b. 29 kuyu) 3.4 Proje yeri ve yakın çevresine ilişkin hidrolojik özelliklerin verilmesi, yüzeysel su kaynaklarının mevcut ve planlanan kullanımı, faaliyet alanına mesafeleri ve debileri, 34 3.4.a Projenin göl, baraj, gölet, akarsu ve diğer sulak alanlara göre mesafesi 35 3.4.b İçme, kullanma ve sulama amaçlı kullanım durumları, 41
3.5 3.6 3.7 3.8 3.9 3.10 3.11 Flora ve Fauna [ proje alanı ve bölgesinde olabilecek her bir türün (flora ve fauna); hangi yöntemle (literatür, gözlem vs) tespit edildiği, bölgedeki dağılımları ve bolluk miktarları, IUCN kriterlerine göre tehdit kategorileri, Uluslar arası anlaşmalara göre (Bern Sözleşmesi Ek-1 ve Ek-2 ile) koruma statülerinin listelenmesi, literatür çalışmalarında güncel kaynakların kullanılması,] Meteorolojik ve İklimsel Özellikler.(Bölgenin genel iklim koşulları, sıcaklık, yağış, nem dağılımı, buharlaşma durumu, sayılı günler dağılımı, rüzgar dağılımı, standart zamanlarda gözlenen en büyük yağış değerleri,) Toprak Özellikleri (Toprak yapısı ve arazi kullanım kabiliyet sınıfı, yamaç stabilitesi, sahanın erozyon açısından durumu, doğal bitki örtüsü olarak kullanılan mera, çayır v.b.) Tarım ve hayvancılık, (Tarımsal gelişim proje alanları, sulu ve kuru tarım arazilerin büyüklüğü, ürün desenleri ve bunların yıllık üretim miktarları, hayvancılık türleri, adetleri ve beslenme alanları,) Koruma Alanları ( Proje Sahası ve Etki Alanında Bulunan Duyarlı Yöreler ve Özellikleri, Milli Parklar, Tabiat Parkları, Sulak Alanlar, Tabiat Anıtları, Tabiatı Koruma Alanları, Yaban Hayatı Koruma Alanları, Yaban Hayvanı Yetiştirme Alanları, Kültür Varlıkları, Tabiat Varlıkları, Sit ve Koruma Alanları, Biyogenetik Rezerv Alanları, Biyosfer Rezervleri, Özel Çevre Koruma Bölgeleri, Özel Koruma Alanları, içme ve kullanma su kaynakları ile ilgili koruma alanları, Turizm Alan ve Merkezleri ve koruma altına alınmış diğer alanlar), bunların proje alanına mesafeleri ve olası etkileri, Orman Alanları ve Alınacak Tedbirler (Ağaç türleri, miktarları, kapladığı alan büyüklükleri ve kapalılığı; bunların mevcut ve planlanan koruma ve/veya kullanım amaçları, proje yerinin ormanlık sahaya mesafesinin belirtilmesi, Proje yeri ve etki alanının mevcut kirlilik yükünün belirlenmesi (toprak, hava, su ve radyoaktif v.b. kirlilik açısından değerlendirmenin yapılması varsa analiz sonuçlarının eklenmesi), 42 52 56 58 67 70 71 BÖLÜM 4. PROJENİN ÖNEMLİ ÇEVRESEL ETKİLERİ VE ALINACAK ÖNLEMLER (Bu bölümde faaliyetin fiziksel ve biyolojik çevre üzerine etkileri tanımlanır; bu etkileri önlemek, en aza indirmek ve iyileştirmek için alınacak yasal, idari ve teknik önlemler ayrı ayrı ve ayrıntılı bir şekilde açıklanır.) 77 4.1 Arazinin hazırlanması ve yapılacak işler kapsamında nerelerde, ne miktarda ve ne kadar alanda hafriyat yapılacağı, hafriyat artığı malzemelerin nerelere taşınacakları, 77 nerelerde depolanacakları veya hangi amaçlar için kullanılacakları, 4.2 Taşkın önleme ve drenaj ile ilgili işlemler, 79 4.3 Yerleşimler (işletme sırasında yerleşimlere olabilecek etkiler ve alınacak önlemler) 79 4.4 Nüfus Hareketleri (işletme döneminde sağlanacak istihdam, ekonomik değişiklikler, göç hareketi) 81 4.5 Proje kapsamındaki elektrifikasyon planı, 82 4.6 Proje kapsamında su temini sistemi planı, suyun nereden temin edileceği, suyun temin edileceği kaynaklardan alınacak su miktarı ve bu suların kullanım amaçlarına göre miktarları, oluşacak atık suların cins ve miktarları, bertaraf yöntemleri ve deşarj 82 edileceği ortamlar, atıksu arıtma tesislerinin tipi ve özelliklerinin açıklanması (Burada gerekli izinler alınmalı ve izin belgeleri rapora eklenmelidir.) 4.6.1 Proses akım şemasında atıksuların prosesin hangi aşamasında oluşacağının belirtilmesi, 93 4.6.2 Atıksu debisinin hesaplanması ile ilgili teknik açıklama (Kullanılan ekipmanlar, flote oranları, vardiya sayısı ve şarj sayısı ile ilişkilendirilmek suretiyle) 95 4.7 Proje ünitelerinde ve diğer ünitelerde kullanılacak yakıt ve yardımcı yakıt türleri, miktarları, nereden nasıl sağlanacağı ve kimyasal analizleri, yakıtların hangi ünitelerde ne miktarlarda yakılacağı ve kullanılacak yakma sistemleri, oluşacak emisyonlar ve 97 alınacak önemler, 4.8 Proje kapsamında inşaat ve işletme döneminde üretim nedeni ile meydana gelecek vibrasyon, gürültünün kaynakları ve seviyesi, gürültüyü azaltmak için alınacak 112 önlemler, 4.9 Proje kapsamında, inşaat ve işletme döneminde meydana gelebilecek katı, tehlikeli (atık yağ, vs.) ve tıbbi atıkların cinsi, miktarı ve özellikleri, ne şekilde bertaraf edileceği, 119
4.10 4.11 4.12 4.13 4.14 4.15 Proje kapsamında işletme döneminde kullanılacak maddelerden, parlayıcı, patlayıcı, tehlikeli ve toksik olanların, taşınmaları, depolanmaları ve kullanımları, Proje kapsamında işletme döneminde insan sağlığı ve çevre açısından riskli ve tehlikeli olanlar, alınacak önlemler Proje kapsamındaki ulaştırma altyapısı planı (ulaştırma güzergahı, şekli, güzergah yollarının mevcut durumu ve kapasitesi, hangi amaçlar için kullanıldığı, mevcut trafik yoğunluğu, yerleşim yerlerine göre konumu, faaliyet için kullanılacak araçları kaldırıp kaldıramayacağı, yapılması düşünülen tamir, bakım ve iyileştirme çalışmaları vb.) Proje için önerilen sağlık koruma bandı mesafesi, (tesis izni ve açılma ruhsatı ile ilgili bilgilerin ve taahhüdün yer alması), Acil eylem planı (ünitelerde meydana gelebilecek muhtemel kaza, yangın, deprem ve sabotaja karşı alınması gerekli önlemler), İşletme Faaliyete Kapandıktan Sonra Olabilecek ve Süren Etkiler ve bu etkilere karşı alınacak önlemler. (Arazi ıslahı, Rehabilitasyon ve Rekreasyon çalışmaları), 125 127 128 130 130 131 BÖLÜM 5. HALKIN KATILIMI 133 BÖLÜM 6. YUKARIDA VERİLEN BAŞLIKLARA GÖRE TEMİN EDİLEN BİLGİLERİN TEKNİK OLMAYAN BİR ÖZETİ (Bu bölümde projenin genel özeti yapılarak ilgili yönetmeliklere uyacağının taahhüdünün verilmesi.) 135 EKLER: NOTLAR VE KAYNAKLAR: ÇED RAPORUNU HAZIRLAYANLARIN TANITIMI: (ADI SOYADI, MESLEĞİ, ÖZGEÇMİŞİ, REFERANSLARI, RAPORDAN SORUMLU OLDUĞUNU BELİRTEN İMZASI VE NOTER TASDİKLİ İMZA SİRKÜLERİ,)
Tablolar Listesi Sayfa No Tablo-1 Proje Zamanlama Tablosu 5 Tablo-2 İplik Bobin Boyama ve Kumaş Boyama Tesisi Boyama Kapasitesi 11 Tablo-3 İplik Bobin Boyama ve Kumaş Boyama Tesisi Kasarlama Kapasitesi 12 Tablo-4 İplik Bobin Boyama Bölümünde Kullanılan Kimyasal Malzemeler 13 Tablo-5 Kumaş Boyama Bölümünde Kullanılacak Kimyasal Malzemeler 14 Tablo-6 İplik Bobin Boyama Makine- Teçhizat Listesi 16 Tablo-7 Makine- Teçhizat Listesi 17 Tablo-8 Fabrika alanı koordinatları 20 Tablo-9 Proje alanı koordinatları 20 Tablo-10 Denizli İlinde Kaya Düşmesine Maruz Alanlar 27 Tablo-11 Denizli İlinde Heyelan Afetine Maruz Alanlar 27 Tablo-12 Acıpayam ilçesinde Toprak-Su Kooperatiflerince İşletilen Sulamalar 34 Tablo-13 Denizli İlinin İçme suyu Kaynakları 41 Tablo-14 Proje alanı ve yakın çevresinin florası 43 Tablo-15 Proje Alanı ve Yakın Çevresinde saptanan ve Habitat Özelliği Bakımından Bulunması Muhtemel İkiyaşamlı (Amphibia) Türleri, Korunma Durumları ve 46 Statüleri Tablo-16 Proje alanı ve yakın çevresinde saptanan ve habitat özelliği nedeniyle bulunması muhtemel Sürüngen (Reptilia) türleri, Korunma Durumları ve 47 Statüleri Tablo-17 Proje alanı ve yakın çevresinde saptanan ve Habitat Özelliği Nedeniyle Bulunması Muhtemel Kuş(Aves) Türleri, Korunma Durumları ve Statüleri 48 Proje etki alanında saptanan ve habitat özelliği nedeniyle bulunma olasılığı Tablo-18 yüksek olan Memeli (Mammalia) türleri, korunma durumları 49 Tablo-19 Meteorolojik Ölçümler ve Sonuçlar 55 Tablo-20 Tarım Alanlarının Kullanılma Durumu 57 Tablo-21 Denizli ili Arazi Durumu 59 Tablo-22 Denizli İlinin Tarım Arazisi Kullanım Durumu 59 Tablo-23 Denizli İlinin Tarla Arazisi Kullanım Durumu 60 Tablo-24 Denizli İli 2011 Yılı Buğdaygillerin Ekim Alanları ve Üretim Miktarları 60 Tablo-25 Denizli İli 2011 Yılı Yem Bitkilerinin Ekim Alanları ve Üretim Miktarları 61 Tablo-26 Denizli İli 2010 Yılı Endüstriyel Bitkilerin Ekim Alanları ve Üretim Miktarları 62 Tablo-27 Denizli İline Ait Meyve Ağaçları Çeşitleri ve Üretimleri 63 Tablo-28 Denizli İline Ait Sebze Ekim Alanları ve Üretimleri 64 Tablo-29 Denizli İlinde Gerçekleştirilen Örtü Altı Tarımı 65 Tablo-30 Denizli İlinin Büyükbaş Hayvan Varlığı ve Ürün Çeşidi 66 Tablo-31 Denizli İlinin Küçükbaş Hayvan Varlığı ve Ürün Çeşidi 66 Tablo-32 Denizli İlinin Kümes Hayvan Varlığı ve Ürün Çeşidi 66 Tablo-33 Denizli deki su ürünleri 67 Tablo-34 Denizli İlinin Arı (Kovan) Varlığı 67 Tablo-35 Yerleşim Yerlerine Olan Uzaklıklar 80 Tablo-36 Çalışacak Personel Sayısı 81 Tablo-37 SKKY Tablo 10.3 ye Ait Değerler 85 Tablo-38.a Kumaş Boyama Bölümü Birim İşlem Başına Su Sarfiyatı 86 Tablo-38.b İplik Bobin Boyama Bölümü Birim İşlem Başına Su Sarfiyatı 87 Tablo-39 Toplam Atıksu Miktarı 96 Tablo-40 Proje Kapsamında Kullanılan / Kullanılacak Kazanların Özellikleri 98 Tablo-41 Abak kullanılması halinde hesaplamaların abak üzerinde gösterilmesi 98 Tablo-42 Tesiste Bulunan Baca Yükseklikleri ve Hızlarının Değerlendirmesi 104
Tablo-43 Baca-1 e Ait Özellikler ve Ölçüm Sonuçları 105 Tablo-44 Baca-2 ye Ait Özellikler ve Ölçüm Sonuçları 106 Tablo-45 Tesiste Gerçekleşen Emisyonların Kütlesel Debileri ve SKHKK Yönetmeliği Sınır Değerleri 107 Tablo-46 Tablo 4.1 Yeni tesisler için S Değerleri 108 Tablo-47 S Değerleri 108 Tablo-48 Doğalgaz Bacası Abak Hesabı 108 Tablo-49 Motorinin Kimyasal Özellikleri 110 Tablo-50 Dizel Araçlardan Yayılan Kirleticiler için Emisyon Faktörleri (kg/t) 110 Tablo-51 İnşaat Süresince İş Makinelerinden Kaynaklanan Toplam Emisyon Miktarları 111 Tablo-52 Hafriyat İşlemlerinde Kullanılacak Ekipmanlar 112 Tablo-53 Çevresel Gürültü Sınır Değerleri 113 Tablo-54 Teçhizat Tipi ve Net Güç Seviyesine Göre Tanımlanan Ses Gücü Seviyeleri 114 Tablo-55 İnşaat Aşaması Gürültü dağılımı 115 Tablo-56 Makine-Teçhizata Ait Gürültü Düzeyleri 116 Tablo-57 İşletme Aşaması Gürültü Dağılımı 117 Tablo-58 Genel Atık Tablosu 119 Tablo-59 Tehlikeli Atıklar ve Kodları 123 Şekiller Listesi Sayfa No Şekil-1 İplik Bobin Boyama İş Akım Şeması 9 Şekil-2 Kumaş Boyama İş Akım Şeması 10 Şekil-3 İpliği Boyalı Kumaş İş Akım Şeması 11 Şekil-4 Stratigrafik Kesit 25 Şekil-5 Fayların Proje Alanına Uzaklıklarını Gösterir Diri Fay Haritası 29 Şekil-6 Etüt Sahasının Türkiye deki Yeri 31 Şekil-7 Denizli ili Su Kaynakları Potansiyeli 33 Şekil-8 Denizli İli Su Kaynakları Potansiyeli Baraj ve Göletleri 38 Şekil-9 Atıksu Arıtma Tesisi İş Akım Şeması 92 Şekil-10 Baca-1 Abak hesabı 99 Şekil-11 Baca-2 Abak hesabı 101 Şekil-12 Doğalgaz kazanı bacası abak hesabı 109 Şekil-13 Proje Alanının Yerleşim Yerlerine Uzaklıklarının Gösterilmesi 128 Şekil-14 Proje alanı trafik yükü haritası 129 Şekil-15 Genel Acil Müdahale Planı 131 Şekil-16 Yerel ve Ulusal Gazete İlanları 133 Fotoğraflar Listesi Sayfa No Fotoğraf-1 Gökpınar Barajı Su Toplama Havzası ve Baraj Gölünün Membadan Görünüşü 35 Fotoğraf-2 Acıgöl 36 Fotoğraf-3 Işıklı Gölü 36 Fotoğraf-4 Adıgüzel Baraj Gölü 37 Fotoğraf-5 Salda Gölü 38 Fotoğraf-6 Eşen Göleti ve Eskere Ormanları 39 Fotoğraf-7 Büyük Menderes Nehri 40
Grafik Listesi Sayfa No Grafik-1 Denizli de 2008 yılına ait hava kirliliği aylara göre ölçüm sonuçları 74 Grafik-2 Baca-1 J Değerinin Belirlenmesi için Diyagram 100 Grafik-3 Baca-2 J Değerinin Belirlenmesi için Diyagram 102 Grafik-4 İnşaat esnasında gürültü dağılımı 116 Grafik-5 İşletme esnasında gürültü dağılımı 118
EKLER LİSTESİ Ek 1 Ek 2 Ek 3A Ek 3B Ek 4 Ek 5 Ek 6A Ek 6B Ek 7 Ek 8 Ek 9 Ek 10 Ek 11A Ek 11B Ek 12 Ek 13A Ek 13B Ek 14A Ek 14B Ek 14C Ek 15 Ek 16 Ek 17 Ek 18 Ek 19A Ek 19B Ek 20 Ek 21 Ek 22A Ek 22B Ek 23 Ek 24 Ek 25 Ek 26 Ek 27A Ek 27B Ek 28A Ek 28B Ek 28C Ek 29A Ek 29B Ek 30 Ek 31 Ek 32 : Yer Bulduru Haritası : 1/25.000 Ölçekli Topoğrafik Harita : Google Earth Görüntüsü : Proje Alanı Fotoğrafları : Deprem Haritası : Duyarlı Yöre Haritası : 1/1.500 Ölçekli Uygulama İmar Planı : 1/3.000 Ölçekli Nazım İmar Planı : Yer altı Suyu Kullanma Belgeleri (2 Adet) : Denizli İl Çevre ve Orman Müdürlüğü Görüşü : 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı, Lejant ve Hükümleri : Arazi Etüt Üst Yazısı : İplik Bobin Boyama Tesisi Yapı Kullanma İzin Belgesi : Kumaş Boyama Ünitesi Yapı Ruhsatı : Yassıhüyük Belediye Başkanlığı Yazısı : 1/1.000 Ölçekli Tesis İçi Makine Yerleşim Planı : 1/1.700 Ölçekli Vaziyet Planı : 2007 ÇED Olumlu Kararı : 2010 ÇED Gerekli Değildir Kararı : 2012 ÇED Gerekli Değildir Kararı : Tapu Senedi : Bitkisel Atık Yağ Sözleşmesi : Tehlikeli Maddelerle Kontamine Olmuş Ambalaj Atıkları Alım Sözleşmesi : İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı : 1/25.000 Ölçekli Halihazır Etki Haritası : 1/5.000 Ölçekli Halihazır Etki Haritası : 1/100.000 Ölçekli Jeoloji Haritası : Tıbbi Atık Sözleşmesi : Atıksu Analiz Raporu : Deşarj İzin Belgesi : Arazi Varlığı Haritası : Acil Eylem Planı : Güvenlik Bilgi Formları : Yangın İçin Alınan Önlemler Yeterlidir Yazısı : Arıtma Çamuru Sözleşmesi : Arıtma Çamuru Analizi : Atıksu Deşarjı İle İlgili Bez Tekstil in Bakanlık Başvuru Yazısı : Çevre Ve Şehircilik Bakanlığı Yazısı : Denizli Çevre Ve Şehircilik İl Müdürlüğü MÇK Karar Yazısı : Yassıhüyük Belediyesi Kanalizasyon Bağlantı Yazısı : Bağlantı Kalite Kontrol İzin Belgesi : Tehlikeli Ve Tehlikesiz Atıklar İçin Geri Dönüşüm Ve Bertaraf Sözleşmesi : Emisyon Ölçüm Raporu : Karayolları 2. Bölge Müdürlüğü Görüşü
BÖLÜM I: PROJENİN TANIMI VE GAYESİ 1.1.Projenin konusu, yatırımın tanımı, işletme süresi (hesaplamalar), hizmet maksatları, projenin sosyal ve ekonomik yönden gerekliliği, zamanlama tablosu, Denizli ili, Acıpayam İlçesi, Yassıhüyük Beldesi, 101 Ada, 6 Parsel de 6.765,5 m 2 lik alanda yer alan fabrikada İplik Bobin Boyama yapılmakta olup, söz konusu tekstil fabrikası için Merit Tekstil Bobin Boyama Gıda ve Hayv. San. ve Tic. Ltd. Şti. adına, 24.05.2007 tarihinde ÇED Olumlu kararı verilmiştir.(ek-14a) 24.05.2007 tarihinde alınmış ÇED Olumlu kararına istinaden 2.130 ton/yıl kapasite ile İplik Bobin Boyama Tesisi işletilmeye başlanmıştır. ÇED Olumlu kararı alınmasından sonra Merit Tekstil Bobin Boyama Gıda ve Hayv. San. ve Tic. Ltd. Şti. nin 31.12.2007 tarihinde şirket ismi değiştirilmiş olup, söz konusu tesis 2008 yılından bu yana Bez Tekstil San. ve Tic. Ltd. Şti. olarak faaliyetine devam etmektedir. Merit Tekstil Bobin Boyama Gıda ve Hayv. San. ve Tic. Ltd. Şti. adına çıkmış ÇED Olumlu kararının Bez Tekstil San. Ve Tic. Ltd. Şti. için de geçerli olduğuna dair Denizli İl Çevre ve Orman Müdürlüğü yazısı Ek-8 de sunulmuştur. Mevcut İplik Bobin Boyama tesisi için ÇED Olumlu kararı alınmasından sonra 2010 ve 2012 yıllarında kapasite artışı yapılmış olup, konu ile ilgili, 26.02.2010 ve 26.01.2012 tarihlerinde alınmış ÇED Gerekli Değildir Belgeleri Ek-14B ve Ek-14C de sunulmuştur. Buna göre 2.130 ton/yıl olan İplik Bobin Boyama Kapasitesi 2010 yılında 2.804 ton/yıl a, 2012 yılında ise 1.100 ton/yıl artış ile 3.904 ton/yıl a çıkarılmıştır. Söz konusu proje kapsamında, Denizli İli, Acıpayam İlçesi, Yassıhüyük Beldesi, 101 Ada, 6 Parsel de toplam 100.858 m 2 alan üzerinde kurulu, Bez Tekstil San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından işletilen Tekstil Fabrikası içerisinde, daha önce depo alanı olarak kullanılan ve 2012 yılı başında alınan ÇED Gerekli Değildir Kararı sonrası 1.200 ton/yıl kapasite ile Kumaş Boyama Bölümü kurulması planlanmış 7.275 m 2 lik bu alanda kapasite artışı yapılması öngörülmektedir. Söz konusu alan için 2012 yılı başında izin alınmasına karşın henüz makine-ekipman yerleşimi yapılarak faaliyete başlanmamıştır. Projeye konu kapasite artışında Kumaş Boyama Bölümü nün kapasitesi 1.200 ton/yıl dan 5.000 ton/yıl a çıkarılması planlanmaktadır. Proje kapsamında 7.275 m 2 lik izni alınmış ve Kumaş Boyama Bölümü kurulması planlanmış alana ilaveten yeni bir kapalı alan inşa edilmesi de söz konusudur. Kumaş Boyama Bölümünün kurulması planlanan 7.275 m 2 lik alanın hemen yanında 1.900 m 2 lik alanda inşaat çalışması yapılacaktır. Mevcut İplik Bobin Boyama tesisinin Yapı Kullanma İzin Belgeleri Ek-11A da, Kumaş Boyama Ünitesinin Yapı Ruhsatı Ek-11B de sunulmuştur. Proje alanı Denizli M22c4 paftasında yer almaktadır. Proje alanını gösterir yer bulduru haritası Ek 1 de, 1/25.000 ölçekli topografik harita Ek-2 de, proje alanı uydu görüntüsü ve alan fotoğrafları Ek-3A ve Ek-3B de sunulmuştur. 1
Bez Tekstil San. ve Tic. Ltd. Şti. nin merkezi Denizli ili, Merkez ilçesinde yer almaktadır. Buradaki fabrikada dokuma ve haşıllama yapılmakta olup, söz konusu tesis için gerekli izinler alınmıştır. Bez Tekstil e ait fabrikalara ilişkin bilgiler aşağıda yer almaktadır. Kumaş Üretim Tesisi Bez Tekstil dokuma işletmesi 1992 yılı Ekim ayında, Denizli nin Merkez ilçesinde kurulmuştur. 30.000 m 2 arazi üzerinde 7.500 m 2 kapalı alana sahip üretim tesisinde teknolojinin de takibi ile makine parkı sürekli yenilenip, geliştirilerek kaliteye hitap eden üretim gerçekleştirilmektedir. Bu yeni makine parkuru ve deneyimli personel kadrosunu bünyesinde birleştiren Bez Tekstil, ipliği boyalı gömleklik kumaş üretmenin gerektirdiği tüm esneklik ve hızlı üretim şartlarına sahip olarak kaliteli üretim ilkeleri ile müşterilerine hizmet vermektedir. Ham kumaş kontrol ve mamul kumaş kontrol olarak ürün müşteriye 1. kalite olarak sunulmaktadır. Mevcut tesiste kumaş kalite biriminde 5 adet kontrol makinesi mevcuttur. Iskarta kumaşların bekletildiği kırmızı red alanı ile 1. kalite kumaşlara karışması, sevki önlenmektedir. Her top barkot sistemi ile izlenerek, kumaş deposunun düzeni sağlanmakta ve her top üzerinde izlenebilirlik etiketleri bulunmaktadır. İplik Bobin Boyama Tesisi Bez Tekstil iplik bobin boyama işletmesi 2004 yılı Şubat ayında, Denizli nin Acıpayam ilçesi, Yassıhüyük kasabasında 100.858 m 2 arazi üzerinde kurulmuştur. 6.765,5 m 2 kapalı alana sahip işletmede, gelişen teknolojinin iplik boyamadaki güncel eğilimlerine uygun üretimi bünyesinde oluşturmuştur. 4 ton/gün ile üretime başlayan firma, 2006 yılı başında makine parkuruna yatırım yapmış, SSM aktarma makineleri ile FONG S boyama kazanlarını üretime dahil ederek kapasitesini yaklaşık 10 ton/gün e çıkarmıştır. Mevcut tesiste, pamuk ve pamuk karışımlı iplikler, pamuk lycra (core yarn), viskon, keten ipliklerin reaktif ve indanthren boyamaları, polyester elyaf çeşitlerinde dispers boyamaları yapılmaktadır. Kumaş Boyama Bölümü Kumaş Boyama Bölümü nde boyama işlemine tabi tutulacak ham kumaşlar, işletmeden veya gerek duyulduğunda dışarıdan hazır olarak temin edilecektir. Tesiste ham kumaşlar depo kısmına alındıktan sonra müşterinin isteğine göre partilenerek mal açma işlemine hazırlanır. Partileme işlemi tamamlanan mal, müşteri siparişine göre bir üretim programı gerçekleştirilecektir. Gerçekleştirilen programa göre hammadde olarak tesise gelen kumaş, ilk önce top açma makinasında göz göz açılarak boyamaya hazırlanır. Top açma makinasında açılan kumaş proseste ters çevrilmesi gerekiyorsa ters çevirme makinasında ters düz yapılarak üretim planında belirlenen iş akım 2
şemasına uygun olarak boya kazanlarında kumaş boyama işlemine tabi tutulur. Talep olması durumunda boyamadan önce kumaşlar kasar işlemine tabi tutulurlar. Tekstil sanayi, yüksek istihdam hacmi ve aynı zamanda yarattığı katma değer büyüklüğü bakımından Denizli'nin önde gelen sanayi sektörü durumundadır. Günümüzde, özellikle son yıllarda hazır giyim ihracatının teşvik edilmesiyle birlikte, Denizli dokuma sanayi konfeksiyon üretimine de yönelmiş, bir taraftan yalnızca konfeksiyon üretimi için yeni fabrikalar kurulurken, bir yandan da iplik ve dokuma fabrikaları yenileme yatırımlarına hız vermişlerdir. Proje kapsamında 7.275 m 2 lik izni alınmış ve Kumaş Boyama Bölümü kurulması planlanmış alanda ve hemen yanında 1.900 m 2 lik yeni bir alanda yeni makinalar eklenerek kapasite artışı yapılacaktır. Kumaş Boyama Bölümü ne dokumadan gelen ham kumaş, istenilen fiziki ve kimyasal özelliklerin kumaş üzerine verilmesi için yakma, haşıl sökme, kasar, merserize, boyama, yıkama, kurutma, ara kontrol, apre ve sanfor gibi işlemlere tabi tutulacaktır. Yatırımın Tanımı Boyama prosesinin ilk adımı olan kasar işleminde kumaşın bünyesindeki elyaf dışındaki maddelerin uzaklaştırılması ve kumaşın boyanması sırasında hidrofil (su tutuculuk) özelliğinin artırılması amacıyla yapılan işlemlerin tamamıdır. Boyama öncesi kumaşın üzerindeki yağları, mumları uzaklaştırmak (kumaşı hidrofilleştirmek yani boyayı emer hale getirmek için) ve boyama işlemini gerçekleştirmek için gerekli olan ph:10,5 değerini sağlamak için sud kostik (NaOH) kullanılır. Terbiye işlemleri tamamlanmış kumaşın göze hoş görünmesi ve dayanıklılığının artırılması amacıyla boyar maddeler kullanılarak renklendirilmesi veya optik beyazlaştırıcılar kullanılarak beyazlaştırılması işlemidir. Bütün kumaşların terbiye sonrası yıkama işlemleri su ile yapılmakta olup, kumaş yüzeyinde biriken kimyasal maddelerin temizlenmesi amacını taşır. Boyama bölümüne gelen kumaşlar, boya kazanlarında kumaş boyama işlemine tabi tutulur. Boya işlemi tamamlanan kumaşlar, fiksaj işlemine tabi tutularak kumaşların üzerine boyanın sabitlenmesi ve kumasın en-boy uzunluğunun sabitlenmesi sağlanır. Boyama işlemi tamamlanan ıslak kumaşlar, daha sonra kurutma işlemi için Kurutma Makinesine alınır. Kurutma Makinesinde kumaşların nemi alınarak kurutma işlemi tamamlanır. Kumaşların tek en istenmesi halinde tüp kesme makinesinde kumaş, may kenarından kesilerek, kumaşlar tek en haline getirilir. Tek en haline getirilen kumaşlar daha sonra kurutma işlemine tabi tutulur. Kurutulacak kumaşlarda şardonlama veya zımpara işlemi yapılacaksa ipliklerin içindeki elyaf yüzeye çıkartılarak tüylü bir görünüm kazandırılır. Şardonlama işlemi esnasında kumaş yüzeyine tel fırçalarla temas ettirilerek kumaşın daha hafif ve yumuşak olması sağlanır. Bu işlemin tekrarlanmasıyla kumaş, polar özellik kazanır. Zımpara Makinesine alınan kumaşlar ise daha hafif bir şekilde tüylendirme işlemine tabi tutulur. Tüylü bir görünüm kazandırılan kumaşlar daha sonra kurutma işlemi için Ram Makinesine alınır. Sanforda ramdan farklı olarak keçeli silindir bulunmaktadır. Bu silindirler özellikle selüloz esaslı mamullerde (pamuk, viskon, keten vb.),mamulün her yerinde aynı özelliği sağlaması için daha iyi sonuç alınmasını sağlar. Her iki işlemde de: boyutsal değişmezlik, enine ve boyuna gerdirme ve toplama işlemleri yapılarak en ve gramajın 3
kontrolü, kurutma, silikon ve gold apre kumaş kenar kesim işlemleri yapılabilmektedir. Ram Makinesinde kumaşın apre ve fikse işlemleri yapılır. Apre, tekstil terbiye proseslerinin son basamağını oluşturan ve mamulün kullanımını, tutum ve görünüm özelliklerini etkileyen yeni özellikler kazandıran işlemlerdir. Apre, beyaz olarak kullanılacak mamullerde ağartma, renkli olarak kullanılacak mamullerde boyama işlemlerinin tamamlanmasından sonra yapılır. Sanfor olmayacaksa kalite kontrolde son kontrolü yapılarak paketlenir ve sevkiyata hazır hale getirilir. Sanfor olacaksa ramdan sonra sanfora alınarak kumaşın çektirmezliği ayarlanarak Kalite Kontrol Bölümüne gönderilir. Kalite kontrol bölümünde son kontrolleri yapılıp paketlenir ve sevkiyata hazır hale gelir. İşletme Süresi Tesiste talep olduğu sürece üretime devam edilecektir. Bakım, onarım ve makine parkının yenilenmesi ile tesisin faaliyet süresi uzatılabilecektir. Hizmet Amaçları Tekstil ve hazır giyim sektörü Türkiye nin lokomotif sektörü olarak tanımlanmaktadır. 1998 de milli gelirin %8-10 unu yaratan sektör, toplam işgücünün %10 unu (sanayide %20) istihdam etmektedir. Sektörün ihracattaki payı %38 e denk gelmektedir. 1994 2001 tarihleri arasında tekstil sektörü büyük bir atılım yaparak ihracatta %52,9 luk bir artış sağlanmıştır. Dünya pazarında kıyasıya bir rekabetin olduğu tekstil sektöründe, Türkiye dünyanın 13. büyük tekstil, 6. büyük hazır giyim ihracatçısı konumunda bulunmaktadır. Türkiye ihracatta anti-damping, anti-sübvansiyon soruşturmaları ve 1984 ten başlayarak AB ve ABD tarafından miktar kısıtlamalarıyla (kota) karşılaşmasına karşın üretimi artırmayı ve üretimin yarısını da ihraç etmeyi başarmıştır. İhracatın %60 ı AB ülkelerine (özellikle Almanya ya) yapılmaktadır. Türkiye nin geliştirmeye çalıştığı pazarlar arasında ABD ve Japonya yer almaktadır. Söz konusu proje kapsamında üretilen ürünler bölge ve ülke genelinde satışa sunulacak, bu bağlamda Bez Tekstil San. Ve Tic. A.Ş. bölge ve ülke ekonomisine önemli girdi sağlayacaktır. Tekstil sektörünün insan hayatındaki önemi göz önüne alındığında, işletmenin ülke ekonomisine ve yöre halkına katkılarının devamının gerekliliği elzemdir. Söz konusu projeyle milli gelirin artışına katkıda bulunulacak ve ek istihdam sağlanacaktır. Projenin Sosyal ve Ekonomik Yönden Gerekliliği 1980'li yıllardan itibaren yaşanan ekonomik değişimle birlikte, Türkiye'deki tekstil sektörü giderek küresel tekstil ve konfeksiyon üretim ağının önemli bir parçası olmuş ve buna bağlı olarak üretim önemli ölçüde artmıştır. Ancak, 1990'lı yıllardan sonra, özellikle 1996 yılında imzalanan Gümrük Birliği anlaşmasıyla yavaş yavaş sıkıntıya girmeye başlayan Tekstil Sektörü, 2005'te Çin üzerindeki kotaların kaldırılmasıyla küresel rekabetin baskısı altına girmiştir. 4
Ucuz Çin mallarının piyasayı esir almasının yanı sıra istihdamın üzerinde yer alan yükler, enerji fiyatlarının rekabet ettiğimiz ülkeler seviyesinden çok daha yüksek olması, yüksek faiz düşük kur politikası gibi sanayiciyi zora sokan yükler, sanayicinin çözümü; Çin, Hindistan, Mısır gibi insanlık dışı şartlarda üretim yapılan, uluslararası standartlara uyulmayan, ancak üretimin Türkiye'den çok daha ucuza yapılabildiği ülkelerde aramasına neden olmuştur. Ülkede yaşanan sanayi göçü nedeniyle fabrikalar kapanmış ve istihdam daralmıştır. Ülkeden göç etmeyenler ise tekstilden başka sektörlere geçiş yaparak kendilerine çıkış yolu aramışlar dolayısıyla kapanan ya da başka sektörlere kayan işletmelerin on binlerce çalışanı işsiz kalmıştır. Sanayicisiyle işçisiyle yıllardır zaten ciddi bir krizle karşı karşıya olan tekstil sektörü bugün yaşanan global krizle daha da fazla buhrana sürüklenmiştir. Son 3 yılda sektörde yaklaşık 10 bin işletme kapanmıştır. Yalnızca 2008 yılında krizin de etkisiyle tekstil sektöründe işsiz kalanların sayısı kamuoyunda tartışılan tahmini rakamlara göre 60 bin'i geçmektedir. Bugün ise, yaşanan global kriz yüzünden tekstilde 1 milyon kişinin işsiz kalabileceği uyarıları yapılmaktadır. Firmanın ana ihracat merkezleri; Almanya, İngiltere, Fransa, Danimarka, İtalya, İsviçre, Avusturya, Belçika, Polonya, Meksika ve Fas tır. Sektörde hızlı bir şekilde yükselen Bez Tekstil in söz konusu kapasite artışı projesi ile bölge ve ülke ekonomisine katkı sağlaması beklenmektedir. Tesisin işletilmesi sırasında tesis bünyesindeki 80 personele, istihdam edilecek 110 personele ve bunun yanında yan kuruluşlar vasıtasıyla (hammadde, yardımcı madde tedarikçi firmalar, nakliye firmaları vb.) birçok insana iş imkânı sağlanacaktır. ÇED süreci kapsamında yapılacak olan işler için zamanlama tablosu Tablo 1 de verilmiştir. Tablo-1: Proje Zamanlama Tablosu Yıllar 2012 2013 Aylar 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1-2 3-4 5 6 7 8 9 ÇED Başvuru Dosyasının Hazırlanması xx xx ve Bakanlığa Sunulması Halkın Katılımı Toplantısı xx Kapsam ve Özel Format Belirleme xx Toplantısı Belirlenen Format Doğrultusunda ÇED xx xx xx xx xx Raporunun Hazırlanması ve Bakanlığa Sunulması 1. İDK Toplantısı ÇED Raporundaki Eksikliklerin Düzeltilmesi 2. İDK Toplantısı ÇED süreci sonu (öngörülen) Gerekli izinlerin alınması Kapasite artırımlı üretime geçiş 5
Projeye konu ÇED Raporu, 17.07.2008 Tarih ve 26939 Sayılı (05.04.2013 Tarih ve 28609 Sayılı değişiklik) Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği Ek-I Çevresel Etki Değerlendirmesi Uygulanacak Projeler Listesi, Madde 27 Terbiye işlemlerinden kasar (haşıl sökme, ağartma, merserizasyon, kostikleme ve benzeri.) veya boyama birimlerini içeren iplik, kumaş veya halı fabrikaları, (3.000 ton/yıl ve üzeri). kapsamında değerlendirilmiş olup, 13.06.2012 Tarih ve B.09.0.ÇED.0.15.03.00-220.01-10041 Sayılı yazınız ekinde sunulan ÇED Raporu Özel Format ına göre hazırlanmıştır. 1.2.Proje kapsamındaki tüm ünitelerin özellikleri, üretim yöntemleri ile teknolojiler, proses akım şeması, (şema üzerinde kirletici kaynakların gösterilmesi emisyon ve atıksu), kapasiteleri, faaliyet üniteleri dışındaki diğer ünitelerde sunulacak hizmetler, İplik Bobin Boyama Tesise getirilen ham iplik, ilk olarak yumuşak sarım makinesine alınır. Burada boyama işleminin yapılabilmesi için ham ipler plastik pikolara sarılarak boyamaya hazır hale getirilir. Yumuşak sarımı yapılan ham iplik buradan boyama kazanına alınır. Boyama kazanına alınan ham iplikler öncelikle 95ºC de 45 dakika boya altı kasar işlemine tabi tutulur. Kasar işlemi sonrası iplikler 90ºC lik sıcak suyla yıkanır ve boyama işlemine geçilir. Boyama aşamasında, uygun reçetedeki boyar maddeler gerekli miktar oranında tartılıp su içerisinde eritilerek boya kazanına ilave edilir. 60 o C de 1 saat boya ile sirkülasyon yapılır. Renk kontrolü yapılarak tekrar yıkanır. Boyamadan sonra iplikler kurutma kazanına alınır. Burada basınç altında kurutma işlemine tabi tutulurlar. Kurutulan iplikler son işlem olan sıkı sarıma makinelerinde, kağıt gavatalara sarılır ve müşteriye teslim edilir. (Şekil-1) Kumaş Boyama Bölümü Kumaş Boyama Bölümü ne dokumadan gelen ham kumaş, istenilen fiziki ve kimyasal özelliklerin kumaş üzerine verilmesi için yıkama ve haşıl sökme, kasar, merserize, boyama, apre, sanfor, ara kontrol gibi işlemlere tabi tutulur. İşlem tanımları kısaca aşağıdaki gibidir: Yakma: Dokumadan gelen ham kumaşın daha düzgün bir yüzey elde edilmesi için üzerindeki iplik uçları, elyaf ve havların yakılarak kumaş üzerinden uzaklaştırılmasıdır. Haşıl Sökme: Dokumadan önce çözgü ipliğine verilen haşıl maddesinin kumaşa yapılacak daha sonraki terbiye işlemlerinde uygulanacak kimyasalların kumaş tarafından daha kolay alınması için haşıl maddesinin kumaş üzerinden atılması gereklidir. Bunun sağlanması için haşıl sökme işlemi uygulanır. Kasar: Kumaşın kimyasal maddeler ile ağartılması işlemine denir. 6
Kasar işlemi kumaşlara şu özellikleri kazandırmak için uygulanır; Haşıl, pektin, mum, katalik maddeler gibi safsızlıkların düzgün bir şekilde uzaklaştırılması. Düzgün bir beyazlık derecesi eldesi. Daha iyi boya nakli için, düzgün şekilde şişmiş lifler. Sabit bir ph. Düzgün bir atık nem yüzdesi. Düzgün bir su emme yeteneği. Merserize: Boyama işleminde daha düzgün bir boyama elde etmek için selüloz elyafının kostik kimyasalı ile muamele edilerek düzgünleştirilmesi işlemidir. Boyama: 1- Pad Batch Boyama: Reaktif boyayı ve alkaliyi ayrı ayrı dozajlayıp soğuk ortamda fularlayıp bekletme yöntemiyle yapılan boyama işlemidir. Bu işlemde kumaş üzeri naylon folyo ile kapatılır ve döndürülerek bekletilir. 2- E-Kontrol Boyama: Reaktif boya ve alkaliyi ayrı ayrı dozajlayıp fularladıktan sonra kurutma ve fikse işleminin sıcaklıkla yapılması işlemidir. 3- Pad Steam Boyama: Reaktif boya ve alkaliyi ayrı ayrı veya bir dozajlayıp fularladıktan sonra 102-103 o C buharlaşarak boyanın kumaş üzerine fikse edilmesidir. Yıkama: Kumaş üzerinde kalan kimyevi ve boya artıklarının temizlenmesi işlemleri burada gerçekleştirilir. Kurutma: 1-Ramöz Kurutma: Boyanan veya yıkanan kumaşların ramöz makinasından geçirilerek kurutulmasıdır. 2-Baraban Kurutma: Boyanan veya yıkanan kumaşların barabanlı kurutucular içerisinden geçirilerek kurutulmasıdır. Ara Kontrol: Boyama işlemi biten kumaşın apre yapılmadan önce istenilen vasıflarda olup olmadığının kontrol edilmesidir. Apre: Kumaşa istenilen tutumun verilmesi için kimyevi maddelerle muamele edilmesidir. Sanfor: Kumaşın istenilen ebatlarda sabitlenmesi için yapılan işlemdir. Üretim Yöntemi ve Teknoloji 1-Kumaş Boyama Kumaş boyama ünitesinde gerçekleştirilecek olan işlemler sırasıyla kasar, boyama, yıkama ve yumuşatmadır. 7
Kasar Boya makinelerine alınan kumaşlar gerekli görülmesi halinde kasar işlemine tabi tutulur. Kasar işlemine başlama aşamasında 50 0 C de su içerisine ilave edilmiş ısıtıcı, yağ sökücü, iyon tutucu, kireç önleyici 5 dakika süre ile karıştırılır. Karıştırma işlemine müteakip kumaş boyama makinesi içerisine alınır. Boyama Kasar işlemi tamamlanan kumaşlarda boyama işlemine başlanır. Boya makinesi içerisindeki kumaş üzerine 40 0 C de sıcak su ve iyon tutucu ilave edilir. 5 dakika süre ile yapılan karıştırma işlemine müteakip tuz ilave edilir ve 6 dakika süreyle tekrar karıştırılır. Daha sonra karışım içerisine boya ilave edilir. Boya ilave edilen karışım 10 dakika süre ile karıştırılır. 10 dakika sonunda sıcaklık kademeli olarak 60 o C ye yükseltilir. 60 0 C de 5 dakika yapılan karıştırma neticesinde soda ilavesi yapılır. Soda ilavesinden sonra 35 dakika karıştırma yapılarak işlem tamamlanır. Yıkama Boyama işlemi tamamlanan kumaş makine içerisindeyken 60 0 C de sıcak su ve asit ilave edilir. Boya makinesindeki karışımın sıcaklığı kademeli sabun ilavesi ile sıcaklık 95 0 C ye çıkarılmaktadır. Sıcaklık sabit tutularak 10 dakika süreyle karıştırma yapılmaktadır. Daha sonra sıcaklık dakikada 2,5 0 C düşürülerek soğutmaya geçilmektedir. Sıcaklık 70 0 C yi bulduğunda su boşaltılır ve tekrar doldurulur. Daha sonra dakikada 3 0 C sıcaklık düşürülerek 50 0 C sıcaklığa inilir. En son olarak boya makinesi içerisindeki su boşaltılır. Yumuşatma Yıkama işleminin de tamamlanmasına müteakip müşteri isteğine göre yumuşatma işlemine geçilir. Suya asit ilavesi ile suyun ph ı 5 e çekilir. Daha sonra sıcaklık kademeli olarak 50 0 C ye çıkarılır. Sıcaklığın istenilen seviyeye ulaşması ile yumuşatmada kullanılacak kimyasallar ve silikon ilave edilir. Karıştırma süresi 20 dakika olup, süre sonunda boya makinesi içerisindeki su boşaltılır. 2-Apreleme Tesiste yumuşatma işleminin de tamamlanması ile kumaş boya makinelerinden çıkartılmaktadır. Üretilen kumaşa artı değerler katma çabaları, bu bölümde yoğun bir şekilde yaşanmaktadır. Müşteri siparişlerine göre boyama, yumuşatma vs. işlemler yapılmış kumaşlar tüp kesme halat açma makinesine gönderilir. Söz konusu makinede kumaşa açma ve kesme yapılmaktadır. Ayrıca, bu makinede kumaşın sıkılarak suyunun alınması işlemi de yapılmaktadır. Tüp kesme ve halat açma işlemine tabi tutulan kumaşlar ram makinesine oradan da sanfor makinelerine iletilmektedir. Bu makinenin ilk bölümünde kumaşa yanmazlık, buruşmazlık vb. özelikler katan kimyasallar ilave edilmektedir. Buradan çıkan kumaş ısıtılan bölümden geçerek sanfor bölümüne ulaşmaktadır. 8
Sanfor bölümünde kumaşa son hali verilir ve kuru bir şekilde kumaş makineden çıkarılır. Çekmezlik apresi (Sanfor); tekstil materyalinin çekmesine neden olan etkileri en aza indirmek veya yok etmek amacıyla yapılan işlemlerdir. Siparişe göre bazı kumaşlar sardon makinesine alınacaktır. Sardon makinesi kumaşın bir veya iki yüzünün tüylendirilmesinin yapıldığı makinedir. Siparişe göre hazırlanan kumaşlar kalite kontrol makinesine alınarak son olarak incelenmekte ve paketlenmektedir. Proses Akım Şeması İplik Bobin Boyama iş akım şeması Şekil-1 de verilmiştir. Şekil-1: İplik Bobin Boyama İş Akım Şeması HAM İPLİK YUMUŞAK SARIM BOYAMA KAZANI SU GİRİŞİ KASAR BOYAMA ATIKSU RENK KONTROL SU GİRİŞİ YIKAMA KURUTMA SIKI SARIM ATIKSU KALİTE KONTROL SEVKİYAT 9
Kumaş Boyama iş akım şeması Şekil-2 de, İpliği Boyalı Kumaş iş akım şeması Şekil- 3 te verilmiştir. Şekil-2: Kumaş Boyama İş Akım Şeması 10
Şekil-3: İpliği Boyalı Kumaş İş Akım Şeması Kapasiteler İplik Bobin Boyama Tesisi, 2007 yılı ÇED Olumlu Kararı sonrası 2.130 ton/yıl kapasite ile çalışmaktayken, 2010 yılında yapılan kapasite artışıyla kapasitesi önce 2.804 ton/yıl a 2012 itibariyle de 3.904 ton/yıl a çıkarılmıştır. Projeye konu kapasite artışı ile mevcut İplik Bobin Boyama Tesisi nin kapasitesinde herhangi bir artış olmayacaktır. İplik Bobin Boyama ve Kumaş Boyama Bölümü kapasite artışı ile tesisteki toplam boyama kapasitesi Tablo-2 de, toplam kasarlama kapasitesi Tablo-3 te verilmiştir. Tablo-2: İplik Bobin Boyama ve Kumaş Boyama Tesisi Boyama Kapasitesi ÜNİTELER İPLİK BOBİN BOYAMA BÖLÜMÜ KUMAŞ BOYAMA BÖLÜMÜ TOPLAM BOYAMA KAPASİTESİ 3.904 ton/yıl 1.800 ton/yıl 5.704 ton/yıl 11
İplik Bobin Boyama Tesisinde 3.904 ton/yıl ipliğin tamamı boyama öncesi kasar işlemine tabi tutulmaktadır. Kumaş Boyama Bölümü nde kasarlama yapılan her kumaş boyamaya tabi olmadığından kasarlama kapasitesi boyamaya göre daha yüksektir. Tablo-3: İplik Bobin Boyama ve Kumaş Boyama Tesisi Kasarlama Kapasitesi ÜNİTELER İPLİK BOBİN BOYAMA BÖLÜMÜ KUMAŞ BOYAMA BÖLÜMÜ TOPLAM KASARLAMA KAPASİTESİ 3.904 ton/yıl 3.000 ton/yıl 6.904 ton/yıl Kapasite artışı yapılması planlanan bu bölümlere ilaveten Kumaş Merserize kapasitesi 2.000 ton/yıl a, Kumaş Sanforlama kapasitesi 2.000 ton/yıl a, Kumaş Apreleme kapasitesi 2.000 ton/yıl a çıkarılacaktır. Faaliyet Üniteleri Dışında Diğer Ünitelerde Sunulacak Hizmetler Söz konusu proje kapsamında sadece Kumaş Boyama Bölümü nde kapasite artışı yapılacak olup, yapılması planlanan kapasite artışı mevcut 7.275 m 2 alanda ve hemen yanında yer alacak 1.900 m 2 alanda gerçekleştirilecektir. Kapasite artışı sonrası Tesis içi makine yerleşim planı Ek-13A da, Kumaş Boyama Bölümünü, mevcut İplik Bobin Boyama Tesisi ni, mevcut ve yeni inşa edilecek Atıksu Arıtma Tesisini ve diğer yapıları gösteren Genel Vaziyet Planı Ek-13B de sunulmuştur. Projeye konu fabrika alanı içerisinde 7.275 m 2 ve 1.900 m 2 alanda Kumaş Boyama Bölümü, 3.135,87 m 2 alanda mevcut İplik Bobin Boyama Tesisi yer almaktadır. Bu yapının içinde 890,23 m² çekme kat bulunmaktadır. İplik Bobin Boyama Tesisi içindeki toplam kapalı alan 4.026 m² dir. İplik Bobin Boyama Tesisine ek olarak 389 m 2 lik kısımda su deposu, 232 m 2 lik kısımda kazan dairesi, 37 m 2 lik kısımda ise trafo bulunmaktadır. Projeye konu tesisin atıksu arıtma tesisi 950 m 3 /gün kapasite ile devrededir. Kapasite artışı sonrası mevcut 950 m 3 /gün kapasiteli atıksu arıtma tesisinin yanına 2.000 m 3 /gün kapasiteli yeni bir evsel ve endüstriyel atıksu arıtma tesisi (fiziksel+kimyasal+biyolojik) inşa edilecek olup, atıksu arıtıldıktan sonra Yassıhüyük Belediyesi kanalizasyon sistemine verilerek bertaraf edilecektir. Konu ile ilgili olarak; 31.12.2004 Tarih ve 25687 Sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Madde 25 a) Kanalizasyon sistemi bulunan yerlerde her türlü atıksuların kanalizasyon şebekesine bağlanması, ilke olarak bir hak ve mecburiyettir. hükmü kapsamında Yassıhüyük Belediyesi mevcut kanalizasyon hattına bağlantı yapılabilmesi hususunda başvuru yapılmış olup, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve Mahalli Çevre Kurulu nca uygun görüş verilmiştir. Bu görüşler doğrultusunda Yassıhüyük Belediyesi nden Bağlantı Kalite Kontrol İzin Belgesi alınarak arıtılan atıksuların mevcut kanalizasyon hattına bağlanması için gerekli izin alınmıştır. (Ek- 28A-B-C,29A-B) 12
1.3 Proje için gerekli hammadde ve yardımcı maddelerin miktarları, nasıl ve nereden temin edileceği, Söz konusu proje kapsamında Kumaş Boyama Bölümü ne gelen ham kumaş, tesis bünyesinde üretilebildiği gibi, ihtiyaç duyulması halinde piyasadan da hazır olarak temin edilebilecektir. Kullanılan ham kumaş haricinde boyama ünitesinde kimyasalların kullanımı söz konusudur. Tesiste hammadde ve yardımcı maddeler bölgedeki üretici firmalardan temin edilecektir. Proje kapsamında mevcut durumda kullanılan ve kullanılması öngörülen kimyasal malzemeler ve tahmini miktarları aşağıdaki gibidir. Tablo-4: İplik Bobin Boyama Bölümünde Kullanılan Kimyasal Malzemeler KULLANILACAK MALZEMELER MİKTAR BİRİM Sud Kostik 45 Ton/Yıl Stabilizatör 65 Ton/Yıl Yağ Sökücü 12 Ton/Yıl Islatıcı 39 Ton/Yıl Sodyum Silikat 20 Ton/Yıl Hidrojen Peroksit 60 Ton/Yıl Yumuşatıcı 42 Ton/Yıl Asetik Asit 22 Ton/Yıl Optik Boya 20 Ton/Yıl Kırık Önleyici 55 Ton/Yıl Reaktif Boya 62 Ton/Yıl Sodyum Karbonat 37 Ton/Yıl Tuz 193 Ton/Yıl İyon Tutucu 19 Ton/Yıl İndantren Boya 5 Ton/Yıl Hidro Sülfit 10 Ton/Yıl Sodyum Perborat 2 Ton/Yıl 13
Tablo-5: Kumaş Boyama Bölümünde Kullanılacak Kimyasal Malzemeler KULLANILACAK MALZEMELER MİKTAR BİRİM Kükürt boyası 80.000 Kg/yıl Oksidant Maddeler 6.000 Kg/yıl Sudkostik (48 bome) 700 Kg/yıl Hidrojen peroksit (%50 lik) 20.000 Kg/yıl Asetik asit 3.000 Kg/yıl Yıkayıcı madde 4.000 Kg/yıl Reaktif boya 50.000 Kg/yıl Sodyum karbonat 15.000 Kg/yıl Sodyum silikat 70.000 Kg/yıl Islatma maddesi 12.000 Kg/yıl Islatıcı 10.000 Kg/yıl İyon tutucu 1.500 Kg/yıl Haşıl sökme kimyasalı 15.000 Kg/yıl Haşıl sökme yardımcı kimyasalı 2.000 Kg/yıl Stabilizatör 10.000 Kg/yıl Payet Noniyonik Yumuşatıcı 12.000 Kg/yıl Polietilen emisyonu 25.000 Kg/yıl Silikonlu Yumuşatıcılar 9.000 Kg/yıl Reçine 18.000 Kg/yıl MgCl 2 6.000 Kg/yıl Genel Yumuşatıcı Kimyasalları 8.000 Kg/yıl Apre Kimyasalları 11.000 Kg/yıl Redüktör 12.500 Kg/yıl Tampon asit 100.000 Kg/yıl Poliüretan 80.000 Kg/yıl Nişasta 20.000 Kg/yıl Çapraz bağlayıcı 7.500 Kg/yıl Pigment boya 5.000 Kg/yıl Akrilatlar 40.000 Kg/yıl Kıvamlaştırıcı 2.500 Kg/yıl 14
Boyalar 25 kg lık kutularda orijinal ambalajlarında temin edilecektir. Diğer kimyasallar ise yine orijinal ambalajlarında 1 tonluk PVC tanklarda ve 60 kg lık plastik bidonlarda temin edilecektir. Kapların, bidonların ve tankların sızdırmaz olmasına özellikle dikkat edilecektir. Üretimde kullanılacak kimyasallar ve boyalar, ayrı bir bölümde depolanacaktır. Depolama alanı ile ilgili ayrıntılı bilgi IV.10 Proje kapsamında işletme döneminde kullanılacak maddelerden, parlayıcı, patlayıcı, tehlikeli ve toksik olanların, taşınmaları, depolanmaları ve kullanımları, başlığı altında verilmiştir. Tehlikeli ve tehlikesiz atıklar için geri dönüşüm/bertaraf sözleşmesi Ek-30 da sunulmuştur. Proje kapsamında kullanılacak olan kimyasal maddelere ait Güvenlik Bilgi Formları Ek-25 te sunulmuştur. Söz konusu bu güvenlik formları fabrika içerisine tablo halinde asılacaktır. Söz konusu proje kapsamında Kumaş Boyama Bölümü nde kumaş boyama, kasar, merserize, apreleme ve sanforlama işlemleri yapılacaktır. 1.4. Projede üretilecek nihai ve yan ürünlerin üretim miktarları, nerelere ne kadar nasıl pazarlanacakları ve depolanması, İplik Bobin Boyama Tesisi, 2007 yılı ÇED Olumlu Kararı sonrası 2.130 ton/yıl kapasite ile çalışmaktayken, 2010 yılında yapılan kapasite artışıyla kapasitesi önce 2.804 ton/yıl a 2012 itibariyle de 3.904 ton/yıl a çıkarılmıştır. Projeye konu kapasite artışı ile mevcut İplik Bobin Boyama Tesisi nin kapasitesinde herhangi bir artış olmayacaktır. İplik Bobin Boyama ve Kumaş Boyama Bölümü kapasite artışı ile tesisteki toplam boyama kapasitesi Tablo-2 de, toplam kasarlama kapasitesi Tablo-3 te verilmiştir. İplik Bobin Boyama ve Kumaş Boyama Tesisi Boyama Kapasitesi ÜNİTELER İPLİK BOBİN BOYAMA BÖLÜMÜ KUMAŞ BOYAMA BÖLÜMÜ TOPLAM BOYAMA KAPASİTESİ 3.904 ton/yıl 1.800 ton/yıl 5.704 ton/yıl İplik Bobin Boyama Tesisinde 3.904 ton/yıl ipliğin tamamı boyama öncesi kasar işlemine tabi tutulmaktadır. Kumaş Boyama Bölümü nde kasarlama yapılan her kumaş boyamaya tabi olmadığından kasarlama kapasitesi boyamaya göre daha yüksektir. İplik Bobin Boyama ve Kumaş Boyama Tesisi Kasarlama Kapasitesi ÜNİTELER İPLİK BOBİN BOYAMA BÖLÜMÜ KUMAŞ BOYAMA BÖLÜMÜ TOPLAM KASARLAMA KAPASİTESİ 3.904 ton/yıl 3.000 ton/yıl 6.904 ton/yıl 15
Kapasite artışı yapılması planlanan bu bölümlere ilaveten Kumaş Merserize kapasitesi 2.000 ton/yıl a, Kumaş Sanforlama kapasitesi 2.000 ton/yıl a, Kumaş Apreleme kapasitesi 2.000 ton/yıl a çıkarılacaktır. İplik Bobin Boyama Tesisinde ve kapasite artışı yapılması planlanan Kumaş Boyama Bölümü nde yan ürün oluşumu söz konusu değildir. Tesiste kumaş dokuma işleminde kullanılan iplikler müşteri siparişlerine göre %100 pamuk veya %50 polyester-%50 pamuklu olarak üretilmektedir. Faaliyet kapsamında yan ürün üretilmemektedir. Müşteri siparişlerine göre açma işlemi yapılan kumaşlar boyama makinelerinde boyanmakta, boyama işlemi tamamlanan kumaş yaş açma ve kesme işleminden sonra apre, ram ve sanfor makinelerinde işlenmektedir. Müşteri siparişlerine göre bazı kumaşlar şardon makinesinde kumaş üzeri tüylendirilmektedir. Boyama ve apre işlemleri tamamlanan kumaşların kalite kontrol ve sarma işlemi yapılmasına müteakip sevkiyatı yapılmaktadır. Bez Tekstil in ana ihracat merkezleri; Almanya, İngiltere, Fransa, Danimarka, İtalya, İsviçre, Avusturya, Belçika, Polonya, Meksika ve Fas tır. Satış dağılımları her yıl değişiklik göstermektedir. Proje kapsamında üretilen ürünler asansörlü büyük fork liftler ile rafa yerleştirilecektir. Kalite-kontrolden çıkan üretimler, kapalı ve temiz ortamda, sistemin bir parçası olan demir paletlere normal 2,5 tonluk fork liftlerle istiflenecektir. Bu paletler, yer bilgileri sisteme işlendikten sonra asansörlü büyük fork liftler ile rafa yerleştirilmek kaydı ile stoklama işlemi tamamlanmış olacaktır. Stoklar müşteriye uygunluk durumuna göre sevk edilecek olup, stoklar için ilk giren üretimin ilk sevk edileceği gibi bir durum söz konusu değildir. Önemli olan müşteri memnuniyetidir. Stokların bekleme süresi istisna durumlar hariç genellikle 2 yılı geçmeyecektir. 1.5.Proje kapsamında kullanılacak makinaların, araçların ve aletlerin miktar ve özellikleri, Proje kapsamında İplik Bobin Boyama Tesisinde kullanılan makine teçhizat listesi Tablo-6 da verilmiştir. Kumaş Boyama Bölümü nde makine-teçhizatın adet ve kapasiteleri ise Tablo-7 de verilmiştir. Tablo-6: İplik Bobin Boyama Makine- Teçhizat Listesi Makine- Teçhizat Adet YUMUŞAK SARIM MAKİNASI 60 GÖZ 4 SIKI SARIM MAKİNASI 60 GÖZ 5 THIES KURUTMA MAKİNASI 530 KG 1 RD 300 FONGS KURUTMA MAKİNASI 400 KG 1 RD 200 FONGS KURUTMA MAKİNASI 300 KG 1 THIES BOBİN BOYAMA MAKİNASI 530 KG 2 FONGS BOBİN BOYAMA MAKİNASI 300 KG 2 BOBİN BOYAMA MAKİNASI 100 KG 1 BOBİN BOYAMA MAKİNASI 50 KG 1 BOBİN BOYAMA MAKİNASI 200 KG 2 16