FİİLDE EYLEMDE YAPI
FİİLDE YAPI Basit Fiil Türe iş Fiil Birleşik Fiil Yardı ı Fiille Kurulanlar Anlamca Kay aşa lar Deyi leşe ler Kurallı Birleşikler
BA İT FİİL Basit eyle, yapı eki al a ış, kök duru u daki eyle dir. Şu ede çalış aya aşla ada işleri öğre elisi. Telefo da ko uşurke ağırırdı. Belediye işçileri kaldırı daki karı küredi.
Ad ya da eylemden türeyen eylemlerdir. Hafta so u yi e yağ ur aşlaya ak. TÜREMİŞ FİİL Her yeri ince ince temizledi.
Kızılay da ir ses o ası patladı. TÜREMİŞ FİİL Aile i ya ı da görü e çok sevindim. Bu hafta aşı havalar tekrar ısı a ak.
YARDIMCI FİİLLERLE KURULANLAR Ad ya da ad soylu sözcüklerle "et-, ol-, eyle-, kıl- yardı ı eyle leri i irleş esiyle oluşur.
YARDIMCI FİİLLERLE KURULANLAR Köye kadar yola birlikte devam ettik. Ke di de ol a ası a rağ e a ı hissediyordu. Bugüne kadar kimseye yardı et e iş.
YARDIMCI FİİLLERLE KURULANLAR Bu durumu komutanlara arz eyledi. ı avda ya ıtları ya lış işaretleyi e for u üzeri de, sı avı ı geçersiz kıldılar. Ne yaptı e etti se Ho a Efe di razı ol adı.
YARDIMCI FİİLLERLE KURULANLAR "Et-, ol-" yardı ı eyle leriyle kulla ıla söz ükte ir ses düş esi ya da ses türemesi olursa itişik, ol azsa ayrı yazılır. fethetti hapsol uş ayırt et fark etti
YARDIMCI FİİLLERLE KURULANLAR BİRLEŞİK FİİL "Et-, ol-" eyle leri tek aşı a ir a la içeriyorsa yardı ı eyle değildir. Bu araba olsa olsa on bin lira eder. Ben ettim sen etme. Bi erler u yıl erke oldu.
ANLAMCA KAYNAŞMIŞ BİRLEŞİK EYLEMLER Ad ya da ad soylu söz ükleri eyle lerle içi e ve a la a kay aşıp itişik yazıl asıyla oluşur. O a yala lar söyleyip o u ka dır akta vazgeçtim. Ata a adığı içi uraya da aşvura ağı.
DEYİMLEŞMİŞ BİRLEŞİK EYLEMLER o u da eyle ola ütü deyi ler irleşik eyle dir. Cü lede öğeler elirle irke u eyle ler birlikte yüklem görevinde örneklenir. Ayşe yi u saatte sokakta görü e a ası ı gözleri döndü. Bu gurbet elde memleket burnumda tütüyor.
DEYİMLEŞMİŞ BİRLEŞİK EYLEMLER BİRLEŞİK FİİL Öğre iler kulak kesil iş, arkadaşları ı söyledikleri i di liyordu. Aldanma ona, bu öfkeli halleri gözü ü korkut ası. Çalış alar hepi izi yorgu düşürdü. Ço ukları azı küçük kusurları ı hoş görürdü.
KURALLI BİRLEŞİK EYLEMLER İki fiili içi e ve a la a kay aş asıyla oluşa irleşik fiillerdir.
YETERLİK BİRLEŞİK EYLEMİ Yeterlik eylemi, eylem kök ya da gövdelerine "bil-" eyle i getirilerek yapılır. Bu akşa eve gidebiliriz. İktidara sahip ola lar, gaflet, dalâlet ve hatta hıya et içi de bulunabilirler.
YETERLİK BİRLEŞİK EYLEMİ!!! Yeterlik eyle i, ü leye gü ü yet e, aşar a, e er e a la ı katar: Bu kürsüyü yardı al ada taşıya iliri.!!! Yeterlik eyle i, ü leye olasılık a la ı katar: Bu ko uda sı avda zor sorular çıka ilir.
YETERLİK BİRLEŞİK EYLEMİ!!! Yeterlik eyle i i olu suzu yapılırke il-" eyle i düşer, olu suzluk eki de ö eki -a, -e kalır. Ara a ızı uraya ıraka ilirsi iz.
YETERLİK BİRLEŞİK EYLEMİ!!! u ut adı / u uta adı
YETERLİK BİRLEŞİK EYLEMİ Olasılık a la ı taşıya yeterlik eyle i i olu suzu yapılırke " il-" eyle i düş ez. Yarı si e aya gelmeyebilirim. Bu sorular çık aya ilir sı avda.
TE)LİK BİRLEŞİK EYLEMİ Tezlik eylemi, eylem kök ya da gövdelerine "ver-" eyle i getirilerek yapılır. Niteliği ö e se ede yazıveriyor aklı a düşe i. Gelirken bana bir çay alıver.
TE)LİK BİRLEŞİK EYLEMİ Tezlik eylemi, cümleye tezlik, kolaylık, istek ve ekle ezlik a la ı katar: Tahtada yazıla ları deftere geçiriverin. Kapıyı hiç zorla ada açıverdi. Çıkarke pe ereyi kapatıver. Biz ir araya geldiği ize sevi irke a e ağlayıverdi.
ÜRERLİK BİRLEŞİK EYLEMİ Eylem kök ya da gövdelerine "kal-, dur-, gel-" eyle leri getirilerek yapılır. Bakakalırı gide ge i i ardı da. Bu Ağlaya Kaya hikayesi yıllar a a latılagel iş.
YAKLAŞMA BİRLEŞİK EYLEMİ Eylem kök ya da gövdelerine "yaz-" eyle i getirilerek yapılır. Ço uk uhtarı kulü esi i çatısı da düşeyazdı. Heki ol ayı a ço uk öleyazdı yüksek ateşte.